WARARKA MAANTA 30ka Maay 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa Raysal Wasaare noqon doona ma qof nadiif ah mise qof dembiile ah? Yaa maanta ka mudan dhallinyaradda waxbaratay sida Xaaji Dr. Badal W. Kaariye “Janno-Gale” inuu noqdo Raysal Wasaaraha cusub ee #Soomaaliya? Madaxweyne Mudane assan Shiikh Maxamuud ma magaaci doonaa qof dhallinyaro aqoon-yahan ah? Yaa maanta #Shacabka #Soomaaliyeed runta ka qarin kara? Yaa soo xiri doona Fahad Yaasiin Iyo raggii dilay Marxuumad Ikraam Taxaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 30ka May 2022 Munaasabad ka dhacday Dugsiga Tababarka Booliska Qaranka ee magaalada Muqdisho, ayaa Sarreeye Guuto Katungi lagu guddoonsiiyay shahaado sharaf uu ku muteystay doorkii uu ka qaatay amniga doorashada.
Shahaadada ayaa waxaa ku wareejiyay wasiiru dowlaha wasaaradda arrimaha gudaha, Fahim Mohammad Ali.
Gen Keith Katungi waxa uu sheegay in guushaasi ay ku timid wada shaqeyn dhexmartay ciidanka Booliiska Soomaaliya iyo Ciidanka Midowga Afrika ee AMISOM iyo, ka hor iyo inta lagu guda jiray doorashada.
Ciidamada Uganda ee qeybta ka ah howlgalka ATMIS islamarkaana ah ciidamada ugu badan ee dalka ku sugan ayaa waxaa loo xilsaaray sugidda amniga gobolada Banaadir iyo Shabeellaha Hoose.
Muqdisho 30ka May 2022 Guddoomiyihii guddiga doorashooyinka Dadban ee Soomaaliya Muuse Geelle Yusuf ayaa soo dhoweeyay go’aankii raysal wasaaraha Soomaaliya uu xalay ku kala diray guddigii dooashada dad banaa.Muuse Geelle oo BBC Soomaali la hadlayay wuxuu sheegay in guddigooda uusan jirin wax shaqo ah oo haatan u harsanaa, isagoo tilmaamay in waqtigoodu uu ku ekaa markii ay dhammaatay doorashadii xildhibaannada golaha shacabka.
Mar wax laga weydiiyay kala diristooda kahor in ay damacsanaayeen fasaxida kursiga hop86, wuxuu sheegay in aysan arrintaas waxba ka jirin islamarkaana wuxuu caddeeyay in kursigaas reerka iska leh ay ka tashanayaan sida laga yeelayo.
Wuxuu kaloo caddeeyay in kursigaas uu maridoono dariiqa ay mareen kuraas doorashadooda dib uga dhacay waqtigooda iyo kuwa baaqday, iyaguna aysan haba yaraatee wax shaqo ah ku lahayn.
Muqdisho 30ka May 2022 Wasiirka Warfaafinta ee dowlad degaanka Soomaalida Cabdulqaadir Rashiid oo Warbaahinta la hadlay, ayaa waxba kama jiraan ku tilmaamay eedaymo ay mucaaradka degaanku usoo jeediyeen xukuumadda, oo la xiriira arrimaha Sicir bararka ee ka jira degaanka Soomaalida. Wasiirku waxa uu beeniyay hadallada kasoo yeeraya mucaaradka ee ah in lacago la lunsaday, oo lacago laga bixiyay degaanka, wuxuuna yiri ” Cidda sheegaysa in musuq jiro, in lacago degaanka laga tallaabiyay oo gawaadhi lagu qaaday waa dacaayadaad aan sal iyo raad toona lahayn”.
Waxa kale oo uu Wasiirku sheegay in mucaaradku ay si kale u fasirteen hadal hadda ka hor xukuumadda degaanka kasoo baxay, oo la xiriiray xakamaynta Sicir bararka oo loo dhigay in si guud xukuumaddu aysan waxba uga qaban karin Sicir bararka, balse ay ahayd dowladdu asbaabta keentay Sicir bararka waxba kama qaban karto.
“Dollarku inuu kaco maxakamayn karno oo gacanta kuma hayno, in Shidaalku qaaliyoobo gacanta kuma hayno, laakiin sababaha keenay Sicir bararka anagoon xakamayn karin ayaa waxaan ku dadaalaynaa inaan bulshadayada u gurmano, anagoo mar walba ku jirna la tacaalidda hab nololeedka bulshada, si loogu saleeyo jawi ku haboon nolosha” ayuu yiri Wasiirka Warfaafinta DDS C/qaadir Rashiid.
Dhinaca kale Wasiirku waxa uu beeniyay wararka sheegaya in shirkii lagaga hadlayay Sicir bararka, loo diiday Warbaahinta madaxa banaan inay ka qayb galaan oo ay shirka soo tabiyaan, wuxuuna sheegay in shirkaas loo fasaxay Warbaahinta madaxa banaan, aysana jirin warbaahin si gaar ah loogu diiday inay shirka ka qayb galaan oo ay soo tabiyaan.
Ugu dambayn Wasiirku waxa uu sheegay in degaanka Soomaalidu uusan lahayn wax soosaar dhulka lagala soo baxo, dadkuna ay ku tiirsan yihiin waxa dibadda uga yimaadda oo mar walba saamayn kuleh Sicir bararka, waana midda keentay ayuu yiri Wasiirku in degaanku uu Itooboyada kale kaga duwanaado dhinaca Sicir bararka, maadaama degaannada kale ee Itoobiya ay isticmaalaan dadkoodu wax soosaarka beeraha sida Daafida iyo wixii lamid ah.
Degaanka Soomaalida ayaa muddooyinkii u dambeeyay waxaa ka jiray Sicir barar qof walba halkiisa ugu tagay, iyadoo xukuumadduna ay dhankeeda ka waddo dadaallo wax lagaga qabanayo saamaynta ka dhalan karta Sicir bararka.
Muqdisho 30ka May 2022 Wararka laga helayo Hargeysa ayaa sheegaya in ay sii xooganeyso xiisadda siyaasadeed ee ka taagan Somaliland, taas oo ka dhalatay muranka hareeyey doorashada guud ee maamulkaas oo ay isku hayaan mucaaradka & xukuumadda.
Saddexda Xisbi ee kala ah Wadani, Ucid iyo midka talada haya ee Kulmiye ayaa isku hardinaya doorashada hoggaanka Somaliland, iyada mucaaradka ay dood xoogan ka keeneen, sida ay wax ku wado xukuumadda uu hoggaamiyo Madaxweyne Muuse Biixi.
Dooda mucaaradka ayaa ah in doorashada waqtigeeda lagu qabto, taas oo ku beegan 13-ka November 2022, waxayna ku eedeeyeen Biixi inuu ku howlan yahay muddo kororsi.
Xukuumadda ayaa dhankeeda sheegtay in la joogo waqtigii la kordhin lahaa Axsaabta siyaasadda oo ku kooban Kulmiye oo talada haya, Waddani iyo Uicd oo mucaaradka ah.
Sidoo kale waxaa xiisadda uga sii daray markii garabka mucaaradka uu shaaciyey inay qabanayaan dibad-bax weyn oo looga soo horjeedo Madaxweynaha, balse waxaa diiday qorshahaasi xukuumadda oo ka hortimid, iyada oo sheegtay in dano gaar ah laga leeyahay.
Wasiirka arrimaha gudaha Maxamed Kaahin Axmed oo u warramay Wariyeyaasha ayaa sheegay in aysan ogolaan doonin qabashada banaan-bax aan fasax loo heysanin, wuxuuna tilmaamay in wixii mas’uuliyad darro ah ee ka yimaada ay qaadi doonaan mucaaradka.
Cirro uu ku baaqday isu bax ka dhan ah Madaxweynaha Somaliland, isaga oo farriin u diray taageerayaasha xisbiga iyo guud ahaan shacabka, gaar ahaan dhalinyarada Somaliland.
“Dhalinyarada waxaan leeyahay, haddii ciidanku rasaas sharci darro ah idinku soo ridaan isku dhiga” ayuu yiri Cabdiaxmaan Ciro oo ka hadlayey dibad-baxa ay qorsheynayaan.
Si kastaba, lama oga sida ay wax noqon doonaan balse xaaladda Somaliland ayaa u muuqata mid sii cakiremeysa, waxaana fashil kusoo dhamaaday wada-hadalladii u socday xisbiyada mucaaradka iyo xukuumadda, iyada oo kulankii ugu dambeeyey lagu kala kacay.
Muqdisho 30ka May 2022 Agaasimihii xafiiska hanti-dhowrka ee maamulka gobolka Banaadir Mudane Maxamed Maxamuud Gaboose oo ka mid ah mas’uuliyiintii ku dhaawacmay qaraxii lagu dilay Allaha u naxariistee duqii hore ee Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisow ayaa bixiyey faah faahin iyo xog ku aadan Ikraan Tahliil Faarax.
Dhibane Gaboose oo weerarkaasi ku waayey lug iyo gacan is xiga ayaa wareysi dheer oo uu siiyey Idaacadda Kulmiye wuxuu kaga hadlay arrimo dhowr ah, waxaana sidoo kale wax looga weydiiyey aqoontii uu u lahaa Ikraan Tahliil oo la waayey, kadib dilkii Eng. Yariisow.
Agaasimaha ayaa sheegay in Ikraan Tahliil Faarax ay aheyd gabar yar oo deggan, afgaaban, misana adaab leh, sida uu ku sheegay qaybta labaad wareysiga uu bixiyey.
Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray in inta badan aysan joogi jirin xafiiskeeda, balse ay agfdhiisan jirtay guddoomiyihii la dilay ee Marxuum Eng. Cabdiraxmaan Cismaan Yariisow oo ay si dhow ula shaqeyneysay mudadii uu joogay xafiiska. “Ikraan Tahliil waxaan ka xasuustaa gabar yaroo afgaaban oo idaab badan marka iyadu xafiiskeeda inta badan ma joogi jirin waxay joogi jirtay xafiiska guddoomiyaha oo guddoomiyaha ayey agfadhin jirtay inta badan,” ayuu yiri Maxamed Maxamuud Gaboose.
Hadalkan ayaa ku soo aadayo, iyada oo shaki weyn uu ka dhashay kiiska Ikraan Tahliil Faarax oo la rumeysan yahay in loo beegsaday xog ay ka heysay qaraxii gobolka Banaadir, walow arrinteeda ay dhalisay xiisad xoogan oo hareysay dowladda Soomaaliya. Ikraan oo aheyd xubin ka tirsan Hay’adda Sirdoonka iyo Nabad-Sugidda Qaranka (HSNQ) ayaa warkeeda la waayey June 26 2021, markaas oo xilli habeen ah lagu watay baabuur ka qaaday gurigeeda magaaladaMuqdisho, balse 2 September ee 2021 ayaa hay’adda NISA waxa ay sheegtay inay u gacan gashay kooxda Al-Shabaab kadibna sidaas lagu khaarijiyey.
Afgooye 30ka May 2022 Warar kala duwan ayaa ka soo baxaya khasaaraha ka dhashay dagaal u dhexeeyey ciidamada dowladda Soomalaiya iyo kooxda Al-Shabaab oo xalay saq-dhexe ka dhacay gudaha degmada Afgooye ee gobolka Shabeelaha Hoose.
Dagaalka oo ahaa mid culus ayaa yimid, kadib markii ay xoogag ka tirsan Al-Shabaab weerar toos ah ku qaadeen fariisin ciidamada dowladda ay ku leeyihiin Buundada Afgooye, halkaas oo uu ka dhacay iska hor imaad la’isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan.
Ilo dadka deegaanka ah ayaa u sheegay Caasimada Online inay mar qura ku soo baraarugeen dhawaqa rasaas ka dhaceyso degmada iyo dagaal xoogan oo socdo.
Inta la xaqiijiyey waxaa dagaalkan ku dhintay ugu yaraan hal qof, iyada oo ay ku dhaawacmeen 2 kale, sida ay innoo sheegeen dadka deegaanka ee aan la xiriirnay.
Ciidamada dowladda, gaar ahaan kuwa milatariga Soomaaliya ee la weeraray ayaa lagu soo warramayaa in dagaalka, kadib ay howlgallo ka sameeyeen qaybo ka mid ah Afgooye.
Ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo ka soo baxay labada dhinac oo ku aadan dagaalkaasi iyo weerarka ka horreeyey, waxaana haatan xaaladdu ay tahay mid deggan.
Afgooye oo hoostagta Koonfur Galbeed ayaa waxaa inta badan ka dhaca dagaallo iyo weeraro ay kusoo qaado kooxda Al-Shabaab oo ku xoogan gobolka Shabeelaha Hoose.
Sacuudiga 30ka May 2022 Maamulka maqaayad laga leeyahay dalka Faransiiska oo ku taalla magaalo xeebeedka Jeddah ee dalka Sacuudi Carabiya ayaa mamnuucay inay maqaayada soo galaan haweenka xiran xijaabka ama indha shareerka Islaamka, taas oo kicisay carro badan oo ka timid macaamiisha maqaayadda iyo muwaadiniinta boqortooyada Sacuudi Carabiya.
Bagatelle Jeddah, oo ah laan ka mid ah silsiladda makhaayadda caanka ah ee Faransiiska, ayaa la sheegay todobaadkii hore iyo horraantii toddobaadkan inay diiday inay soo galaan dumarka xiran xijaabka iyo cabaayadaha.
Sidoo kale, maqaayadda ayaa la diiday inay soo galaan haweenka xiran cabaayadda dabacsan oo ay xirtaan hweenka boqorootyada ingiriiska. Sidoo kalana waxaa maqaayadda loo diiday inay soo galaan ragga ku labisan dharka hiddaha iyo dhaqanka ee Sacuudiga.
Kadib markii ay warbixinada sheegaya arrintaan soo bandhigeen wargeysyada iyo boggaga internet-ka, waxaa bilowday durba kacdoon ay dadka Sacuudiyaanka ah uga hor tagayaan arrintaa, waxaana baraha bulshada lagu soo qoray warbixino iyo hadalo adag oo arrintaan looga jawaabayo
Koofur Galbeed 30ka May 2022 Wasiirkii hore wasaaradda warfaafinta dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Ugaas Xasan Cabdi Maxamed oo ku sugan magaalada Muqdisho ayaa jawaab kulul ka bixiyey hadalkii dhowaan ka soo yeeray xildhibaan Mahad Cabdiraxmaan Aadan oo loo yaqaano (Taliye Shub), kaas oo dhowaan shaaciyey inay jiraan siyaasiyiin mucaarad ah oo ku howlan duminta Koonfur Galbeed.
Ugaas Xasan oo u warramay Shabelle TV ayaa shaaca ka qaaday in Taliye Shub markiisii hore lagu yaqaanay hadallada kicinta ah iyo handadaada, balse wuxuu tilmaamay in haatan looga baahan yahay inuu garto mas’uuliyada saaran maadaama uu yahay xildhibaan Qaran.
“Horta Jenaraal Mahad inta aan ogahay, inkastuu ahaa nin ciidan ah markiisii hore, laakiin maanta xeyndaabkii ciidanka iyo handadaada waa kasoo gudbay waa xildhibaan Golaha Shacabka Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliyeed,” ayuu yiri Ugaas Xasan.
Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray Ugaas Xasan “Waxaan ka sugeynaa Jenaraal Mahad hadalladii lagu yaqaanay kicinta iyo colaadaha inuu iska daayo oo garto mas’uuliyadda saaran inay ka weyn tahay midii waagu ciidanka ahaa in wax la dilo kaliya aheyd,”.
Wasiirkii hore ee warfaafinta Koonfur Galbeed oo hadalkiisa sii wata ayaa xusay in aysan aheyn siyaasiyiinta la eedeeyey kuwa duminayo Koonfur Galbeed, balse ay yihiin kuwii soo dhisay, ayna ka shaqeynayaan horumarka iyo in la ilaaliyo dastuurka lagu heshiiyey.
“Koonfur Galbeed dadkii duminaayey ma nihin dadkii shalay soo dhisay, maantana jiritaankeeda ogol, berina inay wanaagsanaato ayaan rabnaa, haddii uu Alle idmo,”.
Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo horey xildhibaan Mahad uu weerar afka ah ugu qaaday siyaasiyiinta mucaaradka ee kasoo horjeedo Madaxweyne Lafta Gareen oo uu ku eedeeyey in ay wadaan qorshe lagu burburinayo Koonfur Galbeed, siduu hadalka u dhigay.
“Madaxweynaha haddii la doortay dad annaga naga mid ah Digil iyo Mirifle ka mid ah ayaa system waxay wadaan inay burburiyaan maamulka inta ka jira maamul la burburiyeyna waxa uu leeyahay waa kaseynaa dhibaatuu leeyahay,” ayuu yiri Mahad Cabdiraxmaan.
Koonfur Galbeed ayaa haatan wajaheyso xaalado siyaasadeed oo horleh, waxaana la isku hayaa muddada xil heynta Madaxweynaha Koonfur Galbeed, Cabdicasiis Lafta Gareen oo ay siyaasiyiinta kasoo horjeedo ku eedeynayaan inuu wado qorshe uu ku kororsanayo xilka.
WARARKA MAANTA 29ka May 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa u qalma Raysal Wasaaraha Soomaaliya 2022? Yaa loo soo magacaawi rabaa Raysal Wasaare cusub? Maxaase ka taqaanaa taariikh nololeedka Raysal Wasaaraha cusub ee la soo magacaabi rabo AL-Xaaji Dr. Badal Kaariye “Janno-gale”? Meeqo afaf ama luuqadood ayuu ku hadlaa raysal wasaaraha soo socda? Madaxweyne Mudane Xassan Shiikh Iyo Raysal Wasaaraha soo socda dib ma u baarin doonaan dilalkii iyo dembiyadii ay gashay Hay’adda Nabad-Sugida Iyo hoggaankeeda? Yaa runta qarin kara mar haddii agaasimihii hore ee Madaxtooyadda kashifay in Madaxtooyadda deyn lagu leeyahay? Meeqo deyn ah ayaa lagu leeyahay Madatooyadda? Yaa kamid ah xilalka saraakiisha ee la badeli doona? Ha wiqleys!
Muqdisho 29ka Abriil 2022 Ra’iisal wasaaraha xilka ka sii degaya Maxamed Xuseen Rooble ayaa lagu eedeeyay inuu raadinayo qaab sharci ahaan lagu aqbali karo heshiis uu wasiirka batroolka Soomaaliya horaantii sanadkan la galay shirkad laga leeyahay dalka Mareykanka.
Shirkaddan ayaa haddii loo ansixiyo heshiiska waxay xaq yeelan doontaa in afarta sano ee soo socota ay Soomaaliya ka sameyso Sahaminta Shidaalka iyo Gaaska, sida ay saddex ilo-wareed oo Soomaali ah u sheegeen wargeyska The Somalia Star.
Raysal wasaare Rooble waxa kaliya oo uu u baahan yahay ayaa ah inuu qoro warqad rasmi ah oo uu ku aqbalayo heshiiskii aadka loogu dhaliilay Wasiirka Batroolka Cabdirashiid Maxamed Axmed.
“Ra’iisul Wasaare Rooble waa in uu si nadiif ah uga soo baxaa eedeymahan foosha xun, una sheego shacabka Soomaaliyeed sababta uu wadahadalo qarsoodi ah ula galay shirkad uu cid kasta oo uu isagu ka mid yahay uu heshiiska u diiday,” ayuu yiri Xildhibaan Daahir Amiin Jeesow oo la hadlay The Star.
Xildhibaan Jeesow ayaa ugu baaqay xildhibaannada inay kor u qaadaan qeyladooda ay ku muujinayaan diidmada heshiiska, jawaabna ka dalbadaan Rooble.”
Ra’iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya Cali Maxamed Geedi, ayaa madaxweyne Xasan Sheikh ugu baaqay inuu si deg deg ah raysal wasaaraha iyo xukuumadiisa kaga mamnuuco inay heshiisyo cusub la galaan dalal iyo ururro shisheeye ama ay aqbalaan ama wax ka beddelaan heshiisyo ay horay u diidday dowladdii hore.
“Madaxweyne, kama aamusi kartid isku daygan uu Rooble ku doonayo inuu kaga faa’iidaysto xilliga kala guurka si uu laaluush badan uga helo shirkado iyo dalal shisheeye,” ayuu yiri Cali Geeddi oo la hadlay wargeyska The Star
Muqdisho 29ka Abriil 2022 Agaasimihii xafiiska hanti-dhowrka ee maamulka gobolka Banaadir Maxamed Maxamuud Gaboose oo ka mid ahaa masuuliyiintii lixaadkooda ku waayey qaraxii lagu dilay Allaha u naxariistee duqii hore ee Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisow iyo qaar ka mid ah masuuliyiintii la shaqeyneysay ayaa ka sheekeeyey wixii ku dhacay.
Agaasime Gaboose oo wareysi siiyey Idaacadda Kulmiye ayaa sharaxaad dheer ka bixiyey qaabkii uu u dhacay qaraxii lagula beegsaday xarunta maamulka gobolka Banaadir, xilli ay shir isugu yimaadeen masuuliyiintii la laayey ee maamulka gobolka.
Wuxuu ka mid ahaa dadkii ay dhaawacyada halista ah ka soo gaareen qaraxaas, sidoo kale Agaasime Gaboose wuxuu ka mid ahaa masuuliyiintii dhaawacyadooda dalka Qatar loola qaaday Guddoomiye Yariisow oo Dooxa ku dhintay.
Gaboose hadda wuxuu ka go’anyahay lug iyo gacan is xiga, sidoo kale waxaa ka dhacay labada indhood, intii uu ku guda jiray wareysigaan wuxuu soo bandhigay walaac uu ka qabo in loo badbaadi karay lugtii iyo gacantii looga jaray Isbitaalka Digfeer.
Muqdisho 29ka Abriil 2022 Faah faahino dheeraad ah ayaa ka soo baxaya khasaaraha ka dhashay weerar dhabagal ah oo dagaalyahano ka tirsan Al-Shabaab ay ku qaadeen ciidamo ka tirsan kuwa Xoogga dalka Soomaaliyeed oo ku socdaalayey duleedka magaalada Marka ee xarunta gobolka Shabeelaha Hoose.
Weerarka oo sababay dhimasho iyo dhaawac ayaa waxaa xigay iska hor imaad toos ah oo u dhexeeyey labada dhinac, kaas oo la’isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan
Dagaalka iyo weerarka ka horreeyey ayaa si gaar ah uga dhacay inta u dhexeysa degaannada Janaale iyo Buufo ee gobolka Shabeelaha Hoose.
Inta la xaqiijiyey waxaa weerarkan ku dhintay ugu yaraan 2 askari, halka uu ku dhaawacmay 1 askari oo kale.
Ilo deegaanka ah ayaa innoo sheegay in haatan xaaladdu ay tahay mid deggan, waxaana ciidamada la weeraray ay sii wateen socdaalkooda, iyaga oo gaaray magaallo xeebeedka Marka.
Dhanka kale ma jiro weli wax hadal ah oo kaeoo baxay saraakiisha ciidamada dowladda oo ku aadan weerarkaasi iyo dagaalka xigay intaba.
Muqdisho 29ka Abriil 2022 Afhayeenka cusub ee Madaxtooyada Villa Soomaaliya, Mudane Cabdikariin Cali Kaar oo u warramay Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed ee SNTV ayaa ka hadlay qorshaha dowlada cusub, dhismaha xukuumadda iyo shaqo abuurka dhalinyarada.
Kaar oo wareysigan intiisa badan uga hadlay arrimo xasaasi ah ayaa sheegay in qorshaha shaqo abuurka ee uu ku dhawaaqay Madaxweyne Xasan Sheekh la gaarsiin doono dalka oo dhan, wuxuuna meesha ka saaray inuu jiri doono nin jecleyso ama kala doorasho.
Afhayeenka ayaa sidoo kale ka hadlay tallaabooyinkii ugu dambeeyey ee uu qaaday Madaxweynaha cusub, isaga oo meesha ka saaray eedeymaha culus ee loo jeediyey ee ku aadan magacaabida xilalka sare ee dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, kadib markii xubnaha la magacaabay ay kasoo muuqdeen saaxibadii ku dhowaa Madaxweynaha.
“Tareenkii muu dhaqaaqin wuu taagan yahay weli waa la rarayaa,” ayuu yiri afhayeenka cusub ee madaxtooyada Soomaaliya.
Sidoo kale wuxuu intaasi kusii daray inay dhiman tahay dhismaha xukuumadda oo ay ugu horreyso magacaabista ra’iisul wasaaraha, halkaasi oo uu tilmaamay inay ka jirto fursad muhiim ah.
“Ra’iisul wasaarihii weli lama magacaabin, xukuumaddii lama dhisin intaas marka ay dhacdo fursado badan ayaa abuurmi doono,” ayuu sii raaciyey.
Dhinaca kale wuxuu afhayeenku beeniyey in dowladda cusub ay ku howlan tahay in ay howl-galiso dhalinyaro baraha bulshada ka difaaca Villa Soomaaliya, wuxuuna tilmaamay in arrintaas ay aflagaado ku tahay odeytinimada iyo dulqaadka Madaxweyne Xasan Sheekh.
“Waa been arrintaas ma jirto waxaana kuu sheegayaa arrintaasi waxay aflagaado ku tahay odeynimada akhiyaarnimada, dulqaadkii, dimuquraadiyaddii uu Madaxweyne Xasan Sheekh ololaha ku galay” ayuu markale yiri Mudane Cabdikariin Cali Kaar afhayeenka Villa Somalia.
Hadalkan ayaa ku soo aadayo, iyada oo la filayo in isbeddalo ballaaran uu sameeyo Madaxweynaha mar labaad la doortay ee Xasan Sheekh Maxamuud, kuwaas oo saameyn doono madax kala duwan iyo shaqsiyaadkii ku dhowaa Madaxweynihii hore ee dalka.
Muqdisho 29ka Abriil 2022 Agaasimihii hore ee Villa Somalia Maxamed Cabdullaahi Ciise, oo xalay xilkaas wareejiyey ayaa shaaca ka qaaday in deyn lagu leeyahay xarunta dalka looga arrimiyo.
Maxamed Cabdullaahi Ciise, oo khudbad ka jeediyey munaasabaddii uu xalay xilka ugu wareejiyey agaasimaha cusub Xuseen Sheekh Maxamuud ayaa sheegay in liiska uu wareejiyay ay kamid yihiin shaqaale rayid ah, ciidan, shaqaale is xilqaan u shaqeenayey iyo xubno uu horay usii watay Madaxweyne Farmaajo iyo deyn kooban.
“Liiska aan wareejinayo waxaa kamid ah shaqaalaha rayidka ahaa ee Madaxtooyada, Shaqaalaha KMG ah ee Madaxtooyada, Shaqaale la yiraahdo is xilqaan oo madaxtooyada ka tirsan, deyn kooban oo madaxtooyada lagu leeyahay, dukumiinti profile ah oo waaxyaha dhan ay ku qoran yihiin oo aan ku wareejinay Electronic, Liiska Hantida Madaxtooyada ay heysato oo dhammaan way lambareysan yihiin & Shaqaale raacay Madaxweyne hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo si dadban Madaxtooyada uga tirsanaanayo,” ayuu yiri Maxamed Cabdullaahi Ciise agaasimihii hore ee Madaxtooyada.
Maxamed Cabdullaahi ma sheegin ama faha-faahin kama bixin waxa ay tahay deynta lagu leeyahay madaxtooyada.
Warka kasoo yeeray agaasimihii hore ee madaxtooyada ee ah in deyn lagu leeyahay Villa Somalia ayaa hadal heyn badan ka abuurtay baraha bulshada waxayna dadka qaar shaki geliyeen sheegashadii madaxweynihii hore ee Farmaajo ee aheyd in dowladiisa ay si weyn ula dagaalantay musuq-maasuqa, isla markaasna ay ku dadaashay bixinta xuquuqda lagu leeyahay.
Madaxtooyada Soomaaliya waxaa hadda maamulkeeda la wareegay Xuseen Sheekh Maxamuud oo ah agaasime iyo ku xigeenkiisa Maxamed Amiin Sheekh Cismaan kuwaas oo uu dhawaan magacaabay madaxweynaha cusub ee Soomaaiya Xasan Sheekh Maxamuud, ayagaana laga doonayo inay xog dheeri ah ka bixiyaan waxa ay tahay deyntan.
Agaasimaha guud ee Madaxtooyada Soomaaliya Xuseen Sheekh Maxamuud ayaa hoosta ka xarriiqay in aan qofna lagu dulmi doonin shaqada, wuxuuna xusay in howlwadeennadu ay abaalmarinno ku muteysan doonaan dadaalkooda.
Munaasabadda xil wareejinta waxaa goobjoog ka ahaa Mas’uuliyiin ka socday Xafiiska Hanti-dhowraha guud ee dalka.
WARARKA MAANTA 28ka May 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa loo soo magacaawi rabaa Raysal Wasaare cusub? Maxaase ka taqaanaa taariikh nololeedka Raysal Wasaaraha cusub ee la soo magacaabi rabo Haaji Dr. Badal Kaariye “Janno-gale”? Maxaad ka ogtihiin horumarka iyo mashaariicda uu ka wada gudaha dalka iyo dibadda? Yaa noqon doona raysal wasaare ku-xigeen? Goorma ayaa lagu dhawaaqi doonaa Raysal Wasaaraha cusub iyo ku-xigeenka?
Muqdisho 28ka Abriil 2022 Taliska Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa sheegay in ay dileen 7 ka tirsan kooxda Al-Shabaab, ayna gacanta ku dhigeen labo kale, kadib howlgal ay ciidamadu ka sameeyeen gobolka Shabeeladda dhexe.
Odowaa Yuusuf Raage, Taliyaha Ciidanka Xoogga dalka ayaa sheegay in howlgalkii ay ka sameeyeen agagaarka deegaanka War-ciise ee gobolka Shabeellaha Dhexe, halkaasi oo ay ciidamadu ku qabsadeen gaadiid dagaal iyo qalab ay wateen Al-Shabaab.
Odowaa oo la hadlay Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed ee SNTV ayaa sheegay in howlgalkaasi lagu soo furtay hub iyo lacag ay kooxaha Alshabaab ka qaadan jireen dadka deegaanka.
“Ujeedka howlgalkan ayaa ahaa mid looga hortagayo falalka argagixisanimo ee ka dhanka ah shacabka Soomaaliyeed” ayuu yiri Taliyaha oo intaa ku daray in la burburiyay saldhigyo dhowr ah oo ay Al-Shabaab ku lahaayeen deegaankaasi iyo sidoo kale maxkamado guurguura oo taliyuhu sheegay inay ahaayeen kuwa sharci darro ah oo ay shacabka ku dhibaateyn jireen.
Kooxda Al-Shabaab ayaa kordhisay weerarada inkastoo ciidamada dowladda ay bilihii la soo dhaafay howlgallo ka dhan ah kooxaha Alshabaab ka sameeyeen deegaano ka tirsan gobalada dhexe iyo koonfurta.
Muqdisho 28ka Abriil 2022 Faah faahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dil qorsheysan oo xalay koox hubeysan ay ka geysatay gudaha magaalada Beledweyne ee xarunta gobolka Hiiraan.
Dilka ayaa waxaa lagu soo warramayaa in loo geystay Allaha u naxariistee Nabadoon Cali Macalin Maxamuud (Cali Dheere) oo ka mid ahaa waxgaradka deegaanka.
Wararka ayaa sheegaya in rag ku hubeysan bistoolado ay toogteen marxuumka, xilli uu kusii jeeday gurigiisa oo ku yaalla xaafadda Xaawo-Taako ee magaalada Beledweyne.
Sidoo kale wararka ayaa intaasi kusii daraya in kooxda dilka fulisay ay goobta isaga baxsatay waxaana meesha ay wax ka dhaceen gaaray ciidamo ka tirsan kuwa ammaanka Soomaaliya.
AUN Nabadoon Cali Dheere ayaa ka mid ahaa ergadii dhowaan wax kasoo dooratay xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe) oo ka tirsan Golaha Shacabka Soomaaliya.
Dhanka kale ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo kasoo baxay saraakiisha laamaha ammaanka iyo maamulka Beledweyne oo ku aadan dhacdadaasi iyo howlgallada ay kadib sameeyeen ciidamada ammaanka.
Beledweyne oo xarun u ah gobolka Hiiraan ee bartamaha Soomaaliya ayaa waxaa inta badan ka dhaca weeraro qaraxyo iyo dilal qorsheysay oo ay fuliso kooxda Al-Shabaab.
Muqdisho 28ka Abriil 2022 Madaxii hore ee amniga garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee Muqdisho Cabdiweli Maxamed Macow ayaa isbitaal ku geeriyooday lix sano kadib markii loo xiray kiis caalamka oo idil gaaray, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Cabdiweli ayaa waxaa lagu helay dambi ah inuu gacan ka gaystay dusinta bam lagu soo dhex-qariyey Laptop kaasi oo ku qarxay diyaaradda Daallo Airlines, balse aan gaysan waxyeelo aad u weyn.
Cabdiweli ayaa waxa uu qaadanayey xabsi daa’in lagu xukumay, hase yeeshee waxaa isbitaal la geeyey kadib markii uu aad ugu xanuunsaday xabsiga, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Weerarkii diyaaradda Daalllo Airlines oo dhacay labadii Febraayo 2016 ayaa aad u qabsatay warbaahinta caalamka, wuxuuna kashiftay mid ka mid ah xeeladaha ugu weyn ee loo adeegsan karo in lagu qarxiyo diyaardaaha.
Laptop-ka ayaa qarxay 20 daqiiqo kadib markii ay kacday diyaaradda Daallo oo ku socotay magaalada Jabuuti, waxaana ku dhintay hal qof oo la tuhunsan yahay inuu ahaa qofkii waday ee fuliyey qaraxa.
Diyaaradda ayaanay gaarin waxyeello badan waxayna awood u yeelatay inay dib ugu soo laabato garoonka Aadan Cadde.
Maxamed Ibraahim Yaasiin Colaad oo ahaa madaxda shirkadda Daallo xilligaas ayaa sheegay in qofka qaraxa fuliyey iyo rakaabka diyaaradda saarnaaba ay ku qornaayeen inay raacaan diyaaradda Turkish Airlines, balse cimilada oo xun darteed ay soo gaari weysay Muqdisho.
Sidaas darteed diyaaradda Daallo Airlines ayaa laga codsaday inay shacabka gayso Jabuuti, si ay diyaaradda Turkish Airlines halkaas uga qaado.
Kooxda Al-Shabaab ayaa muddo 11 maalmood kadib ah sheegatay mas’uuliyadda qaraxa, ayada oo sheegtay inay beegsaneysay diyaaradda Turkish Airlines, sababtuna ay tahay in Turkey ay xubin ka tahay gaashaanbuurta NATO ee reer galbeedka.
Wixii markaas ka dambeeyey Turkish-ka ayaa aad u adkeeyey baaritaanka dadka raacaya diyaaraddooda Muqdisho, ooh adda ay baaraan dad Turkish ah, ayaga oo aan aaminin Soomaalida.
Muqdisho 28ka Abriil 2022 Xubno ka socday Hanti-dhawrka Guud ee Qaranka ayaa maanta la kulmay Wasiirka Arrimaha Dibadda, Cabdisaciid Muuse Cali ee dhawaan shaqada uu ka joojiyay Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa hore ugu eedeyay Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya ku takrifal awoodeed markii uu ku sameynayay shaqo joojinta
Kulanka Cabdisaciid iyo xubnaha ka socday Hanti-dhawrka Guud ee Qaranka ayaa yimid kadib markii uu Ra’iisul Wasaaraha dalbaday in Hanti-dhawrka iyo Hay’addaha amnigu ay baaritaan ku sameeyan tallaabooyinka Wasiirka, gaar ahaan fasaxida Markab siday dhuxul sharci daro ah.
Wasiirka shaqada laga joojiyay ayaa dhankiisa xaqiijiyay kulankaan, isaga oo qoraal uu soo saaray ku yiri “Maanta waxaan kulanay xubno ka socda Xafiiska Hantidhawrka Guud ee Qaranka. Waxaa ka wada-hadalnay sida ay wax u jiraan. Waxaana ka warsugaynaa wixii ka soo baxa.”
24-kii bishaan ayay aheyd markii uu Ra’iisul Wasaar Rooble shaqo joojin ku sameeyay Wasiirka Arrimaha Dibedda, sidoo kalena uu baabi’iyey warqad wasaaradda Arrimaha dibadda ay ku fasaxday Markab waday dhuxul sharci daro ah oo ku xirnaa xeebaha dalka Cumaan.
Arrimahaan ayaa imanaya kadib markii uu Rooble sharci darro ku tilmaamay shaqaalaha Wasaaradda ee la bedelay ama shaqada laga qaaday laga soo bilaabo kowdii Janaayo 2022, uuna amray in shaqaalahaas dib loogu fasaxo howlahooda, dibna loogu celiyo goobihii iyo xafiisyadii ay ka shaqeynayeen
Muqdisho 28ka Abriil 2022 Soomaaliya oo leh xeeb dhirirkeedu le’eg tahay 3,333 kilomitir kuna fadhida aag dhaqaale u gaar ah (EEZ, exclusive economic zone) oo ka badan hal malyan kilomitir oo isku wareeg ah ayaa ka mid ah goobaha ugu qanisan kalluumaysiga adduunka oo aan weliba si weyn looga faa’iideysan.
Aaggan badda usii galaya ilaa 370 km dal shisheeye kalama bixi karo khayraad nooc kastya ha ahaado iyadoon ogayn Soomaaliya. Haseyeeshee, tan iyo burburkii nidaamkii kelitaliska waxaa fara ba’an ku hayay xaalufinta kalluumaysiga sharcidarrada ah oo had iyo jeer ka baxsada baaritaannada siina kordhay wixii ka dambeyay hoos u dhacay burcad-badeedda.
Blue Marine Foundation ayaa May 20, 2022 sheegtay in dalalka Midowga Yurub ay u fasaxeen maraakiibtooda inay si sharcidarro ah uga kalluumaystaan biyaha Soomaaliya. Hay’adda OceanMind ayaa soo bandhigtay dhaqdhaqaaq kalluumeysi oo ay wadeen maraakiib Isbayn (Spain) iyo Faransiiska leeyihiin.
Kalluumaysigan oo qawaaniinta adduunka oo idil khilaafsan wuxuu si daran u xaalufiyaa tabdin (Tuunada) nooca loo yaqaan “Bluefin ama albacore” (Tuna alalunga) oo aad loo jecelyahay.
Soomaaliya ayaa dhibaato ku hayaan maraakiibta kalluumeysiga Midowga Yurub oo ciidamada badda “Atlanta” hoos yimaadaan kuwaasoo ku cadaadinayo Dowladda Federaalka Soomaaliya (DFS) inay siiso muddo kordhin dhan sagaal bilood, balse marnaba iska xil saarin inay wax ka qabataan xaalufinta sharcidarrada ah.
Maraakiibta Giriiga, Talyaaniga, Portugal, Isbyn, iyo Fransiiska ayaa taariikh kalluumaysi sharcidarro ah ku leh Galbeedka Afrika, taasoo caddaynaysa in Midowga Yurub uu hagoogayo xaalufinta biyaha Soomaaliya. Waxaa daliil ka ah in aqoonyahannada daraasadka samayay markay kala hadleen xaalufinta badda Soomaaliya ay ugu jawaabeen: haddeer kuma tala jirno inaanu yareeyno.
Sawirro dayax-gacmeedka qaaday ayaa muujinaya maraakiib Yurub oo sanduuqyo ku gurayo kalluun noocyada aan la nidaamin oo ay ka jilaabteen aagagga mamnuuca ah (marine reserve area), taasoo kor u qaadday walwalka laga qabo saamaynta xun ee ay ku yeelan karaan kaydka kalluunka iyo hab-nololeedyada badda – marine ecosystems.
Daraasadka waxay kaloo sheegtay in 2020 uu ahaa sannadkii ugu darnaa oo badda laga xalufiyay saddex dalool labo oo lagu qiyaasay inuu kalluunkaas ahaa “Tabadin” oo ay ka qaadanayso 10 (toban) sano si uu isusoo taro.
Maraakiibtaas waxay kalluumaysan karaan muddo dheer iyagoo ku rogaya tacabkooda maraakiibta qaboojiyeyaasha oo ku sugan cirifka biyaha caalamiga ah ee aaga dhaqaalaha u gaarka ah dalka (EEZ). Soomaaliya ma laha awood ay ku mamnuucdo amaseba kaga xannibto soo gelitaanka biyaheeda.
Marka laga reebo, ganacsiga maandooriyayaasha iyo hubka, kalluumaysiga sharcidarrada ah waa fal dambiyeedka saddexaad ee ugu ribix badan caalamka. Dowladda Soomaaliya wuxuu xil weyn ka saran yahay badbaadada khayraadka dalka.
Dalku waxuu leeyahay ilaa 604 nooc oo kalluun ah, kuwaasoo 420 ka mid ah ay yihiin kuwo ganacsi gal ah. Balse, maraakiibta kalluumeysiga ee dalalka Yurub iyo Aashiya ee loo soo jiheeya badda Soomaaliya waxaa u sabab ah “tuunada” oo aad u qiimo badan.
Warbixinta waxay kaloo muujisay in maraakiibtani, gaar ahaan kuwa dalka Isbayn (Spain) ay demiyaan qalabka loo yaqaan (AIS, automatic identification system) oo khasab ku ah maraakiibta waaweyn oo idil kaasoo sheegaya goobta uu markabku kaga sugan yahay si uusan markab kale ugu dhicin.
Sidaas daraaddeed, DFS waxaa waajib ku ah inay wadahadallo diblomaasiyadeed la yeelato Midowga Yurub si ay ugala xaajooto dhaqdhaqaaqyada maraakiibtooda si ay u joojiyaan ku xadgudbka madaxbanaanida qaranka Soomaaliyeed islamarkaasna loo hubiyo inaanay ku lug lahayn tahriibka hubka sharcidarrada ah. Baarlamaanka (BFS) waxaa isna waajib ku ah inuu dhammaystiro sharuucda badda si kuwa ku xadguba loo marsiiyo qaanuunka.
Masar 28ka Abriil 2022 Dacwad-oogaha guud ee Masar ayaa Jimchii amray in lasii daayo gabadha Soomaalida ah ee dishay nin Masri ah oo bajaaj ku waday kadib markii isku dayey inuu kufsado.
Go’aanka dacwad-oogaha oo ah mid jiri doona illaa baaritaanka laga soo geba-gabeeyo ayaa yimid kadib markii booliska iyo dhaqaatiir sameeyey tijaabo caafimaad ay xaqiijiyeen inay sax tahay doodda gabadha ee ah inay is-difaaceysay kadib markii bajaalaha uu isku dayey inuu kufsado.
Sida uu sheegay xafiiska dacwad-oogaha, wuxuu 17-kii May helay warbixin sheegeysay in meydka Bajaajle laga helay waddo ku taalla banaanka xaafadda 6-da October ee Giza.
Waxyar kadib gabadha Soomaalida oo markii hore da’deeda lagu sheegay 16 jir, balse hadda la sheegay inay tahay 15 jir, ayaa booliska isku soo dhiibtay ayada oo timid saldhiiga booliska Giza, islamarkaana ku wargelisay inay dishay bajaajle.
Gabadha Soomaalida, oo aan magaceeda la shaacin, ayaa sheegtay in ninka uu ula soo baxay mindi, iskuna dayey inuu kufsado, balse ay iska caabisay ayada oo dhaawac uu ka gaaray faraha balse ugu dambeyn ku guuleysatay inay mindida kala wareegto kadibna isaga ku disho.
Waxay intaas ku dartay in qorshaheeda uu ahaa kaliya inay ninka dhaawacdo, si ay uga badbaado, balse nasiib-darro uu geeriyooday
“Waxaan doonayey kaliya inaan sharafteeda dhowro, oo aan is-difaaco, mana damacsaneyn inaan dilo balse wuu dhintay,” ayey tiri gabadha sida uu kasoo xigtay wargeyska Al-Ahram ee Qaahira.
Dacwad-oogaha ayaa sheegay in booliska iyo dhaqaatiirta caafimaadba ay muujiyeen in sida ay gabadha wax u sheegeyso la rumeysan karo.
Sidoo kale, baaritaan lagu sameeyey meydka Bajaajle-ha ayaa muujiyey in habka uu u dhintay iyo sida ay wax u sheegtay gabadha ay is-waafaqayaan.
Sheekada gabadha Soomaalida ah ayaa aad u qabsatay baraha bulshada Masar, ayada oo heshay taageero badan oo lagu difaacayo, waxaana dad badan ay ku baaqayaan in qareenada ugu caansan Masar iyo Golaha Qaran ee Haweenka Masar ay u istaagaan inay difaacaan.
HRW 28ka Abriil 2022Hay’adda Xuquuqda Aadanaha ee Human Right Watch ayaa warbixin cusub kasoo saartay xasuuqii laba sano ka hor ka dhacay deegaanka Gololey ee gobolka Shabeelaha Dhexe, kaas oo lagu dilay illaa sideed qof oo ahaa shaqaale caafimaad.
Hay’adda ayaa ugu baaqday Madaxweynaha cusub Mudane Xasan Sheekh Maxamuud in uu dib u eegis ku sameeyo dhacdadaasi, si loogu sameeyo baaris dheeraad ah.
“Waxa uu ku bilaabi karaa in uu amar ku bixiyo in dib u eegis lagu sameeyo baaritaanada dowladda federaalka ah ee wali la sugayo ee ku saabsan dhacdooyinka halista ah ee lagu weeraray dadka rayidka ah,” ayaa lagu yiri warbixinta Hay’adda Human Right Watch.
Halkan hoose ka aqriso:-
Labo sano ka hor, tuulada Gololey ee gobolka Shabeellaha Dhexe ee Soomaaliya waxaa ka dhacay xasuuq ba’an oo lagu xasuuqay siddeed ka mid ah shaqaalaha caafimaadka.
Gelinkii dambe ee Maajo 27, 2020, shan nin oo wejiyada soo duubtay – afar la sheegay inay wateen dareeska dawladda – ayaa toddoba nin oo shaqaale caafimaad ah ka afduubay xarun caafimaad oo ay maamusho hay’ad aan dowli ahayn.
Waxa kale oo ay kaxeysteen nin farmashi ka ag dhawaa xarunta iibinayay dawooyinka. Dableyda ayaa sideedii qof u soo dhaqaaqay, iyagoo indhaha ka xiray, waxayna ka tageen dumarkii ay isla shaqeynayeen.
Muddo 24 saac ku dhow ayay bulshadu isku dayday inay soo hesho raggaas. Gelinkii dambe ee 28-kii May, ayaa meydadkooda oo rasaastu ka dhacday laga helay meel ka baxsan tuulada.
Dilalkaasi waxa ay halakeeyeen bulshada ku nool deegaanka Gololey, kuwaas oo ka qiirooday geerida dadkooda. Dhallinyaro badan oo ay qaraabadoodu ugu yeereen rajada ugu weyn ayaa reerkooda u hiiliyay.Dilkan ayaa sidoo kale argagax geliyay guud ahaan dalka.
Labada maamul ee gobolka iyo kuwa dowladda ee Muqdisho jooga ayaa billaabay baaritaanno. Balse labo sano ka dib, ma jirto wax ka soo baxay baaritaannadaas.
Madaxwaynihii Dowlad goboleedka Hirshabele ee xiligaasi waxa uu sameeyay guddi baaris ah, waxa uuna balan qaaday in 30 cisho gudahood ay ku soo saari doonaan natiijada baaritaanada.
Laakiin tani weligeed ma dhicin. Sidoo kale ma jiro wax natiijo ah oo ka soo baxay baaritaanka ay wadeen Waaxda Dambi baarista Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee CID-da.
Ehelada iyo asxaabta todobada qof ee shaqaalaha caafimaadka ayaa si isdaba joog ah ugu baaqay cadaalad.
Dhawr ka mid ah asxaabtooda oo goob-joog ka ahaa afduubka ayaa u markhaati furay baarayaasha duruufo adag.
Mid ka mid ah dumarkii aanu wada shaqaynaynay ayaa wakhtigaas noo sheegtay: “Waxa aan culays igu hayay muddo dheer. Waad fahmi kartaa sida ay dareemeyso inaad u xiistay asxaabtaada kula shaqeyneysay; waxaan rajeyneynaa in maalin uun ay heli doonaan cadaalad.”
Dhacdadan naxdinta leh ka sokow, baaritaanno kale oo lagu sameeyay dilalkii iyo waayitaankii dadka rayidka ahaa sannadihii u dambeeyay ayaan sidoo kale la soo gabagabeyn, taasoo u oggolaanaysa in isla xisaabtan la’aanta ay sii jirto oo ay ehelada wax jawaab ah waayeen.
Madaxweynaha cusub ee Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa ballan qaaday inuu mudnaanta koowaad siinayo dib u habeynta sharciga iyo garsoorka. Waxa uu ku bilaabi karaa in uu amar ku bixiyo in dib u eegis lagu sameeyo baaritaanada dowladda federaalka ah ee wali la sugayo ee ku saabsan dhacdooyinka halista ah ee lagu weeraray dadka rayidka ah. Iyo eheladii iyo asxaabtii badnaa ee lagu xasuuqay Gololey waxay mudan yihiin baaritaan cusub.
WARARKA MAANTA 5ta May 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa xaq u leh maanta inuu maamulo laamaha amniga iyo hoggaanka dalka? Maxaa ka khaldan Madaxweynihii hore ee xilka ka dhammaaday musharax Farmaajo “Been-Hawaas”” oo xaqiiqsaday inaysan mar dembe golaha shacabka iyo Ummadda Soomaaliyeed ku dooran doonin been iyo huuhaa 4 dekadood loogu yabooho #Ethiopia? Yaa maanta diidi kara inuu Farmaajo ka dhigay #Soomaaliya dalka ugu musuqmaasuqa badan 5 sanno ee la soo dhaafay xitaa xildhibaanadii matalayey deegaankiisa waxuu dhex dabaalsiiyey musuqmaasuq iyo jah-wareerin? Ha Wiqleyso!
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa joojiyey dhammaan go’aammada ku saabsan isbeddelada maamul iyo shaqaale ee Hay’adaha Dowladda, inta lagu guda jiro dhammeystirka doorashooyinka.Madaxweyne Farmaajo isagoo ka amba qaadaya xeerkaan ayaa wuxuu wax kama jiraan ku tilmaamay magacaabis iyo xil ka qaadis ay xukuumada raysal wasaare Rooble ku sameeysay agaasimaha Guud ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada oo shaqada laga joojiyay, magacaabidda ku simaha Maareeyaha Guud ee Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka, iyo agaasimaha Hay’adda Tayo Dhawrka Qaranka.
Qoraal kasoo baxay madaxtooyada ayaa lagu sheegay in la baabi’yay dhammaan wixii magacaabis iyo go’aan maamul ah oo taabanaya wax ka beddelka Hay’adaha gudaha ee dowladda iyo shaqaalaha Rayidka ah, laga soo bilaabo maalintii la dhaariyey Xildhibaannada Baarlamaanka ee 14-ka Abriil 2022.
Madaxweyne Farmaajo ayaa faray hay’adaha Dowladda inay ka fogaadaan in xilalka iyo hantida dadweynaha looga faa’iideysto dano gaar ah iyo si aan u adeegayn danta guud ee dalka, isagoo sheegay in qof walba lagula xisaabtamayo ku takrifalka hantida iyo awoodda qaranka.
Tallaabada madaxweyne Farmaajo ayaa kusoo beegmatay waxyar kadib markii baraha bulshada lagu faafiyay wareegtooyin magacaabis iyo xil ka qaadis ah oo kasoo baxay xukuumada raysal wasaare Rooble.
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Muqdisho 5t Guddoomiyaha aqalka sare, Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa maanta magacaabay guddi ka kooban 6 xubnood oo ah guddiga doorashada madaxweynaha dowladda federalka Soomaaliya.
Barlamaanka aqalka sare ayaa sidoo kale guddigan meel mariyay sida lagu sheegay war-saxafaddeed kasoo baxay aqalka sare, kadib kulan ay maanta ku yeesheen magaalada Muqdisho.
Lixdan xubnood ee guddiga doorashada, ayaa matalaya shanta dowlad goboleed, Somaliland iyo gobolka Banaadir, waxaana mid walba matalaya xubin katirsan senatarada aqalka sare.
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Xildhibaan Cabdicaziz Cilmi Cali oo kamid ahaa xildhibaanada kasoo jeedo Galmudug ee kuraastooda dad kale la siiyey haddana kamid ah Golaha badbaadada Galmudug ayaa eedeyn culus usoo jeediyey madaxweynaha Galmudug Axmed Cabdi Kaariye (Qoor Qoor).
“Waxaan halkaan isugu nimid anagoo mataleyno Galmudug, maadaama aan la baxnay oo aan u istaagnay howshaan runtii u baahan in loo istaago oo badbaadada Galmudug ah, waxaan isugu imaanay wixii nagu soo kordhay iyo wixii naga halaabayba inaan Bulshadeena la wadaagno,” ayuu yiri Xildhibaan Cabdicaziz Cilmi Cali.
Cabdicasiis ayaa madaxweynaha Galmudug ku eedeyey inuu dayacay shaqadii iyo mas’uuliyadii loo dhibtay isla markaasna uu ku fashilmay sugidda amniga, isagoo Shacabka ugu baaqay inay tashadaan.
“Bulshadeena Galmudug waxaan dareensanahay in Abaaro ba’an weli hayaan Alle haka dul qaadee, sidoo kalana har iyo habeen ayaa waxaa ku socdo weerar, waxaana muuqata in maamulka Galmudug uusan diyaarin ciidamadii amniga sugi lahaa, waxaana ku baaqeynaa in Bulshada Galmudug ay isku tashadaan si ay ammaankooda u sugtaan garabna u siiyaan walaalahooda tabaaleysan,” ayuu sii raaciyey hadalkiisa.
Sidoo kale Cabdicasiis ayaa ugu baaqay xildhibaanada baarlamaanka Galmudug inay si sax ah ula xisaabtamaan madaxweyne Qoor Qoor oo uu ku eedeeyey inuu Muqdisho ka wado ololaha dib usoo doorashada Farmaajo xilli deegaanada uu madaxda u yahay ay halis uga imaaneyso kooxda Al-Shabaab.
“Xildhibaanada maamul Goboleedka Galmudug waa inay la xisaabtamaan madaxda talada heysa oo uu Axmed Qoor Qoor ugu hooreeyo kaasoo kaambeyn u fadhiyo Xamar, iyadoo ay bulshadiisa dayacan tahay, waxaa nasiib darr ah runtii oo wax taariikhdu qoreyso ah in Abaarta jirta iyo amni darada jirta aysan xanuun iyo kuluul midna ku heyn madaxweynaha Galmudug, xanuunka ugu badan ee Maanta hayo waa Ahlu Sunna markii loo sheego in Al-Shabaab soo weerartay deegaanada wuxuu ku jawaabayaa amaa Bohol laga soo dhaqaaqay,” ayuu hadalkiisa sii raaciyey. Ugu dambeybti xildhibaan Cabdicasiis ayaa yiri “ Waxaa sidoo kale siyaasiyan khasaaro ku ah ummadda kasoo jeedo Galmudug inaysan heysan madaxweyne ka fakaraya aayahooda waxaana taas tusaale kuugu filan in Galmudug ay weysay hoggaanka labada Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya.
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Madaxweynaha waqtigu ka dhamaaday Maxamed Cabdullahi Farmaajo ayaa soo saaray qoraal uu ku jebinayo go’aano horay uga soo baxay xafiiska Ra’iisul Wasaare Rooble.
Sidoo kale qoraalka Farmaajo ayaa u muuqda mid jawaab u ah tallaabadii uu galabta qaaday guddoomiyaha golaha shacabka Sheekh Aadan Madoobe oo taliyayaasha ciidamada amray inay hadda kadib isaga ka amar qaataan.
Farmaajo ayaa qoraalkiisa ku xusay laba Agaasime wasaaradeed oo dhawaan xilalka laga qaaday, kuwaas oo xil ka qaadistooda uu waxaba kama jiraan kasoo qaaday.
Hoos ka akhriso qoraalkaan ka soo baxay xafiiska Farmaajo
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ka hortagaya ku takri-falka awoodda dowladnimada, musuqmaasuqa maamul iyo xadgudubka ka dhanka ah shaqaalaha qaranka;
Madaxweynaha oo tixraacaya Xeerarka jiheynayey maamul wanaagga iyo ilaalinta danta guud ee uu soo saaray 18-kii Janaayo, 2018 iyo 7dii Ogoosto 2021;
Madaxweynaha Jamhuuriyadda oo ka duulaya cabashooyinka iyo khilaafaadka ka taagan isku dayada in isbeddel maamul iyo shaqaale lagu sameeyo qaar ka mid ah Hay’adaha dowladda, iyada oo la ogsoon yahay xaaladda doorasho ee uu dalku ku jiro;
Waxa uu soo saaray Xeerkan;
1. Waxaa Xeer Madaxweyne lagu joojiyey dhammaan go’aammada ku saabsan isbeddelada maamul iyo shaqaale ee Hay’adaha Dowladda, inta lagu guda jiro dhammeystirka doorashooyinka.
2. Madaxweynuhu waxa uu baabi’iyey dhammaan wixii magacaabis iyo go’aan maamul ah oo taabanaya wax ka beddelka Hay’adaha gudaha ee dowladda iyo shaqaalaha Rayidka ah, laga soo bilaabo maalintii la dhaariyey Xildhibaannada Baarlamaanka ee 14-ka Abriil 2022.
3. Xeerkan Madaxweyne wuxuu baabi’inayaa isbeddelada maamul ee lagu sameeyay Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, Ku-simaha Maareeyaha Guud ee Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka iyo Hay’adda Tayo Dhawrka Qaranka.
4. Madaxweynuhu wuxuu mar kale farayaa dhammaan hay’adaha Dowladda inay ka fogaadaan xilligan xaasaasiga ah in xilalka iyo hantida dadweynaha looga faa’iideysto dano gaar ah iyo si aan u adeegayn danta guud ee dalka, qof walbana lagula xisaabtamayo ku takrifalka hantida iyo awoodda qaran.
5. Madaxweynuhu wuxuu adkaynayaa in hay’adaha dowladda ay ka fogaadaan tallaabo kasta oo dhaawici karta sumacadda dowladda iyo hay’adaheeda.
DHAMMAAD
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Safiirkii Safaradda Soomaaliya ee dalka Talyaaniga Cabdiraxmaan Sheekh Ciise ayaa soo saaray war-saxaafadeed uu ku sharaxayo sababta uu ku yimid khilaafka u dhaxeeya asaga iyo wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Cabdisaciid Muuse Cali, oo sheegay inuu xilka ka qaaday, wuxuuna Safiirku eedeymo culus u soo jeediyey wasiirka.
Hoos ka akhriso war-saxaafadeedka Danjire Cabdiraxmaan Sheekh Ciise
KA JAWAABID WARSAXAAFADEEKA WASAARADDA ARRIMAHA DIBADDA JFS EE 1da MAY 2022
Waxaan warbaahinta maxaliga ee dalka Soomaliya ka akhristay War-Saxaafadeed ay Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga (WADIC) J.F.S. soo saartay 1da May 2022 oo ay ku cambaareynayeen Danjire Cabdiraxmaan Sheikh Ciise, Safiirka Ambabaxaya (Out-going Ambassador) ee Safaaradda Soomaaliya ee fadhigeedu yahay Rome ee dalka Talyaaniga.
Waxaa nasiib darro ah in War-Saxaafadeedka Wasaaradda, oo dabcan lagu soo saaray amarka Wasiirka, Mdn. Cabdisaciid Muuse Cali, lagu dafiray in War saxaafadeedkaasi lagu xusi waayo dhacdadii foosha-xumayd ee sumcadda Qaranka Soomaaliyeed meel looga dhacay. Waxaa xaqiiqo ah in xoog kula wareegidda Safaaradda uu dhacay habeenimada 7da April, 2022, waxaana hormuud ka ahaa Sii-Hayaha Safaaradda Magacaaban (The Designated Charge Affairs) Mdn. Axmed Cabdiraxmaan Sheikh Nuur, isagoo kaashanaaya seddax diblomasiyiin kale.
Waxa aroornimada April 8, 2022 ay beddeleen furooyinka xafiisyada safaaradda, waxayna hore u qaateena furooyinka Baabuurta Safaaradda lahayd. Waxaa kaloo xaqiiqo dhab ah in anigoo ah safiirkii hore ee Safaradda Talyaaniga aanay jirin meel aan xilkii safaaradda si rasmi ah ugu wareejiyay Mdn. Axmed Cabdiraxmaan Sheikh Nuur. Arrintaas oo wali taagan waxeyna caddayn u tahay in safaaradda sifo aan sharci ahayn loola wareegay eraybixinti la doono haloo fasirtee (inqilab, xoog kula wareegid, iwm).
Isla markii ay sidaasi wax u dhaceen, waxaan warbixin qoraal ah u diyaariyay una diray Wasiirka Arrimaha Dibadda, Wasiir-Ku-xigenka iyo Wasiiru-Dowlahaba, Ogeysiisna u siiyay Madaxweynaha iyo Ra’isul wasaaraha JFS. (Eeg warqadda Sumadeedu tahay Prot: SER/I/50/2022 ee April 11, 2022,)
Arrinta la xiriita u yeerista safiirka, waxey aheyd u yeerid wadareed oo lix Diblomaasiyiin oo ka tirsan Safaaradda Rome loogu yeeray iney hal mar soo wada galaan Muqdisho 25-ka December 2021. Safiirka, wuxuu talo qoraal ah u gudbiyay Wasaaradda, maadaama soo gelitaanka wadareed ay kalifeyso in Safaaradda la xiro, lagana yaabo inay abuurto mushkilo firaaq u adeegidda bulshada iyo tuhun ka dhalan kara cilaaqaadka Talyaaniga iyo Somaliya. (Eeg Warqadda Prot: SER/I/149/2021 ee 13/12/2021).
1 Waxaa kalo xusid mudan, in habeenimada 13-ka April 2022 inuu Madaxweynaha JFS, Mdn. Maxamed Cabdulaahi Maxamed uu ila soo xiriiray isagoo muujiyay in uu aad ula fajacay sida ay wax u dhaceen iyo isbeddelka Safaradda lagu sameeyay. Wuxuuna igu yiri “Waa arrin fool-xun dib ayaa lagaala soo xiriiri doonaa”. Wax yar kadib, waxaa teleefoon igu soo wacay Wasiir Cabdisaciid Muuse oo markale si faahfaahsan aan sharaxaad waafi ah uga siiyay nuxurka warbixintii qoraalka aan horay ugu diray taariikhda April 11, 2022, haseyeeshee uu doorbiday in aanu ka soo jawaabin arrinta la xiriirta Xoog kula wareegidda safaaradda.
Waxa aan aad ugu dadaalay in arrintaasi aanay faraha ka bixin, sidaas darteed waxaa si aan mugdi ku jirin, isku afgaranay aniga (Safiirka) iyo Wasiir Cabdisaciid Muuse, qoraal noqda raad-raac (memorandum) oo ku qoran qodobada muhiimka ee soo socda: (1) In sida ugu dhaqsi badan Safaaradda loogu soo celiyo jawigii caadiga ahaa ay ku howlgeli jirtay; (2) Furooyinka Safaaradda dib loogu soo celiyo Abukar Gacal oo ahaa ilaaliyaha safaaradda muddo 30 sano; (3) In Safiirku dib ugu soo laabto Safaaradda, si uu xilka u wareejiyo; (4) In Danjiraha Cabdiraxmaan Sheikh Ciisa uu ambabaxayo marka uu xilka wareejiyo; (5) In Mushaharadii Saddexbiloodlaha 2022 (Jan-Feb-Mar) oo Wasiirku hore u Joojiyay loo soo diro Safiirka. (Eeg Warqadda Prot: SER/I/87/2022 ee 14 April 2022).
Waxaase nasiib darro ah in Wasiir Cabdisaciid Muuse uu doorbiday isagoo marin- habaabinaya dadweynaha Soomaaliyeed inuu Warsaxaafadeeka uu soo saaray cinwaan uga dhigay in: “Safaaradda Soomaliya aanu afgembi ka dhacin”. Isagoo og in safaaradda xoog lagula wareegay.
Waa dhab in Wasiirku soo magacaabay Sii-Hayaha Safaaradda, isla markaana uu danjarahii horena la beddelay. Sidaas darteed, waxaa lama huraan ah, in labada shaqsi ay Xil-wareejin damestiran ku kala qaataan Amanaada Qaranka oo maamulkeeda loo xilsaaray. Nasiib darase, taasi ma dhicin maadaama Sii-Hayaha Safaaradda uu si aan leex-leexad lahayn xoog kula waregay Safaaradda, xilwareejina diiday.
Waxaan ku dadaalay in bulshadii aan u adeegi jirnay oo ka carootay sida wax u dhaceen inaan dejiyo, una sheego in isbedelkuna uu meerto yahay. Waxa dhab ah in Wasiir Cabdisaciid uu ilaa hadda uu ka gaabiyay xilkii kaga aadanaa xalinta mushkiladaas. Dareenkeyga shaqsiga ah iyo xogta jirta waxay muujinaysaa in Wasiir Cabdisaciid Muuse uu dabada ka riixayay in xoog lagula wareego safaaradda.
2 Arrinta ku sabsan ku takrifal awoodeed iyo maamulka safaaradda waa wax kama jiraan. Shantii sano iyo bar oon Safaaradda Rome aan mas’uul ka ahaa, kama dhicin wax dhaliil ah, waxaana isoo martay shan Wasiir Arrimo Dibadeed. Sidaas darteed, arrinta uu wasiirka hadda lasoo booday waa wax kama jiraan. Waxaase looga fadhiyaa inuu Wasiirku uu marag-muujin cad inuu kasoo bandhigo. Haseyeeshee, maamulka u bahan in la saxo waa dhibta ka taagan Wasaaradda oo ugu horeyso xulashada iyo magacaabidda diblomaasiyiinta, taasoo Wasaaradda ay ka gaabisay inay mudnaanta siiso aqoonta guud iyo midda xirfadeedka shaqsiga, kartida, waayo aragnimada iyo hufnaanta shaqsiga.
Safaaradda Rome, waxaa hadda ku sugan Diblomaasiyiin aan shaqeyn karin, oon laheyna hab dhaqan-shaqo (work ethics), balse aaminsan iney Safaaradda ku joogaan 4.5. Arrintaas oo markuu bishii December 2021 uu Wasiir Cabdisaciid Muuse booqasho ku yimid Talyaaniga uu indhahiisa ku arkay kadib kulankii uu la yeeshay Diblomaasiyiinta Safaaradda Rome. Waxaa kulankaasi wasiirka ku weheliyay, goob joog iyo marqaatina ka ahaa Wasiirka Wasaarada Waxbarashada iyo Tacliinta Sare, Mudane Cabdulaahi Abukar Xaaji.
Gunaanadkeena waxuu yahay, sida kor lagu soo xusay, fekerka ay Wasaaradda dooneyso iney shicibka usoo gudbiso waa mid aan sal laheyn. Anigu waxaan shaqsi ahaan Qaranka Soomaaliyed usoo shaqeynayay muddo aad u dheer, waxaan waayo aragnimo u leeyahay: dad-wadeednimo (leadership), qancin, samir, hal-abuur, maamul iyo maareyn wanaag iyo dishiblin, taasoo marqaati buuxda ka yihiin intii aan la soo shaqeeyay.
Sidaas darteed, waxaan ka codsanayaa Madaxweynaha JFS iyo Ra’isul Wasaaraha JFS, iney tilmaan cad iga soo siiyaan wixii aan ka yeeli lahaa Xilwareejinta la diiday. Siiba, mas’uuliyadda hantida Safaaradda ku leedahay dalka Talyaaniga oo ah hanti Qaran oo qeymo leh.
———— DHAMAAD ————
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Guddoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Madoobe) ayaa weli kulamo ka wada magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, kuwaas oo looga hadlayo dhammeystirka doorashada.
Aadan Madoobe ayaa xalay qaabilay madax kala duwan oo uu ka mid yahay madaxweynaha dowlad goboleedka Galmudug Axmed Qoor Qoor oo booqasho ugu tegay.
Kulanka wuxuu ujeedkiisu ahaa salaan iyo hambalyo, waxaana uu Eebbe uga baryey in uu u fududeeyo xilka culus ee loo doortay.
Sidoo kale Guddoomiyaha cusub ee Golaha Shacabka Sheekh Aadan Madoobe ayaa hoygiisa ku qaabilay ku-xigeenka Ra’iisul Wasaaraha dalka mudane Xildhibaan Mahdi Maxamed Guleed.Labada mas’uul ayaa waxa ay ka wada hadlay marxaladda kala guurka ah ee doorashada dalka.
Raiisul Wasaare ku xigeen, Xildhibaan Mahdi Guleed oo u hambalyeeyay Guddoonka Baarlamaanka 11-aad ayaa waxa uu sidoo kale bogaadiyay dadaalada socda ee looga gol leeyahay dhameystirka doorashooyinka iyo soo af-jaridda marxaladda kala guurka.
Muqdisho 5ta Abriil 2022 Xildhibaannada Golaha Shacabka iyo Aqalka Sare ee baarlamaanka Soomaaliya ayaa kulamo kala gooni gooni ah oo ay Maanta yeesheen waxaa ay iska soo xuleen guddiga qaban qaabada doorashada madaxweynaha Soomaaliya.
Guddiga oo ka kooban 17 xubnood ayaa 10 ka mid ah waxaa iska soo dhex xulay Xildhibaannada Golaha Shacabka, halka 6 xubnood ay soo xuleen xildhibaannada Aqalka Sare, halka Xubinta 17-aad uu magacaabay Guddoomiyaha Golaha Shacabka.
Xubnaha Guddigan ayaa waxaa ay diyaarin doonaan qorshihii lagu dooran lahaa Madaxweynaha muddo kooban, waxaana magacyada 17 Xubnood ee guddiga ka kooban yahay ay kala yihiin.
Xubnaha ka socda Golaha Shacabka ayaa waxaa ay yihiin
1- Cali Maxamuud Gacal (Koonfur Galbeed)
2- Prof. Cabdi Ismaaciil Samatar (Somaliland)
3- Cabdiqani Geelle Maxamed (Puntland)
4- Farxaan Cali Maxamuud (Galmudug)
5- Ibraahim Awgaab Cusmaan (Jubbaland)
#Somalia #Soomaaliya #Wararka #Warar #warka #News
WARARKA MAANTA 26ka Abriil 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa maray in la khaarajiyo Guddoomiaha Ku-Mel-Gaarka Goalaha Shacabka Mudane Dhabanacad? Yaase qabqabtay askartii Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka #NISA ee khaarajin rabtay Guddoomiaha Ku-Mel-Gaarka Goalaha Shacabka Mudane Dhabanacad? Yaa noqon doona Madaxweynaha Soomaaliya 2022? Ma waxaa madaxweyne loo dooran karaa Deni oo ishii dhaqaalaha Dowladda #Puntland si ula kac ah u burburiyey asgaoo kumanaan ka qixiyey #Boosaaso? Mise waxaan madaxweyne u dooranaa Xassan Shiikh Maxamuud oo dhulkii hantida dadweynaha ku takrifalay oo ka iibeyey shirkaddo qaarkood ku caddeeyey heshiiska looga iibeyey dhulalkaas hantida dadweynaha ah inaysan qof Soomaali ah ka dhex shaqayn karin? Mise Ma waxaan dooraan Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas” oo aan waxba qaban muddadii uu xilka hayey asagoo 4 dekadood ugu siiyey Ethiopia? Ha wiqleyso!Muqdisho 26ka Abriil 2022 Guddoomiyaha KMG ah ee golaha shacabka Cabdisalaan Axmed Dhabancad ayaa faahfaahin ka bixiyey sababta uu xalay u dhaariyey xildhibaanadii lagu soo doortay magaalada Ceelwaaq ee gobolka Gedo.16-ka xildhibaan ee lagu soo doortay Ceelwaaq, goobjoogna ay ahaayeen xubno ka socda guddiga heer federaal ee FEIT, waxaa barbar socday doorashada 16 kale oo kooxda Farmaajo ay ku soo dhistay Garbahaarey, kuwaas oo doonaya in lagu biiriyo baarlamaanka cusub ee Soomaaliya.Gudoomiye Dhabancad ayaa sheegay in sababta xildhibaanada Ceelwaaq uu u dhaariyey ay tahay inay siteen shahaadooyinkii rasmiga ahaa ee guddiga doorashooyinka heer federaal ee FEIT.“Xildhibaanada aan dhaariyey waxaan ku dhaariyey cadeymahooda oo waxay wataan shahaadadii saxda aheyd ee guddoomiyaha guddiga FEIT Muuse Geelle uu soo siiyey, waaxay lamid tahay shahaadadii aniga la i siiyey oo la igu dhaariyey, la iguna aqoonsaday,” ayuu yiri Guddoomiye Cabdisalaan Dhabancad.Sidoo kale wuxuu sheegay in ninkii shahaadadaas wata hadii uu u diido baarlamaanka aysan tiisu sax ahaa doonin, “Waxaan rumeystay inay wataan saxiixii Muuse Geelle Yuusuf, gudoomiyaha FEIT,” ayuu yiri.Guddoomiye Dhabancad ayaa sheegay in xildhibaanada ay fasax u diideen iyadoo lagu jiro 10-ka dambe ee Ramadaan, si loo dedejiyo doorashadaan labada sano jiitameysay.“Go’aankeenu wuxuu ahaa in 8-cisho aan doorashada ku soo koobno oo baarlamaanka ku wareejino guddoon rasmi ah, si xildhibaaanada dhiman aan u dhaaro waxaa nalo diiday meelo badan, waxaana noo diiday saraakiisha Booliska,” ayuu hadalkiisa ku sii daray guddoomiyaha KMG ah ee golaha shacabka.Guddoomiye Cabdisalaan Dhabancad oo sii hadlayey wuxuu yiri, “Markii ugu dambeysay ee aan Hotelka tagnay xabad ayaa lagala daalay goobtii aan ku sugneyn, ma garano ninkii hotelka lahaa cid u gudi doonta burburkii loo geystay, waxaas oo dhan waxaa loo sameynayaa yaan dowlad la dhisin, waxaan moodayey in la bislaaday, laakiin dhibku waa sii badanayaa.”Sidoo kale guddoomiye Dhabancad ayaa wacad ku maray in weerarrada iyo jid gooyada loo dhigayo doorashada aysan cabsi geli doonin oo doorashooyinka dalka ay deg deg u dhameystiri doonaan, si maalmaha soo socda uu dalku u yeesho baarlamaan rasmi ah oo guddoonkiisa lasoo doortay.Jubbaland 26ka Abriil 2022 Madaxweynaha dowlad goboleedka Jubaland Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa nasiib darro ku tilmaamay qorshayaasha Madaxweynaha xilkiisu dhamaaday uu ku carqaladaynayo doorashooyinka dalka.Axmed Madoobe ayaa sheegay in ficilladaas uu u dambeeyey weerarkii xalay lagu qaaday Gudoomiyaha KMG ah ee golaha shacabka Cabdisalaan Dhabancad oo ka qeyb-galayay munaasabada dhaarinta Xildhibaano ka tirsan golaha shacabka oo laga soo doortay Jubbaland.Sidoo kale Madaxweynaha Jubbaland ayaa ku goodiyey in lagula xisaabtami doono sarakiisha amniga ee fulinaya amarada sharci darada ah ee kasoo baxaya Madaxweynaha xilku ka dhamaaday, kuwaas oo lagu fashilinayo doorashooyinka gaba gabada maraya.Madaxweynaha ayaa ku amaanay gudoonka KMG ah ee golaha shacabka sida naf hurnimada leh ee ay u gudanayaan waajibaadka ka saaran socod siinta howlaha doorashooyinka.“Madaxweynuhu wuxuu shacabka Soomaaliyeed ugu baaqay inay garab istaagan Xildhibaanada baarlamanaka iyo gudoonkooda KMG ah si dalka looga saaro marxaladan adag isla markana ay indhaha ku hayaan qorshayaasha lagu curyaaminayo in dalka ay ka dhacdo doorashooyinka gaba gabada maraya taas oo masuuliyadeeda ay qaadayaan saraakiisha ciidamada iyo Madaxweynaha xilku ka dhamaaday Maxamed Cabdullahi Farmaajo,” ayaa lagu yiri qoraal ka soo baxay xafiiska Axmed Madoobe.Sida ay ogaatay Caasimada Online waxaa la qabtay askar weerartay oo dooneysay inay dilaan guddoomiyaha KMG ah ee golaha shacabka Cabdisalaan Dhabancad, xilli uu ku howlanaa dhaarinta xildhibaanadii lagu soo doortay magaalada Ceelwaaq ee gobolka Gedo
Muqdisho 26ka Abriil 2022 Sida ay ogaatay Caasimada Online waxaa la qabtay askar sida la sheegay dooneysay inay dilaan guddoomiyaha KMG ah ee golaha shacabka Cabdisalaan Dhabancad, xilli uu caawa ku howlanaa dhaarinta xildhibaanadii lagu soo doortay magaalada Ceelwaaq ee gobolka Gedo.Ciidankaas waxay ka tirsan yihiin NISA, waxaana la sheegay inay gacanta ku dhigeen ciidamada ilaalada u ah guddoomiye Dhabancad iyo kuwa Madaxweynaha Puntland Saciid Deni oo xilligaas Hotelka ku sugnaa.Dhaarinta xildhibaanadaan waxay ka dhacday Airport Hotel oo xiligaas uu shir uga socday Madaxweyne Deni iyo Safiirka UK ee Soomaaliya, taasina waxay sahashay in ciidamada ilaalada Dhabancad iyo Saciid Deni oo si kaashanaya ay gacanta ku dhigaan ragii weerarka soo qaaday.Weerarka kadib waxaa la sheegay inay goobta tageen Wasiirka Amniga Cabdullahi Maxamed Nuur iyo Taliyaha saldhigga booliska ee garoonka Aadan Cadde Cabdifitaax, halkaas oo laga soo kaxeeyey guddoomiye Dhabancad iyo masuuliyiintii kale ee golaha shacabka.Waxaa caawa aad baraha bulshada loogu baahiyey muuqaallada ragii la qabtay oo indhaha ka xiran, waxaana la sheegay in lagu wareejiyey ciidanka Midowga Afrika ee ATMIS, kuwaas oo xabsiga u taxaabay.Guddoomiye Dhabancad oo warbaahinta la hadlay dhaarinta xildhibaanada iyo weerarkaas kadib wuxuu sheegay in galabta goobo badan uu ka hor istaagay taliska booliska Soomaaliya, iyadoo ugu dambeyntiina lagu weeraray Hotel gaar loo leeyahay oo ay xildhibaanada ku dhaarinayeen.Muqdisho 26ka Abriil 2022 Madaxweyne ku-xigeenka Puntland Axmed Karaash ayaa jawaab ka bixiyey qoraalkii xalay kasoo baxay Madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ee uu ku sheegay inaysan dhaqangal aheyn wareegto kasta oo uu soo saaray ku-xigeenkiisa.Hoos ka aqriso qoraalka Axmed Karaash Waxaan shacabweynaha Puntland ku bogaadinayaa fahamkooda qotada-dheer ee ay u leeyihiin Dastuurka Puntland. Hadaba, anigoo dhawraya kuna dhaqmaya Dastuurka Dawladda Puntland iyo Qawaaniinta Dalka, waxaan shacabka sharafta badan ee reer Puntland la wadagayaa:1. In qoraalka ka soo baxay Madaxweynaha Dawladda Puntland uusan waafaqsanayn Dastuurka iyo Qawaaniinta Dawladda Puntland maadaama uusan Madaxweynuhu hadda ku sugnayn Dhulka iyo Sohdimaha Dawladda Puntland sida ku cad Qodobka 7-aad farqadiisa 1-aad ee Dastuurka Dowladda Puntland oo dhigan sidan “ Dhulka Puntland waxa uu ka kooban yahay gobollada Bari, Nugaal, Sool, Cayn, Karkaar, Mudug, Heylaan, Sanaag” iyo Gobolka Gardafuu oo lagu ansixiyey lifaaq gaar ah” taas oo lagu soo koobay Dadka Puntland, Dhulka Puntland iyo Sohdimihiisa.2. Dastuurka Dawladda Puntland wuxuu Dal ku qeexayaa gudaha dhulka iyo sohdimaha Puntland sida ku cad Qodobadiisa kala ah, qodobka 9-aad, farqadiisa 2-aad, qodobka 103-aad, farqadiisa 4-aad, qodobka 105-aad, farqiisa 2-aad xarafka (b). Hadaba, mas’uul kasta oo Puntland ka haya xil dawladeed kuna dhaartay dhaarta dastuuriga ah ee ku cad qodobka 132-aad oo aan ku sugnayn dhulka iyo sohdimaha Dawladda Puntland, sida uu qabo Dastuurku qodobkiisa 7-aad ma dabakhi karo awoodaha iyo mas’uuliyadaha uu Dastuurku farayo maadaama uusan ku sugnayn Dhulka iyo Sohdimaha Puntland. 3. Si la mid ah qodobada kor ku xusan, qodobka 132-aad wuxuu si cad u qeexayaa Dhaarta rasmiga ah ee Masuuliyiinta Dawladda sida Madaxweynaha iyo Madaxweynaha Kuxigeenka lagu dhaariyo, dhaartaas oo ah midda aan la’aanteed masuul xil qaban, gudanna karin, kana dhigan in masuul kasta oo lagu dhaariyo uu ilaaliyo, tixgaliyo isla markaasna ku dhaqmo oo dhawro dhartaas oo u dhigan sidan. “Waxaan ku dhaaranayaa magaca Illaahay, in aan ku dhaqmo Diinta Islaamka, Dastuurka dalka Puntland iyo qawaaniintiisa dhawro, xilka la ii dhiibay daacadnimo u guto, dalka iyo dadkiisana Lillaahi ugu adeego”.4. Hadaba, qeexitaanada qodobada dastuuriga ah iyo ku-dhaqanka waajibaadka iyo awoodaha Dastuuriga ah ma aha kuwo sidii la doono loo fasiran karo. Sidaas awgeed, Magacaabistii Ma’suuliyiinta iyo Hawl-wadeenada Shaqaalaha Rayidka ah waxaan u maray nidaam sax ah oo waafaqsan Dastuurka iyo Qawaaniinta Dawladda Puntland si gaar ah Qodobka 81-aad farqadiisa 1-aad iyo Qodobka 37-aad, farqadiisa 1-aad. Hadaba diidmada uu samayeey Madaxweynaha ka maqan dhulka iyo sohdimaha Puntland ma leh awood sharci waxayna baalmarsantahay Dastuurka iyo Qawaaniinta Dawladda Puntland. Sidaas darteed Masuuliyiinta iyo Shaqaalaha magacaaban waxay leeyihiin xaquuq sharci oo dastuuri ah. 5. Ugu danbayntii; Waxaan farayaa dhammaan Hay’adaha Dawladda ay khusayso in ay u hoggaansamaan fulinta iyo dhaqangalinta digreetada sharciga waafaqsan, isla markaana ay gutaan waajibaadka ka saaran. Wabillahi Tawfiiq.Muqdisho 26ka Abriil 2022 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa magaalada Geneva kula kulmay ergayga gaarka ah ee Dowladda UK u qaabilsan Geeska Afrika iyo Badda Cas Danjire Philip Parham.Kulankaan ayaa Ra’iisul Wasaaraha iyo Ergayga dhex maray ka hor shirka heerkiisu sarreeyo ee looga hadlayo abaaraha ka jira Geeska Afrika, kaas oo berri ka furmaya Geneva Switzerland.Ra’iisul Wasaaraha iyo Danjiraha ayaa ka wada hadlay xiriirka iyo horumarinta iskaashiga xooggan ee labada dal iyo xaaladda abaarta ba’an ee ka jirta Soomaaliya.Danjire Philip Parham ayaa carrabka ku adkeeyay sida ay dowladda UK uga go’an tahay sii wadista taageerada iyo garab istaagga Soomaaliya.
Muqdisho 26ka Abriil 2022 Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa lagu wadaa in maanta ay ka dhacdo doorashada guddoomiyaha cusub ee Golaha Aqalka Sare iyo labadiisa ku xigeen, taas oo lagu qabanayo Teedhada Afisyoone oo ku dhex taalla xerada Xalane.Doorashada ayaa goordhow billaaban doonta, waxaana haatan socda qaban qaabadii ugu dambeysay, iyada oo si weyn loo adkeeyey ammaanka xaruntaasi iyo waddooyinka gala.Hoolka lagu qabanayo doorashada ayaa sidoo kale la diyaariyey, sida ay muujinayaan sawirro lagu baahiyey baraha bulshada ee Internetka.Marti sharaf kala duwan iyo mas’uuliyiin ayaa sidoo kale ka qaybgalaya doorashada, si ay goobjoog uga noqdaan doorashada guddoonka Golaha Aqalka Sare.Xilka guddoomiyaha waxaa isku soo taagay illaa 3 musharrax oo kala ah:- 1-Cabdi Xaashi Cabdillaahi ,2-Senator Saalax Axmed Jaamac 3-Senator Cusmaan Abuukar Dubbe oo dhammaantood kasoo jeeda Gobollada WaqooyiGuddoomiye ku xigeenka koowaad ee Aqalka Sare waxaa sidoo kale ku tartamaya laba musharrax oo kala ah:- 1- Senator Cabdixakiin Macalin Axmed oo laga soo doortay Galmudug 2-Senator Cali Shacbaan Ibraahim oo laga soo doortay HirShabelle.Sidoo kale guddoomiye ku xigeenka labaad ayaa waxaa isku soo sharraxay ilaa 7 musharax oo kala ah:- 1-Cabdullaahi Xersi (Timacadde), 2-Senator Cabdi Cusmaan Xareed, 3-Senator Ilyaas Badel Gaboose, 4- Senator Cabdullaahi Sheekh Ismaaciil (Fartaag), 5-Senator Xasan Xuseen Xaaji, 6-Senator Cabdiweli Maxamed Ibraahim (Xaabsade), 7-Senator Sareedo Maxamed Xasan Jeyte.Beri oo ku beegan 27 April ayaa sidoo kale la qaban doonaa doorashada guddoonka Golaha Shacabka Soomaaliya, walow khilaaf xoogan uu weli ka taagan yahay kuraasta gobolka Gedo.
#Somalia #Soomaaliya #Wararka #Warar #warka #News
https://www.youtube.com/watch?v=ElYTDoa46Uo
WARARKA MAANTA 18ka Abriil 2022
Su’aalaha Maanta: Yaa manta amray in foodo iyo qas laga dhex abuuro barlaamaanka cusub “Farmaajo Been-Hawaas”? Yuu Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooble u magacaabi rabaa taliyaha cusub ee Hay’adda Nabad-Sugida #NISA? Yaa madaxweyne ka noqon doona #Soomaaliya Raysla Wasaarihii horeMudane Xassan Cali Kheyre ama Madaxweyniii hore Mudane Xassan Shiikh Maxamuud? Maxaa ka cusub #Soomaaliya? Maxaadka ogtihiin inuu soo noqon rabo Madaxweynihii hore Mudane Xassan Shiikh Maxamuud “Garguurte”? Maxayse rabtaa inay madaxtooyadda #Soomaaliya samayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Labada aqal ee barlamaanka Soomaaliya ayaa maanta yeelanaya Kulan wadajir ah oo looga arrinsanayo ansaxinta wax ka badelka Habraaca ku-meel-gaark ah ee Doorashooyinka Guddoonka labada Gole iyo Madaxweynaha.Guddiyada qabanqaabada doorashada guddoonka ayaa shalay yeeshay kulankii ugu horreeyay oo ay kaga wada hadleen xeerka doorashooyinka guddoonka labada gole iyo madaxweynaha.
Guddiyada ayaa go’aamiyay in xeerka lagu ansixiyo fadhi wadajir ah oo ay labada Gole ee barlamaanka maanta oo isniin ah isugu yimaadaan.
Dhinaca kale, xildhibaannada katirsan barlamaanka ayaa sheegay in madaxtooyadu Soomaaliya ay wado qorshe dib loogu dhigayo doorashada guddoonka barlamaanka, illaa lagasoo dhameystirayo xildhibaanadda aan weli dooran.
Xildhibaan Mahad Salaad oo katirsan barlamaanka ayaa sheegay inuu socdo abaabul xildhibaan oo ku aadan in dib loo dhigo doorashada guddoonka barlamaanka oo uu loolan adag ka taagan yahay.
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Taliska ciidanka Booliiska Degmada Dharkenleey ee gobolka Banaadir ayaa howlgalo ay ka sameyeen gudaha xaafadaha degmadaasi oo lagu bartilmaameedsanaayay ciyaal weero dhibaato xoogan ku haya shacabka degan xaafadaha degmada Dharkenley.Taliska ciidanka Booliiska Degmada Dharkenleey ee gobolka Banaadir ayaa howlgalo ay ka sameyeen gudaha xaafadaha degmadaasi oo lagu bartilmaameedsanaayay ciyaal weero dhibaato xoogan ku haya shacabka degan xaafadaha degmada Dharkenley.
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Allaha u naxariistee waxaa magaalada Muqdisho lagu dilay Daa’uud Cadar Cilmi oo ahaa wiil dhalinyaro ah, kuna shaqeysanayey mootada nooca Bajajta, kadib markii uu rasaas ku furay askari ka tirsan ciidamada dowladda Soomaaliya.
Marxuumka ayaa waxaa xilliga Afurka ee shalay gelinkii dambe lagu dilay Aargada Dayniile, isaga oo Sooman isla-markaana socday xaafaddiisa, si uu uga soo afuro.
Daa’uud Cadar ayaa korinayey sideed caruur ah oo isagu dhalay iyo sideed kale oo uu maalmo ka hor ka geeryooday Aabihiis, sida ay sheegtay Hooyada dhashay marxuumka.
“Daa’uud Aabihiis bil-buu duugan yahay hadda dhow ayuu dhintay aniga hadda Asaay ayaa ii saaran. Sideed caruur ah oo isugu dhalay iyo sideed kale oo aan aniga dhalay oo isagu u dhaq-dhaqaaqayey ayaa ku nool meeshaan marka xaq darro ayaaSidoo kale Hooyadan oo ay ka muuqatay tiiraanyo ayaa baaq u diray dowladda, gaar ahaan ra’iisul wasaaraha, madaxweynaha iyo guddoomiyaha gobolka Banaadir, waxayna ka codsatay in cadaalad loo helo wiilkeeda, maadaama uu baxsaday askarigii dilay.
Hooyadan ayaa sidoo kale shaacisay in wiilkeeda Daa’uud Cadar Cilmi uu ahaa qofka kaliya ee u dhaq-dhaqaaqayey qoyska, kuna tiirsaneyd noloshooda.
lagu dilay,”ayey tiri “Waxaan codsaneynaa ninkaas dadkii xaq darrada ku dilay dadka ay quseysay oo ra’iisul wasaaraha leh oo madaxweyne leh oo guddoomiye leh inaan cadaalad helno. Cadaalad ayaan u baahanahay dad maras ah ayaa nahay isagaa noo dhaq-dhaqaaqayey aniga waayeel ayaan ahay” ayey markale tiri Hooyada dhashay Marxuum Daa’uud Cadar Cilmi.
Dhacdadan murugada leh ayaa qayb ka noqoneyso dhibaatooyinka ka dhashay dilalka ay askarta ciidamada dowladda ka geystaan Muqdisho oo sii kordhayey maalmahaan dambe.
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Taliyaha ku-meel gaarka ah ee hay’adda NISA Yaasiin Farey ayaa la filayaa inuu xilka ka dego marka uu maro dhaarta xildhibaan, waxaana xog aan helnay ay sheegeysaa in lagu beddeli doono sarkaal ka tirsan NISA oo beel ahaan kasoo jeeda beesha Absame
Warar ay heshay Caasimadda ayaa sheegaya in magacaabista Taliyaha NISA todobaadkii hore dib loo dhigay iyo in Yaasiin Farey uu xilka wareejiyo sababo la xiriira cabsi laga qabay diidmo iyo khilaaf hor leh inuu ka dhex abuuro Villa Somalia iyo ra’iisul wasaare Rooble.
Sida aan xogta ku helnay, Rooble ayaa lagu tijaabiyay xil wareejinta taliyaha ciidamada Asluubta Taliye Shub oo awood qeybsi ahaan kasoo jeeda Digil iyo Mirifle, taasi oo wax fal celin ahna uusan ka sameyn Rooble.
Taliyaha cusub ee Asluubta Jen. Cabdikariin Cali Afrax oo aan ku beel aheyn Taliyihii hore ayaa wado cusub u furay xilalka awood qeybsiga ku dhisan, waxaana la filayaa in taliyaha cusub ee NISA loo magacaabi doono Taliyaha hoggaanka IT Eng. Cabaas oo kasoo jeeda beesha Weyteen Absame.
Madaxweyne Farmaajo iyo Fahad Yaasiin ayaa ahmiyad gaar ah siinaya qofka noqon doona taliyaha NISA inuu yahay qof ay hubaan oo la shaqeyn kara.
Hay’adda NISA ayaa ku eedeysan falal tacadiyo ah oo ugu horeyso kiiska Ikraan Tahliil oo ka mid aheyd shaqaalihii ku dhowaa Fahad Yaasiin, waana sababta dhalisay khilaafka ay ku kala guureen ra’iisul wasaare Rooble iyo madaxweynaha xafiiska sii jooga ee Farmaajo.
Ma cadda xilka ay heli doonta beesha shanaad, oo awood qeybsiga beelaha ay tahay inay hesho mid ka mid ah shanta taliye ee ciidamada, ayada oo markii hore u uku fadhiyey Fahad, balse sidii xilka looga qaaday uu hayey Yaasiin Farey oo kasoo jeeda Abglaa/Hawiye.
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Ilo wareedyo xog ogaal ah oo ku dhow Villa Somalia ayaa Caasimadda u xaqiijiyey in maalinta Talaadada ah ee 19-ka bishaan ay Maxkamadda Sare ee dalka qaadi doonto dacwadda kiiska kursiga Fahad Yaasiin.
Maxkamadda Sare ee Soomaaliya ayaa 10-kii bishaan April xaqiijisay inay qabatay gal-dacwadeed uu soo gudbiyey la taliyaha dhanka amniga ee Madaxweyne Farmaajo, Fahad Daahir Axmed (Fahad Yaasiin).
Fahad ayaa ka dacwoonaya guddiga doorashooyinka heer federaal ee FEIT oo sharci darro ku tilmaamay doorashadii kursiga uu Fahad ka soo qaatay Beledweyne ee HOP086.
Maxkamadaan waxaa guddoomiye ka ah Baashe Yuusuf Axmed oo ah nin aad ugu dhow nidaamka Farmaajo, siyaasiyiin badan oo kiiskaan isha ku haya ayaa qaba tuhun ah in Maxkamaddu fasixi doonto kursigaas.
Maadaama uu guddoomiye Baashe saaxiib dhow la yahay kooxda Villa Somalia, shaki badan lagama qabo in Maxkamadda Sare ay soo saari doonto go’aan ay ku fasaxeyso kursiga Fahad, hadii ay u fariisato kiiskaan.
Todoba maalmood ka hor Maxkamadda Sare ayaa soo saartay qoraal ay ku wargelisay Garyaqaanka guud ee dowladda inuu muddo laba maalmood gudahood ah kaga soo jawaabo gal-dacwadeedkan laga soo gudbiyey guddida doorashada ee heer federaa
Muqdisho 18ka Abriil 2022 – La-taliyaha amniga Qaranka madaxweyne Farmaajo, Fahad Yaasiin Xaaji Daahir ayaa farriin adag oo diidmo ah kala kulmay garyaqaanka guud ee dowladda Soomaaliya, kaasoo la filayey inuu dhankiisa ka riixi doono in la guda galo dacwada kursiga HOP#086.
Fahad Yaasiin ayaa asbuucii hore qabsaday qareen dacwad ka gudbiya guddiga doorashada ee FEIT kaas oo kursigiisa ka reebay kuraastii la doortay ee Golaha Shacabka.
Fahad wuxuu aaminsanaa inuu dhinaca sharciga ku xoog badan yahay halkaasna uu kursigiisa fasax deg deg ah kasoo heli doono, laakiin waxaa muuqata in dhinaca ay is hayaan ee xafiiska Ra’iisul Wasaaraha inay shaqo adag ka qabteen dhanka garyaqaanka guud.
Xafiiska garyaqaanka guud ee dowladda federaalka ee Soomaaliya oo Sabtidii qoraal u diray maxkamadda sare ee dalka ayaa ayiday hakinta lagu sameeyey kursiga HOP#086 ee Fahad Yaasiin Xaaji Daahir kaas oo uu hakiyey guddiga doorashada ee FEIT.
Xafiiska garyaqaanka guud ee dowladda ayaa sheegay inuu aaminsan yahay in guddiga hirgelinta doorashooyinka ee heer federal inay hakinta kursiga HOP#086 u mareen habraacii saxda ahaa ee loogu talagalay fulinta doorashada.
Garyaqaanka guud ee Dowladda ayaa sidoo kale difaacay awoodda iyo sharciga guddiga doorashada, wuxuuna sheegay in guddiga ay awoodiisu tahay inuu mas’uul ka yahay guud ahaan kormeerka iyo xaqiijinta hannaanka doorashada.
Muqdisho 18ka Abriil 2022 Sida ay Caasimada Online u sheegeen xubno ka tirsan xildhibaanada cusub ee baarlamaanka Soomaaliya, waxaa la filayaa in maanta ay fowdo ka dhacdo xarunta baarlamanka federaalka, ayada oo ay isku hayaan xildhibaano iska soo horjeeda.
Kulankan wadajirka ah oo ay maanta xarunta Villa Hargeysa ku yeelanayaan xildhibaanada Golaha Shacabka iyo Senatorrada Aqalka Sare ayaa lagu ansixinayaan jadwalka doorashada guddoonka labada Aqal oo la qorsheynayo in bishan gudaheeda lasoo gabagabeeyo.
Kooxda Rooble ayaa isku dayeysa inay dedejiso kulamada baarlamanka, si deg deg loogu doorto guddoonka, ayada oo ujeedaduna ay tahay in Fahad Yaasiin la dhaafiyo guddoomiye ku-xigeenka koowaad ee Golaha Shacabka.
Kursiga Fahad ayaa weli xayiran, balse waxaa jirta xog sheegeysa in Maxkamadda Sare ay fasixi doonto, taasi oo kooxda Rooble iyo guddiga doorashada ku qasbeysa inay si cad u diidaan go’aanka Maxkamadda ama fasaxaan kursiga.
Kooxda Fahad ayaa ayagana wada dadaal ay uga hortagayaan qorshahan, si dib loogu dhigo guddoonka doorashada, taasi oo waqti dheeri ah siineysa Fahad.
Xildhibaan Mahad Salaad oo ka mid ah mucaaradka ayaa xaqiijiyey abaabulka socda ee ah in xildhibaano loogu tala-galay inay fowdo ka kiciyaan kulanka maanta lagu ansixinayo xeerka doorashada guddoonka labada Aqal.
“Farmaajo ayaa abaabulaya Xildhibaano beri fowdeeya kulanka Barlamaanka, si doorashada guddoonka barlamaanka dib ugu dhacdo. Waa qar-iskatuurnimo iyo isqarxin siyaasadeed. Waan hubaa inuu ku fashilmi doono siduu horay ugu fashilmay iskudayo nuucaan oo kale ah!” ayuu yiri Mahad Salaad.
Kooxda Rooble ayaa dhankoodana ku doodaya inaysan beegsaneyn Fahad, balse ay ka cabsi qabaan in Soomaaliya laga jarto dhaqaalaha caalamka.
Haddii bishan April dhexdeeda la doorto guddoonka labada Aqal waxaa yaraa doona cabsidii laga qabay in bartamaha bisha soo socota ee May – dalka laga jarto taageeradii dhaqaale ee kabka miisaaniyadda.
Sidoo kale dib u dhac dambe oo ku yimaada jadwallada doorashooyinka dalka ayaa halis galin kara nidaamka dib u habeynta deyn cafinta Soomaaliya.
Hase yeeshee waxaa jira dadaallo culus oo ay wado Villa Somalia, kuwaas oo xoogga lagu saaro in dib loo dhigo doorashada guddoonka baarlamnaaka, ilaa inta xal laga gaarayo diidmada natiijada doorashadii kursiga Fahad Yaasiin.
Fahad oo aad u doonaya inuu u tartamo kursiga guddoomiye ku xigeenka koowaad ee golaha shacabka ayaa xoogiisa isugu geeyey sidii loo fasixi lahaa kursigiisa, inta aan la gaarin doorashada guddoonka oo la qabanayo 27-ka bishaan.
Sida ay ogaatay Caasimadda Online Maxkamadda Sare ayaa maalinta Talaadada ah ee 19-ka bishaan, waxay qaadi doontaa dacwadda kiiska kursiga Fahad Yaasiin, iyadoo loo badinayo inay soo saarto go’aan ay ku fasaxeyso, maadaama guddoomiyaha maamula uu aad ugu dhowyahay nidaamka Farmaajo.
Balse khuburada sida dhow u darsa siyaasadda Soomaaliya waxay qabaan in go’aanka Maxkamadda Sare oo la sii saadaalinayo in aysan dhexdhexaad aheyn, uusan wax badan u soo kordhineyn qorshaha la hor istaagay ee Fahad Yaasiin.
Guddigga loo xil-saaray qabanqaabada doorashada guddoonka golaha shacabka iyo xafiiska Rooble oo hoggaanka u haya doorashooyinka, dagaal xuna uu kala dhaxeeyo Fahad Yaasiin iyo guud ahaan garabka Farmaajo ayaa dedejinaya doorashada guddoonka oo dhaceysa inta aysan dhamaan bishaan April, sida la qorsheeyey.
Xubnaha guddiga loo xil-saaray qabanqaabada doorashada guddoonka golaha shacabka ayaa shalay guddoomiye u doortay Xildhibaan Cabdirisaaq Cumar Maxamed oo ka tirsan xisbiga Madaxweyne Xasan Sheekh, taasina waxay sii xumeysay rajadii tartanka guddoomiye ku xigeen ee Fahad Yaasiin.
#Somalia #Soomaaliya #Wararka #Warar #warka #News
WARARKA MAANTA 16ka Abriil 2022
Su’aalaha Maanta: Maxaad ka ogtihin fashilka Madaxtooyadda #Soomaaliya kajira? Maxay tahay sababta uu Madaxweynihii hore Mudane Farmaajo u diiday inuu ka soo qaybgalo dhaartii xildhibaanada cusub? Yaa beenta iyo fashilka Madaxweynihii hore Mudane Farmaajo qarin doona? Yaa #Soomaaliya Madaxweyne ka noqon doona Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooble ama Madaaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxaa fashilay in uusan dhicin wax afgabi ah? Yaase masuul ka noqon doona doorashada iyo qabashadeeda? Yaa tanaasuli doona oo masuul ka noqon doona fashilka iyo hoggaan xummada ka dhex jirta dowladda wakhtiga ku dhammaatay Madaxweyne Farmaajo? Ha wiqleyso!
Muqdisho 16ka Abriil 2022 Ruushka ayaa dalkiisa ka mamnuucay Ra’iisul Wasaare Boris Johnson iyo wasiirro kale inay soo galaan Moscow, sababo la xiriira mowqifka UK ee dagaalka Ukraine.
Xoghayaha Arimaha Dibada Liz Truss, Xoghayaha Difaaca Ben Wallace iyo 10 kale oo siyaasiyiin sare ah – oo u badan xubno ka tirsan Golaha Wasiirada – ayaa sidoo kale laga mamnuucay inay galaan dalka Ruushka.
Moscow ayaa sheegtay in go’aankan uu ahaa mid looga aargoosanayay cunaqabateynta UK ay saartay tan iyo markii ay gudaha u gashay Ukraine. Bishii Maarso, Moscow waxay sidoo kale dalkeeda ka mamnuucday madaxweynaha Mareykanka Joe Biden.
Dhanka kale, Ruushka ayaa si rasmi ah ugu digay Maraykanka iyo xulafadiisa hubka ku taageera Ukraine.
Muqdisho 16ka Abriil 2022 Soomaaliya ayaa loo doortay in ay noqoto Guddoomiyaha Ururka Horumarinta Beeraha Carabta ee Jaamacadda Carabta labada sano ee soo socota.
Wasiirka beeraha iyo waraabka Soomaaliya, Siciid Xuseen Ciid, ayaa Soomaaaliya ku matalayay Shirweynaha 37aad ee lagu doortay oo lagu qabtay magaalada Nouakchott ee dalka Mauritania.
Ururka Carabta ee Horumarinta Beeraha (AOAD) waa urur xiriir la leh ururka Jaamacadda Carabta oo shaqadiisa bilaabay 1972, xaruntiisuna tahay magaalada Khartoum ee dalka Suudaan.
Ururkan ayaa waxa uu gacan ka geystaa abuurista iyo horumarinta xiriirka ka dhexeeya wadamada Carabta iyo isku dubaridka iskaashiga ka dhexeeya dhinacyada kala duwan iyo hawlaha beeraha.
Ujeeddada guud ee loo aas aasay waa in kor loo qaado awoodda dadyowga Carbeed si ay u ilaashadaan una joogteeyaan kheyraadkooda dabiiciga ah una ilaashadaan madax-banaanidooda, gaar ahaan dalalka ay saameeyeen colaadaha.
Muqdisho 16ka Abriil 2022 Xildhibaanada cusub ee labada Aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya ayaa maanta lagu wadaa inay kulankooda ugu horreeya ku yeeshaan magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, kaas oo looga hadlayo arrimo dhowr ah.
Xildhibaanada cusub ayaa waxaa loo diray fariimo wargelin ah oo ku aadan inay soo xaadiraan kulanka oo maanta oo ka dhacaya xarunta Golaha Shacabka ee Villa Hargeysa iyo tan ay ku shiraan xubnaha Golaha Aqalka Sare ee Soomaaliya.
Kulankan ayaa waxaa warbixn lagu siin doonaa xildhibaanada cusub, howlaha horyaala iyo qeybinta xeer hoosaadka u gaarka ah doorashooyinka gudoomiyeyaasha & madaxweynaha.
Guddoomiyaha KMG ah ee Golaha Shacabka, Cabdisalaan Dhabancad oo ka hadlay kulanka ay maanta yeelanayaan ayaa sheegay inay dadajin doonaan howlaha shaqo ee hor yaalla
Muqdisho 16ka Abriil 2022 Ururka Midowga Afrika ayaa haatan ku howlan sidii loo beddali lahaa Wakiilka Ururkaas u qaabilsan Soomaaliya, Francisco Madeira oo uu dhowaan dalka ka ceyriyey ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya.
Wargeysa The East African oo soo xiganayo ilo diblomaasiyadeed ayaa shaaciyey in maalmaha soo socda la beddalayo Madeira, kadib markii uu xumaaday xiriirka kala dhexeeya xukuumadda Soomaaliya ee hoggaamiyo Mudane Maxamed Xuseen Rooble.
Wararka ayaa intaasi ku daraya in wakiilka Midowga Afrika ee Soomaaliya si weyn loogu cadaadinayo inuu xilka iska casilo, si aysan ugu ekaan in shaqada laga eryay.
Ujeedka ayaa lagu sheegay in Midowga Afrika uu doonayo, sidii hoos loogu dhigi lahaa xiisadda siyaasadeed ee ka dhalatay eryidda Danjirahooda u qaabilsanaa SoomaaliWarbixinta ayaa sidoo kale muujineysa in ninkan lagu beddalayo Maman Sambo Sidikou oo u dhashay dalka Niger.
Francisco Madeira oo loo jaray warqad aan dalka looga baahneyn, ayaa waxaa horey loogu eedeeyey inuu farageliyey arrimo aan shaqadiisa aheyn iyo inuu ku kacay hadallo gef ku ah Rooble, madaxweynayaashii hore ee dalka iyo qaar ka mid ah madaxda goboleedyada.
Hargaysa 16ka Abriil 2022 Magaalada Hargeysa waxaa maalintii afaraad ku xiran illaa 13 Wariye oo ay dhowaan xabsiga dhigeen ciidamada Booliska Somaliland, kadib dhacdadii xabsiga dhexe ee magaalada Hargeysa.
Wariyeyaashan oo ka howl-gala warbaahinta qaybaheeda kala duwan, sida Telefishinno iyo Idaacado ay ka mid ah BBC-da ayaa saaka kasoo muuqday maxkamadda Hargeysa.
Wararka ayaa sheegaya in maxkamaddu ay amar kasoo saartay xarigga Wariyeyaashaasi, isla-markaana ay amartay xabsiga lagu sii heyn doono illaa 5 cisho oo dheeraad ah.
Booliska ayaa doonaya in 5-taasi maalmood uu kusoo dhammeystiro caddeymahooda, si maxkamaddu ay go’aan rasmi ah uga soo saarto xariga Suxufiyiintaasi.
Maxkamadda ayaa sidoo kale ku amartay saraakiisha Booliska in dhaqtar la geeyo Wariye Maxamed Ilig oo ka mid ah Wariyeyaasha xiran, kadib xaalad caafimaad oo soo wajahday.
Sidoo kale Wariyayaashan ayaa waxaa la filayaa in shantaasi maalmood ka dib lagu soo celiyo maxkamada, si loo dhammeystiro dacwadda loo heesto. Arrintan ayaa Somaliland waxa ay kala kulantay cabmbaareyn xoogan oo ka timid Ururka Suxufiyiinta iyo xisbiyada mucaaradka ee ka jira maamulkaasi.
Si kastaba, Somaliland ayaa waxaa caadi ka noqday xariga lagula kaco Wariyeyaasha, Fanaaniinta, Siyaasiyiinta iyo cid kasta oo kasoo horjeesata xukuumadda maamulkaasi
Muqdisho 16ka Abriil 2022 Guddoomiyaha ku meel gaarka ah ee Golaha Shacabka Xildhibaan Cabdisalaan Axmed Dhabancad ayaa magacaabay Guddiga qaban qaabada doorashada Guddoonka Golaha Shacabka oo ka kooban 10 xubnood oo ka soo kala jeeda shanta beelood, kuwaasoo kala ah:
1- Cabdullaahi Rooble- kasoo jeeda Puntland (Daarood)
2- Mohamed Hussein Hadi- Kasoo jeeda Somaliland (Dir)
3- Cabdirisaaq Cumar- kasoo jeeda Hirshabeelle. (Hawiye)
4- Xuseen Maxamed Nuur- kasoo jeeda Galmudug (Hawiye)
5- Xaaji Cali Max’ed Nuur- Kasoo jeeda Koonfur Galbeed (Digil iyo Mirifle)
6- Maxamed Abukar- Kasoo jeeda Koonfur Galbeed (Digil iyo Mirifle)
7- Dahabo Suusow Maxamud- Kasoo jeeda Hirshabeelle (Beesha 5aad)
8- Qaasim Cilmi Seed- kasoo jeeda Galmudug (Daarood)
9- Cumar Sharif Jeeg- kasoo jeeda Banaadir (Beesha 5aad)
10- Nasro Mahdi Caraale- kasoo jeeda Jubbaland (DIR).
Guddigan ayaa maalinta Berri yeelanaya kulankoodii u horreeyay oo ay uga arrinsanayaan howlaha qaban qaabada doorashada Guddoonka.
#Somalia #Soomaaliya #Wararka #Warar #warka #News
WARARKA MAANTA 14ka Abriil 2022
Su’aalaha Maanta: Maxaa ka fahanteen dhaarinta Baarlamaanka 11naad ee maanta lagu dhaariyey #Muqdiso maanta? Maxaad ka ogtahay inay si deg deg ah u soo dooran doonaan guddoonka barlamaanka iyo madaxweyne cusub? Yaa beenta iyo fashilka Madaxweyne Farmaajo qarin doona? Yaa #Soomaaliya Madaxweyne ka noqon doona Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooble ama Madaaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxaa fashilay in uusan dhicin wax afgabi ah? Yaase masuul ka noqon doona doorashada iyo qabashadeeda? Yaa tanaasuli doona oo masuul ka noqon doona fashilka iyo hoggaan xummada ka dhex jirta dowladda wakhtiga ku dhammaatay Madaxweyne Farmaajo? Ha wiqleyso!
Muqdisho 14ka Abriil 2022 Xildhibaanada diiday inay shahaadaqaataan kuma koobna kaliya kuwa maamulka Koonfur Galbeed, oo uu ka hor-istaagay madaxweyne goboleedkooda Cabdicasiis Lafta-gareen.
Waxaa jira xildhibaanno kale oo si iskood ah u go’aansaday inaysan shahaadada qaadan, waxaana xildhibaanadaas ka mid ah kuwa loo yaqaan kutlada NISA, oo horey u ahaa saraakiil ka tirsan sirdoonka balse hadda isu rogay xildhibaano.
Xildhibaanadaas ayaa waxaa ugu caansan taliyaha NISA eek u-meel gaarka ah Yaasiin Farey iyo Cabdullaahi Aadan Kulane oo loo yaqaanno Kulane Jiis, iyo saraakiil kale oo xilal hoose haya.
Haddaba maxaa sabab u ah go’aankooda?
Cabdisalaan Guuleed, oo ah taliye ku-xigeenkii hore ee hay’adda NISA kana faallooda arrimaha amniga, ayaa sheegay in arintaas siyaabo kala duwan loo fasiran karo, balse tan ugu weyn ee laga eegi karo ay tahay ina la duubteen Fahad Yaasin oo sida uu sheegay gacan weyn ku lahaa inay baarlamaanka ka mid noqdaan.
“Maaddaama isagu uu sababta ugu weyn ee xildhibaannimadooda lahaa, haddii ay noqoto kharash, garab iyo soo xulistoodaba, waa wax la filan karo inay la xanaaqsanaadaan amaba la xannibnaadaan, lagana yaababa inaysan xor u ahayn inay shahaadada qataaan,” ayuu yiri.
Muqdisho 14ka Abriil 2022 Xoghayaha Guud ee Golaha Shacabka baarlamaankii 11-aad, Cabdikariim Cabdi Buux ayaa caawa soo saaray fariin war-gelin ah oo ku socota xildhibaanada cusub ee baarlamaanka 11-aad.
Fariintaan ayaa xildhibaanada loogu sheegay inay 9:30 AM oo barqanimo isugu yimaadaan dugsiga tababarrada ciidanka booliska Soomaaliyeed ee Jeneraal Kaahiye.
“Beri hadii ilaahay yiraahdo xildhibaanka oo wata aqoonsigiisaa waxuu imaanayaa akadamiyada tababarka Ciidanka Booliska ee Generaal Kaahiye (police academy) saacadu markay tahay 9:30 aroornimo.”
Xildhibaanada ayaa lagu war-geliyey in halkaas basas looga qaadayo, si loo geeyo teendhada Afisyooni oo dhaarintu ay ka dhaceyso, sidoo kale gaadiidka iyo ilaalada ayaa loo sheegay xildhibaanada inay uga taganayaan gudaha Jeneraal Kaahiye.
“Halkaa ayaa basas looga qaadayaa Xildhibaanada oo lagu geynayaa Teendhada Afasiyooni oo ah goobta xaflada dhaarintu ka dhacayso. Baabuurtiina iyo askartiin waxaa uga tageysaan barxada Dusiga tababarka Booliska ee Genaral Kaahiye,” ayaa lagu yiri war-gelintaan.
Sidoo kale xildhibaanada degan gudaha garoonka Aadan Cadde ayaa lagu war-geliyey in saacadaas ay yimaadaan saldhiga garoonka, halkaas oo ayagana loogu diyaariyey gaadiidkii qaadi lahaa oo lagu geyn lahaa xarunta ay dhaarintu ka dhaceyso ee Afisyooni.
Muqdisho 14ka Abriil 2022 Guddiga doorashooyinka heer federaal ayaa xalay fasaxay kuraasta kala ah HOP204 iyo HOP103, oo laga soo doortay deegaanada Koonfur Galbeed, sida lagu shaaciyey shir jaraa’id oo Baydhaba ay ku qabteen xubnihii guddiga ee maanta tegay.
Sidoo kale, guddiga ayaa go’aamiyey in lagu noqdo doorashada kursiga HOP154 oo ka mid ahaa 3-dii kursi ee Koonfur Galbeed lagu diiday natiijada doorashadooda.
Go’aankan ayaa ka dhigan in kursiga Fahad Yaasiin ee HOP086 uu weli xayiran yahay, ayada oo la filayo in maanta Muqdisho lagu dhaariyo xildhibaanada cusub ee labada Aqal ee baarlamanka Soomaaliya.
Guddiga doorashada waxay sheegeen in habkii lagu doortay kursiga HOP086 ay khaladaad ka buuxeen, hase yeeshee kursigaas waxba kama duwan nidaamka musuq-maasuqa ah ee kuraasta baarlamanka lagu soo doortay 95%.
Dadka qaar ayaa sidoo kale rumeysan in kursigaas loo xayiray kiiska Ikraan Tahliil oo aheyd gabar ka tirsaneyn NISA oo la tuhunsan yahay inay dileen xubno ka tirsan hay’adda darteed.
Hase yeeshee agaasime ku-xigeenkii hore ee hay’adda NISA Cabdisalaan Guuleed ayaa sheegay in sababta loo heysto kursigaasi ay tahay mid siyaasadeed, isaga oo soo bandhigay tusaale muujinaya inaanu shaqo ku laheyn kursiga Ikraan.“Fahad wuxuu la mid yahay, haddii lagu eedeynayo kiiskii Ikraan Tahliil iyo eedeymaha kale oo ay dad badan ku soo oogeen, wuxuu la mid yahay Yaasiin Farey oo ah ku simaha taliyaha NISA, wuxuu la mid yahay Kulane Jiis, dad badan oo waxaa jira ah eedeysanayaal ay kiisas ka yaallaan maxkamadda, oo aan ilaa iyo hadda la beri yeelin. Marka haddii ay arrintaas la xiriirto kuwan laftigooda ma aysan ahayn inay soo gudbaana” ayuu yiri Cabdisalaan.
Wuxuu Cabdisalaan intaas ku daran in laba arrinba ay suurto gal tahay, oo ah; in laga gudbo khilaafka kursigan oo xal loo helo iyo in Fahad uu noqon waayo xildhibaan.
Rajada Fahad oo markii hore ay saacideysay inay isku qaanad ahaayeen kuraas ka badan 70 oo laga soo doorto Koonfur Galbeed ayaa hadda hoos u dhacday kadib markii Lafta-gareen uu xalay heshiis la galay guddiga doorashada.
Beledweyne 14ka Abriil 2022 Allaha ha u naxariistee waxaa caawa magaalada Beledweyne lagu dilay guddoomiyihii hore ee waxbarashada maamulka gobolka Hiiraan Cusmaan Caato.
Dilka Marxuumka ayaa ka dhacay xaafadda Dhagaxjebis ee magaalada Beledweyne, waxaana goobta isaga baxsaday kooxdii bistooladaha ku hubeysneed ee dishay guddoomiyaha.
Ciidamada ammaanka ee ka howlgala magaalada Beledweyne ayaa caawa xaafado badan oo ka tirsan magaalada ka bilaabay howlgallo lagu baacsanayo kooxdii dilka geysatay.
Allaha u naxariistee Cusmaan Caato ayaa seddax bilood ka hor laga qaaday xilkii guddoomiyaha waxbarashada ee maamulka gobolka Hiiraan.
Sidoo kale dadka yaqaanay Cusmaan waxay ku tilmaameen inuu ahaa nin aqoonyahan ah oo caan ka ahaa gobolka Hiiraan, waxayna mudooyinkaan dadka reer Beledweyne dareemayaan amni darro xoog leh.
Muqdisho 14ka Abriil 2022 Guddiga doorashooyinka heer federaal ayaa caawa fasaxay kuraasta kala ah HOP204 iyo HOP103, oo laga soo doortay deegaanada Koonfur Galbeed, sida lagu shaaciyey shir jaraa’id oo Baydhaba ay ku qabteen xubnihii guddiga ee maanta tegay.
Sidoo kale guddiga ayaa go’aamiyey in lagu noqdo doorashada kursiga HOP154 oo ka mid ahaa 3-dii kursi ee Koonfur Galbeed lagu diiday natiijada doorashadooda.
“Waxaan umadda Soomaaliyeed u sheegeynaa in xubnaha baarlamaanka ka soo galay Koonfur Galbeed ay toos u tegi doonaan Muqdisho iyo goobta dhaarinta, kadib markii ay qaataan shahaadooyinka xubinimada,” ayaa lagu yiri warbixintii guddiga.
Xubnaha guddiga ayaa sheegay in markii ay maanta Baydhaba tageen ay bilaabeen maaritaanka hanaankii lagu soo doortay labada kursi ee caawa ay fasaxeen, sidoo kalena kursiga kale ay go’aamiyeen in doorashadiisa lagu noqdo.
Xubno ka tirsan guddiga doorashooyinka oo guddoomiye Muuse Gelle uu hoggaaminayo iyo Madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor Qoor ayaa Baydhaba u tegay xal u helida khilaafkii ka dhashay natiijada kuraastaas.
Muqdisho 14ka Abriil 2022 Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa maanta ka dhacayesa munaasabadda dhaarinta xildhibaanada labada aqal ee baarlamaanka federaalka ah ee Soomaaliya, taas oo soo martay is jiid jiid dheer iyo murano soo kala dhexgalay guddiga FEIT iyo qaar ka mid ah maamul goboleedyada dalka.
Munaasabadda ayaa lagu wadaa in goordhow ay ka bilaabato Teendhada Afisyooni, halkaas oo ay isugu tegi doonaan xildhibaanada cusub.
Ammaanka ayaa aad loo adkeeyey, iyada oo la xiray dhammaan waddooyinka gala Dugsiga Tababarka Booliska Soomaaliyeed illaa iyo Afisyooni oo la dhigay ciidamo dheeraad ah.
Illaa iyo hadda waxaa shahaadada qaatay in ka badan 200 oo xildhibaan, kuwaas oo si wadajir ah loogu dhaarinayo baarlamaanka 11-aad ee dalka.
Sidoo kale waxaa xal laga gaaray tabashadii Koonfur Galbeed, kadib markii guddiga FEIT uu fasaxay kuraastii laga hakiyey maamulkaasi, waxaana xildhibaanada kasoo baxay Koonfur Galbeed ay qayb ka noqon doonaan dhaarinta.
Ra’iisul wasaare Rooble iyo FEIT oo garab ka helaya Beesha Caalamka ayaa ku adkeystay qabashada munaasabadda dhaarinta xildhibaanada labada aqal, si looga gudbo xaaladda adag ee kala guurka ah.Si kastaba, munaasabaddan ayaa muhiim u ah dhammeystirka doorashooyinkanSoomaaliya oo marar badan dib u dhacday, taas oo qaadatay muddo ka badan sanad dheeraad.
#Somalia #Soomaaliya #Wararka #Warar #warka #News
WARARKA MAANTA Janaayo 29, 2022
Su’aalaha Maanta: Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee Dowladda Federaalka u noqotay wasaaradda ugu musuqmaasuqa badan oo aan ilaa hadda dalka ka hirgelin shillin Soomaali? Yaa dhiibay Halgamaa Qalbi-Dhagax “Farmaajo “Khaa’inul Waddan”? Yaa 4 sanno ku fashilmay hoggaanka dalka Farmaajo? Yaa #Soomaaliya ka dhigay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan AMadaxaweyne xilku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa Shacabka Soomaaliyeed ka hor caddeeyey inuusan 4 sanno kale u tartami doonin gursiga madaxweynaha Soomaaliya haddii uu dhammaysto 4 sanno?
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa odayaasha dhaqanka iyo guddiga doorashada beelaha Banaadiriga la yeeshay kulan ku saabsan u diyaar garowga doorashada kuraasta Banaadiriga. Raysal wasaare Rooble ayaa kulanka ka sheegay in aysan jirin wax musharrax ah oo isaga uu wato oo uu la doonayo in ay kusoo baxdo doorashada shanta kursi ee beelaha banaadiriga.
“Aniga shakhsi ma wati, waan idiin sheegayaa, kursina idin kama rabo, in la idin dulmiyana ma rabi. Waxaan u sheegayaa dadka Banaadriga gudo iyo dibadba inay welwelka iska joojiyaan. Waan dadaalaynaa,” ayuu yiri raysal waaaaruhu.
Raysal wasaaraha ayaa u sheegay beelaha banaadiriga in aanay ka welwelin in wax faro galin ah lagu sameeyo doorashada kuraastooda.
Wuxuu raysal wasaaruhu sheegay in guddoomiyaha guddiga xallinta khilaafaadka iyo ku xigeenkiisa uu u xilsaaray in ay xalliyaan cabasho kasta oo ka timaada doorashadooda beelaha banaadiriga.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa galabta kulan ku saabsan ‘hufnaanta doorashada kuraasta Banaadiriga’ la yeeshay odayaasha dhaqanka iyo guddiga doorashada beelaha Banaadiriga.
Kulanka oo goobjoog ay ka ahaayeen guddiyada doorashada heer federaal ee (FEIT) iyo xallinta khilaafaadka ayaa Ra’iisul Wasaaruhu waxuu ku soo bandhigay sida ay uga go’an-tahay xaqiijinta hufnaanta doorashooyinka.
Sidoo kale, Ra’iisul Wasaaraha ayaa ka dhageystay odeyaasha dhaqanka ee uu la kulmay taladooda iyo aragtidooda ku aaddan hufnaanta doorashada iyo xaqiijinta qoondada haweenka ee Golaha Shacabka.
“Waxaa idiin xil saarayaa xubno ka kala socda guddoonka guddiga doorashada federaalka iyo xafiiskeyga oo aan doorashada faro geli karin, aniguna waan la soca doonaa howshooda, yaan la deg degin waqti fiican ayaan qaada doonaa, warbixinta awood qeybsiga kuraastiina markii la ii soo dhameystiro ayaa qaadan doonaa go’aanka ugu haboon, Allaa igu og cid gooni ah ma wato,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Rooble
Ra’iisul Wasaaraha ayaa sharaxaad dheer ka bixiyey hanaanka loo mari doono awood qeybsiga shanta kursi ee beelaha Banaadiriga, isagoo balan qaaday in aysan jiri doonin cid laga hor istaagi doono tartanka doorashada.
Dhankooda, odeyaasha dhaqanka ayaa uga mahadceliyey Ra’iisul Wasaaraha sida uu u tixgeliyey talooyinkooda, iyaga oo adkeeyey muhiimadda ay leedahay qabsoomidda doorasho xasilloon oo ka tarjumeysa hannaanka hab-qeybsi ay heshiis ku yihiin.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Sida ay ogaatay Caasimadda waxaa maanta mudo kooban hakad gashay shaqada guddiga doorashada kuraasta baarlamaanka ee gobollada waqooyi, kadib markii wasiir ka tirsan xukuumadda Rooble uu gaadiid dagaal la tegay xarunta.
Maxamed Aadan Xagaa oo ah wasiiru dowlaha wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya oo wata gaadiidka dagaalka ayaa maanta ciidan ku hor jaray xarunta guddigaas oo ku taalla dhabarka dambe ee Villa Somalia, sida ay noo xaqiijiyeen xubno ku sugnaa goobta.
Wasiir Xagaa oo ah musharax xildhibaan ayaa ka carooday ergadii uu soo qoray oday dhaqameedka beeshiisa, waxaana la sheegay inuu soo jeediyey in ergada kuriga uu u tartamayo fursad loo siiyo inuu wax ka soo qoro.
Ilo xog ogaal ah ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in odaga beesha uu ku gacan seyray soo jeedinta wasiirka, taasina ay sababtay in markii maanta xarunta guddiga la geeyey ergada, si loo diiwaan geliyo uu ka hor istaagay Wasiir Maxamed Xagaa. “Majirto cid weerar ku soo qaaday xarunta GMDKLA ee Somaliland, Wasiirada iyo Xildhibaanada xarunta u imaanaya shaqooyinka waxa ay wataan ciidamo ilaalo u ah loomana ogala in gudaha xarunta soo galaan, beeluhu ha xalistaan khilaafka u dhaxeeya, shaqada doorashadu way socotaa,” ayuu qoraalkiisa ku yiri Afhayeen Axmed.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Britain ayaa sheegtay in ay ka fiirsaneyso qorshe ay ciidamo dheeraad ah oo ka tirsan NATO ugu direyso qeybo ka mid ah Yurub, taasoo qeyb ka ah qorshe lagu xoojinayo xuduudaha Yurub, isla markaana jawaab u ah ciidamada uu Ruushku geeyay xadka Ukraine.
War kasoo baxay xafiiska Ra’isulwasaare Boris Johnson ayaa lagu sheegay in, in Britain ay ka fakareyso sidi qeybta ugu weyn uguna macquulsan ay ugu yaboohi laheyd xubnaha qeybta ka ah heshiiska difaaca NATO ee dalalka Waqooyiga iyo kuwa Baltiga ee Yurub,.
Sidoo kale qorshahaas ayaa laba laabi doono tirada ciidanka Ingiriiska isla markaana ogolaanaya in hub dheeraad ah oo kuwa difaaca ah loo diro dalka Estonia.
Ra’isulwasaare Johnson ayaa sheegay in tallaabadani ay farriin cad u direyso Ruushka isla markaana aysan u dul-qaadan doonin ficilladooda carqaladeynta ah.
Britain ayaa hora yuga digtay in duulaan kasta oo uu Ruushka ku qaado Ukraine, ay uga jawaabi doonaan cuna-qabateyn dhaqaale oo deg deg ah.
Xiisadda dagaal ee u dhexeyso Ukraine iyo Ruushka ayaa marba marka ka dambeysa kasii dareysa, ayada oo ay sii xoogeysatay cabsida laga qabo tallaabooyinka Vladmin Putin.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ciidamada dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa xalay howl-gallo ballaaran ka sameeyey qaybo ka mid ah gudaha degmada Garbahaarey ee xarunta gobolka Gedo, kuwaas oo lagu soo qab-qabtay tiro dad ah.
Howl-gallada ayaa waxaa si gaar ah looga fuliyey xaafadaha degmadaasi, ayada oo ciidamadu ay gurgur u baarayeen goobaha ay tageen.
Sidoo kale ciidamada ayaa baaris ku sameynaya darawaladda gaadiidka ee isticmaalaya waddooyinka ku yaalla magaaladaasi.
Taliyaha Guutada 10-aad qeybta 43-aad, Gaashaanle Sare Warfaa Sheekh Aadan Faroole oo la hadlay warbaahinta ayaa ka warbixiyey howl-galladan, wuxuuna tilmaamay in dadka lasoo qab-qabtay baaris lagu sameeyey, isla-markaana qaarkood lagu sii daayey damiin
Warfaa ayaa ujeedka howl-galkan ku sheegay mid lagu xaqiijinaya amniga Garbahaarey, wuxuuna ugu baaqay shacabka inay la shaqeeyaan ciidamada ammaanka.
Dhaq-dhaqaaqyadan ayaa kusoo aadaya, ayada oo muddooyinkii lasoo dhaafay ay falal liddi ku ah amniga iyo weeraro ay ka dhacayeey gobolka Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
Warfaa ayaa ujeedka howl-galkan ku sheegay mid lagu xaqiijinaya amniga Garbahaarey, wuxuuna ugu baaqay shacabka inay la shaqeeyaan ciidamada ammaanka.
Dhaq-dhaqaaqyadan ayaa kusoo aadaya, ayada oo muddooyinkii lasoo dhaafay ay falal liddi ku ah amniga iyo weeraro ay ka dhacayeey gobolka Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
#War #Warar #Wararka #Soomaaliya #Soomaali #Somali #News #Somaliatrending
WARARKA MAANTA 18ka Janaayo 2022
Su’aallaha Maanta: Yaa qarxiya #Muqdisho? Maxuu argagixye argagixiso maal-geliye Fahad Yasiin u maleegaa qaraxyada #Muqdisho ee shacabka lagu jahwareerinaayo? Maxuuse Raysal Wasaare Mudane Rooble uga guullaystay inuu dalka ka qabto doorasho xor ah? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Puntland 18ka Janaayo 2022 Guddiga hirgelinta dooraahada maamulka Puntland ayaa soo saaray liiska doorashada 11 kursi oo ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka ee deegaan doorashadoodu tahay Puntland. Puntland waxaa taala 37 kursi oo ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka Baarlamaanka Soomaaliya, kuwaas oo laga soo kala dooran doono magaalooyinka Garoowe iyo Boosaaso.
Maamul goboleedyada dalka ayaa bilaabay dardargelinta howlaha doorashada Golaha Shacabka, waxii ka dambeeyay shirkii Golaha wadatashiga Qaranka ee ugu soo gabagaboobay magaalada Muqdisho ee Caasimada Soomaaliya.
Turkiga Muqdisho 18ka Janaayo 2022 Wasaaradda arrimaha difaaca Turkiga ayaa markii ugu horeysey shaacisay arrin aanan horey waxbadan looga ogeyn oo ku saabsan kaalinta dowladda Qatar ay ku leedahay arrimaha tabobarka ciidamada Soomaaliya.
Bogga Twitter-ka ee wasaaradda ayaa lasoo dhigay sawirro iyo qoraallo muujinaya saraakiil sarsare oo ka socota militariga dalka Qadar oo tabobar u fidinaya 350 ciidamada kumaandooska Soomaaliya ah oo lagu laylinayo xero weyn oo ku taalla dalka Turkiga.
Sawirrada ayaa lagu dul qoray jumladahan oo luuqadda Turkiga aan kasoo turjunnay: “Xarunta Tababarka dhanka la dagaallanka argagixisada iyo carbiska (Isparta). Isbuucii saddexaad ee tababarka loo sameynayo 350 askari oo Soomaali ah oo Turkiga jooga, waxaana qayb ka ah tababarka ciidankan xubno ka tirsan ciidanka militariga ee waddanka Qadar.”
Muqdisho 18ka Janaayo 2022 Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah, Cabdisaciid Muuse Cali ayaa maanta khadka telefoonka wada-hadal kula yeeshay Wasiirka arrimaha Afrika ee Boqortooyada Ingiriiska, Vicky Ford.
Labada Wasiir ayaa ka wada-hadlay xoojinta iskaashiga ku dhisan wax wada qabsiga, ixtiraamka midnimada iyo madax-banaanida Qaran-nimo ee labada dal, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay Wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya.
Sidoo kale waxay wada-hadalkooda diiradda ku saaree kor u qaadidda xiriirka labo geesoodka ah ee labada dowladood iyo horumarinta iskaashiga dhinacyada siyaasadda, amniga, dhaqaalaha, horumarinta iyo arrimaha gobolka Geeska Afrika.
Wasiir Cabdisaciid Muuse Cali ayaa dhankiisa uga mahad celiyey dowladda Ingiriiska taageerada ay u fidiso dowladda Soomaaliya.
Sida ay ogaatay Caasimada Online, wada-hadalkan deg deg ah ee Cabdisaciid iyo Vicky Ford ayaa yimid kadib markii xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka UK ay markale bilaabeen olole ictiraaf loogu raadinayo Somaliland, oo ayadu ku dooda inay tahay dal madax-banaan.
Xukuumadda Britain ma aqoonsano gooni isu taagga Somaliland, mana jiro rabitaan ku aadan arrintaas sida ay marar badan sheegtay, oo ay ugu dambeysay bishii November 2021-kii oo ay Vicky Ford, oo ah wasiirka UK u qaabilsan arrimaha Afrika ay cadeysay in UK ay Somaliland aqoonsan doonto oo keliya marka ay go’aan noocaas ah gaaran Soomaaliya iyo dalalka kale ee Afrikaanka ah.
Somaliland ayaa inta badan ku bixisa dhaqaale badan sidii ay uga miro-dhalin laheyd qadiyada gooni isku-taaga, hase yeeshe Soomaaliya ayaa isku deygaas wiiqda, ayada oo ay ugu dambeyso tallaabada maanta ee ay UK u gaarsiiyeen ilaalinta midnimada iyo madax-banaanida Soomaaliya.
UK 18ka Janaayo 2022 Xukuumadda ra’iisul wasaare Boris Johnson ee dalka UK ayaa mowqif niyad-jab leh usoo dirtay Somaliland, xilli baarlamanka dalkaas maanta la geeyey dood ku saabsan aqoonsiga Somaliland.
Wasiirka Britain ee Arrimaha Afrika Vicky Ford ayaa ku dhowaaqday in aqoonsi ay hesho Somaliland uu yahay mid ku xiran dowladda federaalka Soomaaliya, oo ay tahay inay Somaliland ka wada-hadlaan.
“Doodda ka socota Aqalka Wakiilada waxay hoosta ka xariiqeysaa mowqifka joogtada ah ee UK ee ku wajahan maqaamka Somaliland. Waa arrin u taalla Somaliland iyo dowladda federaalka inay go’aan ka gaaraan mustaqbalkooda,” ayey Vicky Ford ku tiri qoraal ay soo dhigtay twitter-ka.
“Waxaan sii wadi doonaa in iskaashi kala sameyno dowladda federaalka Soomaaliya iyo Somaliland arrimaha dimqoraadiyadda, ammaanka iyo barwaaqada.”
Hadalka Vicky Ford ayaa soo xiray dooddii maanta qabsatay baraha bulshada iyo rajadii Somaliland ee ay aheyd in doodda la geeyey baarlamanka UK ay hoggaamin karto aqoonsi ay hesho Hargeysa.
Warka kasoo baxay Vicky Ford ayaa yimid saacado kadib markii ay wada-hadallo la yeelatay wasiirka arrimaha dibedda Soomaaliya Cabdi Saciid Muuse Cali.
#Wararka #warkii #Soomaaliya #Somaia #News #Warka
WARARKA MAANTA 16ka Janaayo 2022
Su’aallaha Maanta: Yuu yahay/Waa Kuma Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka Federaalka Mudane Muuse Geele? Yaa rajadii Madaxwyenaha xilka ka dhammaaday meesha ka saaray kadib markii looga guulleystay Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka heer Federaal? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Federaal (FEIT) ee Soomaaliya oo maanta qabtay doorasho ayaa waxaa lagu doortay guddoomiye cusub.
Guddoomiyaha guddiga ayaa waxaa loo doortay Muuse Geelle Yuusuf (Faroole) oo kasoo jeeda gobolka Bari, beesha Cali Saleebaan, kaddib markii dhowaan xilka laga qaaday guddoomiyihii guddigaas Maxamad Xasan Cirro.
Khilaaf ayaa beryahan ka dhex taagnaa guddiga markii xilka laga qaaday Cirro, iyadoo qaar ka mid ah xubnaha guddigaasna ay ka soo horjeesteen xil ka qaadistaas.
Labo xubnood oo kamid ah guddiga ayaa isu sharaxay qabashada xilka guddoomiyaha, waxaana la sheegay inuu jiray loollan adag oo ka imaanayay dhinacyada siyaasadda, oo ay ugu xusul duubayaan sida ay u soo saari lahaayeen musharraxa ay taageerayaan.
aroole ayaa helay 14 cod halka Cabdicasiis Cabdiraxiin Aadan oo la tartamayayna uu helay 11 cod sida ay ku dhawaaqeen Guddiga qabanqaabada.
Waa kuma Muuse Geelle Yuusuf (Faroole)?
Muuse Geelle Yuusuf (Faroole) ayaa xilal dhowr ah hore u soo qabtay, isagoo xilalka intooda ka badan ka soo qabtay maamul-goboleedka Puntland.
- Dhowaan wuxuu ahaa guddoomiyaha ku meelgaarka ah ee Guddiga Girgelinta Doorashooyinka Qaranka.
- Sanadkii 2006 waxaa loo magacaabay guddoomiyaha gobolka Bari, Puntland, xilkaas oo uu sanado hayay.
- Wuxuu sidoo kale soo noqday duqa magaalada Boosaaso.
- Sanadkii 2013 wuxuu ahaa wasiir ku xigeenkii Wasaaradda Kalluumeysiga Puntland.
- Wuxuu ahaa Agaasimaha guud ee Wasaaradda Dekadaha Puntland
Bishii July ee sanadkii hore ayay ahayd markii doorasho ka dhacday magaalada Muqdisho xilka guddoomiyaha Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Dederaal loogu doortay Maxamed Xasan Cirro.
Cirro ayaa markaas ku soo baxay wareegga labaad ee doorashada halkaas oo uu ka helay 14 cod, halka Liibaan Maxamed Xasan oo la tartamayay uu helay 10 cod.
Guddigan ayaa hoggaamin doona doorashada la filayo iney dhowaan ka dhacdo Soomaaliya.
Magacaabidda guddoomiyaha cusub ee guddigan ayaa ku soo aadeysa iyadoo is qabqabs iyo muran uu ka taagan yahay habraaca doorashada.
Doorashada xubnaha Aqalka Sare ee baarlamaanka ayaa lasoo gabogabeeyay mar dhow halka Golaha Shacabkana ay wali socoto, inkastoo ay jireen dhaliillo iyo cabashooyin hareeyay hannaanka uu kormeerka ka ahaa Ra’iisul Wasaare Rooble.
Habraaca hadda jira ayaa u muuqda mid maamul kasta uu u fasirtay sidii uu doonayay, islamarkaasna waafajiyay natiijadii uu doonayay in ay doorashada kasoo baxdo, waxaana tusaale weyn ah habka xulista ergada iyo xaqiijinta tartan daah furan oo qof kasta oo danaynaya uu musharax noqon karo, taas oo aanan meelo badan ka dhaqangalin.
Caqabadaha ay tahay in xalka loo helo ee dhinaca habraaca waxaa ka mid ah soo xulista ergooyinka iyo musharraxiinta kuraasta Golaha Shacabka.
Guddiga doorashada ayaa marar badan lagu cambaareeyay in ay hareer mareen habraaca loo dejiyay.
Galmudug 16ka Janaayo 2022 Galmudug ayaa caawa shaacisay liiska 21-kursi oo dhawaan ay qabaneyso doorashadooda, kuwaas oo ay ka soo dhex-muuqdeen kuraas wajaheysa loolan adag.
Kuraasta sida weyn loo sugayo doorashadooda ee liiskaan ku jira waxaa ka mid ah kursiga HOP248 oo uu u taagan Jeneraal Saadaq Joon ayaa ka soo muuqday liiska 21-kaan kursi ee maalmaha soo socda lagu dooranayo Galmudug.
Kursiga HOP248 ayaa waxaa la rumeysnaa inuu isu soo taagi doono guddoomiye ku-xigeenka Aqalka Sare Abshir Bukhaari kadib markii kursigiisa Aqalka Sare laga wareejiyey jufadiisa lana siiyey jufo kale.
Si kastaba, waxaa hadda so baxeysa in Abshir Bukhaari aanu tartami doonin oo uu u daayey taliyihii hore ee booliska gobolka Banaadir Jeneraal Saadaq Cumar, taasi oo ka dhigeysa inuu si sahlan ugu guuleysan karo.
Weli lama hayo musharax miisaan leh oo u taagan kursiga HOP248 marka laga reebo Saadaq Joon.
Jeneraal Saadaq ayaa lagu xusuustaa inuu yahay sarkaalkii ugu horreeyey ee is hortaagay muddo kororsigii Farmaajo kadib markii uu ciidan dul dhigay xarunta baarlamanka, taasi oo uu ku waayey kursigiisa, balse ku kasbaday magac iyo sumcad weyn.
Sidoo kale waxaa kuraasta ka mid ah kursiga HOP147 oo haatan uu ku fadhiyo xildhibaan Mahad Salaad. Kursigaan waxuu ka mid yahay kuraasta ugu adag ee laga war sugayo sida ay Galmudug u marey doonto doorashadiisa.
Sidoo kale kursiga HOP138 oo haatan uu ku fadhiyo Xildhibaan Saciid Nuur Giriish ayaa caawa ka soo muuqday liiska kuraasta ay baahisay Galmudug, siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur iyo Jeneraal Indhacade ayaa la rumeysan yahay inay ka mid yihiin musharaxiinta kursigaas.
Kuraasta kale ee doorashadoodu adagtahay ee liiskaan ku jira waxaa ka mid ah HOP048 oo Jeneraal Cabdullahi Gaafow uu ku fadhiyo, HOPp049 oo Mustaf Sheekh Cali Dhuxulow uu ku fadhiyo, HOP061 oo Cabdiweli Maxamed Qanyare uu ku dhafiyo, HOP071 oo Cabdisaabir Nuur Shuure uu ku dhafiyo, iyo HOP089 oo Cabdi Shire Cayaar-jecel uu ku fadhiyo.
Liiskaan kama soo muuqan kuraasta ay ku fadhiyaan Cabdiraxmaan Odawaa, Axmed Maxamed Fiqi iyo Ubax Tahliil, kuwaas oo ka mid ah kuraasta la aaminsan yahay in maareynta doorashadooda ay ku adkaa doonto Galmudug, maadaama ay wajahayaan loolan adag.
Maraykanka 16ka Janaayo 2022 Is-mari waa ayaa ka taagan kaniisad Yahuudda ay leeyihiin oo ku taalla meel u dhow magaalada Dallas ee gobolka Texas ee dalka Mareykanka, halkaasi oo nin hubeysan uu dad ku haysto.
Ninkan ayaa dalbanaya in lasii daayo gabar ay walaalo yihiin oo horey loogu helay dambi argagixisanimo, wuxuuna afduubtay Rabbi-ga ama baadariga kaniisadda iyo dhowr qof oo kale, sida ay sheegen booliska.
Afhayeenka Aqalka Cad Jen Psaki ayaa sheegtay in madaxweyne Joe Biden lagu wargeliyey xaaladdan oo ka taagan magaalada Colleyville oo 40km galbeed ka xigta magaalada Dallas.
Taleefishinka ABC News, oo soo xiganaya ilo-wareedyo aan la shaacin, ayaa sheegay in dadka la haysto ay kala yihiin Rabbi-ga iyo saddex qof oo kale oo ku cibaadeysanayey kaniisadda oo lagu magacaabo Congregation Beth Israel.
ABC News ayaa sidoo kale sheegay in ninka afduubka gaystay uu hubeysan yahay, islamarkaana uu sheegay inuu wato walxo qarxa.
Isaga oo soo xiganaya sarkaal Mareykan ah oo xog ogaal ah, ABC News wuxuu sidoo kale weriyey in ninka qabsaday kaniisadda uu sheegay inuu la dhashay Aafia Siddiqui – oo loo yaqaan “Marwada Al-Qacida,” uuna dalbaday in walaashiis xabsiga laga sii daayo.
Aafia Siddiqui, oo horey u aheyd saynisyahan Pakistani ah, ayaa maxkamad ku taalla New York waxay 2010 ku xukuntay 86 sano oo xabsi ah kadib markii lagu helay inay isku dayday dilka saraakiil Mareykan ah oo ku sugnaa Afghanistan.
Kiiskeeda ayaa caro xooggan ka dhaliyey dalka Pakistan.
Aafia ayaa hadda ku jirta xabsi federal oo lagu magacaabo Federal Medical Center (FMC) oo ku yaalla magaalada Fort Worth ee gobolka Texas, una dhow halka uu hadda walaalkeed dadka ku haysto.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Qoraal uu soo saaray Wasiirka Gaashaandhigga XFS ayaa lagu shaaciyey in dowladda Soomaaliya ay baaritaan ku heyso sababta ay ciidamada Kenya u duqeeyaan xarumaha shirkadda Hormuud Telecom ee gobollada Jubooyinka iyo Gedo.
Qoraalka wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya ayaa lagu shaaciyey inay soo gaartay xogta duqeymo horleh oo loo geystay xarumaha shirkadaasi ay ku leedahay qeybo ka tirsan gobollada Jubooyinka iyo Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya qoraalkaan waxay ku cadeysay inay ka xuntahay fal-kasta oo lagu waxyeeleynayo muwaadiniintya Soomaaliyeed, iyadoo ganacsatada shirkada Hormuud uga tacsiyeysay dhibkii loo geystay.
Sidoo kale wasaaradda gaashaandhigga waxay qoraalkaan ku shaacisay inay la xariireyso ciidamada AMISOM iyo saaxiibada kale ee xaga amniga ka caawiya Soomaaliya, si loo ogaado sababta keentay duqeymahaas.
“Dowladda Soomaaliya waxay baaris rasmi ah ku sameyneysaa dhacdooyinkaan soo noqnoqday ee lagu waxyeeleynayo shacabka Soomaaliyeed, waan mahadsanyihiin saaxiibada Soomaaliya ka caawiya amniga iyo horumarka ay hiigsaneyso,” ayaa lagu soo gabagabeeyey qoraalka wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya.
Ciidamada Kenya ayaa marna duqeeya marna toos u guba xarumaha shirkadda Hormuud ee gobolka Gedo oo xuduud la leh Kenya iyo qaar ka mid ah xarumaha shirkadaas ee gobollada Jubbada Hoose.
Kooxda Al-Shabaab oo weerarro ka geysata gudaha Kenya ayaa ayaduna beegsata oo marar badan gubtay xarumaha shirkada Safaricom oo Kenya laga leeyahay, balse lama ilaa hadda sababta ka dambeysa waxa loo beegsado xarumaha shirkadahaas.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Maanta waxaa magaalada Muqdisho ka dhacday doorashada guddoonka guddiga doorashada heer Federal oo ka kooban 25 xubnood, kuwaas oo guddoomiye cusub u doortay Muuse Geelle Yuusuf kadib markii xil ka qaadis lagu sameeyey guddoomiyihii hore Maxamed Xasan Ciirro.
Doorashada dhacday maanta ayaa kaliya ku koobneyd xilka guddoomiyaha maadaama aan xilkii laga qaadin ama uusan is-casilin guddoomiye ku xigeenka guddigaas Mowliid.
Doorashada maanta ayaa waxaa kasoo ifbaxay xulafooyin siyaasadeed lama oo lama filaan ah, ayada oo ay isku dhinac noqdeen kooxo aan la fileyn, halka kuwa saaxiibo dhow ahaana ay ku kala tageen.
Hoggaanka guddigan oo ah mid muhiim u ah doorashada Soomaaliya ayaa ku loolamay laba musharax oo taageeri ka kala helayey dhinacyada siyaasadda Soomaaliya.
Doorashadan ayaa waxaa markii ugu horreysay ay isku xulufo ka dhigtay Farmaajo, qaar ka mid ah mucaaradka iyo qaar kamid ah madaxda maamul goboleedyada, halka ra’iisul wasaare Rooble iyo Saciid Deni ay dhinac noqdeen.
Muuse Geelle Yuusuf oo guddiga kasoo galay dhanka Puntland, ayaa waxa uu taageero ka helay xafiiska ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, iyo Saciid Deni, halka murashax Cabdiraxiim uu taageero ka haystay madaxtooyada Soomaaliya iyo qaar ka mid ah Midowga Musharaxiinta.
Ugu dambeyntii waxaa tartanka ku guuleystay Muuse Geelle Yuusuf oo ah musharixii ay wateen Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni kadib markii uu helay codad gaaraya illaa 14 cod.
Cabdiraxiim Cabdicasiis Aadan oo dadka badi ay u yaqaanaan Xiirane oo lasoo shaqeeyey xafiiska ra’iisul wasaare Rooble, wasaaradda Gargaarka iyo hey’ado madax banaan ayaa isna helay 11 Cod, wuxuuna ahaa musharixii ay wateen Villa Somalia, madaxweynaha Koonfur Galbeed iyo qaar kamid ah xubnaha midowga musharixiinta mucaaradka.
Xubnaha qaar ee gudigaan ku jira oo la hadlay Caasimada Online ayaa wax lala yaabo ku tilmaamay inay xalay arkeen xubnaha Farmaajo iyo kuwa macaaradka oo si wadajir ah ugu ololeenaya Cabdiraxiim Xiirane.
Ma cadda sababta ay mucaaradka uga soo horjeesteen musharaxa uu watay Deni, balse waxaa la rumeysan yahay inay diidan yihiin in awoodda guddiga ay si buuxda ugu gacan gasho Deni oo ah musharax madaxweyne.
Waxaa sidoo kale suurta-gal ah inay taageerada Cabdiraxiim ay doonayeen inay ugu dhowaadaan madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen oo watay musharaxan.
Muuse Geelle Yuusuf oo madax kasoo noqday Gobolka Bari waxaa loo arkaa inuu wax badan ka tari karo musharaxnimada Saciid Deni oo kamid ah musharixiinta ugu cad cad sanadkaan.
Guuldarada soo gaartay Villa Somalia iyo xulafadeeda ayaa ka dhigan in maamulka guddiga doorashada heer federaal uu la wareegay Rooble oo xoogiisa isugu geeyey sidii uu u maamuli lahaa doorashada.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Waxaa shalay si rasmi ah u billaabatay mudada 40-ka cisho ah ee loo qabtay in lagu soo gabagabeeyo doorashada Golaha Shacabka baarlamanka 11-aad ee Soomaaliya.
Ilaa iyo hadda waxaa la doortay 35 kursi oo ka tirsan golaha shacabka kuwaas oo qaarkood ay muran iyo buuq ka taagan yihiin, waxaana harsan 240 kursi, oo ay tahay in lagu doorto 40 cisho gudahood.
Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran ayaa shir isbuuc uga socday Muqdisho ay ku soo gabagabeeyeen 9-kii Janaayo ku sheegay in kama dambeys la soo afmeerayo doorashada golaha shacabka ee baarlamanka jamhuuriyadda federaalka Soomaaliya 25-ka bisha soo socota.
Hadabada warbixintaan waxa aan idin kula wadaageynaa deeganada doorashada ka dhaceyso iyo caqabadaha ka taaga.
Puntland
Garowe: Magaalada caasimadda u ah maamulka uu hogaamiyo madaxweyne Saciid Deni, waxa ay ka mid tahay deeganada sanadkan loo qorsheeyay in lagu qabto doorashada golaha shacabka oo maamul walba laba deegaan doorasho ay uga dhici doonto.
Garowe waxaa lagu soo dooranayaa 21-kursi oo ka tirsan golaha shacabka, Garowe waxa ay sidoo kale qeyb ka tahay magaalooyinka ay goobaha doorashada lagu qabanayo amnigooda ay wanaagsan tahay.
Dhinaca kale qaar kamid ah siyaasiyiinta ayaa iyagu walaac mar kale ka muujinaya in maamulka Deni ay weli doonayaan sidii kuraasta ka soo baxeysa Garowe ay saameyn ugu yeelan lahaayeen.
Boosaaso: Magaalada Boosaaso oo ah maagalada labaad Puntland doorashada ay ka dhaceyso, waxaa taallo oo lagu wadaa in lagu doorto 16-kursi oo ka tirsan golaha shacabka.
Boosaaso ayaa dhawaan ka soo noqotay dagaallo qaraar oo u dhaxeeyey ciida ka amar qaata madaxweyne Deni iyo agaasimaha PSF Diyaano.
Isimada Puntland oo dhawaan baaq ka soo saaray xaaladda magaalada ayaa lagu kala aragti duwanaaday baaqa isimada iyo waxgaradka ka soo yeeray.
Dagaalka ayaa dhashay kadib markii Madaxweyne Deni uu xilka qaadis ku sameeyay agaasimihii PSF, kaas oo ka soo horjeestay xilka qaadista madaxweynaha.
Deni oo sida ay sheegayaan wararka aan xukuumaddiisa shaacin doonaya in uu u tartamo kursiga ugu sareeya dalka ee madaxweynaha ayaa siyaasiyiinta qaar ku eedeeyn in uu saameyn ku leeyahay xildhibaanada la soo dooranayo.
Galmudug
Dhuusamareeb: Magaalada dhuusamareeb ee caasimadda dowlad gobaleedka Galmudug waxaa ay qeyb ka tahay deeganada doorashada sanadkaan lagu qabanayo, waxaana illa iyo hadda qaar kamid ah kuraasta lagu doortay ee golaha shacabka ka tirsan ka taagan walaac xooggan kadib markii madaxweynaha Galmudug oo la garab ah madaxweynaha waqtiga uu ka dhamaaday ee Farmaajo lagu eedeyay in uu gacan bidixeynta doorashada qeyb ka yahay.
Dhuusamareeb ayaa waxaa taalla 26-kursi oo ka tirsan golaha shacabka, waxa ayna ka mid tahay magaalooyinka tan iyo markii ay doorashada bilaabatay walaaca laga muujiyay hanaanka maamulka Galmudug uu doorashaa uga wado.
Gaalkacyo: Magaalada Gaalkacayo waxaa taalla 11- kursi oo ka tirsan golaha shacabka taas oo doorashadooda lagu qabanayo magaalada.
Gaalkacayo waxa ay kamid tahay magaalooyinka sida adag la isugu haayo ee doorashada ay ka dhaceyso, waana magaalo kamid ah magaalooyinka ugu tartanka adag oo ay isku hayaan siyaasiyiinta Mucaaradka iyo kuwa Farmaajo iyo xulafadiisa.
Maamulka Qoor-Qoor oo si aad ah u garab istaaggan aragtida Farmaajo iyo xulafadiisa ayaa dhowr jeer lagu eedeyay in kuraasta aar uu u diiday in ay musharixiinta ka aragtida duwan u tartamaan.
HirShabeelle
Jowhar: Magaalada Jowhar waxaa taalla 13-kursi ee golaha shacabka waxaa ka taagan khilaaf dhanka maamulka ah, iyadoo maamulka Hirshabeelle awoodiisa weli aan si rasmi ah ugu baahin deeganada dowlad gobaleedkaas.
Madaxweynaha Hirshabeelle ayaa horay loogu ammaanay hanaanki uu u maareeyay doorashada aqalka sare taas oo uu si daah furan u maareyay.
Balse waxaa shaki laga muujinaya sida ay ku suura geli doonto in dhamaan doorashada golaha shacabka loo maarayo si lamid ah doorashada aqalka sare.
Baladweyne: Magaaladaan waxa ay kamid tahay deegaanada doorashada ay ka dhaceyso, waxaana lagu soo dooranaya 25 kursi.
Baladweyne waxaa bilihi la soo dahafay ka dhacayo dagaallo u dhaxeeyo siyaasiyiinta magaalada ee ka aragtida duwan Cali guudlaawe iyo maamulka hirshabeelle.
Madaxweynaha Hirshabeelle ayaa tan iyo doorashadiisii oo in kabadan sanad ay ka soo wareegtay ku guuldareystay in uu tago magaalaa kadib markii imaanshiyihiisa ay ka hor yimaadeen dadka deegaanka qaar kamid ah.
Guudlaawe oo aan tagin baladweyne inta badanna maamulkiisa laga diidan yahay ayaa la sheegay in ay adkaan doonto qaabka ay doorashada uga qabtaan.
Koonfur Galbeed
Baydhabo: Magaalada caasimadda kumeel gaarka u ah maamulka madaxweynaha Lafta-gareen ayaa waxaa lagu soo dooranaya 43 kursi oo kamid ah kuraasta golaha shacabka.
Koonfur galbeed oo hadda lagu doortay kuraasta ugu badan ee golaha shacabka ee hadda dooran ayaa guddiyada doorashada iyo maamulkaba lagu eedeyay in aysan si daahfuran deeganka doorasho uga qaban.
Siyaasiyiin uu kamid yahay Prof Maxamed Sheikh Cusmaan Jawaari oo horay laba xilli u soo noqday guddomiyaha golaha shacabka ayaa loo diiday in ay u tartamaan kuraastooda.
Baraawe: Magaalada labaad ee koonfur galbeed doorashada golaha shacabka ay ka dhaceyso ayaa ah magaalada Baraawe.
Baraawe waxaa taalla kuraas gaareysa 26 kursi, waxaana ay kamid tahay magaalooyinka kuraasta badan lagu soo dooranayo.
Baraawe ayaa dhankeeda walaac laga muujinaya xaaladeeda amni xilli banaanka magaalada qeyba kamid ah ay fariisimo ku leeyihiin kooxda Shabaab.
Jubbaland
Kismaayo: Magaalada caasimadda kumeel gaarka u ah maamulka Axmed Madoobe ayaa waxaa lagu soo dooranaya dhankeeda 27 kursi, iyadoo maagaaladaas qaar kamid ah siyaasiyiinta garabka Villada ay cabsi ka qabaan hanaanka Axmed Madoobe u maareynayo doorashada.
Garbahaarey: Magaaladaan oo muddooyinkii u danbeysay wajaheysay Abaaro iyo siyaasadaha iska soo horjeeda ee Farmaajo iyo Axmed Madoobe ayaa waxaa taalla 16 kursi oo kamid ah kuraasta golaha shacabka.
Garbahaareey ayaa kamid ah meelaha sababta u ah in doorashooyinka dalka ay dib u dhacaan muddo ku dhaw sanad.
Muqdisho
Somaliland: Magaalada caasimadda u dalka ayaa lagu qabanayaa doorashada 46 kursi oo deegaan doorashadoodu tahay Somaliland.
Illa iyo hadda in ku dhan 20 kursi ayaa lagu doortay magaalad oo Somaliland ay tahay deegaan doorashadeedu.
Banaadiriga: magaalada muqdisho ayaa sidoo kale lagu qabanaya doorashada 5-kursi oo ah kurasta banaadiriga.
Waxaa jirta cabsi laga qabo in doorashada golaha shacabka ay gaarto ilaa Febraayada 2022, taasi oo ka dhigan in Farmaajo uu Villa Somalia joogayo sanad dheeraad ah, keeni kartana in midowga musharaxiinta ay ku fekeraan tallaabooyin ka dhan ah muddo kordhintaas dadban.
Caasimada Online waxay leedahay App casri ah, waxaadna kala soo degi kartaa link-yada hoose:
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Ra’iisul Wasaare Rooble waxaa badanaa lagu sheegaa inuu yahay siyaasi nasiib u leh guulaha siyaasadeed, balse marka guusha usoo gacan gasho aan xajisan karin ama sameeya khaladaad dib uga celiya.
Doorashada hoggaanka guddiga doorashada dalka ee shalay oo uu kusoo baxay Muuse Geelle Yuusuf waxay mustaqbalka dhow kala caddeyn doontaa haddii Rooble mar kale uu guul siyaasadeed gacantiisa ka bixiyey iyo haddii kale.
Muuse Geelle, oo guddiga kasoo galay dhanka Puntland, ayaa waxa uu taageero ka helay xafiiska ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni.
Rooble ayaa dagaal siyaasadeed xooggan usoo galay inuu gacanta ku dhigo hoggaanka guddiga kadib markii xilka laga qaaday guddoomiyihii hore Maxamed Xasan Cirro, taasi oo guul horudhac ah siisay ra’iisul wasaaraha.
Si uu guushaas u dhameystiro, wuxuu Rooble u baahnaa inuu xaqiijiyo in xilka guddoomiyaha cusub loo doorto qof isaga ku xiran, hase yeeshee wuxuu kusoo dhammaaday inuu kala doorto laba musharax oo mid uu wato Deni, midna ay wataan Villa Somalia iyo Lafta-gareen.
Hirshabelle 16ka Janaayo 2022 Wasaaradda amniga ee dowlad goboleedka HirShabeelle ayaa soo saartay amar ay garoomada diyaaradaha ee magaalooyinka Jowhar iyo Beledweyne ay uga mamnuuceyso in laga soo dejiyo hub.
Wasaaradda ayaa qoraalkaan ku sheegay in amarkani uu salka ku hayo ilaalinta xasiloonida iyo badqabka bulshada deegaanada HirShabeelle, “Si loo dar-dar geliyo doorasho hufan oo ku dhisan wadar-ogol,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Warkaan ka soo baxay wasaaradda amniga HirShabeelle ayaa intaas ku sii daray, “Waxaan ku war-gelineynaa hey’adaha ay ku socoto warqadaan ee garoomada Jowhar, Muqdisho iyo Beledweyne, in laga bilaabo 15-ka Janaayo la joojiyey in wax hub ah laga soo dejiyo garoomada diyaaradaha ee Jowhar iyo Beledweyne.”
Wasaaradda amniga HirShabeelle ayaa ku goodisay inay la xisaabtami doonto cid kasta isku dayda inay amarkaas jebiso.
Kuraasta lagu dooranayo magaalada Beledweyne waxaa ka mid ah kursi la filayo in sanadkaan uu u tartamo Fahad Yaasiin oo ah la-taliyaha dhanka amniga ee Farmaajo, kaas oo la aaminsan yahay in hub iyo ciidan uu geysan doono Beledweyne.
#Wararka #warkii #Soomaaliya #Somalia #News #Soomaali #Muqdisho #Mogadishu #Hargeisa #Garowe #Kismayo #Baidoa #
WARARKA MAANTA 12ka Janaayo 2022Su’aallaha Maanta: Ma ogtihin inay Wasaaradda Amniga fasaxday inay Shacabka Soomaaliyeed ka soo banaanbaxaan sharci-darrooyinka uu dalka ku hayo Madaxweynihii hore Farmaajo ee uu xilka kaga dhammaaday fashil iyo argagixin? Maxuuse Raysal Wasaare Mudane Rooble u amri karin in la soo xiro raggii dilay Korneyl Marxuumad Ikraam Taxaliil? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Wasiirka Ganacsiga iyo Warshada xukuumadda Soomaaliya ayaa goordhoweyd shaqo joojin ku sameeyay Mareeyaha Guud ee hay’adda taya-dhowrka Soomaaliyeed, Aadan Xasan Barre.Wasiirka ayaa shaqo joojinta Mareeyaha u cuskaday wada-shaqeyn la’aan ka timid Mareeyaha guud ee hay’adda iyo curyaaminta habsami u socodka waajibaadka Jaangoynta iyo Tayo-dhowrka.Sidoo kale waxa lagu eedeyay Mareeyaha Guud in uu si ula kac ah isaga indho-tirayo hanaanka kala sareynta shaqada, taasi oo gundhig u ah dhamaan howlaha la qabanayo“Kadib markii uu arkay in Mareeyaha guud ee hay’adda uu iska dhega-tiray talooyin badan oo horey loogu soo jeediyay, laga bilaabo maanta waxa laga joojiyay Aadan Xasan Barre in uu ku howl-galo xilka Mareeyaha Guud” ayaa lagu yiri waraaqda shaqo joojinta ee uu soo saaray Wasiirka Ganacsiga.Wasiirka ayaa xilka Mareeyaha Guud ee hay’adda tayo-dhowrka Soomaaliyeed u igmaday in uu sii hayo Mareeye ku-xigeenka hay’adaas.Ugu dambeyntiina Wasiirka ayaa ka codsaday dhamaan hay’adaha dowladda ee wada-shaqeynta kala dhaxeyso Hay’adda Tayo-dhowrka Soomaaliyeed inay ku gacan siiyaan gudashada waajibaadkiisa shaqo sii-hayaha xilka Mareeyaha Guud.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Dowladda Kenya ayaa kordhisay dhaq-dhaqaaqyada saliid iyo gaas sahmin ee qeybo ka mid ah dhul-badeedkii loo xukmiyey Soomaaliya kadib markii ay diiday go’aanka maxkamadda.James Ng’ang’a, oo ah madaxa shirkadda ENI Kenya Business Venture (BV), ayaa sheegay in bishii tagtay ay qodis ka billaabeen xirmada ama Block L11BTani waxay ka dambeysay kadib sahmin dhuleed oo muujisay in aaggan ay ka buuxaan saliid iyo gaas. Shirkadda ayaa sheegtay inay rajeyneyso inay natiijada ku dhowaaqdo muddo laba bil gudaheed ah.Wargeyska Business Daily Africa ayaa ku warramay in Kenya ay si xowli ah sare ugu qaaday shidaal sahminta dhul-badeedka wixii ka dambeeyey bishii April, inkasta oo uu jiray muran kala dhaxeeyey Soomaaliya. Si gaar ah, dhulka hadda laga wado shidaal sahminta ayaa ku yaalla aaggii lagu murmay, ee Maxkamadda Caalamiga ah ee Cadaaladda (ICJ) ay u xukmisay Soomaaliya.Madaxweyne Uhuru Kenyatta ayaa sanadkii tegay sheegay in Kenya aysan ka tagi doonin “hal inji oo ka mid ah dhulka lagu muransan yahay,” taasi oo muujisay sida ay Nairobi uga go’an tahay inay sharciga ka tallowdo, oo ay awood u adeegsato.Kenya ayaa markii ay diiday go’aankii ICJ, waxay maxkamadda ku eedeysay inaysan dhex-dhexaad aheyn oo ay u xaglineyso Soomaaliya.Dowladda federaalka Soomaaliya ayaan weli ka hadal tallaaboyinka ay qaadeyso Kenya, mana cadda xitaa haddii ay u war hayso, maadaama ay bilihii dhowaa ku mashquulsaneyd dagaal dhexdeeda ah.Sanadkii ugu dambeeyey ayaa Soomaaliya waxaa hareeyey xasarado siyaasadeed oo xitaa horseeday dagaal bishii April ka dhacay Muqdisho, kadib markii madaxweyne Farmaajo uu isku dayey in nidaamka dimoqraadiyadda jilicsan ee dalka ka jira uu u rogo kali-talis.Soomaaliya hadda ma lahan awood ciidan badeed oo ay uga hortagto xatooyada Kenya, hase yeeshee waxay ugu yaraan uga digi kartaa shirkadaha caalamiga ah ee shidaalka sahmiya inay ka fogaadaan dhul-badeedka Soomaaliya.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Wasaaradda amniga xukuumadda Soomaaliya oo uu haatan wasiirka ka yahay Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa qoraal rasmi ah kasoo saartay dibad-baxa haatan laga abaabulayo Muqdisho ee lagu wado inuu beri ka dhaco caasimada.Wasaaradda ayaa shaacisay inay fasaxday qabsoomida dibad-baxaas oo ah mid nabadeed, isla-markaana looga soo horjeedo tallaabadii uu qaaday Farmaajo, 27-kii December.Warqadda kasoo baxay wasaaradda amniga xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa waxaa sidoo kale lagu amray taliyeyaasha ciidamada, gaar ahaan taliyaha guud ee Booliska, kan qaybta gobolka Banaadir inay sugaan amniga shacabka dibad-baxaya.” lyada oo la tixgelinayo xuquuqda Dastuuriga ah ee bulshada u leedahay in ay qabsadaan isu soo bax nabadeed sida ku cad qodobka 20-aad ee Dastuurka kumeel gaarka ah waxaa la farayaa Taliyaha Ciidanka Booliska Soomaaliyeed, Taliyaha Qaybta Guud ee Booliska Gobolka Banaadir in ay sugaan amniga dibad-baxayaasha muddada ay samaynayaan dibad baxa nabadecd,” ayaa lagu yiri qoraalka uu soo saaray wasiir Cabdullaahi Maxamed Nuur.Sidoo kale wasaaradda amniga ayaa fartay guddiga qaban-qaabinaya dibad-baxa in ka fogaadaan wax kasta oo keeni karo rabashado & in lagu xadgudbo hantida dadweynaha.Arrintan ayaa kusoo aadeyso, iyada oo shalay Duqa Muqdisho uu shaaca ka qaaday in gobolka Banaadir aan lagu qaban karin dibad-bax uusan ogeyn maamulka, wuxuuna Cumar Filish si cad u sheegay in xilligan caasimada aysan xamili karin dibad-bax iyo rabashado.Lama oga sida ay wax noqon doonaan, laakin tallaabada la doonayo in lagu baajiyo banaan-baxa ayaa waxaa gadaal ka riixeysa Villa Soomaaliya, maadaama looga soo hojeedo Farmaajo, sidoo kalena lagu taageerayo dadaallada doorashooyinka ee Rooble.Xaaladda Muqdisho ayaa haatan ah mid cakiran, waxaana saameyn ku yeeshay khilaafka siyaasadeed ee u dhexeeyo madaxweynaha iyo sidoo kale ra’iisul wasaaraha.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa saaka aroortii hore dalka dib ugu soo celisay tahriibayaal Soomaali ah oo muddo sanado ah ku xirnaa dalka Liibiya, kuwaas oo gaarayo illaa 97 ruux.Dadka lasoo celiyey oo u badan dhalinyaro ayaa isugu jiro rag iyo dumar, waxaana garoonka Aadan Cadde kusoo dhoweeyey wasiiro iyo mas’uuliyiin ka tirsan dowladda federaalka ah ee Soomaaliya.Wasiirka wasaaradda arrimaha dibadda xukuumadda Soomaaliya, Cabdisaciid Muuse Cali oo wariyeyaasha kula hadlay garoonka ayaa sheegay in dowladda federaalka ah ay dadaal xoogan gelisay sidii dhalinyaradan dib loogu soo celin lahaa dalka, kuna guuleysatay.“Dowladda federaalka Soomaaliya sidaad ogtihiin waxay dadaal badan gelisay sidii maxaabiista meelo badan oo caalamka ka mid ah ku jira iyo dadka dhiban oo wadamo badan ku dhiban in waddankooda lagu soo celiyo,” ayuu yiri wasiir Cabdisaciid.Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in dhalinyarada maanta la keenay ay yihiin qaybtii ugu horreysay ee dalka dib loogo soo celiyey, tan iyo markii uu dilaacay cudurka Covid-198.“Racaan waa racii ugu horreeyey intii uu u dhacay Covid-19 dad badan oo meelo kala duwan duwan xirana waa lasoo celinaa haddii Ilaaheyn Idmo,” ayuu sii raaciyey.Ugu dambeyn wasiirka ayaa u mahacadceliyey hay’adaha caalamiga ah ee dowladda Soomaaliya ka gacansiiyey, sidii dhalinyaradan dib loogu soo celin lahaa dalkooda.Dowladda federaalka ayaa horay ugu guuleysatay inay maxaabiis fara badan kasoo deyso qaar ka mid ah dalalka caalamka, taas oo aad loogu baadiyey dowladda dhexe.Maraykanka 12ka Janaayo 2022 Dowladda Mareykanka ayaa ka digtay inay xayiraado la beegsan doonto siyaasiyiinta iyo madaxda Soomaalida haddii dib u dhac kale uu ku yimaado doorashada Soomaaliya, oo aan lasoo gaba-gebeyn kahor 25-ka Febraayo.Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibedda Mareykanka Ned Price, oo shir jaraa’id qabtay ayaa ugu horeyn soo dhoweeyey go’aanka ay Golaha Wadatashiga Qaran ku gaareen in doorashada Soomaaliya lasoo geba-gebeeyo kahor 25-ka Febraayo.“Waxaan ugu baaqeynaa hoggaamiyayaasha federaalka iyo dowlad goboleedyada inay u hoggaansamaan jadwalka cusub ee la isku raacay, islamarkaana ay saxaan khaladaadka illaa hadda hareeyey hanaanka doorashada,” ayuu yiri Ned Price. “Doorashooyinka Soomaaliya waxay jadwalkooda ka dib dhaceen hal sano. 8-da Febraayo waxay noqon doontaa sanad-guurada koowaad ee markii uu dhammaaday muddo xileedka madaxweynaha. Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay adeegsato aaladaha ay heli karto, oo ay ku jirto xayiraado Visa, si looga jawaabo dib u dhacyo kale, ama ficillo kale oo wax u dhimaya sharafta hanaanka.”Mareykanka ayaa horey dhowr jeer ugu hanjabay inuu beegsan doono qas wadayaasha Soomaaliya, hase yeeshee weli ficil ma qaadin. Si kastaba, ilo-wareedyo diblomaasi ayaa Caasimada Online u sheegay inay markan ka go’an tahay inay tallaabo qaadaan.Golaha Wadatashiga Qaran ayaa shirkoodii Muqdisho ku heshiiyey inay doorashada Golaha Shacabka kusoo dhameystiraan 45 cisho oo ka billaabata 15-ka Janaayo, kuna eg 25-ka Febraayo. Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Kooxda Al-Shabaab ayaa sheegatay mas’uuliyada qaraxii xooganaa ee maanta barqanimadii ka dhacay wadada 21-ka October, kaasi oo loo adeegsaday baabuur laga soo buuxiyey walxaha qarxa.Al-Shabaab ayaa sheegtay in bartilmaameedka qaraxaas uu ahaa Saraakiil cadaan ah oo la socotay kolonyo marayay wadada uu qaraxu ka dhacay, kuwaasi oo ka tirsan howl-wadeenada Qaramada Midoobay ee Soomaaliya.Jugta qaraxa oo laga maqlay inta badan degmooyinka gobolka Banaadir ayaa waxaa ku burburay mid kamid ah gaadiidkii ay cadaanku la socdeen, halka kuwa kalena ay ku waxyeeloobeen, sida lagu sheegtay qoraal kasoo baxay kooxda Al-Shabaab.“Mujaahidiinta ayaa camaliyad istish-haadi ah ku beegsaday kolonyo ay la socdeen saraakiil caddaan ah waxaana weerarka ku burburay mid kamida gaadiidkii ay caddaanku la socdeen kuwa kalane waxyeello ayaa gaartay,” ayaa lagu yiri warka kasoo baxay Al Shabaab oo ay baahisay warbaahintooda.Si kastaba, QM ayaa beenisay in shaqaalahooda ama qandaraasleyaashooda la beegsaday.War kasoo baxay xafiiska QM ee Soomaaliya ee UNSOM ayaa lagu yiri “Si ka duwan warbixinada horudhaca ah qaarkood, ma jirin shaqaale ama qandaraasleyaal QM ah oo la socday kolonyadii lagu beegsaday qaraxii is-miidaaminta ee horaantii maanta ka dhacay Muqdisho.Faah faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa khasaaraha ka dhashay qarax xoogleh oo barqanimadii maanta ka dhacay qeybo ka mid ah magaalada Muqdisho, gaar ahaan waddada 21-ka October oo ku taalla degmada Waabari ee gobolka Banaadir.Qaraxaa oo ahaa mid is-miidaamin ah ayaa waxaa loo adeegsaday baabuur laga soo buuxiyey walxaha qarxa, waxaana uu geystay khasaare isugu jiro dhimasho, dhaawac iyo burbur xoogan.Wararka ayaa intaasi kusii daraya in qaraxa lala beegsaday kolonyo ay wateen howl-wadeeno ka tirsan Qaramada Midoobay oo xilligaas marayey wadada.Sawirro laga soo qaaday goobta uu qaraxu ka dhacay ayaa muujinaya baaxadda saameynta uu lahaa qaraxa, waxaana ka dhashay burbur xoogan oo soo gaaray gawaari u badan nooca raaxada iyo sidoo kale waxyeelo gaartay dhismayaasha ku yaalla halkaasi.#wararka #warkii #Soomaaliya #Soomaali #Somali #Somalia https://www.youtube.com/watch?v=xK0oUOeOH_c
WARARKA MAANTA 2da Janaayo 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooble Iyo Wasiir Amniga Mudane Cabdillaahi Nuur u soo xirin Argagixiso Maal-Geliye Fahad Yaasiin Iyo raggii dilay Maxuumad Korneyl Ikraam Tahaliil? Ma oga miyaa inay shacabka Soomaaliyeed ka sugayaan cadaalad? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Beledweyne 2da Janaayo 2021 Guddoomiyaha gobolka Hiiraan Cali Jeyte Cusmaan oo maanta la shiray saraakiisha amniga ee magaalada Beledweyne ayaa si adag uga hadlay iska hor imaad habeen ka hor ka dhacay gudaha magaalada oo u dhaxeeyey sarkaal gadoodsan oo ku mowqif ah Jeneraal Xuud iyo ciidamada ammaanka.
Guddoomiyaha ayaa aad u dhaliilay hanaanka ay u shaqeeyaan laamaha amniga ee magaalada Beledweyne, isagoo saraakiisha ku amray inay la yimaadaan qorshe amni oo ka duwan kii hore.
“Waxaan rabaa ammaanka magaalada Beledweyne wajiga uu maanta leeyahay mid aan aheyn inuu yeesho, hal sano iyo bar ayaan xaaladaan ku nooleyn mana lagu sii noolaa karo, saraakiisha waxaan ka doonayaa in deg deg amniga wax looga bedelo,” ayuu yiri Cali Jeyte.
Sidoo kale waxa uu sheegay in aysan u dul qaada doonin jabhadda Jeneraal Xuud ee ku jirta duurka oo mararka qaar weerarro ka fulisa gudaha magaalada Beledweyne, sidoo kalena aad u diidan in magaaladaas uu tago madaxweynaha HirShabeelle Cali Guudlaawe.
“Hadii reer hebel la yahay oo tabasho jirto, reer hebel anagaa u madax ah, tabashadoodana anaga ayaa wax nagala weydiinayaa ee nin duurka u cararay wax laga weydii maayo, nin boorso kaliya dalkaan ka taalana wax laga weydiin maayo, kuwa halka sano horay gadaal u cararaya Ceel-gaal, maanta kadib uma dul qaada doono,” ayuu yiri guddoomiye Cali Je yte.
Guddoomiyaha gobolka Hiiraan oo saraakiisha ammaanka aad ugu canaantay in amniga ay wax badan ka qabtaan ayaa sheegay inay hadda joogaan heer ay lafahooda la baxsan waayaan oo qarka ay u saaran yihiin in la dilo.
“Saraakiishii waa idinka, amniga in wax weyn laga qabtaan rabaa, waxay xaaladu maree lafaheena inaan la baxsa weyno oo magaalada aan dhex-mari weyno, ma in aniga la i dilaa la iskula jiraa oo tolnimo ah? maya taasi ma dhaceyso,” ayuu yiri guddoomiyaha gobolka Hiiraan Cali Jeyte Cusmaan.
Muqdisho 2da Janaayo 2021 Ra’iisal Wasaaraha Soomaaliya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa ka fakaraya inuu xilka ka qaado Taliyaha KMG ee Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka (NISA), Yaasiin Cabdullaahi Maxamuud (Yaasiin Farey), sida ay ogaatay Caasimada Online.
Rooble toos xilka ugama qaadi karo Yaasiin Farey, hase yeeshee wuxuu horgeyn karaa Golaha Wasiirada oo leh awoodda xilka ka qaadista.
Yaasiin Farey waxaa lagu tilmaamaa gacanta midig ee Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, iyadoona uu Ra’iisal Wasaaruhu tuhunsan yahay inuu caqabad ku noqon karo hufnaanta doorashada.
Sida muuqata, Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa qaadaya tallaabooyin dhowr ah oo lagu cadaadinayo Yaasiin Farey, kahor inta aan si toos ah xilka looga qaadin.
Dhawaan wasiirka amniga Cabdullahi Maxamed Nuur ayaa Yaasiin Farey ku amray inuu warbixin dhameystirsan ka keeno sababta iyo halka uu ku xiran yahay Mukhtaar Roobow, hase yeeshee Yaasiin ayaa waqtigii loo qabtay ku soo diray warbixintaas.
Mar kale wasiirka amniga xukuumadda Soomaaliya ayaa shalay Yaasiin Farey ku amray inuu dhamaan ciidanka NISA ka soo saaro garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee Muqdisho, isagoo faray in ammaanka garoonka uu si buuxda ugu gacan geliyo ciidanka booliska.
Galgaduud 2da Janaayo 2021n Wararka ka imaanaya gobolka Galgaduud ee bartamaha dalka Soomaaliya ayaa sheegaya iun maanta qarax miino uu ka dhacay duleedka magaalada Dhuusamareeb, kaas oo laga helayo faah faahino kala duwan.
Qaraxa oo ahaa mid xoogan ayaa waxaa lagu soo warramayaa in lala eegtay ciidamo ka tirsan kuwa Danab oo marayey halkaasi, sida ay innoo xaqiijiyeen ilo deegaanka ah.
Ugu yaraan illaa saddex askari oo ka tirsan ciidamada Danab ayaa ku dhaawacmay qaraxaasi, kuwaas oo loo soo qaaday magaalada Dhuusamareeb ee caasimada Galmudug.
Ciidamada la qarxiyey ayaa ku sii jeeday dhinaca deegaanka Ceeldheere oo ay ka wadaan dhaq-dhaqaaqyo ka dhan ah kooxda Al-Shabaab.
Sidoo kale ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Danab ayaa qarax kadib howl-gal kooban ka sameeyey wadada isku xirta Ceeldheere iyo Dhuusamareeb, balse ma jirto illaa iyo hadda wax hadal ah oo ka soo baxay saraakiisha ammaanka oo la xiriira weerarkaasi.
Maalmihii u dambeeyey ciidamada Xoogga dalka ayaa howl-gallo ballaaran ka waday deegaanada Galmudug, gaar ahaan gobolka Galgaduud ee bartamaha dalka.
Muqdisho 2da Janaayo 2021 Wasiirka Amniga Soomaaliya Cabdullaahi Maxamed Nuur oo xalay Agaasimaha KMG ah ee NISA, Yaasiin Farey ku amray in ciidanka NISA uu ka soo saaro gudaha garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho ayaa faahfaahin dheeraad ah ka bixiyey amarkaas.
Wasiirka ayaa qoraal kale oo uu soo saaray waxuu ku sheegay in amarkaas uusan quseyn ciidamada NISA ee ilaaliya baraha control ee laga galo garoonka, balse uu ku kooban yahay dharcadda ka howlgasha gudaha garoonka.
“Isbedelka la xiriira Ciidamada NISA ee ka howlgala Garoonka Aadan Cadde wuxuu quseeyaa oo kaliya Ciidamada Dharcadda ah ee ka hawlgala Gudaha Garoonka Diyaaradaha (Terminal ka). Ma quseeyo Ciidamada gacanta ku haya Baraha Koontoroolada ee laga galo Garoonka Aadan Cadde,” ayuu qoraalkiisa ku yiri Wasiirka Amniga Cabdullaahi Maxamed Nuur.
Wasiirka ayaa qoraal uu soo saaray fiidkii hore ee xalay waxuu ku shaaciyey in go’aanka ciidanka NISA looga saarayo garoonka la qaatay kadib markii ay bateen cabashooyinka ay kasoo gudbiyeen hay’adaha dowladda ee ka howlgala gudaha garoonka.
WARARKA MAANTA 31ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa kala baxay Shiikh Mukhtaar Rooboow meeshii uu ku xirnaa? Ma Taliyahaku-meel-gaar ee Hay’adddaNabad-Sugida ayaa ka awood badan amarkii ka soo baxay Wasiirka Wasaaradda Amniga Cabdillaahi? Maxuuse Xeer Ilaaliyaga Guud Iyo Guddoomiyaha Maxkamadda Sare uga aamusan yihiin cadaalad darra iyo khiyaanooyinka ku sameynayey Madaxweynaha xilkiisu dhammaaday Faarmaajo “Been-Hawaas”? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa dhawaan magacaabaya guddi baaritaan dhab ah ku sameysa ciddii ku lugta laheyd af-gambigii fashilmay ee 27-kii bishaan lagu qaaday hay’addaha dastuuriga ee dalka.
Afhayeenka xukuumadda, Maxamed Ibraahim Macalimu ayaa sheegay in shirkii golaha wasiirada ee uu shir guddoominayay Ra’iisul Wasaare Rooble la isku raacay magacaabista guddigaas, kaasi oo ka koobnaanaya 5 xubnood.
Guddiga ayaa baaris dhmaeystiran ku sameynaya sidii ay wax u dhaceen, xilli uu dhawaan Ra’iisul Wasaaraha uu wacad ku maray in uu sharciga la tiigsanayo cidkasta oo ka dambeysay arrintaas.
27-kii bishan ayey aheyd markii ciidamo la dul dhigay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo xarunta Golaha Wasiiradda, isku-deygaas oo markii dambe fashilmay, ayada oo sida la fahamsan yahay uu amarkaas kasoo baxay madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Kadib afgambigii fashilmay, Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa waxa uu dhammaan ciidamada kala duwan ee dowladda ku amray inay isaga ka amar qaataan, wuxuuna ku hanjabay in uu tallaabo adag ka qaadi doono ciddii amarkiisa ka hor-timaada.
Rooble ayaa xilligan haysta kalsoonida socodsiinta arrimaha doorashooyinka, waxaana dhawaan furmaya shirka Golaha Wada-tashiga Qaranka, si loogu saxo qaladaadka ka jira doorashada Golaha Shacabka, oo si weyn uga horyimaadeen Midowga Musharaxiinta.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee dalka Shariif Sheekh Axmed ayaa war ka soo saaray hadalkii Taliyaha ciidamada Booliska Soomaaliyeed, General Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) oo ciidamada ku amray in aysan ku milmin siyaasadda aysan ku milmin oo ay ku eekadaan shaqada ay qaranka u hayaan.
Sheekh Shariif ayaa si weyn usoo dhaweeyay amarka uu Xijaar faray ciidamada booliska, xilli uu uu jiro khilaaf xoogan oo u dhaxeeya Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
“Waa tallaabo kale oo mudan hambalyo iyo bogaadin hadalka ka soo baxay Taliyaha Ciidanka Booliiska Soomaaliyeed Sarreeye Gaas Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) ee ku saabsan in ciidanka Booliiska ka fogaadaan ku milanka khilaafaadka siyaasiga ah, ayna xoogga saaraan waajibkooda shaqo ee ay u dhaarteen oo ah ilaalinta nabadda iyo kala dambaynta,” ayuu Shariif Sheekh Axmed ku yiri qoraal uu soo saaray.
Waxa uu sheegay in tallaabadan ay muujinayso biseyl, taasi oo xoojinaysa dhismaha nabadda iyo wada-jirka ciidanka, xilli uu dalka ku jiro marxalad kala guur xasaasi ah, islamarkaana ay taagan yihiin xiisado siyaasadeed.
Midowga Musharaxiinta ayaa kal hore ciidanka uga digay in faraha aysan la soo gelin siyaasadda, waxayna hadda si weyn usoo dhaweynayaan in arrintaas ay garteen hogaankii u sareeyay ee ciidamada.
Taliyaha ciidamada Booliska Soomaaliyeed, General Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) ayaa ciidamada booliska Soomaaliyeed uga digay inay ku milmaan siyaasadda, islamarkaana ay si hufan uga shaqeeyan ummadda Soomaaliyeed.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh oo ka hadlayay kulan xalay ay Midowga Musharrixiinta ay sheegeen in looga soo horjeeday agembigii fashilmay ee ka dhacay Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa si xooggan u dhalleeceeyey ficilada uu sameeyey Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, shantii Sano ee uu ku fadhiyey kursiga.
Xasan Sheekh Maxamuud waxa uu sheegay in dulqaad badan loo sameeyay Maxamed Cabdullaahi Farmaajo kadib markii uu weeraro ku qaaday shaqsiyaad kala duwan, xayiraad safar uu kusoo rogay iyo kiisas kale.
“Maalmo badan oo 27-ka December 2021 oo kale ayaa dalka soo maray, balse maanta sida looga falcelinayo oo kale ma ahayn, wax kasta oo qof bini’aadam ah uu ka caroodo uuna qori ka qaato ayuu sameeyay Farmaajo,” ayuu yiri Xasan Sheekh Maxamuud.
Sababta dadka ka hor istaagtay in ay gacan qaad ku baddelaan ficilladaas, waxa uu ku sheegay in ay rejo ka qabaan dalka oo niyadda ay ku hayaan in laga gudbi karo dhibaatooyinkaas oo dulqaad iyo dhabar adeeg u baahan sida uu hadalka u dhigay.
“Maxamed Cabdullaahi Farmaajo wax u haray markaan malaha oo aan ahayn in uu is toogto oo uu dagaal isku qaado mooyee ma jirto,” ayuu yiri Madaxweynihii 8-aad ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud.
Dhanka kale, Xasan Sheekh ayaa sheegay in wararka sheegaya inay kala qeybsan yihiin aysan waxba kajirin, islamarkaana kuwa sheegay ay yihiin kuwii 5-tii sano ee la soo dhaafay lacagta lagu siinayay aflagaadeynta mucaaradka ee loo yaqaano (CAYAYAANKA
Waxaa uu hadalkiisa uu intaasi ku daray Xasan Sheekh Maxamuud in inta badan Midowga Musharrixiinta ay jiraan dalka dibadiisa, halka ay kulanka Shaqo uga badan yihiin Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo Xasan Cali kheyre.
“Ma jiraan inaan kala qeybsan nahay, inaan afgembi diidno waan ka mideysan nahay, inaan kaligii talisnimo diidno waan ka mideysan nahay, balse majiraan wararka dadka qaarkood ay sheegayaan,” ayuu yiri Xasan Sheekh Maxamed.
27-kii December 2021, Ra’iisul Wasaaraha XFS ayaa sheegay in Xukuumaddiisa ay ka badbaaday afgambi uu la damacsanaa Madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ciidan dul dhigay xafiiskiisa iyo kan Golaha Wasiirada.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Sheekh Mukhtaar Roobw Cali Abu Mansuur ayaa lagala baxay hoygii uu Muqdisho ka deganaa, ee uu xabsi guriga ugu jiray, waxaa sidaas sheegay xubno ka tirsan xisbiga uu hoggaamiyo.
Dr. Maxamed Nuur Bilaal, oo ah xoghayaha Xisbiga Amniga iyo Cadaalada ee uu guddoomiyaha ka ahaa Abuu Mansuur, ayaa Idaacadda Goobjoog ee Muqdisho u sheegay in loo soo sheegay in Roobow lala baxay habeenkii 29-ka December, islamarkaana la geeyey xarunta Habar Khadiijo ee NISA.
Dr. Maxamed ayaa sheegay inay hadda jirto khatar ay wajaheyso nolosha Abu Mansuur, isaga oo intaas ku daray in sababta Mukhtaar Roobow loogala baxay guriga ay tahay in lagala cararo cadaaladda, kadib markii uu wasiirka amniga Cabdullaahi Maxamed Nuur dalbaday warbixin ku saabsan xaaladda Roobow.
“Markii ay Wasiirka Amniga iyo dowladda Soomaaliya ku baraarugeen dulmiga lagu gaysanayo magaca dowladda, ayna tiri arritan war ha laga keeno, ayaa waxaa muuqaneysa in kooxdii waxan sameyneysay inay mar kale la baxsadeen musharaxii, oo ay la aadeen meel aan la garaneyn,” ayuu yiri Dr. Maxamed Nuur.
“Annaga waxaan dareemeynaa in nolosha Sheekh Mukhtaar ay khatar ku jirto, sidaas darteed waxaan dalabaneynaa baaritaan deg deg, waxaan mar kale dalbanayena caddaalad. Waxaan ugu baaqeynaa ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble inuu arrintan soo faro-geliyo.”
Si madax-banaan looma xaqiijin karo arrinta uu sheegay Dr. Maxamed Nuur Bilaal.
Ku-simaha agaasimaha hay’adda Nabad-Sugidda iyo Sirdoonka ee NISA Gaashaanle Sare Yaasiin Farey oo xalay wareysi siiyey VOA ayaa sheegay in Mukhtaar Rooboow uu ku sugan yahay guri ku dhexyaalla xarunta NISA, amnigiisuna uu sugan yahay, isagoo intaas ku daray in mas’uuliyadda ugu badan ee NISA ay tahay in isaga la ilaaliyo.
Waxa uu sheegay in noloshiisa iyo amnigiisa ay u hayaan sida ay ku sheegeen warqaddii uu soo saaray, wuxuuna intaas ku daray inaysan jirin wax ku kallifaya inay abuuraan waxyaabo aan jirin.
Yaasiin Farey ayaa sidoo kale sheegay inaysan jirin caafimaad darro ama culeys gaar ah oo heysata Mukhtaar Rooboow.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Xafiiska QM ee Soomaaliya ee UNSOM ayaa shaaca ka qaaday in beesha caalamka ay wada-hadallo la leedahay dhinacyada isku haya siyaasadda Soomaaliya, si looga hortago in xiisadda taagan ay isku rogto dagaal.
“QM iyo saaxiibada caalamiga waxay xiriiro la leeyihiin dhammaan dhinacyada si loogu booriyo inay xiisadda qaboojiyaan,” waxaa sidaas yiri Ari Gaitanis oo ah afhayeenka UNSOM, oo la hadlay wakaaladda wararka Reuters.
Sida uu sheegay Gaitanis, wada-hadallada ayaa waxaa ku lug leh dalal ay ka mid yihiin Mareykanka iyo UK, iyo ururka Midowga Yurub iyo dhinacyo kale, waxayna Arbacadii kulamo kala gooni la kala yeesheen madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Golaha Midowga Musharaxiinta.
“Hadafkooda labada kulanba wuxuu ahaa inay ku diiri-geliyaan hoggaamiyayaasha Soomaalida inay hormariyaan danaha waddaanka, ayna diiradda saaraan in la saxo khaladaadka doorashada,” ayuu yiri Gaitanis.
Caasimada Online ayaa ilo-wareedyo diblomaasiyadeed kasoo xigatay in muhiimadda koowaad ee beesha caalamka ay hadda tahay in Farmaajo lagu cadaadiyo inuu faraha kala baxo arrimaha doorashada, oo uu u daayo ra’iisul wasaare Rooble, welina aysan jirin qorshe loogu qasbayo inuu Villa Somalia ka baxo.
Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa Arbacadii shaaca ka qaaday inay la hadashay Farmaajo kana dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Wasiirkii hore ee Arrimaha Dibedda Soomaaliya Maxamed Cabdirisaaq ayaa cabiray qoraallada kasoo baxay Mareykanka ee ku aadan khilaafka ka dhex oogan madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen rooble.
Mareykanka ayaa laba goor soo saaray qoraallo u muquday inay ku taageerayaan Rooble, uguna hanjabayaan Farmaajo.
Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa shaaca ka qaaday inay Farmaajo ka dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
“Waxaan maanta kala hadlay madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo baahida deg degga ah ee loo qabo in la joojiyo hadallada iyo ficillada xiisad abuurka ah. Waxaan ku booriyey inuu ra’iisul wasaare Rooble ku taageero qabashada shirka Golaha Wadatashiga Qaran iyo in si deg deg ah loo dhameystiro doorashooyin la isku haleyn karo,” ayey tiri Phee. Qoraal kale oo kasoo baxay Mareykanka ayaa lagu yiri ““Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay tallaabo ka qaado kuwa carqaladda ku ah waddada nabadda Soomaaliya.
Haddaba Maxamed Cabdirisaaq oo wareysi siiyey Idaacadda BBC ayaa cabiray waxa loo fasiran karo hadalka Maraykanka iyo dalalka kale ee reer galbeedka iyo wicitaannadooda tooska ah ee madaxda Soomaaliya ee is khilaafsan
“Dabcan arrintan waxay daba socotay markii maalin dhoweyd khilaaf khatar geliyay Soomaaliya dowladnimadeedii iyo wixii la soo dhisaayay tan 2001-dii oo ahayd in Soomaaliya laga dhiso dowlad loo dhan yahay oo uu sal u yahay dastuur, nimaad iyo kala dambeyn,” ayuu yiri.
“Khifkaasi khatarta geliyay in dhamaam ay meesha ka baxdo nidaamkii dowladnimo ka dib ayaa waxaa dhacday in diblomaasiyiinta reer galbeedka iyo Afrikaanka iyo cidkasto oo arrimaha Soomaaliya isha ku haysay laga wadahadlay oo ay is weydiyeen maxaa arrinkan nagala gudboon oo aan Soomaali la qaban karnaa marka qaar waa iyagii qaar soo saaray war qoraalka halka qaar kalana ay barta Twitter ka soo dhigeen aragtidooda.”
“Waxaa taas ka sii dambeysay in taloofan lagula soo hadlay madaxweynaha iyo ra”iisul wasaaraha oo loo sheegay cidwalba waxii ay sameyn lahayd.”
Wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Maxamed Cabdirasaaq Maxamuud ayaa la weydiiyey in isagoo arrintaasi ka eegaya dhanka diblomaasiyadda dhadhan noocee ah ayay leedahay miyaa loo fasiran karaa in Mareykanka uu u janjeesamay xagga Rooble?
Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud ayaa ku jawaabay “Maya, Mareykanku sidaan muddaba ka wada shaqeyneynay oo aan ka wada hadleynay sidii Soomaaliya ay doorasho u aadi lahayd, muddo hal sano ahna arrintaas ayaa ka wada hadleynay, hadana weli waxay u janjeerta in weli la yirahdo xalka keliya waxa uu ku jira in doorasho la aadaa ee ma aragtay afgambi iyo nidaam kale oo sharci darro ah oo madaxweyne iyo ra’iisal wasaare shaqada looga joojiyo.”
Waxa uu intaas ku daray “Sida keliya ee wax lagu hagaajin karo, Soomaaliyana horay ugu socon karto waa in nidaamka sharciga ah la raacaa doorashana la aadaa marka hadalka Mareykankana sidaas ayuu u socdaa, dadkana waxay cabirayaan labada mas’uul keebaa raba inay socota doorashada keeba se raba inay si kale wax u socdaan marka waxay ila tahay dadku ay sidaasi wax ku cabirayaan.”
“Haddii Mareykanka dan uu ka leeyahay Soomaaliya darteed uu rabo inuu u farogeliyo iyagana ma sameynayaan hadey dhacdadana cidna ma yeeleyso laakiin marka lagu leeyahay dadkaagi iyo dalkaagi u tur, xuquuq-doodana ilaali marka in hadalkooda uu meel dheer ku dhaci doono oo dad badan oo Soomaali ahna ay ku raaci doonaan,” ayuu yiri Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud.
#warar #warka #wararka #Soomaaliya #Soomaali #Somalia #Somali #News #Muqdisho #Mogadishu
WARARKA MAANTA 30ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Meeqo taliye ayuu weli si khaldan u isticmaalyaa Farmaajo”Been-Hawaas”? Maxay beesha calaamka u taageersan tahay Raysal Wasaare Ku-Sime ahna Madaxweynaha cusub ee #Soomaaliya Mudane Maxamed Xuseen Rooble inuu qabto doorasho xor iyo xalaal ah? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Puntland 30ka Diseembar 2021 Puntland ayaa hub iyo darees cusub u qeybisay ciiddanka PSF, sida uu sheegay agaasimaha cusub ee ciiddankaas sareeyo guuto Maxamed Aamiin Xaaji Khe30ka Diseembar 2021yr. Agaasimaha PSF ayaa hadalkaan ku sheegay kadib markii booqasho ku tagay saldhigyo ciiddanka PSF ku leeyihiin buuralayda Galgala, si uu usoo ogaado daruufaha haysta ciiddanka iyo agabkooda.
Wuxuu sheegay dareeskii ciiddankii PSF lahaayeen inuu gacan u galay wuxuu ku tilmaamay cadowga Puntland, waxaana qaar kamid ah dareeskii hore ciiddanka PSF lagu gubay goob fagaare ah.
Ciidamada PSF ayaa xil ka qaadistii dhawaan lagu sameeyay agaasimhii hore ee PSF, waxay gadood ay sameeyeen kagasoo baxeen saldhigyadii ay ku lahaayeen aaggaga Galgala.
Hase yeeshee, qaar kamid ah oo kusoo biiray taliyaha cusub iyo kuwa kale oo ka yimid qeybaha kale ee ciiddamada ayaa dib loogu xoojiyay saldhigyadii ay baneeyeen ciiddankii PSF.
Dhinaca kale, wada hadalo lagu doonayo inuu xilka ku wareejiyo agaasimihi hore ee PSF ayaa ka socda magaalada Boosaaso, iyagoo ay halkaas ku sugan yihiin wafuud dhex dhexaadineed.
Maraykanka 30ka Diseembar 2021 Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa shaaca ka qaaday inay la hadashay madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo kana dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
“Waxaan maanta kala hadlay madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo baahida deg degga ah ee loo qabo in la joojiyo hadallada iyo ficillada xiisad abuurka ah. Waxaan ku booriyey inuu ra’iisul wasaare Rooble ku taageero qabashada shirka Golaha Wadatashiga Qaran iyo in si deg deg ah loo dhameystiro doorashooyin la isku haleyn karo,” ayey tiri Phee.
Phee ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday inay wada-hadallo la yeelatay ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
“Waxaan shalay la hadlay ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble si aan hoosta uga xariiqo taageeradeena ku aadan dadaalladiisa uu ku qabanayo kulanka Golaha Wadatashiga Qaran si loo saxo khaladaadka doorashada, si deg deg ahna loogu soo geba-gebeeyo doorashooyin xalaal ah. Dhammaan dhinacyada waa inay joojiyaan ficillada xiisad abuurka ah, ciidamada amniguna waa inay ahaadaan dhex-dhexaad,” ayey tiri.
Galmudug 30ka Diseembar 2021 Madaxweynaha dowlad goboleedka Galmudug, Mudane Axmed Cabdi Kaariye (Qoor Qoor) oo haatan ku sugan gudaha magaalada Muqdisho ayaa kulan gaar ah la qaatay Danjiraha UK u qaabilsan arrimaha dalka Soomaaliya, Kati Foster.
Qoor Qoor iyo Kati Foster ayaa ka wada-hadlay xaaladihii u dambeeyey ee soo kordhay iyo arrimaha doorashooyinka, sida lagu sheegay qoraal kooban oo kasoo baxay Galmudug.
Sidoo kale waxaa qoraalkan lagu sheegay inay labada dhinac isla garteen inay tahay in la soo gebagebeeyo doorashada, una arkaan xalka kaliya ee looga gudbi karo xiisada taagan.
“Waxaan hoosta ka xariiqnay baahida deg-degga ah ee loo qabo xilligan in ay tahay in la soo gebagebeeyo doorashada ayna tahay xalka kaliya ee Soomaaliya,” ayuu yiri Qoor Qo
Madaxweynaha dowlad goboleedka Glamudug oo todobaadkan soo gaaray caasimada ayaa qeyb ka ah dadaallada socda ee lagu doonayo in lagu soo afjaro xiisadda Villa Soomaaliya.
Waxaa kale oo uu ka qeyb-geli doonaan shirka Golaha Wada-tashiga Qaran ee u dhexeeyo ra’iisul wasaaraha iyo hoggaamiyeyaasha maamul goboleedyada dalka.
Galmudug 30ka Diseembar 2021 Golaha Badbaadada iyo Hogaan toosinta Galmudug ayaa dhawaan lagu dhawaaqaya, sida uu shaaciyey Wasiirkii hore amniga ee maamulkaas, Axmed Macalin Fiqi.
Axmed Fiqi ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook ayaa bulshada reer Galmudug iyo siyaasiyiinteeda ugu baaqay inay qeyb ka noqdaan Golahaas oo lagu badbaadinayo maamulkaas oo uu raagadiyey hogaan xumo iyo colaado soo noq-noqday.
Madaxweyne Qoor-Qoor oo asagu hogaamiyo maamulka Galmudug ayaa lagu eedeynaya in uu si weyn uga gaabiyay hogaaminta maamulkaas iyo in deegaanada uu ka taliyo uga mashquulay rabitaanka madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Qoor-Qoor ayaa inta badan waqti ku qaata magaalada Muqdisho oo xilligana uu ku sugan yahay, wuxuuna juhdi badan ku bixiyaa hoos u dhigista culesyada soo wajaha Villa Somalia oo la fahamsan yahay inay xilkaaas geysatay.
Muqdisho 30ka Diseembar 2021 Wasiirkii hore ee gargaarka xukuumadda Soomaaliya, Dr. Maryan Qaasim Axmed, haatana ah musharrax Golaha Shacabka ayaa ka hadashay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan khilaafka Farmaajo iyo Rooble.
Maryan Qaasim ayaa ugu horreyn farriin guud u dirtay dadka Soomalaiyeed, waxayna ugu baaqday inay ka wada-shaqeeyaan xasiloonida dalka iyo horumarka.
Sidoo kale waxa soo hadal qaaday xiisadda taagan, gaar ahaan khilaafka hareeyey Villa Soomaaliya, isla-markaana saameysay geeddi socoda doorashooyinka
“Dab lama huriyo ee waa la baqtiiyaa. Dagaal hadduu macaan ama kharaar yahay waa la soo jarribay,” ayey tiri, kadib qoraal kooban oo ay soo dhigtay barteeda Facebook-ga.
Dr. Maryan Qaasim ayaa sidoo kale soo jeedisay in xiisadda taagan lagu xalliyo aqli, xikmad iyo Alla ka cabsi.
Waxaa kale oo ay intaasi ku dartay in inay muhiim tahay in la darda-geliyo doorashada, lagana shaqeeyo maslaxadda guud ee dalka iyo dadka Soomaaliyeed.
WARARKA MAANTA 27ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxaad ka ogtihiin inuu Madaxweye Mudane Farmaajo rabo inuu eryo/cayriyo/xilka-ka-qaado Raysal Wasaare Mudane Rooble maalinta Talaada ama Arbacada soo socota oo baarlamaanka loo diyaarinayo? Maxay tahay sabata kalifaysa Raysal Wasaarihii dhaho dalka doorasho xor ah ayaa laga qabanaa inuu Madaxweyne Farmaajo xilka katuuro? Yaa #Soomaaliya ka dhigay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan Farmaajo? Yaa maanta #Ethiopia difaacaya debiyada ay dadkeeda ka gashay Farmaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdisho 27ka Diseembar 2021 Shirka Golaha Wadatashiga Qaran ee ra’iisul wasaare Rooble iyo madax goboleedyada ee la filayey inuu berri ka furmo Muqdisho ayaa dib u dhacay, wuxuuna wajahayaa shaki badan oo ku aadan inuu qabsoomi doono.
Shirka ayaa dib loogu dhigay codsi ka yimid madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni, oo sheegay inuu doonayo in marka hore uu dhammeeyo xiisadda dagaal ee ka taagan magaalada Boosaaso.
Waxaa hadda Puntland ku sugan madaxdii hore ee Puntland iyo xubno horey xilal uga soo qabtay dowladda federaalka, kuwaas oo xal u raadinaya xiisadda, wuxuuna Deni codsaday in la siiyo muddo toddobaad ah.
Hase yeeshee, xitaa haddii Deni uu kasoo dhammaado arrinta Boosaas, waxaa shaki ku jiraa inuu shirkan dhici doono, kadib markii madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu isna shir isugu yeeray madax goboleedyada.
Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in madaxweyne goboleedyada Galmudug iyo Koonfur Galbeed Axmed Qoor Qoor iyo Cabdicasiis Lafta-gareen laga yaabo inay qaadacaan shirka uu Rooble ku baaqay.
Ka hor shirka uu Farmaajo iclaamiyey, Qoor Qoor iyo Lafta-gareen ayaa ku hanjabayey inaysan ka qeyb-geli doonin shirka, haddii aan lasoo celin guddoomiyeyaashii guddiyada doorashada ee la eryey
Muqdisho 27ka Diseembar 2021 Gudoomiyihii hore ee golaha shacabka Maxamed Mursal Cabdiraxmaan oo maanta hadal ka jeediyey munaasabadii booliska ayaa hadlay arrimaha doorashooyinka dalka, asigoo sheegay hishiiska 17-kii September uu ku egyahay bishaan December 2021-ka.
Mursal ayaa sheegay in bulshada looga baahan yahay inay ku baraarugto in heshiiska doorashada uu yahay mid ku eg sanadkaan 2021-ka oo maalmo kooban ay ka harsan yihiin, isagoo rajo xumo weyn ka muujiyey qaabka ay u socoto doorashada golaha shacabka oo wax badan dib u dhacday.
Sidoo kale Maxamed Mursal ayaa sheegay in 55 maalmood ay qaadatay in la doorto 24 xildhibaan oo ka tirsan xubnaha cusub ee golaha shacabka, halka ay hartay doorashada 251 xildhibaan.
“Heshiiska siyaasadeed ee doorashada waxaa ku qoran 2020-2021, heshiiskaas Madaxweynaha ayaa ku soo saaray sharci lambar 30, Madaxweynuhu waxuu heshiiskaas ogolaaday in doorasho lagu aado, waxaa ku qoreyd in heshiiskaas uu ku egyahay sanadkaan 2021-ka,” ayuu yiri Maxamed Mursal guddoomiyihii hore ee golaha shacabka
Mursal ayaa sheegay in dadka u xilsaaran doorashada looga baahan yahay inay ku baraarugaan in waqtiga heshiiskaas uu dhawaan dhacayo, “Inta ka hartay bishaan December aad ayey muhiim u tahay,” ayuu yiri.
Gudoomiye Mursal ayaa sheegay inay horay uga taxadareen in dalku galo firaaq dastuuri ah, oo ay bedeleen qodob ka mid ah dastuurka, si ay u sii jiraan hey’adaha dowladda ilaa inta laga soo dhisayo golayaal
Muqdisho 27ka Diseembar 2021Wasiirkii hore ee arrimaha gudaha Soomaaliya xildhibaan Cabdiraxmaan Odowaa ayaa shalay u muuqday inuu is-hilmaamay markii uu u hambalyeeyey taliyaha ciidamada booliska gobolka Banaadir Farxaan Qaroole, oo uu Farmaajo u dalacsiiyey darajada Jeneraal.
Odowaa ayaa qoraal uu soo dhigay facebook ku yiri “Hambalyo Sareeeye Guuto Janaraal Farxaan Maxamuud Aadan.”
Hase yeeshee, Odowaa ayaa Farxaan Qaroole ugu hambalyeey darajo sharci-darro ah, marka la eego waxa uu Odawaa aaminsan yahay oo ah in Farmaajo “uusan darjo bixin karin ama qaadi karin,” wixii ka dambeeyey 8-dii Febraayo.
Markii uu Farmaajo darajooyinka ciidan ka xayuubiyey Jeneraal Saadaq John 13-kii April ayuu Odowaa qoraal uu soo dhigay facebook ku yiri “Xay ku nuugtaa maxayse ka nuugtaa aan maqli jiray, Farmaajo wax xil ah dalkaan uma haayo sharci darro ayuu ku joogaa, darajo uu bixiyay 8 Febarayo ka dib iyo mid uu qaaday midna sharci ma ahan.Waxa ay ku biirayaan liiska xad gudubyada uu gaysanaayo oo u qormaya. Generaal Sadaq Cumar quluubta dadka Soomaliyeed ayuu Jenaraal iyo ka badanba ku yahay.” Haddaba Odowaa, ma wuxuu hadda qirsan yahay sharciyadda Farmaajo, mise waxaa u jira laba Farmaajo oo kala ah kii darajooyinka ka xayuubiyey Saadaq iyo midka darajooyinka siiyey Farxaan Qaroole?
Laba qalbiyeynta iyo mabda’ la’aanta Odowaa ayaa waxaa si xooggan u cambaareyey shacabka ku xiran bartiisa facebook iyo baraha kale ee bulshada.
Muqdisho 27ka Diseembar 2021 Golaha Midowga Masharaxiinta oo war ka soo saaray khilaafka guddiyada doorashada ayaa ku baaqay in deg deg loo soo doorto hoggaanka guddiga doorashada heer federaalka iyo kan xalinta khilaafaadka, kadib markii xilalkii laga qaaday labadii guddoomiye ee guddiyadaas.
Golaha ayaa sidoo kale guddiyada doorashada ugu baaqay in aysan ku milmin arrinaha siyaasadda, kana shaqeeyaan sidii ay dalka uga qabsoomi lahayd doorasho hufan oo daahfuran.
“Golaha Midowga Murashaxiinta wuxuu ugu baaqayaa guddiga doorashada heer federaal iyo guddiga xallinta khilaafaadka in ay si deg deg ah hoggaan u doortaan,” ayaa lagu yiri bayaanka midowga, oo muujinaya inay ku qanacsan yihiin in la eryo guddoomiyeyaasha guddiyada doorashada.
War-saxaafadeedka Golaha ayaa lagu sheegay Midowga Musharaxiinta ay aaminsan yihiin in xalku uu ku jiro qabsoomidda doorasho hufan oo daahfuran ‘taas oo keenaysa in natiijadeedana la aqbalo.’
“Goluhu wuxuu hoosta ka xarriiqayaa muhiimadda uu leeyahay shirka Golaha Wadatashiga Qaran ee loo ballansan yahay 27 Disember. Goluhu wuxuu rajaynayaa in ay shirka ka soo baxdo natiijo togan oo lagu toosinayo geeddi-socodka doorashada, laguna dardar gelinayo meelmarinteeda,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeedka.
Warkaan ka soo baxay Golaha Midowga Musharaxiinta ayaa ku soo aaday xilli galabta xubno ka tirsan guddiga doorashada ee heer federaal ee FEIT ay xilkii ka qaadeen guddoomiyahoodii Maxamed Xasan Cirro.
Muqdisho 27ka Diseembar 2021 Wasiir ku xigeenka wasaaradda warfaafinta xukuumadda federaalka Soomaaliya Cabdiraxmaan Sheekh Yuusuf Al-Cadaala oo goordhaw shir jaraa’id qabtay ayaa digniin u diray dadka dacaayadaha been abuurka ka faafinaya Ra’iisul Wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble.
Wasiir Al-Cadaala ayaa sheegay in dadka isku howlaya inay magac-dilaan Ra’iisul Wasaaraha ay caqabad u raadinayaan howsha socota ee doorashada oo danahooda gaarka ah ay ka dhex-waayeen, isagoo nasiib darro ku tilmaamay in saraakiil iyo mas’uuliyiin dowladeed loo adeegsaday fidinta dacaayadahaas ka dhan ah Ra’iisul Wasaaraha Qaranka.
“Waxaa runtii nasiib darro ah, in abaabulka dacaayadahaas loo adeegsaday saraakiil ciidan oo darajadii qaranka lebisan iyo qaar ka mid ah hey’adaha rayidka ah ee dowladda, Ra’iisul Wasaaraha oo u turaya dalka iyo dadka waxa uu go’aansaday in qaladkaas isla hey’adaha dowladda lagu dhex saxo,” ayuu yiri wasiir ku xigeenka warfaafinta Soomaaliya Cabdiraxmaan Al-Cadaala.
Hase yeeshee nasiib darro waxa uu sheegay in guddiyadii loo xil-saaray baritaanka arrintaas magac dilka ku ah Ra’iisul wasaaraha ay la kulmayaan cadaadis ka dhan ah howshooda.
“Saraakiishii ciidamada ee loo xil-saaray baaritaanka arrintaas waxaa nasiib darro ah in faro-galin lagu sameeyey oo laga hor istaagay qaraaradii ay qaadan lahaayeen. Waxaan ognahay go’aanadii ay gaareen in la diiday oo dib loogu celiyey, taas oo muujineysa heerka uu gaarsiisan yahay abaabulkaas iyo sida la doonayo in lagu jaha wareeriyo oo lagu milo hey’adaha dowladda qeybo badan oo ka mid ah, gaar ahaan ciidamada,” ayuu hadalkiisa ku sii daray wasiir Al-Cadaala.
Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaaruhu uu uga digayo saraakiisha ciidamada Qaranka inay ku milmaan siyaasadda dalka, taas bedelkeedna ay gutaan waajibkooda oo dadka Soomaaliyeed ay ugu adeegaan si waafaqsan waajibaadka uu sharcigu siiyey.
#wararka #war #Soomaaliya #Somalia #Soomaali #Somali #News
WARARKA MAANTA 26ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Goor ma ayuu Madaxweyne Farmaajo soo xiri donaa Raysal Wasaare Mudane Rooble oo sharci saxda ku taagan? Yaa #Soomaaliya ka dhigay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan Farmaajo? Yaa maanta #Ethiopia difaacaya debiyada ay dadkeeda ka gashay Farmaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 26ka Diseembar 2021Jeneraal Sheekh Yuusuf Maxamed Siyaad (Indha-Cadde) qoraal uu soo saaray waxa uu ku sheegay inuu ka badbaaday isku day dil, kadib markii meel fog laga soo toogtay isagoo ku sugan gudaha garoonka diyaaradda Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho.
Jadwalkii guddiga doorashada heer federaal uu u qorsheeyey in lagu qabto doorashada xildhibaanada golaha shacabka ee baarlamaanka 11-aad ayaa mar kale fashilmay.
Guddiga ayaa 11-kii bishii hore ee November soo saaray jadwal cusub oo dhigaya in bishaan December 24-keeda la soo gabagabeeyo doorashada xildhibaanada golaha shacabka.
Hase yeeshee waqtigaas waxuu ku ekaa jimcihii maanta oo taariikhdu ku beegneyd 24-ka December, xubnaha dooran 50 xildhibaan ma dhama, badankoodna waxaa lagu muransan yahay hanaankii ay kursiga ku soo qaateen.
Waa markii saddexaad oo dib u dhac iyo fashil uu jawaho jadwal doorasho oo ka soo baxay guddiga hir-gelinta doorashada dalka ee heer federaal, shantii bilood ee u dambeysay.
Ilaa hadda doorashada xildhibaanada golaha shacabka waxaa bilaabay Koonfur Galbeed, Galmudug iyo guddiga doorashada reer waqooyiga, balse inta badan kuraastii la doortay waxaa ka daba yeereysa qeylo dhaanta qabaa’ilkii lahaa.
Jubbaland, Puntland, HirShabeelle iyo guddiga Banaadiriga weli ma bilaabin doorashada kuraasta golaha shacabka, balse Jubaland iyo Banaadiriga ayaa shaaciyey kuraas ay maalmaha soo aadan qabanayaan. Ra’iisul Wasaare Rooble oo hoggaamiya golaha wadatashiga qaran ee go’aanka doorashada iska leh ayaa iclaamiyey shir ka dhacaya Muqdisho oo madaxda dowlad goboleedyada iyo Ra’iisul wasaaraha ay uga tasha doonaan caqabadaha ay ka dhaqaaqi la’dahay doorasho daah-furan.
Waxaa jira xogo hor dhac ah oo tilmaamaya in shirkaas lagu gorfeyn doono damac ku jira dowlad goboleedyada qaar oo doonaya in doorashada loo asteeyo hal deegaan doorasho, si madax goboleedyadu ay awood ugu yeeshaan in magaalada fadhiga u ah ay ku maamushaan doorashada dhamaan xildhibaanada ka bimaanaya deegaanada maamulkiisa.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Jeneraal Indha-Cadde, oo warqadaan u diray, qaarna ogeysiiskooda ku xusay xafiisyada ugu sareeya dalka markii laga reebo kan Rooble iyo hey’adaha garoosrka, ayaa codasay in la baaro kiiskaan lagu qaaraji rabay.
“21-12-2021 saacadu markii ay aheyd 5:20 Galabnimo anagoo dhex lugeyneyna Airportka Aadan Cadde Airport, aniga iyo Maxamed Cali Sheekh ayaa waxa nalaga soo toogtay meel Fog oo ku adaneyd deegaanka Alpha Group ay ka dagan yiihiin Airportka, taas oo nalagu soo toogtay qoryaha meesha Fog wax looga toogto, ayada oo la igu talagalay in la igu qaarajiyo, balse ilaahey iga badbaadshay,” ayaa qoraalkiisa ku yiri Indhacadde.
Jeneraalka ayaa sheegay in aad ay u dadaalayeen, taas oo keentay in qofkii tooganayey uu xabadda la waayo, “ Waxan ka rajeynayaa hey’adaha sida tooska ah ay ugu socoto warqadaan iyo kuwa kuleh ogeysiintaba in aan heli doono Cadaalad,” ayuu yiri.
Qoraalka uu soo saaray Jeneraal Indha-Cadde ayaa intaas ku sii daray, “Madaama aan u socday si xoog ah, ayaa sababtay inuu sugnaan waayo shiishkii qofkii i toogan rabay, sidaas awgeed, waxaan ka codsanayaa hey’adaha sida tooska ah ay ugu socoto warqadaan iyo kuwa ku leh ogeysiinta in la baaro kiiskaan loogu talagalay nafteyda in lagu qaarajiyo.”
Qoraalka Indha-Cadde qeybta lagu xusay xafiisyada ay warqadaan ku socoto iyo kuwa ay ogeysiiska ka heysato, midna laguma soo darin Ra’iisul wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble, halka ay ku jiraan Madaxweyne Farmaajo, wasiirka amniga, taliyayaasha ciidamada garoonka iyo maxkamadda ciidamada.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Yuusuf Xaaji Maxamuud oo ka mid ah waxgaradka beelaha Mudullood oo maanta hadal ka jeediyey kulan ay xaalada dalka ka yeesheen waxgaradka beeshaas ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaare Rooble ay diyaar ula yihiin xoog iyo xoolo, hadii ay daacad ka tahay inuu si dhab ah u maareeyo xaaladaan kala guurka ah ee dalku ku jiro.
Waxa uu cadeeyey in beesha Mudulood ay Rooble ku taageeri doonto taaba-gelinta cadaaladda, balse wax kale aysan isugu imaa doonin, “Hadii gudashada howshaan ay dhab kaa tahay Rooblow waxaan diyaar kuula nahay garab iyo dhaqaale,” ayuu yiri Yuusuf Xaaji.
Waxuu intaas ku sii daray, “Ra’iisul wasaare taladaada iyo go’aanka aad gaartay hadii aad ka tanaasusho xilka ayaad ku weysay, go’aanadaada cidii fulin laheyd waa laguu haayaa, hadii lagaala hadlo ama lagaa hor istaago go’aankii aad guddiga khilaafaadka uga ceyrisay xubnaha oo aad ka tanaasusho dalka adigaa burburiyey.”
Yuusuf Xaaji waxa uu sheegay in dalku uu galay xaalad adag, isla markaana qof maanta badbaadi kara uu yahay Ra’iisul wasaaraha, hidii uu noqdo nin daacad ah oo go’aan leh.
“Rooblow waan kuu balan qaadeynaa hadii ay daacad kaa tahay dalka inaad badbaadiso, hiil hoo ah iyo mid xoog ah intaba waan ku siineynaa, xoogaas ma ahan in wax lagu duminaayo ee waa mid dalka lagu badbaadinaayo,” ayuu yiri.
Yuusuf Xaaji ayaa sheegay in aysan diyaar u aheyn gacan ka hadal, balse hadii xaaladda la gaarsiiyo aysan kasii aamusnaa doonin.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullahi Deni oo caawa shir jaraa’id qabtay ayaa si qota dheer uga hadlay dagaalkii ka dhacay magaalada Boosaaso iyo khilaafka kala dhaxeeya Taliyihii uu xilka ka qaaday ee PSF-ta Puntland Maxamuud Diyaano.
Madaxweyne Deni ayaa ugu horeyn sheegay in wax kasta oo dhacay ay ka dowlad ahaan diyaar u yihiin in xal nabadeed laga gaaro oo lasoo afjaro xiisadda ka taagan magaalada Boosaaso.
Sidoo kale Deni ayaa baaq u diray isimada dhaqanka iyo siyaasiyiinta reer Puntland, isagoo ka codsaday in xiisadaan ay xal u keenaan, si loo kala badbaadiyo dadka, isagoo balan qaaday in wax kasta oo waxgaradku go’aamiyo ay xukuumadiisu u hoggaansami doonto.
Waxa uu sheegay in wax kasta oo dhacay ay diyaar u tahay xukuumadda Puntland in la is daba qabto, isagoo si toos ah baaq ugu diray Agaasimihii uu xilka ka qaaday ee ciidanka PSF Maxamuud Cusmaan Diyaano oo hoggaaminaya ciidanka ka dagaalamaya Boosaaso. “Waxaa ugu baaqayaa agaasimihii hore ee PSF oo runtii isaga, walaalkiis iyo aabihiis ay waqti badan ka soo qeyb qaateen difaaca dalkaan, in taariikhdiisa uusan iska xumeyn, waan u nasteexeynayaa, dadka reer Puntland heer kasta ha joogee bulshada, sharciga iyo dowladnimadaa ka weyn,” ayuu yiri Madaxweyne Deni.
Waxa uu sheegay in aysan shaqeyn doonin qof kasta meesha uu ka shaqeeyo hadii laga bedelo inuu ku dagaalamo ‘anigaa qaadanaaya’ “Weliba dadkii dowladnimada lagu tirinaayey oo u soo dhintay waqtiga dheerna u soo bixiyey fal noocaas ah inuu ka yimaado runtii waa ku ceeb,” ayuu yiri Madaxweyne Saciid Deni.
Deni oo sii hadlaayey ayaa sheegay in wixii dhacay ay yihiin wax ku wada dhacay oo ka wada dhacay, qaladkana markiisa laga wada hadli doono, balse maanta aan la joogin waqti la is eedeeyo, maadaama ay dadkii shacabka ahaa duurka u baxeen oo xaalad adag ay wajahayaan.
“Waxaan idiin cadeynayaa dowladeydu waa dowlad nabadeed, nabadbaan dooneynaa, dhamaan ciidamada Puntland waxaan farayaa in nabad ay ku qada noolaadaan, arrintaana waxaan codsanayaa in si kale loo xaliyo, waana loo xali karaa, xalkana dowlad ahaan diyaar ayaan u nahay,” ayuu yiri Saciid Deni.
Sidoo kale Madaxweynaha ayaa ciidamada la dagaalamaya ee PSF waxa uu u balan qaaday in aysan jirin cid ka aar goosa doonta, isagoo ka codsaday in xalka ay qaataan oo dagaalka joojiyaan.
“Ciidanka PSF waxaan u balan qaadayaa cid weerar ku ah ma jirto, cid dooneysa in xal askari ah ay wax ku xaliso ma jirto, waxaan rajeynayaa in arrintaan lagu dhamey doono xal ay hormuud ka yihiin xubno aan dowladda aheyn, qoonsiga jira iyo arrimaha taagan waan dareensanahay, laakiin waxaan bulshada u cadeyneynaa in dowladdu ay diyaar u tahay xal kasta oo arrintaan loo keeno,” ayuu yiri Saciid Deni.
Madaxweynaha Puntland ayaa faray ciidamada ka amar qaata ee ku sugan Boosaaso in aysan xabad dambe ridin, xataa hadii lagu xad gudbo oo xabad lagu soo rido, “Inta diiday amarkeyga waxa ay sameeyaan dadkaa arki doona, laakiin waxaan rajeynaa in xalka la qaato oo waxgaradka la tixgeliyo,” ayuu yiri.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed, gaar ahaan kuwa sida gaarka ah u tababaran ee Kumaandooska Gorgor ayaa lagu soo warramayaa inay howl-gallo ka dhan ah Al-Shabaab ka sameeyeen degmada Awdheegle iyo duleedkeeda.
Wararka ayaa sheegaya in howl-gallada oo ahaa kuwa qorsheysan ay ciidamadu ku fashiliyeen weeraro qaraxyo ah oo lagu aasay waddooyinka soo gala degmadaasi.
Saraakiil ka tirsan kuwa Gorgor ayaa sheegay in dhowr miinooyin ay ka soo saareen inta u dhexeysa Awdheegle iyo deegaanada Shaamgare, Jowhar Yareey iyo Mubaarak.
Sidoo kale saraakiisha ayaa shaaca ka qaaday in ciidamada marka ay soo saareen miinooyinkaasi ay ku guuleysteen in la qarxyo, iyaga oo aan geysan wax khasaare ah.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Madaxweyne Farmaajo ayaa loo diiwaan galiyey madaxweynihii koowaad ee Soomaali ah oo burburka kadib dowladiisa fagaaraha ka difaacdo Dowladda Itoobiya.
Farmaajo, oo xafiiska ku yimid inuu yahay siyaasiga ugu fog xagga naceybka Soomaalida u qabto Itoobiyaanka waqti dheer, ayaa waxaa si deg deg ah ugu dhacay isbadal masaafadiisa illaa hadda ay Soomaalida la yaaban tahay.
Tallaabadii Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ay qaaday asbuucaan waxay ahaan doontaa mid diiwaan ku leh taariikhda siyaasadeed ee Soomaaliya.
Golaha xuduuqda Aadanaha ee Qaramada Midoobay ayaa cod uu qaaday ku ansixiyey dhismaha guddi khubaro ah oo Caalami ah oo baaritaan ku sameenaya tacadiyada xuquuqda Aadanaha ee ka dhacay Wadanka Itoobiya intii uu socday dagaalka aan weli dhammaan.
Codeynta ayaa dhacday kadib shir looga hadlay xaaladda xuquuqda Aadanaha ee Itoobiya. Saraakiisha Qaramada Midoobay ayaa si weyn uga digay in dagaalka ka socda waddanka Itoobiya uu saameyn taban ku yeelan karo dhammaan dalalka gobolka.
Codeyntii la qaaday iyo halka ay Soomaaliya ka istaagtay ayaa si weyn uga marqaati kacday jaceylka uu Madaxweyne Farmaajo u qabo xukuumadda Abiy Ahmed.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa xirtay terminal-ka MOVCON ee garoonka diyaaradaha Aadan Cadde, kaasi oo ay adeegsan jireen QM, Amisom iyo safaaradaha reer galbeedka.
Warqad kasoo baxday maareeye ku-xigeenka garoonka Aadan Cadde, Caydaruus Axmed Kaahiye ayaa lagu sheegay in go’aankan la qaatay kadib amar kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya.
Duulimaadyada Amisom, QM iyo safaaradaha reer galbeedka ayaa lagu war-geliyey in hadda kadib ay adeegsan doonaan terminal-ka shacabka caadiga ah iyo qeybta VIP.
Warqadda kasoo baxday Wasaaradda Arrimaha Dibedda, oo ay heshay Caasimada Online, ayaa lagu sheegay in dhowr sababood loo xiray MOVCON oo ay ka mid tahay inay adeegsadaan rakaab aan aheyn AMISOM iyo QM, taasi oo jebineysa hanaanka socdaalka sharciga ah.
Waxaa sidoo kale warqadda lagu sheegay in marar badan ay dhacday in duulimaadyada QM ay soo cago dhigteen garoonka ayaga oo aan kahor waaxda socdaalka usoo gudbin dokumentiyada rasmiga ah.
Wasaaradda Arrimaha Dibdda Soomaaliya ayaa sidoo kale sheegtay in qaar ka mid ah duulimaadyada adeegsada MOVCON ay soo qaadeen dad aan haysan baasabooro ama ay warqado ka dhiman yihiin, taasi oo ka dhigan inay si sharci darro ah kusoo galeen
Jubbaland 26ka Diseembar 2021 Dowlad goboleedka Jubbaland ayaa shaacisay liiska xubnaha guddiyada ee soo xulaya ergada dooraneysa lixda kursi ee ugu horreeya xubnaha Golaha Shacabka ee ka imaanaya degaanada maamulkaas gaar ahaan degmada Kismaayo.
Guddiga doorashada ee Jubbaland ayaa soo gudbiyey liiska guddiyada ergada diyaaranaya, waxayna isugu jiraan oday dhaqameedyo iyo bulshada rayidka ah.
“Guddiga Hirgalinta doorashooyinka heer dowlad goboleed ee Jubaland SEIT waxay halkan kusoo gudbinayaan Guddiyada xulista Ergooyinka kuraasta 6-da ah ee la shaaciyay 23/12/2021 kuwaasoo kamid ah 43-da kursi ee ku asteysan dawlad Goboleedka Jubaland,” ayaa lagu yiri warqadda kasoo baxday guddiga hirgelinta doorashada ee Jubbaland.
Doorashada lixdan kursi ayaa la filayaa in maalmaha soo socda ay ka qabsoonto gudaha magaallo xeebeedka Kismaayo oo haatan laga dareemayo qaban-qaabo xoogan.
Jubbaland ayaa u muuqata inay si ka duwan maamullada Galmudug iyo Koonfur Galbeed u qabaneyso doorashada Golaha Shacabka, waana maamul goboleedkii ugu horreeyey ee soo bandhiga guddiga soo xulaya ergooyinka, taas oo aysan horey u sameyn maamullada kale.
Sidoo kale waxay tallaabadan fure u noqoneysaa hannaanka daah furnaanta ee doorashada Golaha Shacabka oo haatan cabasho xoogan ay ka muujinayaan xubnaha
WARARKA MAANTA 24ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Maxaa ka ogtihiin in Madaxweyne ku-sime Farmaajo Iyo Argagiiso Maal-Galiye Fahad Yaasiin qorshaynayaa inay weer iyo dil khaarajin ah u diyaarinayaa Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooblle oo hadda ay awoodi karin inay xilka ka tuuraan? Maxuuse yahay dhaqhaqaaqa ciidan ee Farmaajo #Muqdishoka wado? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Hoggaamiyaha Xisbiga Wadajir Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ayaa shaaca ka qaaday in Madaxweyne Farmaajo uu maalmahaan ku howlan yahay abaabul ciidan iyo dagaal ka dhan ah Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo qoraal ku daabacay boggiisa Facebook ayaa yiri: “Farmaajo wuxuu maalmahan ku hawlanyahay abaabul ciidan iyo dagaal ka dhan ah Ra’iisul Wasaare Rooble. Mar wuxuu ka hadashiiyey nin dhiirran oo isagoo garaaddihii ciidanka xiran Raysalwasiirihii Aflagaaddo ku dhoobay.”
Cabdiraxmaan ayaa sidoo kale xusay in madaxweyne Farmaajo uu abaabulay guddiyada doorashada si uu uga hor yimaado 7-dii xubnood ee laga eryey guddiga xalinta khilaafaadka.
“Wuxuu soo abaabulay guddiga doorashada, isagoo diiddan in la beddelo xubnihii guddiga xallinta khilaafaadka. Waxaa xigay shirkii dhoollatuska ahaa ee saraakiisha ciidanka iyo waddooyinkii la xiray, si loo baajiyo shirkii Golaha wasiirrada. Waxaa intaas dheer dacaayadda ay CBB baraha bulshada ka wadaan ee Rooble ku wajahan,” ayuu sii raaciyey hadalkiisa.Ra’iisul wasaare Rooble ayuu ugu baaqay in uu shaqadiisa ku aadan Doorashada xoojiyo, si dalka ay uga dhacdo Doorasho lagu wada qanacsan yahay.
Hadalka ka soo yeeray siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur ee ah eeda uu ujeediyay Madaxweyne Farmaajo weli kama jawaabin Madaxtooyadda
Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble oo shalay guddoomiyay shirka toddobaadlaha ah ee Golaha Wasiirrada ayaa sheegay inay jiraan dad dano gaar ah leh oo doonaya in ay carqaladeeyaan arrimaha doorashooyinka dalka.
Rooble ma sheegin cidda ay yihiin dadkaas, hase yeeshee hadalkiisa wuxuu imanayaa ayada oo khilaaf xooggan oo cusub uu kala dhaxeeyo madaxweyne Farmaajo.
Farmaajo, oo ka careysan ceyrintii Rooble uu ku sameeyey xubno ka mid ah guddiga xalinta khilaafaadka, ayaa la sheegay inuu isku dayayo in la carqaladeeyo doorashada.
Jubbaland 24ka Diseembar 2021 Guddiga doorashada Jubaland ayaa maanta shaaciyey jadwalka doorashada 6 ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka ee laga soo dooranayo maamulkaas.
Lixdan kursi ayaa ka mid ah 14 kursi oo uu guddigu sheegay inuu doorashado qabanayo 13-kii December, waxayna kala yihiin HOP82, HOP108, HOP113, HOP134, HOP203, HOP217.
Doorashada lixdan kursi ayaa dhaceysa 28-ka December, sida uu guddiga sheegay, ayada oo maanta oo ah 24-ka la billaabayo diiwaan-gelinta iyo shaacinta guddiga xulista ergada, halka musharaxiinta la diiwaan-gelinayo 27-ka.
Go’aanka Jubaland ay ku qabaneyso doorashada 6 kursi ayaa dhabarjab ku ah isku daygii ay Midowga Musharaxiinta Soomaaliya doonayeen inay ku hakiyaan doorashada oo ay sheegeen in la boobayo.
Golaha Midowga Musharaxiinta ayaa horaantii bishan dalbaday in doorashada la hakiyo sababo la xiriira boob xooggan oo lagu sameeyey kuraastii la doortay badankood.
Hase yeeshee, dalabkooda ayaa waxaa si wadajir ah u diiday ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxda maamul goboleedyada, ayada oo Rooble uu amray in lasii wado doorashada.
Kuraastii afarta aheyd ee reer waqooyiga ee Muqdisho lagu doortay 19-kii December ayaa hadalkii Rooble u beddeshay ficil, waxayna si rasmi ah u xaqiijisay inuu fashilmay isku daygii mucaaradka.
Maraykanka 24ka Diseembar 2021 Dowladda Mareykanka ayaa dalbatay in la saxo khaladaadka ka jira doorashooyinka Soomaaliya, xilli la rumeysan yahay in boob lagu sameynayo kuraasta golaha shacabka.
Qoraal kooban oo ay twitter soo dhigtay safaaradda Mareykanka ee Muqdisho ayaa lagu soo dhoweeyey kulanka Golaha Wadatashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya Muqdisho, kaasi oo ujeedkiisu yahay in looga hadlayo muranka hareeyey hanaanka doorashada.
“Waxaan soo dhoweyneynaa qorshaha lagu qabanayo kulanka Golaha Wadatashiga Qaran ee diiradda lagu saarayo horumarinta iyo dedejinta hanaanka doorashada. Waxaan ka rajeyneynaa hoggaamiyayaasha Soomaaliya inay saxaan khaladaadka la arkay si loo xaqiijiyo in natiijooyinka doorashada ay helaan taageerada iyo kalsoonida shacabka Soomaaliyeed,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Qoraalka Mareykanka ayaa daba socday mid maanta kasoo baxay beesha caalamka oo lagu soo dhoweeyey shirka uu iclaamiyey ra’iisul wasaaraha ee Gola Wada-tashiga Qaran laguna dalbaday daah-furnaanta doorashada oo ay weli cabasho ka muujinayaan mucaaradka iyo xubnaha xil doonka ah.
“Saaxiibada Soomaaliya ee beesha caalamka waxa ay soo dhoweynayaan qorshaha lagu qabanayo kulanka fool ka fool ah u yeelanayo Golaha Wadatashiga Qaran oo diiradda lagu saarayo hagaajinta iyo dardargelinta hannaanka doorashada. Waxaan mar kale ku celinaynaa baaqayada ku aaddan daahfurnaan buuxda ee dhammaan hababka la xiriira,” ayaa lagu yiru warsaxaafadeedka maanta ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka.
“Waxaan weli sii buuxda u taageeraynaa hanaan kasta oo ku saleysan oo ixtiraama heshiisyadii 17kii Sebtembar 2020 iyo 27dii May 2021. Waxaan madaxda Soomaaliya ugu baaqeynaa inay sida ugu dhaqsiyaha badan ku soo gebagebeeyaan hannaanka doorashada.”
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Khilaaf cusub oo u dhaxeeya madaxweyne Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Rooble ayaa soo shaac-baxay wax kayar laba bilood un kadib markii ay ka heshiiyeen khilaafkii hore.
Khilaafka haatan kasoo dhex cusboonaaday labada xafiis ee dalka ugu sarreeya ayaa ka dhashay sida Guddiga Xalinta Khilaafaadka uu toddobaadkii hore kaga falceliyay murankii hareeyay kursiga uu tirsigiisu yahay #HOP67, oo bishii November uu ku soo baxay Taliyaha KMG ee Hay’adda NISA, Yaasiin Cabdullaahi Maxamuud (Yaasiin Farey).
Guddiga Xalinta ayaa 15-kii bishan warsaxaafadeed ku sheegay in hannaanka loo maray doorashada kursigaasi ay aheyd mid waafaqsan habraaca doorashada, taasoo aanay dadku ku qancin.
Ra’iisal Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo saluug ka muujiyay qaabka ay guddiga u maareeyeen tabashada laga keenay kursigaasi ayaa 3 cisho ka dib go’aanka guddiga waxa uu xilka ka qaaday toddoba ka mida xubnaha guddigaasi, oo ku xirnaa Villa Somalia.
Rooble ayaa xubnahaas ku eedeeyey inay lumiyeen madaxbannaanidii guddinimo, ayna ku milmeen siyaasadda. Rooble ayaana bayaan kusoo magacaabay xubnihii bedeli lahaa xubnahaasi.
Ilo wareedyo ayaa sheegaya in Villa Somalia aanay jecleysan, sida loola dhaqmay xubnihii xilka laga qaaday, oo ciidamo ka amar-qaata Wasiirka Amniga Gudaha, Cabdullaahi Maxamed Nuur ay xoog kaga saareen Xarunta Guddiga Xalinta Khilaafaadka. Tani waxay ka dambeysay markii xubnahaasi ay ka horyimaadeen xil ka qaadistaasi.
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Ku xigeenka Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay dhanka Gargaarka Bani aadamnimada ee Soomaaliya Aadam Abdulmoula ayaa war kasoo saaray Xaaladda Magaalada Boosaaso xarunta Gobolka Bari ee Puntland.
Aadam ayaa sheegay in wax laga xumaado uu yahay dagaalka Boosaaso oo sabab u noqday Barakaca Kumanaan ruux oo lagu dul dagaalamay iyada oo xaalad la joogo waqtiga is badelka cimilada Magaaladaas.
Hay’adaha hoostaga Qaramada Midoobay ayuu sheegay in ay diiwaangeliyaan kumanaan ruux oo isaga barakacday Guryahooda kaddib markii cabsi ay ka muujiyeen hubka culus oo meelo ka fog goobaha dagaalka ku dhacay.
Saraakiil katirsan Hay’adaha Qaramada Midoobay & kuwo maxali ah ayaa diiwaangeliyay xogta Barakacayaal ku sugnaa Magaalada Boosaaso oo dib usii barakacay maadaama uu saameyn taban ku reebay dagaalka.
70,000 (Todobaatan kun) oo ruux oo ah Dadka Boosaaso oo u dhigma 40% ayaa dib uga sii barakacay guryahooda, xaaladdooda ayuu sheegay ku xigeenka ergayga gaarka ee xoghayaha guud u qaabilsan arrimaha Bani aadamnimada inay tahay nolol adag.
“Waxa aan walaac ka muujineynaa dadka ka barakacay dagaalka Magaalada Boosaaso oo saameyn taban ku reebay noloshooda, 40% dadkii ku barakacay Magaaladaas ayaa dib usii barakacay, Boosaaso waxa ay horay u martigelisay 70,000 oo ruux oo dib u sii barakacay” ayuu yiri Adam Abdelmoula.
Boosaaso waxaa ku dagaalamay Ciidamada Puntland oo fulinaya amarka Madaxweyne Siciid Cabdullaahi Deni & kuwa gaarka u tababaran ee PSF oo diidan in xilka laga wareejiyo Agaasime Maxamuud Cismaan Diyaano.
WARARKA MAANTA 23ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Maxay tahay sababta loogu fadeexadeynaaayo Raysal Wasaare Mudane Rooble inuu boobay dhul ay leeyihiin Ciidanka Badda? Maxuuse ya hay qorsha Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaa” markii uu ogaaday in Raysal Wasaare Rooble uu eryey/cayriyey guddiggii khilaafaadka ee Farmaajo u soo xxushay inay u ansixiyaan dadka uu u wato inay doortaan? Yaa doorasha qaban doona #Soomaaliya? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo wax-kasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Jeneraal Odawaa Yuusuf Raage ayaa magacaabay guddi baar boobka la sheegay in lagu sameynayo dhulka ciidamada badda Soomaaliya, oo dadka lagu eedeeyey uu ka mid yahay ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
Warqadda kasoo baxday Odawaa ayaa astaan u ah inuu sii xoogeysanayo khilaafka madaxweyne Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Rooble, ayada oo uu socdo olole dacwad loogu furayo ra’iisul wasaaraha.
Kooxda madaxweynaha ayaa qorsheyneysa in marka dacwad lagu furo Rooble uu madaxweynaha amro in shaqo ka-joojin lagu sameeyo ra’iisul wasaaraha, si looga wareejiyo hoggaanka xukuumadda iyo doorashada, oo loogu gacan geliyo ra’iisul wasaare ku-xigeenka Mahdi Maxamed Guuleed Khadar.
Ujeedo: Magacaabid guddi
Ayadoo la tixraacayo warqadda tixraaceedu yahay WG/XW/00174/21 kana soo baxday Xatiiska Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda federaalka Soomaaliya, soona baxday 21.12.2021 kuna saabsaneyd Baaritaan iyo wax ka Qabasho Dhacdo si waafaqsan sharciga.
Laga bilaabo maanta oo ay Taariikhdu Tahay 21.12.2021, Waxaan Saraakiisha hoos ku xusan u magacaabay Guddi Baaritaan ku sameeya dhacdada ku cad warqadda kor ku xusan, waana sidaan magacyadooda:-
1. S/guuto Maxamud Sheikh Cali Maxamed, Guddoomiye
2. S/guuto Maxamed Tahliil Biixi, Guddoomiye ku-xigeen
3. S/guuto Maxamed Xaashi Guuleed, Xubin
4. S/guuto Maxamed Xasan Raage, Xubin
5. S/guuto Cabdullahi Warsame Siyaad, Xubin
Sidaas darteed, waxaa Guddiga Saraakiisha sare ku xusan lagu adkaynayaa inay si hufan u gutaan shaqada iyo waaajibaadka loo igmaday.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Warsaxaafadeed kasoo baxay madaxtooyada dowlad goboleedka Puntland ayaa waxaa markale looga hadlay xiisadda dagaal ee haatan ka taagan magaalada Boosaaso, taas oo u dhexeyso ciidamada maamulkaasi iyo kuwa PSF-ta.
Puntland ayaa qoraalkan ku sheegtay in agaasimihii xilka laga qaaday ee hay’adda PSF uu hurinayo colaad ka dhacda Boosaaso isla-markaana uu hoobiyeyaal la dhacayo magaalada.
Sidoo kale waxay Puntland shaaca ka qaaday inay marweliba ka go’an tahay illaalinta dowladnimada iyo sarreunta sharciga.
“Dowladda Puntland ee Soomaaliyeed waxaa mar wal ba ka go’an illaalinta dowladnimada ku dhisan sareynta sharciga. Dowladda Puntland waxay caddeynaysaa in Agaasimihii hore ee PSF uu hurinayo colaad ka dhacda Magaalada Boosaaso, asagoo si aan kala sooc lahayn Magaalada ugu duqeynaya hoobiyaal ka mid ah hantida PSF ee laga sugayo inuu xilkeeda wareejiyo,” ayaa lagu yiri warsaxaafadeedka ka soo baxay madaxtooyada Puntland.
Qoraalkan ayey sidoo kale madaxtooyada Puntland ku sheegtay inay dooneyso in si nabad ah lagu dhammeeyo xiisadda ka dhalatay xil wareejinta agaasimaha hay’adda PSF-ta.
Ugu dambeyn Puntland ayaa ku celisay inay waqti siineyo dadaallada nabadeed ee haatan socda, isla-markaana ay dhankeeda qaadeyso wixii tallaabo ah oo lagu fududeyneyo.
Puntland 23ka Diseembar 2021 Qoraal cusub oo ka soo baxay hoggaanka taliska PSF-ta ayaa waxaa looga hadlay xiisadda weli ka taagan gudaha magaalada Boosaaso ee xarunta ganacsiga Puntland, gaar ahaan dadaallada xalay dib uga dhacay gudaha magaaladaasi.
PSF ayaa ku eedeysay Puntland inay jabisay xabad joojintii lagu dhowaaqay, isla-markaana ay weerar ku soo qaaday xerada PSF, sida lagu sheegay warka ka soo baxay taliska.
Sidoo kale PFS ayaa sheegtay in wasiirada Puntland ee haatan ku sugan magaalada Boosaaso inay sii hurinayaan colaada haatan ka aloolsan magaaladaasi.
”Wasiiradii ay dowladdu usoo xil-saartay arrintaan waxay sii hurinayaan colaadda iyo barakicinta shacabka, waxaa sii socda dhiig-baxa shacabka iyo Ciidanka Puntiand,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Dhanka kale PFS ayaa shaacisay in haatan ay ciidamadeeda ay ku sugan yihiin gudaha xerada, waxayna uga digtay kuwa Puntland inay soo weeraraan halkaasi.
“Waxaan oga digaynaa dhallinyaradda Ciidamadda kala duwan ka tirsan ee lasoo marin habaabinayo inaysan naftooda u biimeyn shaqsi aanan garanayn culeyska ay leedahay masuuliyadda. PSF waxay ku sugantahay xarunteedii, weyna is-difaacaysaa, waxayna ku kalsoontahay shacabk,” ayaa markale lagu yiri qoraalka kasoo baxay taliska ciidanka PFS.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Warsaxaafadeed ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka ee fadhigooda uu yahay magaalada Muqdisho ayaa waxaa looga hadlay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan muranka hareeyey doorashooyinka Golaha Shacabka dalka.
Ugu horreyn Beesha Caalamka ayaa soo dhoweysay shirka uu iclaamiyey ra’iisul wasaaraha ee Gola Wada-tashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya gudaha magaalada Muqdisho.
Saaxibada Beesha Caalamka ayaa ku celiyey baaqeeda ku aadan daah-furnaanta doorashada oo ay weli cabasho ka muujinayaan mucaaradka iyo xubnaha xil doonka ah.
“Saaxiibada Soomaaliya ee beesha caalamka waxa ay soo dhoweynayaan qorshaha lagu qabanayo kulanka fool ka fool ah u yeelanayo Golaha Wadatashiga Qaran oo diiradda lagu saarayo hagaajinta iyo dardargelinta hannaanka doorashada. Waxaan mar kale ku celinaynaa baaqayada ku aaddan daahfurnaan buuxda ee dhammaan hababka la xiriira,” ayaa lagu yiru warsaxaafadeedka maanta ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka
Sidoo kale Beesha Caalamka ayaa ka dalbatay Golaha Wada-tashiga Qaran inay soo gaba-gabeeyaan doorashada, iyada oo shaacisay inay taageereyso hannaan kasta oo ku saleysan heshiisyadii la gaaray 17-kii Sebtembar 2020 & 27-dii May 2021, sida lagu sheegay qoraalka.
“Waxaan weli sii buuxda u taageeraynaa hanaan kasta oo ku saleysan oo ixtiraama heshiisyadii 17kii Sebtembar 2020 iyo 27dii May 2021. Waxaan madaxda Soomaaliya ugu baaqeynaa inay sida ugu dhaqsiyaha badan ku soo gebagebeeyaan hannaanka doorashada,” ayaa lagu yiri qoraalka ay sida wadajirka u soo sareen xubnaha Beesha Caalamka
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble wuxuu galay wajigii labaad ee dagaalka isaga, Farmaajo iyo Fahad Yaasiin. Tan iyo markii uu Rooble isku dhigay kursiga Yaasiin Farey oo uu diiday inuu gudbo, dhinaca madaxweyne Farmaajo waxay cabeysteen dagaal cusub.
Marxaladda koowaad waxay xoog iyo xoolo geliyeen in guddiga xalinta khilaafaadka uu fasaxo kursiga Yaasiin Fareey waana ku guuleysteen, laakiin Ra’iisul Wasaare Rooble oo la sheegay inuu helay caddeymaha sida musuq maasuqa leh ee loo maareeyey Kursigaas wuxuu 7 xubnood ka eryey guddigii xalinta khilaafaadka.
Markii uu soo baxay go’aanka Ra’iisul Wasaaraha waxay kooxda madaxweyne Farmaajo ku cadaadiyeen guddigii inay ka horyimaadaan go’aanka Ra’iisul Wasaaraha, waa sameeyeen guddiga shaqadaas laakiin cidna uma joojin hadalkooda.
Kadib waxay u dhaqaaqday kooxda madaxweyne Farmaajo inay isticmaasho guddiyada doorashada ee heer maamul Goboleed iyo midka heer Federaal, waxay ku cadaadiyeen inay soo jeediyaan in doorashada la joojiyo, waxaana warqad soo saaray guddoomiyaha guddiga doorashada ee heer Federaal Maxamed Xasan Cirro isagoo xiganaya guddoonka guddiyada heer maamul Goboleed.
Markii ay soo baxday warqaddaas lagu joojinayo doorashada waa la is-qabsaday, waxaa iska dafiray inta badan guddiyada doorashada ee heer maamul Goboleed marka laga reebo guddiga maamulayo doorashada Galmudug.
Ninka madaxda ka ah guddiga maamulayo doorashada Galmudug iyo ninka madaxda ka ah guddiga doorashada heer Federaal labadaba waxaa lagu eedeenayaa inay toos uga amar qaataan Agaasimihii shaqada laga eryey ee NISA Fahad Yaasiin Xaaji Daahir oo isaga la sheegay inuu go’aansaday inuu doorashada joojiyo wax walba oo ay ku qaadato. Markii qorshaha guddiyada shaqeyn waayeen waxay kooxda madaxweyne Farmaajo adeejiyeen Taliyaha ciidamada Badda oo isaga meel fagaare ah ka aflagaadeeyey Ra’iisul Wasaarihii Dalka, isagoo haddii uu wax gudbinayo awoodo inuu marsiiyo hannaanka Dowladda.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa maanta laga dareemayaa dhaq-dhaqaaq ciidan oo xoogleh, kadib markii askar fara badan lagu soo daadiyey waddooyinka muhiimka ah ee caasimada.
Warar kala duwan ayaa waxaa laga helayaa ujeedka ciidamadan milatariga ah loogu soo daadiyey gudaha magaalada Muqdisho, iyada oo lagu arkay meelo badan oo ay ka mid tahay wadada dheer ee Makka Al-Mukarrama.
Dadka qaar ayaa hadal haya in dhaq-dhaqaaqayda ay bilaabeen ciidamadan ay salka ku heyso xaaladaha siyaasadeed ee kasoo kordhay dalka, walow aysan arrintaas ka hadlin dowladda.
Wararka qaar oo ay heshay Warbaahinta ayaa dhinaca kale sheegaya in ujeedka ciidamadan loogu soo daadiyey waddada dheer ee KM4 ay tahay in halkaas uu booqanayo madaxweynaha Soomaaliya oo lagu soo warramayo inuu xariga ka jarayo dib u dayactir lagu sameeyay xarunta wasaaradda beeraha, sidaas daraadeedna ciidanka loo geeyey halkaas inay xaqiijiyaan anmniga madaxweynaha, ayna xiraan waddadaasi.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Golaha Midowga Musharixiinta Mucaaradka ayaa si weyn u soo dhoweeyey qabashada shirka Golaha Wada-tashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya magaalada Muqdisho, isla-markaana uu iclaamiyey ra’iisul wasaare Rooble.
Musharixiinta mucaaradka ayaa shaaca ka qaaday inay boggaadinayaan dagaalka ra’iisul wasaaraha ee ku aadan xal u helista muranka hareeyey doorashooyinka Soomaaliya.
“Goluhu wuxuu boggaadinayaa dadaalka uu ra’iisul wasaaraha ugu jiro sixitaanka doorashooyinka,” ayaa lagu yiri qoraalka ay soo saareen xubnaha musharixiinta.
Sidoo kale waxa ay tilmaamay inay rajo weyn ka qabaan in si wadajir ah looga gubdo caqabadaha ku geedaaman doorashooyinka dalka.
“Goluhu wuxuu rajaneynayaa in si wadajir ah looga gudbo caqabadaha ku horgudban inay dalka ka qabsoomto doorasho hunfnaan iyo daah furnaan leh,” ayaa la sii raaciyey.
Qoraalkan ayaa waxaa ka horreeyey mid kale oo ay maanta soo saartay Beesha Caalamka, kaas oo isna lagu taageeray shirka ay leeyihiin xubnaha Golaha Wada-tashiga Qaran.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaamaanta soo gaaray wafdi culus oo ka socda Urur Goboleedka IGAD, kaas oo uu horkacayo xoghayaha fulinta ee ururka, Dr ; Workna Gebeho.
Wafdigan ayaa waxaa garoonka diyaaradaha ee Aadan Cadde ku soo dhoweeyey mas’uuliyiin ka tirsan dowladda federaalka, waxaana kadib loo galbiyey madaxtooyada.
Sidoo kale xubnaha ka socda IGAD ayaa kulan hordhac ah la qaatay wasiir ku xigeenka wasaaradda arrimaha dibedda iyo iskaashiga caalamiga ah ee xukuumadda federaalka Soomaaliya, Mudane xamuud Cabdi Xasan Bekos, waxaynka wada-hadleen xaaladda dalka.
Workna Gebeho iyo wafdigiisa oo sii joogaya Muqdisho ayaa lagu wadaa inay kulamo la yeeshaan madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday iyo ra’iisul wasaaraha dalka
Waxa ay sidoo kale is arki doonaan xubnaha wakiilada beesha caalamka ee fadhigooda uu yahay magaalada Muqdisho, si ay ula yeeshaan wada-hadallo ku aadan arrimaha taagan.
Imaanshaha Soomaaliya wafdigani ka socda IGADA ayaa ku soo aadaya, xilli dalka ay ka taagan tahay xiisad ka dhalatay doorashooyinka billowday ee Golaha Shacabka dalka.
WARARKA MAANTA 22ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Yaa ku dagaalamaya Boosaaso Ma Farmaajo mise DeniY? Ma cadahay maanta in Madaxweyne Saciid Deni uusan u tallin karin qoyskiisa iskaba-daa inuu Madaxweyne Soomaaliya u tartamo? Yaase ku adkaan doona dagaalkaas Madexweyne Saciid Deni mise PSF? Yaa doorasha qaban doona #Soomaaliya? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo wax-kasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
AMISOM 22ka Diseembar 2021Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna duqa Muqdisho Cumar Maxamuud Maxamed (Cumar Filish) ayaa Maanta xarunta Aqalka Dowladda Hoose ee Xamar ku qaabilay Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka heer Federaal Maxamed Xasan Cirro
Ujeedka Kulankaan ayaa ahaa mid looga arrinsanayay sidii loo dar-dar gelin lahaa Doorashooyinka golaha shacabka ee dalka ka socda.
Waxaana Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho u ballan-qaaday Guddiga doorasho in ay kala shaqeyn doonaan wixii fududeyn ah ee ku aaddan Kuraasta doorashadooda ay ka dhaceyso gobolka Banaadir.
Dalka hadda waxaa uu kuniraa waqti doorasho, waxaana doorashooyin dhowr ah ee la qabtay ka yimid cabashooyin kala duwan, kuwaas la sugayo in xal laga gaaro. Kulanka Guddoomiye Cirro iyo Cumar Filish ayaa imaanayo xilli uu buuq badan hareeyey doorashadii ka socotay Dalka kadib markii la boobay Kuraas badan.
Magaalada Muqdisho ayaa waxaa taalo Kuraasta Reer Woqooyoga iyo kuwa Banaadiriga, waxaana illaa hadda la doortay dhowr Kursi oo kamid ah kuwa Golaha Shacabka ee maamuladaas.
AMISOM 22ka Diseembar 2021 Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa meel-mariyey qaraar ku aadan muddo kordhin horleh oo loo sameeyey ciidamada nabad ilaalinta Ururka Midowga Afrika (AMISOM) ee haatan ka howl-gala gudaha dalka Soomaaliya.
AMISOM ayaa loogu daray saddex bilood oo dheeri ah, waxaana howl-galka la gaarsiiyey illaa 31-ka March ee sanadka soo socda ee 2022-ka, sida ay go’aamiyeen Goluhu.
Sida wadajir ah waxaa qaraarkan oo uu tirsigiisu yahay 2614 u ansixiyey 15-ka xubnood ee Golaha Ammaanka, wuxuuna qaraarkani ciidamada AMISOM u ogolaanayaa in ay qaadaan dhammaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah ee la xiriira howl-galkooda Soomaaliya.
“Iyada oo xaaladda Soomaaliya ay weli tahay mid khatar ku ah nabadda iyo ammaanka caalamka, wuxuu Goluhu go’aansaday inuu oggolaado in dawladaha xubnaha ka ah Midowga Afrika inay sii wadaan hawlgalinta Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (AMISOM) ilaa 31-ka Maarso 2022” ayaa lagu yiri bayaan uu soo saaray Golaha Ammaanka.
Sidoo kale wuxuu bayaanka intaasi kusii darayaa in AMISOM ay waajib ku tahay inay dhowrto qarannimada iyo madax bannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya.
“Wuxuu Goluhu oggolaaday in AMISOM ay qaaddo dhammaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah si ay si buuxda ugu hoggaansamaan waajibaadka dowladaha ka qeyb galaya ee waafaqsan shuruucda caalamiga ah oo ay ku jiraan sharciyada bini’aadantinimada iyo xuquuqda aadanaha, iyo iyadoo si buuxda loo ixtiraamayo qarannimada iyo madaxbannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya, si ay u gudato waajibaadkeeda, sida ku cad faqradaha 12 iyo 13 ee qaraarkii2568 (2021)” ayaa la raaciyay bayaanka.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Dagaal culus ayaa saaka mar kale dib uga qarxay magaalada Boosaaso, kaasi oo u dhaxeeya ciidamada dowladda Puntland iyo kuwa taliyihii hore ee ciidamada PSF Jeneraal Maxamuud Cismaan Diyaano.
Dagaalka saaka ayaa billowday abaare shantii aroorninmo, waxaana magaalada aad looga maqlayaa hubka culus oo ay isu adeegsanayaan ciidamadii shalay dagaalka isaga hor-yimid.
Dagaalka ayaa lagu soo warramayaa inuu si gaar ah uga socdo xarunta PSF oo ay ku sugan yihiin Jeneraal Diyaano, oo diiday xil ka-qaadis uu madaxweynaha Puntland ku sameeyey, iyo ciidamo uu wato.
Dagaalka ayaa dib u bilowday xilli ay socdeen dadaalo lagu doonayo in xiisadda taagan lagu dhammeeyo xal nabadeed.
Madaxweyne Saciid Deni ayaa la sheegay inay ka go’an tahay in lasoo xiro Jeneral Diyaano, isaga oo horey u sheegay in ciidamo dowladda iyo maleeshiyo hubeysan aanay wada joogi karin Puntland.
Dagaalkii shalay ayaa waxaa ku naf-waayeen 10 qof oo isugu jira askartii dagaalantay iyo dad shacab ah, iyadoo 40 qof oo kalena ay ku dhaawacmeen, sida ay muujiyeen xogaha aan ka helnay goobaha caafimaadka
Muqdisho 22ka Diseembar 2021 Wasiirka Gaanshaandhigga Soomaaliya Xasan Xuseen Xaaji ayaa soo saaray amar baaritaan oo ku saabsan dhulka la sheegay in la boobayo ee ciidamada Badda Soomaaliya.
Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkaas, islamarkaana uu si shakhsi ah guri uga dhisanayo, isagoo wacad ku maray in arrintaas aysan ogolaa doonin.
Wasiirka Gaashaandhigga ayaa amar ku siiyey Taliyaha ciidamada xoogga General Odawaa inuu baaritaan sharci ah ku sameeyo wararka soo baxay ee sheegayo in la boobayo dhulka ciidamada Badda ee ku yaalo Magaalada Muqdisho.
Warqadda kasoo baxday wasiirka Gaashaandhigga, islamarkaana la ogeysiiyey xafiisyada Madaxweynaha, Ra’iisul Wasaaraha, Hanti-Dhowraha iyo Gar yaqaanka guud ayaa lagu yiri:
“Waxaa warbaahinta lagu faafiyey muuqaalo la sheegay in laga soo duubay Taliyaha ciidamada Badda kaasoo ku eedeenayo madaxda Qaranka oo uu Ra’isulwasaaraha kamid yahay inay ku lug leeyihiin dhulka Ciidanka Badda ee loo adeegsaday arrimo shaqsiyadeed, waxaa lagu farayaa taliye inaad baaritaan deg deg ah ku sameysid arrintaan, sidoo kalana aad ka qaadatid tallaabo waafaqsan shuruucda dalka iyo xeerka ciidanka Xoogga dalka,” ayuu yiri wasiirka gaashaandhigga.
Kiiska dhulka Ciidamada Badda ayaa kusoo aadayo xilli la sheegayo inuu khilaaf cusub soo kala dhex galay madaxweynaha waqtiga ka dhammaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble, waxaana la rumeysan yahay in kiiskaan uu qeyb ka yahay cadaadis lagu hayo Rooble.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Isimada dhaqanka Puntland ee ku sugan Boosaaso ayaa bayaan cusub kasoo saartay xiisadda dagaal ee ka taagan magaaladaasi, taas oo dhalisay khasaare isugu jiro dhimasho, dhaawac, burbur & barakac ay sameeyeen dadka shacabka.
Bayaanka ka soo baxay Isimada ayaa waxaa marka lagu sheegay inay aad uga xun yihiin khasaaraha ka dhashay dagaalladii ka dhacay halkaasi.
“Waxay si dhaw ula socdaan xaaladda amni ee Magaalada Bosaso oo gashey mid dagaal, taas oo Sababtey, dhimasho, dhaawac, barakac baahsan iyo burbur hantiyeed, labadii maalmood ee u danbeysey,” ayaa lagu yiri bayaanka ay soo saareen Isimimada Puntland.
Sidoo kale waxa ay soo jeediyeen illaa saddex qodob oo looga hortago dagaalka Boosaaso, waxayna kala yihiin:-
“Waxaa warbaahinta lagu faafiyey muuqaalo la sheegay in laga soo duubay Taliyaha ciidamada Badda kaasoo ku eedeenayo madaxda Qaranka oo uu Ra’isulwasaaraha kamid yahay inay ku lug leeyihiin dhulka Ciidanka Badda ee loo adeegsaday arrimo shaqsiyadeed, waxaa lagu farayaa taliye inaad baaritaan deg deg ah ku sameysid arrintaan, sidoo kalana aad ka qaadatid tallaabo waafaqsan shuruucda dalka iyo xeerka ciidanka Xoogga dalka,” ayuu yiri wasiirka gaashaandhigga.
Kiiska dhulka Ciidamada Badda ayaa kusoo aadayo xilli la sheegayo inuu khilaaf cusub soo kala dhex galay madaxweynaha waqtiga ka dhammaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble, waxaana la rumeysan yahay in kiiskaan uu qeyb ka yahay cadaadis lagu hayo Rooble.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Saraakiisha Ciidamada Hay’adda PSF ayaa markii u horeysay si adag uga hadlay dagaalkii shalay iyo maanta magaalada Boosaaso ku dhex-maray ciidamadooda iyo kuwa Puntland.Qoraal kasoo baxay saraakiisha PSF ayaa ugu horeyntii lagu sheegay in ciidamadooda iska difaaceen labadii maalmood ee u dambeeyay weeraro gardaro ah oo lagu jabiyay xeerarkii sharciga ahaa oo dhan.Sidoo kale waxaa ay ku eedeeyen maamulka madaxweyne Deni in uu diiday gartii ay u dhiibteen Isimada Puntland, islamarkaana ay Boosaaso ka bilaabeen barakicin bulsho iyo weeraro gardaro ah, ayna dhankooda kasoo horjeedan colaada iyo dhibaatada shacabka. “Dhinacayagu marna ma hurinayn colaadda iyo dhibaataynta shacabkeeda. Waxaan aad uga xunnahay dhibta bulshadeenna soo gaartay, runtii raali kama nihin wixii sameeyayna way qaadanayaan mas’uuliyadooda,” ayaa lagu yiri qoraalka.https://www.youtube.com/watch?v=0bw55IQGaSE
#WararkaMaanta #Warar #Wararka #News #Soomaaaliya #Soomaali #Somali
WARARKA MAANTA 21ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxay tahay sababta Taliyaha Ciidanka Badda Mr. Dirir u weeraray RaysalWasaare Mudaane Rooble inuu boobaayo dhulka ciidanka badda? Meeqo qarash ah ayeey Madaxtooyadda ku bixinaysaa in la fadeexadeeyo Raysal Wasaare Rooble? Yaa doorasha qaban doona? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo waxkasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleys
Qaraada Midooway 21ka Diseembar 2021 Hay’adaha Samafalka ayaa soo saaray qorshaha ka-jawaabidda baahiyaha bini’aadamnimo ee 2022-ka, Qaramada Midoobay ayaa ku dhawaaqday 17 milyan oo doolar oo loogu tala-galay dadaallada degdegga ah ee wax looga qabanayo abaarta ku dhuufatay Soomaaliya.
Qorshaha 2022-ka ee wax-kaqabadka arimaha bini’aadanmimada waxa uu doonayaa ku dhawaad $1.5 bilyan oo doolar si loo caawiyo 5.5 milyan oo ka mid ah dadka ugu liita Soomaaliya,sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay hey’adaha samafalka, xilli Soomaaliya ay weysay saddex xilli roobaad oo xiriir ah markii ugu horreysay muddo 30 sano ah.
“Si loo daboolo baahiyaha degdega ah oo ay abaaruhu sababeen, Qaramada Midoobay waxa ay $17 milyan oo doolar ka soo saaraysaa Sanduuqa Waxqabadka Degdegga ah ee Dhexe (Central Emergency Response Fund- CERF), taasoo ka dhigaysa maalgelinta CERF ee Soomaaliya 2021 ilaa $52 milyan oo doolar. Deeqdani waxay dheeraad ku tahay ku dhowaad $60 milyan oo doolar oo ay deeq-bixiyeyaashu siiyeen Sanduuqa Bani’aadamnimada ee Soomaaliya (Somalia Humanitarian Fund-SHF),” ayaa lagu yiri bayaan ay wadajir u soo saareen hey’adaha samafalka.
Waxay intaas ku sii dareen, “Nolosha dadka Soomaaliyeed waxay ku jirtaa khatar, mana loo baahno waqti in la lumiyo,” ayuu yiri Madaxa Arrimaha Gargaarka ee Qaramada Midoobay Martin Griffiths. “Si loo badbaadiyo nolosha dadka Soomaaliyeed, loogana hortago masiibo bini’aadantinimo, waa inaan hadda sii deynaa maalgelinta si dadku ay uga badbaadaan gaajo iyo faqri hor leh. Waxaan maanta ka soo saarayaa $17 milyan oo doolar Sanduuqa Waxqabadka Degdegga ah ee Dhexe (CERF) si loogu suurtageliyo hay’adaha inay kor u qaadaan hawlgallada muhiimka ah. Waxaan ku xisaabtamayaa deeq-bixiyeyaasha kale inay ku daydaan tallaabadan oo ay si deeqsinimo leh u taageeraan Sanduuqa ama keydka Bani’aadamnimada ee Soomaaliya.”
Ethiopia 21ka Diseembar 2021 Xukuumaddda ra’iisul wasaare Abiy Ahmed ayaa ku gacan sayrtay go’aanka ay ku dhowaaqeen mucaaradka Tigray-ga ee ay kaga baxeen gobollada deriska la ah ee Afar iyo Amhara.
“Waxaan hadda dhameystirnay ka bixitaanka ciidamadeena ee gobollada Amhara iyo Afar,” waxaa sidaas twitter-ka ku qoray afhayeenka TPLF Getachew Reda.
Tallaabadan lama filaanka ah ayaa dhabbaha u xaari karta xabad-joojin la gaaro kadib 13 bilood oo dagaal qaraar ah.
“Waxaan ku kalsoonnahay in ficilkeenna geesinimada leh ee ka bixitaankeenna uu noqon doono bilowga nabadda,” ayuu qoray Debretsion Gebremichael, madaxa xisbiga TPLF oo ah xisbi siyaasadeedka gacanta ku haya inta badan gobolka waqooyi ee Tigray.
Hase yeeshee afhayeenka Abiy Ahmed Billene Seyoum ayaa ku gacan sayrtay ku dhowaaqista mucaaradka oo ay ku qeexday mid lagu qarinayo guul-darrooyin militari.
“TPLF waxaa ku dhacay khasaraooyin weyn toddobaadyadii dhowaa, sidaas darteedna waxay sheegayaan ‘dib u garasho xeeladeed’ si ay u qariyaan guul-darrooyinkooda,” ayey u sheegtay AFP.
Ethiopia 21ka Diseembar 2021 Ciidamada Tigray-ga ee la dagaalamaya dowladda dhexe ayaa ka baxaya dhammaan gobollada deriska la ah ee waqooyiga Ethiopia, waxayna ku laabayaan soohdinta gobolka Tigray, waxaa sidaas ku dhowaaqay hoggaamiyahooda.
Tallaabadan lama filaanka ah ayaa dhabbaha u xaari karta xabad-joojin la gaaro kadib 13 bilood oo dagaal qaraar ah.
“Waxaan ku kalsoonnahay in ficilkeenna geesinimada leh ee ka bixitaankeenna uu noqon doono bilowga nabadda,” ayuu qoray Debretsion Gebremichael, madaxa xisbiga TPLF oo ah xisbi siyaasadeedka gacanta ku haya inta badan gobolka waqooyi ee Tigray.
Warqadda uu diray QM ayuu ku baaqay in hawada gobolka Tigray laga dhigo aag duulimaadyada ka caagan, cunaqabateyn hub oo lagu soo rogo Ethiopia iyo xulufadeeda Eritrea iyo in la dejiyo hab ay QM ku xaqiijin karto in dhammaan ciidamada banaanka ka yimid ay ka baxaan Tigray.
Muqdisho 21ka Diseembar 2021 Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkii ciidamada badda, isla markaana uu si shakhsi ah guri uga dhisanayo.
Waxa uu sheegay in nasiib darro iyo dhabar jab weyn ay ku noqtay in hantidii ma guurtada aheyd ee ciidanka badda ay boobayaan madax uu hor ka cayo Ra’iisul Wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble, isagoo wacad ku maray in arrintaas aysan ogolaa doonin.
“Waxaa dhulkii ciidanka badda Soomaaliyeed si boob ah ku dhisanaya madaxdii qaranka ugu sareysay oo uu ugu horeeyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, waa ayaan darro in la hunguriyeeyo hantidii ma guurtada ah ee ciidanka xoogga dalka,” ayuu yiri Taliyaha ciidanka badda Soomaaliya.
Taliye Cabdixamiid ayaa sheegay in shacabka iyo madaxda qaranka ay u sheegayaan in Ra’iisul Wasaare Rooble aysan ka aqbali doonin in hantidii umadda oo ay u dhaarteen la boobo.
“Marqaati kama noqa doono, mana qaadan doono, boobka socda, in la isugu caga-jugleeyo xilkaa lagaa qaadayaa kuma aamuseyno, hadaan hadda ka tegeyno xilka, waxaan u dhaaranay inaan ilaalino hantida umadda, kana been sheegi meyno taas,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir.
Taliyaha ayaa sheegay in aysan marqaati ka noqon doonin oo isha aysan ka fiirsa doonin, iyadoo la boobayo dhulkii ciidanka badda oo sida uu sheegay ay dhawaan qorsheynayeen inay xafiisyo ka dhistaan.
Puntland 21ka Diseembar 2021 Maxkamadda degmada Burtinle ee gobolka Nugaal ayaa maanta xukun xabsi iyo ganaax lacageed ah isugu dartay Cali Xabiib Maxamed oo lagu soo eedeeyey inuu muuqaal anshax xumo ah ka faafiyey haweeney ay kala tageen.
Ugu horeyn xeer ilaalinta ayaa soo jeedisay gal dacwadeedka eedeysanaha, waxayna sheegtay in Cali uu qirtay inuu faafiyey muuqaal ay isku qarsadeen xaaskiisii hore.
Farxiyo Maxamed Aadan oo ah haweeneyda ay kala tageen Cali ayaa u dacwootay hey’adaha garsoorka Puntland ee degmada Burtinle, kadib markii ay baraha bulshada ku aragtay muuqaal anshax xumo ah oo seygeedii hore uu ka faafiyey.
Eedeynta kadib, xeer ilaalinta ayaa maxkamadda u soo jeedisay in Cali Xabiib lagu xukumo laba sano oo xabsi ah iyo 5,000 oo dollar oo ganaax ah.
Maxkamadda degmada Burtinle ee gobolka Nugaal ayaa maanta xukun xabsi iyo ganaax lacageed ah isugu dartay Cali Xabiib Maxamed oo lagu soo eedeeyey inuu muuqaal anshax xumo ah ka faafiyey haweeney ay kala tageen.
Ugu horeyn xeer ilaalinta ayaa soo jeedisay gal dacwadeedka eedeysanaha, waxayna sheegtay in Cali uu qirtay inuu faafiyey muuqaal ay isku qarsadeen xaaskiisii hore.
Farxiyo Maxamed Aadan oo ah haweeneyda ay kala tageen Cali ayaa u dacwootay hey’adaha garsoorka Puntland ee degmada Burtinle, kadib markii ay baraha bulshada ku aragtay muuqaal anshax xumo ah oo seygeedii hore uu ka faafiyey.
Eedeynta kadib, xeer ilaalinta ayaa maxkamadda u soo jeedisay in Cali Xabiib lagu xukumo laba sano oo xabsi ah iyo 5,000 oo dollar oo ganaax ah.
Baydhabo 21ka Diseembar 2021 Madaxweynaha maamulka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa iska fogeeyey ceeb uu meel-fagaare ah ku dhex joojin lahaa dhiggiisa Galmudug Axmed Qoor Qoor kadib markii uu isku dayey inuu kaftan ka dhigo boobka doorashada, xilli ay ka wada qeyb-galeen munaasabadda xuska sanad-guuradii saddexaad ee doorashadii Lafta-gareen ee habeen hore..
Madaxweynaha Galmudug Axmed Cabdi Kaariye Qoor Qoor, oo u muuqda inuu qarinayo boobka doorashada, naftiisana ceebeynaya, ayaa sheegay in wixii eed ahaa ee doorashada la xiriiray ay 80% qaateen isaga iyo dhiggiisa Koonfur galbeed Cabdi Caziz Lafta-gareen.
Qoor Qoor ayaa kadib ugu baaqay madaxweynaha Puntland Saciid Deni inuu doorashada billaabo, oo uu dowlad goboleedyada kale la qeybsado eedaha 20% ee dhimman, sida uu hadalka u dhigay.
“Madaxweyne Saciid ayaa fadhiyo caawa xoogaa ayuu dib dhigay, hadda ayaan ka sugeynaa inuu eedda dhiniciisa ka qaato, eedda badan inaga ayaa qaadanayey inta kale qaado adigu, waxyar ayaa haray 80% aniga iyo Cabdicaziz ayaa qaadanay 20 qeybsada intiina kale,” ayuu yiri Qoor Qoor.
Hase yeeshee, Deni ayaa iska leexiyey hadalka Qoor Qoor, isaga oo sheegay in aanu raaci doonin waddada ay u mareen doorashada balse uu wax fiican qaban doono.
“Saaxiibada halkan ka hadlay, madaxweyne Qoor Qoor, haddii uu yiri 80% innaga ayaa qaadanay, Insha Allah qaladka inta ka dhimanna iyaga ayaa iska qaadanaya, innaga wax wanaagsan ayaa daba dhigi doonaa, wax wanaagsan inay hagaagaan baan rajeyneynaa, dalkana doorasho lagu qanasan yahay inay ka dhacdo ayaan rajeyneynaa,” ayuu yiri Deni.
Baydhabo 21ka Diseembar 2021 Jeneraal Bashiir Maxamed Jaamac (Bashiir Goobe) oo ka jawaabay hadalkii ka soo yeeray Taliyaha ciidanka badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa ku tilmaamay wax lala yaabo oo aan meel ka soo gelin sharciga saraakiisha ciidamada qaranka.
Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkii ciidamada badda oo si shakhsi ah guri uga dhisanayo, isagoo ku goodiyey in Rooble uusan taas ka aqabali doonin.
Bashiir Goobe oo ah Jenanka ugu darajada sareeya ciidamada Soomaaliya ayaa sheegay in sharciga iyo anshaxa ciidanka uusan ogoleyn in sarkaal uu madaxda qaranka eedeyn u marsiiyo warbaahinta.
“Wax na qabta maaha, waana uga cudur-daarayaa ciidamada qalabka sida iyo dhamaan umadda Soomaaliyeed,” ayuu yiri Bashiir Goobe oo sharaxaad ka bixiyey halka uu ku yaallo dhulka uu sheegay Taliye Cabdixamiin in Ra’iisul Wasaare Rooble uu boobayo.
Jeneraal Bashiir ayaa sheegay in dhulkaas uusan noqon karin xero ciidan, maadaama uu aad u yaryahay, “Waa dhul yar oo u dhaxeeya xeebta iyo safaaradda Turkiga, dhanka kalena waxaa ka xigay guryo ay degan yihiin saraakiil aan anigu ku jiro,” ayuu yiri Bashiir Gooble.
Sidoo kale waxa uu sheegay in dhulkaan uusan horay u ahaa jirin dhul ciidan, “Hadii maanta ay u jeedadu tahay in wax la dhisayo, waxay aheyd in la dhiso taliska guud ee ciidanka badda, marna ma garan in dhul xeeb ah oo qashinka magaalada uu isugu yimaado, in la yiraahdo talis ciidan ayuu noqonayaan, ma noqon karo dhul ciidan, laakiin anigu markii aan u fiirsaday arrintaan waxaan is dhahay, waxaan maxay noo jiheynayaan fowdadii iyo waxyaabihii aan ka soo gudubnay?” ayuu yiri Bashiir Goobe.
WARARKA MAANTA Janaayo 29, 2022
Su’aalaha Maanta: Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee Dowladda Federaalka u noqotay wasaaradda ugu musuqmaasuqa badan oo aan ilaa hadda dalka ka hirgelin shillin Soomaali? Yaa dhiibay Halgamaa Qalbi-Dhagax “Farmaajo “Khaa’inul Waddan”? Yaa 4 sanno ku fashilmay hoggaanka dalka Farmaajo? Yaa #Soomaaliya ka dhigay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan Madaxweyne xilku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa Shacabka Soomaaliyeed ka hor caddeeyey inuusan 4 sanno kale u tartami doonin gursiga madaxweynaha Soomaaliya haddii uu dhammaysto 4 sanno?
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa odayaasha dhaqanka iyo guddiga doorashada beelaha Banaadiriga la yeeshay kulan ku saabsan u diyaar garowga doorashada kuraasta Banaadiriga. Raysal wasaare Rooble ayaa kulanka ka sheegay in aysan jirin wax musharrax ah oo isaga uu wato oo uu la doonayo in ay kusoo baxdo doorashada shanta kursi ee beelaha banaadiriga.
“Aniga shakhsi ma wati, waan idiin sheegayaa, kursina idin kama rabo, in la idin dulmiyana ma rabi. Waxaan u sheegayaa dadka Banaadriga gudo iyo dibadba inay welwelka iska joojiyaan. Waan dadaalaynaa,” ayuu yiri raysal waaaaruhu.
Raysal wasaaraha ayaa u sheegay beelaha banaadiriga in aanay ka welwelin in wax faro galin ah lagu sameeyo doorashada kuraastooda.
Wuxuu raysal wasaaruhu sheegay in guddoomiyaha guddiga xallinta khilaafaadka iyo ku xigeenkiisa uu u xilsaaray in ay xalliyaan cabasho kasta oo ka timaada doorashadooda beelaha banaadiriga.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa galabta kulan ku saabsan ‘hufnaanta doorashada kuraasta Banaadiriga’ la yeeshay odayaasha dhaqanka iyo guddiga doorashada beelaha Banaadiriga.
Kulanka oo goobjoog ay ka ahaayeen guddiyada doorashada heer federaal ee (FEIT) iyo xallinta khilaafaadka ayaa Ra’iisul Wasaaruhu waxuu ku soo bandhigay sida ay uga go’an-tahay xaqiijinta hufnaanta doorashooyinka.
Sidoo kale, Ra’iisul Wasaaraha ayaa ka dhageystay odeyaasha dhaqanka ee uu la kulmay taladooda iyo aragtidooda ku aaddan hufnaanta doorashada iyo xaqiijinta qoondada haweenka ee Golaha Shacabka.
“Waxaa idiin xil saarayaa xubno ka kala socda guddoonka guddiga doorashada federaalka iyo xafiiskeyga oo aan doorashada faro geli karin, aniguna waan la soca doonaa howshooda, yaan la deg degin waqti fiican ayaan qaada doonaa, warbixinta awood qeybsiga kuraastiina markii la ii soo dhameystiro ayaa qaadan doonaa go’aanka ugu haboon, Allaa igu og cid gooni ah ma wato,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Rooble
Ra’iisul Wasaaraha ayaa sharaxaad dheer ka bixiyey hanaanka loo mari doono awood qeybsiga shanta kursi ee beelaha Banaadiriga, isagoo balan qaaday in aysan jiri doonin cid laga hor istaagi doono tartanka doorashada.
Dhankooda, odeyaasha dhaqanka ayaa uga mahadceliyey Ra’iisul Wasaaraha sida uu u tixgeliyey talooyinkooda, iyaga oo adkeeyey muhiimadda ay leedahay qabsoomidda doorasho xasilloon oo ka tarjumeysa hannaanka hab-qeybsi ay heshiis ku yihiin.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Sida ay ogaatay Caasimadda waxaa maanta mudo kooban hakad gashay shaqada guddiga doorashada kuraasta baarlamaanka ee gobollada waqooyi, kadib markii wasiir ka tirsan xukuumadda Rooble uu gaadiid dagaal la tegay xarunta.
Maxamed Aadan Xagaa oo ah wasiiru dowlaha wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya oo wata gaadiidka dagaalka ayaa maanta ciidan ku hor jaray xarunta guddigaas oo ku taalla dhabarka dambe ee Villa Somalia, sida ay noo xaqiijiyeen xubno ku sugnaa goobta.
Wasiir Xagaa oo ah musharax xildhibaan ayaa ka carooday ergadii uu soo qoray oday dhaqameedka beeshiisa, waxaana la sheegay inuu soo jeediyey in ergada kuriga uu u tartamayo fursad loo siiyo inuu wax ka soo qoro.
Ilo xog ogaal ah ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in odaga beesha uu ku gacan seyray soo jeedinta wasiirka, taasina ay sababtay in markii maanta xarunta guddiga la geeyey ergada, si loo diiwaan geliyo uu ka hor istaagay Wasiir Maxamed Xagaa. “Majirto cid weerar ku soo qaaday xarunta GMDKLA ee Somaliland, Wasiirada iyo Xildhibaanada xarunta u imaanaya shaqooyinka waxa ay wataan ciidamo ilaalo u ah loomana ogala in gudaha xarunta soo galaan, beeluhu ha xalistaan khilaafka u dhaxeeya, shaqada doorashadu way socotaa,” ayuu qoraalkiisa ku yiri Afhayeen Axmed.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Britain ayaa sheegtay in ay ka fiirsaneyso qorshe ay ciidamo dheeraad ah oo ka tirsan NATO ugu direyso qeybo ka mid ah Yurub, taasoo qeyb ka ah qorshe lagu xoojinayo xuduudaha Yurub, isla markaana jawaab u ah ciidamada uu Ruushku geeyay xadka Ukraine.
War kasoo baxay xafiiska Ra’isulwasaare Boris Johnson ayaa lagu sheegay in, in Britain ay ka fakareyso sidi qeybta ugu weyn uguna macquulsan ay ugu yaboohi laheyd xubnaha qeybta ka ah heshiiska difaaca NATO ee dalalka Waqooyiga iyo kuwa Baltiga ee Yurub,.
Sidoo kale qorshahaas ayaa laba laabi doono tirada ciidanka Ingiriiska isla markaana ogolaanaya in hub dheeraad ah oo kuwa difaaca ah loo diro dalka Estonia.
Ra’isulwasaare Johnson ayaa sheegay in tallaabadani ay farriin cad u direyso Ruushka isla markaana aysan u dul-qaadan doonin ficilladooda carqaladeynta ah.
Britain ayaa hora yuga digtay in duulaan kasta oo uu Ruushka ku qaado Ukraine, ay uga jawaabi doonaan cuna-qabateyn dhaqaale oo deg deg ah.
Xiisadda dagaal ee u dhexeyso Ukraine iyo Ruushka ayaa marba marka ka dambeysa kasii dareysa, ayada oo ay sii xoogeysatay cabsida laga qabo tallaabooyinka Vladmin Putin.
Muqdisho Janaayo 29, 2022 Ciidamada dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa xalay howl-gallo ballaaran ka sameeyey qaybo ka mid ah gudaha degmada Garbahaarey ee xarunta gobolka Gedo, kuwaas oo lagu soo qab-qabtay tiro dad ah.
Howl-gallada ayaa waxaa si gaar ah looga fuliyey xaafadaha degmadaasi, ayada oo ciidamadu ay gurgur u baarayeen goobaha ay tageen.
Sidoo kale ciidamada ayaa baaris ku sameynaya darawaladda gaadiidka ee isticmaalaya waddooyinka ku yaalla magaaladaasi.
Taliyaha Guutada 10-aad qeybta 43-aad, Gaashaanle Sare Warfaa Sheekh Aadan Faroole oo la hadlay warbaahinta ayaa ka warbixiyey howl-galladan, wuxuuna tilmaamay in dadka lasoo qab-qabtay baaris lagu sameeyey, isla-markaana qaarkood lagu sii daayey damiin
Warfaa ayaa ujeedka howl-galkan ku sheegay mid lagu xaqiijinaya amniga Garbahaarey, wuxuuna ugu baaqay shacabka inay la shaqeeyaan ciidamada ammaanka.
Dhaq-dhaqaaqyadan ayaa kusoo aadaya, ayada oo muddooyinkii lasoo dhaafay ay falal liddi ku ah amniga iyo weeraro ay ka dhacayeey gobolka Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
Warfaa ayaa ujeedka howl-galkan ku sheegay mid lagu xaqiijinaya amniga Garbahaarey, wuxuuna ugu baaqay shacabka inay la shaqeeyaan ciidamada ammaanka.
Dhaq-dhaqaaqyadan ayaa kusoo aadaya, ayada oo muddooyinkii lasoo dhaafay ay falal liddi ku ah amniga iyo weeraro ay ka dhacayeey gobolka Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
#War #Warar #Wararka #Soomaaliya #Soomaali #Somali #News #Somaliatrending
WARARKA MAANTA 18ka Janaayo 2022
Su’aallaha Maanta: Yaa qarxiya #Muqdisho? Maxuu argagixye argagixiso maal-geliye Fahad Yasiin u maleegaa qaraxyada #Muqdisho ee shacabka lagu jahwareerinaayo? Maxuuse Raysal Wasaare Mudane Rooble uga guullaystay inuu dalka ka qabto doorasho xor ah? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Puntland 18ka Janaayo 2022 Guddiga hirgelinta dooraahada maamulka Puntland ayaa soo saaray liiska doorashada 11 kursi oo ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka ee deegaan doorashadoodu tahay Puntland. Puntland waxaa taala 37 kursi oo ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka Baarlamaanka Soomaaliya, kuwaas oo laga soo kala dooran doono magaalooyinka Garoowe iyo Boosaaso.
Maamul goboleedyada dalka ayaa bilaabay dardargelinta howlaha doorashada Golaha Shacabka, waxii ka dambeeyay shirkii Golaha wadatashiga Qaranka ee ugu soo gabagaboobay magaalada Muqdisho ee Caasimada Soomaaliya.
Turkiga Muqdisho 18ka Janaayo 2022 Wasaaradda arrimaha difaaca Turkiga ayaa markii ugu horeysey shaacisay arrin aanan horey waxbadan looga ogeyn oo ku saabsan kaalinta dowladda Qatar ay ku leedahay arrimaha tabobarka ciidamada Soomaaliya.
Bogga Twitter-ka ee wasaaradda ayaa lasoo dhigay sawirro iyo qoraallo muujinaya saraakiil sarsare oo ka socota militariga dalka Qadar oo tabobar u fidinaya 350 ciidamada kumaandooska Soomaaliya ah oo lagu laylinayo xero weyn oo ku taalla dalka Turkiga.
Sawirrada ayaa lagu dul qoray jumladahan oo luuqadda Turkiga aan kasoo turjunnay: “Xarunta Tababarka dhanka la dagaallanka argagixisada iyo carbiska (Isparta). Isbuucii saddexaad ee tababarka loo sameynayo 350 askari oo Soomaali ah oo Turkiga jooga, waxaana qayb ka ah tababarka ciidankan xubno ka tirsan ciidanka militariga ee waddanka Qadar.”
Muqdisho 18ka Janaayo 2022 Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah, Cabdisaciid Muuse Cali ayaa maanta khadka telefoonka wada-hadal kula yeeshay Wasiirka arrimaha Afrika ee Boqortooyada Ingiriiska, Vicky Ford.
Labada Wasiir ayaa ka wada-hadlay xoojinta iskaashiga ku dhisan wax wada qabsiga, ixtiraamka midnimada iyo madax-banaanida Qaran-nimo ee labada dal, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay Wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya.
Sidoo kale waxay wada-hadalkooda diiradda ku saaree kor u qaadidda xiriirka labo geesoodka ah ee labada dowladood iyo horumarinta iskaashiga dhinacyada siyaasadda, amniga, dhaqaalaha, horumarinta iyo arrimaha gobolka Geeska Afrika.
Wasiir Cabdisaciid Muuse Cali ayaa dhankiisa uga mahad celiyey dowladda Ingiriiska taageerada ay u fidiso dowladda Soomaaliya.
Sida ay ogaatay Caasimada Online, wada-hadalkan deg deg ah ee Cabdisaciid iyo Vicky Ford ayaa yimid kadib markii xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka UK ay markale bilaabeen olole ictiraaf loogu raadinayo Somaliland, oo ayadu ku dooda inay tahay dal madax-banaan.
Xukuumadda Britain ma aqoonsano gooni isu taagga Somaliland, mana jiro rabitaan ku aadan arrintaas sida ay marar badan sheegtay, oo ay ugu dambeysay bishii November 2021-kii oo ay Vicky Ford, oo ah wasiirka UK u qaabilsan arrimaha Afrika ay cadeysay in UK ay Somaliland aqoonsan doonto oo keliya marka ay go’aan noocaas ah gaaran Soomaaliya iyo dalalka kale ee Afrikaanka ah.
Somaliland ayaa inta badan ku bixisa dhaqaale badan sidii ay uga miro-dhalin laheyd qadiyada gooni isku-taaga, hase yeeshe Soomaaliya ayaa isku deygaas wiiqda, ayada oo ay ugu dambeyso tallaabada maanta ee ay UK u gaarsiiyeen ilaalinta midnimada iyo madax-banaanida Soomaaliya.
UK 18ka Janaayo 2022 Xukuumadda ra’iisul wasaare Boris Johnson ee dalka UK ayaa mowqif niyad-jab leh usoo dirtay Somaliland, xilli baarlamanka dalkaas maanta la geeyey dood ku saabsan aqoonsiga Somaliland.
Wasiirka Britain ee Arrimaha Afrika Vicky Ford ayaa ku dhowaaqday in aqoonsi ay hesho Somaliland uu yahay mid ku xiran dowladda federaalka Soomaaliya, oo ay tahay inay Somaliland ka wada-hadlaan.
“Doodda ka socota Aqalka Wakiilada waxay hoosta ka xariiqeysaa mowqifka joogtada ah ee UK ee ku wajahan maqaamka Somaliland. Waa arrin u taalla Somaliland iyo dowladda federaalka inay go’aan ka gaaraan mustaqbalkooda,” ayey Vicky Ford ku tiri qoraal ay soo dhigtay twitter-ka.
“Waxaan sii wadi doonaa in iskaashi kala sameyno dowladda federaalka Soomaaliya iyo Somaliland arrimaha dimqoraadiyadda, ammaanka iyo barwaaqada.”
Hadalka Vicky Ford ayaa soo xiray dooddii maanta qabsatay baraha bulshada iyo rajadii Somaliland ee ay aheyd in doodda la geeyey baarlamanka UK ay hoggaamin karto aqoonsi ay hesho Hargeysa.
Warka kasoo baxay Vicky Ford ayaa yimid saacado kadib markii ay wada-hadallo la yeelatay wasiirka arrimaha dibedda Soomaaliya Cabdi Saciid Muuse Cali.
#Wararka #warkii #Soomaaliya #Somaia #News #Warka
WARARKA MAANTA 16ka Janaayo 2022
Su’aallaha Maanta: Yuu yahay/Waa Kuma Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka Federaalka Mudane Muuse Geele? Yaa rajadii Madaxwyenaha xilka ka dhammaaday meesha ka saaray kadib markii looga guulleystay Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka heer Federaal? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Federaal (FEIT) ee Soomaaliya oo maanta qabtay doorasho ayaa waxaa lagu doortay guddoomiye cusub.
Guddoomiyaha guddiga ayaa waxaa loo doortay Muuse Geelle Yuusuf (Faroole) oo kasoo jeeda gobolka Bari, beesha Cali Saleebaan, kaddib markii dhowaan xilka laga qaaday guddoomiyihii guddigaas Maxamad Xasan Cirro.
Khilaaf ayaa beryahan ka dhex taagnaa guddiga markii xilka laga qaaday Cirro, iyadoo qaar ka mid ah xubnaha guddigaasna ay ka soo horjeesteen xil ka qaadistaas.
Labo xubnood oo kamid ah guddiga ayaa isu sharaxay qabashada xilka guddoomiyaha, waxaana la sheegay inuu jiray loollan adag oo ka imaanayay dhinacyada siyaasadda, oo ay ugu xusul duubayaan sida ay u soo saari lahaayeen musharraxa ay taageerayaan.
aroole ayaa helay 14 cod halka Cabdicasiis Cabdiraxiin Aadan oo la tartamayayna uu helay 11 cod sida ay ku dhawaaqeen Guddiga qabanqaabada.
Waa kuma Muuse Geelle Yuusuf (Faroole)?
Muuse Geelle Yuusuf (Faroole) ayaa xilal dhowr ah hore u soo qabtay, isagoo xilalka intooda ka badan ka soo qabtay maamul-goboleedka Puntland.
- Dhowaan wuxuu ahaa guddoomiyaha ku meelgaarka ah ee Guddiga Girgelinta Doorashooyinka Qaranka.
- Sanadkii 2006 waxaa loo magacaabay guddoomiyaha gobolka Bari, Puntland, xilkaas oo uu sanado hayay.
- Wuxuu sidoo kale soo noqday duqa magaalada Boosaaso.
- Sanadkii 2013 wuxuu ahaa wasiir ku xigeenkii Wasaaradda Kalluumeysiga Puntland.
- Wuxuu ahaa Agaasimaha guud ee Wasaaradda Dekadaha Puntland
Bishii July ee sanadkii hore ayay ahayd markii doorasho ka dhacday magaalada Muqdisho xilka guddoomiyaha Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Dederaal loogu doortay Maxamed Xasan Cirro.
Cirro ayaa markaas ku soo baxay wareegga labaad ee doorashada halkaas oo uu ka helay 14 cod, halka Liibaan Maxamed Xasan oo la tartamayay uu helay 10 cod.
Guddigan ayaa hoggaamin doona doorashada la filayo iney dhowaan ka dhacdo Soomaaliya.
Magacaabidda guddoomiyaha cusub ee guddigan ayaa ku soo aadeysa iyadoo is qabqabs iyo muran uu ka taagan yahay habraaca doorashada.
Doorashada xubnaha Aqalka Sare ee baarlamaanka ayaa lasoo gabogabeeyay mar dhow halka Golaha Shacabkana ay wali socoto, inkastoo ay jireen dhaliillo iyo cabashooyin hareeyay hannaanka uu kormeerka ka ahaa Ra’iisul Wasaare Rooble.
Habraaca hadda jira ayaa u muuqda mid maamul kasta uu u fasirtay sidii uu doonayay, islamarkaasna waafajiyay natiijadii uu doonayay in ay doorashada kasoo baxdo, waxaana tusaale weyn ah habka xulista ergada iyo xaqiijinta tartan daah furan oo qof kasta oo danaynaya uu musharax noqon karo, taas oo aanan meelo badan ka dhaqangalin.
Caqabadaha ay tahay in xalka loo helo ee dhinaca habraaca waxaa ka mid ah soo xulista ergooyinka iyo musharraxiinta kuraasta Golaha Shacabka.
Guddiga doorashada ayaa marar badan lagu cambaareeyay in ay hareer mareen habraaca loo dejiyay.
Galmudug 16ka Janaayo 2022 Galmudug ayaa caawa shaacisay liiska 21-kursi oo dhawaan ay qabaneyso doorashadooda, kuwaas oo ay ka soo dhex-muuqdeen kuraas wajaheysa loolan adag.
Kuraasta sida weyn loo sugayo doorashadooda ee liiskaan ku jira waxaa ka mid ah kursiga HOP248 oo uu u taagan Jeneraal Saadaq Joon ayaa ka soo muuqday liiska 21-kaan kursi ee maalmaha soo socda lagu dooranayo Galmudug.
Kursiga HOP248 ayaa waxaa la rumeysnaa inuu isu soo taagi doono guddoomiye ku-xigeenka Aqalka Sare Abshir Bukhaari kadib markii kursigiisa Aqalka Sare laga wareejiyey jufadiisa lana siiyey jufo kale.
Si kastaba, waxaa hadda so baxeysa in Abshir Bukhaari aanu tartami doonin oo uu u daayey taliyihii hore ee booliska gobolka Banaadir Jeneraal Saadaq Cumar, taasi oo ka dhigeysa inuu si sahlan ugu guuleysan karo.
Weli lama hayo musharax miisaan leh oo u taagan kursiga HOP248 marka laga reebo Saadaq Joon.
Jeneraal Saadaq ayaa lagu xusuustaa inuu yahay sarkaalkii ugu horreeyey ee is hortaagay muddo kororsigii Farmaajo kadib markii uu ciidan dul dhigay xarunta baarlamanka, taasi oo uu ku waayey kursigiisa, balse ku kasbaday magac iyo sumcad weyn.
Sidoo kale waxaa kuraasta ka mid ah kursiga HOP147 oo haatan uu ku fadhiyo xildhibaan Mahad Salaad. Kursigaan waxuu ka mid yahay kuraasta ugu adag ee laga war sugayo sida ay Galmudug u marey doonto doorashadiisa.
Sidoo kale kursiga HOP138 oo haatan uu ku fadhiyo Xildhibaan Saciid Nuur Giriish ayaa caawa ka soo muuqday liiska kuraasta ay baahisay Galmudug, siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur iyo Jeneraal Indhacade ayaa la rumeysan yahay inay ka mid yihiin musharaxiinta kursigaas.
Kuraasta kale ee doorashadoodu adagtahay ee liiskaan ku jira waxaa ka mid ah HOP048 oo Jeneraal Cabdullahi Gaafow uu ku fadhiyo, HOPp049 oo Mustaf Sheekh Cali Dhuxulow uu ku fadhiyo, HOP061 oo Cabdiweli Maxamed Qanyare uu ku dhafiyo, HOP071 oo Cabdisaabir Nuur Shuure uu ku dhafiyo, iyo HOP089 oo Cabdi Shire Cayaar-jecel uu ku fadhiyo.
Liiskaan kama soo muuqan kuraasta ay ku fadhiyaan Cabdiraxmaan Odawaa, Axmed Maxamed Fiqi iyo Ubax Tahliil, kuwaas oo ka mid ah kuraasta la aaminsan yahay in maareynta doorashadooda ay ku adkaa doonto Galmudug, maadaama ay wajahayaan loolan adag.
Maraykanka 16ka Janaayo 2022 Is-mari waa ayaa ka taagan kaniisad Yahuudda ay leeyihiin oo ku taalla meel u dhow magaalada Dallas ee gobolka Texas ee dalka Mareykanka, halkaasi oo nin hubeysan uu dad ku haysto.
Ninkan ayaa dalbanaya in lasii daayo gabar ay walaalo yihiin oo horey loogu helay dambi argagixisanimo, wuxuuna afduubtay Rabbi-ga ama baadariga kaniisadda iyo dhowr qof oo kale, sida ay sheegen booliska.
Afhayeenka Aqalka Cad Jen Psaki ayaa sheegtay in madaxweyne Joe Biden lagu wargeliyey xaaladdan oo ka taagan magaalada Colleyville oo 40km galbeed ka xigta magaalada Dallas.
Taleefishinka ABC News, oo soo xiganaya ilo-wareedyo aan la shaacin, ayaa sheegay in dadka la haysto ay kala yihiin Rabbi-ga iyo saddex qof oo kale oo ku cibaadeysanayey kaniisadda oo lagu magacaabo Congregation Beth Israel.
ABC News ayaa sidoo kale sheegay in ninka afduubka gaystay uu hubeysan yahay, islamarkaana uu sheegay inuu wato walxo qarxa.
Isaga oo soo xiganaya sarkaal Mareykan ah oo xog ogaal ah, ABC News wuxuu sidoo kale weriyey in ninka qabsaday kaniisadda uu sheegay inuu la dhashay Aafia Siddiqui – oo loo yaqaan “Marwada Al-Qacida,” uuna dalbaday in walaashiis xabsiga laga sii daayo.
Aafia Siddiqui, oo horey u aheyd saynisyahan Pakistani ah, ayaa maxkamad ku taalla New York waxay 2010 ku xukuntay 86 sano oo xabsi ah kadib markii lagu helay inay isku dayday dilka saraakiil Mareykan ah oo ku sugnaa Afghanistan.
Kiiskeeda ayaa caro xooggan ka dhaliyey dalka Pakistan.
Aafia ayaa hadda ku jirta xabsi federal oo lagu magacaabo Federal Medical Center (FMC) oo ku yaalla magaalada Fort Worth ee gobolka Texas, una dhow halka uu hadda walaalkeed dadka ku haysto.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Qoraal uu soo saaray Wasiirka Gaashaandhigga XFS ayaa lagu shaaciyey in dowladda Soomaaliya ay baaritaan ku heyso sababta ay ciidamada Kenya u duqeeyaan xarumaha shirkadda Hormuud Telecom ee gobollada Jubooyinka iyo Gedo.
Qoraalka wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya ayaa lagu shaaciyey inay soo gaartay xogta duqeymo horleh oo loo geystay xarumaha shirkadaasi ay ku leedahay qeybo ka tirsan gobollada Jubooyinka iyo Gedo ee koonfurta Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya qoraalkaan waxay ku cadeysay inay ka xuntahay fal-kasta oo lagu waxyeeleynayo muwaadiniintya Soomaaliyeed, iyadoo ganacsatada shirkada Hormuud uga tacsiyeysay dhibkii loo geystay.
Sidoo kale wasaaradda gaashaandhigga waxay qoraalkaan ku shaacisay inay la xariireyso ciidamada AMISOM iyo saaxiibada kale ee xaga amniga ka caawiya Soomaaliya, si loo ogaado sababta keentay duqeymahaas.
“Dowladda Soomaaliya waxay baaris rasmi ah ku sameyneysaa dhacdooyinkaan soo noqnoqday ee lagu waxyeeleynayo shacabka Soomaaliyeed, waan mahadsanyihiin saaxiibada Soomaaliya ka caawiya amniga iyo horumarka ay hiigsaneyso,” ayaa lagu soo gabagabeeyey qoraalka wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya.
Ciidamada Kenya ayaa marna duqeeya marna toos u guba xarumaha shirkadda Hormuud ee gobolka Gedo oo xuduud la leh Kenya iyo qaar ka mid ah xarumaha shirkadaas ee gobollada Jubbada Hoose.
Kooxda Al-Shabaab oo weerarro ka geysata gudaha Kenya ayaa ayaduna beegsata oo marar badan gubtay xarumaha shirkada Safaricom oo Kenya laga leeyahay, balse lama ilaa hadda sababta ka dambeysa waxa loo beegsado xarumaha shirkadahaas.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Maanta waxaa magaalada Muqdisho ka dhacday doorashada guddoonka guddiga doorashada heer Federal oo ka kooban 25 xubnood, kuwaas oo guddoomiye cusub u doortay Muuse Geelle Yuusuf kadib markii xil ka qaadis lagu sameeyey guddoomiyihii hore Maxamed Xasan Ciirro.
Doorashada dhacday maanta ayaa kaliya ku koobneyd xilka guddoomiyaha maadaama aan xilkii laga qaadin ama uusan is-casilin guddoomiye ku xigeenka guddigaas Mowliid.
Doorashada maanta ayaa waxaa kasoo ifbaxay xulafooyin siyaasadeed lama oo lama filaan ah, ayada oo ay isku dhinac noqdeen kooxo aan la fileyn, halka kuwa saaxiibo dhow ahaana ay ku kala tageen.
Hoggaanka guddigan oo ah mid muhiim u ah doorashada Soomaaliya ayaa ku loolamay laba musharax oo taageeri ka kala helayey dhinacyada siyaasadda Soomaaliya.
Doorashadan ayaa waxaa markii ugu horreysay ay isku xulufo ka dhigtay Farmaajo, qaar ka mid ah mucaaradka iyo qaar kamid ah madaxda maamul goboleedyada, halka ra’iisul wasaare Rooble iyo Saciid Deni ay dhinac noqdeen.
Muuse Geelle Yuusuf oo guddiga kasoo galay dhanka Puntland, ayaa waxa uu taageero ka helay xafiiska ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, iyo Saciid Deni, halka murashax Cabdiraxiim uu taageero ka haystay madaxtooyada Soomaaliya iyo qaar ka mid ah Midowga Musharaxiinta.
Ugu dambeyntii waxaa tartanka ku guuleystay Muuse Geelle Yuusuf oo ah musharixii ay wateen Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni kadib markii uu helay codad gaaraya illaa 14 cod.
Cabdiraxiim Cabdicasiis Aadan oo dadka badi ay u yaqaanaan Xiirane oo lasoo shaqeeyey xafiiska ra’iisul wasaare Rooble, wasaaradda Gargaarka iyo hey’ado madax banaan ayaa isna helay 11 Cod, wuxuuna ahaa musharixii ay wateen Villa Somalia, madaxweynaha Koonfur Galbeed iyo qaar kamid ah xubnaha midowga musharixiinta mucaaradka.
Xubnaha qaar ee gudigaan ku jira oo la hadlay Caasimada Online ayaa wax lala yaabo ku tilmaamay inay xalay arkeen xubnaha Farmaajo iyo kuwa macaaradka oo si wadajir ah ugu ololeenaya Cabdiraxiim Xiirane.
Ma cadda sababta ay mucaaradka uga soo horjeesteen musharaxa uu watay Deni, balse waxaa la rumeysan yahay inay diidan yihiin in awoodda guddiga ay si buuxda ugu gacan gasho Deni oo ah musharax madaxweyne.
Waxaa sidoo kale suurta-gal ah inay taageerada Cabdiraxiim ay doonayeen inay ugu dhowaadaan madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen oo watay musharaxan.
Muuse Geelle Yuusuf oo madax kasoo noqday Gobolka Bari waxaa loo arkaa inuu wax badan ka tari karo musharaxnimada Saciid Deni oo kamid ah musharixiinta ugu cad cad sanadkaan.
Guuldarada soo gaartay Villa Somalia iyo xulafadeeda ayaa ka dhigan in maamulka guddiga doorashada heer federaal uu la wareegay Rooble oo xoogiisa isugu geeyey sidii uu u maamuli lahaa doorashada.
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Waxaa shalay si rasmi ah u billaabatay mudada 40-ka cisho ah ee loo qabtay in lagu soo gabagabeeyo doorashada Golaha Shacabka baarlamanka 11-aad ee Soomaaliya.
Ilaa iyo hadda waxaa la doortay 35 kursi oo ka tirsan golaha shacabka kuwaas oo qaarkood ay muran iyo buuq ka taagan yihiin, waxaana harsan 240 kursi, oo ay tahay in lagu doorto 40 cisho gudahood.
Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran ayaa shir isbuuc uga socday Muqdisho ay ku soo gabagabeeyeen 9-kii Janaayo ku sheegay in kama dambeys la soo afmeerayo doorashada golaha shacabka ee baarlamanka jamhuuriyadda federaalka Soomaaliya 25-ka bisha soo socota.
Hadabada warbixintaan waxa aan idin kula wadaageynaa deeganada doorashada ka dhaceyso iyo caqabadaha ka taaga.
Puntland
Garowe: Magaalada caasimadda u ah maamulka uu hogaamiyo madaxweyne Saciid Deni, waxa ay ka mid tahay deeganada sanadkan loo qorsheeyay in lagu qabto doorashada golaha shacabka oo maamul walba laba deegaan doorasho ay uga dhici doonto.
Garowe waxaa lagu soo dooranayaa 21-kursi oo ka tirsan golaha shacabka, Garowe waxa ay sidoo kale qeyb ka tahay magaalooyinka ay goobaha doorashada lagu qabanayo amnigooda ay wanaagsan tahay.
Dhinaca kale qaar kamid ah siyaasiyiinta ayaa iyagu walaac mar kale ka muujinaya in maamulka Deni ay weli doonayaan sidii kuraasta ka soo baxeysa Garowe ay saameyn ugu yeelan lahaayeen.
Boosaaso: Magaalada Boosaaso oo ah maagalada labaad Puntland doorashada ay ka dhaceyso, waxaa taallo oo lagu wadaa in lagu doorto 16-kursi oo ka tirsan golaha shacabka.
Boosaaso ayaa dhawaan ka soo noqotay dagaallo qaraar oo u dhaxeeyey ciida ka amar qaata madaxweyne Deni iyo agaasimaha PSF Diyaano.
Isimada Puntland oo dhawaan baaq ka soo saaray xaaladda magaalada ayaa lagu kala aragti duwanaaday baaqa isimada iyo waxgaradka ka soo yeeray.
Dagaalka ayaa dhashay kadib markii Madaxweyne Deni uu xilka qaadis ku sameeyay agaasimihii PSF, kaas oo ka soo horjeestay xilka qaadista madaxweynaha.
Deni oo sida ay sheegayaan wararka aan xukuumaddiisa shaacin doonaya in uu u tartamo kursiga ugu sareeya dalka ee madaxweynaha ayaa siyaasiyiinta qaar ku eedeeyn in uu saameyn ku leeyahay xildhibaanada la soo dooranayo.
Galmudug
Dhuusamareeb: Magaalada dhuusamareeb ee caasimadda dowlad gobaleedka Galmudug waxaa ay qeyb ka tahay deeganada doorashada sanadkaan lagu qabanayo, waxaana illa iyo hadda qaar kamid ah kuraasta lagu doortay ee golaha shacabka ka tirsan ka taagan walaac xooggan kadib markii madaxweynaha Galmudug oo la garab ah madaxweynaha waqtiga uu ka dhamaaday ee Farmaajo lagu eedeyay in uu gacan bidixeynta doorashada qeyb ka yahay.
Dhuusamareeb ayaa waxaa taalla 26-kursi oo ka tirsan golaha shacabka, waxa ayna ka mid tahay magaalooyinka tan iyo markii ay doorashada bilaabatay walaaca laga muujiyay hanaanka maamulka Galmudug uu doorashaa uga wado.
Gaalkacyo: Magaalada Gaalkacayo waxaa taalla 11- kursi oo ka tirsan golaha shacabka taas oo doorashadooda lagu qabanayo magaalada.
Gaalkacayo waxa ay kamid tahay magaalooyinka sida adag la isugu haayo ee doorashada ay ka dhaceyso, waana magaalo kamid ah magaalooyinka ugu tartanka adag oo ay isku hayaan siyaasiyiinta Mucaaradka iyo kuwa Farmaajo iyo xulafadiisa.
Maamulka Qoor-Qoor oo si aad ah u garab istaaggan aragtida Farmaajo iyo xulafadiisa ayaa dhowr jeer lagu eedeyay in kuraasta aar uu u diiday in ay musharixiinta ka aragtida duwan u tartamaan.
HirShabeelle
Jowhar: Magaalada Jowhar waxaa taalla 13-kursi ee golaha shacabka waxaa ka taagan khilaaf dhanka maamulka ah, iyadoo maamulka Hirshabeelle awoodiisa weli aan si rasmi ah ugu baahin deeganada dowlad gobaleedkaas.
Madaxweynaha Hirshabeelle ayaa horay loogu ammaanay hanaanki uu u maareeyay doorashada aqalka sare taas oo uu si daah furan u maareyay.
Balse waxaa shaki laga muujinaya sida ay ku suura geli doonto in dhamaan doorashada golaha shacabka loo maarayo si lamid ah doorashada aqalka sare.
Baladweyne: Magaaladaan waxa ay kamid tahay deegaanada doorashada ay ka dhaceyso, waxaana lagu soo dooranaya 25 kursi.
Baladweyne waxaa bilihi la soo dahafay ka dhacayo dagaallo u dhaxeeyo siyaasiyiinta magaalada ee ka aragtida duwan Cali guudlaawe iyo maamulka hirshabeelle.
Madaxweynaha Hirshabeelle ayaa tan iyo doorashadiisii oo in kabadan sanad ay ka soo wareegtay ku guuldareystay in uu tago magaalaa kadib markii imaanshiyihiisa ay ka hor yimaadeen dadka deegaanka qaar kamid ah.
Guudlaawe oo aan tagin baladweyne inta badanna maamulkiisa laga diidan yahay ayaa la sheegay in ay adkaan doonto qaabka ay doorashada uga qabtaan.
Koonfur Galbeed
Baydhabo: Magaalada caasimadda kumeel gaarka u ah maamulka madaxweynaha Lafta-gareen ayaa waxaa lagu soo dooranaya 43 kursi oo kamid ah kuraasta golaha shacabka.
Koonfur galbeed oo hadda lagu doortay kuraasta ugu badan ee golaha shacabka ee hadda dooran ayaa guddiyada doorashada iyo maamulkaba lagu eedeyay in aysan si daahfuran deeganka doorasho uga qaban.
Siyaasiyiin uu kamid yahay Prof Maxamed Sheikh Cusmaan Jawaari oo horay laba xilli u soo noqday guddomiyaha golaha shacabka ayaa loo diiday in ay u tartamaan kuraastooda.
Baraawe: Magaalada labaad ee koonfur galbeed doorashada golaha shacabka ay ka dhaceyso ayaa ah magaalada Baraawe.
Baraawe waxaa taalla kuraas gaareysa 26 kursi, waxaana ay kamid tahay magaalooyinka kuraasta badan lagu soo dooranayo.
Baraawe ayaa dhankeeda walaac laga muujinaya xaaladeeda amni xilli banaanka magaalada qeyba kamid ah ay fariisimo ku leeyihiin kooxda Shabaab.
Jubbaland
Kismaayo: Magaalada caasimadda kumeel gaarka u ah maamulka Axmed Madoobe ayaa waxaa lagu soo dooranaya dhankeeda 27 kursi, iyadoo maagaaladaas qaar kamid ah siyaasiyiinta garabka Villada ay cabsi ka qabaan hanaanka Axmed Madoobe u maareynayo doorashada.
Garbahaarey: Magaaladaan oo muddooyinkii u danbeysay wajaheysay Abaaro iyo siyaasadaha iska soo horjeeda ee Farmaajo iyo Axmed Madoobe ayaa waxaa taalla 16 kursi oo kamid ah kuraasta golaha shacabka.
Garbahaareey ayaa kamid ah meelaha sababta u ah in doorashooyinka dalka ay dib u dhacaan muddo ku dhaw sanad.
Muqdisho
Somaliland: Magaalada caasimadda u dalka ayaa lagu qabanayaa doorashada 46 kursi oo deegaan doorashadoodu tahay Somaliland.
Illa iyo hadda in ku dhan 20 kursi ayaa lagu doortay magaalad oo Somaliland ay tahay deegaan doorashadeedu.
Banaadiriga: magaalada muqdisho ayaa sidoo kale lagu qabanaya doorashada 5-kursi oo ah kurasta banaadiriga.
Waxaa jirta cabsi laga qabo in doorashada golaha shacabka ay gaarto ilaa Febraayada 2022, taasi oo ka dhigan in Farmaajo uu Villa Somalia joogayo sanad dheeraad ah, keeni kartana in midowga musharaxiinta ay ku fekeraan tallaabooyin ka dhan ah muddo kordhintaas dadban.
Caasimada Online waxay leedahay App casri ah, waxaadna kala soo degi kartaa link-yada hoose:
Muqdisho 16ka Janaayo 2022 Ra’iisul Wasaare Rooble waxaa badanaa lagu sheegaa inuu yahay siyaasi nasiib u leh guulaha siyaasadeed, balse marka guusha usoo gacan gasho aan xajisan karin ama sameeya khaladaad dib uga celiya.
Doorashada hoggaanka guddiga doorashada dalka ee shalay oo uu kusoo baxay Muuse Geelle Yuusuf waxay mustaqbalka dhow kala caddeyn doontaa haddii Rooble mar kale uu guul siyaasadeed gacantiisa ka bixiyey iyo haddii kale.
Muuse Geelle, oo guddiga kasoo galay dhanka Puntland, ayaa waxa uu taageero ka helay xafiiska ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni.
Rooble ayaa dagaal siyaasadeed xooggan usoo galay inuu gacanta ku dhigo hoggaanka guddiga kadib markii xilka laga qaaday guddoomiyihii hore Maxamed Xasan Cirro, taasi oo guul horudhac ah siisay ra’iisul wasaaraha.
Si uu guushaas u dhameystiro, wuxuu Rooble u baahnaa inuu xaqiijiyo in xilka guddoomiyaha cusub loo doorto qof isaga ku xiran, hase yeeshee wuxuu kusoo dhammaaday inuu kala doorto laba musharax oo mid uu wato Deni, midna ay wataan Villa Somalia iyo Lafta-gareen.
Hirshabelle 16ka Janaayo 2022 Wasaaradda amniga ee dowlad goboleedka HirShabeelle ayaa soo saartay amar ay garoomada diyaaradaha ee magaalooyinka Jowhar iyo Beledweyne ay uga mamnuuceyso in laga soo dejiyo hub.
Wasaaradda ayaa qoraalkaan ku sheegay in amarkani uu salka ku hayo ilaalinta xasiloonida iyo badqabka bulshada deegaanada HirShabeelle, “Si loo dar-dar geliyo doorasho hufan oo ku dhisan wadar-ogol,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Warkaan ka soo baxay wasaaradda amniga HirShabeelle ayaa intaas ku sii daray, “Waxaan ku war-gelineynaa hey’adaha ay ku socoto warqadaan ee garoomada Jowhar, Muqdisho iyo Beledweyne, in laga bilaabo 15-ka Janaayo la joojiyey in wax hub ah laga soo dejiyo garoomada diyaaradaha ee Jowhar iyo Beledweyne.”
Wasaaradda amniga HirShabeelle ayaa ku goodisay inay la xisaabtami doonto cid kasta isku dayda inay amarkaas jebiso.
Kuraasta lagu dooranayo magaalada Beledweyne waxaa ka mid ah kursi la filayo in sanadkaan uu u tartamo Fahad Yaasiin oo ah la-taliyaha dhanka amniga ee Farmaajo, kaas oo la aaminsan yahay in hub iyo ciidan uu geysan doono Beledweyne.
#Wararka #warkii #Soomaaliya #Somalia #News #Soomaali #Muqdisho #Mogadishu #Hargeisa #Garowe #Kismayo #Baidoa #
WARARKA MAANTA 12ka Janaayo 2022S
Su’aallaha Maanta: Ma ogtihin inay Wasaaradda Amniga fasaxday inay Shacabka Soomaaliyeed ka soo banaanbaxaan sharci-darrooyinka uu dalka ku hayo Madaxweynihii hore Farmaajo ee uu xilka kaga dhammaaday fashil iyo argagixin? Maxuuse Raysal Wasaare Mudane Rooble u amri karin in la soo xiro raggii dilay Korneyl Marxuumad Ikraam Taxaliil? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Wasiirka Ganacsiga iyo Warshada xukuumadda Soomaaliya ayaa goordhoweyd shaqo joojin ku sameeyay Mareeyaha Guud ee hay’adda taya-dhowrka Soomaaliyeed, Aadan Xasan Barre.Wasiirka ayaa shaqo joojinta Mareeyaha u cuskaday wada-shaqeyn la’aan ka timid Mareeyaha guud ee hay’adda iyo curyaaminta habsami u socodka waajibaadka Jaangoynta iyo Tayo-dhowrka.Sidoo kale waxa lagu eedeyay Mareeyaha Guud in uu si ula kac ah isaga indho-tirayo hanaanka kala sareynta shaqada, taasi oo gundhig u ah dhamaan howlaha la qabanayo“Kadib markii uu arkay in Mareeyaha guud ee hay’adda uu iska dhega-tiray talooyin badan oo horey loogu soo jeediyay, laga bilaabo maanta waxa laga joojiyay Aadan Xasan Barre in uu ku howl-galo xilka Mareeyaha Guud” ayaa lagu yiri waraaqda shaqo joojinta ee uu soo saaray Wasiirka Ganacsiga.Wasiirka ayaa xilka Mareeyaha Guud ee hay’adda tayo-dhowrka Soomaaliyeed u igmaday in uu sii hayo Mareeye ku-xigeenka hay’adaas.Ugu dambeyntiina Wasiirka ayaa ka codsaday dhamaan hay’adaha dowladda ee wada-shaqeynta kala dhaxeyso Hay’adda Tayo-dhowrka Soomaaliyeed inay ku gacan siiyaan gudashada waajibaadkiisa shaqo sii-hayaha xilka Mareeyaha Guud.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Dowladda Kenya ayaa kordhisay dhaq-dhaqaaqyada saliid iyo gaas sahmin ee qeybo ka mid ah dhul-badeedkii loo xukmiyey Soomaaliya kadib markii ay diiday go’aanka maxkamadda.James Ng’ang’a, oo ah madaxa shirkadda ENI Kenya Business Venture (BV), ayaa sheegay in bishii tagtay ay qodis ka billaabeen xirmada ama Block L11BTani waxay ka dambeysay kadib sahmin dhuleed oo muujisay in aaggan ay ka buuxaan saliid iyo gaas. Shirkadda ayaa sheegtay inay rajeyneyso inay natiijada ku dhowaaqdo muddo laba bil gudaheed ah.Wargeyska Business Daily Africa ayaa ku warramay in Kenya ay si xowli ah sare ugu qaaday shidaal sahminta dhul-badeedka wixii ka dambeeyey bishii April, inkasta oo uu jiray muran kala dhaxeeyey Soomaaliya. Si gaar ah, dhulka hadda laga wado shidaal sahminta ayaa ku yaalla aaggii lagu murmay, ee Maxkamadda Caalamiga ah ee Cadaaladda (ICJ) ay u xukmisay Soomaaliya.Madaxweyne Uhuru Kenyatta ayaa sanadkii tegay sheegay in Kenya aysan ka tagi doonin “hal inji oo ka mid ah dhulka lagu muransan yahay,” taasi oo muujisay sida ay Nairobi uga go’an tahay inay sharciga ka tallowdo, oo ay awood u adeegsato.Kenya ayaa markii ay diiday go’aankii ICJ, waxay maxkamadda ku eedeysay inaysan dhex-dhexaad aheyn oo ay u xaglineyso Soomaaliya.Dowladda federaalka Soomaaliya ayaan weli ka hadal tallaaboyinka ay qaadeyso Kenya, mana cadda xitaa haddii ay u war hayso, maadaama ay bilihii dhowaa ku mashquulsaneyd dagaal dhexdeeda ah.Sanadkii ugu dambeeyey ayaa Soomaaliya waxaa hareeyey xasarado siyaasadeed oo xitaa horseeday dagaal bishii April ka dhacay Muqdisho, kadib markii madaxweyne Farmaajo uu isku dayey in nidaamka dimoqraadiyadda jilicsan ee dalka ka jira uu u rogo kali-talis.Soomaaliya hadda ma lahan awood ciidan badeed oo ay uga hortagto xatooyada Kenya, hase yeeshee waxay ugu yaraan uga digi kartaa shirkadaha caalamiga ah ee shidaalka sahmiya inay ka fogaadaan dhul-badeedka Soomaaliya.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Wasaaradda amniga xukuumadda Soomaaliya oo uu haatan wasiirka ka yahay Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa qoraal rasmi ah kasoo saartay dibad-baxa haatan laga abaabulayo Muqdisho ee lagu wado inuu beri ka dhaco caasimada.Wasaaradda ayaa shaacisay inay fasaxday qabsoomida dibad-baxaas oo ah mid nabadeed, isla-markaana looga soo horjeedo tallaabadii uu qaaday Farmaajo, 27-kii December.Warqadda kasoo baxay wasaaradda amniga xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa waxaa sidoo kale lagu amray taliyeyaasha ciidamada, gaar ahaan taliyaha guud ee Booliska, kan qaybta gobolka Banaadir inay sugaan amniga shacabka dibad-baxaya.” lyada oo la tixgelinayo xuquuqda Dastuuriga ah ee bulshada u leedahay in ay qabsadaan isu soo bax nabadeed sida ku cad qodobka 20-aad ee Dastuurka kumeel gaarka ah waxaa la farayaa Taliyaha Ciidanka Booliska Soomaaliyeed, Taliyaha Qaybta Guud ee Booliska Gobolka Banaadir in ay sugaan amniga dibad-baxayaasha muddada ay samaynayaan dibad baxa nabadecd,” ayaa lagu yiri qoraalka uu soo saaray wasiir Cabdullaahi Maxamed Nuur.Sidoo kale wasaaradda amniga ayaa fartay guddiga qaban-qaabinaya dibad-baxa in ka fogaadaan wax kasta oo keeni karo rabashado & in lagu xadgudbo hantida dadweynaha.Arrintan ayaa kusoo aadeyso, iyada oo shalay Duqa Muqdisho uu shaaca ka qaaday in gobolka Banaadir aan lagu qaban karin dibad-bax uusan ogeyn maamulka, wuxuuna Cumar Filish si cad u sheegay in xilligan caasimada aysan xamili karin dibad-bax iyo rabashado.Lama oga sida ay wax noqon doonaan, laakin tallaabada la doonayo in lagu baajiyo banaan-baxa ayaa waxaa gadaal ka riixeysa Villa Soomaaliya, maadaama looga soo hojeedo Farmaajo, sidoo kalena lagu taageerayo dadaallada doorashooyinka ee Rooble.Xaaladda Muqdisho ayaa haatan ah mid cakiran, waxaana saameyn ku yeeshay khilaafka siyaasadeed ee u dhexeeyo madaxweynaha iyo sidoo kale ra’iisul wasaaraha.Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa saaka aroortii hore dalka dib ugu soo celisay tahriibayaal Soomaali ah oo muddo sanado ah ku xirnaa dalka Liibiya, kuwaas oo gaarayo illaa 97 ruux.Dadka lasoo celiyey oo u badan dhalinyaro ayaa isugu jiro rag iyo dumar, waxaana garoonka Aadan Cadde kusoo dhoweeyey wasiiro iyo mas’uuliyiin ka tirsan dowladda federaalka ah ee Soomaaliya.Wasiirka wasaaradda arrimaha dibadda xukuumadda Soomaaliya, Cabdisaciid Muuse Cali oo wariyeyaasha kula hadlay garoonka ayaa sheegay in dowladda federaalka ah ay dadaal xoogan gelisay sidii dhalinyaradan dib loogu soo celin lahaa dalka, kuna guuleysatay.“Dowladda federaalka Soomaaliya sidaad ogtihiin waxay dadaal badan gelisay sidii maxaabiista meelo badan oo caalamka ka mid ah ku jira iyo dadka dhiban oo wadamo badan ku dhiban in waddankooda lagu soo celiyo,” ayuu yiri wasiir Cabdisaciid.Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in dhalinyarada maanta la keenay ay yihiin qaybtii ugu horreysay ee dalka dib loogo soo celiyey, tan iyo markii uu dilaacay cudurka Covid-198.“Racaan waa racii ugu horreeyey intii uu u dhacay Covid-19 dad badan oo meelo kala duwan duwan xirana waa lasoo celinaa haddii Ilaaheyn Idmo,” ayuu sii raaciyey.Ugu dambeyn wasiirka ayaa u mahacadceliyey hay’adaha caalamiga ah ee dowladda Soomaaliya ka gacansiiyey, sidii dhalinyaradan dib loogu soo celin lahaa dalkooda.Dowladda federaalka ayaa horay ugu guuleysatay inay maxaabiis fara badan kasoo deyso qaar ka mid ah dalalka caalamka, taas oo aad loogu baadiyey dowladda dhexe.Maraykanka 12ka Janaayo 2022 Dowladda Mareykanka ayaa ka digtay inay xayiraado la beegsan doonto siyaasiyiinta iyo madaxda Soomaalida haddii dib u dhac kale uu ku yimaado doorashada Soomaaliya, oo aan lasoo gaba-gebeyn kahor 25-ka Febraayo.Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibedda Mareykanka Ned Price, oo shir jaraa’id qabtay ayaa ugu horeyn soo dhoweeyey go’aanka ay Golaha Wadatashiga Qaran ku gaareen in doorashada Soomaaliya lasoo geba-gebeeyo kahor 25-ka Febraayo.“Waxaan ugu baaqeynaa hoggaamiyayaasha federaalka iyo dowlad goboleedyada inay u hoggaansamaan jadwalka cusub ee la isku raacay, islamarkaana ay saxaan khaladaadka illaa hadda hareeyey hanaanka doorashada,” ayuu yiri Ned Price. “Doorashooyinka Soomaaliya waxay jadwalkooda ka dib dhaceen hal sano. 8-da Febraayo waxay noqon doontaa sanad-guurada koowaad ee markii uu dhammaaday muddo xileedka madaxweynaha. Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay adeegsato aaladaha ay heli karto, oo ay ku jirto xayiraado Visa, si looga jawaabo dib u dhacyo kale, ama ficillo kale oo wax u dhimaya sharafta hanaanka.”Mareykanka ayaa horey dhowr jeer ugu hanjabay inuu beegsan doono qas wadayaasha Soomaaliya, hase yeeshee weli ficil ma qaadin. Si kastaba, ilo-wareedyo diblomaasi ayaa Caasimada Online u sheegay inay markan ka go’an tahay inay tallaabo qaadaan.Golaha Wadatashiga Qaran ayaa shirkoodii Muqdisho ku heshiiyey inay doorashada Golaha Shacabka kusoo dhameystiraan 45 cisho oo ka billaabata 15-ka Janaayo, kuna eg 25-ka Febraayo. Muqdisho 12ka Janaayo 2022 Kooxda Al-Shabaab ayaa sheegatay mas’uuliyada qaraxii xooganaa ee maanta barqanimadii ka dhacay wadada 21-ka October, kaasi oo loo adeegsaday baabuur laga soo buuxiyey walxaha qarxa.Al-Shabaab ayaa sheegtay in bartilmaameedka qaraxaas uu ahaa Saraakiil cadaan ah oo la socotay kolonyo marayay wadada uu qaraxu ka dhacay, kuwaasi oo ka tirsan howl-wadeenada Qaramada Midoobay ee Soomaaliya.Jugta qaraxa oo laga maqlay inta badan degmooyinka gobolka Banaadir ayaa waxaa ku burburay mid kamid ah gaadiidkii ay cadaanku la socdeen, halka kuwa kalena ay ku waxyeeloobeen, sida lagu sheegtay qoraal kasoo baxay kooxda Al-Shabaab.“Mujaahidiinta ayaa camaliyad istish-haadi ah ku beegsaday kolonyo ay la socdeen saraakiil caddaan ah waxaana weerarka ku burburay mid kamida gaadiidkii ay caddaanku la socdeen kuwa kalane waxyeello ayaa gaartay,” ayaa lagu yiri warka kasoo baxay Al Shabaab oo ay baahisay warbaahintooda.Si kastaba, QM ayaa beenisay in shaqaalahooda ama qandaraasleyaashooda la beegsaday.War kasoo baxay xafiiska QM ee Soomaaliya ee UNSOM ayaa lagu yiri “Si ka duwan warbixinada horudhaca ah qaarkood, ma jirin shaqaale ama qandaraasleyaal QM ah oo la socday kolonyadii lagu beegsaday qaraxii is-miidaaminta ee horaantii maanta ka dhacay Muqdisho.Faah faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa khasaaraha ka dhashay qarax xoogleh oo barqanimadii maanta ka dhacay qeybo ka mid ah magaalada Muqdisho, gaar ahaan waddada 21-ka October oo ku taalla degmada Waabari ee gobolka Banaadir.Qaraxaa oo ahaa mid is-miidaamin ah ayaa waxaa loo adeegsaday baabuur laga soo buuxiyey walxaha qarxa, waxaana uu geystay khasaare isugu jiro dhimasho, dhaawac iyo burbur xoogan.Wararka ayaa intaasi kusii daraya in qaraxa lala beegsaday kolonyo ay wateen howl-wadeeno ka tirsan Qaramada Midoobay oo xilligaas marayey wadada.Sawirro laga soo qaaday goobta uu qaraxu ka dhacay ayaa muujinaya baaxadda saameynta uu lahaa qaraxa, waxaana ka dhashay burbur xoogan oo soo gaaray gawaari u badan nooca raaxada iyo sidoo kale waxyeelo gaartay dhismayaasha ku yaalla halkaasi.#wararka #warkii #Soomaaliya #Soomaali #Somali #Somalia https://www.youtube.com/watch?v=xK0oUOeOH_c
WARARKA MAANTA 2da Janaayo 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooble Iyo Wasiir Amniga Mudane Cabdillaahi Nuur u soo xirin Argagixiso Maal-Geliye Fahad Yaasiin Iyo raggii dilay Maxuumad Korneyl Ikraam Tahaliil? Ma oga miyaa inay shacabka Soomaaliyeed ka sugayaan cadaalad? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Beledweyne 2da Janaayo 2021 Guddoomiyaha gobolka Hiiraan Cali Jeyte Cusmaan oo maanta la shiray saraakiisha amniga ee magaalada Beledweyne ayaa si adag uga hadlay iska hor imaad habeen ka hor ka dhacay gudaha magaalada oo u dhaxeeyey sarkaal gadoodsan oo ku mowqif ah Jeneraal Xuud iyo ciidamada ammaanka.
Guddoomiyaha ayaa aad u dhaliilay hanaanka ay u shaqeeyaan laamaha amniga ee magaalada Beledweyne, isagoo saraakiisha ku amray inay la yimaadaan qorshe amni oo ka duwan kii hore.
“Waxaan rabaa ammaanka magaalada Beledweyne wajiga uu maanta leeyahay mid aan aheyn inuu yeesho, hal sano iyo bar ayaan xaaladaan ku nooleyn mana lagu sii noolaa karo, saraakiisha waxaan ka doonayaa in deg deg amniga wax looga bedelo,” ayuu yiri Cali Jeyte.
Sidoo kale waxa uu sheegay in aysan u dul qaada doonin jabhadda Jeneraal Xuud ee ku jirta duurka oo mararka qaar weerarro ka fulisa gudaha magaalada Beledweyne, sidoo kalena aad u diidan in magaaladaas uu tago madaxweynaha HirShabeelle Cali Guudlaawe.
“Hadii reer hebel la yahay oo tabasho jirto, reer hebel anagaa u madax ah, tabashadoodana anaga ayaa wax nagala weydiinayaa ee nin duurka u cararay wax laga weydii maayo, nin boorso kaliya dalkaan ka taalana wax laga weydiin maayo, kuwa halka sano horay gadaal u cararaya Ceel-gaal, maanta kadib uma dul qaada doono,” ayuu yiri guddoomiye Cali Je yte.
Guddoomiyaha gobolka Hiiraan oo saraakiisha ammaanka aad ugu canaantay in amniga ay wax badan ka qabtaan ayaa sheegay inay hadda joogaan heer ay lafahooda la baxsan waayaan oo qarka ay u saaran yihiin in la dilo.
“Saraakiishii waa idinka, amniga in wax weyn laga qabtaan rabaa, waxay xaaladu maree lafaheena inaan la baxsa weyno oo magaalada aan dhex-mari weyno, ma in aniga la i dilaa la iskula jiraa oo tolnimo ah? maya taasi ma dhaceyso,” ayuu yiri guddoomiyaha gobolka Hiiraan Cali Jeyte Cusmaan.
Muqdisho 2da Janaayo 2021 Ra’iisal Wasaaraha Soomaaliya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa ka fakaraya inuu xilka ka qaado Taliyaha KMG ee Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka (NISA), Yaasiin Cabdullaahi Maxamuud (Yaasiin Farey), sida ay ogaatay Caasimada Online.
Rooble toos xilka ugama qaadi karo Yaasiin Farey, hase yeeshee wuxuu horgeyn karaa Golaha Wasiirada oo leh awoodda xilka ka qaadista.
Yaasiin Farey waxaa lagu tilmaamaa gacanta midig ee Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, iyadoona uu Ra’iisal Wasaaruhu tuhunsan yahay inuu caqabad ku noqon karo hufnaanta doorashada.
Sida muuqata, Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa qaadaya tallaabooyin dhowr ah oo lagu cadaadinayo Yaasiin Farey, kahor inta aan si toos ah xilka looga qaadin.
Dhawaan wasiirka amniga Cabdullahi Maxamed Nuur ayaa Yaasiin Farey ku amray inuu warbixin dhameystirsan ka keeno sababta iyo halka uu ku xiran yahay Mukhtaar Roobow, hase yeeshee Yaasiin ayaa waqtigii loo qabtay ku soo diray warbixintaas.
Mar kale wasiirka amniga xukuumadda Soomaaliya ayaa shalay Yaasiin Farey ku amray inuu dhamaan ciidanka NISA ka soo saaro garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee Muqdisho, isagoo faray in ammaanka garoonka uu si buuxda ugu gacan geliyo ciidanka booliska.
Galgaduud 2da Janaayo 2021n Wararka ka imaanaya gobolka Galgaduud ee bartamaha dalka Soomaaliya ayaa sheegaya iun maanta qarax miino uu ka dhacay duleedka magaalada Dhuusamareeb, kaas oo laga helayo faah faahino kala duwan.
Qaraxa oo ahaa mid xoogan ayaa waxaa lagu soo warramayaa in lala eegtay ciidamo ka tirsan kuwa Danab oo marayey halkaasi, sida ay innoo xaqiijiyeen ilo deegaanka ah.
Ugu yaraan illaa saddex askari oo ka tirsan ciidamada Danab ayaa ku dhaawacmay qaraxaasi, kuwaas oo loo soo qaaday magaalada Dhuusamareeb ee caasimada Galmudug.
Ciidamada la qarxiyey ayaa ku sii jeeday dhinaca deegaanka Ceeldheere oo ay ka wadaan dhaq-dhaqaaqyo ka dhan ah kooxda Al-Shabaab.
Sidoo kale ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Danab ayaa qarax kadib howl-gal kooban ka sameeyey wadada isku xirta Ceeldheere iyo Dhuusamareeb, balse ma jirto illaa iyo hadda wax hadal ah oo ka soo baxay saraakiisha ammaanka oo la xiriira weerarkaasi.
Maalmihii u dambeeyey ciidamada Xoogga dalka ayaa howl-gallo ballaaran ka waday deegaanada Galmudug, gaar ahaan gobolka Galgaduud ee bartamaha dalka.
Muqdisho 2da Janaayo 2021 Wasiirka Amniga Soomaaliya Cabdullaahi Maxamed Nuur oo xalay Agaasimaha KMG ah ee NISA, Yaasiin Farey ku amray in ciidanka NISA uu ka soo saaro gudaha garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho ayaa faahfaahin dheeraad ah ka bixiyey amarkaas.
Wasiirka ayaa qoraal kale oo uu soo saaray waxuu ku sheegay in amarkaas uusan quseyn ciidamada NISA ee ilaaliya baraha control ee laga galo garoonka, balse uu ku kooban yahay dharcadda ka howlgasha gudaha garoonka.
“Isbedelka la xiriira Ciidamada NISA ee ka howlgala Garoonka Aadan Cadde wuxuu quseeyaa oo kaliya Ciidamada Dharcadda ah ee ka hawlgala Gudaha Garoonka Diyaaradaha (Terminal ka). Ma quseeyo Ciidamada gacanta ku haya Baraha Koontoroolada ee laga galo Garoonka Aadan Cadde,” ayuu qoraalkiisa ku yiri Wasiirka Amniga Cabdullaahi Maxamed Nuur.
Wasiirka ayaa qoraal uu soo saaray fiidkii hore ee xalay waxuu ku shaaciyey in go’aanka ciidanka NISA looga saarayo garoonka la qaatay kadib markii ay bateen cabashooyinka ay kasoo gudbiyeen hay’adaha dowladda ee ka howlgala gudaha garoonka.
WARARKA MAANTA 31ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa kala baxay Shiikh Mukhtaar Rooboow meeshii uu ku xirnaa? Ma Taliyahaku-meel-gaar ee Hay’adddaNabad-Sugida ayaa ka awood badan amarkii ka soo baxay Wasiirka Wasaaradda Amniga Cabdillaahi? Maxuuse Xeer Ilaaliyaga Guud Iyo Guddoomiyaha Maxkamadda Sare uga aamusan yihiin cadaalad darra iyo khiyaanooyinka ku sameynayey Madaxweynaha xilkiisu dhammaaday Faarmaajo “Been-Hawaas”? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne hore xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa dhawaan magacaabaya guddi baaritaan dhab ah ku sameysa ciddii ku lugta laheyd af-gambigii fashilmay ee 27-kii bishaan lagu qaaday hay’addaha dastuuriga ee dalka.
Afhayeenka xukuumadda, Maxamed Ibraahim Macalimu ayaa sheegay in shirkii golaha wasiirada ee uu shir guddoominayay Ra’iisul Wasaare Rooble la isku raacay magacaabista guddigaas, kaasi oo ka koobnaanaya 5 xubnood.
Guddiga ayaa baaris dhmaeystiran ku sameynaya sidii ay wax u dhaceen, xilli uu dhawaan Ra’iisul Wasaaraha uu wacad ku maray in uu sharciga la tiigsanayo cidkasta oo ka dambeysay arrintaas.
27-kii bishan ayey aheyd markii ciidamo la dul dhigay xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo xarunta Golaha Wasiiradda, isku-deygaas oo markii dambe fashilmay, ayada oo sida la fahamsan yahay uu amarkaas kasoo baxay madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Kadib afgambigii fashilmay, Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa waxa uu dhammaan ciidamada kala duwan ee dowladda ku amray inay isaga ka amar qaataan, wuxuuna ku hanjabay in uu tallaabo adag ka qaadi doono ciddii amarkiisa ka hor-timaada.
Rooble ayaa xilligan haysta kalsoonida socodsiinta arrimaha doorashooyinka, waxaana dhawaan furmaya shirka Golaha Wada-tashiga Qaranka, si loogu saxo qaladaadka ka jira doorashada Golaha Shacabka, oo si weyn uga horyimaadeen Midowga Musharaxiinta.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee dalka Shariif Sheekh Axmed ayaa war ka soo saaray hadalkii Taliyaha ciidamada Booliska Soomaaliyeed, General Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) oo ciidamada ku amray in aysan ku milmin siyaasadda aysan ku milmin oo ay ku eekadaan shaqada ay qaranka u hayaan.
Sheekh Shariif ayaa si weyn usoo dhaweeyay amarka uu Xijaar faray ciidamada booliska, xilli uu uu jiro khilaaf xoogan oo u dhaxeeya Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
“Waa tallaabo kale oo mudan hambalyo iyo bogaadin hadalka ka soo baxay Taliyaha Ciidanka Booliiska Soomaaliyeed Sarreeye Gaas Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) ee ku saabsan in ciidanka Booliiska ka fogaadaan ku milanka khilaafaadka siyaasiga ah, ayna xoogga saaraan waajibkooda shaqo ee ay u dhaarteen oo ah ilaalinta nabadda iyo kala dambaynta,” ayuu Shariif Sheekh Axmed ku yiri qoraal uu soo saaray.
Waxa uu sheegay in tallaabadan ay muujinayso biseyl, taasi oo xoojinaysa dhismaha nabadda iyo wada-jirka ciidanka, xilli uu dalka ku jiro marxalad kala guur xasaasi ah, islamarkaana ay taagan yihiin xiisado siyaasadeed.
Midowga Musharaxiinta ayaa kal hore ciidanka uga digay in faraha aysan la soo gelin siyaasadda, waxayna hadda si weyn usoo dhaweynayaan in arrintaas ay garteen hogaankii u sareeyay ee ciidamada.
Taliyaha ciidamada Booliska Soomaaliyeed, General Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) ayaa ciidamada booliska Soomaaliyeed uga digay inay ku milmaan siyaasadda, islamarkaana ay si hufan uga shaqeeyan ummadda Soomaaliyeed.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh oo ka hadlayay kulan xalay ay Midowga Musharrixiinta ay sheegeen in looga soo horjeeday agembigii fashilmay ee ka dhacay Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa si xooggan u dhalleeceeyey ficilada uu sameeyey Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, shantii Sano ee uu ku fadhiyey kursiga.
Xasan Sheekh Maxamuud waxa uu sheegay in dulqaad badan loo sameeyay Maxamed Cabdullaahi Farmaajo kadib markii uu weeraro ku qaaday shaqsiyaad kala duwan, xayiraad safar uu kusoo rogay iyo kiisas kale.
“Maalmo badan oo 27-ka December 2021 oo kale ayaa dalka soo maray, balse maanta sida looga falcelinayo oo kale ma ahayn, wax kasta oo qof bini’aadam ah uu ka caroodo uuna qori ka qaato ayuu sameeyay Farmaajo,” ayuu yiri Xasan Sheekh Maxamuud.
Sababta dadka ka hor istaagtay in ay gacan qaad ku baddelaan ficilladaas, waxa uu ku sheegay in ay rejo ka qabaan dalka oo niyadda ay ku hayaan in laga gudbi karo dhibaatooyinkaas oo dulqaad iyo dhabar adeeg u baahan sida uu hadalka u dhigay.
“Maxamed Cabdullaahi Farmaajo wax u haray markaan malaha oo aan ahayn in uu is toogto oo uu dagaal isku qaado mooyee ma jirto,” ayuu yiri Madaxweynihii 8-aad ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud.
Dhanka kale, Xasan Sheekh ayaa sheegay in wararka sheegaya inay kala qeybsan yihiin aysan waxba kajirin, islamarkaana kuwa sheegay ay yihiin kuwii 5-tii sano ee la soo dhaafay lacagta lagu siinayay aflagaadeynta mucaaradka ee loo yaqaano (CAYAYAANKA
Waxaa uu hadalkiisa uu intaasi ku daray Xasan Sheekh Maxamuud in inta badan Midowga Musharrixiinta ay jiraan dalka dibadiisa, halka ay kulanka Shaqo uga badan yihiin Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo Xasan Cali kheyre.
“Ma jiraan inaan kala qeybsan nahay, inaan afgembi diidno waan ka mideysan nahay, inaan kaligii talisnimo diidno waan ka mideysan nahay, balse majiraan wararka dadka qaarkood ay sheegayaan,” ayuu yiri Xasan Sheekh Maxamed.
27-kii December 2021, Ra’iisul Wasaaraha XFS ayaa sheegay in Xukuumaddiisa ay ka badbaaday afgambi uu la damacsanaa Madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ciidan dul dhigay xafiiskiisa iyo kan Golaha Wasiirada.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Sheekh Mukhtaar Roobw Cali Abu Mansuur ayaa lagala baxay hoygii uu Muqdisho ka deganaa, ee uu xabsi guriga ugu jiray, waxaa sidaas sheegay xubno ka tirsan xisbiga uu hoggaamiyo.
Dr. Maxamed Nuur Bilaal, oo ah xoghayaha Xisbiga Amniga iyo Cadaalada ee uu guddoomiyaha ka ahaa Abuu Mansuur, ayaa Idaacadda Goobjoog ee Muqdisho u sheegay in loo soo sheegay in Roobow lala baxay habeenkii 29-ka December, islamarkaana la geeyey xarunta Habar Khadiijo ee NISA.
Dr. Maxamed ayaa sheegay inay hadda jirto khatar ay wajaheyso nolosha Abu Mansuur, isaga oo intaas ku daray in sababta Mukhtaar Roobow loogala baxay guriga ay tahay in lagala cararo cadaaladda, kadib markii uu wasiirka amniga Cabdullaahi Maxamed Nuur dalbaday warbixin ku saabsan xaaladda Roobow.
“Markii ay Wasiirka Amniga iyo dowladda Soomaaliya ku baraarugeen dulmiga lagu gaysanayo magaca dowladda, ayna tiri arritan war ha laga keeno, ayaa waxaa muuqaneysa in kooxdii waxan sameyneysay inay mar kale la baxsadeen musharaxii, oo ay la aadeen meel aan la garaneyn,” ayuu yiri Dr. Maxamed Nuur.
“Annaga waxaan dareemeynaa in nolosha Sheekh Mukhtaar ay khatar ku jirto, sidaas darteed waxaan dalabaneynaa baaritaan deg deg, waxaan mar kale dalbanayena caddaalad. Waxaan ugu baaqeynaa ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble inuu arrintan soo faro-geliyo.”
Si madax-banaan looma xaqiijin karo arrinta uu sheegay Dr. Maxamed Nuur Bilaal.
Ku-simaha agaasimaha hay’adda Nabad-Sugidda iyo Sirdoonka ee NISA Gaashaanle Sare Yaasiin Farey oo xalay wareysi siiyey VOA ayaa sheegay in Mukhtaar Rooboow uu ku sugan yahay guri ku dhexyaalla xarunta NISA, amnigiisuna uu sugan yahay, isagoo intaas ku daray in mas’uuliyadda ugu badan ee NISA ay tahay in isaga la ilaaliyo.
Waxa uu sheegay in noloshiisa iyo amnigiisa ay u hayaan sida ay ku sheegeen warqaddii uu soo saaray, wuxuuna intaas ku daray inaysan jirin wax ku kallifaya inay abuuraan waxyaabo aan jirin.
Yaasiin Farey ayaa sidoo kale sheegay inaysan jirin caafimaad darro ama culeys gaar ah oo heysata Mukhtaar Rooboow.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Xafiiska QM ee Soomaaliya ee UNSOM ayaa shaaca ka qaaday in beesha caalamka ay wada-hadallo la leedahay dhinacyada isku haya siyaasadda Soomaaliya, si looga hortago in xiisadda taagan ay isku rogto dagaal.
“QM iyo saaxiibada caalamiga waxay xiriiro la leeyihiin dhammaan dhinacyada si loogu booriyo inay xiisadda qaboojiyaan,” waxaa sidaas yiri Ari Gaitanis oo ah afhayeenka UNSOM, oo la hadlay wakaaladda wararka Reuters.
Sida uu sheegay Gaitanis, wada-hadallada ayaa waxaa ku lug leh dalal ay ka mid yihiin Mareykanka iyo UK, iyo ururka Midowga Yurub iyo dhinacyo kale, waxayna Arbacadii kulamo kala gooni la kala yeesheen madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Golaha Midowga Musharaxiinta.
“Hadafkooda labada kulanba wuxuu ahaa inay ku diiri-geliyaan hoggaamiyayaasha Soomaalida inay hormariyaan danaha waddaanka, ayna diiradda saaraan in la saxo khaladaadka doorashada,” ayuu yiri Gaitanis.
Caasimada Online ayaa ilo-wareedyo diblomaasiyadeed kasoo xigatay in muhiimadda koowaad ee beesha caalamka ay hadda tahay in Farmaajo lagu cadaadiyo inuu faraha kala baxo arrimaha doorashada, oo uu u daayo ra’iisul wasaare Rooble, welina aysan jirin qorshe loogu qasbayo inuu Villa Somalia ka baxo.
Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa Arbacadii shaaca ka qaaday inay la hadashay Farmaajo kana dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
Muqdisho 31ka Diseembar 2021 Wasiirkii hore ee Arrimaha Dibedda Soomaaliya Maxamed Cabdirisaaq ayaa cabiray qoraallada kasoo baxay Mareykanka ee ku aadan khilaafka ka dhex oogan madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen rooble.
Mareykanka ayaa laba goor soo saaray qoraallo u muquday inay ku taageerayaan Rooble, uguna hanjabayaan Farmaajo.
Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa shaaca ka qaaday inay Farmaajo ka dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
“Waxaan maanta kala hadlay madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo baahida deg degga ah ee loo qabo in la joojiyo hadallada iyo ficillada xiisad abuurka ah. Waxaan ku booriyey inuu ra’iisul wasaare Rooble ku taageero qabashada shirka Golaha Wadatashiga Qaran iyo in si deg deg ah loo dhameystiro doorashooyin la isku haleyn karo,” ayey tiri Phee. Qoraal kale oo kasoo baxay Mareykanka ayaa lagu yiri ““Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay tallaabo ka qaado kuwa carqaladda ku ah waddada nabadda Soomaaliya.
Haddaba Maxamed Cabdirisaaq oo wareysi siiyey Idaacadda BBC ayaa cabiray waxa loo fasiran karo hadalka Maraykanka iyo dalalka kale ee reer galbeedka iyo wicitaannadooda tooska ah ee madaxda Soomaaliya ee is khilaafsan
“Dabcan arrintan waxay daba socotay markii maalin dhoweyd khilaaf khatar geliyay Soomaaliya dowladnimadeedii iyo wixii la soo dhisaayay tan 2001-dii oo ahayd in Soomaaliya laga dhiso dowlad loo dhan yahay oo uu sal u yahay dastuur, nimaad iyo kala dambeyn,” ayuu yiri.
“Khifkaasi khatarta geliyay in dhamaam ay meesha ka baxdo nidaamkii dowladnimo ka dib ayaa waxaa dhacday in diblomaasiyiinta reer galbeedka iyo Afrikaanka iyo cidkasto oo arrimaha Soomaaliya isha ku haysay laga wadahadlay oo ay is weydiyeen maxaa arrinkan nagala gudboon oo aan Soomaali la qaban karnaa marka qaar waa iyagii qaar soo saaray war qoraalka halka qaar kalana ay barta Twitter ka soo dhigeen aragtidooda.”
“Waxaa taas ka sii dambeysay in taloofan lagula soo hadlay madaxweynaha iyo ra”iisul wasaaraha oo loo sheegay cidwalba waxii ay sameyn lahayd.”
Wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Maxamed Cabdirasaaq Maxamuud ayaa la weydiiyey in isagoo arrintaasi ka eegaya dhanka diblomaasiyadda dhadhan noocee ah ayay leedahay miyaa loo fasiran karaa in Mareykanka uu u janjeesamay xagga Rooble?
Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud ayaa ku jawaabay “Maya, Mareykanku sidaan muddaba ka wada shaqeyneynay oo aan ka wada hadleynay sidii Soomaaliya ay doorasho u aadi lahayd, muddo hal sano ahna arrintaas ayaa ka wada hadleynay, hadana weli waxay u janjeerta in weli la yirahdo xalka keliya waxa uu ku jira in doorasho la aadaa ee ma aragtay afgambi iyo nidaam kale oo sharci darro ah oo madaxweyne iyo ra’iisal wasaare shaqada looga joojiyo.”
Waxa uu intaas ku daray “Sida keliya ee wax lagu hagaajin karo, Soomaaliyana horay ugu socon karto waa in nidaamka sharciga ah la raacaa doorashana la aadaa marka hadalka Mareykankana sidaas ayuu u socdaa, dadkana waxay cabirayaan labada mas’uul keebaa raba inay socota doorashada keeba se raba inay si kale wax u socdaan marka waxay ila tahay dadku ay sidaasi wax ku cabirayaan.”
“Haddii Mareykanka dan uu ka leeyahay Soomaaliya darteed uu rabo inuu u farogeliyo iyagana ma sameynayaan hadey dhacdadana cidna ma yeeleyso laakiin marka lagu leeyahay dadkaagi iyo dalkaagi u tur, xuquuq-doodana ilaali marka in hadalkooda uu meel dheer ku dhaci doono oo dad badan oo Soomaali ahna ay ku raaci doonaan,” ayuu yiri Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud.
#warar #warka #wararka #Soomaaliya #Soomaali #Somalia #Somali #News #Muqdisho #Mogadishu
WARARKA MAANTA 30ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Meeqo taliye ayuu weli si khaldan u isticmaalyaa Farmaajo”Been-Hawaas”? Maxay beesha calaamka u taageersan tahay Raysal Wasaare Ku-Sime ahna Madaxweynaha cusub ee #Soomaaliya Mudane Maxamed Xuseen Rooble inuu qabto doorasho xor iyo xalaal ah? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Puntland 30ka Diseembar 2021 Puntland ayaa hub iyo darees cusub u qeybisay ciiddanka PSF, sida uu sheegay agaasimaha cusub ee ciiddankaas sareeyo guuto Maxamed Aamiin Xaaji Khe30ka Diseembar 2021yr. Agaasimaha PSF ayaa hadalkaan ku sheegay kadib markii booqasho ku tagay saldhigyo ciiddanka PSF ku leeyihiin buuralayda Galgala, si uu usoo ogaado daruufaha haysta ciiddanka iyo agabkooda.
Wuxuu sheegay dareeskii ciiddankii PSF lahaayeen inuu gacan u galay wuxuu ku tilmaamay cadowga Puntland, waxaana qaar kamid ah dareeskii hore ciiddanka PSF lagu gubay goob fagaare ah.
Ciidamada PSF ayaa xil ka qaadistii dhawaan lagu sameeyay agaasimhii hore ee PSF, waxay gadood ay sameeyeen kagasoo baxeen saldhigyadii ay ku lahaayeen aaggaga Galgala.
Hase yeeshee, qaar kamid ah oo kusoo biiray taliyaha cusub iyo kuwa kale oo ka yimid qeybaha kale ee ciiddamada ayaa dib loogu xoojiyay saldhigyadii ay baneeyeen ciiddankii PSF.
Dhinaca kale, wada hadalo lagu doonayo inuu xilka ku wareejiyo agaasimihi hore ee PSF ayaa ka socda magaalada Boosaaso, iyagoo ay halkaas ku sugan yihiin wafuud dhex dhexaadineed.
Maraykanka 30ka Diseembar 2021 Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibedda Mareykanka ee Arrimaha Afrika, Mary Catherine Phee ayaa shaaca ka qaaday inay la hadashay madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo kana dalbatay inuu taageero dadaallada uu wado ra’iisul wasaare Rooble.
“Waxaan maanta kala hadlay madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo baahida deg degga ah ee loo qabo in la joojiyo hadallada iyo ficillada xiisad abuurka ah. Waxaan ku booriyey inuu ra’iisul wasaare Rooble ku taageero qabashada shirka Golaha Wadatashiga Qaran iyo in si deg deg ah loo dhameystiro doorashooyin la isku haleyn karo,” ayey tiri Phee.
Phee ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday inay wada-hadallo la yeelatay ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
“Waxaan shalay la hadlay ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble si aan hoosta uga xariiqo taageeradeena ku aadan dadaalladiisa uu ku qabanayo kulanka Golaha Wadatashiga Qaran si loo saxo khaladaadka doorashada, si deg deg ahna loogu soo geba-gebeeyo doorashooyin xalaal ah. Dhammaan dhinacyada waa inay joojiyaan ficillada xiisad abuurka ah, ciidamada amniguna waa inay ahaadaan dhex-dhexaad,” ayey tiri.
Galmudug 30ka Diseembar 2021 Madaxweynaha dowlad goboleedka Galmudug, Mudane Axmed Cabdi Kaariye (Qoor Qoor) oo haatan ku sugan gudaha magaalada Muqdisho ayaa kulan gaar ah la qaatay Danjiraha UK u qaabilsan arrimaha dalka Soomaaliya, Kati Foster.
Qoor Qoor iyo Kati Foster ayaa ka wada-hadlay xaaladihii u dambeeyey ee soo kordhay iyo arrimaha doorashooyinka, sida lagu sheegay qoraal kooban oo kasoo baxay Galmudug.
Sidoo kale waxaa qoraalkan lagu sheegay inay labada dhinac isla garteen inay tahay in la soo gebagebeeyo doorashada, una arkaan xalka kaliya ee looga gudbi karo xiisada taagan.
“Waxaan hoosta ka xariiqnay baahida deg-degga ah ee loo qabo xilligan in ay tahay in la soo gebagebeeyo doorashada ayna tahay xalka kaliya ee Soomaaliya,” ayuu yiri Qoor Qo
Madaxweynaha dowlad goboleedka Glamudug oo todobaadkan soo gaaray caasimada ayaa qeyb ka ah dadaallada socda ee lagu doonayo in lagu soo afjaro xiisadda Villa Soomaaliya.
Waxaa kale oo uu ka qeyb-geli doonaan shirka Golaha Wada-tashiga Qaran ee u dhexeeyo ra’iisul wasaaraha iyo hoggaamiyeyaasha maamul goboleedyada dalka.
Galmudug 30ka Diseembar 2021 Golaha Badbaadada iyo Hogaan toosinta Galmudug ayaa dhawaan lagu dhawaaqaya, sida uu shaaciyey Wasiirkii hore amniga ee maamulkaas, Axmed Macalin Fiqi.
Axmed Fiqi ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook ayaa bulshada reer Galmudug iyo siyaasiyiinteeda ugu baaqay inay qeyb ka noqdaan Golahaas oo lagu badbaadinayo maamulkaas oo uu raagadiyey hogaan xumo iyo colaado soo noq-noqday.
Madaxweyne Qoor-Qoor oo asagu hogaamiyo maamulka Galmudug ayaa lagu eedeynaya in uu si weyn uga gaabiyay hogaaminta maamulkaas iyo in deegaanada uu ka taliyo uga mashquulay rabitaanka madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Qoor-Qoor ayaa inta badan waqti ku qaata magaalada Muqdisho oo xilligana uu ku sugan yahay, wuxuuna juhdi badan ku bixiyaa hoos u dhigista culesyada soo wajaha Villa Somalia oo la fahamsan yahay inay xilkaaas geysatay.
Muqdisho 30ka Diseembar 2021 Wasiirkii hore ee gargaarka xukuumadda Soomaaliya, Dr. Maryan Qaasim Axmed, haatana ah musharrax Golaha Shacabka ayaa ka hadashay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan khilaafka Farmaajo iyo Rooble.
Maryan Qaasim ayaa ugu horreyn farriin guud u dirtay dadka Soomalaiyeed, waxayna ugu baaqday inay ka wada-shaqeeyaan xasiloonida dalka iyo horumarka.
Sidoo kale waxa soo hadal qaaday xiisadda taagan, gaar ahaan khilaafka hareeyey Villa Soomaaliya, isla-markaana saameysay geeddi socoda doorashooyinka
“Dab lama huriyo ee waa la baqtiiyaa. Dagaal hadduu macaan ama kharaar yahay waa la soo jarribay,” ayey tiri, kadib qoraal kooban oo ay soo dhigtay barteeda Facebook-ga.
Dr. Maryan Qaasim ayaa sidoo kale soo jeedisay in xiisadda taagan lagu xalliyo aqli, xikmad iyo Alla ka cabsi.
Waxaa kale oo ay intaasi ku dartay in inay muhiim tahay in la darda-geliyo doorashada, lagana shaqeeyo maslaxadda guud ee dalka iyo dadka Soomaaliyeed.
WARARKA MAANTA 26ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Goor ma ayuu Madaxweyne Farmaajo soo xiri donaa Raysal Wasaare Mudane Rooble oo sharci saxda ku taagan? Yaa #Soomaaliya ka dhigay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan Farmaajo? Yaa maanta #Ethiopia difaacaya debiyada ay dadkeeda ka gashay Farmaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 26ka Diseembar 2021Jeneraal Sheekh Yuusuf Maxamed Siyaad (Indha-Cadde) qoraal uu soo saaray waxa uu ku sheegay inuu ka badbaaday isku day dil, kadib markii meel fog laga soo toogtay isagoo ku sugan gudaha garoonka diyaaradda Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho.
Jadwalkii guddiga doorashada heer federaal uu u qorsheeyey in lagu qabto doorashada xildhibaanada golaha shacabka ee baarlamaanka 11-aad ayaa mar kale fashilmay.
Guddiga ayaa 11-kii bishii hore ee November soo saaray jadwal cusub oo dhigaya in bishaan December 24-keeda la soo gabagabeeyo doorashada xildhibaanada golaha shacabka.
Hase yeeshee waqtigaas waxuu ku ekaa jimcihii maanta oo taariikhdu ku beegneyd 24-ka December, xubnaha dooran 50 xildhibaan ma dhama, badankoodna waxaa lagu muransan yahay hanaankii ay kursiga ku soo qaateen.
Waa markii saddexaad oo dib u dhac iyo fashil uu jawaho jadwal doorasho oo ka soo baxay guddiga hir-gelinta doorashada dalka ee heer federaal, shantii bilood ee u dambeysay.
Ilaa hadda doorashada xildhibaanada golaha shacabka waxaa bilaabay Koonfur Galbeed, Galmudug iyo guddiga doorashada reer waqooyiga, balse inta badan kuraastii la doortay waxaa ka daba yeereysa qeylo dhaanta qabaa’ilkii lahaa.
Jubbaland, Puntland, HirShabeelle iyo guddiga Banaadiriga weli ma bilaabin doorashada kuraasta golaha shacabka, balse Jubaland iyo Banaadiriga ayaa shaaciyey kuraas ay maalmaha soo aadan qabanayaan. Ra’iisul Wasaare Rooble oo hoggaamiya golaha wadatashiga qaran ee go’aanka doorashada iska leh ayaa iclaamiyey shir ka dhacaya Muqdisho oo madaxda dowlad goboleedyada iyo Ra’iisul wasaaraha ay uga tasha doonaan caqabadaha ay ka dhaqaaqi la’dahay doorasho daah-furan.
Waxaa jira xogo hor dhac ah oo tilmaamaya in shirkaas lagu gorfeyn doono damac ku jira dowlad goboleedyada qaar oo doonaya in doorashada loo asteeyo hal deegaan doorasho, si madax goboleedyadu ay awood ugu yeeshaan in magaalada fadhiga u ah ay ku maamushaan doorashada dhamaan xildhibaanada ka bimaanaya deegaanada maamulkiisa.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Jeneraal Indha-Cadde, oo warqadaan u diray, qaarna ogeysiiskooda ku xusay xafiisyada ugu sareeya dalka markii laga reebo kan Rooble iyo hey’adaha garoosrka, ayaa codasay in la baaro kiiskaan lagu qaaraji rabay.
“21-12-2021 saacadu markii ay aheyd 5:20 Galabnimo anagoo dhex lugeyneyna Airportka Aadan Cadde Airport, aniga iyo Maxamed Cali Sheekh ayaa waxa nalaga soo toogtay meel Fog oo ku adaneyd deegaanka Alpha Group ay ka dagan yiihiin Airportka, taas oo nalagu soo toogtay qoryaha meesha Fog wax looga toogto, ayada oo la igu talagalay in la igu qaarajiyo, balse ilaahey iga badbaadshay,” ayaa qoraalkiisa ku yiri Indhacadde.
Jeneraalka ayaa sheegay in aad ay u dadaalayeen, taas oo keentay in qofkii tooganayey uu xabadda la waayo, “ Waxan ka rajeynayaa hey’adaha sida tooska ah ay ugu socoto warqadaan iyo kuwa kuleh ogeysiintaba in aan heli doono Cadaalad,” ayuu yiri.
Qoraalka uu soo saaray Jeneraal Indha-Cadde ayaa intaas ku sii daray, “Madaama aan u socday si xoog ah, ayaa sababtay inuu sugnaan waayo shiishkii qofkii i toogan rabay, sidaas awgeed, waxaan ka codsanayaa hey’adaha sida tooska ah ay ugu socoto warqadaan iyo kuwa ku leh ogeysiinta in la baaro kiiskaan loogu talagalay nafteyda in lagu qaarajiyo.”
Qoraalka Indha-Cadde qeybta lagu xusay xafiisyada ay warqadaan ku socoto iyo kuwa ay ogeysiiska ka heysato, midna laguma soo darin Ra’iisul wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble, halka ay ku jiraan Madaxweyne Farmaajo, wasiirka amniga, taliyayaasha ciidamada garoonka iyo maxkamadda ciidamada.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Yuusuf Xaaji Maxamuud oo ka mid ah waxgaradka beelaha Mudullood oo maanta hadal ka jeediyey kulan ay xaalada dalka ka yeesheen waxgaradka beeshaas ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaare Rooble ay diyaar ula yihiin xoog iyo xoolo, hadii ay daacad ka tahay inuu si dhab ah u maareeyo xaaladaan kala guurka ah ee dalku ku jiro.
Waxa uu cadeeyey in beesha Mudulood ay Rooble ku taageeri doonto taaba-gelinta cadaaladda, balse wax kale aysan isugu imaa doonin, “Hadii gudashada howshaan ay dhab kaa tahay Rooblow waxaan diyaar kuula nahay garab iyo dhaqaale,” ayuu yiri Yuusuf Xaaji.
Waxuu intaas ku sii daray, “Ra’iisul wasaare taladaada iyo go’aanka aad gaartay hadii aad ka tanaasusho xilka ayaad ku weysay, go’aanadaada cidii fulin laheyd waa laguu haayaa, hadii lagaala hadlo ama lagaa hor istaago go’aankii aad guddiga khilaafaadka uga ceyrisay xubnaha oo aad ka tanaasusho dalka adigaa burburiyey.”
Yuusuf Xaaji waxa uu sheegay in dalku uu galay xaalad adag, isla markaana qof maanta badbaadi kara uu yahay Ra’iisul wasaaraha, hidii uu noqdo nin daacad ah oo go’aan leh.
“Rooblow waan kuu balan qaadeynaa hadii ay daacad kaa tahay dalka inaad badbaadiso, hiil hoo ah iyo mid xoog ah intaba waan ku siineynaa, xoogaas ma ahan in wax lagu duminaayo ee waa mid dalka lagu badbaadinaayo,” ayuu yiri.
Yuusuf Xaaji ayaa sheegay in aysan diyaar u aheyn gacan ka hadal, balse hadii xaaladda la gaarsiiyo aysan kasii aamusnaa doonin.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullahi Deni oo caawa shir jaraa’id qabtay ayaa si qota dheer uga hadlay dagaalkii ka dhacay magaalada Boosaaso iyo khilaafka kala dhaxeeya Taliyihii uu xilka ka qaaday ee PSF-ta Puntland Maxamuud Diyaano.
Madaxweyne Deni ayaa ugu horeyn sheegay in wax kasta oo dhacay ay ka dowlad ahaan diyaar u yihiin in xal nabadeed laga gaaro oo lasoo afjaro xiisadda ka taagan magaalada Boosaaso.
Sidoo kale Deni ayaa baaq u diray isimada dhaqanka iyo siyaasiyiinta reer Puntland, isagoo ka codsaday in xiisadaan ay xal u keenaan, si loo kala badbaadiyo dadka, isagoo balan qaaday in wax kasta oo waxgaradku go’aamiyo ay xukuumadiisu u hoggaansami doonto.
Waxa uu sheegay in wax kasta oo dhacay ay diyaar u tahay xukuumadda Puntland in la is daba qabto, isagoo si toos ah baaq ugu diray Agaasimihii uu xilka ka qaaday ee ciidanka PSF Maxamuud Cusmaan Diyaano oo hoggaaminaya ciidanka ka dagaalamaya Boosaaso. “Waxaa ugu baaqayaa agaasimihii hore ee PSF oo runtii isaga, walaalkiis iyo aabihiis ay waqti badan ka soo qeyb qaateen difaaca dalkaan, in taariikhdiisa uusan iska xumeyn, waan u nasteexeynayaa, dadka reer Puntland heer kasta ha joogee bulshada, sharciga iyo dowladnimadaa ka weyn,” ayuu yiri Madaxweyne Deni.
Waxa uu sheegay in aysan shaqeyn doonin qof kasta meesha uu ka shaqeeyo hadii laga bedelo inuu ku dagaalamo ‘anigaa qaadanaaya’ “Weliba dadkii dowladnimada lagu tirinaayey oo u soo dhintay waqtiga dheerna u soo bixiyey fal noocaas ah inuu ka yimaado runtii waa ku ceeb,” ayuu yiri Madaxweyne Saciid Deni.
Deni oo sii hadlaayey ayaa sheegay in wixii dhacay ay yihiin wax ku wada dhacay oo ka wada dhacay, qaladkana markiisa laga wada hadli doono, balse maanta aan la joogin waqti la is eedeeyo, maadaama ay dadkii shacabka ahaa duurka u baxeen oo xaalad adag ay wajahayaan.
“Waxaan idiin cadeynayaa dowladeydu waa dowlad nabadeed, nabadbaan dooneynaa, dhamaan ciidamada Puntland waxaan farayaa in nabad ay ku qada noolaadaan, arrintaana waxaan codsanayaa in si kale loo xaliyo, waana loo xali karaa, xalkana dowlad ahaan diyaar ayaan u nahay,” ayuu yiri Saciid Deni.
Sidoo kale Madaxweynaha ayaa ciidamada la dagaalamaya ee PSF waxa uu u balan qaaday in aysan jirin cid ka aar goosa doonta, isagoo ka codsaday in xalka ay qaataan oo dagaalka joojiyaan.
“Ciidanka PSF waxaan u balan qaadayaa cid weerar ku ah ma jirto, cid dooneysa in xal askari ah ay wax ku xaliso ma jirto, waxaan rajeynayaa in arrintaan lagu dhamey doono xal ay hormuud ka yihiin xubno aan dowladda aheyn, qoonsiga jira iyo arrimaha taagan waan dareensanahay, laakiin waxaan bulshada u cadeyneynaa in dowladdu ay diyaar u tahay xal kasta oo arrintaan loo keeno,” ayuu yiri Saciid Deni.
Madaxweynaha Puntland ayaa faray ciidamada ka amar qaata ee ku sugan Boosaaso in aysan xabad dambe ridin, xataa hadii lagu xad gudbo oo xabad lagu soo rido, “Inta diiday amarkeyga waxa ay sameeyaan dadkaa arki doona, laakiin waxaan rajeynaa in xalka la qaato oo waxgaradka la tixgeliyo,” ayuu yiri.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed, gaar ahaan kuwa sida gaarka ah u tababaran ee Kumaandooska Gorgor ayaa lagu soo warramayaa inay howl-gallo ka dhan ah Al-Shabaab ka sameeyeen degmada Awdheegle iyo duleedkeeda.
Wararka ayaa sheegaya in howl-gallada oo ahaa kuwa qorsheysan ay ciidamadu ku fashiliyeen weeraro qaraxyo ah oo lagu aasay waddooyinka soo gala degmadaasi.
Saraakiil ka tirsan kuwa Gorgor ayaa sheegay in dhowr miinooyin ay ka soo saareen inta u dhexeysa Awdheegle iyo deegaanada Shaamgare, Jowhar Yareey iyo Mubaarak.
Sidoo kale saraakiisha ayaa shaaca ka qaaday in ciidamada marka ay soo saareen miinooyinkaasi ay ku guuleysteen in la qarxyo, iyaga oo aan geysan wax khasaare ah.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021 Madaxweyne Farmaajo ayaa loo diiwaan galiyey madaxweynihii koowaad ee Soomaali ah oo burburka kadib dowladiisa fagaaraha ka difaacdo Dowladda Itoobiya.
Farmaajo, oo xafiiska ku yimid inuu yahay siyaasiga ugu fog xagga naceybka Soomaalida u qabto Itoobiyaanka waqti dheer, ayaa waxaa si deg deg ah ugu dhacay isbadal masaafadiisa illaa hadda ay Soomaalida la yaaban tahay.
Tallaabadii Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ay qaaday asbuucaan waxay ahaan doontaa mid diiwaan ku leh taariikhda siyaasadeed ee Soomaaliya.
Golaha xuduuqda Aadanaha ee Qaramada Midoobay ayaa cod uu qaaday ku ansixiyey dhismaha guddi khubaro ah oo Caalami ah oo baaritaan ku sameenaya tacadiyada xuquuqda Aadanaha ee ka dhacay Wadanka Itoobiya intii uu socday dagaalka aan weli dhammaan.
Codeynta ayaa dhacday kadib shir looga hadlay xaaladda xuquuqda Aadanaha ee Itoobiya. Saraakiisha Qaramada Midoobay ayaa si weyn uga digay in dagaalka ka socda waddanka Itoobiya uu saameyn taban ku yeelan karo dhammaan dalalka gobolka.
Codeyntii la qaaday iyo halka ay Soomaaliya ka istaagtay ayaa si weyn uga marqaati kacday jaceylka uu Madaxweyne Farmaajo u qabo xukuumadda Abiy Ahmed.
Muqdishu 26ka Diseembar 2021Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa xirtay terminal-ka MOVCON ee garoonka diyaaradaha Aadan Cadde, kaasi oo ay adeegsan jireen QM, Amisom iyo safaaradaha reer galbeedka.
Warqad kasoo baxday maareeye ku-xigeenka garoonka Aadan Cadde, Caydaruus Axmed Kaahiye ayaa lagu sheegay in go’aankan la qaatay kadib amar kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya.
Duulimaadyada Amisom, QM iyo safaaradaha reer galbeedka ayaa lagu war-geliyey in hadda kadib ay adeegsan doonaan terminal-ka shacabka caadiga ah iyo qeybta VIP.
Warqadda kasoo baxday Wasaaradda Arrimaha Dibedda, oo ay heshay Caasimada Online, ayaa lagu sheegay in dhowr sababood loo xiray MOVCON oo ay ka mid tahay inay adeegsadaan rakaab aan aheyn AMISOM iyo QM, taasi oo jebineysa hanaanka socdaalka sharciga ah.
Waxaa sidoo kale warqadda lagu sheegay in marar badan ay dhacday in duulimaadyada QM ay soo cago dhigteen garoonka ayaga oo aan kahor waaxda socdaalka usoo gudbin dokumentiyada rasmiga ah.
Wasaaradda Arrimaha Dibdda Soomaaliya ayaa sidoo kale sheegtay in qaar ka mid ah duulimaadyada adeegsada MOVCON ay soo qaadeen dad aan haysan baasabooro ama ay warqado ka dhiman yihiin, taasi oo ka dhigan inay si sharci darro ah kusoo galeen
Jubbaland 26ka Diseembar 2021 Dowlad goboleedka Jubbaland ayaa shaacisay liiska xubnaha guddiyada ee soo xulaya ergada dooraneysa lixda kursi ee ugu horreeya xubnaha Golaha Shacabka ee ka imaanaya degaanada maamulkaas gaar ahaan degmada Kismaayo.
Guddiga doorashada ee Jubbaland ayaa soo gudbiyey liiska guddiyada ergada diyaaranaya, waxayna isugu jiraan oday dhaqameedyo iyo bulshada rayidka ah.
“Guddiga Hirgalinta doorashooyinka heer dowlad goboleed ee Jubaland SEIT waxay halkan kusoo gudbinayaan Guddiyada xulista Ergooyinka kuraasta 6-da ah ee la shaaciyay 23/12/2021 kuwaasoo kamid ah 43-da kursi ee ku asteysan dawlad Goboleedka Jubaland,” ayaa lagu yiri warqadda kasoo baxday guddiga hirgelinta doorashada ee Jubbaland.
Doorashada lixdan kursi ayaa la filayaa in maalmaha soo socda ay ka qabsoonto gudaha magaallo xeebeedka Kismaayo oo haatan laga dareemayo qaban-qaabo xoogan.
Jubbaland ayaa u muuqata inay si ka duwan maamullada Galmudug iyo Koonfur Galbeed u qabaneyso doorashada Golaha Shacabka, waana maamul goboleedkii ugu horreeyey ee soo bandhiga guddiga soo xulaya ergooyinka, taas oo aysan horey u sameyn maamullada kale.
Sidoo kale waxay tallaabadan fure u noqoneysaa hannaanka daah furnaanta ee doorashada Golaha Shacabka oo haatan cabasho xoogan ay ka muujinayaan xubnaha
WARARKA MAANTA 24ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Maxaa ka ogtihiin in Madaxweyne ku-sime Farmaajo Iyo Argagiiso Maal-Galiye Fahad Yaasiin qorshaynayaa inay weer iyo dil khaarajin ah u diyaarinayaa Raysal Wasaare Mudane Maxamed Xuseen Rooblle oo hadda ay awoodi karin inay xilka ka tuuraan? Maxuuse yahay dhaqhaqaaqa ciidan ee Farmaajo #Muqdishoka wado? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Hoggaamiyaha Xisbiga Wadajir Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ayaa shaaca ka qaaday in Madaxweyne Farmaajo uu maalmahaan ku howlan yahay abaabul ciidan iyo dagaal ka dhan ah Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo qoraal ku daabacay boggiisa Facebook ayaa yiri: “Farmaajo wuxuu maalmahan ku hawlanyahay abaabul ciidan iyo dagaal ka dhan ah Ra’iisul Wasaare Rooble. Mar wuxuu ka hadashiiyey nin dhiirran oo isagoo garaaddihii ciidanka xiran Raysalwasiirihii Aflagaaddo ku dhoobay.”
Cabdiraxmaan ayaa sidoo kale xusay in madaxweyne Farmaajo uu abaabulay guddiyada doorashada si uu uga hor yimaado 7-dii xubnood ee laga eryey guddiga xalinta khilaafaadka.
“Wuxuu soo abaabulay guddiga doorashada, isagoo diiddan in la beddelo xubnihii guddiga xallinta khilaafaadka. Waxaa xigay shirkii dhoollatuska ahaa ee saraakiisha ciidanka iyo waddooyinkii la xiray, si loo baajiyo shirkii Golaha wasiirrada. Waxaa intaas dheer dacaayadda ay CBB baraha bulshada ka wadaan ee Rooble ku wajahan,” ayuu sii raaciyey hadalkiisa.Ra’iisul wasaare Rooble ayuu ugu baaqay in uu shaqadiisa ku aadan Doorashada xoojiyo, si dalka ay uga dhacdo Doorasho lagu wada qanacsan yahay.
Hadalka ka soo yeeray siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur ee ah eeda uu ujeediyay Madaxweyne Farmaajo weli kama jawaabin Madaxtooyadda
Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble oo shalay guddoomiyay shirka toddobaadlaha ah ee Golaha Wasiirrada ayaa sheegay inay jiraan dad dano gaar ah leh oo doonaya in ay carqaladeeyaan arrimaha doorashooyinka dalka.
Rooble ma sheegin cidda ay yihiin dadkaas, hase yeeshee hadalkiisa wuxuu imanayaa ayada oo khilaaf xooggan oo cusub uu kala dhaxeeyo madaxweyne Farmaajo.
Farmaajo, oo ka careysan ceyrintii Rooble uu ku sameeyey xubno ka mid ah guddiga xalinta khilaafaadka, ayaa la sheegay inuu isku dayayo in la carqaladeeyo doorashada.
Jubbaland 24ka Diseembar 2021 Guddiga doorashada Jubaland ayaa maanta shaaciyey jadwalka doorashada 6 ka mid ah kuraasta Golaha Shacabka ee laga soo dooranayo maamulkaas.
Lixdan kursi ayaa ka mid ah 14 kursi oo uu guddigu sheegay inuu doorashado qabanayo 13-kii December, waxayna kala yihiin HOP82, HOP108, HOP113, HOP134, HOP203, HOP217.
Doorashada lixdan kursi ayaa dhaceysa 28-ka December, sida uu guddiga sheegay, ayada oo maanta oo ah 24-ka la billaabayo diiwaan-gelinta iyo shaacinta guddiga xulista ergada, halka musharaxiinta la diiwaan-gelinayo 27-ka.
Go’aanka Jubaland ay ku qabaneyso doorashada 6 kursi ayaa dhabarjab ku ah isku daygii ay Midowga Musharaxiinta Soomaaliya doonayeen inay ku hakiyaan doorashada oo ay sheegeen in la boobayo.
Golaha Midowga Musharaxiinta ayaa horaantii bishan dalbaday in doorashada la hakiyo sababo la xiriira boob xooggan oo lagu sameeyey kuraastii la doortay badankood.
Hase yeeshee, dalabkooda ayaa waxaa si wadajir ah u diiday ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxda maamul goboleedyada, ayada oo Rooble uu amray in lasii wado doorashada.
Kuraastii afarta aheyd ee reer waqooyiga ee Muqdisho lagu doortay 19-kii December ayaa hadalkii Rooble u beddeshay ficil, waxayna si rasmi ah u xaqiijisay inuu fashilmay isku daygii mucaaradka.
Maraykanka 24ka Diseembar 2021 Dowladda Mareykanka ayaa dalbatay in la saxo khaladaadka ka jira doorashooyinka Soomaaliya, xilli la rumeysan yahay in boob lagu sameynayo kuraasta golaha shacabka.
Qoraal kooban oo ay twitter soo dhigtay safaaradda Mareykanka ee Muqdisho ayaa lagu soo dhoweeyey kulanka Golaha Wadatashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya Muqdisho, kaasi oo ujeedkiisu yahay in looga hadlayo muranka hareeyey hanaanka doorashada.
“Waxaan soo dhoweyneynaa qorshaha lagu qabanayo kulanka Golaha Wadatashiga Qaran ee diiradda lagu saarayo horumarinta iyo dedejinta hanaanka doorashada. Waxaan ka rajeyneynaa hoggaamiyayaasha Soomaaliya inay saxaan khaladaadka la arkay si loo xaqiijiyo in natiijooyinka doorashada ay helaan taageerada iyo kalsoonida shacabka Soomaaliyeed,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Qoraalka Mareykanka ayaa daba socday mid maanta kasoo baxay beesha caalamka oo lagu soo dhoweeyey shirka uu iclaamiyey ra’iisul wasaaraha ee Gola Wada-tashiga Qaran laguna dalbaday daah-furnaanta doorashada oo ay weli cabasho ka muujinayaan mucaaradka iyo xubnaha xil doonka ah.
“Saaxiibada Soomaaliya ee beesha caalamka waxa ay soo dhoweynayaan qorshaha lagu qabanayo kulanka fool ka fool ah u yeelanayo Golaha Wadatashiga Qaran oo diiradda lagu saarayo hagaajinta iyo dardargelinta hannaanka doorashada. Waxaan mar kale ku celinaynaa baaqayada ku aaddan daahfurnaan buuxda ee dhammaan hababka la xiriira,” ayaa lagu yiru warsaxaafadeedka maanta ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka.
“Waxaan weli sii buuxda u taageeraynaa hanaan kasta oo ku saleysan oo ixtiraama heshiisyadii 17kii Sebtembar 2020 iyo 27dii May 2021. Waxaan madaxda Soomaaliya ugu baaqeynaa inay sida ugu dhaqsiyaha badan ku soo gebagebeeyaan hannaanka doorashada.”
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Khilaaf cusub oo u dhaxeeya madaxweyne Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Rooble ayaa soo shaac-baxay wax kayar laba bilood un kadib markii ay ka heshiiyeen khilaafkii hore.
Khilaafka haatan kasoo dhex cusboonaaday labada xafiis ee dalka ugu sarreeya ayaa ka dhashay sida Guddiga Xalinta Khilaafaadka uu toddobaadkii hore kaga falceliyay murankii hareeyay kursiga uu tirsigiisu yahay #HOP67, oo bishii November uu ku soo baxay Taliyaha KMG ee Hay’adda NISA, Yaasiin Cabdullaahi Maxamuud (Yaasiin Farey).
Guddiga Xalinta ayaa 15-kii bishan warsaxaafadeed ku sheegay in hannaanka loo maray doorashada kursigaasi ay aheyd mid waafaqsan habraaca doorashada, taasoo aanay dadku ku qancin.
Ra’iisal Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo saluug ka muujiyay qaabka ay guddiga u maareeyeen tabashada laga keenay kursigaasi ayaa 3 cisho ka dib go’aanka guddiga waxa uu xilka ka qaaday toddoba ka mida xubnaha guddigaasi, oo ku xirnaa Villa Somalia.
Rooble ayaa xubnahaas ku eedeeyey inay lumiyeen madaxbannaanidii guddinimo, ayna ku milmeen siyaasadda. Rooble ayaana bayaan kusoo magacaabay xubnihii bedeli lahaa xubnahaasi.
Ilo wareedyo ayaa sheegaya in Villa Somalia aanay jecleysan, sida loola dhaqmay xubnihii xilka laga qaaday, oo ciidamo ka amar-qaata Wasiirka Amniga Gudaha, Cabdullaahi Maxamed Nuur ay xoog kaga saareen Xarunta Guddiga Xalinta Khilaafaadka. Tani waxay ka dambeysay markii xubnahaasi ay ka horyimaadeen xil ka qaadistaasi.
Muqdishu 24ka Diseembar 2021 Ku xigeenka Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay dhanka Gargaarka Bani aadamnimada ee Soomaaliya Aadam Abdulmoula ayaa war kasoo saaray Xaaladda Magaalada Boosaaso xarunta Gobolka Bari ee Puntland.
Aadam ayaa sheegay in wax laga xumaado uu yahay dagaalka Boosaaso oo sabab u noqday Barakaca Kumanaan ruux oo lagu dul dagaalamay iyada oo xaalad la joogo waqtiga is badelka cimilada Magaaladaas.
Hay’adaha hoostaga Qaramada Midoobay ayuu sheegay in ay diiwaangeliyaan kumanaan ruux oo isaga barakacday Guryahooda kaddib markii cabsi ay ka muujiyeen hubka culus oo meelo ka fog goobaha dagaalka ku dhacay.
Saraakiil katirsan Hay’adaha Qaramada Midoobay & kuwo maxali ah ayaa diiwaangeliyay xogta Barakacayaal ku sugnaa Magaalada Boosaaso oo dib usii barakacay maadaama uu saameyn taban ku reebay dagaalka.
70,000 (Todobaatan kun) oo ruux oo ah Dadka Boosaaso oo u dhigma 40% ayaa dib uga sii barakacay guryahooda, xaaladdooda ayuu sheegay ku xigeenka ergayga gaarka ee xoghayaha guud u qaabilsan arrimaha Bani aadamnimada inay tahay nolol adag.
“Waxa aan walaac ka muujineynaa dadka ka barakacay dagaalka Magaalada Boosaaso oo saameyn taban ku reebay noloshooda, 40% dadkii ku barakacay Magaaladaas ayaa dib usii barakacay, Boosaaso waxa ay horay u martigelisay 70,000 oo ruux oo dib u sii barakacay” ayuu yiri Adam Abdelmoula.
Boosaaso waxaa ku dagaalamay Ciidamada Puntland oo fulinaya amarka Madaxweyne Siciid Cabdullaahi Deni & kuwa gaarka u tababaran ee PSF oo diidan in xilka laga wareejiyo Agaasime Maxamuud Cismaan Diyaano.
WARARKA MAANTA 23ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Maxay tahay sababta loogu fadeexadeynaaayo Raysal Wasaare Mudane Rooble inuu boobay dhul ay leeyihiin Ciidanka Badda? Maxuuse ya hay qorsha Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaa” markii uu ogaaday in Raysal Wasaare Rooble uu eryey/cayriyey guddiggii khilaafaadka ee Farmaajo u soo xxushay inay u ansixiyaan dadka uu u wato inay doortaan? Yaa doorasha qaban doona #Soomaaliya? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo wax-kasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Jeneraal Odawaa Yuusuf Raage ayaa magacaabay guddi baar boobka la sheegay in lagu sameynayo dhulka ciidamada badda Soomaaliya, oo dadka lagu eedeeyey uu ka mid yahay ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble.
Warqadda kasoo baxday Odawaa ayaa astaan u ah inuu sii xoogeysanayo khilaafka madaxweyne Farmaajo iyo ra’iisul wasaare Rooble, ayada oo uu socdo olole dacwad loogu furayo ra’iisul wasaaraha.
Kooxda madaxweynaha ayaa qorsheyneysa in marka dacwad lagu furo Rooble uu madaxweynaha amro in shaqo ka-joojin lagu sameeyo ra’iisul wasaaraha, si looga wareejiyo hoggaanka xukuumadda iyo doorashada, oo loogu gacan geliyo ra’iisul wasaare ku-xigeenka Mahdi Maxamed Guuleed Khadar.
Ujeedo: Magacaabid guddi
Ayadoo la tixraacayo warqadda tixraaceedu yahay WG/XW/00174/21 kana soo baxday Xatiiska Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda federaalka Soomaaliya, soona baxday 21.12.2021 kuna saabsaneyd Baaritaan iyo wax ka Qabasho Dhacdo si waafaqsan sharciga.
Laga bilaabo maanta oo ay Taariikhdu Tahay 21.12.2021, Waxaan Saraakiisha hoos ku xusan u magacaabay Guddi Baaritaan ku sameeya dhacdada ku cad warqadda kor ku xusan, waana sidaan magacyadooda:-
1. S/guuto Maxamud Sheikh Cali Maxamed, Guddoomiye
2. S/guuto Maxamed Tahliil Biixi, Guddoomiye ku-xigeen
3. S/guuto Maxamed Xaashi Guuleed, Xubin
4. S/guuto Maxamed Xasan Raage, Xubin
5. S/guuto Cabdullahi Warsame Siyaad, Xubin
Sidaas darteed, waxaa Guddiga Saraakiisha sare ku xusan lagu adkaynayaa inay si hufan u gutaan shaqada iyo waaajibaadka loo igmaday.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Warsaxaafadeed kasoo baxay madaxtooyada dowlad goboleedka Puntland ayaa waxaa markale looga hadlay xiisadda dagaal ee haatan ka taagan magaalada Boosaaso, taas oo u dhexeyso ciidamada maamulkaasi iyo kuwa PSF-ta.
Puntland ayaa qoraalkan ku sheegtay in agaasimihii xilka laga qaaday ee hay’adda PSF uu hurinayo colaad ka dhacda Boosaaso isla-markaana uu hoobiyeyaal la dhacayo magaalada.
Sidoo kale waxay Puntland shaaca ka qaaday inay marweliba ka go’an tahay illaalinta dowladnimada iyo sarreunta sharciga.
“Dowladda Puntland ee Soomaaliyeed waxaa mar wal ba ka go’an illaalinta dowladnimada ku dhisan sareynta sharciga. Dowladda Puntland waxay caddeynaysaa in Agaasimihii hore ee PSF uu hurinayo colaad ka dhacda Magaalada Boosaaso, asagoo si aan kala sooc lahayn Magaalada ugu duqeynaya hoobiyaal ka mid ah hantida PSF ee laga sugayo inuu xilkeeda wareejiyo,” ayaa lagu yiri warsaxaafadeedka ka soo baxay madaxtooyada Puntland.
Qoraalkan ayey sidoo kale madaxtooyada Puntland ku sheegtay inay dooneyso in si nabad ah lagu dhammeeyo xiisadda ka dhalatay xil wareejinta agaasimaha hay’adda PSF-ta.
Ugu dambeyn Puntland ayaa ku celisay inay waqti siineyo dadaallada nabadeed ee haatan socda, isla-markaana ay dhankeeda qaadeyso wixii tallaabo ah oo lagu fududeyneyo.
Puntland 23ka Diseembar 2021 Qoraal cusub oo ka soo baxay hoggaanka taliska PSF-ta ayaa waxaa looga hadlay xiisadda weli ka taagan gudaha magaalada Boosaaso ee xarunta ganacsiga Puntland, gaar ahaan dadaallada xalay dib uga dhacay gudaha magaaladaasi.
PSF ayaa ku eedeysay Puntland inay jabisay xabad joojintii lagu dhowaaqay, isla-markaana ay weerar ku soo qaaday xerada PSF, sida lagu sheegay warka ka soo baxay taliska.
Sidoo kale PFS ayaa sheegtay in wasiirada Puntland ee haatan ku sugan magaalada Boosaaso inay sii hurinayaan colaada haatan ka aloolsan magaaladaasi.
”Wasiiradii ay dowladdu usoo xil-saartay arrintaan waxay sii hurinayaan colaadda iyo barakicinta shacabka, waxaa sii socda dhiig-baxa shacabka iyo Ciidanka Puntiand,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Dhanka kale PFS ayaa shaacisay in haatan ay ciidamadeeda ay ku sugan yihiin gudaha xerada, waxayna uga digtay kuwa Puntland inay soo weeraraan halkaasi.
“Waxaan oga digaynaa dhallinyaradda Ciidamadda kala duwan ka tirsan ee lasoo marin habaabinayo inaysan naftooda u biimeyn shaqsi aanan garanayn culeyska ay leedahay masuuliyadda. PSF waxay ku sugantahay xarunteedii, weyna is-difaacaysaa, waxayna ku kalsoontahay shacabk,” ayaa markale lagu yiri qoraalka kasoo baxay taliska ciidanka PFS.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Warsaxaafadeed ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka ee fadhigooda uu yahay magaalada Muqdisho ayaa waxaa looga hadlay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan muranka hareeyey doorashooyinka Golaha Shacabka dalka.
Ugu horreyn Beesha Caalamka ayaa soo dhoweysay shirka uu iclaamiyey ra’iisul wasaaraha ee Gola Wada-tashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya gudaha magaalada Muqdisho.
Saaxibada Beesha Caalamka ayaa ku celiyey baaqeeda ku aadan daah-furnaanta doorashada oo ay weli cabasho ka muujinayaan mucaaradka iyo xubnaha xil doonka ah.
“Saaxiibada Soomaaliya ee beesha caalamka waxa ay soo dhoweynayaan qorshaha lagu qabanayo kulanka fool ka fool ah u yeelanayo Golaha Wadatashiga Qaran oo diiradda lagu saarayo hagaajinta iyo dardargelinta hannaanka doorashada. Waxaan mar kale ku celinaynaa baaqayada ku aaddan daahfurnaan buuxda ee dhammaan hababka la xiriira,” ayaa lagu yiru warsaxaafadeedka maanta ka soo baxay wakiilada Beesha Caalamka
Sidoo kale Beesha Caalamka ayaa ka dalbatay Golaha Wada-tashiga Qaran inay soo gaba-gabeeyaan doorashada, iyada oo shaacisay inay taageereyso hannaan kasta oo ku saleysan heshiisyadii la gaaray 17-kii Sebtembar 2020 & 27-dii May 2021, sida lagu sheegay qoraalka.
“Waxaan weli sii buuxda u taageeraynaa hanaan kasta oo ku saleysan oo ixtiraama heshiisyadii 17kii Sebtembar 2020 iyo 27dii May 2021. Waxaan madaxda Soomaaliya ugu baaqeynaa inay sida ugu dhaqsiyaha badan ku soo gebagebeeyaan hannaanka doorashada,” ayaa lagu yiri qoraalka ay sida wadajirka u soo sareen xubnaha Beesha Caalamka
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble wuxuu galay wajigii labaad ee dagaalka isaga, Farmaajo iyo Fahad Yaasiin. Tan iyo markii uu Rooble isku dhigay kursiga Yaasiin Farey oo uu diiday inuu gudbo, dhinaca madaxweyne Farmaajo waxay cabeysteen dagaal cusub.
Marxaladda koowaad waxay xoog iyo xoolo geliyeen in guddiga xalinta khilaafaadka uu fasaxo kursiga Yaasiin Fareey waana ku guuleysteen, laakiin Ra’iisul Wasaare Rooble oo la sheegay inuu helay caddeymaha sida musuq maasuqa leh ee loo maareeyey Kursigaas wuxuu 7 xubnood ka eryey guddigii xalinta khilaafaadka.
Markii uu soo baxay go’aanka Ra’iisul Wasaaraha waxay kooxda madaxweyne Farmaajo ku cadaadiyeen guddigii inay ka horyimaadaan go’aanka Ra’iisul Wasaaraha, waa sameeyeen guddiga shaqadaas laakiin cidna uma joojin hadalkooda.
Kadib waxay u dhaqaaqday kooxda madaxweyne Farmaajo inay isticmaasho guddiyada doorashada ee heer maamul Goboleed iyo midka heer Federaal, waxay ku cadaadiyeen inay soo jeediyaan in doorashada la joojiyo, waxaana warqad soo saaray guddoomiyaha guddiga doorashada ee heer Federaal Maxamed Xasan Cirro isagoo xiganaya guddoonka guddiyada heer maamul Goboleed.
Markii ay soo baxday warqaddaas lagu joojinayo doorashada waa la is-qabsaday, waxaa iska dafiray inta badan guddiyada doorashada ee heer maamul Goboleed marka laga reebo guddiga maamulayo doorashada Galmudug.
Ninka madaxda ka ah guddiga maamulayo doorashada Galmudug iyo ninka madaxda ka ah guddiga doorashada heer Federaal labadaba waxaa lagu eedeenayaa inay toos uga amar qaataan Agaasimihii shaqada laga eryey ee NISA Fahad Yaasiin Xaaji Daahir oo isaga la sheegay inuu go’aansaday inuu doorashada joojiyo wax walba oo ay ku qaadato. Markii qorshaha guddiyada shaqeyn waayeen waxay kooxda madaxweyne Farmaajo adeejiyeen Taliyaha ciidamada Badda oo isaga meel fagaare ah ka aflagaadeeyey Ra’iisul Wasaarihii Dalka, isagoo haddii uu wax gudbinayo awoodo inuu marsiiyo hannaanka Dowladda.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa maanta laga dareemayaa dhaq-dhaqaaq ciidan oo xoogleh, kadib markii askar fara badan lagu soo daadiyey waddooyinka muhiimka ah ee caasimada.
Warar kala duwan ayaa waxaa laga helayaa ujeedka ciidamadan milatariga ah loogu soo daadiyey gudaha magaalada Muqdisho, iyada oo lagu arkay meelo badan oo ay ka mid tahay wadada dheer ee Makka Al-Mukarrama.
Dadka qaar ayaa hadal haya in dhaq-dhaqaaqayda ay bilaabeen ciidamadan ay salka ku heyso xaaladaha siyaasadeed ee kasoo kordhay dalka, walow aysan arrintaas ka hadlin dowladda.
Wararka qaar oo ay heshay Warbaahinta ayaa dhinaca kale sheegaya in ujeedka ciidamadan loogu soo daadiyey waddada dheer ee KM4 ay tahay in halkaas uu booqanayo madaxweynaha Soomaaliya oo lagu soo warramayo inuu xariga ka jarayo dib u dayactir lagu sameeyay xarunta wasaaradda beeraha, sidaas daraadeedna ciidanka loo geeyey halkaas inay xaqiijiyaan anmniga madaxweynaha, ayna xiraan waddadaasi.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Golaha Midowga Musharixiinta Mucaaradka ayaa si weyn u soo dhoweeyey qabashada shirka Golaha Wada-tashiga Qaran ee 27-ka bishan ka dhacaya magaalada Muqdisho, isla-markaana uu iclaamiyey ra’iisul wasaare Rooble.
Musharixiinta mucaaradka ayaa shaaca ka qaaday inay boggaadinayaan dagaalka ra’iisul wasaaraha ee ku aadan xal u helista muranka hareeyey doorashooyinka Soomaaliya.
“Goluhu wuxuu boggaadinayaa dadaalka uu ra’iisul wasaaraha ugu jiro sixitaanka doorashooyinka,” ayaa lagu yiri qoraalka ay soo saareen xubnaha musharixiinta.
Sidoo kale waxa ay tilmaamay inay rajo weyn ka qabaan in si wadajir ah looga gubdo caqabadaha ku geedaaman doorashooyinka dalka.
“Goluhu wuxuu rajaneynayaa in si wadajir ah looga gudbo caqabadaha ku horgudban inay dalka ka qabsoomto doorasho hunfnaan iyo daah furnaan leh,” ayaa la sii raaciyey.
Qoraalkan ayaa waxaa ka horreeyey mid kale oo ay maanta soo saartay Beesha Caalamka, kaas oo isna lagu taageeray shirka ay leeyihiin xubnaha Golaha Wada-tashiga Qaran.
Muqdishu 23ka Diseembar 2021 Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaamaanta soo gaaray wafdi culus oo ka socda Urur Goboleedka IGAD, kaas oo uu horkacayo xoghayaha fulinta ee ururka, Dr ; Workna Gebeho.
Wafdigan ayaa waxaa garoonka diyaaradaha ee Aadan Cadde ku soo dhoweeyey mas’uuliyiin ka tirsan dowladda federaalka, waxaana kadib loo galbiyey madaxtooyada.
Sidoo kale xubnaha ka socda IGAD ayaa kulan hordhac ah la qaatay wasiir ku xigeenka wasaaradda arrimaha dibedda iyo iskaashiga caalamiga ah ee xukuumadda federaalka Soomaaliya, Mudane xamuud Cabdi Xasan Bekos, waxaynka wada-hadleen xaaladda dalka.
Workna Gebeho iyo wafdigiisa oo sii joogaya Muqdisho ayaa lagu wadaa inay kulamo la yeeshaan madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday iyo ra’iisul wasaaraha dalka
Waxa ay sidoo kale is arki doonaan xubnaha wakiilada beesha caalamka ee fadhigooda uu yahay magaalada Muqdisho, si ay ula yeeshaan wada-hadallo ku aadan arrimaha taagan.
Imaanshaha Soomaaliya wafdigani ka socda IGADA ayaa ku soo aadaya, xilli dalka ay ka taagan tahay xiisad ka dhalatay doorashooyinka billowday ee Golaha Shacabka dalka.
WARARKA MAANTA 22ka Diseembar 2021?
Su’aallaha Maanta: Yaa ku dagaalamaya Boosaaso Ma Farmaajo mise DeniY? Ma cadahay maanta in Madaxweyne Saciid Deni uusan u tallin karin qoyskiisa iskaba-daa inuu Madaxweyne Soomaaliya u tartamo? Yaase ku adkaan doona dagaalkaas Madexweyne Saciid Deni mise PSF? Yaa doorasha qaban doona #Soomaaliya? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo wax-kasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
AMISOM 22ka Diseembar 2021Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna duqa Muqdisho Cumar Maxamuud Maxamed (Cumar Filish) ayaa Maanta xarunta Aqalka Dowladda Hoose ee Xamar ku qaabilay Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka heer Federaal Maxamed Xasan Cirro
Ujeedka Kulankaan ayaa ahaa mid looga arrinsanayay sidii loo dar-dar gelin lahaa Doorashooyinka golaha shacabka ee dalka ka socda.
Waxaana Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho u ballan-qaaday Guddiga doorasho in ay kala shaqeyn doonaan wixii fududeyn ah ee ku aaddan Kuraasta doorashadooda ay ka dhaceyso gobolka Banaadir.
Dalka hadda waxaa uu kuniraa waqti doorasho, waxaana doorashooyin dhowr ah ee la qabtay ka yimid cabashooyin kala duwan, kuwaas la sugayo in xal laga gaaro. Kulanka Guddoomiye Cirro iyo Cumar Filish ayaa imaanayo xilli uu buuq badan hareeyey doorashadii ka socotay Dalka kadib markii la boobay Kuraas badan.
Magaalada Muqdisho ayaa waxaa taalo Kuraasta Reer Woqooyoga iyo kuwa Banaadiriga, waxaana illaa hadda la doortay dhowr Kursi oo kamid ah kuwa Golaha Shacabka ee maamuladaas.
AMISOM 22ka Diseembar 2021 Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa meel-mariyey qaraar ku aadan muddo kordhin horleh oo loo sameeyey ciidamada nabad ilaalinta Ururka Midowga Afrika (AMISOM) ee haatan ka howl-gala gudaha dalka Soomaaliya.
AMISOM ayaa loogu daray saddex bilood oo dheeri ah, waxaana howl-galka la gaarsiiyey illaa 31-ka March ee sanadka soo socda ee 2022-ka, sida ay go’aamiyeen Goluhu.
Sida wadajir ah waxaa qaraarkan oo uu tirsigiisu yahay 2614 u ansixiyey 15-ka xubnood ee Golaha Ammaanka, wuxuuna qaraarkani ciidamada AMISOM u ogolaanayaa in ay qaadaan dhammaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah ee la xiriira howl-galkooda Soomaaliya.
“Iyada oo xaaladda Soomaaliya ay weli tahay mid khatar ku ah nabadda iyo ammaanka caalamka, wuxuu Goluhu go’aansaday inuu oggolaado in dawladaha xubnaha ka ah Midowga Afrika inay sii wadaan hawlgalinta Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (AMISOM) ilaa 31-ka Maarso 2022” ayaa lagu yiri bayaan uu soo saaray Golaha Ammaanka.
Sidoo kale wuxuu bayaanka intaasi kusii darayaa in AMISOM ay waajib ku tahay inay dhowrto qarannimada iyo madax bannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya.
“Wuxuu Goluhu oggolaaday in AMISOM ay qaaddo dhammaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah si ay si buuxda ugu hoggaansamaan waajibaadka dowladaha ka qeyb galaya ee waafaqsan shuruucda caalamiga ah oo ay ku jiraan sharciyada bini’aadantinimada iyo xuquuqda aadanaha, iyo iyadoo si buuxda loo ixtiraamayo qarannimada iyo madaxbannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya, si ay u gudato waajibaadkeeda, sida ku cad faqradaha 12 iyo 13 ee qaraarkii2568 (2021)” ayaa la raaciyay bayaanka.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Dagaal culus ayaa saaka mar kale dib uga qarxay magaalada Boosaaso, kaasi oo u dhaxeeya ciidamada dowladda Puntland iyo kuwa taliyihii hore ee ciidamada PSF Jeneraal Maxamuud Cismaan Diyaano.
Dagaalka saaka ayaa billowday abaare shantii aroorninmo, waxaana magaalada aad looga maqlayaa hubka culus oo ay isu adeegsanayaan ciidamadii shalay dagaalka isaga hor-yimid.
Dagaalka ayaa lagu soo warramayaa inuu si gaar ah uga socdo xarunta PSF oo ay ku sugan yihiin Jeneraal Diyaano, oo diiday xil ka-qaadis uu madaxweynaha Puntland ku sameeyey, iyo ciidamo uu wato.
Dagaalka ayaa dib u bilowday xilli ay socdeen dadaalo lagu doonayo in xiisadda taagan lagu dhammeeyo xal nabadeed.
Madaxweyne Saciid Deni ayaa la sheegay inay ka go’an tahay in lasoo xiro Jeneral Diyaano, isaga oo horey u sheegay in ciidamo dowladda iyo maleeshiyo hubeysan aanay wada joogi karin Puntland.
Dagaalkii shalay ayaa waxaa ku naf-waayeen 10 qof oo isugu jira askartii dagaalantay iyo dad shacab ah, iyadoo 40 qof oo kalena ay ku dhaawacmeen, sida ay muujiyeen xogaha aan ka helnay goobaha caafimaadka
Muqdisho 22ka Diseembar 2021 Wasiirka Gaanshaandhigga Soomaaliya Xasan Xuseen Xaaji ayaa soo saaray amar baaritaan oo ku saabsan dhulka la sheegay in la boobayo ee ciidamada Badda Soomaaliya.
Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkaas, islamarkaana uu si shakhsi ah guri uga dhisanayo, isagoo wacad ku maray in arrintaas aysan ogolaa doonin.
Wasiirka Gaashaandhigga ayaa amar ku siiyey Taliyaha ciidamada xoogga General Odawaa inuu baaritaan sharci ah ku sameeyo wararka soo baxay ee sheegayo in la boobayo dhulka ciidamada Badda ee ku yaalo Magaalada Muqdisho.
Warqadda kasoo baxday wasiirka Gaashaandhigga, islamarkaana la ogeysiiyey xafiisyada Madaxweynaha, Ra’iisul Wasaaraha, Hanti-Dhowraha iyo Gar yaqaanka guud ayaa lagu yiri:
“Waxaa warbaahinta lagu faafiyey muuqaalo la sheegay in laga soo duubay Taliyaha ciidamada Badda kaasoo ku eedeenayo madaxda Qaranka oo uu Ra’isulwasaaraha kamid yahay inay ku lug leeyihiin dhulka Ciidanka Badda ee loo adeegsaday arrimo shaqsiyadeed, waxaa lagu farayaa taliye inaad baaritaan deg deg ah ku sameysid arrintaan, sidoo kalana aad ka qaadatid tallaabo waafaqsan shuruucda dalka iyo xeerka ciidanka Xoogga dalka,” ayuu yiri wasiirka gaashaandhigga.
Kiiska dhulka Ciidamada Badda ayaa kusoo aadayo xilli la sheegayo inuu khilaaf cusub soo kala dhex galay madaxweynaha waqtiga ka dhammaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble, waxaana la rumeysan yahay in kiiskaan uu qeyb ka yahay cadaadis lagu hayo Rooble.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Isimada dhaqanka Puntland ee ku sugan Boosaaso ayaa bayaan cusub kasoo saartay xiisadda dagaal ee ka taagan magaaladaasi, taas oo dhalisay khasaare isugu jiro dhimasho, dhaawac, burbur & barakac ay sameeyeen dadka shacabka.
Bayaanka ka soo baxay Isimada ayaa waxaa marka lagu sheegay inay aad uga xun yihiin khasaaraha ka dhashay dagaalladii ka dhacay halkaasi.
“Waxay si dhaw ula socdaan xaaladda amni ee Magaalada Bosaso oo gashey mid dagaal, taas oo Sababtey, dhimasho, dhaawac, barakac baahsan iyo burbur hantiyeed, labadii maalmood ee u danbeysey,” ayaa lagu yiri bayaanka ay soo saareen Isimimada Puntland.
Sidoo kale waxa ay soo jeediyeen illaa saddex qodob oo looga hortago dagaalka Boosaaso, waxayna kala yihiin:-
“Waxaa warbaahinta lagu faafiyey muuqaalo la sheegay in laga soo duubay Taliyaha ciidamada Badda kaasoo ku eedeenayo madaxda Qaranka oo uu Ra’isulwasaaraha kamid yahay inay ku lug leeyihiin dhulka Ciidanka Badda ee loo adeegsaday arrimo shaqsiyadeed, waxaa lagu farayaa taliye inaad baaritaan deg deg ah ku sameysid arrintaan, sidoo kalana aad ka qaadatid tallaabo waafaqsan shuruucda dalka iyo xeerka ciidanka Xoogga dalka,” ayuu yiri wasiirka gaashaandhigga.
Kiiska dhulka Ciidamada Badda ayaa kusoo aadayo xilli la sheegayo inuu khilaaf cusub soo kala dhex galay madaxweynaha waqtiga ka dhammaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble, waxaana la rumeysan yahay in kiiskaan uu qeyb ka yahay cadaadis lagu hayo Rooble.
Puntland 22ka Diseembar 2021 Saraakiisha Ciidamada Hay’adda PSF ayaa markii u horeysay si adag uga hadlay dagaalkii shalay iyo maanta magaalada Boosaaso ku dhex-maray ciidamadooda iyo kuwa Puntland.Qoraal kasoo baxay saraakiisha PSF ayaa ugu horeyntii lagu sheegay in ciidamadooda iska difaaceen labadii maalmood ee u dambeeyay weeraro gardaro ah oo lagu jabiyay xeerarkii sharciga ahaa oo dhan.Sidoo kale waxaa ay ku eedeeyen maamulka madaxweyne Deni in uu diiday gartii ay u dhiibteen Isimada Puntland, islamarkaana ay Boosaaso ka bilaabeen barakicin bulsho iyo weeraro gardaro ah, ayna dhankooda kasoo horjeedan colaada iyo dhibaatada shacabka. “Dhinacayagu marna ma hurinayn colaadda iyo dhibaataynta shacabkeeda. Waxaan aad uga xunnahay dhibta bulshadeenna soo gaartay, runtii raali kama nihin wixii sameeyayna way qaadanayaan mas’uuliyadooda,” ayaa lagu yiri qoraalka.https://www.youtube.com/watch?v=0bw55IQGaSE
#WararkaMaanta #Warar #Wararka #News #Soomaaaliya #Soomaali #Somali
WARARKA MAANTA 21ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxay tahay sababta Taliyaha Ciidanka Badda Mr. Dirir u weeraray RaysalWasaare Mudaane Rooble inuu boobaayo dhulka ciidanka badda? Meeqo qarash ah ayeey Madaxtooyadda ku bixinaysaa in la fadeexadeeyo Raysal Wasaare Rooble? Yaa doorasha qaban doona? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo waxkasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleys
Qaraada Midooway 21ka Diseembar 2021 Hay’adaha Samafalka ayaa soo saaray qorshaha ka-jawaabidda baahiyaha bini’aadamnimo ee 2022-ka, Qaramada Midoobay ayaa ku dhawaaqday 17 milyan oo doolar oo loogu tala-galay dadaallada degdegga ah ee wax looga qabanayo abaarta ku dhuufatay Soomaaliya.
Qorshaha 2022-ka ee wax-kaqabadka arimaha bini’aadanmimada waxa uu doonayaa ku dhawaad $1.5 bilyan oo doolar si loo caawiyo 5.5 milyan oo ka mid ah dadka ugu liita Soomaaliya,sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay hey’adaha samafalka, xilli Soomaaliya ay weysay saddex xilli roobaad oo xiriir ah markii ugu horreysay muddo 30 sano ah.
“Si loo daboolo baahiyaha degdega ah oo ay abaaruhu sababeen, Qaramada Midoobay waxa ay $17 milyan oo doolar ka soo saaraysaa Sanduuqa Waxqabadka Degdegga ah ee Dhexe (Central Emergency Response Fund- CERF), taasoo ka dhigaysa maalgelinta CERF ee Soomaaliya 2021 ilaa $52 milyan oo doolar. Deeqdani waxay dheeraad ku tahay ku dhowaad $60 milyan oo doolar oo ay deeq-bixiyeyaashu siiyeen Sanduuqa Bani’aadamnimada ee Soomaaliya (Somalia Humanitarian Fund-SHF),” ayaa lagu yiri bayaan ay wadajir u soo saareen hey’adaha samafalka.
Waxay intaas ku sii dareen, “Nolosha dadka Soomaaliyeed waxay ku jirtaa khatar, mana loo baahno waqti in la lumiyo,” ayuu yiri Madaxa Arrimaha Gargaarka ee Qaramada Midoobay Martin Griffiths. “Si loo badbaadiyo nolosha dadka Soomaaliyeed, loogana hortago masiibo bini’aadantinimo, waa inaan hadda sii deynaa maalgelinta si dadku ay uga badbaadaan gaajo iyo faqri hor leh. Waxaan maanta ka soo saarayaa $17 milyan oo doolar Sanduuqa Waxqabadka Degdegga ah ee Dhexe (CERF) si loogu suurtageliyo hay’adaha inay kor u qaadaan hawlgallada muhiimka ah. Waxaan ku xisaabtamayaa deeq-bixiyeyaasha kale inay ku daydaan tallaabadan oo ay si deeqsinimo leh u taageeraan Sanduuqa ama keydka Bani’aadamnimada ee Soomaaliya.”
Ethiopia 21ka Diseembar 2021 Xukuumaddda ra’iisul wasaare Abiy Ahmed ayaa ku gacan sayrtay go’aanka ay ku dhowaaqeen mucaaradka Tigray-ga ee ay kaga baxeen gobollada deriska la ah ee Afar iyo Amhara.
“Waxaan hadda dhameystirnay ka bixitaanka ciidamadeena ee gobollada Amhara iyo Afar,” waxaa sidaas twitter-ka ku qoray afhayeenka TPLF Getachew Reda.
Tallaabadan lama filaanka ah ayaa dhabbaha u xaari karta xabad-joojin la gaaro kadib 13 bilood oo dagaal qaraar ah.
“Waxaan ku kalsoonnahay in ficilkeenna geesinimada leh ee ka bixitaankeenna uu noqon doono bilowga nabadda,” ayuu qoray Debretsion Gebremichael, madaxa xisbiga TPLF oo ah xisbi siyaasadeedka gacanta ku haya inta badan gobolka waqooyi ee Tigray.
Hase yeeshee afhayeenka Abiy Ahmed Billene Seyoum ayaa ku gacan sayrtay ku dhowaaqista mucaaradka oo ay ku qeexday mid lagu qarinayo guul-darrooyin militari.
“TPLF waxaa ku dhacay khasaraooyin weyn toddobaadyadii dhowaa, sidaas darteedna waxay sheegayaan ‘dib u garasho xeeladeed’ si ay u qariyaan guul-darrooyinkooda,” ayey u sheegtay AFP.
Ethiopia 21ka Diseembar 2021 Ciidamada Tigray-ga ee la dagaalamaya dowladda dhexe ayaa ka baxaya dhammaan gobollada deriska la ah ee waqooyiga Ethiopia, waxayna ku laabayaan soohdinta gobolka Tigray, waxaa sidaas ku dhowaaqay hoggaamiyahooda.
Tallaabadan lama filaanka ah ayaa dhabbaha u xaari karta xabad-joojin la gaaro kadib 13 bilood oo dagaal qaraar ah.
“Waxaan ku kalsoonnahay in ficilkeenna geesinimada leh ee ka bixitaankeenna uu noqon doono bilowga nabadda,” ayuu qoray Debretsion Gebremichael, madaxa xisbiga TPLF oo ah xisbi siyaasadeedka gacanta ku haya inta badan gobolka waqooyi ee Tigray.
Warqadda uu diray QM ayuu ku baaqay in hawada gobolka Tigray laga dhigo aag duulimaadyada ka caagan, cunaqabateyn hub oo lagu soo rogo Ethiopia iyo xulufadeeda Eritrea iyo in la dejiyo hab ay QM ku xaqiijin karto in dhammaan ciidamada banaanka ka yimid ay ka baxaan Tigray.
Muqdisho 21ka Diseembar 2021 Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkii ciidamada badda, isla markaana uu si shakhsi ah guri uga dhisanayo.
Waxa uu sheegay in nasiib darro iyo dhabar jab weyn ay ku noqtay in hantidii ma guurtada aheyd ee ciidanka badda ay boobayaan madax uu hor ka cayo Ra’iisul Wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble, isagoo wacad ku maray in arrintaas aysan ogolaa doonin.
“Waxaa dhulkii ciidanka badda Soomaaliyeed si boob ah ku dhisanaya madaxdii qaranka ugu sareysay oo uu ugu horeeyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, waa ayaan darro in la hunguriyeeyo hantidii ma guurtada ah ee ciidanka xoogga dalka,” ayuu yiri Taliyaha ciidanka badda Soomaaliya.
Taliye Cabdixamiid ayaa sheegay in shacabka iyo madaxda qaranka ay u sheegayaan in Ra’iisul Wasaare Rooble aysan ka aqbali doonin in hantidii umadda oo ay u dhaarteen la boobo.
“Marqaati kama noqa doono, mana qaadan doono, boobka socda, in la isugu caga-jugleeyo xilkaa lagaa qaadayaa kuma aamuseyno, hadaan hadda ka tegeyno xilka, waxaan u dhaaranay inaan ilaalino hantida umadda, kana been sheegi meyno taas,” ayuu hadalkiisa ku sii daray Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir.
Taliyaha ayaa sheegay in aysan marqaati ka noqon doonin oo isha aysan ka fiirsa doonin, iyadoo la boobayo dhulkii ciidanka badda oo sida uu sheegay ay dhawaan qorsheynayeen inay xafiisyo ka dhistaan.
Puntland 21ka Diseembar 2021 Maxkamadda degmada Burtinle ee gobolka Nugaal ayaa maanta xukun xabsi iyo ganaax lacageed ah isugu dartay Cali Xabiib Maxamed oo lagu soo eedeeyey inuu muuqaal anshax xumo ah ka faafiyey haweeney ay kala tageen.
Ugu horeyn xeer ilaalinta ayaa soo jeedisay gal dacwadeedka eedeysanaha, waxayna sheegtay in Cali uu qirtay inuu faafiyey muuqaal ay isku qarsadeen xaaskiisii hore.
Farxiyo Maxamed Aadan oo ah haweeneyda ay kala tageen Cali ayaa u dacwootay hey’adaha garsoorka Puntland ee degmada Burtinle, kadib markii ay baraha bulshada ku aragtay muuqaal anshax xumo ah oo seygeedii hore uu ka faafiyey.
Eedeynta kadib, xeer ilaalinta ayaa maxkamadda u soo jeedisay in Cali Xabiib lagu xukumo laba sano oo xabsi ah iyo 5,000 oo dollar oo ganaax ah.
Maxkamadda degmada Burtinle ee gobolka Nugaal ayaa maanta xukun xabsi iyo ganaax lacageed ah isugu dartay Cali Xabiib Maxamed oo lagu soo eedeeyey inuu muuqaal anshax xumo ah ka faafiyey haweeney ay kala tageen.
Ugu horeyn xeer ilaalinta ayaa soo jeedisay gal dacwadeedka eedeysanaha, waxayna sheegtay in Cali uu qirtay inuu faafiyey muuqaal ay isku qarsadeen xaaskiisii hore.
Farxiyo Maxamed Aadan oo ah haweeneyda ay kala tageen Cali ayaa u dacwootay hey’adaha garsoorka Puntland ee degmada Burtinle, kadib markii ay baraha bulshada ku aragtay muuqaal anshax xumo ah oo seygeedii hore uu ka faafiyey.
Eedeynta kadib, xeer ilaalinta ayaa maxkamadda u soo jeedisay in Cali Xabiib lagu xukumo laba sano oo xabsi ah iyo 5,000 oo dollar oo ganaax ah.
Baydhabo 21ka Diseembar 2021 Madaxweynaha maamulka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa iska fogeeyey ceeb uu meel-fagaare ah ku dhex joojin lahaa dhiggiisa Galmudug Axmed Qoor Qoor kadib markii uu isku dayey inuu kaftan ka dhigo boobka doorashada, xilli ay ka wada qeyb-galeen munaasabadda xuska sanad-guuradii saddexaad ee doorashadii Lafta-gareen ee habeen hore..
Madaxweynaha Galmudug Axmed Cabdi Kaariye Qoor Qoor, oo u muuqda inuu qarinayo boobka doorashada, naftiisana ceebeynaya, ayaa sheegay in wixii eed ahaa ee doorashada la xiriiray ay 80% qaateen isaga iyo dhiggiisa Koonfur galbeed Cabdi Caziz Lafta-gareen.
Qoor Qoor ayaa kadib ugu baaqay madaxweynaha Puntland Saciid Deni inuu doorashada billaabo, oo uu dowlad goboleedyada kale la qeybsado eedaha 20% ee dhimman, sida uu hadalka u dhigay.
“Madaxweyne Saciid ayaa fadhiyo caawa xoogaa ayuu dib dhigay, hadda ayaan ka sugeynaa inuu eedda dhiniciisa ka qaato, eedda badan inaga ayaa qaadanayey inta kale qaado adigu, waxyar ayaa haray 80% aniga iyo Cabdicaziz ayaa qaadanay 20 qeybsada intiina kale,” ayuu yiri Qoor Qoor.
Hase yeeshee, Deni ayaa iska leexiyey hadalka Qoor Qoor, isaga oo sheegay in aanu raaci doonin waddada ay u mareen doorashada balse uu wax fiican qaban doono.
“Saaxiibada halkan ka hadlay, madaxweyne Qoor Qoor, haddii uu yiri 80% innaga ayaa qaadanay, Insha Allah qaladka inta ka dhimanna iyaga ayaa iska qaadanaya, innaga wax wanaagsan ayaa daba dhigi doonaa, wax wanaagsan inay hagaagaan baan rajeyneynaa, dalkana doorasho lagu qanasan yahay inay ka dhacdo ayaan rajeyneynaa,” ayuu yiri Deni.
Baydhabo 21ka Diseembar 2021 Jeneraal Bashiir Maxamed Jaamac (Bashiir Goobe) oo ka jawaabay hadalkii ka soo yeeray Taliyaha ciidanka badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa ku tilmaamay wax lala yaabo oo aan meel ka soo gelin sharciga saraakiisha ciidamada qaranka.
Taliyaha ciidamada Badda Soomaaliya Jeneraal Cabdixamiid Maxamed Dirir ayaa Ra’iisul Wasaare Rooble ku eedeeyey inuu boobayo dhulkii ciidamada badda oo si shakhsi ah guri uga dhisanayo, isagoo ku goodiyey in Rooble uusan taas ka aqabali doonin.
Bashiir Goobe oo ah Jenanka ugu darajada sareeya ciidamada Soomaaliya ayaa sheegay in sharciga iyo anshaxa ciidanka uusan ogoleyn in sarkaal uu madaxda qaranka eedeyn u marsiiyo warbaahinta.
“Wax na qabta maaha, waana uga cudur-daarayaa ciidamada qalabka sida iyo dhamaan umadda Soomaaliyeed,” ayuu yiri Bashiir Goobe oo sharaxaad ka bixiyey halka uu ku yaallo dhulka uu sheegay Taliye Cabdixamiin in Ra’iisul Wasaare Rooble uu boobayo.
Jeneraal Bashiir ayaa sheegay in dhulkaas uusan noqon karin xero ciidan, maadaama uu aad u yaryahay, “Waa dhul yar oo u dhaxeeya xeebta iyo safaaradda Turkiga, dhanka kalena waxaa ka xigay guryo ay degan yihiin saraakiil aan anigu ku jiro,” ayuu yiri Bashiir Gooble.
Sidoo kale waxa uu sheegay in dhulkaan uusan horay u ahaa jirin dhul ciidan, “Hadii maanta ay u jeedadu tahay in wax la dhisayo, waxay aheyd in la dhiso taliska guud ee ciidanka badda, marna ma garan in dhul xeeb ah oo qashinka magaalada uu isugu yimaado, in la yiraahdo talis ciidan ayuu noqonayaan, ma noqon karo dhul ciidan, laakiin anigu markii aan u fiirsaday arrintaan waxaan is dhahay, waxaan maxay noo jiheynayaan fowdadii iyo waxyaabihii aan ka soo gudubnay?” ayuu yiri Bashiir Goobe.
WARARKA MAANTA 20ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa doorasha qaban doona? Yaa maanta fashilmay oo raba inuu sii fashilo waxkasa “Been-Hawaas Farmaajo? Maxay Madaxweynayaasha Dowlad Gbaleedyada u xusi waayeen shacabka Baydhabo lagu xasuuqay? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Baydhabo 20ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa hoos u dhigay oo aan wax aan weyneyn kasoo qaaday muranka hareeyey doorashada golaha shacabka Soomaaliya oo boob xooggan lagu sameeyey kuraas badan.
Rooble oo hadal ka jeediyey ka qeyb-galay munaasabadda Sannad-guurada 3-aad ee kasoo wareegtay markii la doortay Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen ayaa cabashooyinka laga keenay doorashada ugu yeeray kuwa kooban.
“Sida aad la socotaan waxa dalka ka socda doorashooyinkii, waxana afartii kursi ee ugu dambeysay ay maanta soo baxeen. Doorashadaas cabashooyin kooban ayaa laga keenay, waxana aad diyaar u ahay in aan xoogga saaro sidii loo raaci lahaa hab raacyada degsan ee doorashooyinka iyo inaan sidoo kale la fariisanno cid kasta oo tabasho qabta,” ayuu yiri Rooble.
Hadalka Rooble ayaa ah mid aad uga fog xaaladda doorashada Soomaaliya oo weli aysan jirin kuraas si xor ah loogu tartamay, ayada oo kursi kasta lagu doortay rabitaanka madax goboleedyada ama loo xiray shaqsiyaad gaar ah.
Hadalka Rooble ayaa sidoo kale muujinaya inay ka go’an tahay in doorashada lasii wado kadib markii shalay uu si rasmi ah u fashilmay isku daygii ay mucaaradka ku doonayeen in lagu hakiyo maadaama Muqdisho lagu doortay kuraastii ugu horreysay kadib dalabkooda la xiriiray joojinta doorashada.
Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa sidoo kale amaanay habka uu Lafta-gareen u maareynayo doorashada, inkasta oo uu yahay madaxweyne goboleedka labaad ugu doorasho musuq-maasuqa badan kadib Axmed Qoor Qoor.
Muqdish 20ka Diseembar 2021 Cabdiraxmaan Tuuryare oo ka mid ahaa musharaxiinta kursigii Xildhibaan ee loo boobay Agaasimaha KMG ah ee NISA Yaasiin Farey ayaa fariin hor leh u diray golaha wadatashiga qaranka oo dhawaan ka shiri doona qaladaadka hareeyey doorashada dalka.
Cabdiraxmaan ayaa ugu horeyn soo dhaweeyey go’aankii uu ra’iisul wasaare Rooble ku kala diray xubnihii laga saaray guddiga xalinta khilaafaadka doorashada, isagoo Alle uga baryey inuu haleeshiiyo go’aanada kale ee u baahan inuu qaado Rooble, si loo badbaadiyo kalsoonida doorashada.
“Ra’iisul wasaare waxaan Allah ka rajeynaa tallaabooyinka bilaawga ah ee aad qaaday kuwii ku xigay ee loo riyaaqi lahaa inaad qaado,” ayuu yiri.
Jeneraal Tuuryare oo fariin u diray golaha wadatashiga qaranka ayaa yiri, “Waxaan ugu baaqeynaa madasha wadatashiga oo naloo sheegay inay kulan ka yeela doonaan saxidda hanaanka doorashada iyo qaladaadkii dhacay, waxaan idiin rajeynayaa inaad ku dhiirataan saxidda doorashada iyo badbaadinta dalka oo aad ka soo guurtaan danaha aad is bideen ee shakhsiga ah iyo awoodaha aad ku takri fasheen.”
Muqdish 20ka Diseembar 2021 Isku daygii ay mucaaradka Soomaaliya ku doonayeen inay ku hakiyaan doorashada golaha shacabka ayaa si rasmi ah u fashilantay kadib markii laga soo xiray albaab kasta.
Golaha Midowga Musharaxiinta ayaa horaantii bishan dalbaday in doorashada la hakiyo sababo la xiriira boob xooggan oo lagu sameeyey kuraastii la doortay badankood.
Hase yeeshee, dalabkooda ayaa waxaa si wadajir ah u diiday ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxda maamul goboleedyada, ayada oo Rooble uu amray in lasii wado doorashada.
Kuraastii afarta aheyd ee reer waqooyiga ee shalay Muqdisho lagu doortay ayaa hadalkii Rooble u beddeshay ficil, waxayna si rasmi ah u xaqiijisay inuu fashilmay isku daygii mucaaradka.’
Maamulka Jubaland oo toddobaadkii tegay soo saaray liiska 14 kursi oo ay qabanayaan doorashadooda ayaa sidoo kale la filayaa inay ku dhaqaaqaan maalmaha soo socda.
Mucaaradka Soomaaliya ayaa waxaa isugu darsamay laba arrin oo qorshahooda fashilisay kuwaas oo kala ah:
1- Awood siyaasadeed la’aan: Mucaaradka Soomaaliya ma haystaan wax awood siyaasadeed ah oo ku gorgortamaan marka laga reebo hadal iyo qoraallo ay soo saaraan, taasina waxayna ka dhigtay in warkooda si fudud oo weliba jees jees ah dhegaha laga fureysto.
Waxaa markii hore garab siyaasadeed u ahaa oo mowqifyadooda ayidi jiray, awoodna u yeeli jiray madaxweynayaasha Jubaland iyo Puntland Axmed Madoobe iyo Saciid Deni, kuwaas oo hadda ka furtay, meel cidlo ahna ugu tegay.
2- Burcad is-baheysatay: Kasoo billow Farmaajo, Rooble beesha Caalamka, illaa madax goboleedyada, waxay u muuqdaan inay heshiis ku wada yihiin in doorashada aan la joojin sidii loo boobi karana loo boobo.
Farmaajo wuxuu doonayaa inuu boobo kuraasta taalla Galmudug, HirShabelle, Koonfur Galbeed iyo Muqdisho. Axmed Madoobe iyo Deni waxay doonayaan inay boobaan kuraasta ay maamulayaan. Rooble wuxuu u muuqdaa inuusan laheyn awood siyaasadeed ama uu ku xirtay Farmaajo. Beesha caalamkana waxaa ka go’an in doorashadan daba dheeraatay ay mar un ka dhammaato xalaal iyo xaaraan middii ay doonto ha noqotee.
Sidaas darteed, mucaaradka waxay kusoo dhaceen meel cidlo oo geeri go’an ah, ayaga oo aan haysan awood ay wax ku qasbi karaan iyo garab siyaasadeed ay kaashadaan.
Midowga Musharaxiinta waxay talo gacantooda ku jirtay markii ay ciidanka badbaado qaran Muqdisho ku jireen ee Farmaajo lagu qasbay inuu ka laabto muddo kororsiga. Waxay haysteen awood ciidan oo ay ku gorgortamaan qeybna uga noqdaan maamulka doorashada ama xitaa ku qasbaan inuu Farmaajo kursiga ka dego.
Si kastaba, waxay sameeyeen khalad weyn oo ku yimid talo-xumo, aragti fog la’aan iyo inay si indho la’aan ah u aamineyn Maxamed Xuseen Rooble, taasi joojisay halka ay maanta taagan yihiin, mana muuqato wax ay ka qaban karaan doorashada boobka ah ee socota.
Beledweyne 20ka Diseembar 2021 Wararka naga soo gaaraya gobolka Hiiraan ee bartamaha Soomaaliya ayaa sheegaya in maanta maleeshiyaad hubeysan ee dilal qorsheysan ka geysteen deegaano hoostaga degmada Matabaan oo ka tirsan gobolkaasi.
Dilalka ayaa mid ka mid ah wuxuu ka dhacay deegaanka Waradheer, waxaana loo geystay Wiil iyo Aabihiis, sida ay innoo xaqiijiyeen ilo dadka deegaanka ah oo aan la xiriirnay.
Labada marxuum ayaa waxaa la sheegay inay dilkooda ka dambeeyeen maleeshiyaad beeleed, wuxuuna salka ku hayaa aano Qabiil darteed, sida aan xogta ku helnay.
Sidoo kale Wiilka iyo Aabaha la dilay ayaa ahaa reer guuraa muddooyinkii lasoo dhaafay ku sugnaa agagaarka degmada Matabaan oo ah meesha haatan lagu dilay. Dad badan ayey la yaab ku noqotay in Qabiil dartiis hal goob loogu dilo Wiil iyo Aabihiis oo shacab ah, isla-markaana aan waxba galabsanin, waxaana haatan billowday baaritaano dheeraad ah oo ku aadan dilkooda.
Dhinaca kale tuulada Buuskut oo u dhow isla deegaanka Waradheer waxaa lagu dilay qof kale oo saddexaad, waxaana isna dilkiisa uu salka ku hayaa aano Qabiil oo ka taagan halkaasi
WARARKA MAANTA 19ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa doorasha qaban doona? Yaa dalka diiday in la isticmaalo lacag Soomaali? Dembiile ma noqon karaa xildhibaan? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne xil-ku-sime Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Yaa kamid ah mucaaradka u jaajuusa #VillaSomalia? Maxayse mucaaradka u soo xuli karin hal shaqsi oo xukunka kala wareegi doona Madaxeyne sida sharci-darro ah u isticmaalaya dhaqaalaha dadweynaha? Ha wiqleyso!
Maraykanka 19ka Diseembar 2021 Dowladda Soomaaliya ayaa beenisay warar warbaahinta lagu faafiyay oo sheegayay in Turkiga uu siinayo diyaarado drones, kuwaas oo ka caawinaya dagaalka Alshabaab. Agaasimaha war-faafinta iyo xiriirka warbaahinta madaxtooyada Soomaaliya Cabdirashiid Maxamed Xaashi oo wareysi siinayay BBC Somali ayaa warkaas ku tilmaamay mid wax kama jiraan ah in Turkiga uu Soomaaliya siinayo diyaaradaha aan duuliyaha wadin ee Drones-ka.
Agaasimaha ayaa sheegay in Turkiga uu Soomaaliya ka caawinayo dib u dhiska ciidamada iyo la dagaalanka kooxda AlShabaab. Laakiin wuxuu sheegay in aanay jirin wax taageero milatari ah oo ay Turkiga ka helayaan
Hadalka agaasime Cabdirashiid ayaa kusoo beegmaya, iyadoo shalay dalka Turkiga lagusoo gabagabeeyay shirka iskaashiga Turkiga iyo Afrika, kaasoo madaxii ka qeyb gashay uu ka mid ahaa madaxweynaha Soomaaliya.
Madaxweyne Farmaajo ayaa shirka madasha ka sheegay fursadaha iskaashi iyo maalgashi ee Soomaaliya yaalla.
Maraykanka 19ka Diseembar 2021 Senetka Mareykanka ayaa meel mariyay in Larry Edward Andre, Jr, oo ah xubin sare oo ka tirsan Adeegga Arrimaha Dibadda, uu noqdo Safiirka Mareykanka ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya. Larry Edward Andre, Jr ayaa safiir ka soo noqday Mauritania iyo Jabuuti. Waxa uu markii ugu dambeysay si ku meel gaar ah u hayay xilka sii hayaha safaaradda Mareykanka ee Juba, South Sudan.
André ayaa bedeli doona Donald Yamamoto oo ahaa Safiirka Soomaaliya u fadhiyay tan iyo bishii November 2018.
Safiirkan ayaa ka mid ahaa sagaal dublamaasi oo u magacaabay safiirnimo bishii April ee la soo dhaafay madaxweyne Biden, magacaabistaasina waxay ahayd tii ugu horreysay ee loo doorto ergey dibadda ah tan iyo markii uu xafiiska la wareegay.
André waxa uu ahaa ergeyga gaarka ah ee Suudaan iyo Koonfurta Suudaan. Bishii Sebtembar 2014 ayaa madaxweynihii xilligaas Barack Obama uu u magacaabay safiirka Mauritania.
Muqdisho 19ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa shalay eryey 7 ka mid ah xubnaha Guddiga Xalinta Khilaafaadka doorashooyinka, oo uu ku eedeeyey inay lumiyeen kalsoonidii lagu qabay, islamarkaana ay ku milmeen dhinacyada siyaasadda ee ku loolamayo doorashada Soomaaliya.
Xubnaha shaqada laga joojiyay oo gaaraya illa iyo 7 xubnood ayaa waxaa kamid ah guddoomiyaha guddiga xalinta khilaafaadka ee arrimaha doorashooyinka Xuseen Maxamed Maxamuud Laki.
Shaqo ka joojinta xubnahaan ayaa timid xilli ay xubnahan saaka kasoo hormuuqdeen warbaahinta iyagoo edeeyn u jeediyay Midawga Musharaxiinta, oo ay sheegeen inay halis ku yihiin shaqooyinkooda.
“Labo kiis oo aan anagu qabanay waxa aan u raacnay habraacyadaas, waxa aan u arkeynay in caddaaladda keliya ee labada dhinac xaq siineysa, labadaas kiis aan qabanay mid waxa uu ahaa kii Xuseen Carab ciise HOP#239 & Midna waxa uu ahaa kursigii ugu dambeeyay HOP#067 ee uu kusoo baxay Yaasiin Farey, hab aad & aad u qurxoon oo laga baaraandegay oo habraacyada loo eegay ayaa u marnay” ayuu yiri guddoomiyaha guddiga xalinta khilaafaadka Xuseen ka hor inta aan la eryin.
Axmed Macalin Fiqi oo kamid ah xubnaha mucaaradka ayaa sheegay inay aheyd inuu Ra’iisul Wasaare Rooble tallaabo ka qaado guddiyada qabtay doorashada boobka ah oo aan kaliya eeda dusha laga saarin guddiga xalinta khilaafaadka.
“Guddiga xallinta khilaafaadku waa halka ay wax ku soo dhamaadaan, guddiyada kale wax ay soo qaldaan ama ay soo musuqmaasuqaan ayaa soo gaara, waxaa in la isweydiiyo mudan sababta kuwii wax soo qalday tallaabada looga qaadi waayey oo kuwaan kaligood loo beegsaday haddiiba wadada wax sixidda loo jeestay,” ayuu yiri Fiqi
Fiqi ayaa sidoo kale is waydiiyey waxa laga sameyn doono kuraastii dacwadda laga soo gubiyey oo uu ansixiyey guddiga.
“Tan kale go’aanadii qaldanaa ee guddigaas ka soo baxay waxba lagama dhihin! Haddii qalad iyo eex ay sameeyeen lagu eryay xubnahaas, go’aanadii ay soo saareena waxa ay ahayd in meesha laga saaraa!! Haddii kale waraaqahaan laftooda ayaa xalaaleynaya wixii guddigu xalaaleeyey!?!.
Fallanqeeyaasha siyaasadda ayaa rumeysan in tallaabada uu qaaday Ra’iisul Wasaare Rooble aysan ku filneyn daminta cabashada ka taagan kuraastii la doortay ee muranka dhaliyey, oo ay tahay inuu Rooble go’aan cad ka qaato go’aanadii qaldanaa ee horey loo gaaray.
Golaha Midowga Musharraxiinta Soomaaliya ayaa dalbaday in lagu laabto go’aanadii ay horey u gaareen guddiga xalinta khilaafaadka.
“Isbedelka lagu sameeyay Guddiga Xallinta Khilaafaadka wuxuu horudhac u yahay soo celinta kalsoonida shacabka, waana in dib looga laabto go’aannadii guddiga ay hore u gaareen,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed ay golaha soo saareen.
Haddii uu Rooble ku adkeysto in sidaan looga gudbo kuraastii muranka dhaliyey wax weyn sooma kordhin doonto xubnihii xilka laga qaaday, maadama sababta looga qaaday ay aheyd inay si khaldan u maareeyeen kuraastii dacwadda laga soo gudbiyey.
Qaar ka mid ah mucaaradka ayaa rumeysan in haddii aan la baabi’in doorashada kuraastii lagu muransanaa ay tallaabada Rooble ka dhigeyso cayaar siyaasadeed lagu xalaaleynayo kuraastaas, xilli ceyrinta guddigana la isugu muujinayo dhex-dhexaadnimo.
Muqdisho 19ka Diseembar 2021 Koox burcad dhanka Internet-ka ah ayaa la wareegtay maamulka Barta Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka, General Odawaa Yuusuf Raage uu ku leeyahay Facebook, sida ay ku warantay Wakaaladda Wararka Qaranka ee SONNA.
Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka ayaa shacabka Soomaaliyeed ku wargeliyay in la jabsaday bartiisii uu ku lahaa Facebook.
“Taliska Xoogga Dalka Soomaaliyeed wuxuu dhammaan bulshada Soomaaliyeed la socodsiinayaa in la jabsaday Page-ka uu Baraha Bulshada ku lahaa Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, General Odawa Yuusuf Raage,” ayaa lagu sheegay warka SONNA.
Warka ayaa lagu yiri “Talisku wuxuu hadda gacanta ku hayaa, sidii uu dib ugu soo celin lahaa maamulka bogga gaarka ah ee Taliyaha, Insha’Allah, marka dib loo soo celiyana dib ayaan idin kala soo wadaagi doonnaa.”
Muqdisho 19ka Diseembar 2021 Jeneraal Cabdiraxmaan Tuuryare oo ka mid ah musharaxiinta kursiga loo boobay Agaasimaha KMG ah ee NISA Yaasiin Farey ayaa talo iyo tusaalooyin culus u diray Madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor Qoor, isagoo yiri, “Siyaasi la hadlaya siyaasi kale maanta maahi, waan kula dardaarmayaa walaalkeeyow.”
Cabdiraxmaan Tuuryare ayaa ugu horeyn Madaxweyne Qoor Qoor ku eedeeyey inuu beeshiisa Waceysle ku qaaday dagaal ‘karaamo dirir ah’ isagoo waxgaradka beesha Qoor Qoor ka codsaday inay arrinta soo faro-geliyaan oo aysan indhaha ka fiirsan sida uu wiilkoodu ula dhaqmayo beesha Waceysle.
“Qoor Qoor waxaad fursad u heshay inaad Galmudug xukunto, qaar ka mid ah beelaha Galmudug waxay maanta dareemayaan inaad go’aansatay inaad kuraastooda xoogto, Madaxweyne waxaad maanta heysataa jaanis aad isku saxdo, dad dhan ayaad dareensiisay in aysan muhiim u aheyn maamulkaaga,” ayuu yiri Cabdiraxmaan Tuuryare.
Sidoo kale Jeneraal Tuuryare ayaa Madaxweyne Qoor Qoor kula taliyey in hadii uu la dagaashan yahay siyaasi ka dhashay beesha Waceysle uusan ku takri falin xuquuqda beesha ee dagaalku uu ku ekaado shakhsiga ay is hayaan.
Baydhabo 19ka Diseembar 2021 Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya, Mudane Maxamed Xuseen Rooble oo shalay gaaray magaalada Baydhabo ayaa maanta kulamo wada-tashi ah ka bilaabay gudaha magaaladaas oo xarun KMG u ah maamulka Koonfur Galbeed.
Rooble ayaa la kulmay saraakiisha laamaha ammaanka, isaga oo ka xog wareystay xaaladaha ammaan ee deegaanada maamulkaasi, gaar ahaan sidii go’doonka looga qaadi lahaa degmooyinka ay isku hareereeyeen xoogaga kooxda Al-Shabaab.
Sidoo kale waxa ay saraakiishu ra’iisul wasaaraha warbixin ka siiyeen xaaladaha ciidamada iyo daruufaha ay ka shaqeeyaan.
Sidoo kale wararka ayaa intaasi ku daraya inuu Rooble maanta la ballansan yahay odayaasha dhaqanka iyo mas’uuliyiin ka tirsan dowlad goboleedka Koonfur Galbeed oo uu kala hadli doono dardar gelinta doorashooyinka iyo xaaladaha bani’aadanimo ee ka dhashay abaaraha ka jira gudaha dalka.
Ra’iisul wasaaraha ayaa ujeedkiisa ugu weyn ee uu Baydhabo u tegay la xiriira ka qeyb-galka munaasabad lagu xusayo saddex sano guurada kasoo wareegtay doorashadii Cabdicasiis Lafta Gareen.
Dhinaca kale ammaanka Baydhabo ayaa aad loo adkeeyey, iyada oo wufuud kala duwan oo ay ku jiraan madax goboleedyada qaar ay ku wajahan yihiin gudaha magaaladaasi, sida ay innoo sheegeen ilo lagu kalsoon yahay.
Muqdisho 19ka Diseembar 2021 Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya waxaa maanta lagu qabtay doorashada kuraas ka mid ah xildhibaanada Golaha Shacabka Soomaaliya, gaar ahaan kuwa kasoo galay dhinaca gobollada waqooyi (Somaliland).
Guuleed Biixi Cabdi ayaa ku soo baxay kursiga HOP#255 ee la qabtay, wuxuuna helay 58 cod, sida uu shaaciyey guddiga doorashada.
Sidoo kale Axmed Maxamuud Muxumed oo horay kursigan ugu fadhiyey ayaa helay 22 cod, halka musharaxa saddexaad ee tartamay Cabdullahi Biixi Xuseen uu isna helay 21 cod.
Kursiga HOP#262 ayaa waxaa sidoo kale dib loogu doortay Fowziyo Yuusuf Xaaji Aadan oo heshay 93 cod, kadib markii ay tanaasushay Caasho Aadan Yuusuf oo la tartami laheyd. Natiijada soo baxday doorashada maanta lagu qabtay Dugsiga Tababarka Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee Janaraal Kaahiye ayaa aheyd mid la filayey, loona saadaalinayey xubnaha la doortay.
Qabashada doorashadan ayaa kusoo aadeyso, xilli ay weli dood adag ka taagan tahay doorashada Golaha Shacabka ee haatan ka socota dalka.
Si kastaba, shalay ayey aheyd markii shaqada laga eryey illaa 7 xubnood oo ka tirsanaa guddiga xallinta khilaafaadka doorashooyinka, kadib markii lagu eedeeyey inay ku milmeen arrimaha siyaasadda ee ka jira gudaha dalka.
WARARKA MAANTA 18ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa doorasha qaban doona? Ma Madaxweyne Farmaajo ayaa maanta difaacaya xad-gudubyada xuquuqda aadamaha ee dowladda #Ethiopia? Maxay tahay sababa uu Madaxweyne Farmaajo u diiday xiriir walaalnimo ee u dhexeeyey #Djibouti Iyo #Soomaaliya? Yaa sariftay Kiiskii Marxuum Ikraam Tahalii Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo? Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Guddiga xallinta khilaafaadka doorashooyinka oo shir jaraa’id maanta ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa sheegay in cadaadis lagu hayo waajibaadkoooda shaqo ee loo igmaday. Guddiga ayaa sheegay in ay dalbanayaan in lagu ixtiraamo shaqada ay hayaan, iyagoo sheegay in dad ka sareeya oo katirsan saxiixayaasha heshiiska doorashada ay howshaas ka dambeeyaan, balse ma sheegin cidda ay yihiin.
Guddiga xallinta khilaafaadka waxay iska fogeeyeen in ay cid gaar ah ugu eexanayaan go’aannada ay gaaraan, waxayna tilmaameen in si laga baaraan dagay ay u gaaraan go’aannada.
“Waxaan caddeynaynaa annaga kooxi nama leh, nidaam gaar ah uma adeeggayno, koox gaar ah uma adeeggayno. Waxaanu u adeegggaynaa kala saarida xildhibaannada ama musharraxiinta ee ku qanci waaya natiijada doorashada,’ ayuu yiri masuul katirsan guddiga xallinta khilaafaadka.
Guddiga xallinta khilaafaadka ayaa tan iyo markii ay doorashooyinku bilowdeen ma jirin hal kursi oo cabasho lagasoo gudbiyay oo ay doorashadiisa dib ugu celiyeen. Kaliya 2 labo kursi ayay hakiyeen kadibna way siidaayeen.
Hoggaamiyaha xisbiga Wadajir ayaa, Cabdiraxmaan Cabdishakuur, ayaa ku eedeeyay guddiga xallinta khilaafadka ayaa in ay sumcadoodii ku dhimatay kadib markii ay siidaayeen kursigii taliye Yaasiin Fareey.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa eryey 7 ka mid ah xubnaha Guddiga Xalinta Khilaafaadka doorashooyinka, wuxuuna magacaabay toddoba xubnood oo cusub.
Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa xubnaha uu eryey ku eedeeyey inay lumiyeen kalsoonidii lagu qabay, islamarkaana ay ku milmeen dhinacyada siyaasadda ee ku loolamayo doorashada Soomaaliya.
Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in xubnaha la eryey ay ku milmeen oo ay qeyb ka noqdeen ololaha doorashada madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
XIL KA QAADIS IYO MAGACAABIS XUBNO KA TIRSAN GUDDIGA KHILAAFAADKA
■ Markii uu arkay; Qodobada 99-aad iyo 100-aad ee Dastuurka Ku Meel Gaarka ah, Markii uu tixgaliyay Go’aannadii Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda loogu xilsaaray hiogaaminta iyo habsami u socod-siinta doorashooyinka daika.
■ Markii uu xaqiiqsaday; in xubno ka mid ah Guddiga Xallinta Khilaafaadka ay lumiyeen madaxbanaanidii guddinimo iyagoo ku milmay siyaasadda, isla-markaana baal maray xeer anshaxa doorashada.
■ Markii ay u caddaatay; in Guddiga Xallinta Khilaafaadka ay khatar ugu jiraan in ay lumiyaan kalsoonidii shacabka Soomaaliyeed iyo daneeyayaasha doorashooyinku ku qabeen in ay si caddaalad uga garsooraaan cabashooyinka Ia xiriira doorashooyinka.
■ Markii uu xaqiiqsaday; in xubnaha magacyadooda hoos ku qoran yihiin ay masuuliyadooda u isticmaaleen ujeedooyin ka baxsan xilkii lagu aaminay, kana dhaga adaygeen talooyin iyo digniino Ia xiriiray ka waantoobista falalka ay ku jiraan ee baal-marsan nidaamka xil gudashadooda.
■ Markii uu tixgaliyay: Halista ay ku keeni karaan ficilada xubnahaan Doorashada iyo xasiloonida guud ahaan ee DalkaWuxuu go’aamiyay
Qodobka 1-aad
Waxaa xilalkii iyo xubinimadoodii Guddiga Xallinta Khilaafaadka Doorashooyinka laga qaaday xubnaha magacyadoodu kala yihiin:
1. Xuseen Laki Maxamed Maxamuud
2. Axmed Saciid Samatar
3. Maxamed Faarax Xersi
4. Nimco Axmed Cabdi
5. Cali Maxamuud Faarax (Seeko)
6. Cabdiramaan Maxamed Cali
7. Maxamed Ciise Heybe
■ Qodobka 2-aad
Waxaa la magaacaabay xubnaha magacyadoodu hoos ku qoran yihiin in ay ka mid noqdaan Guddiga Xallinta Khilaafaadka Doorashooyinka iyagoo beddelaya xubnaha kore ee xil ka qaadista lagu sameeyay
1. Ismaaciil Maxamed Axmed
2. Fardowsa Mataan Buulle
3. Ayaanle Axmed Cabdulle
4. Bashiir Axmed Yusuf
5. Xasan Axmed Dhicisow
6. Axmed Barre Maxamed
7. Maxamed Cawil Warsame
■ Qodobka 3-aad
Waxaa lagu wargalinayaa dhamaan guddiyada doorashooyinka heerarkooda kala duwan in ay dhawraan anshaxa iyo dahfurnaanta doorashooyinka, ilaaliyaan madax-bannaanidooda kana fogaadaan ku milmidda siyaasadda.
■ Qodobka 4-aad
Xeerkan waxuu dhaqangelaayaa marka uu saxiixo Raisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Ciidamada booliska Soomaaliya ayaa xalay gacanta ku dhigay doon siday waxyaabaha maanka dooriya, taas oo lagu soo bandhigay xeebta Liido ee magaalada Muqdisho.
Doonta ayaa la sheegay inay kasoo shiraacatay magaalada Hobyo ee gobolka Mudug, waxaana la sheegay inay baxsadeen ragii watay doontaas.
Afhayeenka booliska Cabdifitaax Aadan Xasan oo warbaahinta kula hadlay xeebta Liido oo lagu soo bandhigay doontaan ayaa sheegay in howlgal culus oo ka dhan ah maan-dooriyaha ay bilaabeen ciidanka booliska Soomaaliyeed.
“Doontaan waxay siday waxyaabo badan oo maandooriye ah oo isku dhex jira, sidaan ayaan uga hor tegeynaa maalkasta oo aad isku daydaan inaad dalka ka soo gelisaan muqaadaraad,” ayuu yiri afhayeenka. Waxuu intaas ku sii daray, “Waxaan ugu baaqayaa dadka doomaha leh inay ka waantoobaan waxyaabahaan ay qaadayaan, hadii kale boolisku waxay la tiigsa doonaan sharciga, nagama baxsa doontaan.”
Ciidamada ammaanka Soomaaliya waxay maalmihii lasoo dhaafay si xariir ah ugu guuleysteen howlgallo ka dhan ahaa waxyaabaha maanka dooriya oo ka dhacay magaalada Muqdisho.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Taliyaha ku-meel gaarka ah ee NISA Yaasiin Cabdullaahi Farey ayaa markii u horeysay ka hadlay guusha uu ka gaaray kursiga muranka badan uu hareerayay ee tirsigiisu yahay HOP#067.
Waxa uu sheegay in tabashada jirta kursigaas lagu xalin gudaha beesha, kadib markii uu dhawaan guddiga xalinta khilaafaadka u xalaaleeyay guusha kursigaas, oo la fahamsan yahay inay saartay Villa Somalia.
“Aniga in badan waxaa kusoo shaqeeyay xil ciidan, maanta waxaa doontay oo soo qaatay kursi ay leeyihiin dadka maanta ila fadhiya. Beesha aan ka tashay ayaga ayaa is wareysanaya wixii ayaga dhexdoona ay is xaliyaan, is wareysi hoose inta maqan iyo inta joogtana waa la gaaraya” ayuu yiri Yaasiin Farey.
“Waxaa ballan-qaadaya in aan noqon doonin qof aan dadkiisa ka dhex muuqan, bulsha weynta Soomaaliyeedna ka dhex muuqan. Ciidan keliya ma noqon doone waxaa noqon doona Sarkaal ka tirsan ciidamada oo ka shaqeeya xoreynta deegaanadeena.”
Sidoo kale waxa uu sheegay in muhiim tahay inay isku raacan in deegaanadooda xoreystaan, islamarkaana ay isku keenaan dadka ay isku deegaanka yihiin si ay uga tashadaan danahooda, sida uu sheegay.
“Shabeelaha dhexe inay xaroowdo ayaa lagu gaari doona wada-tashi iyo isku duubni. Maanta in aan ka hadlo dad gaar ah iyo deegaan gaar ah waxaa igu kalifay wixii iyagu lahaayen ayaa soo qaatay, markaa in aan iyaga ku dhawaaqo waa ku qasbanahay.” Ugu dambeyntiina waxa uu sheegay in uu diyaar u yahay xal u helida tabashada beesha dhexdeeda ee uu kursigeeda ku guuleystay, ayna iskugu imaan doonaan kulamo kale oo looga arrinsanayo danta deegaanada uu metelo.
Hadalkan ayaa imanaya kadib markii uu go’aan dhan u xaglinaya uu guddiga xalinta khilaafaadka doorashooyinka ka gaaray dacwadii laga soo gudbiyay kursiga HOP#067, oo uu ku guuleystay Yaasiin Farey, oo si dhaw ugu xiran madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa xalay shir guddoomiyay kulan fogaan arag ah oo ay yeesheen Golaha Wadatashiga Qaranka, kaas oo diiradda lagu saaray arrimaha doorashooyinka dalka.
Sida lagu shaaciyey qoraal kasoo baxay xafiiska Rooble wajiga hore ee kulanka waxaa warbixin looga dhageystay Guddoomiyaha Guddiga Doorashooyinka Heer Federaal Maxamed Xasan Cirro.
Guddoomiye Cirro ayaa dhinacyada faahfaahin ka siiyey dib u dhacyada ku yimid jidwalka doorashooyinka, hufnaan la’aanta laga tirsanayo doorashada iyo wadashaqeynta ay uga baahan yihiin Madaxda Dowlad Goboleedyada.
Sidoo kale xubno matalayay Midowga Musharaxiinta ayaa ka qeyb galay kulanka, kuwaas oo ay ka mid ahaayeen Madaxweynayaashii hore Shariif Sheekh Axmed, Xasan Sheekh Maxamuud iyo Hoggaamiyaha Xisbiga Wadajir Cabdirahman Cabdishakuur.
Musharaxiinta ayaa Madaxda Golaha Wadatashiga Qaranka ka dalbaday in la saxo qaladaadka ka jira habraacyada doorashooyinka iyo sida ay lagama maarmaan u tahay in la dhowro hufnaanta doorashooyinka.
Shirkaan oo ku qabsoomay aalada Zoom-ka ayaa lagu iclaamiyey shir ka dhici doona Muqdisho oo ay isugu imaanayaan Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran, si looga arrinsado dhameystirka doorashooyinka
Muqdisho 18ka Diseembar 2021Golaha Xuququda Aadanaha ee Qaramada Midoobay ayaa cod uu qaaday ku anisixiyey abuuritaanka guddi khubaro ah oo caalami ah oo baaritaan ku sameeya tacaddiyada xuquuqda aadanaha ee dalka Itoobiya.
Codaynta ayaa dhacday kadib shir shalay looga hadlay xaaladda xuquuqda aadanaha Itoobiya, taasi oo saraakiisha Qaramada Midobay ay ka digeen in dagaalka Itoobiya uu noqon karo mid baaha oo saameeya gobolka.
Codaynta shalay la qaaday ayaa 21 waddan oo ka mid ah waddamada ku jira Golaha Xuquuda Aadanaha ee Qaramada Midobya waxay ku codeeyeen inay ansixiyaan qaraarkaasi, waxaana kasoo horjeestay 15 waddan, halka 11 ay ka aamuseen.
Waddamada ansixiyey waxa ka mid ah kuwa Yurub oo ay ku jiraan Biritan iyo Jarmalka, halka kuwa kasoo horjeestay ay ku jraan Soomaaliya iyo Eritrea.
Madaxweynayaasha Soomaaliya iyo Eritrea Maxamed Farmaajo iyo Isaias Afwerki ayaa saaxiib la ah ra’iisul wasaaraha Ethiopia Abiy Ahmed. Farmaajo wuxuu horey u taageeray dagaalka uu Abiy ku qaaday Tigray-ga, halka Afwerki uu ciidan u diran gobolkaas.
In dowladda federaalka diido in la baari tacaddiyo bani’adaamanimo waa ceeb kale oo usoo hoyatay Soomaaliya.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Hogaamiyaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta Gareen ayaa dhowr Maalmood ku sugnaa Magaalada Kismaayo. Socdaalka Laftagareen ayaa ku qotomay Kuraas la rabo inuu Axmed Madoobe kasoo fujiyo kaasoo ay dhinaca Koofur Galbeed Kuraas ka jiraan.
Illaa Shan Kursi ayaa la xaqiijiyey inuu Laftagareen ka doonay Magaalada Kismaayo. Lafta Gareen maahan musharax madaxweyne ee Kuraasta waxaa raba madaxweyne Farmaajo, wuxuuse Lafta Gareen dooda u dhigay inuu isagu rabo Kuraastaas.
Axmed Madoobe wuxuu rabaa inuu dhiso Saciid Cabdullaahi Deni, haddana wuxuu Kuraas taala Magaalada Kismaayo kala doodayaa Laftagareen oo dhisayo Farmaajo, waxayna caqlidayaan noqotay mid yaab leh.
Si kasta, Kuraasta uu rabo inuu ka fujiyo Axmed Madoobe waa Shan Kursi, qaarkood waxaa la leeyahay waa adkaan doontaa inuu Axmed Madoobe aqbalo ka doodistooda.
Sheekadaan waxaan ku sharaxeynaa Shantaas Kursi.
1 – HOPP#126
Waxaa ku fadhiya Xildhibaan Maxamed Xasan Idirid oo loo yaqaano Maxamed Ganey, wuxuu kamid ahaa xubnihii sida weyn u mucaaradsanaa madaxweyne Farmaajo Afartii Sano ee lasoo dhaafay. Ninkaan iyo Xasan Firinbi waxay waqti dheer u taagnaayeen qadiyadda Jubbaland ee heer Federaal iyagoo la safnaa Axmed Madoobe.
Kursigaan wuxuu rabaa Laftagareen in la siiyo Nin la yiraahdo Xasan Eelaay oo dhowr jeer wasiir ka noqday Koonfur Galbeed. Beel ahaan labada Nin waa is leeyihiin, laakiin dooda waxay tahay muxuu Axmed Madoobe ka faa’idi doonaa codkaas oo lasoo ogyahay in shaqadiisa loo hayo madaxweyne Farmaajo.
Illo ka tirsan madaxtooyada Jubbaland oo aan la hadalnay waxay sheegeen inuu Axmed Madoobe fahamsan yahay qadiyada uu Laftagareen u raadinayo inuu bixiyo Maxamed Ganey. Kursigaan wuxuu ku jiraa Kuraasta lagu tijaabinayo Axmed Madoobe inuu xajisan doono siyaasiyiinta dhallinyarada ah ee la iibsan waayey Afartii Sano ee lasoo dhaafay.
Haddii uu Laftagareen ku guuleysto inuu Kusigaan siiyo Xasan Eelay codkaas waxaa qaatay Madaxweyne Farmaajo.
2 – HOPP#130
Waxaa Afartii Sano ee lasoo dhaafay ku fadhiyey Xildhibaan Maxamed Diiriye Khaliif oo ahaa wasiir ku xigeenkii Ganacsiga xukuumadii Xasan Cali Kheyre. Ninkaan ayaa horey shaqo joojin loogu sameeyey xilli ay soo baxeen arrimo la xiriira rag lagu qabtay Garoonka Aadan Cadde oo lagu eedeeyey inay dhaqayeen lacagta Dollarka ah.
Wuxuu rabaa in Ninkaan oo aad Farmaajo u taageersan in Kursigiisa loo dhaafo, waa arrin kale oo culus oo aan la aqoon sida uu Axmed Madoobe u qaadan doono
3- HOPP#133
Waxaa ku fadhisa Xildhibaan Luul Cabdi Aadan oo si aan qarsooneyn u taageereysay Labadii Sano ee muddo kororsiga aheyd ee uu Farmaajo sameystay, sidoo kalana si weyn u weerartay xildhibaanada mucaaradka oo qaarkood ay xatooyo ku eedeysay iyadoo saxaafadda la hadleysay.
Laftagareen wuxuu rabaa inu Kursigaan sidiisa loo dhaafo oo ay kusoo baxdo xildhibaanadaan sida weyn u taageersan madaxweyne Farmaajo. Inuu Axmed Madoobe aqbali doono inuu codkaasna Farmaajo u hadiyadeeyo lama yaqaano.
4 – HOPP#124
Waxaa jira kursi kale oo madaxda maamul Goboleedyada Farmaajo taageersan si weyn ugu ololeenayaa oo ay Axmed Madoobe mar walba kala hadlaan waa kursiga HOPP#124, waxaa ku fadhiya Cabdiraxmaan Dheere oo Jubbaland iyo reerkiisaba ay si weyn u diidan yihiin.
Fahad Yaasiin ayaa ku cadaadinaya madaxda maamulada ee saaxiibadiis ah in kursiga Cabdiraxmaan Dheere kasoo fujiyaan Axmed Madoobe ama haddii uu ninkaas diidan yahay inay kala hadlaan qof kale oo ay wataan.
Laakiin Axmed Madoobe meel adag ayuu ka taagan yahay kiiska Cabdiraxmaan Dheere waxaana loo badinayaa inuusan ka aqbali doonin Laftagareen in la furo dooda kursigaas.
5 – HOPP#91
Kursigaan hadda ma yaalo Magaalada Kismaayo, wuxuu yaalaa Garbahaarey, laakiin Laftagareen iyo madaxda maamulada qaar ayaa aamisan in Kuraasta taala Garbahaarey in ugu dambeyn loosoo wareejin doono Kismaayo.
Laftagareen wuxuu rabaa kursigaan oo uu ku fadhiyo Xildhibaan Aadan Xisaaq in la siiyo Nin la yiraahdo Xuseen Kacaan oo la taliyayaashiisa kamid ah waa haddii Kuraasta Garbahaarey taalo loo soo wareejiyo Kismaayo ama uu Axmed Madoobe talo ku yeesho kuraastaas.
Hoggaamiyaha Jubbaland Axmed Madoobe isaga waxaa muhiim u ah Hal Kursi oo yaala Koonfur Galbeed oo uu ku fadhiyo Xildhibaan Maxamed Jaamac Mursal Geelle, waana Kursiga HOPP#56.
Lama yaqaano sida uu Axmed u aqbali doono inuu Shantaas kursi siiyo Laftagareen oo uu isagana gacanta ka saaro Farmaajo, iyadoo laga dharagsan yahay halka ay kala joogaan Axmed Madoobe iyo Farmaajo iyadoo dhinaca kalana ay jirto inuu Axmed Madoobe dhisayo Saciid Cabdullaahi Deni.
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Madaxweyihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo kamid ahaa xubnihii Midowga musharixiinta mucaaradka uga qeyb galay kulankii ay Xalay la yeesheen Golaha Wadatashiga Qaranka ayaa sheegay in kulankaas looga hadlay sida doorashada looga hor leexin lahaa caqabadaha hor gudban.
“ Shirkii Golaha Wadatashiga Qaran & Midowga Musharaxiinta waxaan uga wada hadlnay sida doorashada looga hor leexi lahaa caqabadaha ku hor gudban. Midowgu waxa uu soo jeediyay in kulan fool ka fool ah la isugu yimaado si ay u dhacdo doorasho xor iyo xalaal ah” ayuu yiri Xasan Sheekh oo qoraal soo dhigay bartiisa Facebook.
Xasan Sheekh ayaa sheegay in mowqifka midowga musharixiinta uusan waxba iska badalin illaa laga fuliyo waxyaabihii looga wada-hadlay kulankii Xalay.
“Kulankii xalay waxa uu ahaa tallaabo dhinaca saxda ah loo qaaday laakiin mowqifka Midowga Musharaxiinta waxba is kama baddalin ilaa billowgaas fiican uu miro dhal noqdo” ayuu sii raaciyey.
a’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa xalay shir guddoomiyay kulan fogaan arag ah oo ay yeesheen Golaha Wadatashiga Qaranka, kaas oo diiradda lagu saaray arrimaha doorashooyinka dalka.
Shirkaan oo ku qabsoomay aalada Zoom-ka ayaa lagu iclaamiyey shir ka dhici doona Muqdisho oo ay isugu imaanayaan Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran, si looga arrinsado dhameystirka doorashooyinka
Muqdisho 18ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Maxamed Xuseen Rooble & Madaxweynaha maamul Goboleedka Galmudug Axmed Cabdi Kaariye Qoor-Qoor ayaa Illaa Berri la filayaa in ay tagaan Magaalada Baydhabo oo ah xarunta KMG ah ee Koofur Galbeed.
Ilo ku dhaw safarka Rooble & Qoor-Qoor ayaa sheegay in Baydhabo lagu qabanayo Shir looga hadlayo Arrimaha Doorashooyinka Dalka si Ra’iisulwasaaraha iyo Madaxda Dowlad-Goboleedyadu isaga xog-wareystaan wax ka qabashada cabashooyinka taagan.
Madaxweynaha Puntland Siciid Cabdullaahi Deni ayey wararku sheegayaan in uu qudhiisa tagayo Magaalada Baydhabo ee xarunta maamulka Koonfur Galbeed, balse waqti rasmi ah oo ku beegan socdaalkiisa lama shaacin.
Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa la filayaa in uu iclaamiyo shirkaan looga hadlayo Doorashada iyada oo goobta lagu qabanayo ay tahay Dowlad-Goboleedka Koofur Galbeed Soomaaliya.
19- ka December 2021 waxa ay ku beegan tahay saddex sano guurada kasoo wareegtay maalintii la doortay Madaxweynaha Koofur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen, waxa ay wararku sheegayaan in munaasabad uu ku qabsanayo Baydhabo.
Ra’isuwlasaaraha ayaa sidoo kale la filayaa inuu ka qeybgalo xafladda uu qabsanayo Lafgareen oo la rumeysan yahay in maamulkiisa uu wax horumar ah kusoo kordhin deegaanada Koonfur Galbeed marka laga reebo inuu ka shaqeeyo danaha madaxweyne Farmaajo.
WARARKA MAANTA 17ka Diseembar 2021Su’aallaha Maanta: Maxay tahay sababa uu Madaxweyne Farmaajo u diiday xiriir walaalnimo ee u dhexeeyey #Djibouti Iyo #Soomaaliya? Yaa sariftay Kiiskii Marxuum Ikraam Tahaliil? Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo? Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso! Muqdisho 17ka Diseembar 2021 Madaxweyne goboleedyada Jubaland iyo Koonfur Galbeed Axmed Madoobe iyo Cabdicasiis Lafta-gareen oo kulamo ku yeeshay magaalada Kismaayo ayaa caddeeyey mowqifkooda ku aadan doorashooyinka dalka, waxayna sheegeen inay doonayaan inay sii socdaan.“Madaxdu waxay isla garwaaqsadeen in qabsoomidda, dardargelinta iyo dhameystirka doorasho daahfuran ay xal u tahay horumarka iyo badbaadada dalka,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeed ay soo saareen.Go’aanka ay soo saareen labada madaxweyne goboleed ayaa dhabar-jab weyn ku ah Midowga Musharaxiinta mucaaradka oo dalbaday in la hakiyo doorashooyinka golaha shacabka oo ay sheegeen in la boobayo.Midowga Musharaxiinta Mucaaradka ayaa u muuqda inay ku kali noqdeen ololaha ay ku doonayaan in doorashada lagu hakiyo, waxaana xitaa dalabkooda diiday madax goboleedyadii la rumeysnaa inay isku dhow yihiin, sida Axmed Madoobe.Mowqifka Axmed Madoobe ayaan la-yaab laheyn, maadaama uu goor horeba soo saaray liiska 14 kursi oo ka mid ah Golaha Shacabka oo Jubaland ay dhowaan qabaneyso doorashadooda, halka Lafta-gareen uu goor horeba billaabay doorashada Golaha Shacabka.Holand 17ka Diseembar 2021 Khilaaf muddo ku dhow hal sanno u dhexeeyay guddiga maamula masjidka Quba, oo ah masjid weyn oo ay Soomaalidu ku leedahay Magaalada Amsterdam ee waddanka Nederland ayaa gaaray heer maxkamadeed.Khilaafkani wuxuu u dhexeeyay Shiikh Suldaan Gasle oo guddoomiye u ahaa guddiga maamula masjidka, ahaana imaamkii masjidka oo dhinac ah iyo xubnaha kale ee guddiga oo kala ahaa Shiikh Ibraahim iyo Guuleed Wayrax oo dhinaca kale ah, waxaanna ku fikir ah Shiikh Ibraahim iyo Guuleed dhammaan xubnaha kale ee maamulka iyo howlwadeenada masaajidka.Marxaladaha khilaafku soo maray waxaa ka mid ah; In khilaafka ay ku soo baxeen dhowr guddi, balse wax xal ah laga gaari waayay.Shiikh Ibraahim iyo Guuleed Wayrax ayaa 14-kii September xilli habeenimo ah Shiikh Suldaan qolka uu ka daganaa dhismaha masjidka ugu geeyay warqad, kuna wargeliyay in subaxnimada uu masjidka ka baxo. Shiikhu wuxuu farriintii la wadaagay qaar ka mid ah Jaaliyadaha Soomaalida, iyada oo isla subaxnimadii ay soo dhoobteen afaafka hore ee masjidka dad isugu jiray rag iyo dumar, oo u arkayay in ay xaqdarro tahay ceyrinta Shiikha.Isla a maalinkaa waxaa masjidka soo gaaray ciidamo boolis ah, waxayna la kulmeen saddexdii xubnood ee Guddiga, kaddib na Shiikh Suldaan waxaa amar lagu siiyay inuu masjidka isaga tago.Khilaafkan, oo maalin ba maalinta ka dambeysay sii xoogeysanayay wuxuu gaaray in Maxkamad la iska dacweeyo.
Muqdisho 17ka Diseembar 2021 Madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku amray madax goboleedyada taabacsan inay hakiyaan doorashada golaha shacabka, sida ay ilo-wareeedyo lagu kalsoon yahay u sheegeen Caasimada Online.Madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor Qoor iyo kan Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen oo aad ugu dhow Farmaajo ayaa maamul goboleedyadoodu yihiin kuwa kaliya ee illaa hadda qabtay doorashada kuraas ka mid ah golaha shacabka, hase yeeshee waxay kala kulmeen fadeexad iyo cambaareyn weyn kadib markii ay shaqsiyaad ay ayaga wataan iyo kuwa ka socda dhanka Farmaajo u boobeen kuraasta.Si kastaba, madaxweyne Farmaajo ayaa hadda u sheegay inaysan qaban doorashada kuraas kale illaa inta ay Axmed Madoobe iyo Saciid Deni ka qabanayaan doorashada dhowr kursi oo ka mid ah golaha shacabka.Qorshahan, oo ah xeelad siyaasadeed, ayaa sida ay ogaatay Caasimada Online, waxa uu Farmaajo uga dan leeyahay inuu bulshada tuso sida ay Axmed Madoobe iyo Deni u maareyn doonaan doorashada, ayada oo aad loo rumeysan yahay inay boobi doonaan kuraas badan si la mid ah Qoor Qoor iyo Lafta-gareen. Madaxweynaha ayaa doonaya inuu muujiyo inaysan jirin doorasho uu isaga boobayo balse ay dhibataadu tahay madax goboleedyada, ayna ka siman yihiin kuwa isaga raacsan iyo kuwa kasoo horjeeda.Farmaajo ayaa hadda aaminsan in go’aankii uu maamulka doorashada ugu wareejiyey Rooble uu ahaa mid ka miro-dhal badan intii uu filayey, sababtoo ah; wuxuu si xooggan saameyn ugu leeyahay doorashada, sidaa oo ay tahayna, ma jirto cid ku eedey karta inuu boobayo maadaama Rooble iyo madax-goboleedyada ay mas’uul ka yihiin maamulka doorashada.Muqdisho 17ka Diseembar 2021 Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ahna musharax u taagan xilka madaxweynimo ee Soomaaliya oo wareysi siiyey telefishanka Universal ayaa markii u horeysay ka hadlay dooda kala qeybisay Midowga Musharaxiinta Mucaaridka.Cabdiraxmaan ayaa qiray in Midowga Musharaxiinta ay ku kala qeybsameen doorashada socota, oo qaarkood ay rabaan in la hakiyo, halka kuwa kalena ay rabaan in doorashada ay sii socoto oo la saxo qaladaadka ka jira oo keliya.“Midowga Musharaxiinta waa dhici kartaa, kuwa kale oo banaanka ka jira waa dhici karta oo leh doorashada ha socoto. Waxaa jirra dad u haysta Ninkaan (Farmaajo) aan geyno teendhada koley ku guuleysan maayo, anagana doodeena waxay tahay anaga oo badan mushkilad asaga ka weyn oo haysata dalka majirto,” ayuu yiri Cabdiraxmaan Cabdishakuur.Sidoo kale waxa uu sheegay in madaxda dowlad goboleedyada ay ku heshiiyeen boobka kuraastaas, kuwaasi oo qaarkood u shaqeynayaan Farmaajo, halka kuwa kalena ay musharaxiin yihiin laftigooda, sida uu sheegayMuqdisho 17ka Diseembar 2021 Madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo maanta ka duulay magaalada Muqdisho, si uu dalka Turkiga uga qeyb-galo shirkii saddexaad ee u dhaxeeya Turkiga iyo Afrika, ayaa qaaday tallaabo banaanka u soo saartay khilaaf shaqsi ah oo kala dhaxeeya madaxweynaha Jabuuti, sida ay ogaatay Caasimada Online.Farmaajo ayaa ka baaqsaday in uu raaco diyaarada Turkish Airlines oo duulimaad toos ah ku tagta Istanbul, kadib markii uu ka war helay in diyaarada ay 45 daqiiqo ku hakaneyso garoonka diyaaradaha Jabuuti.Waxay tallaabadan banaanka u soo saareysa in madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday uu khilaaf shaqsi ah uu kala dhaxeeyo Madaxweynaha Jabuuti, kaasi oo ka baxsan xiriirka diblumaasiyadeed ee labada dal.Farmaajo ayaa Muqdisho ka raacay diyaarada Ethiopian Airlines oo sii mareysa Addis Ababa, halkaas oo caawa saq dhexe diyaarad kale oo Turkiga aadeysa ka sii raacayo.Madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo maanta ka duulay magaalada Muqdisho, si uu dalka Turkiga uga qeyb-galo shirkii saddexaad ee u dhaxeeya Turkiga iyo Afrika, ayaa qaaday tallaabo banaanka u soo saartay khilaaf shaqsi ah oo kala dhaxeeya madaxweynaha Jabuuti, sida ay ogaatay Caasimada Online.Farmaajo ayaa ka baaqsaday in uu raaco diyaarada Turkish Airlines oo duulimaad toos ah ku tagta Istanbul, kadib markii uu ka war helay in diyaarada ay 45 daqiiqo ku hakaneyso garoonka diyaaradaha Jabuuti.Waxay tallaabadan banaanka u soo saareysa in madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday uu khilaaf shaqsi ah uu kala dhaxeeyo Madaxweynaha Jabuuti, kaasi oo ka baxsan xiriirka diblumaasiyadeed ee labada dal.Farmaajo ayaa Muqdisho ka raacay diyaarada Ethiopian Airlines oo sii mareysa Addis Ababa, halkaas oo caawa saq dhexe diyaarad kale oo Turkiga aadeysa ka sii raacayo.
Muqdisho 17ka Diseembar 2021 Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa markii u horeysay qiray in culeys uu ku hayo madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, oo kal hore ka heshiiyeen khilaafkii soo kala dhex-galay.Rooble ayaa sheegay in Farmaajo uu kamid yahay culeyso dhowr ah oo doorashada darteed loogu hayo, kuwaasi oo uga imaanaya Midowga Musharaxiinta iyo Madaxweynayaasha dowlad goboleedyada dalka.“Dherigii saddexda dhadhaar u dhaxeeyay ayaa ahey haddey tahay madaxda dowlad goboleedyada, musharaxiinta iyo xafiiska madaxweynaha,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Rooble oo si duur xula u sheegaya in cadaadis ku hayo madaxweyne Farmaajo.Sidoo kale waxa uu sheegay in wax isbedel ah ku iman mowqifkiisi doorashada iyo in la helo doorasho hufan oo daah-furnaan ku dhisan, taasi oo ay ku wada qanacsan yihiin saamileyda siyaasadda.“Waxaa la isweydiinaya ra’iisul wasaaraha muxuu la aamusan yahay waayadan, tolow ma wadanidii uu tagay ayaa dhabarka kasoo taabtay, cid aan u dhuuntay iyo cid dhabarka iga soo taabatay majirto, doorashadii waa qabasho.”Waxa uu intaas kusii daray in uu ka shaqeyn doono xalinta tabashooyinka laga muujiyey hanaanka doorashada Golaha Shacabka, islamarkaana uu dhawaan shir iskugu imaan doonaan Golaha Wadatashiga Qaranka, oo lagu xoojinayo daah-furnaanta doorashada.https://www.youtube.com/watch?v=mbmH6IG2YJw
WARARKA MAANTA 14ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo? Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Nairobi 14ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare, ayaa ku eedeeyay raysal wasaare Rooble inuu raalli ka yahay in la boobo doorashada ka socota dalka ee uu isagu dhabarka u ritay inuu hoggaamyiyo. Madaxweyne Waare ayaa wareysi dheer oo uu siiyay universal tv wuxuu ku sheegay in doorashada hadda socoto ay tahay mid laga maamulayo villa Soomaaliya, wuxuu tilmaamay in raysal wasaare Rooble uu ku faraxsan yahay sida ay wax u socdaan
“Raysal wasaare Rooble masuuliyaddiisa aad ayuu uga gaabiyay, kaliya ma ahan inuu ka gaabiyay, ee masuuliyaddii loo dhiibay ee lagu aaminay, ayuu ninkii lagasoo fara maroojiyay ula tagay oo faraqa ugu shubay,” sidaasi waxaa yiri madaxweyne hore Waare.
Waare wuxuu sheegay in madaxweyne Farmaajo ay ka go’an tahay inuu si rasmi ah u dhameysto labadii sano ee laga diiday, isagoo sheegay in arrintaas ay caddayn u tahay jiitanka doorashada ku socoto.
Wuxuu sheegay doorashada socota dhibaatada ka dhalata in aakhiro iyo adduun wax laga weydiindoono raysal wasaare rooble iyo inta kula shaqaynaysa in doorashada lagu sameeyo ku tagrifal.
Janaale 14ka Diseembar 2021 Faahfaahino dheeraad ah ayaa laga helayaa xogta gabar 15 sano jir aheyd oo kufsi wadareed loogu geystay deegaanka Janaale ee gobolka Shabeellada Hoose, taas oo tacadigii loo geystay dartiis ugu geeriyootay isbitaal ku yaalla degmada Marka ee xarunta gobolkaas.
In ka badan 10 askari oo ka tirsan ciidamada dowladda Soomaaliya ee ku sugan Janaale iyo rag kale oo aan askar aheyn ayaa la sheegay in kufsi wadareed ay Janaale ugu geysteen gabadhaas.
Guddoomiyaha deegaanka Janaale oo wareysi siiyey Idaacadda Kulmiye ayaa sheegay in hadda ay guddi u xil-saareen baaritaanka kiiskaas, isla markaana ay jiraan dad loo soo qabtay inay ka dambeeyeen falkaas.
Gabadha oo lagu magacaabi jiray Sahro Cali Maxamuud ayaa ku geeriyootay isbitaal ku yaalla magaalada Marka oo loo geeyey in lagu dabiibo, sida uu xaqiijiyey guddoomiyaha deegaankii lagu dhibaateeyey gabadha ee Janaale.
Guddoomiyaha ayaa sheegay in ragga gabadha kufsaday ay isugu jireen askar militeriga Soomaaliya ka tirsan iyo rag kale oo shacab ah oo ciidanka la joogay.
Sidoo kale guddoomiyaha ayaa intaas ku daray in saacadaha soo socda ay shaaci doonaan warbixin dhameystiran oo ku saabsan qaabkii uu u dhacay falkaas kufsiga ah iyo geerida gabadha.
Jubbaland 14ka Diseembar 2021 Guddiga doorashada Jubaland ayaa shaaciyey kuraasta 14 ka mid ah golaha shacabka oo doorashadooda uqaban doono dhowaan, kuwaas oo noqon doono kuwii ugu horreeyey ee Jubaland lagu soo doorto.
Doorashada 14 kursi ayaa dhammaantood ka dhici doonta magaalada Kismaayo oo ah mid ka mid ah labada deegana doorasho ee Jubaland.
Guddiga doorashada Jubaland ma shaacin xilliga ay dhici doonto doorashada, balse waxaa la filayaa in la qabto toddobaadkan gudihiisa ama toddobaadka xiga.
Guddiga weli ma shaacin wax kuraas ah oo doorashadooda lagu qabanayo magaalada Garbahaarey oo ah magaalada labaad ee deegaan doorasho ee Jubaland, halkaasi oo maamulka uusan awood ku laheyn, ayna gacanta ku hayaan mas’iiliyiin taageeeersan madaxweyne Farmaajo.
Muqdisho 14ka Diseembar 2021 Xisbiga Himilo Qaran ee uu hoggaamiyo Shariif Sheekh Axmed ayaa qaaday tallaabo banaanka soo dhigtay khilaafka madaxweynihii hore kala dhaxeeya xubnaha kale ee Golaha Midowga Musharaxiinta, maalin kadib markii ay xogtan shaacisay Caasimada Online.
Gudoomiyaha Xisbiga Himilo Qaran Xildhibaan Suleymaan Maxamuud Xaashi, Xoghaya Guud ee Xisbiga Xildhibaan Yuusuf Xuseen Axmed Gama’diid, Guddoomiye ku xigeenka Golaha Dhexe ee Xisbiga Dr. Maxamed Maxamuud Shirwac iyo Xoghaya Maaliyadda xisbiga Cabdinaasir Maxamed Sheekh Nuur ayaa kulan gaar ah la yeeshay ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay xisbiga.
Hase yeeshee, muhiimadda ma aheyn kulanka ee waxa looga hadlay, waxaana xisbiga qoraal uu soo saaray uu ku sheegay in kulanka diiradda lagu saaray sidii la isaga kaashan lahaa sixidda doorashada iyo dardar gelinta doorashooyinka.
“Waxaa la isku raacay in meel looga soo wada jeesto wax kasta oo dib u dhigi kara arrimaha doorashada taasi oo saldhig u ah hor-u-socodka Dowladnimada Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraalka xisbiga Himilo Qaran.
Dalabka xisbiga ee ah in doorashada lasii wado iyo hanjabaadda la daba dhigay, waxay si cad uga hor-imaneysaa mowqifka Golaha Midowga Musharaxiinta ee uu hoggaamiyo Shariif ee ah in doorashooyinka dalka la joojiyo.
Caasimada Online waxay shalay qortay in Golaha Midowga Musharaxiinta Soomaaliya uu ka dhex-qarxay khilaaf la xiriira qaabka loo wajahayo sixitaanka khaldadaadka doorashooyinka dalka
Muqdisho 14ka Diseembar 2021 Ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya, Mudane Maxamed Xuseen Rooble ayaa maanta ku wajahay dalka aynu walaalaha nahay ee Jamhuuriyadda Jabuuti oo ay uga bilaabineyso booqasho rasmi ah.
Rooble iyo wafdigiisa ayaa la filayaa in saacadaha soo socda ay ka amba-baxaan garoonka diyaaradaha Aadan Cadde, waxaana ujeedka safarkiisa laga helayaa faah faahin dheeri ah.
Ra’iisul wasaaraha Soomaaliya ayaa Jabuuti u tegaya inuu soo xiro dood cilmiyeed uu Machadka Cilmi-Baarista Heritage dalkaas ugu qabtay aqoonyahano & bulshada rayidka ah, taas oo lagu gorfeeyey xaaladaha haatan ka taagan, qaar ka mid ah dalalka bariga Afrika.
Wasiirka koowaad ee xukuumadda ayaa la siiyey khudbadda ugu dambeysa ee xiritaanka Madashan, isaga oo ka warbixin doono marxaladahii ay soo martay Soomaaliya iyo waxyaabaha laga baran karo qalalaasaha ka jira qaar ka mida dalalka dhaca Geeska Afrika.
Sidoo kale Rooble ayaa inta uu joogo Jabuuti kulamo kala duwan la qaadan doono madaxda ugu sarreysa dalkaas oo ay ka wada-hadali doonaan xaaladaha taagan, sida doorashada.
Booqashada Maxamed Xuseen Rooble ayaa kusoo beegmeysa, xilli xasaasi ah, isla-markaana ay dood adag ka taagan tahay doorashada Golaha Shacabka ee Soomaaliya.
WARARKA MAANTA 12ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu Madaxweyne kasta oo Darood ah ugu dhagaa kursiga Madaxweynenimada mise xoog aa looga saari doonaa madaxtooyadda? Maxuu musharaxa Madaxweyne hore Farmaajo “Been-Hawaas” weli u isticmaalayaa hantida qaranka? Goorma ayaa Madaxrtooyadda laga saarayaa musharaxa Farmaajo? Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo? Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Machadka SPA (Somali Public Agenda) oo fadhigiisu yahay Magaalada Muqdisho ayaa soo saaray daraasad (Cilmi baaris) uu kaga hadlayo waxa keenay soo rogaalcelinta Ahlu-Sunnada Gobolada Dhexe.
Xoogagga Ahlu-Sunna oo daba-yadii bishii February ee sanadkii 2020 looga adkaaday dagaalkii Magaalada Dhuusamareeb ayaa dib u soo rogaalceliyay bartamihii bishii September ee sanadkan. Xoogagan ayaa 1-dii bishii October la wareegay gacan ku haynta Magaalada Guriceel, iyadoona dagaal dhowr cisho socday ay magaaladaasi kula galeen Ciidamada Dowladda Federaalka iyo kuwa Galmudug, ka hor intii aanay daba-yaaqadii bishaasi dib uga bixin.
Dagaalkaas oo dad badan oo saraakiil ay ku jiraan ku dhinteen ayaa muujiyay in Ahlu-Sunna weli tahay cudud ciidan oo saamayn ku leh Gobolada Dhexe, marka aad eegto in afar boqol oo dagaal-yahanadeeda ka mida ay u babac-dhigeen dhowr kun oo isugu jira ciidamada kala duwan ee Dowladda Federaalka iyo kuwa Galmudugba. Saraakiisha Ahlu-Sunna waxay bishii November sheegeen in Guriceel uga baxeen dhexdhexaadin ay garwadeen ka ahaayeen odayaasha, waxgaradka iyo ganacsatada deegaanka.
Dasaaradda Machadka SPA oo Khamiistii lagu soo bandhigay caasimadda Muqdisho ayaa lagu sheegay in soo rogaalcelinta Ahlu-Sunna ay ka dhalatay carro badan, oo ay ka muujisay qaabkii loola dhaqmay.
Cilmi baarista ayaa sidoo kale lagu sheegay inay jireen fursado muhiim ahaa oo la dayacay, ka hor inta aanay Ahlu-Sunna isa soo abaabulin, dibna ugu soo laaban deegaankii ay ka arrimineysay dhowr iyo tobanka sano.
Farxaan Isaaq Yuusuf, Agaasimaha Machadka SPA ayaa sheegay inaanan Ahlu-Sunna laga daba tegin, oo wada xaajood lala samayn, ka dib markii looga adkaaday dagaalkii Dhuusamareeb.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Mucaaradka dib ayey uga gurteen tallaabooyinkii waaweynaa, sida dhismaha Gole kumeel gaar ah, doorasho is garab socota ama awood ciidan.
Waxaa horay idinkugu sheegnay inay soo saari doonaan qoraal ay ku dalbanayaan in lagu saxo doorashada si ay uga qeyb-galaan, sidaas ayeyna sameeyeen. Qoraalkii ay mucaaradka soo daayeen wuxuu xambaarsanaa 7 arrimood:
1 – Joojin doorasho
Mucaaradka waxay mar kale ku celiyeen in la hakiyo doorashada socota oo la isugu yimaado shir lagu saxayo qaladaadka jira.
Xogaha aan heleyno waxay sheegayaan in Ra’isul wasaare Maxamed Xuseen Rooble uu raali ka yahay shirka noocaas ah, balse madaxda maamul Goboleedyada qaar ayaa diidan shirkaas.
Waxaa jira walaac ku saabsan qabsoomida shirkaas, iyadoo Qoor Qoor iyo Lafta Gareen la sheegay in aysan shirkaas xiiseyneyn.
2 – Habraaca
Mucaaradka waxay qoraalkooda ku dalbadeen in la turxaan bixiyo habraaca, si gaar ah waxay u dul istaageen habka loo marayo xulista Odayaasha, qorista Ergada iyo faafintooda, waxay kaloo farta ku fiiqeen u caddaalad sameynta musharixiinta u tartameysa kuraasta xildhibaanada iyo bixinta warqadda ogolaanshaha tartamaha.
Mucaaradka xilli hore ayey dood ka qabeen hab-raaca, jawaab fiicana lagama siinin, Saciid Deni ayaa mar loo xil saaray inuu mucaaradka kala doodo habraacaan awoodda badan siiyey madaxda maamullada, laakiin iyadoo aan mucaaradka taas laga qancin ayaa halkeedii looga dhaqaaqay.
Habraaca hadda la isticmaalayo wuxuu awood badan siinayaa madaxda maamullada, mana rabaan hoggaamiyaasha gobollada in wax laga badalo, maadaama ay faa’iido badan ku qabaan. Sida ay u aqbali doonaan in la saxo habraaca ayaan la ogeyn.
3 – Fisiraada Tartamaha Labaad (Malxiis)
Mucaaradka waxay diideen kursi qof loo xirayo ama kuwa loo sameenaayo Malxiis lasii ogyahay in uusan tartame aheyn. Dhacdadaan ay mucaaradka farta ku fiiqeen waa midda xiisaha ka qaaday doorashada hadda socota, maadaama lasii ogyahay kursi walba cidda kusoo baxeysa.
Madaxda Maamulada waxaa ku jira damac xooggan oo ku aadan doorashada Federaalka ah, qaar waxay rabaan inay madaxweyne u tartamaan, mid waxaa ku jira damac guddoomiye Baarlamaan, qaarna waxay doonayaan inay musharixiin u dhistaan xilka madaxweynaha, sidaas darteed ma rabaan tartan furan.
Waxay doonayaan dad ay kuraas soo siiyaan oo ay Berri ku abaal sheegtaan, lamana yaqaan sida ay qodobkaan u qaadan doonaan.
4 – Kor Joogto
Mucaaradka waxay soo jeediyeen in kor joogto Soomaali iyo Ajnabi ah loo sameeyo doorashada socota, iyadoo sidoo kale ay ka qeyb galeyso Saxaafadda madaxa-banaan.
Qodobkaan waxaa macquul ah in la isla qaadan karo.
5- Kuraastii la boobay
Midowga musharixiinta mucaaradka waxay soo jeediyeen in lagu laabto doorashada Kuraastii la boobay, dhawaan laba kursi ayuu doorashadoodii diiday guddiga doorashada ee heer Federaal, laakiin weli dhinaca Koonfur Galbeed lagama aqbalin in lagu laabto kuraastaas.
Galmudug iyadana hal kursi ayaa looga dhagan yahay weli. Madaxda maamullada qaar waxay ku doodayaan in haddii ay bilaabato ku labashada kuraas inaan la maareyn karin Berri oo ay dhici doonto in kuraas badan lagu noqdo.
Qodobkaan waa mid culus oo dano badan oo is diidan ay dul yaalaan.
6 – Aargoosi Siyaasadeed
Mucaaradka waxay taabteen meel ay dhammaan dhibsan doonaan madaxda maamullada, waana in la caddeeyo kuraasta noqoneysa qoondada dumarka, si looga saaro meesha in siyaasi la beegsanayo kursigiisa laga dhigo koonto Dumar.
Madaxda maamullada waxaa la sheegayaa inay miiska u saaran yihiin xubno ay rabaan inay kuraastooda Dumar ka dhigaan si ay u bixiyaan. Qodobkaan masoo dhaaweyn doonaan madaxda maamullada.
7- Jadwal cusub
Xubnaha mucaaradka waxay soo jeediyeen in marka arrimahaas la xaliyo kadib la sameeyo jadwal cusub oo doorasho oo la garanayo, xilliga uu bilaabanayo iyo xilliga uu dhammaan doono.
Tani waxay ka dhigan tahay inay doorashada mar kale dib usii dhici doonto.
Marka lasoo koobo farriinta mucaaradka waxay u muuqataa Niman ku heshiin waayey mowduucii koowaad, kadibna raadsaday dariiq ay ku baxsadaan oo ay shirka kusoo gunaanadaan, waxaana la is waydiinayaa waxa xigi doona haddii warqadooda loo joojin waayo.
Somaliland 12ka Diseembar 2021 Somaliland ayaa shaaca ka qaaday in dowladda federaalka Soomaaliya ay is-hortaagtay deeqihii waxbarasho ee ay ka heli jirtay qaar ka mid ah dalalka caalamka.
Guddiga joogtada ah ee Golaha Wakiilada Somaliland, ayaa sheegay in dowlada Soomaaliya ay ardayda Somaliland kasoo xirtay 7 ka mid ah 10-kii dal ee ay ka heli jireen deeqaha waxbarasho.
“Deeqaha waxbarashada ee dibada waxa ina siin jiray 10 waddan oo kala ah, Sudan, Kenya, Uganda, Masar, Yemen, Libya, Turkey, Malaysia, Itoobiya, Taiwan iyo Dowlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, deeqaha waxbarasho waxaa carqaladeeyay Dowlada Faderalka Soomaaliya,” ayuu yii Guddoomiye ku xigeenka guddiga joogtada ah ee golaha wakiilada Somaliland, Axmed Xasan Cali Casoowe.
“Waxay ku dooday in deeqihii layna siin jiray iyada lasoo mariyo, dalalka imika toos aynu deeqaha waxbarasho si toosa uga helno waxa ka mid ah, Dowlad Deegaanka Soomaalida, Taiwan iyo Itoobiya, inta kale waxay qaateen qolada woxoodii,” ayuu yiri.
Dalalka uu xusay inay deeqaha ka joojiyeen ayaa waxaa ugu muhiimsan Kenya, ayada oo la rumeysnaa in Kanya iyo Somaliland ay aad isugu dhowaayeen tan iyo markii uu khilaafka ka dhex-qarxay Muqdisho iyo Nairobi.
Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa sanadkii tegay booqasho madaxweyne ku tegay Nairobi, halkaasi oo uu kula kulmay madaxweyne Uhuru Kenyatta.
Hase yeeshee sida muuqata, Kenya ayaa tallaabooyinkeeda ay ahaayeen kaliya inay kaga careysiiso dowladda federaalka, balse aysan dhab ka aheyn inay wax u qabato Somaliland.
Xukuumadda uu hoggaamiyo Farmaajo ayaa tan iyo markii uu xilka qabtay la gashay Somaliland dagaal xooggan oo Somaliland looga soo xiray albaabo badan oo dhaqaale iyo waxbarasho.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Guddoomiyaha guddiga hirgelinta doorashooyinka dadban ee heer federaal, Mudane Maxamed Xasan Maxamed (Cirro) oo wareysi siiyey VOA ayaa soo saaray go’aan cusub oo la xiriira muranka ka taagan doorashooyinka dalka.
Cirro ayaa shaaca ka qaaday in doorarashada aan la joojin doonin, balse iyada oo socoto la xallinayo wixii tabasho ah, taas oo meesha ka saareysa dalabkii hakinta ee Musharixiinta.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay inuu soo dhoweynayo in shirweyne la’isugu yimaado, si loo dhammeeyo muranka hareeyey doorashooyinka socda ee Golaha Shacabka Soomaaliya.
“In guddiyadeennu wixii ay qaldamay ay saxaan waa waajib lagu leeyahay, Laakiin waxay u baahan tahay dhinacyo badan oo iskaashi leh,” ayuu yiri gudoomiyaha gudiga doorashada.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya, Mudane Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaa’arke ayaa markii ugu horreysay ka hadlay xiisadda dagaal ee ka taagan Boosaaso, taas oo u dhexeyso hoggaanka Puntland iyo taliska ciidamada ee PSF-ta.
Cumar Cabdirashiid oo wareysi gaar ah siiyey Dalsan TV ayaa arrintan kasoo qaaday mid sahlan, wuxuuna ugu baaqay labada dhinac inay si nabad ku dhammeeyaan xiisadda.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in aysan cidna dan ugu jirin dagaal, balse loo baahan-yahay in laga fakiro mustaqbalka dambe ee Puntland oo haatan ah Hooyada Federaalka.
“Deni iyo dowladdiisaba inay arrintaas dib u eegaan waxaan waa sahlan yihiin in si nabad ah lagu dhammeeyo xabad qof ay xal u tahay ma lahan, 23 sano ayey jirsatay Puntland,” ayuu ku yiri hordhaca wareysiga cusub ee uu bixiyey Cumar Cabdirashiid Cali Sharma’arke.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray xiisadda taagan ay saameyn ku yeelan karto taageerada ay hadda ciidanka PSF ka helaan dowladda Mareykanka, isaga oo tusaale u soo qaatay dagaalkii Guriceel oo qeyb ka ahaayeen ciidamada Danab ee uu tababaro Mareykanka, isla-markaana uu war xasaasi ah kasoo saaraan sababta dhalisay in Danab ku biiraan dagaalka.
Ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya oo hadalkiisa sii wata ayaa shaaca ka qaaday arrin kale oo xasaasi ah, wuxuuna sheegay in xilligii uu joogay xafiiska uu isku dayey ciidamada PSF inay qeyb ka noqdaan ama lagu soo biiriyo kuwa dowladda federaalka, isla-markaana arrintaas lagu soo qaaday mar uu tegay Washington, balse uusan guuleysan qorshahaasi.
WARARKA MAANTA 12ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu Madaxweyne kasta oo Darood ah ugu dhagaa kursiga Madaxweynenimada mise xoog aa looga saari doonaa madaxtooyadda? Maxuu musharaxa Madaxweyne hore Farmaajo “Been-Hawaas” weli u isticmaalayaa hantida qaranka? Goorma ayaa Madaxrtooyadda laga saarayaa musharaxa Farmaajo? Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo? Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Machadka SPA (Somali Public Agenda) oo fadhigiisu yahay Magaalada Muqdisho ayaa soo saaray daraasad (Cilmi baaris) uu kaga hadlayo waxa keenay soo rogaalcelinta Ahlu-Sunnada Gobolada Dhexe.
Xoogagga Ahlu-Sunna oo daba-yadii bishii February ee sanadkii 2020 looga adkaaday dagaalkii Magaalada Dhuusamareeb ayaa dib u soo rogaalceliyay bartamihii bishii September ee sanadkan. Xoogagan ayaa 1-dii bishii October la wareegay gacan ku haynta Magaalada Guriceel, iyadoona dagaal dhowr cisho socday ay magaaladaasi kula galeen Ciidamada Dowladda Federaalka iyo kuwa Galmudug, ka hor intii aanay daba-yaaqadii bishaasi dib uga bixin.
Dagaalkaas oo dad badan oo saraakiil ay ku jiraan ku dhinteen ayaa muujiyay in Ahlu-Sunna weli tahay cudud ciidan oo saamayn ku leh Gobolada Dhexe, marka aad eegto in afar boqol oo dagaal-yahanadeeda ka mida ay u babac-dhigeen dhowr kun oo isugu jira ciidamada kala duwan ee Dowladda Federaalka iyo kuwa Galmudugba. Saraakiisha Ahlu-Sunna waxay bishii November sheegeen in Guriceel uga baxeen dhexdhexaadin ay garwadeen ka ahaayeen odayaasha, waxgaradka iyo ganacsatada deegaanka.
Dasaaradda Machadka SPA oo Khamiistii lagu soo bandhigay caasimadda Muqdisho ayaa lagu sheegay in soo rogaalcelinta Ahlu-Sunna ay ka dhalatay carro badan, oo ay ka muujisay qaabkii loola dhaqmay.
Cilmi baarista ayaa sidoo kale lagu sheegay inay jireen fursado muhiim ahaa oo la dayacay, ka hor inta aanay Ahlu-Sunna isa soo abaabulin, dibna ugu soo laaban deegaankii ay ka arrimineysay dhowr iyo tobanka sano.
Farxaan Isaaq Yuusuf, Agaasimaha Machadka SPA ayaa sheegay inaanan Ahlu-Sunna laga daba tegin, oo wada xaajood lala samayn, ka dib markii looga adkaaday dagaalkii Dhuusamareeb.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Mucaaradka dib ayey uga gurteen tallaabooyinkii waaweynaa, sida dhismaha Gole kumeel gaar ah, doorasho is garab socota ama awood ciidan.
Waxaa horay idinkugu sheegnay inay soo saari doonaan qoraal ay ku dalbanayaan in lagu saxo doorashada si ay uga qeyb-galaan, sidaas ayeyna sameeyeen. Qoraalkii ay mucaaradka soo daayeen wuxuu xambaarsanaa 7 arrimood:
1 – Joojin doorasho
Mucaaradka waxay mar kale ku celiyeen in la hakiyo doorashada socota oo la isugu yimaado shir lagu saxayo qaladaadka jira.
Xogaha aan heleyno waxay sheegayaan in Ra’isul wasaare Maxamed Xuseen Rooble uu raali ka yahay shirka noocaas ah, balse madaxda maamul Goboleedyada qaar ayaa diidan shirkaas.
Waxaa jira walaac ku saabsan qabsoomida shirkaas, iyadoo Qoor Qoor iyo Lafta Gareen la sheegay in aysan shirkaas xiiseyneyn.
2 – Habraaca
Mucaaradka waxay qoraalkooda ku dalbadeen in la turxaan bixiyo habraaca, si gaar ah waxay u dul istaageen habka loo marayo xulista Odayaasha, qorista Ergada iyo faafintooda, waxay kaloo farta ku fiiqeen u caddaalad sameynta musharixiinta u tartameysa kuraasta xildhibaanada iyo bixinta warqadda ogolaanshaha tartamaha.
Mucaaradka xilli hore ayey dood ka qabeen hab-raaca, jawaab fiicana lagama siinin, Saciid Deni ayaa mar loo xil saaray inuu mucaaradka kala doodo habraacaan awoodda badan siiyey madaxda maamullada, laakiin iyadoo aan mucaaradka taas laga qancin ayaa halkeedii looga dhaqaaqay.
Habraaca hadda la isticmaalayo wuxuu awood badan siinayaa madaxda maamullada, mana rabaan hoggaamiyaasha gobollada in wax laga badalo, maadaama ay faa’iido badan ku qabaan. Sida ay u aqbali doonaan in la saxo habraaca ayaan la ogeyn.
3 – Fisiraada Tartamaha Labaad (Malxiis)
Mucaaradka waxay diideen kursi qof loo xirayo ama kuwa loo sameenaayo Malxiis lasii ogyahay in uusan tartame aheyn. Dhacdadaan ay mucaaradka farta ku fiiqeen waa midda xiisaha ka qaaday doorashada hadda socota, maadaama lasii ogyahay kursi walba cidda kusoo baxeysa.
Madaxda Maamulada waxaa ku jira damac xooggan oo ku aadan doorashada Federaalka ah, qaar waxay rabaan inay madaxweyne u tartamaan, mid waxaa ku jira damac guddoomiye Baarlamaan, qaarna waxay doonayaan inay musharixiin u dhistaan xilka madaxweynaha, sidaas darteed ma rabaan tartan furan.
Waxay doonayaan dad ay kuraas soo siiyaan oo ay Berri ku abaal sheegtaan, lamana yaqaan sida ay qodobkaan u qaadan doonaan.
4 – Kor Joogto
Mucaaradka waxay soo jeediyeen in kor joogto Soomaali iyo Ajnabi ah loo sameeyo doorashada socota, iyadoo sidoo kale ay ka qeyb galeyso Saxaafadda madaxa-banaan.
Qodobkaan waxaa macquul ah in la isla qaadan karo.
5- Kuraastii la boobay
Midowga musharixiinta mucaaradka waxay soo jeediyeen in lagu laabto doorashada Kuraastii la boobay, dhawaan laba kursi ayuu doorashadoodii diiday guddiga doorashada ee heer Federaal, laakiin weli dhinaca Koonfur Galbeed lagama aqbalin in lagu laabto kuraastaas.
Galmudug iyadana hal kursi ayaa looga dhagan yahay weli. Madaxda maamullada qaar waxay ku doodayaan in haddii ay bilaabato ku labashada kuraas inaan la maareyn karin Berri oo ay dhici doonto in kuraas badan lagu noqdo.
Qodobkaan waa mid culus oo dano badan oo is diidan ay dul yaalaan.
6 – Aargoosi Siyaasadeed
Mucaaradka waxay taabteen meel ay dhammaan dhibsan doonaan madaxda maamullada, waana in la caddeeyo kuraasta noqoneysa qoondada dumarka, si looga saaro meesha in siyaasi la beegsanayo kursigiisa laga dhigo koonto Dumar.
Madaxda maamullada waxaa la sheegayaa inay miiska u saaran yihiin xubno ay rabaan inay kuraastooda Dumar ka dhigaan si ay u bixiyaan. Qodobkaan masoo dhaaweyn doonaan madaxda maamullada.
7- Jadwal cusub
Xubnaha mucaaradka waxay soo jeediyeen in marka arrimahaas la xaliyo kadib la sameeyo jadwal cusub oo doorasho oo la garanayo, xilliga uu bilaabanayo iyo xilliga uu dhammaan doono.
Tani waxay ka dhigan tahay inay doorashada mar kale dib usii dhici doonto.
Marka lasoo koobo farriinta mucaaradka waxay u muuqataa Niman ku heshiin waayey mowduucii koowaad, kadibna raadsaday dariiq ay ku baxsadaan oo ay shirka kusoo gunaanadaan, waxaana la is waydiinayaa waxa xigi doona haddii warqadooda loo joojin waayo.
Somaliland 12ka Diseembar 2021 Somaliland ayaa shaaca ka qaaday in dowladda federaalka Soomaaliya ay is-hortaagtay deeqihii waxbarasho ee ay ka heli jirtay qaar ka mid ah dalalka caalamka.
Guddiga joogtada ah ee Golaha Wakiilada Somaliland, ayaa sheegay in dowlada Soomaaliya ay ardayda Somaliland kasoo xirtay 7 ka mid ah 10-kii dal ee ay ka heli jireen deeqaha waxbarasho.
“Deeqaha waxbarashada ee dibada waxa ina siin jiray 10 waddan oo kala ah, Sudan, Kenya, Uganda, Masar, Yemen, Libya, Turkey, Malaysia, Itoobiya, Taiwan iyo Dowlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, deeqaha waxbarasho waxaa carqaladeeyay Dowlada Faderalka Soomaaliya,” ayuu yii Guddoomiye ku xigeenka guddiga joogtada ah ee golaha wakiilada Somaliland, Axmed Xasan Cali Casoowe.
“Waxay ku dooday in deeqihii layna siin jiray iyada lasoo mariyo, dalalka imika toos aynu deeqaha waxbarasho si toosa uga helno waxa ka mid ah, Dowlad Deegaanka Soomaalida, Taiwan iyo Itoobiya, inta kale waxay qaateen qolada woxoodii,” ayuu yiri.
Dalalka uu xusay inay deeqaha ka joojiyeen ayaa waxaa ugu muhiimsan Kenya, ayada oo la rumeysnaa in Kanya iyo Somaliland ay aad isugu dhowaayeen tan iyo markii uu khilaafka ka dhex-qarxay Muqdisho iyo Nairobi.
Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa sanadkii tegay booqasho madaxweyne ku tegay Nairobi, halkaasi oo uu kula kulmay madaxweyne Uhuru Kenyatta.
Hase yeeshee sida muuqata, Kenya ayaa tallaabooyinkeeda ay ahaayeen kaliya inay kaga careysiiso dowladda federaalka, balse aysan dhab ka aheyn inay wax u qabato Somaliland.
Xukuumadda uu hoggaamiyo Farmaajo ayaa tan iyo markii uu xilka qabtay la gashay Somaliland dagaal xooggan oo Somaliland looga soo xiray albaabo badan oo dhaqaale iyo waxbarasho.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Guddoomiyaha guddiga hirgelinta doorashooyinka dadban ee heer federaal, Mudane Maxamed Xasan Maxamed (Cirro) oo wareysi siiyey VOA ayaa soo saaray go’aan cusub oo la xiriira muranka ka taagan doorashooyinka dalka.
Cirro ayaa shaaca ka qaaday in doorarashada aan la joojin doonin, balse iyada oo socoto la xallinayo wixii tabasho ah, taas oo meesha ka saareysa dalabkii hakinta ee Musharixiinta.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay inuu soo dhoweynayo in shirweyne la’isugu yimaado, si loo dhammeeyo muranka hareeyey doorashooyinka socda ee Golaha Shacabka Soomaaliya.
“In guddiyadeennu wixii ay qaldamay ay saxaan waa waajib lagu leeyahay, Laakiin waxay u baahan tahay dhinacyo badan oo iskaashi leh,” ayuu yiri gudoomiyaha gudiga doorashada.
Muqdisho 12ka Diseembar 2021 Ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya, Mudane Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaa’arke ayaa markii ugu horreysay ka hadlay xiisadda dagaal ee ka taagan Boosaaso, taas oo u dhexeyso hoggaanka Puntland iyo taliska ciidamada ee PSF-ta.
Cumar Cabdirashiid oo wareysi gaar ah siiyey Dalsan TV ayaa arrintan kasoo qaaday mid sahlan, wuxuuna ugu baaqay labada dhinac inay si nabad ku dhammeeyaan xiisadda.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in aysan cidna dan ugu jirin dagaal, balse loo baahan-yahay in laga fakiro mustaqbalka dambe ee Puntland oo haatan ah Hooyada Federaalka.
“Deni iyo dowladdiisaba inay arrintaas dib u eegaan waxaan waa sahlan yihiin in si nabad ah lagu dhammeeyo xabad qof ay xal u tahay ma lahan, 23 sano ayey jirsatay Puntland,” ayuu ku yiri hordhaca wareysiga cusub ee uu bixiyey Cumar Cabdirashiid Cali Sharma’arke.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray xiisadda taagan ay saameyn ku yeelan karto taageerada ay hadda ciidanka PSF ka helaan dowladda Mareykanka, isaga oo tusaale u soo qaatay dagaalkii Guriceel oo qeyb ka ahaayeen ciidamada Danab ee uu tababaro Mareykanka, isla-markaana uu war xasaasi ah kasoo saaraan sababta dhalisay in Danab ku biiraan dagaalka.
Ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya oo hadalkiisa sii wata ayaa shaaca ka qaaday arrin kale oo xasaasi ah, wuxuuna sheegay in xilligii uu joogay xafiiska uu isku dayey ciidamada PSF inay qeyb ka noqdaan ama lagu soo biiriyo kuwa dowladda federaalka, isla-markaana arrintaas lagu soo qaaday mar uu tegay Washington, balse uusan guuleysan qorshahaasi.
WARARKA MAANTA 10ka Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu musharaxa Madaxweyne hore Farmaajo “Been-Hawaas” weli u isticmaalayaa hantida qaranka? Goorma ayaa Madaxrtooyadda laga saarayaa musharaxa Farmaajo? Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo?Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Qatar 10ka Diseembar 2021 Dhaxal-sugaha Sacuudiga Maxamed bin Salman ayaa ammaanka gobolka kala hadlay Qatar, intii lagu guda jiray booqashadii ugu horreysay ee uu dalkaas ku tago tan iyo markii ay boqortooyada soo afjartay xanibaad afar sano ah.
Maxamed bin Salman ayaa Doha yimid habeenkii Arbacada taasi oo qeyb ka aheyd booqasho uu ku marayo Khaliijka, ku dhowaad sanad kadib markii xiriirka labada dal lasoo celiyey bishii Janaayo 2021.
Sacuudi Carabiya, Imaaraadka Carabta, Baxreyn iyo Masar ayaa xiriirka u jaray Qatar ayaga oo ku eedeeyey inay taageerto xagjiriinta, ayna xiriir dhow la leedahay Iran — eedeymahaas oo ay Doha beenisay.
Intii ay socdeen wada-hadallada amiirka Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, labada hoggaamiye ayaa is-weydaarsaday aragti ku saabsan “wax kasta oo lagu ilaalin karo xasilloonida iyo amniga gobolka,” waxaa sidaas tiri wakaaladda wararka Qatar ee QNA.
Sheikh Tamin “ayaa adkeeyey in booqashadan muhiimka ah ay xoojin doonto xiriirka qotada dheer ee taariikhiga, xilli gobolka uu marayo duruufo,” ayey tiri warbixinta
Labada hoggaamiye ayaa sidoo kale booqday garoonka kubadda cagta Lusail, oo marti-gelin doona cayaarta kama dambeysta ee ah koobka adduunka ee sanadka dambe
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Madaxweynihii hore ee maamulka HirShabelle Dr Maxamed Cabdi Waare ayaa soo jeediyay in marnaba aan laga cabsan in dagaal meesha looga saaro dowladda muddo xileedkeeda uu dhamaaday, haddii ay wada-hadal wax uga badalmi waayan.
“Dowladda haddii hadal ay wax ku yeelayso waa lala hadla, haddii banaanbax wax ku yeelayso waa lagu banaanbaxa, haddey qori wax ku yeelayso qori ayaa loo qaadana,” ayuu yiri Maxamed Waare.
Waxa uu sheegay in waddanka uu kusii socdo meel xun oo aan laga soo laaban karin, haddii aan hadda wax laga qaban, isaga oo mucaaridkana u soo jeediyay inay mowqif wada jir ah ku wajahaan xaalada dalka.
“Waxaa dhihi lahaa horta doorashada waxay Farmaajo is hayaan waa idinka (Midowga Musharaxiinta) ma aha maamul goboleedyada,” ayuu yiri Madaxweynihii hore ee maamulka HirShabelle oo si gaar ah farriin ugu diraya Midowga Musharaxiinta.
Waxa uu intaas kusii daray in Ra’iisul Wasaaraha lagaga adkaaday awooda dowladda, islamarkaaana ay hadda la gudboon tahay in uu ka shaqeeyo doorasho dhex-dhexaad ah oo lagu wada kalsoonaan karo.
Hadalkan ayaa imanaya xili ay Midowga Musharaxiinta Mucaaridka kal hore qaadaceen sida ay u socota doorashada, kadib markii kuraas kamid ah doorashada Golaha Shacabka loo maray hanaan ka duwan midkii lagu heshiiyay.
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Qaar ka mid ah Isimada Puntland ayaa soo saaray baaq cusub kasoo saaray xiisadda ka dhex oogan madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni iyo agaasimihii hore ee ciidamada PSF Maxamuud Cismaan Cabdullaahi Diyaano.
Isimada soo saaray baaqa oo gaaraya 12 ayaa taageeray go’aanadii horey uga soo baxay Isimada ka horreeyey, marka laga reebo hal qodob oo ah in milkiyadda hubka, ciidanka iyo agabka kale ee PSF loo reebo agaasimaha xilka laga qaaday.
Go’aankii Isimada hore, gaar ahaan qodobka dhigaya in hubka iyo hantida PSF uu si gaar ah u qaato agaasimihii hore, ayaa waxaa ku gacan seeray xukuumadda Puntland, oo ku tilmaamtay “mid meel ka dhac ku ah sharafta dowladnimo, khatarna gelinaysa amniga iyo xasiloonida Puntland, dhiirigelina u sameynaysa musuq maasuq iyo boob hantida ay Dowladdu uga masuulka tahay Shacabka Puntland. “
Baaqa cusub ee Isimada kasoo baxay ayey kusoo jeediyeen in agaasimihii xilka laga qaaday loo reebo agab iyo ciidan ku filan amnigiisa kaliya, maadaama, bey yiraahdeen, uu ku soo shaqeeyey xaalad adag.
simada ayaa sidoo kale taageeray baaqii Isimada ka horreeyey ee ahaa inay dhaqan-gasho wareegtadii uu madaxweyne Deni xilka uga qaaday agaasimihii hore 24-kii November 2021.
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Xiisad oo u dhaxeeysa laba maleeshiyo Beeleed ee wada dega Gobolka Galgaduud ayaa saaka waxaa ay ka taagan tahay degaanka Turbi ee hoostaga Dagamada Balanbale ee Gobolka Galgaduud.
Shalay degaankaas waxaa ka dhacay dagaal socday dhowr Saacadood oo dhexmaray labada maleeshiyo Beeleed kaasoo markii dambe si iskiis ah u istaagay.
Sida ay dadka deegaanka sheegeen waxaa dagaalkii Shalay ku dhintay Saddex ruux halka laba kale ay ku dhaawacmeen, kuwaas oo ka kala tirsan maleeshiyaadka dagaalamay.
Wararkii ugu dambeeyay ee saakay laga helayo duleedka degmada Balanbale ayaa sheegaya in dhinacyada dagaalamay ay weli is horfadhiyaan, islamarkaana laga cabsi qabo in ay markale dagaalamaan.
Dadka deegaanka ayaa Caasimadda Online u sheegay in maleeshiyaadka dagaalamay ay kala helayaan gurmadyo, arrintaasi ayay sheegeen in ay cabsi badan ku abuurtay.
Ma jiraan weli wax war ah oo ka soo baxay dowladda Federaalka Soomaaliya iyo maamulka Galmudug, kaasi oo ku aadan in ay faahfaahin ka bixiyaan xiisada ka tagaan degmada Balanbale.
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Siyaasiyiin iyo xildhibaano kasoo jeeda Beesha Hawiye ayaa Muqdisho ka billaabay ololaha doorashada madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni oo la filayo inuu isku sharaxo xilka madaxweynimo ee Soomaaliya, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Madaxweynha Puntland Saciid Deni ayaa magaalada Muqdisho ka qortay shaqsiyaad sirta iyo xogta siyaasadda Muqdisho u qaabilsan oo Hawiye ah, kuwaas oo ka shaqeyn doona qorshihiisa doorasho.
Kooxdan waxey isugu jiran siyaasiyiin dhallinyaro ah, xildhibaano hore, dad hadda xildhibaano u sharaxan iyo suxufiyiin. Shaqada ay dadkaan Saciid Deni u qaban doonaan ayaa ah inay u keenaan:
1- Guuxa magaalada Muqdisho yaalla
2- Caqabaddaha musharixiinta Hawiye heysta
3- Ka iibiya beesha Hawiye inuu Deni dhismi karo, oo ay liidato fursadda Hawiye, waxna ku darsadaan. Siyaasiyiinta howshaan loo xil saaray ayaa magaalada Muqdisho sameystay xarumo ay isugu yimaadaan, islamarkaana ay ku uruuriyaan xogaha, waxaaa mashruucaan bil kasta lagu bixinayaa lacago tobanaan kun oo dollar ah.
Saciid Deni oo la filayo inuu ku dhawaaqo musharaxnimadiisa tartanka doorashada madaxweynaha Soomaaliya ayaa isku arka inuu yahay siyaasiga kaliya ee Farmaajo kaga guuleysan kara kursiga Villa Somalia.
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo kamid ah Midowga Musharaxiinta ayaa shaaciyey qorshe uu sheegay in dowladda federaalka ay kumanaan askar ah uga dejinayso magaalooyin ay kamid yihiin Baydhabo, Muqdisho iyo Gaalkacyo.
Waxa uu sheegay in ujeedka askartaas loo geynayo magaalooyinkaas ay tahay sidii madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday ee Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu dalka u galin lahaa dagaal ahli ah, islamarkaana uu xoog ugu qabsan lahaa, sida uu sheegay.
“Shalay markii Eritrea loo qaadayey waa la siray, waxaana loo sheegay in Qatar la geynayo oo ay noqonayaan askar ilaalisa ciyaaraha adduunka. Qaarkood iyagoo ajnabi u diriraya ayey dhinteen, halka kuwa kale ay ciqaab, cudur iyo gaajo dishay,” ayuu Cabdiraxmaan Cabdishakuur ku yiri qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook.
“Dhowr kun oo kale ayaa dhowaan la soo wadaa, si dagaal ahli loo geliyo oo dalka xoog loogu qabsado. Qorshuhu waa in Baydhabo, Muqdisho iyo Gaalkacyo laga dejiyo, si Bu’aale, Muqdisho iyo Garawe loogu qabsado.”
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Askari ka tirsan ciidanka dowladda ayaa xaafadda Xoosh ee degmada Dharkeynley ee Gobolka Banaadir ku dilay Faaduma Cali Cismaan (Faay Beeso) oo aheyd hooyo korsaneysay 9 carruur oo agoon ah, sida ay sheegeen ehelkeeda.
Askariga dilka geystay ayaa qori ku taagay carruurta hooyada uu dilay, muran kadib waxa ay Faaduma u sheegtay in ay ku dacweyneyso qofka uu ilaalada u ahaa balse inta aysan garaacin guriga ayuu ku furay rasaas.
“Ilmaha maxaad qoriga iiga taagtaa maad iiga dhaaftid mise taliyahaaga ayaan kugu dacweynayaa, ayay tiri, intaas kadib markii ay albaabka guriga sarkaalka daganaa ay garaacis ku bilaawdayna dhowr xabadood ayuu ku dhuftay oo caloosha, kilida iyo Minka ayey kaga dhaceen, ilmaheda markey soo baxeena baas ayuu ku furay oo Alle ayaa ka badbaadiyay, kadib asne wuu cararay oo wuu fakaday,” ayay tiri hooyo daris la aheyd marxuumada gardarada lagu dilay.
Ehelka Marxuumad Faaduma Cali Cismaan oo la hadlay Warbaahinta ayaa Dowladda Federaalka ka dalbaday in ay gacanta kusoo dhigto Askariga Dilka geystay ee baxsaday si caddaaladda loo horgeeyo.
Muqdisho 10ka Diseembar 2021 Bankiga Adduunka ayaa ansixiyey lacag dhan 150 milyan oo dollar oo malaayiin Soomaali ah looga caawinayo inay helaan koronto qiimo jaban ama iska bixiyaan biilasha korontada.
Mashruuca Soo-kabashada Korontada Soomaaliya ayaa kordhin doona helitaanka korontada ee 1.1 milyan oo qoysas Soomaaliyeed ah ama 7 milyan oo qof, oo 3.5 milyan oo ka mid ah ay yihiin haween.
Bankiga Adduunka ayaa sheegay in 9 milyan oo ka mid ah 15-ka milyan ee Soomaalida ah aysan haysan adeeg koronto, islamarkaana qiimaha korontada Soomaaliya uu yahay mid ka mid ah kuwa ugu sarreeya dalalka caalamka.
“Helitaanka koronto qiimo jaban waa u muhiim yareynta saboolnimada, sababtoo waxay caawineysaa sare u qaadidda dakhliga qoysaska, waxay horumarineysa jawiga ganacsiga, waxayna abuureysa shaqooyin,” waxaa sidaas tiri Kristina Svensson oo ah agaasimaha Bankiga Adduunka ee Soomaaliya.
“Mashruucan wuxuu dhameystirayaa barnaamijyada Bankiga Adduunka iyo saaxiibada kale ee caalamka ay ku hormarinayaan gaarsiinta adeegyada Soomaaliya,” ayey tiri.
Sida lagu sheegay warbixinta Bankiga Adduunka, mashruucan ayaa sidoo kale sare u qaadaya adeegyada caafimaadka iyo waxbarashada, isaga oo helitaan koronto ka caawin doona 205 xarumo caafimaad ah iyo 380 iskuul.
WARARKA MAANTA 8da Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Yaa #Soomaliya ka dhigay dalka ugu musuqmaasuqa badan adduunka “Been-Hawaas Framaajo? Yaa daabacay doolarka bugta ah/been-abuuurka ah ee ganacsiga #Muqdisho lagu khalkhalinaayo? Maxaad ka og tihiin in xoog looga saari musharax Farmaajo Madaxtooyada? Goorma ayaa Madaxtooyada laga saari doonaa musharax Farmaajo? Meeqo lacag ayeey #Qatar soo siinaysaa Madaxweyne xilka ka dhammaaday Farmaajo “Been-Hawaas” si uu laaluush ugu bixiyo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo?Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 8da Diseembar 2021 Agaasimaha Machadka Daraasaadka Amniga ee Hiraal Xuseen Macalin Maxamuud, sidoo kalena horay usoo noqday Taliyaha dhanka Amniga ee madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ka hadlay doorashada sii jiitameysa ee Soomaaliya, isagoo eedeyn culus u jeediyey Madaxweyne Farmaajo.
Agaasime Xuseen Macalin ayaa madaxweynaha waqtiga ka dhammaaday ku eedeeyey in uusan wax dan ah ka laheyn dalka, isla makaana uu kaliya fiirsanayo dantiisa, isagoo ku tilmaamay magafe.
“Siyaasadaan soo caga jiitantay iyo doorashada oo dhici weysay ayaa waxay na gelisay xaalad la yiraah firaaq dastuuri ah, dadka wax garadka ah way ogaayeen in Farmaajo uusan dalkaan dan ka laheyn, dadka shacabka ahna hadda ayey kusoo baraarugeen inuu yahay nin magafe ah oo dantiisa bis ka shaqeysta, dalkana aan u shaqeyn,” ayuu yiri.
Xuseen Macalin ayaa madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ku tilmaamay inuu yahay qof “ay isugu darsoontay doqonimo iyo kibir.”
“Hooyooyin damiirkooda gubanaya oo maalin kasta waddooyinka taagan oo dhahaya ilmaheena naga maqan oo uusan hal maalin la hadlin waa dhaqan lagu yaqaan marka ay qofka isugu darsoonto doqonimo iyo kibir, haddii uu yahay qof caqli leh dadka wax ka sheeganaya oo maamulkiisa ku hoos nool ayuu la hadli lahaa,” ayuu yiri Xuseen Macalin.
Sidoo kale wuxuu sheegay in dalka uusan weli si buuxda uga bixin arrimihii qabiilka, loona gudbin Qaranimo buuxda, sidaas darteedna wuxuu tilmaamay in looga baahan yahay qofka haya mas’uuliyadda dalka inuu ilaaliyo dastuurka dadku heshiiyeen, si aysan u dhicin wixii dhacay Bishii April, markii la fashiliyey mudo kororsigii Farmaajo.
Muqdisho 8da Diseembar 2021 Kulan habeen hore ka dhacay hoyga uu magaalada Muqdisho ka degan yahay madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed ayaa lagu kala kacay, kadib markii la isku fahmi waayey waxyaabihii looga wada-hadlayey, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaysa in kulankaas uu ku saabsana cabashada ka tagaan kuraasta tirsigoodu yahay HOP141 iyo HOP146, kuwaasi oo doorashadooda ay taallo magaalada Jowhar ee maamulka HirShabelle.
Xiisaddan ayaa salka ku haysa cabasho ay qabaan Beelaha Cabdalla Caroone iyo Nugaale Caroone oo ay kuraas kala dhaxeyso beesha Maxamed Caroone, oo laba jufo oo ka tirsan oo kala ah Agoonyar-Gaabane iyo Obakar-Gaabane ay haystaan laba kursi oo xildhibaan. Waxay ku doodayaan inaysan cadaalad aheyn iyo Maxamed Caroone ay qaataan laba kursi, halka labada beel ee kale aanay xitaa helin hal kursi.
Labadaan beel ee Cabdalla iyo Nugaale ayaa wax ku leh kuraasta ay ku fadhiyaan Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur iyo Xildhibaan Maxamed Abuukar Islow Ducaale.
Kulankii ka dhacay guriga Shariif ayaa lagu kala kacay kadib markii ay ka biyo diideen qaar kamid ah beelaha cabashada qaba soo jeedin uu sameeyay Sheekh Shariif, taasi oo aheyd in Kursiga HOP146 oo kamid ah beelaha qaba cabashada laga siiyo tiro ergo aan la shaacin, halka beesha cabashada ka qabta HOP141 uu xilal wasiiro ah uga raadin doono maamulka HirShabelle.
Xubno ka qeyb-galay kulankaas ayaa Caasimada Online u sheegay in beelaha qaar ay sheegten in la duudsiiyay xaqoodii Siddeedii sano ee la soo dhaafay, ayna qaadi doonaan tallaabo kasta oo ay ku heli karaan xaqa ka maqan.
Muqdisho 8da Diseembar 2021 Qaar ka mid ah xubnaha guddiga maamulaya doorashada kuraasta gobollada waqooyi ayaa taageeray go’aankii kasoo baxay guddoonka sare ee doorashada Somaliland, isla-markaana uu ku saxiixnaa guddoomiyaha Aqalka Sare, Mudane Cabdi Xaashi Cabdullaahi kaas oo lagu hakiyey doorashada illaa 16 kursi oo la qaban lahaa.
Xubnahan oo markii hore kasoo galay guddiga dhanka Cabdi Xaashi ayaa shaaca ka qaaday inay ayidsan yihiin go’aanka lagu hakiyey kuraastaas, si loo hubiyo habsami socodkooda.
Sidoo kale xubnahan ayaa soo jeediyey in guddiga doorashada uusan soo saarin jadwalka kuraastaasi, sidoo kalena la hakiyo diiwaan-gelinta xubnaha musharixiinta ah.
Waxa kale oo ay soo jeediyeen xubnahan in marka hore la dhammeeyo khilaafka ka taagan guddiyada soo xulaya ergada dooraneyso 16 kursi ee horay loo shaaciyey doorashadooda.
Arintan ayaa muujineyo in markale ay labo garab u kala qeybsameen gudiga doorashada SEIT ee Somdaaliland, kuwaas oo ay horay usoo saareen Cabdi Xaashi iyo Mahdi Guuleed.
Si kastaba, sababta ugu weyn ee loo haliyey doorashada kuraastan ayaa waxaa lagu sheegay in la xaqiijinayo cuqaasha, qoondada haweenka iyo hufnaanta doorashada
Go’aankan xasaasiga ah ayaa imaanaya, xili uu dhawaan guddiga doorashooyinka ee heer federaal uu shaaciyey in la laalay habraacii ay kal hore ku heshiiyeen guddoomiye Cabdi Xaashi iyo Mahdi Guuleed ee lagu hagayey doorashooyinka kuraasta gobollada waqooyi.
Muqdisho 8da Diseembar 2021 Senator Xaaji Muuse Suudi Yalaxow oo ka hadlay arrimaha doorashooyinka dalka ayaa sheegay in Ra’iisul wasaare Rooble uu ku fashilmay hoggaaminta doorashada dalka, isla markaana uu is bedelay moqifkiisii siyaasadeed.
Senator Muuse oo wareysigaan siiyey Idaacadda Kulmiye ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaaraha uu galay damac siyaasadeed, isla markaana aysan saxneyn sida uu wax u wado.
“Ra’iisul Wasaarahaan wixii loo igmaday ma qaban, waxaan is laheyn howsha hadii lala qaban qaabiyey waa ka soo bixi karaa, laakiin ma saxna waxa uu sameynayo damac darajo iyo damac hunguriyaa galay,” ayuu yiri Senator Muuse Suudi Yalaxow.
Xaaji Muuse ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaaraha uu ka dareemay inuu doonayo in xafiiska uu iska sii joogo, balse meesha uu wax ka raadinaa aysan darajo ka jirin.
“Meesha inuu joogo inuu rabaan ka dareenay, taasina furcadi maaha, Rooble darajo hadii uu rabo Madaxweyne ayuu noqon karaa, hada waa isisoo sharaxi karaa hadhowna waa isisoo sharixi karaa,” ayuu yiri.
Senator Muuse Suudi ayaa sheegay in Rooble looga baahnaa in umadaan uu cariiriga ka saaro, maadaama ay isugu darsoontay dowlad-xumo iyo abaaro baahsan oo dalka ku dhuftay.
Puntland 8da Diseembar 2021 Maamulka madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni ee Puntland ayaa jawaab ka bixiyey go’aanadii xalay kasoo baxay Isimada Puntland ee ay sheegeen inuu xalka u yahay xiisadda ka dhalatay ciidamada PSF ee gadoodka sameeyey.
Saciid Deni ayaa si gaar ah uga soo horjeestay qodob ka mid ah go’aanka Isimada Puntland oo ku baaqayey in Jeneraal Maxamuud Cismaan Diyaano uu qaato hubka iyo hantida Ciidanka ee uu hadda gacanta ku hayo.
Hoos ka aqriso qoraalka maamulka Puntland.
Dowladda Puntland ee Soomaaliyeed waxay uga mahad celinaysaa dhammaan qaybaha kala duwan ee bulshada Reer Puntland, gaar ahaan Waxgaradka, Isimada, Culimada, Ganacsatada, Nabadoonada iyo Haweenka dadaalka ay ka muujiyeen sidii uu Agaasimihii hore ee Ciidanka Ammaanka Puntland (PSF) Gen Maxamuud Cismaan Diyaano uu si hufan oo nabad ah xilka ugu wareejin lahaa Agaasimaha cusub Sareeye Guuto Maxamed Aamiin Cabdullaahi Xaaji Kheyr oo Madaxweynaha Dowladda Puntland u magacaabay Agaasimaha Hay’adda PSF, 24 November 2021.
iidanka PSF (Puntland Security Forces) waxay ka mid yihiin laf dhabarta hay’daha amniga Dowladda Puntland, iyagoo ka qayb qaata sugista amniga guud ee Puntland, gaar ahaan la dagaalanka Ururada Argagixisada ah, Dowladda Mareykanka ayaana si gaar ah uga taageerta PSF dhinacyada tababarada iyo qalabka ciidanka.
Ciidanka PSF iyo hantidooda oo leh hub, gaadiid, guryo iyo agab kaleba waa hanti Dowladda Puntland iyo Shacabkoodu leeyihiin, ayna u soo dhinteen, una soo dhaawacmeen tiro fara badan oo naftood hurayaal ah iyagoo difaacaya amniga iyo dowladnimacia Ummadda Soomaaliyeed, gaar ahaan kuwa Reer Puntland. Sidaa darteed, waa nasiib darro in qayb ka mid ah lsimada Puntland ay Maantay (7 December 2021) baraha bulshada ku faafiyeen qoraal dhaawacaya maslaxadda iyo mustaqbalka Puntland, ayna ku sheegeen in hubka iyo hantida Ciidanka Amniga Puntland uu si gaar ah u qaato Agaasimihii hore. Arrintaas oo meel ka dhac ku ah sharafta dowladnimo, khatarna gelinaysa amniga iyo xasiloonida Puntland, dhiirigelina u sameynaysa musuq maasuq iyo boob hantida ay Dowladdu uga masuulka tahay Shacabka Puntland.
Addis Ababa 8da Diseembar 2021 Golaha Nbadda iyo Amniga ee Uruka Midowga Africa ayaa shir gaar ah ka yeeshay xaaladda Soomaaliya, gaar ahaan qorshaha kala guurka ee ay ciidamada dowladda federaalku kuwa AMISOM ugula wareegayaan amniga waddanka.
Shirka oo ahaa mid xasaasi ah ayaa ku qabsoomay aaladda fogaan aragga ee Zoomka, waxaana Soomaaliya uga qeyb-galay Wasiirfa Difaaca Sanator Xasan Xuseen Xaaji oo khudbad ka jeediyey shirka, taas oo uu ugu hadlay mowqifka dowladda ee kala guurka.
Inta uu socday shirka waxaa diiradda lagu saaray qorshaha bixitaanka ciidamada AMISOM iyo sida ay kuwa Soomaaliya ugu diyaar garoobeen la wareegitaanka amniga dalka,
Sidoo kale waxaa kulanka Midowga Afrika lagu soo qaaday sidii ciidamada Soomaaliya ay u hoggaamin lahaayeen howl-gallada ka socda dalka ee ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab.
Wasiir Xasan Xuseen Xaaji ayaa khudbaddiisa ku sheegay in dowladda federaalka ah ay soo dhoweyneyso in toos loo wajaho qorshaha kala guurka ah ee AMISOM iyo bixitaankeeda, isaga oo shaaca ka qaaday inay dadaal geliyeen tababarada iyo tayeynta ciidanka qaranka.
Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in dowladdu ay haatan ka go’aan tahay xaqiijinta iyo xasilidda amniga dalka oo dhan, ayna laba jibaari doonto dagaalka Al-Shabaab.
WARARKA MAANTA 77da Diseembar 2021
Su’aallaha Maanta: Maxuu qaban kara Raysal wasaare Rooble “Dhooqo-Raam-Sade/Dhiiqo-Raam-Sade” oo kiiskii Kornayl Ikraam Tahaliil sarifay asagoo doorashadii dalkana ka soo qaatay laaluush #Qatar si Madaxweynaha xilka ku fashilmay Farmaajo “Been-Hawaas” oo muddo 4 sanno kale inuu #Soomaaliya lugooyo raba? Maxay sababta Fahad Yaasiin u dilay Kornayl Ikraam Dahaliil? Yaase la fulay Yaasiin Fareey iyo saraakiisha la shaqaysa? Maxay Maxkamadda Sare u xukummi karin dembiilauaashaas? Maxaad ka og tihiin in xoog looga saari musharax Farmaajo Madaxtooyada? Goorma ayaa Madaxtooyada laga saari doonaa musharax Farmaajo? Meeqo lacag ayeey #Qatar soo siinaysaa Madaxweyne xilka ka dhammaaday Farmaajo “Been-Hawaas” si uu laaluush ugu bixiyo? Maxay shacabka Soomaaliyeed ku nacday siyaasadda fashilan ee Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo 99,5% “Been-Hawaas”? Ma sharci mise khiyaano qaran in Madaxweyne xilka ka dhannaaday soo xusho golaha cusub ee Shacabka Soomaaliyeed si ay u doortaan? Yaase doorasha xalal ah qaban kara? Yuuse rabaa Argagixiye Fahad Yaasiin inuu xoog uga qaato kursiga xildhibaanimo?Xaggee/halkee u marayaa kiiskii Marxuumad Ikraam Tahaliil? Ha wiqleyso!
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Wasiirka arrimaha dibadda iyo iskaashiga Caalamiga ee Soomaaliya, Cabdisaciid Muuse Cali, ayaa ku qaabilay Muqdisho Xiriiriyaha Gargaarka Bani’aadantinimo ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya Mr. Adam Abdelmoula. Kulanka ayaa intii uu socday waxaa looga hadlay xaaladda abaareed ee ka sii dareysa iyo sida ay muhiim u tahay in la sameeyo aragti guud oo lagu maareeyo howlaha samafalka iyo isku xirka dadaallada wadajirka ah.
Wasiirka arrimaha dibadda, ayaa ugu baaqay Qaramada midoobay iyo hay’adaha caalamiga ah inay gacan ka geystaan dadaallada Dowladda federaalka Soomaaliya ay ugu jirto gurmadka loo fidinayo dadka ay abaaruhu saameeyeen.
Xafiiska Qaramada Midoobay ee isku xirka arrimaha bini’aadantinimada (UNOCHA) ayaa dhowaan sheegay in qiyaastii 3.5 milyan oo qof ay soo wajihi doonaan cunto yari ba’an ilaa December, kuwaas oo ku dhawaad 640,730 kamid ah ay wajihi doonaan xaalad degdeg ah.
OCHA, ayaa sheegtay in 7.7 milyan oo qof oo ku nool Soomaaliya ay u baahan doonaan gargaar bani’aadamnimo illaa sanadka 2022 sababo la xiriira colaadaha Soomaaliya ka jira, xaaladaha cimilada gaar ahaan abaaraha, fatahaadaha, saboolnimada sii kordhaysa iyo Covid19.
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Warbixin dheer oo kasoo baxday hay’adda Transparency International ayaa waxaa lagu sheegay in markale Soomaaliya ay kaalinta ugu hooseesa ka gashay wadamada ugu musuq-maasuqa badan, marka la eego caalamka oo dhan.
Hay’adda Transparency ayaa shaaca ka qaaday qiimeyn cusub oo ay sameysay, waxaana Soomaaliya ay gashay kaalinta koowaad ee dalka ugu musuq-maasuqa badan adduunka.
Soomaaliya ayaa ka hoos martay qiimeyntii la sameeyey 2019-kii xilligaas oo ay ku jirtay 9-aad, hadase waxa ay noqotay kow, sida ay shaacisay Transparency International.
Sidoo kale warbixintan ayaa lagu shaaciyey wadamada kale ee galay safka hore liiska ugu hooseeya, waxaana ka mid ah South Sudan, Sudan, Equatorial Guinea & Guinea-Bissau
Warbixinta ayaa sidoo kale muujineysa in aysan wax horumar ah oo ballaaran ka sameynin la dagaalanka musuq-maasuqa inta badan 180-ka waddan ee la falanqeeyay.
Dhanka kale New Zealand ayaa noqotay wadanka ugu musuq-maasuqa yar adduunka, waxaana sidoo kale ku xiga Denmark iyo sidoo kale Finland.
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Wasaaradda Diinta Iyo Awqaafta Soomaaliya ayaa iclaamisay in la sameeyo Salaad roob doon ah maalinta Jimcaha, xili abaaro daran ay ka jiraan deegaano kamid ah dalka.
Cumar Cali Rooble, Wasiirka Diinta iyo Awqaafta oo ka hadlay warbaahinta dowladda ayaa sidoo kale bulshada Soomaaliyeed ugu baaqday inay Sooman muddo afar maalin ah.
“Wasaaradu waxay qaadatay ayada oo wakiil ka ah dowlada Soomaaliyeed Shacabkeed in aan ku baaqno maanta oo Talaado ah oo bishu tahay 07/12/2021 illaa maalinta Jimcaha ay sooman afartaas maalmood,” ayuu yiri Wasiir Cumar Cali Rooble.
Sidoo kale waxa uu sheegay in maalinta Jimcaha gelinka hore saacadu markay tahay 9:00AM la oogo Salaad roob doon ah, taasi oo ay iclaamin doonaan goobta lagu tukanayo maamulada degmooyinka iyo gobolka.
“Waxaa ugu baaqeyna umadda Soomaaliyeed guud ahaan inay rabigood u soo laabtan oo Soomaan, maalinta Jimcaha khudbada ka hor saddex saac qof walba uu u dhaqaaqo xarunta loo asteeyay ku dukashada salaada roob doonta.”
Wasiirka ayaa waxa uu carabka ku adkeeyay in loo baahan yahay in la is cafiyo, iyagoo Illaah ka baryaya inuu shacabka ka dulqaado abaarta.
#Soomaaliya 7da Diseembar 2021 Dhawaan guddiga doorashada ee heer federaal ayaa laalay natiijada doorashada labada kursi ee Hop103 iyo Hop154, Sareeda Maxamed Cabdalla oo horay ugu fadhisay ayaa soo qaadatay mid ka mid ah kuraastaan, halka kan labaad laga xoogay guddoomiyihii hore ee golaha shacabka Maxamed Sheekh Cusmaan Jawaari.
Labadaan kursi waxaa laga soo doortaa Koonfur Galbeed, go’aanka guddigu uu ku diiday doorashada labadaas kursi ayaa si weyn loo soo dhaweeyey, waxaana lagu tilmaamay albaab cusub oo u furmay xalka doorashada Soomaaliya.
Go’aankaan waxaa loo arkay mid hor istaagi kara kuraas hor leh oo la qorsheynayey in la boobo, laakiin waxaa hadiiba soo ifbaxday in madaxda dowlad goboleedyada ay si weyn uga biya diidan yihiin in guddiga doorashada uu awood u yeesho in natiijada kursigii uu doono uu diidi karo iyo in uu amri karo in lagu celiyo doorashadiisa.
Xogta aan helnay waxay sheegeysaa in doodaas aysan ku ekeyn hoggaamiyeyaasha Koonfur Galbeed iyo Galmudug oo hadda lagu dhegan yahay kuraas ay soo xuleen, balse waxaa ka mideysan dhamaan hoggaamiyaasha dowlad goboleedyada dalka .
Si gaar ah Saciid Deni iyo Axmed Madoobe ayaa la sheegay inay hoggaaminayaan olole ka dhan ah awooda guddiga doorashada heer federaal.
Dhowr siyaasi oo ay rabaan inay kuraasta u boobaan ayaa la sheegay in labadaas hoggaamiye ay miiska u saaran yihiin, taas oo waxaba kama jiraan ka dhigi doonta hadii guddiga doorashadu uu sii heysto awoodaan.
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Maxkamadda darajada 1-aad ee Ciidamada Qalabka sida qeybta 60-aad ayaa shalay waxaa la horgeeyay ciidamo ka tirsan xooga dalka, gaar ahaan kuwa qeybta 60-aad.
Askarta ay maxkamadda u fadhiisatey dhageysiga dacwadooda ayaa tiradooda tahay Afar Askar, kuwaasi oo lagu kala magacaabo Dable Xoogga Cali Aadan Isxaaq (Adan Ali Boon), Dable Cabdullahi Maxamed Maxamuud, Dable Sheegow Macalin Yare Maxamed iyo Dable xoogga Maxamed Nur Adan Diiriye .
Afarta Askari ayaa waxaa loo haysta inay sameeyeen Amar diido, kasoo tagid goobta shaqo iyo ku dhex faafinta ciidanka dhexdeeda Qabyaalada.
Sidoo kale waxaa lagu soo eedeeyay askartaan Anshax xumo, taasi oo aan si faah-faahsan loo soo bandhigin.
Waxaa soo gaba-gaboobay dhageysigii dacwadda loo haystay afarta eedeysane ee kamid ah ciidamada xooga dalka, waxaana dhawaan dacwadooda laga soo saari doona go’aan, sida uu sheegay Guddoomiyaha Maxkamadda Maxkamada Darajada 1-aad ee Ciidamada Qalabka sida qeybta 60-aad
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Guddoomiyaha guddiga doorashooyinka heer federaal Maxamed Xasan Cirro oo ka jawaabay dalabkii golaha midowga musharaxiinta ayaa sheegay in aan loo baahneyn dooda ah in la hakiyo doorashada ka socota dalka, isagoo ku dooday in xaalad loo hakiyo doorashada aysan hadda jirin.
Waxa uu sheegay in ka guddi ahaan ay yihiin fulin oo kaliya, balse howsha socota ay tahay mid ay ku heshiiyeen golaha wadatashiga qaran ee ra’iisl wasaaraha iyo madaxda dowlad goboleedyada.
“Hadii ay wax qabsoomeen oo ay dhaliilo ka yimaadeen waa in la saxo, oo hufnaanta doorashada la saxo waa wax la qaban karo, in doorashada lagu soo dhameystiro waqtigii loogu tala galay waa jidka kaliya ee maslaxada wadanku ay ku jirto, laakiin hala joojiyo doorashada socota dood saxan maaha,” ayuu yiri Guddoomiye Cirro.
Guddoomiye Cirro ayaa dhanka kale faahfaahin ka bixiyey go’aankii ay ku laaleen doorashadii kuraas ka mid ah golaha shacabka oo ka dhacday magaalada Baydhaba ee gobolka Bay.
Guddoomiyaha ayaa sheegay in go’aankaas uu gaaray guddiga doorashooyinka kadib baaritaan ay ku sameeyeen hanaankii loo maray doorashada kuraastaas.
Guddoomiye Cirro oo u waramay TV-ga Universal ayaa la weydiiyey tallaabada ay qaadayaan hadii guddiga doorashada Koonfur Galbeed uu ka diido in dib loogu noqdo doorashada kuraasta muranku ka yimid ayaa waxa uu ku jawaabay;
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Waxaa muhiim ah inaan mucaaradka iyo shacabka Soomaaliyeed ku kahdoomin, ku qaldamin, ku jaahwareerin warsaxaafadeedka ka soo baxay Xafiiska R/W Rooble kuna saabsan dib u soo nooleynta doorashada boobka ah ee la qaadacay, lana soo dhaafay ka qayb galkeeda dambe, ayadoo kuwii ka dambeeyay boobka, musuqmaasuqa doorashada ay awood buuxda haystaan, Qatar, Eritrea, iyo Ethiopia hiil iyo hoo la garab taagan yihiin, adeegsanayaan ciidammo malishiyaad ah iyo madaxweynayaal dowlad goboleedyo iyo guddiyo doorasho ay madaxdooda keensadeen, baraha bulshadana ka wadaan marin habaabin ah iyo aflagaado.
R/W Rooble wuxuu maalin cad ka tagay mas’uuliyaddii hoggaaminta doorashada loo xilsaaray iyo ka ilaalinta Farmaajo doorashada uu doonayo inuu boobo ama carqaladeeyo.
Nasiib darro, wuxuu doortay inuu la safto Farmaajo, Fahad, Qoorqoor iyo Laftagareen si loo boobo doorashada, wuxuuna karamaada iyo kalsoonida ka qaaday shacabkii iyo mucaaradkii aaminay.
Sida Rasulkeenna laga soo weriyay, qof muslim, mu’min ah labo goor god lagama wada qaniino, waana mas’uuliyad saaran qofka muslimka inuu ka feejignaanto, ka digtoonaado dhagarta kuwa khaa’imiinta ah.
Xadgudubyada iyo ballan ka baxyada R/W Rooble waa bateen. Yaan mar kale la siin ahmiyad warsaxaafadeedka marin habaabinta iyo waqti lumiska ah. Kuraasta golaha shacabka ee la boobay ama la baalmaray habraaca doorashada waa ka badan yihiin 20 kursi, haseyeeshe ma jiro Musharrax la boobay ama lagu xadgudbay oo doonaya inuu $ 3,000 kale ku karfano boobka loo geystay, lacagtaaso la siinayo guddiga xallinta khilaafaadka doorashada oo diyaar u ah xalaaleynta 99.9 % kuraasta la boobay.
Midowga Badbaadada Qaranka Soomaaliya waxaa laga sugaya mowqif xilka looga qaadayo dowladda federaalka dalka iyo dadka Soomaaliyeed isku dirtay, kala qaybisay, haddana ku wada waddada burburka iyo colaadda sokeeye.
Muqdisho 7da Diseembar 2021 Warar dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa meydka askari ka tirsanaa ciidamada dowladda oo saaka lagu arkay qeybo ka mid ah degmada Dayniile ee gobolka Banaadir kaas oo la sheegay in jirkiisa ay ka muuqatay rasaas loo adeegsada dilkiisa.
Wararka ayaa sheegaya in meydka lasoo dhigay xaafadda Kurdamac ee degmada Dayniile, wuxuuna xirnaa nin la dilay dareeska ciidamada milatariga Soomaaliya.
Dadka deegaanka ayaa sidoo kale isugu soo baxay goobta lasoo dhigay meydka, kuwaas oo aad uga argagaxay dhacdadaasi, waxayna kay wargeliyeen laamaha ammaanka.
Ilo wareedyo lagu kalsoon-yahay ayaa innoo sheegay in askarigan la dilay xalay, isla-markaana kooxdii dishay ay horay uga sii qaateen qoraygii uu watay.
Sidoo kale waxaa goobta tegay ciidamo ka tirsan kuwa ammaanka ee dowladda Soomaaliya oo meydka kasoo qaaday halkaasi, waxaana socda baaritaano dheeri ah.
Weli ma jiro wax faah faahin ah oo uu maamulka degmada Dayniile iyo saraakiisha ammaanka Soomaaliya ay ka bixiyeen falkaasi aragagaxa leh.