GUJI DHAMMAAN WARARKA DALKA
CLICK NEWS IN ENGLISH
WARARKA MAANTA 1da Maarso 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 90.8%, Danjire Daahir Geele 90.3%, Dr.Baadiyoow 90.5 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 90.3% 2021? Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa diiday inay #Somaliland si cadaalad ah u hesho xaqeed ma Farmaajo oo aan wax sharci ah ku fadhin Madaxtooyadda “Villa Somalia” Mise beesha caalamka? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 1da Maarso 2021 2021Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa si adag u cambaareysay weerarkii Axadii kooxda Xuutiyiinta ee ka dalaamaha wadanka Yemen ku qaadeen magaalooyin ka tirsan dalka Boqortooyada Sucuudi Carabiya.
Warsaxaafadeed kasoo baxaya wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya ayaa lagu sheegay in dowladda federaalka ay xun tahay weerarkaasi oo ay ku tilmaamtay inuu mid rgagixiso ah.
Sidoo kale qoraalkan ayey dowladda Soomaaliya ku sheegtay in weerarka kooxda Xuutiyiinta Yemen uu adgudub ku ah sharciga caalamiga ah & kan bani’aadamnimada.
Wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya ayaa sidoo kale shaaca ka qaatay in weerarkan uu carqaladeynayo dadaallada Qaramada Midoobay ee lagu doonayo in xal waara loogu gaaro colaadada sanadaha badan ka taagan wadanka carbeed ee Yemen.
“Soomaaliya waxa ay u aragtaa weerarkaasi mid xadgudub ku ah sharciga caalamiga iyo kan bani’aadamnimada iyo dambi argagixiso oo lagu beegsanayay goobo dad rayid ah ay degan yihiin iyo carqalad ka dhan ah dadaallada Qaramada Midoobay ee lagu doonayo in lagu gaaro xal siyaasadeed oo dhammaystiran oo lagu soo afjaro colaadda Yemen,”ayaa lagu yiri warsaxaafadeedka kasoo baxay wasaaradda arrimaha dibadda ee Soomaaliya.
Ugu dambeyn dowladda Soomaaliya ayaa sheegtay in Boqortooyada Sacuudiga ay xaq u leedahay in ay daafacto dhulkeeda ayna ilaaliso amnigeeda iyo bad-qabka dadkeeda.
Muqdisho 1da Maarso 2021 2021 Raysal wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa la filayaa in maanta markale uu kulan kula qaato magaalada Muqdisho xubnaha Midowga Musharaxiinta Madaxweynaha Soomaaliya.
Kulankan ayaa la sheegay inuu daba socdo kulankii dhawaan uu la qaatay xubanaha Musharaxiinta ee heshiiska aay ku wada gaareen Muqdisho si loo baajiyo banaanbaxyadii aay doonayeen iney sameyaan Midowga Musharaxiinta kaasoo aay qeybtana ka ahaayeen madaxweynayaasha Galmudug iyo Hirshabeelle.
Wararka soo gaaraya Shabakadda HOL ayaa sheegaya in kulanka maanta diirada lagu saari doono doorka Midowga Musharaxiinta aay ku yeelan doonaan wadahadallada la xiriira dhameystirka doorashooyinka dalka iyo dhaqan galinta heshiiskii 17-kii Septembar.
Beesha Caalamka ayaa horay baaqyo kala duwan ugu jeedisay Raysal wasaaraha Soomaaliya inuu ka qeyb qaato doorkiisa muhiimka ah ee ku aadan wadahadallada xubnaha midowga Musharaxiinta Soomaaliya iyo waliba hirgalinta doorashooyin ka qabsooma dalka.
Muqdisho 1da Maarso 2021 2021 Safiirka cusub ee dowladda Ingiriisku ay dhawaan u magacaabatay Soomaaliya Ms Kate Foster ayaa maalmo ka hor soo gaartay magaalada Muqdisho, waxayna badeleysaa safiirkii hore ee UK Ben Fender.
Kate Foster oo hadda ku sugan safaaradda UK ee Muqdisho waxay sugeysaa in warqadaha aqoonsiga ee safiirnimo laga guddoomo, waxuuna sharciga Soomaaliya dhigayaa in madaxweynaha dalku uu ka guddoomo aqoonsiga safiirnimo si ay u howl-bilowdo.
Hase yeeshee waxaa jirta dood adag oo ka dhex taagan safaaradda UK ee Soomaaliya, taas oo salka ku heysa cidda warqadaha aqoonsiga ka guddoomeysa safiirka cusub.
Sida aan xogta ku helnay qaar ka mid ah diblomaasiyiinta UK ee Soomaaliya ku sugan ayaa soo jeediyey in aqbalaada safiirka cusub lala sugo madaxweyne cusub oo ay yeelato Soomaaliya, maadaama uu madaxweyne Farmaajo waqtigii ka dhamaaday 8-dii bishan Febraayo.
Safaaradan kuma cusba arrintan oo kale, waxuuna afar sano kahor safiirkii ay UK u soo dirsatay Soomaaliya ku qasbanaaday inuu sugo doorashadii madaxweyne Farmaajo.
David Concar oo afar sano ka hor November 2016 ay UK u soo magacaabatay Soomaaliya ayaa ku soo aaday iyadoo uu dhamaaday mudo xileedkii madaxweyne Xasan Sheekh, waxuuna warqadihiisa aqoonsi raadiska ahaa la sugtay madaxweyne sharciyad heysta.
18-kii bishii Febraayo ee sanadkii 2017-kii, 10 maalmood kadib markii la doortay madaxweyne Farmaajo ayaa danjirihii xilligaas ee UK David Concar laga guddoomay warqadihiisa aqoonsiga.
Muqdisho 1da Maarso 2021 2021 Wasiirka wasaaradda caafimaadka Soomaaliya, Marwo Fowsiyo Abiikar Nuur oo war qoraal ah soo saartay ayaa ka hadashay xaaladda adag e uu dalka ku jiro, gaar ahaan soo labo-kacleynta cudurka saf-marka ah ee Coronavirus.
Wasiir Fowsiyo ayaa shaaca ka qaaday in haatan cudura uu kusii faafayo dalka oo dhan, islamarkaana loo baahan in la qaado tallaabooyin deg-deg ah oo lagu xakameynayo.
Sidoo kale waxa ay soo jeedisay in xiyaaraad lagu soo rogo dalka oo dhan, si loo xakameeyo fidista cudurkan oo fara ba’an ku hayo Soomaaliya.
“Markale waxa aan so jeedinay in xayiraadihi lasoo rogo si looga hortago faafidda heerkeedu si kordhayo ee hadda aan arkayno,” ayey tiri wasiirka caafimaadka.
Fowsiyo Abiikar Nuur oo hadalkeeda sii wadata ayaa sheegtay in sanadkii hore xakameynta cudurka ay kaalin mugleh ka qaadatay xayiraadii lasoo rogay.
“Xakamaynta faafidda cudurka COVID19 ee sanadki tagay waxa qayb wayn ka qaatay xayiraado laguso rogay guud ahaan wadanka,” ayey sii raacisay wasiir Fowsiyo.
Dowladda federaalka ah ayaa haatan ka fakireysa go’aankan, sida ay horey u shaacinay Shabakadda Caasimada Online.
Si kastaba Soomaaliya ayaa haatan wajaheyso xaalado adag oo is-biirsaday, gaar ahaan Covid-19 iyo muranka weli ka taagan doorashooyinka dalka ee 2021-ka.
Beledweyne 1da Maarso 2021 2021 Taliyaha ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed Odowaa Yuusuf Raage iyo taliyaha ciidamada AMISOM Diomede Ndegeya ayaa maanta gaaray magaalada Beledweyne ee xarunta gobolka Hiiraan oo lagu soo dhoweeyey.
Wafdiga oo uu horkayop General Odowaan ayaa waxaa garoonka Beledweyne ee Ugaas Khaliif kusoo dhoweeyey saraakiilka tirsan qeybta 27-aad ee ciidamada Xoogga dalka iyo sidoo kale mas’uuliyiin ka tirsan dowlad goboleedka Soomaaliyeed HirShabelle.
Taliyaha ciidamada Xoogga dalka iyo midka AMISOM ayaa kulamo ka bilaabi doono Hiiraan, kuwaas oo looga hadlayo howl-gallada ka dhanka ah Al-Shabaab ee gobolkaasi.
Sidoo kale taliye Odowaa ayaa kulamo gaar gaar ah la qaadan doono madaxda saree HirShabelle madaxweyne ku xigeenka maamulkaas oo ku sugan Beledweyne.
Qorshaha Odowaa ayaa waxaa sidoo kale qeyb ka ah booqasho & kormeer uu ku tegi doono xarumaha ciidamada dowladda ee ku yaalla gobolkaasi.
Horey taliyaha ciidamada Xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa booqasho ugu tegay gobollada dhexe ee dalka, gaar ahaan deegaanada dowlad goboleedka Galmudug.
WARARKA MAANTA 27ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 90.8%, Danjire Daahir Geele 90.3%, Dr.Baadiyoow 90.4 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 90.3% 2021? Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa diiday inay #Somaliland si cadaalad ah u hesho xaqeed ma Farmaajo oo aan wax sharci ah ku fadhin Madaxtooyadda “Villa Somalia” Mise beesha caalamka? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Golaha Amaanka 27ka Feebaraayo 2021 Golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa cunaqabateyn cusub kusoo rogay hoggaamiyeyaal ka tirsan kooxda Al-Shabaab ee ka dagaalanta Soomaaliya, kadib codsi kaga yimid dowladda federaalka iyo Mareykanka.
Saraakiisha la cunaqabaateeyey oo saddex ah ayaa kala ah:- Abuukar Cali Aadan, Macalin Ayman & Mahad Karataay, kuwaas oo xilal kala duwan ka haya Al-Shabaab.
Sidoo kale hoggaamiyeyaashan ayaa kaalmo muuqda waxa ay ku leeyihiin Al-Shabaab dhexdeeda, sida ku xusan xogta loo gudbiyay Golaha Ammaanka ee QM.
Dhanka kale Erica Barks oo ah mas’uul ka tirsan waaxda arrimaha dibada Mareykanka, ayaa sheegtay in ay soo dhoweynayaan go’aanka Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay ee cunaqabateynta lagu saaray saddexdaasi sarkaal ee ka tirsan Al-Shabaab.
Si kastaba Abuukar Cali Aadan ayaa ah ku xigeenka hoggaamiyaha Al-Shabaab, halka Macallin Ayman uu yahay aas aasaha (Jaysh Ayman) oo ah guuto ka dagaalanta Kenya, sidoo kale Mahad Karataay ayaa kaalin firfircoon ku dhex leh Al-Shabaab, wuxuuna mar soo noqday ku xigeenka hoggaamiyaha kooxdaas, inkastoo mar dambe laga wareejiyey.
Maraykanla 27ka Feebaraayo 2021Warbixin uu shaaciyay sirdoonka Mareykanka ayaa waxaa lagu ogaaday in Amiirka dhaxalsugaha ah ee Sucuudiga, Maxamed bin Salmaan, uu ansixiyay dilka weriyaha qurba-joogga ahaa Jamaal Khaashuqji sanadkii 2018.
Warbixinta oo uu shaaciyay maamulka madaxweyne Biden ayaa waxa ay tibaaxaysaa in amiirka uu ansixiyay qorshada in “la soo qabto ama la dilo” weriyaha uu saldhiggiisu yahay waddanka Mareykanka.
Waa markii ugu horraysay oo uu Mareykanka si cad u sheego magaca amiirka dhaxalsugaha ah, kaas oo diiday inuu armay dilka.
Khaashuqji ayaa waxaa la dilay xilli uu booqanayay qunsuliyadda Sucuudiga uu ku leeyahay magaalada Istanbuul ee waddanka Turkiga.
Maxaa ku qoran warbixinta la shaaciyay?
“Waxaan ogaannay in Amiirka dhaxalsugaha ah ee Sucuudi Carabiya Maxamed bin Salmaan uu ansixiyay howlgalkii Istanbuul, ee Turkiga, si loo soo qabto ama loo dilo wariyaha reer Sucuudi Jamaal Khaashuqji,” warbixinta ka soo baxday xafiiska agaasimaha sirdoonka qaranka ee Mareykanka ayaa sidaas lagu sheegay.
Warbixinta waxa ay taxday saddex sababood oo ay rumaysantahay in amiirka dhaxalsugaha ah ay qasab tahay inuu ansixiyay howlgalka:
Warbixinta ayaa sidoo kale waxaa lagu magacaabay shakhsiyaad ku lug lahaa amaba mas’uul ka ahaa dhimashadii Khaashuqji. Hasayeeshee warbixintu waxa ay leedahay “ma ogin mudada ay qorshaynta ku qaateen” dadkii ku lugta lahaa inay ninkaasi waxyeeleeyaan.
Mas’uuliyiinta Sucuudiga ayaa waxa ay dilka Jamaal ku eedeeyeen inuu ku yimid “howlgal damiirka ka fog” oo ay qaadeen koox sirdoon ah oo loo diray inay weriyaha dib ugu soo celiyaan boqortooyada, iyadoo maxkamad ku taal waddanka Sucuudiga ay maxkamadaysay oo ay bishii Sibteembar ee sanadkii hore xukun 20 sanadood ah ku ridday shan qof, kaddib markii markii hore ay dil ku xukuntay.
2019-kii, Agnes Callamard oo ay Qaramada Midoobay u saartay arrintaasi inay ka soo warbixiso ayaa waxay dowladda Sucuudiga ku eedaysay “inay fulisay dilka ulakaca ah ee la sii qorsheeyay” ee Khaashuqji waxa ayna gaashaanka u daruurtay maxkamadaynta Sucuudiga iyadoo ku tilmaantay “mid cadaaladda lagu hareermaray”.
XIGASHO:BBC
Muqdisho 27ka Feebaraayo 2021 Dowladda Turkiga ayaa ka shaqeynaysa sidii Soomaaliya iyo Kenya isugu keeni laheyd miiska wadahadalka si loo xaliyo dacwada badda ee u dhexeysa labada dal, iyadoo dacwadan ay taallo Maxkamada Cadaaladda Addunka ee ICJ.
Wasiirka Arimaha Dibadda Turkiga Mevlüt Çavusoglu ayaa booqasho ku imaan doona Muqdisho iyo Nairobi, horaanta bisha soo socota ee Maarso, isagoo kulamo la qaadan doona Madaxweyne Farmaajo iyo Uhuru Kenyatta.
Farmaajo iyo Uhuru ayaa bilihii lasoo dhaafay uusan xiriirkoodu wanaagsaneyn, sidoo kale waxay Soomaaliya u bareertay inay gabi ahaanba jarto cilaa-qaadkii diblomaasiyadeed ee kala dhaxeeyey Kenya.
Sida laga soo xigtay ilo xogogaal Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan waxuu aad u daneynayaa in labada dal ay xal nabadeed ka gaaraan dacwadda badda oo ahayd isha ugu weyn ee khilaafaadka labada dal u dhaxeeya.
Turkigu waxuu dhex-dhaxaadintaan uga faa’iideysanayaa xiriirka wanaagsan ee Soomaaliya kala dhaxeeya, sidoo kale Turkigu waxuu Kenya iyo Soomaaliya oo uu ka dhaxeeyo xiriir ganacsi oo balaaran u arkaa laba dal oo door fiican ka cayaari kara saameyntiisa qaaradda, gaar ahaan Geeska Afrika.
Maxkamadda ICJ ayaa dhowaan ku gacan seyrtay codsi ay dowladda Kenya markii 4-aad ku dalbatay in dib loogu dhigo dhageysiga dacwadda, waxayna balantu tahay in 15-ka bisha soo socota ee Maarso loo fariisto dhageysiga kama dambeysta ah ee kiiska badda Soomaaliya iyo Kenya.
Labada dal ayaa biyaha ay isku heystaan lagu kala saari doonaa sanadkan gudihiisa, waxayna maxkamaddu kiiskan ka gaari doontaa go’aan aan racfaan laheyn.
Markii laga soot ago kiiska badda wasiirka arrimaha dibadda Turkiga waxaa ajendihiisa ka mid ah soo celinta xiriirkii xumaaday ee xukuumadaha Muqdisho iyo Nairobi.
Muqdisho 27ka Feebaraayo 2021Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa jawaab deg-deg ah ka bixisay weerarkii burburinta ahaa ee shalay aroortii hore lagu qaaday dhismaha Dugsiga Hoyga Xamar, gaar ahaan qeybta xanaanada caruurta ee Iskuulkaasi.
Taliyaha ciidamada Booliiska Soomaaliyeed oo ka jawaabayey falkaasi ayaa xilka qaadis ku sameeyey taliyihii Booliska qeybta Waliyow Cadde, wuxuuna magacaabay mid cusub.
Taliyaha cusub ayaa waxaa lagu magacaabaa Yaasiin Nuur Kheyre (Ganey), kaas oo ka mid ah saraakiisha Booliiska, sida lagu sheegay wareegtada kasoo baxday xafiiska taliyaha ciidanka Booliska Soomaaliyeed Janaraal Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar).
Sidoo kale taliyaha cusub ayaa la faray inuu si deg-deg ah ula wareego xilkiisa, islamarkaana uu howsha Booliska qeybta Waliyow Cadde kasii wado halkaasi.
Saraakiisha Booliiska & ciidamada ayaa sidoo kale la faray inay la shaqeeyaan taliye Ganey oo ah nin dhalinyaro ah.
Si kastaba falka lagu weeraray iskuulka Hoyga Xamar ayaa waaa ka dhashay fal-celin xoog-leh iyo cambaareyn ay kala kulantay dowladda Soomaaliya, kadib markii ciidamo Booliska ah oo wata gaadiida dagaalka ay burbriyeen qeyb muhiim ah oo ka mid ah Iskuulkaasi.
Sacuudiga 27ka Feebaraayo 2021 Wasaaradda arrimaha dibadda ee Boqortooyada dalka Sucuudiga ayaa jawaab ka bixisay warbixin kasoo baxday sirdoonka Mareykanka oo lagu sheegay in dilkii loo geystay Wariye Jamaal Khaashuqji uu amray Maxamed Bin Salmaan
Wasaaradda ayaa shaaca ka qaaday in eedeynta loo jeediyey Amiirka Dhaxalsugaha Sucuudiga ay tahay mid lasoo dhoo-dhoobay oo waxba kama jiraan ah.
Qoraalka wasaaradda arrimaha Sucuudi Carabiya ayaa sidoo kale lagu sheegay in warbixinta Mareykanka ay tahay ‘mid gaf ah oo aan sax ahayn’.
Hadalkan ayaa daba socda warbixinta uu shaaciyay maamulka madaxweyne Joe Biden, taas oo tibaaxaysa in amiirka uu ansixiyay qorshada in “la soo qabto ama la dilo” weriye Khaashuqji oo 2018kii lagu dhe-xdilay qunsuliyadda Sucuudiga ee magaalada Istanbuul.
“Waxaan ogaannay in Amiirka Dhaxalsugaha ah ee Sacuudi Carabiya Maxamed Bin Salmaan uu ansixiyay howlgalkii Istanbuul, ee Turkiga, si loo soo qabto ama loo dilo wariyaha reer Sacuudi Jamaal Khaashuqji,” ayaa lagu yiri warbixinta Mareykanka.
Si kastaba waa markii ugu horraysay ee uu Mareykanka si cad u carab-baabo magaca Amiirka Shaxalsugaha ah Maxamed Bin Salman, kaas oo horey u dafiray dilkaasi.
Sweden 27ka Feebaraayo 2021 Wasiirka iskaashiga caalamiga ah ee dowladda Sweden, Per Olsson Fridh ayaa ka hadlay xaaladda Soomaaliya, isaga oo soo dhoweeyey heshiiskii ay magaalada Muqdisho ku gaareen dowladda iyo midowga musharraxiinta.
Mr Per Olsson ayaa qoraal uu soo dhigay Twitter-ka ku sheegay in dowladdiisu ay si weyn u boggaadineyso heshiiska, isaga oo ugu baaqay labada dhinac inay sii wadaan wada-hadallada socda, si xal waara looga gaaro muranka ka taagan doorashooyinka.
“Sweden waxay soo dhoweynaysaa heshiiska ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble, Golaha Midowga musharixiinta madaxweynaha iyo hogaamiyaasha Hirshabelle, Galmudug & Banaadir.” ayuu yiri Wasiirka iskaashiga caalamiga ee Sweden.
Sidoo kale wuxuu intaasi sii raaciyey “Waxay ku bogaadineysaa dhinacyada oo dhan tallaabadan ku aaddan xuquuqda dastuuriga ah, badbaadada muwaaddiniinta & sii wadista wadahadallada siyaasadeed si loo xaqiijiyo doorashooyinka nabdoon,”.
Ad by Valueimpression
Sweden ayaa ka mid ah dalalka sida u dhow u taageero Soomaaliya, waxaana dowladda federaalka ah ay ka caawisaa dhinacyo muhiim ah.
Si kastaba Soomaaliya ayaa wajaheysa xaalada adag oo kala guur ah, waxaana socda dadaallo xoogan oo ku aadan sidii looga gudbi lahaa marxaladdan, loona aadi lahaa doorasho
WARARKA MAANTA 25ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: U soo bax xaqaada! Banaanbax Jimcaha Feebarayo 26, 2021! Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 89.8%, Danjire Daahir Geele 89.3%, Dr.Baadiyoow 89.4 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 89.3% 2021? Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa diiday inay #Somaliland si cadaalad ah u hesho xaqeed ma Farmaajo oo aan wax sharci ah ku fadhin Madaxtooyadda “Villa Somalia” Mise beesha caalamka? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 25ka Feebaraayo 2021 Saacadihii ugu danbeeyay waxaa soconayay dadaalo la doonayo in lagu baajiyo dibadbaxa maalinta Jimcaha ay ku baaqeen midowga musharixiinta iyo sidii leysugu soo dhaweyn lahaa Xukuumadda iyo Midowga Musharixiinta.
Warar soo baxaya ayaa sheegaya in kulamadii dhacay saacadihii la soo dhaafay wax xooggaa hormar ah laga sameeyay iyadoo maanta loo balansan yahay kulan kale oo ay ka qeybgali doonaan Ra’iisal Wasaaraha, madaxweynayaasha Galmudug iyo Hirshabeelle iyo Midowga Musharixiinta.
Wasiirka Wasaarrada Amniga Xassan Xudubeey Jimcaale ayaa kulamadan socda u xaqiijiyay warbaahinta
Midowga Musharixiinta ayaa dalbaday in marka hore dowladdu aqbasho sharuudo dhowr ah oo ay ka mid yihiin in ay raaligalin buuxda ka bixiso wixii 19kii bishan Febraayo iyo in laga qeybgaliyo shirarka looga hadlayo arrimaha doorashooyinka.
Sidoo kale musharixiinta ayaa doonaya in loo fasaxo dibadbaxa ay ku baaqeen in uu Jimcaha dhaco kaasoo noqonaya dibadbax nabaddeed.
Kulanka maanta dhacaya ayaa lagu waddaa in lagu lafaguro inta badan qoddobada ay soo jeediyeen midowga Musharixiinta.
Muqdisho 25ka Feebaraayo 2021 Qoraal ay u gudbiyeen midowga Musharixiinta beesha caalamka ayeey ku dalbadeen qoddobo dhowr ah oo ka dhan ah madaxweynaha dowladda Soomaaliya iyo doorashooyinka dalka.
Sidoo kale qoraalka ayeey ku dalbadeen in baaritaan madax-bannaan lagu sameeyo dhacdadii 19kii bishan ka dhacday magaalada Muqdisho oo ciidamada dowladdu isku hortaageen dibadbax ay doonayeen mucaaradku in ay k a dhigaan fagaaraha Daljirka Dahsoon.
Sidoo kale waxaa ay dalbadeen in madaxweynaha dowladda Soomaaliya awooda ama talada dalka ku wareejiyo Gole Qaran iyo waliba in midowga Musharixiinta qeyb ka noqdaan wada hadallada la xiriira doorashooyinka dalka.
Sidoo kale waxaa ku jira dalabka midowga musharixiinta in ay gabi ahaanba is casilaan taliyayaasha Militariga, Booliiska iyo Nabad-sugida madaama ay ku lug lahaayeen weerarkii midowga musharixiinta ee Jimcihii toddobaadkii hore dhacay.
Muqdisho 25ka Feebaraayo 2021 Ilo wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in dowladda Soomaaliya ay ciidan badan ku daadisay magaalada Muqdisho, gaar ahaan xaafadaha ku dhow dhow Villa Somalia.
Xogta aan helnay ayaa sheegeysa in guryaha ku dhow Madaxtooyada Soomaaliya la dejiyay dhalinyaro u daacad ah Madaxweyne Farmaajo, oo dharcad ah kuwaas oo ujeedooyin dhowr ah laga leeyahay.
Ciidankan oo sidoo kale la geeyey qeybo kale oo magaalada ka mid ah ayaa lagu warramayaa in ay ka hortagi doonaan banaanbaxyada la filayo in todobaadkaan lagu qabto magaalada Muqdisho, oo ay suurta-gal tahay in mar kale ay rabshado hareeyaan.
Banaanbaxa ayaa qorshuhu yahay inuu 26-ka bishan Febraayo oo ah Jimcaha uu ka dhaco agagaarka taallada Daljirka Dahsoon, oo aad ugu dhow xarunta madaxtooyada Soomaaliya.
Dowladda ayaa horey ciidamo militari u gaysay taallada, hase yeeshee kuwan dharka cad ayaa lagu warramaya inay sii xoojin doonaan kuwaas.
Waxaa sidoo kale la sheegay inu diyaarsan in ay dowladda difaacaan haddii uu dagaal dhaco, oo ay xaaladda faraha ka baxdo.
Dhallinyaradaan ayaa la siiyay hub waxaana loo kireeyay guryo ku hareereysan madaxtooyada, waxaana la siiyay amar ah in aysan hubkooda banaanka usoo bixin ilaa laga amro.
“Haddii dagaal dhaco oo la soo weeraro ayey howgali doonaan waana ciidan dadka ku cusub qalabkoodana loo dhameestiray, guryaha ay daganyihiin lacagtooda waa laga bixinayaa waayo iyaga maba awoodaan,” ayuu yiri sarkaal ka tirsan ciidamada amniga Soomaaliya.
Maamulka Jubbaland 25ka Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya gobolka Jubbada hoose ayaa ku waramaya in gelinkii dambe ee shalay duqeyn diyaaradeed oo ka dhan ah dagaalyahanada kooxda Al-Shabaab laga fuliyey qeybo ka mid ah gobolkaasi oo dhaca koonfurta Somalia.
Duqeynta oo aheyd mid culus ayaa waxaa lala bartilmaameedsaday xarun lagu tababaro dagaalyahanada kooxdaasi oo ku taalla buurta Kuumba oo 12 KM u jirta Jamaame.
Saraakiil ka tirsan ciidamada Xoogga dalka, gaar ahaan qeybtooda 43-aad ayaa shaaca ka qaaday in weerarkaasi lagu dilay ugu yaraan 15 xubnood oo ay ku jiraan saraakiil ka tirsanaa Al-Shabaab oo xilligaas ku sugnaa xerada tababarka ee duqeynta lala eegtay.
Sidoo kale saraakiisha ayaa intaasi kusii daray in meydadka iyo dhaawacyada ka dhashay duqeyntaasi la geeyey degmada Jilib ee gobolka Jubbada Dhexe.
Weerarkan dhanka cirka ah ayaa waxaa iska kaashaaday ciidamada Xoogga dalka iyo saaxibadooda caalamka, sida ay shaaciyeen saraakiisha ka warbixiyey howl-galkaasi.
Dhanka kale ma jiro weli wax hadal ah oo kasoo baxay dhinaca kooxda Al-Shabaab oo ku aadan weerarkaasi ay guulaha ka sheegatay dowladda federaalka Soomaaliya.
Si kastaba maalmihii u dambeeyey ciidamada huwanta ayaa sare u qaaday howl-gallada iyo dhaq-dhaqaaqyada ka dhanka ah Al-Shabaab ee koonfurta iyo bartamaha dalka.
Muqdisho 25ka Feebaraayo 2021 Cudurka Safmarka ah ee Covid-19 ayaa si weyn ugu baahaya magaalada Muqdisho, waxaana isa soo taraya dadka u dhiminaya iyo kuwa qaadaya ee la xanuunsan.
Qaar ka mid ah shaqsiyaadka caanka oo ay ku jiraan mas’uuliyiinta dowladda ayaa la sheegay in ay la jiifaan cudurkaan, waxaana laga deyrinayaa xaaladda caafimaad ee qaar ka mid ah dadka uu haayo.
Mas’uuliyiinta ka tirsan dowladda Soomaaliya ee uu cudurka soo ritay ayaa isugu jira Xildhibaano, wasiir, iyo saraakiil ka tirsan ciidanka Qaranka waxaana dadkaasi kamid ah
Wasiirka Arimaha Dibadda Soomaaliya Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud oo ku sugan dalka Burund, Xildhibaan Cabdullaahi Gaafow Maxamuud oo ka tirsan Golaha Shacabka ee BFS, Sen Muna Cumar Xasan oo ka tirsan Aqalka Sare ee BFS, Bashiir Maxamed Jaamac, taliyihii hore ee ciidanka Asluubta hadana ah Maareeyaha wakaalada Dhismaha Qaranka, taliyaha ciidanka booliska Soomaaliya Cabdi Xasan Xijaar, taliyaha hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyada Col Maxamed Aadan Koofi, taliyihii hore ee ciidanka Xoogga dalka Janaraal Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe, taliyihii ciidanka Badda Soomaaliya Admiraal Maadeey Nuureey Sheekh Furow iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan dowladda Soomaaliya.
Inta ugu badan masuuliyiintaan ayaa jiifa Isbitaalka Martiina marka laga reebo Col. Koofi oo dhowaan ka bogsaday iyo wasiirka arimaha dibadda Soomaaliya oo ku go’doonsan Burund, halka qaar kale oo ka mid ah dadkaan ay guryahooda la jiifaan xanuunkaan.
Magaalada Muqdisho ayaa si weyn looga dareemayaa saameynta cudurka Covid-19, waxaana u dhintay dad badan oo magac ku dhax leh Bulshada Soomaaliyeed, kuwaas oo ay ku jiraan fanaaniin, odayaal dhaqan iyo culimo.
Muqdisho 25ka Feebaraayo 2021 Xog aan ka helnay waan-waantii laga dhex-waday golaha midowga musharaxiinta iyo ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa sheegeysa in is-faham laga gaaray xalay.
Ilo ku dhow dhow xubnaha Ergada waan-waanta ka dhex wada Ra’iisul Wasaaraha iyo Murashaxiinta Mucaaradka ayaa Caasimada Online u sheegay in dhinacyada ay ku heshiiyeen inay maanta kulan qado ah ku yeeshaan Hotelka Decale, kulankaas oo ay ka qeyb-galayaan Midowga Musharaxiinta, Ra’iisul Wasaaraha, iyo Madaxweynayaasha Galmudug iyo HirShabelle.
Xogta aan helnay ayaa sheegeysa in is-afgaradka uu yimid kadib markii Rooble uu aqbalay laba ka mid ah ah saddex qodob oo ay soo gudbiyeen musharaxiinta. Qodobadan ay musharaxiintu ku xireen la kulanka madaxdaas ayaa kala ahaa:
1- In la cambaareeyo, raalli gelin laga bixiyo wixii dhacay 19 Febraayo.
2- In bannaan baxa la ogolaado.
3- In shirarka wadatashiga qaran laga qeyb geliyo Murashaxiinta.
Ra’iisul Wasaaraha ayaa aqbalay labada qodob ee hore, balse qodobka saddexaad ee ka qeyb-galka shirarla ayuu sheegay inuu yahay mid ku xiran madaxweynaha, oo gacantiisa ka baxsan.
Arrintan ayaa imaneysa in ayada oo Golaha Midowga musharaxiinta Soomaaliya oo maanta shir jaraa’id ku qabtay Muqdisho ay mar kale ku celiyey in banaan-baxa ay dhigayaan Jimcaha soo socda, iyagoo sharci darro aysan aqbali doonin ku tilmaamay go’aankii ay shalay xukuumadda xil-gaarsiintu ku sheegtay in wax banaanbax ah aan Muqdisho lagu qaban karin.
Nairrobi 25ka Feebaraayo 2021 Madaxweynihii hore ee dowlad goboleedka Puntland, Cabdiweli Maxamed Cali (Gaas) oo wareysi gaar ah siiyey TV-ga Universal ayaa si adag kaga hadlay xaaladda siyaasadeed ee dalka iyo xiisadda adag ee magaalada Muqdisho.
Gaas ayaa wareysigan taageero ugu muujiyey xubnaha midowga musharraxiinta mucaaradka, wuxuuna sheegay in laga qaldan yahay, sida uu hadalka u dhigay.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay dibad-baxa ay abaabulayaan uu ka dhashay rajo xumo laga qabo in ay dhacdo doorasho dimuqraadi ah.
“Xaq beey u leeyihiin Musharixiinta iyo dadka kale inay banaanbaxan, dowladdana aad ayay ugu qaldan tahay inay hor-istaagto, banaanbaxa waxaa keenay rajo xumo iyo quus lag muujiyay in doorasho dimuqraadi ah dhacdo,” ayuu yiri Mudane Cabduweli Gaas.
Cabdiweli Maxamed Cali Gaas oo ra’iisul wasaare kasoo noqday dalka ayaa sidoo kale xusay inay muhiim tahay in laga hortego in awood milatari loo adeegsado shacabka.
“Dalkan 21-sano oo Diktaatooriyad ah ayuu soo maray waana in la diidaa in shacabka awood milatari lagu caburiyo banaanbaxuna waa Dastuuri,” ayuu sii raaciyey.
Hadalkan ayaa kusoo aadaya, iyada oo maalinta beri ah lagu wada in dibad-bax ka dhan ah madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday uu ka dhaco gudaha Muqdisho, kaas oo ay hadda abaabulayaan musharraxiinta, waxaana socda wada-hadallo ku aadan dibad-baxaasi.
Maamulka Koonfur Galbeed 25ka Feebaraayo 2021 Ciidamada dowladda federaalka ah ee Soomaaliya oo kaashanaya kuwa maamulka Koonfur Galbeed ayaa howl-gallo ka dhan ah dagaalyahanada Al-Shabaab ka sameeyey gobolka Baay, iyada oo laga helayo faah faahino dheeraad ah.
Howl-gallada oo ahaa kuwa qorsheysan ayaa si gaar ah ciidamadu waxa ay uga fuliyeen deegaanka Awdiinle ee gobolkaasi, iyada oo lagu beegsaday xubno ka tirsan Shabaab.
Saraakiil ka tirsan ciidamada Xoogga dalka ayaa shaaca ka qaaday in howl-gallada lagu soo qabtay in illaa afar xubnood oo ka tirsanaa kooxda Al-Shabaab.
‘Maleeshiyada la soo qabtay ayaa gaaraya 4-ruux, kuwaas oo dhibaato xooggan ku hayay dadka deegaanka Awdiinle iyo tuulooyinka hoos yimaada,” ayaa lagu yiri war qoraal ah oo lagu daabacay wakaaladda wararka qaranka Soomaaliyeed ee magaceeda loo soo gaabiyo Sonna.
Sidoo kale qoraalka ayaa intaasi kusii daray “Ciidanka oo helay xogta maleeshiyadan ayaa ku baxay, kadibna gacanta ku soo dhigay,”.
Ciidamada dowladda iyo kuwa daraawiishta dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya ayaa weli haq-dhaqaaqyo ka wada duleedka magaalada Baydhabo.
Al-Shabaab ayaa haatan ku xoogan gobollada Baay iyo Bakool, iyaga oo ka fuliyo weeraro ka dhan ah ciidamada Soomaaliya iyo kuwa Midowga Afrika ee AMSIOM.
WARARKA MAANTA 18ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: U soo bax xaqaada! Banaanbax Berrito Feebarayo19, 2021! Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 89.4%, Danjire Daahir Geele 87.3%, Dr.Baadiyoow 87.4 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 89.3% 2021?Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa diiday inay #Somaliland si cadaalad ah u hesho xaqeed ma Farmaajo oo aan wax sharci ah ku fadhin Madaxtooyadda “Villa Somalia” Mise beesha caalamka? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 18ka Feebaraayo 2021 Prof Cabdi Ismaaciil Samatar oo ka hadlay shir jaraa’id oo magaalada Muqdisho uu ku qabtay guddoomiyaha Aqalka Sare ayaa si gaar ah isku dul-taagay shirkii dhawaan ku soo dhamaaday magaalada Baydhabo.
Prof Samatar oo ka mid ah Aqooyannada Soomaaliyeed ee ka soo jeeda gobollada Waqooyi ayaa ku tilmaamay shirkii Baydhabo sida uu hadalka u dhiggay mid lagu dulmay xuquuqda gobollada Waqooyi, isaga oo fariin u dirray bulshada ku dhaqan gobolka Banaadir.
”Waxaan maqalnay Baydhabo waa lagu heshiiyay, waxaan leenahay Baydhabo laguma heshiin ee waa naloo heshiiyay haddii aynu nahay dadka Gobollada Waqooyi ee midnimada u taaggan ee ku sugan Koonfurta Soomaaliya gaar ahaan magaalada Muqdisho” ayuu yiri Cabdi Ismaaciil Samatar oo ay dhinacyada ka taagnaayeen mas’uuliyiinta gobollada Waqooyi ee ka tirsan dowladda Soomaaliya oo uu ugu horreeyo guddoomiyaha Aqalka Sare Cabdi Xaanshi Cabdullaahi.
Prof Samatar ayaa ugu baaqay bulshada ku dhaqan gobolka Banaadir in ay hoos u eegaan sida uu hadalka u dhiggay dulmiga lagula kacayo dadka reer Waqooyi ee ku sugan magaalada Muqdisho, islaamarkaana u hiilayaan si la mid ah ayuu yiri sidii aan ugu hiilanay 1960kii.
Wuxuu sheegay in haddii ay arrimuhu sidan ku sii socdaan wadatashi dib isugu laaban doonaan” Haddii ay arrimuhu sidan ku sii socdaan oo aan weyno cid ka hadashaa dulmiga la sameynayo, weynu ka tashan doonnaa Annaga oo waliba Midnimada ku mintideyna tallaabo kale ayeeynu qaadi doonaa” ayuu hadalkiisa ku soo gabagabeeyay Prof Cabdi Ismaaciil Samatar.
Wali waxaa taaggan doodda ku saabsan guddiyada Gobollada Waqooyi ee heer Federaal oo qeyb ka ah khilaafka ugu weyn ee ku hor gudban doorashada Soomaaliya.
Muqdisho 18ka Feebaraayo 2021 Madaxweynayaashii hore ee dalka Mudane Xasan Sheekh Maxamuud iyo Sheekh Shariif Sheekh Axmed ayaa xalay degay hotelka Maa’ido, Ex Naasahablood 2 oo ku dhow dhismaha xarunta madaxtooyada ee magaalada Muqdisho.
Labada madaxweyne oo ka mid ah midowga musharraxiinta mucaaradka ayaa la sheegay in hotelka Naasahablood 2 oo u dhow taalada Daljirka Daahsoon ay ka bilaabi doonaan abaabulka dibad-baxa la qorsheynayo in la qabto maalinta Jimcaha ah ee soo socota.
Sidoo kale wararka ayaa intaasi kusii daraya in ammaanka hotelka iyo agagaarkiisa ay la wareegeen ciidamo ay wataan Xasan Sheekh & Sheekh Shariif Sheekh Axmed.
Ciidamadaas oo wata gaadiidka dagaalka ayaa sidoo kale dhaq-dhaqaaqyo ka bilaabay halkaasi, waxaana isla goobtaas ku dhow bar-koontarool oo laga ilaaliyo madaxtooyada.
Musharraxiinta mucaaradka ayaa haatan Muqdisho ka wada dhaq-dhaqaaqyo xoog leh oo ka dhan ah dowladda, waxaana ay shaaciyeen inuu dhacayo dibad-baxa, iyaga oo sidoo kal ugu baaqay ciidanka ammaanka in aysan ku dhex-milmin arrimaha siyaasadda.
Si kastaba xaaladda dalka ayaa ah mid aad u cakiran, waxaana weli is mari-waa uu ka taagan yahay hannaanka loo wajahyo doorashooyinka dalka ee 2021-ka.
Maamulka Pntland 8ka Feebaraayo 2021 Saraakiisha laamaha ammaanka ee Puntland ayaa faah faahin dheeri ah ka bixiyey howl-gallo ballaaran oo laga sameeyey magaalada Boosaaso ee xarunta gobolka Bari, kuwaas oo lagu xaqiijinayey amniga magaaladaasi.
Howl-galka oo ahaa mid qorsheysan ayaa waxaa si gaar ah u fuliyey ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee PSF-ta oo gudaha u galay goobo bartilmaameed u ahaa.
Qoraal kasoo baxay taliska PSF-ta Puntland ayaa waxaa lagu sheegay in ciidamadu ay gacanta kusoo ku dhigeen qaraxyo ay kooxda Al-Shabaab ku diyaarineysay halkaasi.
“Hawlgal ay ciidamada PSF ka sameeyeen Bosaso ayaa waxay ku guulaysteen in ay kaga hortagaan qaraxyo ay Al Shabaab ku diyaarinaysay goobo ku yaal magaalada Bosaso,”
War saxaafadeedka ayaa intaasi kusii daray “Waxay ciidamadu soo qabteen waxyaabaha laga sameeyo qaraxyada,qaraxyadaas oo qayb ka mid ah loo qaado buuraha Cal Madow si loogu waxyeeleeyo shacabka iyo ciidamada Puntland,”
Sidoo kale saraakiisha ayaa intaasi kusii daray inay sii socon doonaan howl-gallada lagu xaqiijinayo ammaanka magaalada Boosaaso ee xarunta ganacsiga ee Puntland.
Muddooyinkii lasoo dhaafay ciidamada Puntland ayaa xoojiyey baaritaanada lagu xoojinayo ammaanka magaalooyinka waa weyn ee maamulkaasi
ShabeelahaHoose18ka Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya Shabeelaha Hoose ayaa sheegaya in saacadihii lasoo dhaafay qarax nooca miinada ah ciidamo ka tirsan kuwa AMISOM lagula eegtay inta u dhexeysa deegaanada Danow iyo Golweyn ee gobolkaasi.
Qaraxa oo ahaa mid xoogan ayaa waxaa lagu soo warramayaa in lagu weeraray ciidamada AMISOM, gaar ahaan kuwa Uganda, xilli ay ku socdaalayeen halkaasi.
Sidoo kale qaraxa kadib ayaa waxaa goobta laga maqlay rasaas ay rideen ciidamada Midowga Afrika AMISOM, balse ma cadda khasaaraha rasmiga ah ee ka dhashay.
Al-Shabaab ayaa dhinaca kale sheegatay mas’uuliyadda qaraxaas, waxaana ay shaacisay inay ku dishay ugu yaraan labo askari, sida ay hadalka u dhigtay.
Weli ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay taliska AMISOM iyo saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya oo ku aadan weerarkaasi loo adeegsaday qaraxa miino.
Inta badan dagaalyahanada kooxda Al-Shabaab ayaa weeraro dhabo-gal ah ku qaada ciidamada huwanta, xilliyada ay isaga kala gooshayaan koonfurta & bartamaha dalka.
WARARKA MAANTA 17ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa diiday inay #Somaliland si cadaalad ah u hesho xaqeed ma Farmaajo oo aan wax sharci ah ku fadhin Madaxtooyadda “Villa Somalia” Mise beesha caalamka? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 87.4%, Danjire Daahir Geele 85.3%, Dr.Baadiyoow 84.42 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 80.3% 2021?Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 17ka Feebaraayo 2021 Allahu naxiisto Shiikh Nuur Baruud oo ku geeriyooday Muqdisho xalay, waxaa u tacsiyeynaaya Warbaahinta Dalka, Culimada iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed inuu Illaahay u naxariisto Shiikh Nuur iyo intii Muslimiin ah ee dhimatay.
Beledweyne 17ka Feebaraayo 2021 Jeneraal Abuukar Xaaji Warsame Xuud, oo ah hogaamiyaha gole isku magacaabay Kacdoonka gobolka Hiiraan oo kasoo horjeeda maamulka HirShabelle ayaa digniin culus soo saaray, wuxuuna muddo ku siman 48 saacadood gudahood u qabtay inay magaalada Beledweyne iskaga baxaan mas’uuliyiinta maamulkaas.
Jeneraal Xuud, ayaa hanjabaadiisan culus, oo uu soo saaray shalay, ku saleeyay inay uga dan leeyihiin inay bulshada Beledweyne uga kor qaadan dhibaatooyinka ay maamulka HirShabelle ka geysaneyso magaaladaas. Waxaa hadda mudadaas ka hartay 24 saac.
Waxa uu sheegay in marnaba aysan u dulqaadan doonin in maamulka HirShabelle uu xad-gudubyo iyo tacadiyo kula kaco dadka shacabka ah, isagoona ku eedeyay mas’uuliyiinta maamulka ee ku sugan Beledweyne inay kaalin weyn ka qaateen amaan darrada taagan.
Sidoo kale waxa uu fariin kulul u diray madaxda dowladda federaalka Soomaaliya oo uu sheegay inay si gaar ah ‘beegsi haybeysan’ ugu hayso saraakiisha xooga dalka ee u kasoo jeeda gobolkaas, kuwaasi oo qaarkood bedel lagu sameeyay, sida uu sheegay.
Hanjabaada Xuud ayaa imaneysa xili ay jabhadiisa taageero u muujiyeen boqolaal dadweyne ah, oo shalay tagay fariisinka Golahaas, oo si weyn uga soo horjeeda maamulka cusub ee loo dhisay HirShabelle.
Horraantii bishan unbey aheyd markii ay magaalada Beledweyne weerar ku qaadeen ciidamo ka amar qaata Jeneraal Xuud, kuwaasi oo dagaal saacado qaatay uu gudaha magaalada ku dhexmaray ciidamada HirShabelle.
Muqdisho 17ka Feebaraayo 2021 Shirkii guddiga farsamada arrimaha doorashada federaalka ee ku qabsoomay magaalada Baydhaba, kaasi oo ay yeesheen wakiilo kala matalayey dowladda federaalka, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir, ayaa heshiis buuxa lagu gaaray, waxaana laga soo saaray war-murtiyeed. Hoos ka aqriso war-murtiyeedka.
GUDDIGA FARSAMADA ARRIMAHA DOORASHADA FEDERAALKA: War-Saxaafadeed
Baydhabo, Febaraayo 16, 2021; Shirka Guddiga Farsamada Arrimaha Doorashada Federaalka ee ku qabsoomay magaalada Baydhabo ee caasimadda kumeelgaarka ah ee Koonfur Galbeed 10-16-kii Febaraayo 2021 waxa uu ku soo dhammaaday guul. Guddiga oo ka duulaya mabaadi’da aasaasiga ah ee wadar ogol, isu tanaasul, is qancin iyo tixgalinta xaaladda dalka ayaa si qoto dheer uga dooday qodobbada caqabadda ku ahaa fulinta heshiiskii 17-kii Sebteembar 2020 iyo duruufaha ku xeeran qabsoomidda doorashooyinka Dawladda Federaalka Soomaaliya.
Guddigu waxay si gaar ah diiradda u saareen dhiraan-dhirinta farsamada iyo xal u helidda qodobbadan:
Cabadashada laga muujiyey in qaar ka mid ah xubnaha Guddiga Doorashooyinka aysan waafaqsanayn habraacyada iyo shuruudaha xubinnimo ee Guddiga Doorashooyinka ee lagu qeexay heshiiskii 17-kii Sebteembar 2020, gaar ahaan in ay jiraan xubno ka tirsan Shaqaalaha Rayidka ah iyo Hay’adaha Amniga.
Xal u helidda Guddiga Doorashada kuraasta Somaliland.
Xaaladda Gobolka Gedo oo la xalliyey.
Adkaynta Qoondada Haweenka
Jadwalka qabsoomidda doorashada
Guddigu waxay xal farsamo oo gundhig u noqon kara qabsoomidda doorashada ka gaareen dhammaan qodobadaas kor kuxusan, waxayna Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran u gudbiyeen soo jeedinta guddiga si ay u meel mariyaan.
Sidoo kale, Guddiga Farsamada Arrimaha Doorashadu waxay ugu baaqeen Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran in ay shir isgu yimaaddaan 18 Febaraayo, 2021.
Guddigu waxay u mahadcelinayaan Madaxwayanaha Dawladda iyo shacabka reer Koonfur Galbeed soo dhawaynta iyo martigalinta Guddiga Farsamada.
Guddigu waxay sidoo kale u mahadcelinayaan Beesha Caalamka oo dadaalka joogtada ah ugu jirta sidii dalka ay uga dhici lahayd doorasho loo dhanyahay.
Muqdisho 17ka Feebaraayo 2021 Xildhibaano ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya islamarkaana qeyb ka ah musharaxiinta mucaaradka ah ee xilka Madaxweynaha Soomaaliya ayaa Caasimada Online u sheegay in xubnaha beesha caalamka ay soo faro-geliyeen banaanabaxa la filayo in maalinta Jimcaha uu ka dhaco Muqdisho.
Wararka aan ka helnay xubnahaan ayaa sheegayaa in beesha caalamka ay la hadleen Madaxweynayaashii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh iyo Sheekh Shariif, iyo ra’iisul wasaare hore Xasan Cali Kheyre iyo hogaamiyaal ay xubnaha beesha caalamka, islamarkaana ay ka dalbadeen in ay yeeshaan kulan fogaan arag ah oo ku saabsan xaaladda dalka
“Waxaan filaynaa in dhowaan uu dhaco kulan gaar ah oo mucaaradka iyo beesha caalamka ah islamarkaana laga wadahadlo banaanbaxa oo ay beesha caalamka dalbtay in la joojiyo,” ayuu yiri xildhibaan ka tirsan mucaaradka oo la hadlay Caasimada Online.
Wakiilada Beesha Caalamka ayaa ka walaacsan xaaladda dalka Soomaaliya gaar ahaan banaanbaxyada la filayo in ay dhacaan waxayna qabaan aragti ah in dalka ay gelin karaan fowdo iyo qal qal amni.
Cabsida ugu weyn ayaa ah inay isku dhacaan ciidanka dowladda iyo dibad-baxayaasha kadibna uu horseedo kacdoon shacab oo kadib isku beddeli karaa dagaal, sida ay qabaan xubnaha beesha caalamka qaarkood.
Golaha Midowga Musharaxiinta Madaxweynaha Soomaaliya ayaa todobaadkaan sheegay in ay qaban doonaan banaanbax looga soo horjeedo inuu kursiga sii fadhiyo Madaxweynaha uu waqtiga ka dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo laguna dalbanayo qabashada doorasho xor ah.
Muqdisho 17ka Feebaraayo 2021 Guddoomiyaha golaha aqalka sare ee Soomaliya Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa beeniyay in wax heshiis ah laga gaaray hannaanka loo marayo doorashada xildhibaanada kasoo jeeda gobolada waqooyi ee Soomaaliya (Somaliland). Cabdi Xaashi Cabdullaahi oo soo saaray qoraal ayaa ku eedeeyay madaxweyne Farmaajo iyo xukuumadiisa in ay faafiyeen warar xaqiiqada ka fog oo ku saabsan in ay dhexdooda heshiiyeen oo guddigii loo qeybiyay.
Guddoomiye Cabdi Xaashi ayaa dhinaca kale sheegay in aanay jirin labo garab oo reer waqooyi ah oo isku haya doorashada, balse dhibaatada jirta ay tahay damac laga raadinayo dib u soo noqoshada madaxweyne Farmaajo.
Wuxuu sheegay in ay doonayaan xaqa ay u leeyiin ka qeyb galka kulamada dambe ee looga hadlayo xal u helida arrimaha ku gadaaman doorashada.
WARARKA MAANTA 16ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 81.3%, Danjire Daahir Geele 81.1%, Dr.Baadiyoow 8`.2 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 80.3% 2021?Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Sida ay xaqiijinayaan warbixino hordhac ah, gabdhihii dhowaan lagu dilay degmada Daynille, waxay shaqaale ka ahaayeen xafiiska taliyaha ciidanka xoogga Soomaaliya Janaraal Odowaa Yuusuf Raage, waxeyna shaqadooda aheyd nadaafad iyo cunto karin.
Magacyada Gabdhaha ayaa lagu sheegay, Fartuun Xuseen Xasan iyo Muno Xuseen Xasan oo walaalo iyo dumaashidood Faadumo Sheekh Nuur. Laba k amid ah Haweenka la dilay waxay ahaayeen xaamilo, waxaana sida xogta lagu helay dilkooda ka dambeeyay Al-Shabaab.
dagaalamayaal ka tirsan Al-Shabaab ayaa la sheegay in ay toogasho ku dileen gabdhaaan oo mudooyinkii ugu dambeeyay sheeganayay cabsi amni. Ragga wax dilay ayaa la sheegay in ay wateen Mooto Bajaaj kadibna ay ku baxsadeen.
Ilo kamid ah kuwa ammaanka ayaa sheegay in ay gabdhaha mid kamid ah ay hore u sheegtay in laba wiil iyo gabar kale ay ku cadaadiyeen in adeega lagu kariyo cuntada wasaaradda gaar ahaan xafiiska taliyaha ay ka iibsato dibada gaar ahaan goobo ganacsi oo si gaar ah loogu tilmaamay.
Allah ha naxariistee gabadha geeriyootay warkeeda ayaa la sheegay in aysan shareysan iyada iyo dadkii ay la wadaagtay oo ahaa ciidan iyo shaqaale hoosaad, balse geeridooda kadib uu soo baxay tuhun ah in la damacsanaa in sun lagu dilo taliyaha xoogga iyo dadka isticmaala kushiinkaas.
Saraakiil ka tirsan Wasaaradda Gaashaandhigga ayaa Caasimada Online u sheegay in ay wali wadaan baaritaan dhab ah, islamarkaana ay soo bixi doonaan dadkii lugta lahaa dil wadareedka haweenkaan oo aad looga dareemay Muqdisho
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Xog ay heshay Warbaahinta ayaa sheegeysa in dowladda federaalka Soomaaliya ay fasaxday shaqaalaha ugu yaraan 5 wasaaradood iyo xarumo kale oo ku yaalla aagga KM4, Zoobe iyo Isgoyska Banaadir, kadib markii ay dareemeen cabsi amni.
Ilo wareedyo lagu kalsoon-yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in wasiirada wasaaradahaas iyo madaxda xarumaha kale ee aagaas ku yaala loo sheegay in ay shaqaalaha fasaxaan ilaa amar dambe, sidoo kalane ay wasiirada yareeyaan tagista xafiisyada, haddii laga maarmi karana aan la tagin ilaa war sugan ay helayaan.
Wasaaradaha qaar waxaa loo reebay shaqaale kooban oo muhiim u ah shaqada, kuwaas oo waqti kooban shaqeyn doono, sida ay sheegeen xubnaha aan la hadalnay.
Wasaaradaha shaqaalahooda la fasaxay ayaa kala ah, Wasaaradda Arrimaha Dibadda oo ku taala Isgoyska Banaadir, Wasaaradda Qorsheynta oo u dhow Zoobe, Wasaaradda Waxbarashada oo ku taala Zoobe, Wasaaradda beeraha oo ku taala agagaarka CID-da, Wasaaradda Gargaarka iyo Maareenta Musiibooyinka qeybta gurmadka deg dega ah oo ku taala Harkaha iyo Saamaha kuna dhow CID, balse si ku meel gaar ah shaqadeeda loo raray Xalane iyo xafiisyo kale oo muhiim ah.
Ilo sirdoon ayaa wasiirada iyo masuuliyiinta wasaaradaha u sheegay in la helay xog timaameysa in Al-Shabaab ay qorsheeyeen weeraro lagu galo xarumahaas, sidaas darteedna la fasaxayo shaqaalaha dowladda.
Dadka aan la hadalnay ayaa noo sheegay in xogtaan aan lala wadaagin shaqaalaha balse macno kale loo yeelay fasaxooda, halka kuwa aan laga maarmin ee ilaa hadda jooga aysan ogeyn cabsida amni ee loo fasaxay saaxiibadood.
Al-Shabaab ayaa kordhiyay maalmihii la soo dhaafay dilalka iyo qaraxyada ay ka fulinayaan Muqdisho, iyadoo sidoo kale ay bateen digniinaha ka imaanaya hay’adaha ajnabiga ah ee dagan Xalane
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Ra’iisal Wasaaraha xilka sii-haya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa shalay xafiiskiisa ku qaabilay Safiirka dowladda Ingiriiska u qaabilsan Soomaaliya, Amb. Ben Fender oo dhawaan laga bedelay xilka Soomaaliya.
Kulanka ayaa looga hadlay xiriirka ka dhaxeeya labada dal iyo sidii loo sii xoojin lahaa iskaashiga labada dhinac, kaasi oo uu qeyb weyn kasoo qaatay Amb. Ben Fender.
Rooble ayaa intii uu kulanka socday uga mahad-celiyay Amb, Ben Fender kaalinta muga leh ee uu ka qaatay xiriirka labada dal, isagoona u rajeeyay mustaqbal wanaagsan, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay Xafiiska Ra’iisal Wasaaraha.
Sidoo kale Ben Fender ayaa isaguna dhinaciisa si weyn uga mahad-celiyay sida loogu soo dhaweeyay dalka iyo sida loogu fududeeyay inuu guto howlihiisa, xili uu ku jiro maalmihiisi u dambeeyay ee Soomaaliya, maadama ay dhamaatay muddo xileedkisii shaqada
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Musharaxa madaxweyne Daahir Maxamuud Geelle ayaa sheegay in saddex su’aalood hadii jawaab loo helo la ogaan doono sida ay noqon karto xaaladda Soomaaliya.
Daahir wuxuu sii hayaha madaxweynaha Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ku sheegay mid aan ku baraarugsaneen diidmada uu ka sameynaayo inuu si nabad ah ku wareejiyo xilka ay hoos u dhigeyso kalsoonida ay beesha caalamka ku qabi karto Soomaaliya.
Musharaxa madaxweyne oo la hadlayay TV-ga Goobjoog ee Muqdisho ayaa sheegay in Farmaajo uusan kala garan karin in la doortay iyo in la duubay.
“Madaxweynaha xilka waa uu ka dhamaadey mana la cusbooneysiinin, xilkana hadii uu dhamaado hadii lasii joogi karo oo isku awood la yahay in la is doorto muhiim maba ahayn. Waxaa iska dhex-gashan oo iska dhex-gashay in la doortey iyo in la duubay,” ayuu yiri Daahi Maamuud Gelle.
Isagoo hadalkiisa sii wata wuxuu yiri: “Soomaalida dhaqanka markay duubato muddo uma qabato laakiin laakiin dowlad markay doorato muddo ayay u qabataa. Labadaa ayaa isku qaldan midaas ayayna dowladdeena dhexda ka fadhisaa”
Daahir Maxamuud Geelle wuxuu aaminsan yahay in hadii si dhaqso leh loo aado doorashada uu imaan karo xal, sidoo kale wuxuu sheegay in saddex su’aalood ay ku hoos jirto xaaladda Soomaaliya.
“Saddexda arrimood ayaa muhiim ah xilliga soo socda. Shirka yaa ka qeybgalaya? Waa muhiim. Maxay tahay in ay kasoo baxaan? Waa muhiim. Wixii kasoo baxa yaa fulinaya? Waa muhiim” ayuu mar kale yiri Gelle.
Musharaxa wuxuu doonayaa in saamileyda siyaasadda oo lagu sheego bulshada rayidka iyo mucaaradka ay ka qeyb galaan shirka, sidoo kalana la helo jadwal cad oo ku saabsan doorashada.
Ugu dambeyntii wuxuu shaaca ka qaaday in Farmaajo uu ugu talagalay inuu dagaal ka dhex dhaliyo Galmudug iyo Puntland, ayna daliil u tahay sababta iyadoo Dhuusamareeb la isku mari waayay uu gogosha u dhigay Garowe
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Wararka aan ka heleyno shirka guddiyada dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada ee magaalada Baydhaba ayaa sheegaya in xalay laga saaray Cabdi Cali Raage oo ah la-taliyaha sii-hayaha xilka madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Cabdi Cali Raage ayaa shalay gelinkii dambe kasoo muuqday furitaanka kulanka, taasi oo abuurtay su’aalo badan, maadaama uusan ka mid aheyn xubnaha 14-ka ah ee guddiyada farsamo ee uu soo magacaabay ra’iisul wasaare Rooble.
Labada xubnood ee uu Rooble magacaabay inay matalaan dowladda federaalka, ayaa kala ah: Wasiirka Dastuurka Xildhibaan Saalax Axmed Jaamac iyo Wasiirka Waxbarashada iyo Tacliinta Sare Xildhibaan Cabdullaahi Abuukar Xaaji, sidaas darteed lama yaqaan waxa shirka dhex keenay Cabd Cali Raage.
Sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay u sheegeeen Caasimada Online, xalay ayaa qaar ka mid xubnaha Guddiga Farsamada ee ka socda dowlad qoboleedyada qaarkood waxay dood ka keeneen in Cabdi Cali Raage shirka qeyb ka noqdo, ayaga oo dalbaday inuu ka baxo, taasi oo ay ku guuleysteen, lagana saaray shirka Cabdi Cali Raage.
Dhinaca kale, Xubnaha Guddiga ayaa xalay shir guddoon u doortay wasiirka dastuurka Soomaaliya Saalax Axmed Jaamac, taasi oo la filayey maadaama xubnaha guddiyada, marka laga reebo wakiilada Puntland iyo Jubaland ay taabacsan yihiin dowladda federaalka.
Ugu dambeyntii, madaxweynaha Koonfur Galbeed Soomaaliya Cabdcasiis Lafta Gareen, oo ka mid madax goboleedyada taabacsabn dowladda, ayaa xalay kulan la qaatay guddiga isagoo ku dhiiri-geliyey inay natiijo wax ku ool ah kasoo saaraan shirarkooda.
Muqdisho 16ka Feebaraayo 2021 Sida ay sheegayaan warar soo baxaya xubaha midowga musharraxiinta mucaaradka ayaa waxaa la filayaa in saacadaha soo socda ay kulan gaar ah la yeeshaan wakiilada beesha caalamka ee fadhigoodu yahay Muqdisho.
Kulanka oo ahaa mid xasaasi ah ayaa lagu soo warramayaa inuu ku qabsoomayo Aalada Fogaan Aragka ee (ZOOMKA), iyada oo diiradda lagu saarayo xaaladda cakiran ee dalka.
Wararka ayaa sheegaya in labada dhinac ay ka wada arrinsan doonaan xaaladda kala guurka iyo is mari-waaga weli ka taagan arrimaha doorashooyinka ee 2021-ka.
Musharraxiinta mucaaradka ayaa qorsheynaya in beesha caalamka ay la wadaagaan aragtidooda ku aadan xaaladda dalka uu marayo, gaar ahaan sida loo wajahayo, maadaama uu dhammaaday muddo xileedka dowladda federaalka ah ee Soomaaliya.
Beesha caalamka oo wada dadaallo xoogan oo la’isugu soo dhoweynayo dhinacyada doorashada ayaa horey cadaadis u saartay xubnaha midowga musharraxiinta.
Si kastaba kulankan ayaa wuxuu kusoo aadayaa, iyada oo mucaaradka ay magaalada Muqdisho ka abaabulayaan dibad-bax weyn oo looga soo horjeedo madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday ee Mudane Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajo).
WARARKA MAANTA 15ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 79%, Danjire Daahir Geele 78%, Dr.Baadiyoow 74.2 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 74.3% 2021?Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Kwnya 15ka Feebaraayo 2021 Magaalada Nairobi ee dalka Kenya ku geeriyooday alle ha u naxariistee Wasiirkii hore ee difaaca dalka Kenya Yuusuf Xaaji oo dhinaca kalana ahaa Seneter laga soo doorto magaalada Gaarisga.
Maxamed Yuusuf Xaaji waxaa geeridiisa u xaqiijiyay warbaahinta Xildhibaan Aadan Barre Ducaale oo sheegay in muddo ilaa shan bilood ah uu xanuunsayay Seneterka
Yuusuf Xaaji waxaa uu ka mid ahaa siyaasiyiinta ugu magaca iyo facaweyn dhinaca siyaasadda marka la eego xildhibaannada iyo Seneterda Soomaalida ku matala dowladda Kenya isaga oo muddo dheer ku soo dhax jira siyaasadda dalkaasi Kenya.
Waxaa uu muddooyinkii danbe ka hor inta uusan xannuusan uu hoggaaminayay guddi loo saaray in ay ka shaqeeyaan wax ka badel la doonayay in lagu sameeyo dastuurka dalka Kenya.
Alle ha u naxariisteen Maxamed Yuusuf Xaaji ayaa dhinaca kale caan ku ahaa magaca [ Yuusuf Xaaji ] waxaana uu dhalay Nuuradiin Yusuf Xaaji oo imika ah dacwad oogaha guud ee Kenya, kaas oo lagu garanayo in uu dacwado ku oogo siyaasiyiin caan ah oo qaarkood ay hayaan xilal sare oo lagu eedeeyay musuqmaasuq.
Minnesota 15ka Feebaraayo 2021 Ra’iisal Wasaaraha xilka sii-haya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa maanta booqday hoyga uu magaalada Muqdisho ka degan yahay Imaamka Mudullood Imaam Maxamed Yusuf, oo shalay lagu tasaaseeyey magaalada Muqdisho.
Rooble ayaa ugu horeyntii raali-gelin ka siiyay Imaamka Mudullood falkii ay shalay kula kaceen ciidamo ka tirsan kuw Soomaaliya, xili uu marayay xabsiga Dhexe hortiisa.
Waxa uu sheegay inuu aad ugu xun yahay falkaas, isla markaana uu ka xaal bixinayo, isagoona xusay in laga daba tagi doono, oo uu aad uga murugoonayo.
“Maanta halkaan waxaa u imid mas’uul ahaan in aan idinla wadaago wixii dhacay shalay oo ah wac xun oo aad looga tiiraanyoodo, waana ka tacsiyadeynayaa imaamkeyga,” ayuu yiri Rooble.
Ad by Valueimpression
Waxa uu intaas kusii daray “Imaamka waxa ku dhacay keliya asiga kuma dhicin ee anigana waa igu dhacay sababtoo ah imaamka wiilkiisa ahay, waa imatala imaamka, in aad taas ogaatan waaye, cid iga xigtana majirto oo waxaa ahay garabkiisa”.
Sidoo kale waxa uu caafimaad ilaahay uga baryay odayaashii la socotay ee wax kasoo gaareen rasaastii shalay lagu furay Imaamka Mudullood, xili ay kasoo laabteen gogosha tacsida Jeneral Maxamed Nuur Galaal.
Booqashada Rooble ayaa imaneysa xili ay saaka Guriga Imaamka tageen Musharaxiinta mucaaridka oo iyagu garab istaag u muujiyay Imaamka Mudullood, waxayna u muuqata mid uu tallaabadaas uga jawaabayo.
Minnesota 15ka Feebaraayo 2021 Saraakiil ka tirsan kuwa amaanka ayaa Caasimada Online u sheegay in ay baadi goob ugu jiraan Soomaali ka tirsan hay’ado shisheeye, kuwaas oo dadka Muqdisho u raraya xeryaha qaxootiga dalka Kenya.
Ilo-wareedyada la hadlay Caasimada Online ayaa sheegay in ay ogaadeen in Kenya laga furay kaamam cusub islamarkaana loogu talagalay in la geeyo dad danyar ah oo ku nool kaamamka Muqdisho, waxaana dadkaas loogu sheekeeyay in suurtagal tahay dagaalo ka qarxa Muqdisho.
Hay’adahaan ayaa la ogeyn halka ay ka tirsan yihiin hase yeeshee waxaa la aaminsan-yahay in ay macaash ka raadinayaan barakac iyo qaxootiga Soomaalida.
Wararka kale ayaa sheegaya in ay soo abaabuleen dowlado shisheeye oo diidan daganaanshiyaha Soomaaliya, kuwaas oo la sheegay in ay qeyb ka tahay Kenya. Caasimada Online ma xaqiijin karto in dowlado shisheeye ku lug-leeyihiin hase waxaa magaalada ka jiro in dadka danyarta ah lagu dhiiri gelinayo in ay dalkooda ka cararaan.
Sababaha ugu waa weyn ee dadka loogu abuurayo barakac iyo in ay dalkooda ka cararaan ayaa lagu sheegay muranka la xariira doorashada Soomaaliya, kadib markii uu dhamaaday muddo xileedka Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Minnesota 15ka Feebaraayo 2021 Ra’iisul wasaarihii hore ee Soomaaliya Xasan Cali Kheyre hadana ah musharax Madaxweyne ayaa maanta Muqdisho uga qeyb galay gogosha tacsida Alla ha u naxariistee Jeneraal Maxamed Nuur Galaal.
Jeneraal Galaal ayaa ka mid ahaa dadkii lagu dilay weerarkii ay todobaadyo ka hor Al-Shabaab ku qaadeen Hotel Afriik.
Khayre oo war ka soo saaray tacsida uu ka qeyb galay ee Jeneraal-ka ayaa Allaah uga baryay inuu naxariistii Janno ka waraabiyo, waxuuna dhammaan ehelka, qaraabada iyo guud ahaan shacabka Soomaaliyeed uga tacsiyeeyay geerida naxdinta leh ee ku timid Marxuum Maxamed Nuur Galaal oo ahaa “astaan qaran oo dalka iyo dadka Soomaaliyeed u shaqeeyay cimrigiisa inta ugu badan.”
“Waxay aheyd in qaranku fidiyo gogoshaan, sababtoo ah qofka dhintay waxuu ahaa qof qaran, muhiimadda iyo ahmiyadda ugu weynna waxay tahay in ay dowladdu u abaal guddo, oo ay muujiso sida ay uga xanuunsaneyso dadka usoo dhintay ee astaanta u ah qarannimada Soomaaliyeed,” ayuu Kheyre qoraalkiisa ku yiri.
Waxuu intaas ku daray, “General Galaal wuxuu kamid ahaa saraakiishii ugu aqoonta, tababarka iyo darajo sareysay ee hogaamin jirtay ciidanka xoogga Dalka Soomaaliyeed, ee lagu tilmaami jiray libaaxyadii Afrika. Wuxuuna sanadihii ugu danbeeyay ee noloshiisa ahaa odey waayo arag ah oo kaalin muuqato ku leh nabadeynta iyo dhab u heshiisiinta bulshada.”
Allaha u naxariistee Jeneraal Maxamed Nuur Galaal waxaa meydkiisa lagu aasay magaalada Gurceel ee gobolka Galgaduud, waxaana aastay ehelladiisa, waxaana dowladda lagu dhaleeceeyey in aysan sidii uu ka mudnaa u maamuusin meydka Jeneraalka.
Waxaa xusid mudan in madaxda dowladda federaalka iyo inta badan kuwa dowlad goboleedyada ay ku sugnaayeen Dhuusamareeb, markii meydka Jeneraal Galaal la geeyey Gurceel, taas waji gabax badan uu ka soo wajahay dhamaan madaxda Soomaalida oo maalmahaas shir ku lahaa Dhuusamareeb
Minnesota 15ka Feebaraayo 2021 Waxaa dib u dhac uu yimid shirkii wada-tashiga ee uu dhowaan iclaamiyey madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday, Maxamd Cabdullahi Farmaajo, kaas oo u dhexeeya dowladda, dowlad goboleedyada & gobolka Banaadir.
Shirkan oo la filayey inuu furmo maanta oo ay ku beegan tahay 15-ka Febraayo ayaa dib uga dhacay, waxaana qorshuhuu in la’isugu tego magaalada Garoowe.
Dib u dhaca ayaa waxaa sababay khilaafka ka dhashay, halka lagu qabanayo shirkan, kadib soo jeedin ka dib Jubbaland iyo Puntland oo ku baaqay in Muqdisho laga dhigo.
Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya illaa iyo hadda kama hadlin dib u dhaca ku yimid shirka oo qorshuhu ahaa in diirada lagu saaro doorashooyinka dalka ee 2021-ka.
Ra’iisul wasaarah xilka sii-haya Maxamed Xuseen Rooble ayaa dhinaca kale shalay magacaabay guddi farsamo oo ka kooban illaa 14 xubnood oo ka kooban dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, dowlad goboleedyada ka jira dalka iyo gobolka Banaadir.
Guddigan ayaa u gogol xaaraya qabsoomida shirka wada-tashiga golaha qaranka, waxaana beri ay shir ku yeelan doonaan magaalada Baydhabo, iyaga oo ka arrinsanaya qabsoomida shirka u dhexeeya dowladda, dowlad goboleedyada & gobolka Banaadir.
Si kastaba beesha caalamka ayaa horey uga digtay inuu dib u dhac ku yimaado shirka uu iclaamiyey madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday, kaas oo muhiimadu ay tahay in xal mideysan looga gaaro xaaladda siyaasadeed ee dalka, gaar ahaan doorashooyinka.
WARARKA MAANTA 13ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 79%, Danjire Daahir Geele 74%, Dr.Baadiyoow 73.2 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 73.3% 2021?Maxay beesha caalamka runta ugu sheegtay ku-sime Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Minnesota 13ka Feebaraayo 2021 Culumodiinka Soomaaliyeed ee gobolka Minnesota ayaa shalay galabnimadii ku qabtay shir saxaafadeed ay kaga hadlayeen xaalada cakiran ee arimaha doorashada ee ka taagan dalkeena Soomaaliya gudaha masaajidka Abuukar as sadiiq ee Minneapolis gobolka Minnesota.
Shir saxaafadeedkan ay culumaddu ku farayeen madaxda kala duwan ee ay qusayso arimaha doorashada inay xal guud ka gaaraan arimaha laysku hayo isagana soo dhawadaan kala fogaashaha siyaasadeed ee xiligan adag laysku hayo, dhanka kale waxy u mahdceliyeen beesha calamka kaalinta ay k qaadanayso in wxlaba ay u dhacaan sidii loogu talagalay halkan hoose ka daawo shirkaan qaabkii uu u dhacay.
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 Booliiska Koonfur Afrika ayaa gacanta ku dhigay hoggaamiyihii burcadda hubeysan ee dilalka u geysata ganacsatada Soomaaliyeed ee ku sugan dalkaasi, kadib howl-gallo ay ka sameeyeen duleedka magaalada Port Elezapeth.
Ninkaan oo caan ka ah Koonfur Afrika, islamarkaana madax u ahaa burcadda dadka ajaaniibta ah ee Soomaalida ku jirto disha ayaa laga soo qabtay eegaanka Motherwell.
Saraakiisha Booliiska ayaa sheegay in haatan ay baaritaano dheeraad ah ay ku socdaan ninkan oo loo heysto dilal iyo boob loo geystay muwaadiniin Soomaaliyeed.
Qaar ka mid ah Soomaalida ku dhaqan dalka Koonfur Afrika ayaa soo dhoweeyey qabashada ninkan oo ay dhibaato weyn ku qabeen ganacsatadu.
Sidoo kale qabashadiisa ayaa kusoo aadeysa, iyada oo xalay dalkaas dil iyo dhaawac loogu geysatay muwaadiniin Soomaaliyeed.
Inta badan waxaa dalkaasi Koonfur Afrika ka dhaca dilal qorsheysan iyo boob hantiyeed oo loo geysto Soomaalida oo ganacsiyo kala duwan ku leh magaalooyinka dalkaasi.
Muqdisho 13ka Feebaraayo 202 Xog lagu kalsoon yahay oo aan helnay ayaa sheegeysa in shir u dhaxeeya dowladda federaalka, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir uu ka furmi doono magaalada Baydhaba, si xal looga gaaro is-mari waaga ka taagan doorashada.
Xogta aan helnay ayaa sheegeysa in wakiilo ka socda dhinacyadan oo ka kooban min laba xubnood ay maanta tagi doonaan magaalada Baydhabo, si ay uga wada-hadlaan qodobada la isku hayo ee saldhigga u ah heshiiskii doorashada ee September 17.
Ilo-wareedyo la hadlay Caasimada Online ayaa intaas ku daray in shirkan ay soo qaban-qaabisay beesha caalamka, oo dooneysa in dhammaan qodobada la isku hayo ay heshiis ka gaaraan guddiyadan kahor inta aysan kulmin madaxda dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada.
Beesha caalamka ayaa lagu warramay inay arrintan soo jeedisay, si meesha looga saaro fashilka joogtada ah ee ku yimaada shirarka madaxda, kuwaasi oo ay u aragto kuwa badanaa abuura hadal heyn badan, cadaadsi iyo niyad jab.
Wararka ayaa sheegaya in marka guddiyada ku shiraya Baydhaba ay ka heshiiyaan qodobada la isku hayo ay horkeeni doonaan Madaxda Dowlad Federaalka, Dowlad Goboleedyada iyo Gobolka Banaadir, si ay kama dambeysta u saxiixaan, ayada oo la qabanayo munaasabad saxiix. Weli go’aan lagama gaarin halka ay ka dhici doonto munaasabaddaas, waxayse u badan tahay Muqdisho.
Arrintan ayaa imaneysa kadib mrkii Puntland iyo Jubaland ay dhowaan diideen in shir uu soo jeediyey Farmaajo lagu qabto Garoowe, ayaga oo ku baaqay in shirkaas uu ka dhaco magaalada Muqdisho.
Waxay sidoo kale meesha ka saareysa baaqii ay Puntland iyo Jubaland ee ahaa in saamileyda kale ee siyaasadda dalka laga qeyb geliyo wada-hadallada, waxaana muuqata in beesha caalamka ay diidan tahay in wada-hadallada la ballaariyo.
Ma cadda haddii guddiyadan ay awood u yeelan doonaan inay heshiis ka gaaraan qodobo ay isku mari waayaan madaxdii ka sarreysay
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 War qoraal ah oo ay si wadajir ah usoo saareen xubnaha dalalka beesha caalaamka ayaa waxaa looga hadlay xaaladda siyaasadeed ee dalka, gaar ahaan si mari-waaga xoogan ee weli qabashada doorashooyinka 2021-ka.
Beesha caalamka ayaa marka hore qoraalkan ku shaacisay inay soo dhoweyneyso qabashada shirka uu iclmaamiyey madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday ee Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajop), kaas oo lagu wado inuu qabsoomo15-ka bishaan Febraayo.
Sidoo kale xubnaha beesha caalamka ayaa ka digay in dib u dhac uu ku yimaado shirkaasi, iyada oo sabab laga dhigayo khilaafka ka taagan halka lagu qabanayo.
Warsaxaafadeedkan ayaa waxaa sidoo kale lagu sheegay in shirkani uu yahay fursaddii ugu dambeysay ee xalka looga gaarayo qabashada doorasho loo wada dhan-yahay. Saaxiibada Beesha Caalamka waxay soo dhoweynayaan ku dhawaaqidda in madaxda Dowladda Federaalka Soomaaliya (DFS) iyo Dowlad Goboleedyada Xubnaha ka ah Dowladda Federaalka ah (DGXF) ay kulmi doonaan 15ka Febraayo si loo dhameystiro qabanqaabada hirgelinta heshiiskii doorashada ee 17kii Sebtembar, loona sii amba-qaadi lahaa horumarkii la gaaray intii uu socday shirkii Madashii Dhusamareeb ee dhowaan qabsoomay.
Saaxiibada caalamku ma aaminsana in su’aasha ku saabsan goobta shirka lagu qabanyo ay cudurdaar u noqoto dib-u-dhac kasta ee ku yimaada shir-madexeedkan muhiimka ah. Waxaan ku boorinaynaa madaxda Dowladda Federaalka ah iyo Dowlad Goboleedyada, iyagoo ku wada shaqeynaya niyad wax lagu dhisayo, inay xalliyaan arrimaha yar ee ka harsan wadahadalladii Dhusamareeb isla markaana ay ku heshiiyaan jadwal doorasho oo gaaban kaas oo lagama maarmaan u ah hirgelinta Heshiiskii 17kii Sebtembar.
Waxaan aaminsannahay inay muhiim tahay in wadahadaladii ka soo billowday Dhusamareeb si dhakhso leh looga mira-dhaliyo marka la guda-galo wada-hadalada soo socda. Waxaan ku dhiirigelineynaa madaxda DFS iyo DGXF ee ka qaybgelaya shir-madaxeedka inay si joogto ah ula xiriiraan oo ay ula tashadaan saamillayda kale ee Soomaaliyeed si wada-hadadalladu u noqdaan kuwo laga baaraan-degay.
Waxaa la joogaa waqtigii laga fogaan lahaa tallaabooyinka halka dhinac ah oo ay dhinacyadu keligood qaadaan, isla markaana si dhakhso leh loogu dhaqaaqi lahaa in lagu heshiiyo hirgelinta geeddi-socodka doorashooyinka ee 17kii Sebtember si loo soo doorto madaxda Soomaaliya
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya duleedka magaalada Muqdisho ayaa sheegaya in xalay fal toogasho ah uu ka dhacay deegaanka Ceelasha Biyaha.
Dadka deegaanka ayaa kusoo waabariistay meydadka 4 dhalinyaro ahaa oo madax laga-wada toogtay, kadibna lasoo dhigay Qabuuraha Shiiqaasha ee deegaankaasi.
Sida ay innoo sheegeen dadka deegaanka waxaa dhalinyarada la dilay korkooda ka muuqaatay rasaas, iyada oo aan la ogeyn sababta loo dilay & cidda ka dambeysay.
Sidoo kale wararka ayaa intaasi kusii daraya in dhalinyaradaasi inta aan la dilin,ka hor laga xiray gacmaha, kadibna sidaasi lagu dilay.
Ma jiro weli wax hadal oo kasoo baxay saraakiisha laamaha ammmaanka, balse waxaa goobta lagu arkay meydadka gaaray ciidamo ka tirsan kuwa dowladda Soomaaliya.
Falkan oo si weyn looga hadal-hayo Ceelasha Biyaha ayaa dadka deegaanka ku abuuray cabsi ka dhalatay toogashada arxan darrada ah ee loo geystay dhalinyaradaasi.
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 Gudoomiyahii hore Baarlamaanka Federaalka Prof. Maxamed Shiekh Cusmaan (Jawaari) ayaa sheegay in madaxweynaha wakhtigiisa dhamaado loogu yeerayo (ku-sime ama sii-haye).
Jawaari oo ka qeyb galaya barnaamij dood wadaag ah oo ka baxayay warbaahinta maxaliga ah ayaa la weydiiyay madaxweynaha muddo xileedkiisa dhamaado waxa loogu yeeri karo, wuxuuna sheegay inuu yahay Ku-sime, sidoo kalana awoodaha uu leeyahay ay noqonayaan kuwa aan sidii hore u awood badneyn.
“Madaxweyne waa madaxweyne, wakhtigiisa afarta sano wuxuu ahaa madaxweyne, balse hadda wuxuu noqonaa sii haye, laakiin lama sheeg sheego, waxaa xadidmaaya hawlaha uu qaban karo, tusaale: heshiisyo caalami ah ma gali karo, waxyaalo waaweyn ma sameyn karo, laakiin madaxweyne waa madaxweyne,” ayuu yiri Prof. Jawaari.
Mar kale ayaa su’aal lagu celiyay aheyd, erayga qaanuuniga ah ee loogu yeeri karo maxey tahay? wuxuuna wariyaha ugu jawaabay jawaabay: “Hadda waa ku sime, waana sii haye, labadaba waad dhihi kartaa, laakiin madaxweyne inaad tiraahdo ayaa la qaatay, asagana ha fahmo adna faham inuu xadidan yahay.”
Warbaahinta ayaa Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ugu yeertay madaxweynaha muddo xileedkiisa dhamaaday markii la gaaray 8-da February iyadoo musharaxiinta mucaaradka ay diideen iney madaxweyne u aqoonsadaan.
Sidoo kale maamul goboleedka Puntland ayaa diiday madal uu dhigay Garowe iyagoo ku sifeynaya inuu muddo xileedkiisa dhamaaday, waxeyna ku baaqeen in shirka laga dhigo Muqdisho, waxaana ku taageeray Jubbaland iyo gudoomiyaha aqalka sare Cabdi Xaashi Cabdullaahi.
Si kastaba Prof. Jawaari wuxuu sheegay in Farmaajo loogu yeeri karo sii hayaha xilka madaxweynaha Soomaaliya tan iyo inta laga helaayo madaxweynaha badalaya
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 Taliska ciidamada Booliiska Soomaaliyeed ayaa faah faahin ka bixiyey khasaaraha ka dhashay qarax is-miidaamin ahaa oo maanta ka dhacay magaalada Muqdisho, kaas oo loo adeegsaday gaari laga soo buuxiyey walxaha qaraxa.
Afhayeenka Booliska Soomaaliya, Dhamme Sadiiq Aadan Cali oo warsaxaafadeed soo saaray ayaa sheegay in qaraxan uu ku dhintay kaliya is-miidaamiyihii fuliyey, sidoo kalena ay ku dhaawacmeen illaa 7 qof oo kale oo shacab ah, kuwaas oo jidka marayey.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku sii daray inuu jiro burbur hantiyeed oo ah 8 gaadiid ah iyo 9 Mooto Bajaaj.
“Qaraxa ayaa dhacay dadka oo ka feejignaa dhawaqa rasaasta iyo qeylo-dhaanta Ciidanka, kaas oo sababay qasaare dhaawac oo gaaray ilaa 7 qofood iyo burbur hantiyeed oo ah 8 gaadiid ah iyo 9 Mooto Bajaaj, walow aysan jirin wax qasaare dhimasho ah oo dadka ka soo gaaray goobta, marka laga reebo naftii haligihii waday gaariga qarxay,” ayuu yiri afhayeenka ciidamada Booliiska Soomaaliyeed.
Dhamme Sadiiq Aadan Cali ayaa intaasi raaciyey “Ilaahay Mahadii, feegijnaanta Ciidanka ayaa sababtay in dadka laga badbaadiyo qatarta argagixasadu la doonaysay ummadda Soomaaliyeed ee aan waxba galabsan.”.
Xaaladda goobta uu qaraxu ka dhacay ayaa hadda ah mid deggan, waxaana weli hakad ku jira dhaq-dhaqaaq isgoyska Sayidka oo ay bar-koontarool ku leeyihiin ciidanka ammaanka.
Muqdisho 13ka Feebaraayo 2021 Dowladda Mareykanka ayaa fariin toos ah la wadaagtay sii-hayaha xilka madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo madaxda maamul goboleedyada, waxeyna ku booriyeen iney xaliyaan arrimaha ku hor gudban heshiiskii doorashada ee 17-kii September lagu gaaray Muqdisho.
Fariintaan kasoo baxday safaaradda Mareykanka ee Soomaaliya ayaa adkeyneysa fariin ka timid beesha caalamka oo ka digeysa inuu shirka dhaafo 15-ka February, waxeyna sidoo kale ka digeen in cudur daarka ugu weyn uu noqdo inaan wali la isku waafaqin halkii lagu qaban lahaa shirka.
“Waxaan ku boorineynaa hogaamiyayaasha iney xaliyaan arrimaha looga dooday shirkii ka dhacay dhuusamareeb, ayna wakhti kooban ku qabtaan doorashada, iyadoo aan la dhinac mareynin heshiiskii doorashada ee 17-kii September,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay safaaradda Mareykanka ee Soomaaliya.
Fariintaan oo si toos ah u taabaneysa sii hayaha madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo kana timid xafiiska danjiraha Soomaaliya u fadhiya Mareykanka Donald Yamamoto ayaa la raaciyay:
“Waxaa la joogaa wakhtigii la muujin lahaa hogaan bisil oo jihadiisa cadahay, iyo in midnimo lagu wajaho wax walba, si loogu dhaqaaqo waddo u wanaagsan Soomaaliya isla markaana tusaale u noqota mustaqbalka qaaradda Afrika”
Farmaajo iyo madaxweynayaasha shanta maamul goboleed ayaan wali ku heshiinin arrimaha doorashada, waxaana wali la sugayaa in la isi soo horfariisto isla markaana la dhameeyo wax walba oo ku hor gudban doorashada.
Shirkii Dhuusamareeb wuxuu ku dhamaaday fashil iyadoo sii hayaha madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu sheegay inuu tanaasul badan sameeyay balse loo tanaasuli waayay.
Si kastaba shir ayaa lagu baaqay aan wali la iclaamin halka rasmiga ah ee lagu qabanayo, beesha caalamka ayaana ku riixeysa hogaamiyayaasha Soomaalida iney heshiiyaan oo ay meel wax wada dhigaan.
ICJ 13ka Feebaraayo 2021 Maxkamadda Caalamiga ah ee Cadaaladda (ICJ) ayaa ku gacan seertay codsigii dowladda Kenya ay ku dooneysay in mar kale dib loo dhigo dhageysiga kiiska badda Soomaaliya, sida ay sheegtay dowladda Soomaaliya.
“Aniga oo tixraacaya kiiska xadeynta badda Indian Ocean ee Soomaaliya vs Kenya, iyo codsiga Kenya ee ah hakinta sii wadista dhageysiga, waxaan jeclahay inaan idinku war-geliyo, in kadib markii aan ka fakarnay doodaha labada dhinac, in maxkamadda ay go’aansatay inay sii waddo dhageysiga sida loo qorsheeyey oo billaabaneysa 15-ka March,” ayuu yiri Philippe Gautier oo ah diiwaan-hayaha maxkamadda ICJ.
Philippe Gautier ayaan intaas ku daray in dhageysiga uu dhici doono qaab online ah, oo aan Maxkamadda la tegi doonin, wuxuuna labada dhinac ku war-geliyey inay soo gudbiyaan magacyada xubnaha ku matli doodad.
Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka Soomaaliya Mahdi Maxamed Guuleed ayaa sheegay in Dowladda Soomaaliya ay soo dhaweynasyo go’aankan kama dambeysta ah, ee shalay galab Maxkamadda Adduunku ay ku laashay codsigii Kenya ay ku dooneysay in mar kale la dib dhigo dhageysiga dacwadda baddeena ee ay ina ku haystaan hoggaanka dalkaas.
Dowladda Kenya ayaa dhowaan codsatay in kiiska markii afaraad dib loo dhigo, ayada oo markan dood ka dhigatay inay dooneyso inuu u dhaco qaab weji ka weji ah, intii lagu qaban lahaa hab online ah, sida uu sheegay garyaqaanka guud ee dalkaas Ken Ogeto.
Sida horey loo qorsheeyey dhageysiga dacwadda Soomaaliya iyo Kenya ayaa waxay dhici doontaa 15-ka illaa 19-ka bisha March ee sanadkan.
WARARKA MAANTA 12ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur 72%, Danjire Daahir Geele 69%, Dr.Baadiyoow 75.2 Mise AL-Xaahi Dr. Badal 72.3% 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 Guddiga Kacdoonka Sinnaanta Jinsiga Soomaaliyeed ayaa muujiyay walaacooda la xiriira waqtiga hay’addaha Dastuuriga ee dowladda Soomaaliya ee dhamaaday iyadoo wali aan isfaham buuxa laga gaarin khilaafka doorashada oo bilihii ugu danbeeyay soo jiitamayay.
Guddiga ayaa soo saaray qoddobo dhowr ah oo dhamaantood salka ku haya marxalada xiliggan ee Soomaaliya iyadoo la ilaalinayo xasiloonida iyo degenaashiyaha Soomaaliya.
Hoos ka akhriso qoraalka soo baxay guddigga
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 Wasiirka wasaaradda Gaadiidka iyo duulista hawada dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Salaad oo daah-furay diiwaan-gelinta Diyaaradaha Iyo Ruqsad-siinta Xirfadleyaasha ayaa ka warbixiyey dadaalka mugga weyn ee dowladda Soomaaliya ay ku bixisay sanadihii la soo dhaafay dib u soo celinta Astaamaha Qarannimadeenna oo aasaas u ah waayo cusub oo u bilowda Shacabka Soomaaliyeed.
Wasiirka ayaa ku boggaadiyay dadaalka Hey’adda duulista Rayidka Soomaaliyeed Iyo howlwadeenada Wasaaradda Gaadiidka iyo Duulista Hawada shaqada adag ee ay ka qabteen nidaamka duulimaadka dalka. Munaasabadda oo ay goobjoog ahaayeen qaar ka mid ah Safiirada dowladaha saaxiibka la ah Soomaaliya, Xildhibaano katirsan Golaha Shacabka, milkiileyaasha Soomaaliyeed ee leh Shirkadaha diyaaradaha Iyo hawlwadeenada Wasaaradda Gaadiidka Iyo Duulista Hawada Iyo Hey’adda duulista Rayidka Soomaaliyeed ayaa wasiirka ku guddoonsiiyay oggolaansho shaqo iyo rukhsado ka marag kacaya aqoontooda shirkadaha duullimaayada iyo Duuliyaal soomaaliyeed.
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 Ra’iisal Wasaaraha xilka sii-haya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa seegay shirkii Golaha Wasiirada ee maanta, kadib markii si deg-deg ah looga yeeray Madaxtooyada, xili uu furi rabay shirka toddobaadlaha ah ee Golaha Wasiirada.
Sida ay ogaatay Caasimada Online, Rooble ayaa si deg-deg ah uga baxay Xafiiskiisa, oo ay xiligaas soo buuxiyeen Kooramaka inta badan Wasiirada xukuumaddiisa, waxaana shirka todobaadlaha Golaha Wasiirrada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya shir-gudoomiyay ra’iisal wasaare ku-xigeenka Mahdi Guuleed.
Ma cadda sababta Rooble loogu yeeray Villa Somalia, hase yeeshee waxaa loo badinayaa inay la xiriirto arrimaha doorashada, maadaama wicitaankiisa uu yimid waxyar un kadib markii golaha wasiirada Puntland ay soo saareen qoraal ay ku adkeysanayaan in shirka Farmaajo ku baaqay lagu qabtay Muqdisho, ee aanu ka dhicin Garoowe.
Dhanak kale, shirkii golaha wasiirada ee maanta ayaa waxaa lagu ansixiyey Siyaasadda Qaran ee Howl-gabka iyo Liil-tirka Shaqaalaha Rayidka ee Dowladda, Xubin Guddiga Madaxa Bannaan ee Xuduudaha iyo Federaalka, iyadoo la soo bandhigay qorshaha Korontada dalka.
Golaha Wasiirada ayaa warbixin ka dhageystay Wasiirrada Amniga iyo Gaashaandhigga, taas oo ku aadan xasilinta iyo howlgallada amniga dalka, kuwaasi oo xaqiijiyey in la dar-dargelinayo howl-gallada lagu sugayo amniga iyo nabadeynta dalka, xiligan muhiimka ah ee lagu jiro doorashooyinka.
Sidoo kale waxaa shirkan warbixin looga dhageystay wasaaradda Caafimaadka, oo iyadu soo bandhigtay xaaladihii u dambeeyey ee Caabuqa Covid-19 iyo saameynta uu ku yeeshay bulshada.
Ugu dambeyntiina waxa uu golaha xil-gaarsiinta boggaadiyay dadaalka lagu badbaadinayo caafimaadka muwaadiniinta Soomaaliyeed, iyadoo lagu baaqay in la xoojiyo wacyi-gelinta bulshada.
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 Ururada bulshada rayidka ah ayaa ka hor yimid qorshaha ay waddo dowladda Soomaaliya ee ah in shirka looga arrinsanayo arrimaha doorashooyinka lagu qabto magaalada Garowe, waxeyna ku baaqeen in la isugu yimaado magaalada Muqdisho.
Ururada Bulshada rayidka ah waxey soo jeediyeen in shirka lagu qabto Muqdisho, loona ogolaado iney xubno ku yeeshaan, sidoo kalana saamileyda siyaasadda qeyb ka noqdaan si shirka u noqdo mid dhameystiran.
Qoraal ay soo saareen ayey ku sheegeen iney tahay in la ilaaliyo xasiloonida nabadda dalka, sidoo kalana qof walba oo qaadan weysa masuuliyadeeda lagula xisaabtamo.
Madaxweynaha muddo xileedkiisa dhamaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku dhawaaqay in shir la isugu yimaado shir 15-ka bishaan, madashuna ay noqoneyso caasimadda Puntland, balse maamul goboleedka uu hogaaminayo Saciid Cabdullaahi Deni wey ka biyo diideen.
Puntland wey soo dhaweeyeen shirka la isugu imaanayo, balse waxey ku baaqeen in shirka lagu qabto Muqdisho, sidoo kalana Jubbaland ayaa qorshahaas taageertay, waxeyna isku raaceen in shirka kasoo qeyb galaan xubnaha beesha caalamka si markhaati loogu noqdo cidda hortaagan in xal laga gaaro arrimaha doorashooyinka.
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 Dowladda Kenya ayaa mar kale jawaab ka bixisay hadalkii wasiirka warfaafinta dowladda Soomaaliya Cismaan Abuukar Dubbe kaas oo warbaahinta Muqdisho u sheegay hadal uu ku durayo dowladda Kenya.
Cismaan Abuukar Dubbe wuxuu sheegay in Kenya ay ku doodeyso ineysan dowlad sharci ah ka jirin Soomaaliya, sidaas darteedna ay markii saddexaad dib ugu dhigeen kiiska dacwadda badda ee labada dowladood ka dhaxeeya.
“Waxay doonayaan inay buriyaan kiiskeena [iyagoo ku doodaya] Soomaaliya dowlad kama jirto,” ayuu yiri wasiir Dubbe.
Sidoo kale wasiirka wuxuu sheegay in qaar ka mid ah siyaasiyiinta Soomaalida ay arinkaas lug ku leeyahiin, isagoo arrimahaas ka hadlaya wuxuu yiri:
“[Kenya] oo ka faa’iideysanaysa hadallo aan ka fiirsi lahayn oo siyaasiyiinta qaar ay ugu loogayaan ama ugu gawracayaan qarannimada Soomaaliyeed, ayaa go’aankaas qaadatay”
Iyadoo ay taasi jirto ayey Dowladda Kenya gaashaanka ku dhufatay arrimaha uu ka hadlay wasiir Dubbe oo tilmaamaya iney arrimo la xiriira sharci ahaanshada dowladda Soomaaliya dib ugu dhigeen kiiska badda.
Ilo wareedyo ku dhaw wasaaradda arrimaha dibadda dowladda Kenya ayaa beeniyay, waxeyna sheegeen ineysan wax dood ah ka qabin sharci ahaanshaha dowladda Soomaaliya.
Kenya waxey sheegeen in arrimo la xiriira COVID19 dartiis ay isugu diyaarin waayeen kiiska badda, isla markaana ay sidoo kale ka cabsanayaan iney dhacdo qatar dhanka amniga ah, waxeyna garsooraha maxkamadda ku wargaliyeen in dib loogu dhigo kiiska.
Dhinaca kale wasiir Cismaan Abuukar Dubbe wuxuu sheegay hadii kiiska oo loo ballansan yahay 15-ka Maarso dib loo dhigo ay sumcad xumo ku noqoneyso maxkamadda cadaaladda adduunka ICJ.
Muqdisho 12ka Feebaraayo 2021 James Swan oo ah wakiilka xoghayaha guud ee Qarramada ee Soomaaliya oo toddobadyadii ugu danbeeyay wadday dadaallo la xiriira sidii leysugu soo dhaweyn lahaa dhinacyada Soomaaliya ee isku mari la’ qabashada doorasho wadar ogol ah ayaa arintan kala hadlay Wasiirro Arrimo dibadeedka wadamada, Itoobiya, Kenya, Jabuuti iyo Uganda.
Mr Swan ayaa ka dhageystay Wasiiro arrimo diibadeedka afartan wadan oo saameyn toos ah ku leh xaalada Soomaaliya sidii looga hortagi lahaa in ay dalka ka dhacdo doorasho lagu muransan yahay.
Qoraal kooban oo uu soo dhiggay bartiisa Twitter-ka ayuu ku yiri” Waxaan boggaadinayaa todobaadkii taggay in aan fursad u helay in aan khadka taleefoonka kula hadlo Wasiirrada Arrimaha Dibadda ee Jabuuti, Itoobiya, Kenya iyo Uganda si uu uga dhageysto aragtidooda ku saabsan xaaladda Soomaaliya iyo gobolka xilligan xasaasiga ah’”
Soomaaliya wali la hubo xiliga ay ka dhaceyso doorashada heer federaal iyadoo uu dhamaaday muddo xileedka dowladda hadda jirta, hasse ahaatee wali waxaa soconaya dadaallo la doonayo sidii xal looga gaari lahaa khilaafka iyo muranka u dhaxeeya madaxda heer federaal iyo dowlad gobolleedyada ee la xiriira arrimaha doorashada.
WARARKA MAANTA 11ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Mxay #Kenya ka tiri dacwada badda ee Maxkammadda ICJ? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 11ka Feebaraayo 2021 Mas’uuliyiinta cusub ee wasaaradda waxbarashada, hidaha iyo tacliinta sare ee Soomaaliya ayaa la sheegay in ay shaqada ka eryeen ilaa 4 qof, oo ka tirsan shaqaalaha wasaaradda ee ku meel gaarka ah.
Shaqaalaha la ceyriyay oo isugu jira Gabdho iyo wiilal ayaa la sheegay in qaarkood ay xigto ahaayeen wasiirkii hore ee waxbarashada Xildhibaan Cabdullaahi Goodax Barre waxaana hadda badalay wasiirka cusub ee wasaaradda dhowaan loo magacaabay.
Shaqsiyaadka shaqada laga eryay ayaa lagu kala magacaabaa.
1- Maxamed Cilmi Xaanshi
2- Saadaq Mustaf Digyare
3- Axmed Salaad Guuleed
4- Xamdi Maxamed Dhicisow.
Xogta aan helnay ayaa tilmaameysa in dadkaan shaqada laga joojiyay sidoo kalane laga jartay gunno ay qaadan jireen waxaana boosaskooda la keensaday afar qof oo kale.
Gudaha Hay’adaha dowladda Soomaaliya waxaa ka jiro musuq maasuq waxaana dhibaato badan wajahaya dhallinyarada u shaqeeyo ha’adaha dowladda.
Muqdisho 11ka Feebaraayo 2021 Wasiirka warfaafinta xukuumadda mudo xileedku ka dhamaaday ee Soomaaliya Cismaan Abuukar Dubbe ayaa mar kale ku celiyey inay muhiim tahay in la isugu yimaado shirka 15-ka bishan uu iclaamiyey Madaxweynaha waqtigu ka dhamaaday Maaxmed Cabdullahi Farmaajo.
Wasiir Dubbe oo la hadlay BBC ayaa sheegay in aysan horay uga fileyn hadaladii ka soo yeeray Puntland iyo Jubbaland ee ahaa in la bedelo goobta uu Madaxweyne Farmaajo u iclaamiyey in lagu qabto shirkaas.
“Waxaa soo baxaya hadallo aanaa fileyn oo ah in la bedelo goobtii uu maadxweynuhu ku baaqay in lagu qabto shirka, oo ah caasimada Puntland ee Garowe oo ah magaalo nabad ah, waxaan rabnaa in dalka doorasho ka dhacdo, iyadoo la hir-gelinayo heshiiskii 17-kii September,” ayuu yiri Cismaan Dubbe.
Sidoo kale wasiirku waxa uu sheegay inay tixgelinayaan baaqii kasoo baxay golaha ammaanka ee Qaramada Midoobey, kaas oo ahaa in dhinacyada siyaasadda Soomaaliya ay isugu yimaadaan shir deg deg ah, si xal looga gaaro khilaafka hareeyey doorashada.
“Waxaan tixgelineynaa baaqii nooga yimid golaha ammaanka ee Qaramada Midoobey oo ah hey’adda ugu sareysa dunida ee dhinacyada amniga iyo sharciga, oo nagula taliyey in la isugu yimaado shirar dambe si doorashada looga heshiiyo” ayuu yiri Dubbe.
Waxuu intaas ku sii daray, “Maanta uma baahnin cagajiid dambe, waxaan fileynaa in sidii doorashada looga cagajiidayey lixdii bilood ee lasoo dhaafay weli looga cagajiidayo, laakiin madaxda dowladda federaalka waxaa ka go’an in shir la isugu yimaado, oo Garowe la isugu tago 15 bishan, si dalku doorasho u aado.”
Maamulka Puntland oo ka soo jawaabay shirka uu iclaamiyey Madaxweynaha waqtigu ka dhamaaday Maaxmed Cabdullahi Farmaajo ayaa shaaciyey inaan laga tala gelin marti-gelinta shirkaas, iyadoo Puntland ku talisay in shirka la balariyo oo lagu qabto Muqdisho, waxaana taladaas ku raacay Jubbaland, Golaha Midowga Mushaxariinta iyo Guddoomiyaha Aqalka Sare.
Muqdisho 11ka Feebaraayo 2021 Ciidamada booliska gobalka Banaadir ayaa soo qabtay wiil dhallinyaro ah oo loo garan ogyahay Malabsade, kaasi oo baraha bulshada kasoo muuqday isaga iyo saddex gabdhood oo sheegay in ay is xaaskiisa yihiin, islamarkaana ay ku nool yihiin hal guri.
Taliska qeybta guud ee booliska gobalka Banaadir ayaa bixiyay amarka lagu soo qabtay wiilkaan iyo gabdhihii la sameeyay sheekada beenta ah, waxaana la sheegay in la baarayo.
Mid ka mid ah Telefishinada Soomaalida ayaa baahiyay muuqaalka Malabsade oo sheegay been ah in uu qabo saddexda gabdhood islamarkaana ay ku nool laba qol, iyadoo saacado kadib baahinta warkaas ay been noqotay sheekadii.
Qaar kamid ah shacabka Soomaaliyeed ayaa aad isu weydiiyay sababta keentay beenta ay sheegeen, hase yeeshee markale oo la wareestay waxay sababtu ku sheegeen in ay rabeen in ay caan noqdaan.
Inkastoo booliska Soomaaliya uu qaaday talaabadaan, haddana Muqdisho waxaa ka jira dhacdooyin kale oo waa weyn, kuwaas oo xadgudub ku ah dhaqanka iyo diinta Islaamka waxaana dowladda lagu eedeeyaa in aysan waxba ka qaban arimahaas.
Ma cadda tallaabada ay dowladda ka qaadi doonto Malabsade iyo “xaasaskiisa” beenta ahaa
Shabeelaha Dhexe 11ka Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya gobolka Shabeelaha Dhexe ayaa sheegaya in saacadihii lasoo dhaafay ciidamada Xoogga dalka ay howl-gallo ballaaran oo ka dhan ah dagaalyahanada Al-Shabaab ka sameeyeen qeybo ka mid ah gobolkaasi.
Howl-gallada oo ahaa kuwa qorsheysan ayaa si gaar ah ciidamadu waxa ay uga fuliyeen deegaano hoostaga degmooyinka Jowhar iyo Raage Ceelle ee gobolka Sh/ Dhexe.
Wararka ayaa sheegaya in ciidamada dowladda ay iska hor imaadyo kooban kala kulmeen dagaalyahanada Al-Shabaab, intii ay socdeen howl-gallada.
Sidoo kale saraakiil ka tirsan milatariga Soomaaliya oo la hadlay warbaahinta ayaa shaaca ka qaaday inay khasaare lixaad leh ay gaarsiiyeen kooxda Al-Shabaab.
Ad by Valueimpression
Saraakiisha hadashay ayaa sidoo kale intaasi kusii daray inay nolosha kusoo qabteen xubno ka tirsan Al-Shabaab, sidoo kalena ay la wareegeen deegaano horleh.
Muddooyinkii u dambeeyey ayaa ciidamada dowladda waxay howl-gallo iyo dhaq-dhaqaaqyo ka wadeen gobolka Shabeelaha Dhexe ee maamulka HirShabelle
Muqdisho 11ka Feebaraayo 2021 Warar aan ka helnay ilo-wareedyo amnio o lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in xalay afar duqeymood laga fuliyay degmada Saakoow iyo deegaanka Salagle ee gobolka Jubada Dhexe, kuwaas oo lala beegsaday maleeshiyada Al-Shabaab.
Wararka ayaa sheegaya in duqeymahan lagu laayay maleeshiyaad badan oo ka tirsan Al-Shabaab, iyada oo sidoo kalena la burburiyay xarun lagu sameeyo qaraxyada, sida ay ku warrameen ilaha amni.
Duqeymahan oo xalay xilli dambe la fuliyay ayaa waxaa iska kaashaday ciidanka gaarka ah ee Soomaaliya ee Danab iyo Taliska Africom ee cidiamada Mareykanka u qaabilsan Africa.
Qaar ka mid ah dadka deegaanka ayaa laga soo xigtay in ay maqleen dhawr jug oo culus
Saraakiisha amniga Soomaaliya ayaa rumeysan in duqeymahan ay yihiin kuwii ugu cuslaa ee Al-Shabaab ee lala beegsado tan iyo markii ciidamada Mareykanka ee Soomaaliya oo gaaray 700 badankood lagu saaray amar kasoo baxay madaxweynihii hore ee Mareykanka Donald Trump.
Tan iyo markii uu Madaxweynaha cusub ee Maraykanka Joe Biden la wareegay talada dalkaas iyo kadib tallaabadii lagu saaray ciidamadii Maraykanka ee ku sugnaa Soomaaliya lama fulin hawlgal kan ka ballaaran, waxayna muujinaysaa in maamulka cusub ee Maraykanku uusan waxba ka beddelin dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab ee lagu gacan-siinayo dowladda federaalka Soomaaliya.
Illaa iyo hadda lama oga tirada rasmiga ah ee Al-Shabaab looga dilay duqeymahan balse ilo-wareedyada amniga ayaa rumeysan inay aad u badan yihiin.
Beledweyne 11ka Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya gobolka Hiiraan ayaa ku warramaya in maanta xiisad xoogan oo u dhexeysa ciidamada Jabuuti ee ka tirsan howl-galka AMISOM iyo maamulka Buulo-Burte ay ka taagan tahay gudaha degmadaasi.
Ilo deegaanka ah ayaa Caasimada Online u sheegay in ciidamada AMISOM ay isku hareereeyeen xarunta degmada, iyada oo ciidamo dheeraad ah oo ka tirsan taliska ciidamada Jabuuti lagu arkay waddooyinka soo gala xarunta demada Buulo-Burte.
Wararka ayaa intaasi ku daraya in ciidamo taabacsan guddoomiyaha degmadaasi Feysal Haajir Aadan ay iyaguna dhaq-dhaqaaqyo ka wadaan gudaha degmada.
Xiisadan ayaa timid ka gadaal markii guddoomiye Feysal Haajir uu ku eedeeyey saraakiisha ciidamada Jabuuti inay faro-gelin maaliyadeed ku hayaan maamulkiisa.
Dadka deegaanka ayaa haatan cabsi ka muujinayo in dagaal culus uu ka qarxo degmada, maadaama dhaq-dhaqaaqyo iska horjeeda laga dareemayo.
Illaa iyo hadda ma jiro wax hadal ah oo ka soo baxay maamulka gobolka Hiiraan oo ku aadan xiisadda ka aloolsan Buulo-Burte.
Muddooyinkii u dambeeyey ayaa waxaa sii xumaanayey wada-shaqeynta maamulka Buulo-Burte kala dhexeysa ciidamada Jabuuti ee ka howl-gala magaaladaasi.
Kenya 11ka Feebaraayo 2021 Xukuumadda Nairobi ayaa war cusub kasoo saartay dhageysiga dacwadda badda ee kala dhexeyso Soomaaliya, taas oo haatan hortaallo maxkamadda cadaaladda adduunka ee marka magaceeda lasoo gaabiyo loo yaqaan ICJ.
Kenya ayaa qortay codsi cusub oo ay ku dooneyso in markii afaraad dib loogu dhigo kiiskaasi oo muddo soo jiitamayey, sida uu shaaciyey Wargayska caanka ah ee Nation.
Wargeyska ayaa sidoo kale daabacay in ay Kenya marka hore damacsan tahay inay u doodo dhul dhinaca bariga ah oo ay sheegeneyso inuu ka maqanyahay, si loo xalliyo.
Xukuumadda Nairobi oo soo bandhigtay khariirad ay ku sheegtay in dhinaca bariga uu dhul kaga maqanyahay gudaha Soomaaliya ayaa qorshaheedu waxa uu yahay in marka hore arrintaas ay xalliyaan labada dowladood, kadibna la guda galo kiiska Badda ee ICJ.
Dalbkan kasoo baxay dowladda dalka Kenya ayaa kusoo aadaya, iyada oo dhageysiga dacwaddan loo ballansanyahay 15-ka bisha soo socota March ee sanadkan 2021-ka.
Si kastaba hadalkan ayaa kusoo beegmaya, iyada oo la bedalay hoggaankii maxkamada ee Soomaaliga ahaa Cabdiqawi Axmed Yuusuf, inkastoo weli uu ka mid yahay sagaalka Garsoore ee ka howl-galaya maxkamadda caalamiga ah ee cadaaladda adduunka ICJ.
Muqdisho 10ka Feebaraayo 2021 Wasiirka wasaaradda warfaafinta xukuumadda Soomaaliya, Mudane Cismaan Abuukar Dubbe oo maanta shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa si adag uga hadlay kiiska badda ee horyaalla maxkamadda cadaaladda adduunka, kadib markii ay Kenya dalbatay in markii afaraad loogu dhigo.
Dubbe ayaa shaaca ka qaaday in marnaba dowladda federaalka aysan aqbali doonin in dib loo dhigo dhageysiga dacwadda biyaha ee kala dhexeysa Kenya.
“Soomaaliya ma aqbaleyso dib u dhigis dambe oo afaraad iyo shanaad ah,” ayuu yiri wasiir Dubbe.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay haddii markale dib loo dhigo kiiskan inuu dhabarjab weyn ku noqonayo cadaaladda adduunka, sida uu hadalka u dhigay.
“Arrinta dib u dhigista dacwadaha oo markii afaraad la rabo in dib loo dhigo oo aan saaka diidnay waxay dhabarjab ku tahay cadaalladda adduunka,” ayuu sii raaciyey.
Wasiirka oo hadalkiisa sii wata ayaa shaaca ka qaaday in Soomaaliya ay warqad u dirtay maxkamadda ICJ, islamarkaana ay diyaar u tahay inay ka qeyb-gasho dacwaddaasi.
“Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya saaka oo Khamiis ah 11-ka February, 2021-ka waxay maxkamadda cadaaladda dunida ICJ oo xarunteedu tahay Hague ee dalka Netherlanday u qortay warqad ay ku sheegeyso Soomaaliya inay diyaar u tahay in ay ka qeyb-gasho dacwadda oo la muddeeyey dhowr isbuuc kadib 15-ka Maarso, 2021-ka,” ayuu markale yiri wasiirka wasaaradda warfaafinta xukuumadda federaalka ah e Soomaaliya.
Hadalkan kulul ee kasoo baxay dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa ku soo aadayo, iyada oo ay Kenya ka dalbadatay maxkamadda ICJ in dib loo dhigo dhageysiga dacwadda badda oo la muddeeyey 15-ka bisha soo socota ee March, waxaana haatan xukuumadda Nairobi ay ku doodeysaa in dhul dhinaca bariga ah uu kaga maqan-yahay gudaha Somalia.
WARARKA MAANTA 10ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 10ka Feebaraayo 2021 Waaxda arrimaha Dibadda Mareykanka ayaa ka hadashay is-mari ka taagam doorashada Soomaaliya, xilli madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu waqtigu ka dhacay ayada oo aan doorasho lagu heshiin.
Afhayeenka Waaxda Arriamah Dibedda Mareykanka Ned Price ayaa sheegeay in Mareykanka uu ka walaacsan yahay inaan weli heshiis laga gaarin sidii doorashooyin looga fulin lahaa Soomaaliya.
“Dowladda Mareykanka waxay doorashooyin deg deg loo qabto u aragtaa inay muhiim u yihiin mustaqbalka Soomaaliya. Heshiis waa la gaari karaa. Waxaan ugu baaqaynaa madaxda Soomaalida inay si deg deg ah dib ugu soo celiyaan wada-halladooda si heshiis looga gaaro doorashada,” ayuu yiri Ned Price.
“Dib u dhigista doorashada waxay waxyeeleeneysa dadaallada loogu jiro la-dagaalanka aragagixsada, waxeyna sare u qaadeysaa halista xasilooni-darrada Soomaaliya,” ayuu yiri Afayeenka waaxda Arrimaha Dibadda Mareykanka.
Price ayaa sheegay in hogaamiyayaasha qaranka iyo kuwa gobollada ay mas’uuliyad ka saaran tahay inay ku shaqeeyaan danta shacabka, kuwaas oo mudan inay waxa ugu wanaagsan ka helaan hogaamiyayaahooda.
“Doorashooyin dhinac, doorashooyin is-dhinac socda, hanaan doorasho oo aheyn midkii hore, oo ay ka mid tahay dhisidda gole ku-meel gaar ah, waxay sare u qaadi doonaan xasilooni darrada Soomaaliya,” ayuu yiri.
Waxa uu sidoo kale sheegay in Mareykanka uu kasoo horjeedo in dhinacna uu rabshado adeegsado, balse uu doonaya Soomaaliya oo horumarsan oo dimqoraadi ah.
Muqdisho 10ka Feebaraayo 2021Beesha Caalamka ayaa qoraal kooban ka soo saartay kulan ay xubnaha ugu sareeya saacadihii lasoo dhaafay la qaateen, madaxda ururrada bulshada rayidka ah ee Soomaaliyeed.
Kulankaas ayaa wakiillada beesha caalamka iyo ururrada bulshada rayidka ah ku dhex maray qadka internet-ka, waxaana aragtiyadooda ku aadan xaaladda dalka looga dhageystay xubnihii ku metelayey bulshada Soomaaliyeed.
Qoraalkan waxaa lagu sheegay in kulankaas si gaar ah diiradda loogu saaray arrimaha xilligan saameynta ku leh bulshada nugul ee Soomaaliya, sida haweenka iyo dhallinyarada.
“Wakiillada saaxibbada Soomaaliya ee caalamiga ah ayaa kulan miro dhal ah oo khadka Internet-ka ah la yeeshay kooxaha bulshada rayidka ah, iyagoo dhagaystay aragtiyada kala duwan ee bulshada Soomaaliyeed ee ku saabsan arrimaha xilligan saameynta ku leh Soomaalida, gaar ahaan haweenka iyo dhallinyarada,” ayaa lagu yiri qoraalkan oo lagu baahiyey bogga UNSOM.
Golaha Amnaaka 10ka Feebaraayo 2021 Golaha Ammaanka QM ayaa shalay kulan deg deg ah ka yeeshay xaaladda Soomaaliya, gaar ahaan is-mari waaga ka taagan doorashada dalka, xilli muddo xileedka uu ka dhammaaday madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Golaha ayaa kulankaas warbixin qaab online ah uga dhageystay ergeyga gaarka ah ee xoghayaha guud ee QM u qaabilsan Soomaalia James Swan, waxaana kadib ay soo sareen warbixin ku saabsan doorashada Soomaaliya
Xubnaha Golaha Ammaanka ayaa sheegay inay soo dhoweynayaan dadaallada socda ee lagu doonayo in lagu fuliyo heshiiskii 17-ka September, hase yeeshee waxay yiraahdeen inay aad uga walaacsan yihiin in wada-hadalladii ugu dambeeyey ee Dhuusamareeb ay soo dhammaadeen ayada oo aan heshiis la gaarin.
“Waxaan ugu baaqeynaa hoggaamiyayaasha Soomaalida inay si deg deg ah dib ugu billaabaan wada-hadalladooda, ayna u wada shaqeeyaan danta shacabka Soomaaliyeed, si ay heshiis uga garaaan doorashooyinka ayada oo aragtidu tahay in sida ugu dhaqsiyaha badan loo qabto doorashooyinka,” ayaa lagu yiri qoraalka Golaha Ammaanka.
“Waxaan sidoo kale soo dhoweeneynaa dhowaqa cusub ee wada-hadalalda dheeriga ah ee dhacay 15-ka Febraayo,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Wada-hadallada 15-ka Febraayo, ayaa si kastaba waxaa soo galay mugdi cusub kadib markii Puntland ay sheegtay inaan lagala tashan, taas beddelkeedna ay soo jeedisay in lagu qabto Muqdisho, lagan qeyb geliyo dhammaan saamileyda siyaasadda dalka.
Maamulka Puntland 10ka Feebaraayo 2021 Maamulka Puntland ayaa shaaca ka qaaday inaan lagala tashan shirka uu madaxweynaha waqtiga ka dhamaaday ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo sheegay in lagu qabanayo Garoowe.
Qoraal kasoo baxay madaxtooyada Puntland ayey sidoo kale ku sheegtay inay door bideyso in shirkaas lagu qabto magaalada Muqdisho, islamarkaana laga qeyb-geliyo dhammaan saamileyda siyaasadda Soomaaliya, maadama uu dhamaaday muddo xileedka hay’adaha dowladda federaalka.
“Dowladda Puntland waxay soo dhaweynaysaa shirka lagu baaqay 15 Febraayo, inkastoo aan lagala tashan in Garoowe lagu qabto, maadama uu dhammaaday mudo xileedkii hay’addaha Dastuuriga ah ee DFS, waxayna ku talinaysaa in Shirka lagu qabto Muqdisho, ayna kasoo qayb galaan Saamileyda Siyaasada iyo Beesha Caalamka,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay madaxtooyada Garoowe.
Warka kasoo baxay Puntland ayaa weji gabax ku noqonaya madaxweyne Farmaajo, oo markii horeba la rumeysnaa in sababta uu shirka u geeyey Garoowe, ay tahay inuu ka fogeeyo beesha caalamka oo qorsheyneysay in shir ay goobjoog ka tahay lagu qabto Muqdisho.
Dhinaca kale, ilo-wareedyo ka tirsan madaxtooyada Puntland ayaa Caasimada Online u sheegay in intii Madaxweyne Farmaajo wada hadlayeen isaga iyo Madaxweyne Deni ay ka war heleen in shirku uu ku dhawaaqay inuu ka dhacayo Garoowe, taasna ay lama filaan ku noqotay, taasi oo keentay inay iska diidaan.
Sida muuqata, madaxweyne Farmaajo ayaan huri doonin in shirkan uu ka dhaco Muqdisho, waxaana suurta-gal ah inuu noqdo shir ballaaran oo laga qeyb geliyo dhinacyo badan, oo markii hore aan qeyb ka aheyn.
Maamulka Somaliland 10ka Feebaraayo 2021 Wararka laga helayo Somaliland ayaa sheegaya in saacadihii la soo dhaafay ciidanka Booliiska ay xoojiyeen amniga deegaanada maamulkaasi.
Somaliland ayaa lagu soo warramayaa in ciidamo dheeraad ah ay dhigtay magaalada Hargeysa, kuwaas oo ka bilaabay howl-gallo guud oo amniga lagu xaqiiijinayo.
Ciidamada Booliska ayaa baaritaano kala duwan ku sameynaya gaadiidka isticmaalaya waddooyinka, iyada oo sidoo kale ciidamadu ay su’aallo ay weydiinayaan dadka qaar.
Sidoo kale waxaa magaalooyinka ciidamada la dhigay oo ay howl-gallado ka socdaan ka mid ah Burco, Laascaanood iyo Boorama.
Booliska Somaliland oo wata gaadiidka ciidamada ayaa lagu arkayey waddooyinka waa weyn ee magaalooyinkaasi, iyaga oo wada dhaq-dhaqaaqyo cusub.
Wararka kala duwan ayaa kasoo baxaya u jeedka ka dambeeya ciidamada lagu soo daadiyey magaalooyinkaasi, wuxuuna taliyaha qaybta Booliska ee Gobolka Togdheer G/S Maxamed Faarax u sheegay wariyeyaasha in howl-galladan looga hortegayo falalka amni darrada ah.
“Wax dhib ah oo nagu soo kordhay ma jiraan, laakiinse waa ka hortag waxyaabaha ay wadaan meelahaa jaarkeena ayay hawlo iyo wax ka jiraan dareen aanu qabno ayaanu u sii xoojineynaa,” ayuu yiri taliyaha qaybta Booliska ee Gobolka Togdheer.
Warar kale oo aan helanay ayaa ku warramaya in sababta loo xoojiyey ammaanka deegaanada Somaliland ay tahay u diyaar garowgaq doorashada maamulkaasi.
Somaliland ayaa waxaa lagu tilmaamaa meelaha ugu amniga wanaagsan dalka, waxaana ciidamadeeda ay xoojiyeen howl-gallada lagu sugayo nabad-geylyada
Muqdisho 10ka Feebaraayo 2021 Ra’iisul wasaaraha xilka sii-haya, Mudane Maxamed Xuseen Rooble ayaa maanta lagu wadaa inuu hortego xildhibaanada golaha shacabka ee baarlamaanka federaalka ah ee Soomaaliya, iyada oo warar kala duwan ay kasoo baxayaan kulanka baarlamaanka iyo qorshaha ay ka leedahay xukuumadda Soomaaliya.
Warar ayaa sheegaya in ra’iisul wasaaruhu uu warbixin ka siin doono golaha shacabka xaaladda dalka iyo doorashooyinka, halka kuwa kalena ay ku warramayaa inuu socdo qorshe ay xukuumadda ku dooneyso in muddo kordhin loogu sameeyo muddo xileedka.
Xildhibaan Maxamed Idiris Ganey oo la hadlay mid ka mid ah Idaacadaha magaalada Muqdisho ayaa shaaca ka qaaday in aysan aqbali doonin muddo kororsi, haddii uu golaha la yimaado ra’iisul wasaaraha xukuumadda Mudane Maxamed Xuseen Rooble.
Idiris ayaa sidoo kale tilmaamay in ka baarlamaan ahaan ay kasoo horjeedaan tallaabo kasta oo loo qaadayo in waqtiga loogu cusbooneysiiyo xukuumadda dalka.
“Umadda Soomaaliyeed waxaan u sheegeynaa, maantana waa cadeynay, lamana taaban karo xukuumadaa loo cusbooneysiinayaa,” ayuu yiri xildhibaanku.
Kulanka maanta ee baarlamaanka oo aan caadi aheyn ayaa ah mid si weyn isha loogu wado, gaar ahaan waxa kasoo bixi doono, maadaama uu dalka ku jiro xaalad cakiran.
Soomaaliya ayaa wajaheysa xaaladda adag oo kala guur ah, waxaana weli muran xoogan & is qab-qabsi uu ka jiraa doorashooyinka dalka ee 2020 illaa 2021-ka.
WARARKA MAANTA 9ka Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa xilka ka dhammaaday oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 9ka Feebaraayo 2021 Khilaafka u dhaxeeya mas’uuliyiinta dowladda Hoose ee Xamar ayaa gaaray meel sare, waxaana uu saameen weyn ku yeeshay shaqada gobalka Banaadir, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Warar lagu kalsoon yahay oo aan helnay ayaa sheegaya in khilaafka shaqooyinka uu saameeyay ay qeyb ka tahay bixinta mushaarka, guud ahaan waaxda dhul bixinta ee gobalka iyo guddiga xalinta khilaafaadka dhulalka ee gobalka iyo goobo kale oo muhiim ah.
Guuxa khilaafka iyo saameentiisa ayaa si weyn looga dareemayaa xarunta gobalka iyo guud ahaan magaalada Muqdisho, kadib markii qaar ka mid ah guddoomiye ku-xigeenada gobolka ee is-haya ay billaabeen inay qoraalo isku weydaarsadaan baraha bulshada.
Ilaa hadda ma jirto cid soo kala dhax-gashay mas’uuliyiintaan oo ah kuwa gobalka ugu sareeyo. Mas’uuliyiinta uu khilaafka u dhaxeeyo ayaa kala ah: Guddoomiyaha gobalka Banaadir, guddoomiye ku xigeenka amniga iyo siyaasada, afhayeenka gobalka iyo xoghayaha maamulka gobalka Banaadir oo isku dhinac ah iyo guddoomiye ku xigeenada maaliyada, arrimaha bulshada iyo howlaha guud.
Ahlu Sunna 9ka Feebaraayo 2021 Ciidamo ka amar qaata maamulkii Ahlu-Sunna ee xoogga looga saaray Galmudug ayaa Axaddii si buuxda u qabsaday degmada Matabaan ee gobalka Hiiraan.
Warar ay heshay Caasimada Online ayaa sheegaya in ciidanka qabsaday degmada Matabaan ay yihiin ciidankii Ahlu-Sunna ee lagu daray qeybta 21-aad ee Milateriga Soomaaliya, waxeyna markii hore ka tirsanaayeen Ahlu-Sunna.
Degmada Matabaan oo ka tirsan Hiiraan waxaa sanadihii ugu dambeeyay ku sugnaa ciidamada Ahlu-Sunna waana degmo muhiim ah oo soohdin la leh magaalada Guriceel oo ka tirsan Galgaduud, islamarkaana ka mid ah goobihii lagu aas aasay Ahlu-Sunna.
Madaxweyne Qoor Qoor ayaa wajahaya culeys weyn oo dhanka ammaanka ah iyo soo rogaal celinta kooxda Ahlu-Sunna oo ay suurta-gal tahay inay ku wajahan tahay magaalada Guriceel iyo deegaano kale oo ka mid ah Galmudug.
Soo rogaal celinta Ahlusunna waxey ku soo aadeysaa xili adag oo ay shacabka magaalooyinka Dhuusamareeb, Guriceel, Balanbal iyo Matabaan ay ka jiraan dhibaatooyin waa weyn oo amni, kuwaas oo sababi kara in ay garab helaan ciidanka Ahlu-Sunna.
Ammaanka Galmudug ayaa aad u xumaaday wixii ka dambeeyey markii uu xukunka la wareegay Qoor Qoor, oo shaqadiisa ka mashquulay, waqtigiisana ku lumiyey inuu dhex fadhiyo Muqdisho, si uu uga shaqeeyo danaha Villa Somalia, oo markii horeba kursiga xoog ku gaysay.
Golaha Amaanka Qaramada Midooway 9ka Feebaraayo 2021 Sida uu qurshuhu yahay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa maanta kulan gaar ah ka yeelan doono xaaladda Soomaaliya, maadaama ay idlaatay muddada xil-henta ee madaxweyne Maxamed C/laahi Farmaajo.
Fadhiggan oo ay dalbatay boqortooyada Britain oo ka mid ah shanta dowladood ee Joogtada ah ayaa waxaa go’aan looga gaarayaa mowqifka ay Qaramada Midoobay ka qaadanayso arrimaha Soomaaliya, gaar ahaan xaaladda kala guurka ah ee la galay.
Sidoo kale kulankan deg-degga ah ayaa waxaa lagu dajin doonaan qorshe siyaasadeed oo ku aadan jiheynta xaaladda Soomaaliya.
Dhinaca kale afhayeenka xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay, Stephane Dujarric ayaa sheegay inay weli u arkaan inay kulmi karaan madaxda Soomaaliyeed, isla markaana ay lagama maarmaan tahay in la helo heshiis siyaasadeed oo dhab ah.
“Wadahadalka dhammaan dhinacyada arrintaan khuseyso waa lama huraan waana in la helo heshiis cad oo ballaaran oo ku saabsan halka loo socdo iyo dhabbaha loo marayo, London ayaa qorsheysay kalfadhi looga doodayo amniga iyo Xasiloonida Soomaaliya oo ku taariikheysan 22-ka Febaraayo kahor inta aan la cusbooneysiin Howlgalka Midowga Afrika ee AMISOM oo ku beegan 28-ka Febaraayoo 2021.” ayuu yiri Stephane Dujarric.
Soomaaliya ayaa gashay marxalad aan horay loo arag, taas oo ah in muddo xileedka dastuuriga ah ee madaxweyne la doortay ay dhammaato, iyada oo aan weli heshiis siyaasadeed lagu aheyn hannaanka looga gudbayo marxaladda aga ee kala guurka ah.
Muqdisho 9ka Feebaraayo 2021 Ra’iisul wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa sheegay in xukuumadiisa aysan ka shaqeyn doonin kala qeybinta Soomaaliya, isagoo xoogaggii TPLF ku eedeeyay kala qeybinta wadamada Geeska Afrika.
Xukuumadda uu taladeeda haayo Abiy Ahmed ayaa gobolka Waqooyiga Itoobiya ku yaalla ee Tigreega kula dagaallamay TPLF, wuxuuna guushaas ku tilmaamay mid dan u ah dhamaan wadamada Geeska Afrika.
Warbixin lagu daabacay Project Syndicate ayuu ku sheegay ra’iisul wasaare Abiy in TPLF ay qas ku wadeen dalalka Geeska Afrika, islamarkaana ay doonayeen iney kala qeybiyaan, balse ay soo afjareen.
“Siyaasadda TPLF waxa ay aheyd mid ceeyriin ah oo uga fa’iideysanayeen inay ku kala qeybiyaan wadamada ay dhibaatada ka jirto, iyaga oo aan joogin, balse anaga dhankeena waxaan ka shaqeyneynaa xasiloonida siyaasadeed,” Ayuu yiri Abiy Ahmed.
Abiy Ahmed oo saaxiib dhaw la ah madaxwenaha wakhtigiisa maanta ku eg yahay ee Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa sheegay inuusan ka shaqeyn doonin xasiloonni darrada Soomaaliya oo muddo 30-sano ah dhibaatooyin dhexda uga jirta.
Sidoo kale Abiy Ahmed wuxuu sheegaa in siyaasadda xukuumadiisa ay tahay in laga wada shaqeeyo xal u helidda duruufaha ku gadaaman dalalka Geeska Afrika.
Muqdisho 9ka Feebaraayo 2021 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa waxaa 7-dii Febraayo 2021 ka dhammaaday muddo xileedkiisi dastuuriga ahaa, iyada uusan jirin heshiis laga garay hanaankii doorashada dalka.
Madaxweynaha muddo xileedkiisu dhamaaday ayaa wajahaya culeys iyo cadaadisyo uga imaanaya Musharaxiinta mucaaridka iyo saamileyda siyaasada, waxaana uu muran ka taagan yahay sii joogistiisa, maadama muddo xileedkiisu uu dhamaaday.
Waxaa cabsi iyo walwal hor leh soo wajahay shacabka oo iyagu ka walaacsan xaalada cakiran ee dalku marayo, maadama uu muddo xileedkii madaxweynaha uu dhamaaday oo uusan jirin heshiis siyaasadeed oo looga gudbo marxalada uu marayo dalka.
Haddaba, muxuu sharcigu ka qabaa in madaxweynaha ay muddadiisu dhamaatay uu sii joogo Madaxtooyada?.
Sharci-yaqaan Cabdiwaaxid Cusmaan Qalinle oo ku sugan gobolka Minnesota ayey su’aashaas hordhigtay idaacada VOA-da, wuxuuna sheegay in sharciga u ogolaanayo madaxweyne Farmaajo inuu xilka sii hayo, ilaa inta uu dalka aadayo doorasho.
Cabdixaawid ayaa soo qaatay sharci uu baarlamaanku meel-mariyay bishii September, kaasi oo dhigaya in hay’addaha dastuuriga ah ay xilka sii haynayaan ilaa inta laga helayo kuwii bedeli lahaa, taasi oo ku imaaneysa doorasho.
Waxa uu sheegay in dastuurka KMG ee dalka oo dhigaya in muddo xileedka madaxweynaha uu yahay Afar sanno uusan burineyn sharciga uu meel-mariyay baarlamaanka, kaasi oo looga baaqsanayo inuu dalka ka dhaco firaaq dastuuri ah.
“Haddii ay dhacday fashil siyaasadeed oo keeni waayay in la sii diyaariyo doorashooyinkii loo balansanaa waxaa lagu qasban yahay oo kamid ah waajibaadka dastuuriga ah ee saaran baarlamaanka iyo madaxweynaha inay xilkooda sii hayaan, laakiin si dhaqsaha ah ugu soo jeestaan qabashada doorasho dhaqso ah oo xilka si sharci ah loogu kala wareego,” ayuu yiri sharci-yaqanku.
Sidoo kale waxa uu carabka ku adkeeyay in mudada uu xilka sii haynayo Farmaajo oo ka bilaabaneysa waqtigii uu dhamaaday muddo xileedkiisu ay tahay inuu dalka u jiheeyo doorasho wada-ogol ah, islamarkaana uu ka shaqeeyo sidii waqti kooban ay dalka uga dhici laheyd doorasho heshiis lagu yahay.
Waxa uu meesha ka saaray in madaxweyne Farmaajo uu noqonayo madaxweynihii hore ilaa inta laga soo dooranayo madaxweynihii bedelayay, taasi oo ka dhigan in uu xilka sii gaarsiinayo hogaanka lagu soo dooranayo doorasho aan ilaa hadda heshiis laga gaarin.
Si kastaba, arrintan ayaa ka dhigan in sharciga u ogolaanayo in madaxweyne Farmaajo uu sii joogo Villa Somalia, ilaa inta ay saamileyda siyaasadu ka gaarayaan heshiis lagu aado doorasho, mana cada qaabka ay wax u dhici doonaan, maadama ay mucaaridku arrintaas ka biyo diidan yihiin.
Muqdisho 9ka Feebaraayo 2021 Afhayeenka xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya, Maxamed Ibraahim Macalimu oo u warramay laanta Afka Soomaaliga ah ee BBC-da ayaa ka jawaabay hadalkii kasoo yeeray musharraxiinta mucaaradka ee ahaa in aysan madaxweyne u aqoonsaneyn, Mudane Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajo).
Macalimu ayaa wareysigiisa ku billaabay in aysan sharciga ku qotomin hadallada kasoo yeeraya mucaaradka, wuxuuna ugu baaqay in aysan abuurin xaalado aan jirin.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay inuu jiro xeer uu meel mariyey baarlamaanka oo sheegaya in hay’adaha dastuuriga ay xilka sii haynayaan illaa kuwa kale laga soo doorto.
“Marka hore soo jeedinta xubnaha mucaaradka ma aha mid sharci ku qotonta, sababtoo ah waxaa la ogyahay in qaraar baarlamaan uu jiro oo horey baarlamaanka hadda jooga ee 10aad ay u ansixiyeen labadiisa taasi oo ah in baarlamaanka hadda jooga waxa badalaya oo kali ah baarlamaan la soo doortay hay’adaha kale ee dastuuriga ee madaxda ay ka mid tahay waa la mid,” ayuu yiri Mr Maxamed Ibraahim Macalimu.
Ad by Valueimpression
Afhayeenka xukuumadda Soomaaliya ayaa sidoo kale intaasi kusii daray in madaxweynaha iyo baarlamaanka ay sii joogayaan illaa laga bedaayo.
“Inta madaxwayne laga dooranayo ama inta baarlamaan cusub laga dooranayo, waxaa shaqeynaya baarlamaanka hadda jira,” ayuu markale yiri afhayeenku.
Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in dowladda federaalka ay haatan waddo dadaallo xoogan oo ku aadan sidii xal looga gaari lahaa dooraashooyinka, islamarkaana ay dowladdu rajo weyn ka qabto in wada-hadal lagu dhameeyo khilaafka doorashada.
Hadalkan ayaa kusoo aadayo, iyada oo lagu soo kala tegay shirkii wada-tashiga Dhuusamareeb oo looga arrinsanayey xaaladda dalka iyo doorashooyinka 2021-ka.
Maamulka Puntland 9ka Feebaraayo 2021 Saraakiisha ciidamada ammaanka ee maamulka Puntland ayaa faah faahiyey howl-gallo ballaaran oo laga sameeyey gobolka Bari.
Howl-gallada oo ahaa kuwa qorsheysan ayaa waxa ay ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Puntland ka fuliyeen dhanka Buuraha Cal Madow ee gobolkaasi.
Saraakiisha horkaceysay baaritaanadaasi ayaa warbaahinta u sheegay in howl-galladooda ay ku bartilmaameedsadeen goobo ay ku sugnaayen Al-Shabaab.
Sidoo kale saraakiisha ayaa shaaca ka qaaday in xubno ka tirsan Al-Shabaab ay nolosha ku qabteen, walow aysan shaacin tirada iyo waxa ay Al-Shabaab u qaabilsanaayeen.
Ad by Valueimpression
Deegaanada howl-gallada laga sameeyey ayaa waxaa inta badan ka dhaca weeraro qaraxyo ah iyo kuwa toos ah oo Al-Shabaab iyo Daacish ay ka fuliyaan halkaasi.
Si kastaba Puntland ayaa xoojisay maalmihii u dambeeyey dhaq-dhaqaaqyo ciidan ee ay ka wado gobolka Bari ee maamulkaasi oo qeybo ka heystaan Al-Shabaab & Daacish.
Muqdisho 9ka Feebaraayo 2021 Ururka Midowga Yurub ayaa si adag uga hadlay xaaladda siyaasadeed ee dalka iyo muranka ka taagan doorashooyinka 2021-ka.
Midowga Yurub ayaa marka hore ka digay dib u dhaca ku yimid doorashooyinka dalka oo uu weli ka taagan muran xoogan, iyadoona lagula kala tegay wada-hadalladii socday.
Josep Borrell oo ah madaxa siyaasadda arrimaha dibedda ee Ururka Midowga Yurub, ayaa ugu baaqay madaxda Soomaaliyeed inay heshiis rasmi ah ka gaaraan khilaafka ka jira dalka, isaga oo tilmaamay haddii uu sii socdo inuu halis ku keenayo xasiloonida Somalia.
“Wax kasta oo isbarbar socda ama qeyb ka ah howlaha loo xilsaaray hay’adaha doorashooyinka, oo aan ahayn farsamo ahaan, waxaa loo qaadan doonaa dib u dhac xoog leh,” ayuu yiri Josep Borrell.
Sidoo kale wuxuu ugu baaqay dhammaan dhinacyada isku haya doorashada inay xal u raadiyaan is marin-waaga u dhexeeya, si loo qabto doorasho loo dhan yahay.
Hadalkan ayaa kusoo aadaya, iyadoo weli beesha caalamka ay waddo dadaalkeeda ku aadan doorashada 2021- waxaana socda qorshe la’isugu keenayo madaxda dowladda, kuwa dowlad goboleedyada iyo saamileyda kale,si looga wada-hadlo doorashooyinka.
WARARKA MAANTA 7da Feebaraayo 2021 Sir Culus!
WARARKA MAANTA 8da Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa maanta xilka ka dhammaanayaa oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas Iscasil”? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 8da Feebaraayo 2021Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa waqtiga uu ka dhacay, mana cadda sharciyadda uu hadda ugu sii fadhiyo kursiga, kadib markii uu dhameystay afartiisa sano oo ku ekeyd 11:59 PM, February 7, 2021.
Farmaajo ayaa waqtigu ka dhamaaday ayada oo aanay kala caddeyn sida xaaladda siyaasadeed ee dalka ay ku dambeyn doonto kadib markii lagu heshiin waayey doorasho lagu soo doorto madaxweynihii isaga beddeli lahaa.
Markii waqtigu uu ka dhacay Farmaajo waxaa magaalada Muqdisho qeyb ka mid ah ka dhacay rasaas xooggan oo illaa hadda qaarkeed la maqlayo, waxaana ridaya ciidan taageersan inuu xilka ka dhamaaday.
QORSHAHA MUCAARADKA
Musharaxiinta mucaaradka ayaa waqtigu Farmaajo ku dhacay, ayaga oo aan wax qorshe ah u diyaarsaneyn oo ku aadan sida ay xaaladda dalka ku wajahayaan. Hase yeeshee taas beddelkeed waxay saacadihii ugu dambeeyey ee 7-dii Febraayo ku bixiyeen inay iska daba ordaan ayaga oo raadinaya tallaabo kursiga looga kiciyo marka uu waqtigu ka dhamaado Farmaajo, sida ay xubno ka tirsan u sheegeen Caasimada Online.
Musharaxiinta mucaaradka iyo xildhibaanada raacsan ayaa galabkii Axadda illaa fiidkii hore ee Axadda yeeshay kulamo kala duwan, waxayna isku raaceen in xalka noqdo in lala hadlo guddoomiyaha baarlamanka Maxamed Mursal Cabdiraxmaan, si uu talada dalka isaga ula wareego.
Waxay kadib soo saareen qoraal ay ku sheegeen inaysan Farmaajo u aqoonsaneyn madaxweyne laga billaabo 8-da Febraayo 2021.
GO’AANKA MURSAL
Markii musharaxiinta ay la kulmeen Mursal wuxuu muujiyey inuu diyaar u yahay inuu madaxweyne ku meel gaar ah noqdo, balse wuxuu si cad u sheegay inuusan sameyn karin inuu meel soo istaago oo uu ku dhowaaqo inuu madaxweyne yahay.
Sida ay Caasimada Online xogta ku heshay, Mursal ayaa doonaya inuu helo taageero xooggan si uu sidaas u sameeyo. Taageerada uu raadinayo waxaa ka mid ah in madaxweynayaasha Galmudug iyo HirShabeelle ay ku ra’yi noqdaan kuwa Puntland iyo Jubaland iyo mucaaradka, ama ugu yaraan midkood uu raaco, si uu u dhiirado.
Hase yeeshee, xaqiiqda jirta ayaa ah in mucaaradka aysan labadaasba madaxweyne gacanta ku hayn, inkasta oo rajo ay ka leeyihiin kan HirShabeelle Cali Guudlaawe.
Arrinta kale ee Mursal dhiiri-gelin karta ayaa ah haddii uu maanta oo Isniin ah Muqdisho laga dareemo awood shacab oo Farmaajo looga soo horjeedo. Farmaajo iyo kooxdiisa ayaa dhankoodana la sheegay inay ku kalsoon yihiin in Mursal uusan qaadi doonin tallaabo ka dhan ah.
BEESHA CAALAMKA
Beesha caalamka waxaa lagu warramay inay kala hadashay mucaaradka inaysan qaadin wax tallaabo ah oo xaalad dagaal gelin karta dalka, ayaga oo u sheegay inay soo saari doonaan qoraal ku aadan xaaladda dalka, kaasi oo la filayo maanta oo Isniin ah. Inkasta oo aysan caddeyn waxa uu yahay qoraalkaas, waxay u badan tahay inay shir deg deg isugu yeeraan dhinacyada isku haya Soomaaliya, shirkaasna uu ka dhaco Muqdisho.
Xog kale oo aan helnay ayaa sheegeysa in beesha caalamka, gaar ahaan Mareykanka ay u sheegeen Mursal inuusan qaadin wax tallaabo ah oo uu ugu dhowaaqayo inuu talada dalka la wareegay.
Dhanka kale, waxaa xalay sidoo kale qadka internetka ee Zoom-ka ku wadahadlay wakiillada Beesha Caalamka ee Soomaaliya iyo madaxda maamul goboleedyada Galmudug, HirShabelle, Puntland iyo Jubaland oo weli ku sugan magaalada Dhuusamareeb. Kulanka ayaa waxaa ka maqnaa Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta Gareen oo dib ugu laabtay magaalada Baydhaba ee gobolka Bay.
Xog ay Caasimada Online ka heshay shirka dhex maray wakiillada Beesha Caalamka iyo madaxda maamul goboleedyada ayaa sheegaysa in laga hadlay arrimaha siyaasadda dalka oo hadda mareysa meel xasaasi ah. Si gaar ah waxaa kulankaas diiradda loogu saaray marxaladda uu dalku geli karo wixii ka dambeeya 8-da Febraayo, marka uu dhamaado muddo xileedka Madaxweyne Farmaajo.
Xogta aan helnay waxay intaas ku dareysaa inuu socdo qorshe maalmaha soo socda magaalada Muqdisho la isugu keenayo madaxda dowladda federaalka iyo kuwa dowlad goboleedyada.
Saacadaha soo socda ayaa la filayaa in xaaladdu sii kala cadaato, ha ka fogaan Caasimada Online wixii soo kordha.
Muqdisho 8da Feebaraayo 2021 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo soo saaray war qoraal ah ayaa ka hadlay xaaladda siyaasadeed ee dalka, marxladda kala guurka ah ee la galay iyo arrimaha doorashooyinka ee 2021-ka.
Xasan Sheekh Maxamuud ayaa marka hore ku eedeeyey madaxweynaha uu waqtigiisa dhammaaday, Mudane Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajo) inuu dalka galiyey xaalad hubanti la’aan ah oo mugdi sii gelin karta rajada Ummadda Soomaaliyeed.
“Waa xaqiiqo aan la jecleyn in madaxweynaha xilkiisu dhammaaday uu dalka geliyay xaalad hubanti la’aan ah oo mugdi gelin karta mustaqbalka dalka,” ayuu yiri.
Sidoo kale wuxuu musharrax madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud intaasi kusii daray in Soomaaliya ay leedahay shacab iyo haldooro bad-baadin karo dalka iyo dadkaba,
Muqdisho 8da Feebaraayo 2021 Ergayga gaarka ah ee Geeska Afrika, Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed ee Soomaaliya, Mudane Yuusuf Garaad Cumar ayaa ka hadlay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan marxaladda kala guurka ah & doorashooyinka dalka 2021-ka.
Qoraal uu soo dhigay bartiisa gaarka ah ee Facebook-ga wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Soomaaliya Yuusuf Garaad Cumar ayaa waxa uu ku sheegay in in khilaafka jira uu yahay mid siyaasadeed, loona baahan yahay in la xalliyo, si loo bad-baadiyo dalka & dadka.
Sidoo kale wuxuu hoosta ka xariiqay in xasiloonida Soomaaliya ay tahay dan guud oo ay tahay in laga wada shaqeeyo.
“Khilaafka jiraa waa siyaasad, noqo kii ka sheekeeya sida loo xalliyay, xasilloonidu waa dantaada, waa danteyda, waa danteenna, waana danta guud,” ayuu yiri Yuusuf Garaad.
Soomaaliya ayaa xilligan adag wajaheysa xaalad kala guur ah iyo khilaafaad ka dhashay doorashooyinka dalka ee sanadkan 2021 oo lagu heshiin waayey, kadibna lagu kala tegay.
Su’aalaha Maanta: Yaa 1 barri/yaa 1 maalin xilka uga dhammaanayaa oo dalka dastuurkiisa, amnigiisa iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Maamulka Galmudug 7da Feebaraayo 2021 Wararka aan caawa ka heleyno magaalaada Dhusamareeb ee xarunta maamulka Galmudug ayaa sheegaya in halkaas uu ka socdo shir gaar ah oo u dhaxeeya madaxweynayaasha Galmudug, Puntland, Koonfur Galbeed, HirShabeelle iyo Jubbaland.
Shirkaas oo ah mid ay albaabadu u xiranyihiin oo warbaahintu ay dibad-joog ka tahay ayaa xogaha aan ka heleyno waxay sheegayaan in madaxdu ay uga hadlayaan khilaafka ka taagan doorashooyinka dalka.
Khilaafka doorashooyinka dalka oo hadda ka sii daray ayaa sababay in natiijo la’aan uu ku soo dhamaado shirkii maalmihii lasoo dhaafay madaxda heer federal iyo heer dowlad goboleed uga socday Dhuusamareeb.
Sida aan xogta ku helnay madaxda ku sugan Dhuusamareeb waxay shirarkooda diiradda ku saarayaan sida laga yeelayo dalka, hadii la gaaro 8-da Febraayo oo ah maalinka u dambeysa ee mudo xileedka madaxweyne Farmaajo.
8-da bishan Febraayo oo 4-tiisa sano ay u dhamaaneyso madaxweyne Farmaajo ayaa ku beegan Isniinta soo socota, waxaana naga xigta berri oo Axad ah.
Madaxweyne Farmaajo, Ra’iisul wasaare Rooble iyo guddoomiyaha gobolka Banaadir Cumar Filish ayaa maanta isaga soo baxay Dhuusamareeb, iyadoo aysan jirin wax heshiis ah oo la gaaray.
Qodobka ugu adag ee fashiliyey shirkii wadatashiga ee Dhuusamareeb ayaa noqday arrinta gobolka Gedo, waxayna dowladda federaalka iyo Jubbaland isku eedeeyeen fashilka ku yimid shirkaas, maadaama ay isku heystaan maamulidda gobolkaas.
Xaaladda siyaasadeed ee dalka ayaa mareysa meel aad u cakiran oo aan la saadaali karin, halka ay u jaheysa doonto saacadaha ama maalmaha soo socda, maadaama saacado kooban ay u hareen madaxweyne Farmaajo, isla markaana ay meesha ka baxeyso kala sareyntii dadka.
Hargaysa 7da Feebaraayo 2021 Guddoomiyaha Xisbiga UCID ee Somaliland Feysal Cali Waraabe ayaa si kooban uga hadlay shirkii fashilka ku soo dhamaaday ee madaxda dowladda federaalka, kuwa dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir ku dhex-maray magaalada Dhuusamareeb ee caasimadda Galmudug.
Guddoomiye Feysal ayaa sheegay in shirkaas uu fashiliyey khilaafka ka taagan sida loo soo dooranayo xildhibaanada dowladda federaalka ku metelaya Somaliland, sida uu hadalkiisa u dhigay.
“Waxaad arkeyseen in Dhuusamareeb lagu kala kacay, waxaa la leeyahay waxaa lagu heshiin waayey xildhibaanadii Somaliland, marka ragii u shaqa tegay ayey leeyihiin waa xildhibaanadii Somaliland,” ayuu yiri.
Guddoomiye Feysal oo sii hadlaayey ayaa yiri, “Anagu waxaan u diyaarsanahay inaan qaranimadeena u soo ceshano, sida Jabuuti, NFD iyo DDS, marka reer Soomaaliya waxaan leenahay is hagaajiya, anagu teena waan heysanaa, colaadna idiinma qabno.”
Inkastoo qodobadii la isku hayey ay mid aheyd arrinta Somaliland, hadana qodobkii ugu adkaa ee fashiliyey shirka Dhuusamareeb ayaa ahaa arrinta gobolka Gedo, waxayna dowladda federaalka iyo Jubbaland isku eedeeyeen fashilka ku yimid shirkaas, maadaama ay isku heystaan maamulidda gobolkaas.
Xaaladda siyaasadeed ee dalka ayaa mareysa meel aad u cakiran oo aan la saadaali karin halka ay u jaheysa doonto saacadaha ama maalmaha soo socda, maadaama saacado kooban ay u hareen madaxweyne Farmaajo, isla markaana ay meesha ka baxeyso kala sareyntii dadka.
Muqdisho 7da Feebaraayo 2021 War-saxaafadeed ka soo baxay guddiga lagu muransan yahay ee doorashada Soomaaliya ayaa waxay ku sheegeen in wax laga xumaado ay tahay in is afgaran waa uu ku soo dhamaado, shirkii madaxda heer federaal iyo heer dowlad goboleed ay ku yeesheen Dhuusamareeb.
Arrinta guddigan ayaa ka mid ah seddax qodob oo khilaaf culus uu ka taaganyahay, isla markaana sababtay in illaa hadda la isku fahmi waayo heshiiskii laga gaaray doorashada dalka 17-kii bishii September ee sanadkii hore.
“Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Federaal (GHDHF), waxuu wax laga xumaado ku tilmaamay is afgaran waagii uu ku soo dhamaaday shirkii Samareeb, wuxuuse muujinayaa inay jirto rejo wanaagsan oo weli lagu xallin karo is mariwaaga taagan, wuxuuna dhinacyada ugu baaqayaa in aysan quusan, una istaagaan masuuliyadda ka saaran dalka, ayna hirgeliyaan heshiiskii doorasho ee 17 Sebteembar 2020,” ayaa lagu yiri qoraalka ka soo baxay guddigan lagu muransan yahay.
Qoraalka ayaa intaas ku daray, “Guddigu waxuu u soo jeedinayaa bulshada Soomaaliyeed in ay muhiim u tahay xilligaan in laga wada shaqeeyo isu keenidda dhinacyada hoggaanka Dowladda Federaalka iyo Dowlaha Xubnaha ka ah. Waxuuna guddigu ku boorrinayaa culimada, hoggaanka dhaqanka iyo bulshada qaybaheeda in ay lagama maarmaan tahay in ay qaataan doorkooda soo jireenka ah ee xalinta khilaafyada lagu xalinayey hab dhaqameedka, kaasi oo ahaa wakhti dheer xalka rasmiga ah ee ay Soomaalidu dhexdeeda isku xalliso.”
Guddiga ayaa qoraalkan ugu mahadceliyey dhammaan dhinacyadii isku howlay xallinta khilaafka doorashada, waxuuna si gaar ah ammaan ugu jeediyey shacabka iyo maamulka Galmudug oo marti geliyey shirarkii Dhuusamareeb 1 illaa 4, sidoo kale beesha calaamka ayuu garab taageeda Soomaaliya uga mahad celiyey.
“Guddigu waxuu xasuusinayaa hogaamiyayaasha in mas’uuliyadda qabsoomidda doorashooyinku ay si wadajir ah u saaran tahay hoggaanka Golaha Wadatashiga Qaran iyo si ay u gaaraan xal degdeg ah, lagama maarmaanna ay tahay in ay ka shaqeeyaan isu keenidda iyo maslaxada guud ee wadanka,” ayaa lagu yiri qoraalka.
Ugu dambeyntii guddiga lagu muransan yahay ee doorashooyinka dalka ayaa qoraalkiisa ku yiri, “Si dalku marxaladda uu ku jiro uga gudbo, waxaa uu ku wargelinayaa dhammaan dhinacyada siyaasadda in ay tahay xalka keli ahi fulinta heshiiskii doorashada ee la gaaray 17 Sebteembar 2020, Isla markaana guddigu u diyaarsanyahay qabashada doorashooyin xor iyo xalaal ah, oo ka dhaca dalka.”
Muqdisho 7da Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya wadada dheer ee isku xirta magaalooyinka Muqdisho iyo Afgooye ayaa sheegaya in maanta markale wadadaasi uu ka dhacay qarax miino oo lala eegtay ciidamada Haramcad ee sugaya amniga jidkaasi.
Qaraxa ayaa si gaar ah uga dhacay deegaanka Carbiska, iyada oo lala eegtay ciidamada Booliiska Soomaaliya ee ilaalinya Shaqaalaha iyo Injineerada Turkiga ee dhismaha ka wada wadadaasi oo muhiim u ah isku socodka dadka iyo gaadiidka noocyadiisa kala duwan.
Wararka ayaa sheegaya in qaraxaan ay waxyeelo kala duwan kasoo gaartay ku dhowaad 5 askari oo ka mid ah ciidamada Haramacad ee qaraxa lala beegsaday.
Sidoo kal kadib qaraxa ciidamada ammaanka ayaa sameeyey baaritaano dheeraad ah oo lagu baadi goobayo kooxihii ka dambeeyey falkaasi.
Ma jiro illaa iyo hadda wax hadal ah oo kasoo baxay saraakiisha laamaha ammaanka oo ku aadan qaraxaas iyo howl-gallada xigay intaba.
Muddooyinkii u dambeeyey Al-Shabaab ayaa kordhiyey weerarada qaraxyada ah ee ka dhanka ah Shaqaalaha iyo Injineerada dhismaha ka wada jidka Afgooye & Muqdisho.
Muqdisho 7da Feebaraayo 2021 Wasiirkii hore ee arrimaha gudaha Soomaaliya, Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Xuseen (Odowaa), ahna haatan xildhibaan ka tirsan golaha shacabka ayaa ka falceliyey khudbadii shalay madaxweyynaha ee baarlamaanka.
Odowaa ayaa shaaca ka qaaday in madaxweynaha Soomaaliya, mudane Maxamed Cabdullahi Farmaaho uusan hal maalin sameyn wax tanaasul ah, gaar ahaan kiisasii ay la kulantay dowladdiisa muddada 4 sano ah ee ay jirtay, isaga oo tusaale u soo qaatay, dhiibistii Qalbi-Dhagax, ridistii Jawaari, arrinka Gedo & ridistiisii Ra’iisul wasaare Khayre.
Sidoo kale Odowaa ayaa nasiib darro ku tilmaamay in madaxweynuhu xilligan ku faano tanaasul ayaan sameeyey, isaga oo tilmaamay inay tahay arrin marin habaabin ah.
“Madaxweynuhu wax kale oo kasta haba sheegtee waan tanaasulay inuu Ummadda u sheego waa ayaan darro iyo marin habaabin cusub,”. ayuu yiri xildhibaan Odowaa.
Halkan hoose ka aqriso:-
Farmaajo iyo Tanaasul: Mashriq iyo Magrib
——————————————-
Shalay waxaan ku maqanaa meel aan anteeno fiican lahayn.
Waxaan saakay dhagaysatay khudbada Madaxweynaha saacaduhu ka harsanyihiin muddo xileedkiisa uu baarlamaanka shaley ka jeediyay
Waxaan la yaabay inta badan madaxweynaha fasaaxad la’aan waa lagu ogaaye laakiin inuu yiraa tanaasul baan sameeyay.
Xukunka madaxweyne Farmaajo iyo tanaasul meel islamaba galaan.
Afar sano oo caga jugleyn, dhago adeyg iyo aamusnaan u badan ayuu muddo xileedkiisii ku dhamaaday.
Hal maalin madaxweynuhu ma tanaasulin, laga bilaabo
– Dhiibistii Qalbi-dhagax
– Ridistii Jawaari
– Boobkii doorashada maamulada dowlad gobleedayada
– Arinka Gedo
– Ridistiisii Raiisul Wasaarishii
– Arimaha la xariira doorashada
Doorashada dhan ee Soomaliya waxa ay u taagantahay madaxweynaha oo diidan inuu mamaulka Jubalanad u madax baneeyo maamulka Gedo.
Madaxweynuhu wax kale oo kasta haba sheegtee waan tanaasulay inuu ummadda u sheego waa ayaan darro iyo marin habaabin cusub.
WARARKA MAANTA 6da Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa 2 barri/yaa 2 maalin xilka uga dhammaanayaa oo dalka dastuurkiisa, amniga iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Yaase mudan in Madaxweynaha #Soomaaliya loo doorto? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’addaNabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Maraykanka 6da Feebaraayo 2021 Dowladda Mareykanka ayaa bilowday cadaadis xoog leh oo ay saareyso saraakiisha sare ee Eritrea waxayna ku amartay in Eritrea ay deg deg ciidamadeeda kala soo baxdo gobolka Tigray ee dalka deriska yihiin ee Itoobiya, inkasta oo Eritrea ay ku adkeysaneyso inaysan halkaas ciidamo ka joogin.
Xukuumadda Washington oo cuskanaysa cadeymo ay heshay ayaa walaac xoogan ka muujisay tacadiyo ay sheegtay in Ciidamada Eritrea ay ka geysteen gobolka Tigray oo dabayaaqadii sanadkii hore uu ka dhacay dagaal sababay dhimasho badan.
Wakaalada The Associated Press oo soo xiganeysa Sarkaal ka tirsan Wasaaradda arrimaha dibedda ayaa baahisay in Eritrea ay xasuuq iyo dhac ba’an ka geysatay gobolka Tigray, taasi oo keentay in Mareykanka uu madaxda sarre ee dalkaas ka dalbado inay deg-deg ugala baxdo ciidamadeeda.
Eritrea ayaa weli ka madax adeygaysa qirashada in ciidamadeedu ay ku sugan yihiin Tigray, isla markaana ay hore uga qeyb qaateen howl-galkii ay xukuumadda Abiy uga saartay gobolkas maamulkii gacanta ku hayay ee TPLF.
Hoggaamiyeyaasha Tigray ayaa culeys iyo faquuq gaar ah wajahayay tan iyo markii uu ra’iisul wasaare Abiy Ahmed uu xafiiska qabtay 2018, dhinac walbana wuxuu u arkaa kan kale “mid aan sharci ahayn”.
Itoobiya ayaa iyaduna sidoo kale dhinaceeda dhowr jeer beenisay joogitaanka askarta Eritrea, kuwaas oo lagu qiyaasay kumanaan Askar ah.
Waxaa hadda isasoo taraya walaaca inay ciidamada Eritrea ay diidaan inay baxaan, maadama ay hore u jirtay cadaawad kala dhaxeysa hogaamiyaasha baxsadka ah ee Tigray, kadib dagaal xadka labada dal ee labaatanka sano socday, oo soo afjarmay imaatinkii Abiy.
Wasaaradda warfaafinta ee Eritrea ayaa maalintii Khamiistii daabacday bayaan ay soo saartay safaaradda dalka ee Mareykanka oo ay kaga jawaabeyso warqad furan oo toddobaadkan ay soo direen danjirayaashii hore ee Mareykanka u fadhiyay Itoobiya taas oo ay ku muujiyeen walaac ku saabsan colaadda Tigray iyo ku lug lahaanshaha Eritrea.
Hadalka danjireyaashan ee ku saabsan dagaal dhuleed oo u dhexeeya Eritrea iyo Itoobiya wuxuu noqon karaa oo kaliya mid aan laga fiirsanaynin kana kooban ujeeddo, “ayaa lagu yidhi bayaanka Eritrea, oo lagu muujiyey” argagax weyn oo laga qabo duullaankooda daan-daansiga ah.
Gobolka Tigray ayaa ah mid inta badan laga jaray dibedda, Itoobiyana waxay ka hor istaagtay dhammaan saxafiyiinta inay soo galaan, taasoo sii adkeynaysa dadaallada lagu xaqiijinayo sheegashooyinka dhinacyada dagaallamaya.
Dhanka kale, shaqaalaha samafalka ayaa fursad xadidan uhelay qiyaastii 6 milyan oo qof oo ku dhaqan Tigray, maadaama cunada iyo sahayda kale ay gabaabsi yihiin iyo walaaca laga qabo macaluusha.
Xaaladda “way ka sii daraysaa maalin kasta, daqiiqad kasta,” ayuu yiri madaxweynaha ururka Laanqayrta Cas ee Itoobiya, Ato Abera Tola oo saxaafadda la hadlay, xilli hay’adaha Laanqayrta Cas ay codsadeen taageero dhaqaale oo dheeri ah.
“Ma jiro aag aan saameyn ku yeelan khilaafkan, waana mid meel walba ka jira,” ayuu yiri.
Madaxa wafdiga Ethiopia ee gudiga caalamiga ee laanqeyrta cas ayaa sheegay in wali aysan u suuragalin inay gaaraan dhulka miyiga ah ee Tigray, oo ah dhul beeraley u badan, maadama ay ka go’an yihiin dalka intiisa kale.
Xaalada Tigray ayaa si weyn looga deyrinaya tan iyo markii uu bilowday dagaalka Abiy iyo hogaanka baxsadka ah ee TPLF, inkasta oo ay xukuumaddu sheegtay inuu dhamaaday dagaalka haddana waxa gobolkaas ka socda tacadiyo ka dhan ah bini-aadantinimada.
Muqdisho 6da Feebaraayo 2021 Shirkii u dhaxeeyey madaxda dowladda federaalka Soomaaliya iyo madaxda maamul goboleedyada, iyo guddoomiyaha gobolka Banaadir ee Dhuusamareeb 4 ayaa soo dhamaaday, ayada oo aan wax heshiis ah lagu gaarin.
Shirka ayaa ugu dambeyn sababsaday muranka ka taagan gobolka Gedo ee ay isku hayaan madaxweyne Farmaajo oo beeshiisa ay degto gobolkaas iyo madaxweynaha Jubaland Axmed Madoobe oo gobolka uu maamulkiisa hoos yimaado.
Axmed Madoobe ayaa dalbaday, in si la mid ah dhammaan maamul goboleedyada dalka, loo madax baneeyo gobolka Gedo oo hoos yimaada, hase yeeshee waxaa taas diiday madaxweyne Farmaajo, oo doonaya inuu wax ka maamulo doorashada ka dhaceysa magaalada Garbahaarey.
Qodobka kale ee doodda badan dhaliyay ayaa noqday cidda soo magacaabeysa Xubnaha Guddiga Doorashooyinka ee Somaliland, ee soo xulaya Xildhibaanada. Madaxweyne Farmaajo ayaa ka biyo diiday in Gudoomiyaha Golaha Aqalka Sare, Cabdi Xaashi Cabdullaahi uu soo magacaabo Xubnaha Guddiga Doorashooyinka ee Somaliland.
Wararka ayaa sheegaya in Farmaajo u uku adkeystay in Cabdi Xaashi uu soo magacaabo kaliya afar xubnood oo ka mid ah guddigaas, inta kale ay dowladda soo magacowdo.
Wasiirka warfaafinta Soomaaliya Cusmaan Dubbe oo shir jaraa’id qabtay ayaa sheegay in dowladda ay tanaasul ka sameysay dhammaan saddexdii qodob ee la isku hayey ee kala ahaa; arirnta gobolka Gedo, tan xildhibaanada waqooyi, iyo guddiyada doorasho, balse dhinacyadii kale laga waayey wax tanaasul ah, sida uu hadalka u dhigay.
Dubbe ayaa sheegay in madaxweyne Farmaajo uu soo jeediyey in maadaama kulanka maanta uu baarlamanka uu muhiim yahay in shirkaas lagu kala tago, la iskuna soo laabto shir kale, ayada oo waqtiga iyo madasha lasoo sheegi doono.
Arrintan ayaa muujineysa cabsi la xiriirta muhiimadda uu kulanka baarlamanka ee maanta u leeyahay madaxweynaha, ayada oo uu xalay Muqdisho ka socda dadaal ay wadaan xildhibaanada qaar oo muddo kordhin sanad ah loogu sameynayo baarlamanka iyo madaxweynaha. Farmaajo ayaa saaka kusoo wajahan Muqdisho.
Madaxweyne Axmed Madoobe ayaan weli ka hadlin dhankiisa guul-darrada shirka.
Muqdisho 6da Feebaraayo 2021 Qorshe ay xildhibaano ka tirsan labada gole ee baarlamaanka Soomaaliya ku diyaariyaan mooshin muddo kordhin ah ayaa waxaa soo faro-geliyey beesha caalamka, oo isku dayeysa inay ka hortagto, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Guddoomiye ku xigeenka 1-aad ee baarlamaanka Cabdiwali Sheekh Ibraahim Muudeey ayaa laf dhabar u ah qorshahan, waxaana lagu doonayey in baarlamaanka muddo kordhin ilaa sanad ah isa siiyaan ayaga, sidoo kalena siiyaan Madaxweynaha Soomaaliya.
Qorshaha ayaa ah in mark hore xildhibaanada laga gado muddo kordhin ay ayaga sameystaan kadibna la hoos geliyo midda madaxweynaha, ayada oo lagu doodayoo inaan la kala reebi karin laba muddo kordhin.
Madaxweyne Farmaajo oo raadinayo muddo kororsi sanad ah oo ay baarlamaanka u kordhiyaan hay’adaha dowladda, ayaa ka codsaday Mursal in uu kala shaqeeyo muddo kordhin hay’adaha dowladda loo sameeyo oo ay u dhaxeysa sanad ilaa laba sano, muddadaas gudaheedana ay xal u heli doonaan arrimaha taagan oo ay ku jirto kursigiisa xildhibaan.
Arrintan ayaa waxaa horey uga digay madaxweynihii hore ee Galmudug Cabdikariin Xuseen Guuleed, oo hadda ah musharax madaxweyne, kaasi oo sheegay inuu socdo qorshe muddo kordhin, oo aan marnaba la aqbali karin.
Inkastoo guuxa arrintaan aad looga dareemay magaalada Muqdisho ayaa haddana wuxuu gaabiyey kadib markii beesha caalamka ay la hadashay guddoomiyaha baarlamanka Maxamed Mursal una sheegtay in qorshahaas uu halis gelin karo mustaqbalkiisa siyaasadeed, iskana hilmaamo, iyada oo lagu wargeliyay in uusan ka shaqeyn karin wax khilaafaya nidaamka doorashada ee lagu heshiiyay.
Qorshaha ayaa ahaa in lagu fuliyo kulankii xildhibaanada ee madaxweyne Farmaajo u uku baaqay inuu maanta dhaco, balse baaqday kadib markii Mursal uu u sheegay inuusan qaban karin.
Madaxweyne Farmaajo oo doonayey inuu maanta Muqdisho yimaado, kadibna dib ugu laabto shirka Dhuusamareeb ayaa waxaa sidoo kale la hadlay beesha caalamka, kuna war-gelisay inuusan kasoo tegin Dhuusamareeb isaga oo aan heshiis kasoo gaarin doorashada.
Wararkii ugu dambeeyey ee aan helnay ayaa sheegaya in hadda qorshaha uu u muuqdo mid gaabiyey, balse ma cadda haddii uu dib usoo laba kacleyn doono, ayada oo lagu wado in xildhibaanada ay berri kulmaan, ayada oo la filayo in madaxweynaha uu kulankaas kasoo qeyb-galo, sida lagu shaaciyey qoraal loo diray xildhibaanada.
Beesha caalamka ayaa sidoo kale hadda wadda dadaal lagu baajinayo kulanka berri, waxaana idinla soo socodsiin doonaa waxa kasoo baxa dadaalkaas, Insha Allah.
Muqdisho 6da Feebaraayo 2021 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa muddo xileedkiisa waxaa ka haray kaliya laba maalin, wuxuuna 8-da bisha Febraayo uu noqonayaa madaxweynihii hore ee Soomaaliya.
Doorashada Soomaaliya ayaa waqtigeeda dhaaftay, waxaana dhimatay rajadii laga qabay in shirka Dhuusamareeb 4 lagu gaaro heshiis horseedi kara in doorasho ay dhacdo, ayada oo xalay shirkaas lagu kala tegay.
Dhowr goor oo hore oo dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada ay heshiis ka gaareen doorashada, waxaa xigay khilaaf cusub kadib markii qodobadii lagu heshiiyey la fulin waayey, hase yeeshee marka xitaa heshiis lama hayo, waxaana muuqata in Soomaaliya aysan doorasho ka dhici doonin waqti dhow.
Haddaba muxuu yahay qorshaha mucaaradka haddii la qaban waayo doorasho?
Madaxweynihii hore ee Soomaaliya, haatana ahna guddoomiyaha midowga musharraxiinta, Mudane Sheekh Shariif Axmed oo Khamiistii shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa ka hadlay waxa dhacaya haddii sidaas ay dhacdo.
Sheekh Shariif ayaa sheegay in aysan marnaba aqbali doonin muddo kororsi horleh, islamarkaana ay muhiim tahay in ilaaliyo shuruucda iyo dastuurka u yaalla dalka.
Madaxweynihii hore ee ee dowladda KMG aheyd oo hadalkiisa sii wata ayaa shaaca ka qaaday, haddii la gaaro 8-da Febraayo, islamarkaana ay dhici weyso doorashada ay tahay in dalka uu ku socdo heshiis siyaasadeed oo ay u dhan yihiin dhinacyada oo dhan.
Shariifka ayaa intaasi ku sii daray in kadib loo baahan doono Gogol Soomaaliyeed oo looga hadlayo qabashada doorashada iyo arrimaheeda.
“Waa la soconayaa waxaa loo baahanayaa Gogol Soomaaliyeed oo Soomaalidugu isugu timaado ka tashato doorashada iyo sida loo qabanayo,” ayuu yiri Sheekh Shariin
Waxa kale oo uu shaaca ka qaaday in ka musharraxiin ahaan ay billaabeen kulamo wada-tashi iyo wada-hadallo ay la yeelanayaan qeybaha kala duwan ee bulshada.
“Annaga hadda waxaan billownay wada-hadalladadii qeybaha bulshada, odayaashii ayaa maanta la kulanay, waana wadi doonaa inaan talada uruurino,” ayuu sii raaciyey.
Maamulka Galmudug 6da Feebaraayo 2021 Madaxweynaha maamulka Jubbaland, Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) oo goordhow shir jaraa’id ku qabtay Dhuusamareeb ayaa faah faahin ka bixiyey shirka wada-tashiga ee magaaladaasi ee lagu kala tegay.
Axmed Madoobe ayaa marka hore shaaca ka qaaday inay saameeyeen wax-kasto oo tanaasul ah, balse wuxuu fashilka shirka ku eedeeyey madaxweyne Farmaajo.
“Waxaan isku deynay wax kasto oo tanaasul ah oo aan sameyn karno, waxaan soo jeedinay oo kal haddii ay sidan tahay bal arrinta doorashada in loo kaadiyo oo dib heshiisiin la galo gobolka Gedo oo dhan hala-galo, ciidamadana ha la’isku dhafo.” ayuu yiri.
Madaxweynaha Jubbaland ayaa sidoo kale sheegay in si aad ah la’isugu qabtay arrinta gobolka Gedo, gaar ahaan maamulka degmada Garbahaarey oo ka mid ah meelaha loo qorsheeyey inay ka dhacdo doorashada xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya.
“Haddii ay Jubbaland magacaabeyso guddiga iyo odayaasha hasoo jeediyeen, haddii magacaabista Jubbaland ku lug leedahay ma’aqbalayo ayuu yiri madaxweynuhu,” ayuu markale ku yiri shirkiisa Jaraa’id Axmed Madoobe.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray in uusan soo magacaabi doonin guddiga doorashada ee Jubbaland illaa laga xalinayo arrintaasi, loona deynayo maamulka Garbahaarey.
“Ma kari karo marka anigu guddi inaan qatar geliyo laleeyahay guddoomiyihii ay la shaqeynayeen haddaad magacowdo dhib ayaa ka imaanayo,” ayuu sii raaciyey.
Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay inuu madaxweynuhu isku soo koobay hal degmo, islamarkaana uu ka tegay mas’uuliyaddii loo igmaday ee Qaranka.
“Haddaba sidee madaxweynaha waqtigiisu dhammaaday seebuu Soomaaliya u xukumi karayaa?,haddii hal degmo uu sheegtay oo yiri anaa leh oo anaa kasoo jeeda,” ayuu hadalkiisa kusoo gaba-gabeeyey.
Hadalkan ayaa kusoo aadaya, iyada oo lagula kacay shirkii ugu danmbeeyey ee wada-tashiga Dhuusamareeb , kaas oo 5-tii maalin ee lasoo dhaafay ka socday magaaladaas
Muqdisho 6da Feebaraayo 2021 Warsaxaafadeed kasoo baxay isu taga bulshada rayidka Soomaaliyeed ayaa waxaa looga hadlay arrimo ku aadan shirkii lagula kacay ee beryahan ka socday magaalada Dhuusamareeb ee caasimada maamulka Galmudug.
Ururada bulshada rayidka ah ayaa marka hore walaac xoogan ka muujiyey fashilka ku yimid shirkaasi oo looga hadlayey arrimaha doorashooyinka ee 2021-ka.
Sidoo kale isu taga bulshada rayidka Soomaaliyeed ayaa ku baaqay in la tix-geliyo xaaladda adag ee lagu jiro, islamarkaana la bad-baadiyo dalka iyo dowladnimada.
Isu taga bulshada rayidka Soomaaliyeed ayaa ugu baaqay baarlamaanka Soomaaliya in uusan uga sii darin xaaladda dalka, islamarkaana uusan qaadan go’aan hal dhinac ah.
Bulshada rayidka ah ayaa sidoo kale afar qodob u soo jeediyey madaxda dowladda federaalka iyo kuwa dowlad goboleedyada, kuwaas oo kala ah:-
1-In madaxda ku sugan Dhuusamareeb ay muujiyaan mas’uuliyad, islamarkaana ay heshiis ka gaaraan muranka ka taagan doorashada.
2-In xildhibaanada labada aqal aysan ku dhaqaaqin tallaabooyin sii kala fogeynaya madaxda dowladda dhexe iyo kuwa dowlad goboleedyada dalka.
3-In hoggaamiyeyaasha bulshada kala duwan ay meel uga soo wada jeestaan, sidii heshiis dhab ah looga gaari lahaa shirka Dhuusamareeb 4.
4-In guddoonka labada aqal ee baarlamaanka federaalka ah ee Soomaaliya aysan guddoomin go’aan hal dhina ah
Muqdisho 6da Feebaraayo 2021 Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya ayaa goor dhow dib ugu soo laabtay magaalada Muqdisho, kadib socdaal uu maalmahan ku joogay magaalada Dhuusamareeb oo uu uga soo qeyb-galay shirka wada-tashiga dowladda federaalka, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir, oo natiijo la’aan kusoo dhamaaday.
Madaxweyne Farmaajo ayaa sidoo kale maanta hortegaya xildhibaanada labada aqal ee baarlamaanka federaalka ah ee Soomaaliya, isaga oo u jeedin doono khudbad uu kaga hadlayo xaaladda siyaasadeed ee dalka, gaar ahaan arrimaha doorashooyinka dalka.
Qaban-qaabadii ugu dambeysay ee kulanka baarlamaanka ayaa haatan ka socota magaalada Muqdisho, iyada oo horey loogu war-geliyey xildhibaaanada labada aqal.
Kulankan oo uu iclaamiyey madaxweyne Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajo) ayaa waxaa wasiirka warfaafinta Soomaaliya, Cismaan Abuukar Dubbe uu ku tilmaamay inuu yahay mid aan laga maarmin, islamarkaana looga hadlayo maslaxadda dalka.
Sidoo kale wariyeyaasha ayaa loo diiday inay gudaha u galaan xarunta baarlamaanka ee Villa Hargeysa, kadib amar kasoo baxay madaxtooyada Soomaaliya.
Dhinaca kale wararka qaar ayaa sheegaya inuu socdo qorshe ay wado Viilla Soomaaliya iyo xildhibaano taageersan oo lagu doonayo in muddada loogu kordhiyo madaxweynaha, inkastoo ay taasi si weyn uga biyo diidan yihiin xubnaha musharraxiinta mucaaradka.
Si kastaba xaaladda dalka ayaa ah mid aad u cakiran, waxaana lagu kala kacay shirkii isha lagu wada hayey ee doorashooyinka ee ka socday magaalada Dhuusaareeb.
Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya ayaa goor dhow dib ugu soo laabtay magaalada Muqdisho, kadib socdaal uu maalmahan ku joogay magaalada Dhuusamareeb oo uu uga soo qeyb-galay shirka wada-tashiga dowladda federaalka, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir, oo natiijo la’aan kusoo dhamaaday.
Madaxweyne Farmaajo ayaa sidoo kale maanta hortegaya xildhibaanada labada aqal ee baarlamaanka federaalka ah ee Soomaaliya, isaga oo u jeedin doono khudbad uu kaga hadlayo xaaladda siyaasadeed ee dalka, gaar ahaan arrimaha doorashooyinka dalka.
Qaban-qaabadii ugu dambeysay ee kulanka baarlamaanka ayaa haatan ka socota magaalada Muqdisho, iyada oo horey loogu war-geliyey xildhibaaanada labada aqal.
Kulankan oo uu iclaamiyey madaxweyne Maxamed Cabdullahi Maxamed (Farmaajo) ayaa waxaa wasiirka warfaafinta Soomaaliya, Cismaan Abuukar Dubbe uu ku tilmaamay inuu yahay mid aan laga maarmin, islamarkaana looga hadlayo maslaxadda dalka.
Sidoo kale wariyeyaasha ayaa loo diiday inay gudaha u galaan xarunta baarlamaanka ee Villa Hargeysa, kadib amar kasoo baxay madaxtooyada Soomaaliya.
Dhinaca kale wararka qaar ayaa sheegaya inuu socdo qorshe ay wado Viilla Soomaaliya iyo xildhibaano taageersan oo lagu doonayo in muddada loogu kordhiyo madaxweynaha, inkastoo ay taasi si weyn uga biyo diidan yihiin xubnaha musharraxiinta mucaaradka.
Si kastaba xaaladda dalka ayaa ah mid aad u cakiran, waxaana lagu kala kacay shirkii isha lagu wada hayey ee doorashooyinka ee ka socday magaalada Dhuusaareeb.
WARARKA MAANTA 5ta Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa 3 barri/yaa 3 maalin xilka ugu dhammaanayaa oo dalka dastuurkiisa, amniga iyo horumarkiisa ku fashilmay muddo 4 sanno Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa diiday inay #Somaliland ka soo qaybgashay shirka Soomaali weyne ee dowlad gobaleedyada Soomaaliya ma #UN Iyo Dowlad Soomaaliya? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Yaase mudan in Madaxweynaha #Soomaaliya loo doorto? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’addaNabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Maamulka Galmudug 5ta Feebaraayo 2021 Waxaa dib u dhac ku yimid shirkii Madaxweynaha Soomaaliya Iclaamiyay ee 5-ta bisha oo ku beegan berri, kaas oo ay isugu imaan lahaayeen labada gole ee baarlamanka Soomaaliya si khudbad ugu jeediyo Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Xildhibaano ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya ayaa Caasimada Online u sheegay in lagu wargeliyay in shirkii Jimcaha u dhacay Sabtida.
Kulankaan ayaa waxaa dib loogu dhigay laba qodob oo kala ah.
1- In madaxweynaha wali uu kasoo dhamaan shirkii Dhuusamareeb oo qaatay waqti dheeraad ah iyo,
2- In berri tahay maalin fasax ama nasiino maadaama inta badan Jimcaha bulshada Soomaaliyeed nastaan.
Guddoomiyaha Golaha Shacabka iyo ku xigeenadiisa ayaa la sheegay in Madaxweynaha ay ka diideen in Jimco baarlamaanka la shiriyo maadaama ay maalintaas ka mid tahay maalmaha fasaxa baarlamaanka.
Maalinta Sabtida oo ku beegan 6-bishaan ayaa loo qorsheeyay in kulankaan deg dega ah dhaco, waxa uuna Madaxweynaha Soomaaliya ka hadli doonaa xaaladda dalka iyo heshiiska Dhuusamareeb haddii kahor shirkaas la gaaro.
Xog ay heshay Caasimada Online ayaa sheegeysa in madaxweynaha doonayey inuu kasoo tago Dhuusamareeb kadibna ku laabto marka uu la hadlo xildhibaanada, hase yeeshee ay beesha caalamka ku cadaadisay inuusan iman Muqdisho iyada oo aan heshiis laga gaarin doorashada.
Si weyn ayaa loo dhowrayaa kulanka baarlamaanka iyo Madaxweynaha waxaana la aamisan yahay in uu Madaxweynaha uu faah faahin doono xaalada siyaasadeed ee dalka.
Mogadishu 5ta Feebaraayo 2021 Ra’iisul wasaarahii hore Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa ka digay qalalaase dastuuri ah iyo mid siyaasadeed hadii la gaaro 8-da February iyadoo aan laga heshiin siyaasadii looga samatabixi lahaa xaaladda kala guurka.
Kheyre ayaa shaashadaha kasoo muuqday mar kale, wuxuuna ka qeyb galay madal ay soo qaban qaabiyeen machadka Chatham House oo uu kaga qeyb galay habka fogaan aragga, waxaana looga hadlayay arrimaha ku saabsan doorashooyinka Soomaaliya.
Kheyre oo noqday ra’iisul wasaarahii ugu wakhtiga dheeraa kadib burburka ayaa sheegay iney waajib tahay in la gaaro xal deg-deg ah si looga samatabaxo qalalaase siyaasadeed iyo mid dastuur oo uu dalka galo.
“Muddo xileedka baarlamaanka Federaalka oo laf-dhabar u ah dimuqraadiyadeena wuxuu dhamaadey 27-kii December, 2020. Muddo yar kadib dalkeena wuxuu wajihi doonaa qalalaase dastuuri marka madaxweynaha uu muddo xileedkiisa ka dhamaado 8-da Febraayo. Innagoo tixgelineyna in hay’adda fulinta iyo sharci-dejinta ay waayi doonan sharciyadda ay wax ku maamulaan, xalka kaliya ee looga gudbi karo jahwareerkan nagu soo fool leh waa in la gaaro heshiis siyaasadeed oo deg-deg ah” ayuu yiri Xasan Cali Kheyre.
Xasan Cali Kheyre waa mid ka mid ah musharaxiinta miisaanka culus ee kasoo horjeeda xukuumadda uu wakhtigeeda sii dhamaanayo, inkastoo uu kooxda talada heysa lasoo shaqeeyay muddo badan hadana hadda wuxuu ku jiraa midowga musharaxiinta.
Dhanka kale midowga Musharaxiinta oo war-saxaafadeed shalay soo saaray waxey sheegeen ineysan aqbali doonin iney dalka maamulaan shaqsiyaad iyo hay’ado uu wakhtigooda dhamaaday.
Mogadishu 5ta Feebaraayo 2021 Guddiga Kheyraadka Dabiiciga iyo Bii’ada ee Golaha Shacabka Soomaaliya ayaa bayaan ay soo saareen shaaca uga qaaday khilaaf xooggan oo u dhaxeeya iyaga iyo wasaaradda Batroolka 14ee xukuumadda Federaalka.
Qoraalka guddiga oo loo diray Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa lagu qeexay tallaabooyin ay guddigu sharci darro ku tilmaameen oo uu qaaday Wasiirka Macdanta iyo Batroolka, Cabdirashiid Maxamed Axmed.
Warbixintan waxaan ku eegeynaa afar arrimood oo ka mid ah waxyaabaha uu salka ku hayo khilaafkan.
- Madaxbannaanida Hay’adda Batroolka Soomaaliya
Arrintan ayaa ka billaabatay khilaaf markii hore soo kala dhex galay Wasaaradda Macdanta iyo Batroolka iyo Hayadda Batroolka Qaranka.
Wasaaradda Batroolka iyo Hayadda Batroolka ayaa lasoo tabiyay in ay isku qabsadeen arrimo la xiriira shaqooyinkooda iyo madaxbannaanida hayaddaas.
Guddiga Baarlamaaniga ah ayaa sheegay in markii uu soo gaadhay khilaafka labada dhinac ay durbadiiba ay gudo galeen kulamo ku saabsan sidii qaab sharciga waafaqsan loogu xallin lahaa khilaafkaas.
Hase yeeshee ugu dambeyn bayaanka ay soo saareen ayey ku dhaliileen wasiirka.
- Xil ka qaadista Guddoomiyaha Hay’adda Batroolka
Sida uu sheegay guddiga Kheyraadka ee Golaha Shacabka, wasiirka ayaa si aan sharciga waafaqsaneyn xilka uga qaaday Guddoomiyihii hayadda Batroolka Soomaaliya.
Warqadda ayaa lagu yidhi: Guddiga kheyraadka Dabiicigaa & Bii’ada ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya oo ku gudo jiray kulamadiisii caadiga ahaa ayaa waxaa soo gaartay khilaaf xoogan oo mudo ka dhexjiray Hay’adda Betroolka Soomaaliya (HBS) iyo Wasiirka wasaaradda oo ku saabsanaa kala madaxbanaanshaha Hay’adda iyo Wasaaradda taasoo gabagabadii sababtay in xilkii laga qaaday gudoomiyihii Hay’adda, xubinimadii guddigana laga saaray si aan sharciga waafaqsaneen.”
Qodobbo ka mid ah dastuurka, oo si gaar ah u khuseeya kheyraadka dalka ayey guddigu u cuskadeen in xil ka qaadista guddoomiyaha hayaddaas ay ahayd mid aan loo marin sharciga.
- “Heshiisyo uu damacsan yahay wasiirka Batroolka”
Xilli uu gabaabsi yahay waqtiga xukuumadda iyo muddo xileedka Wasiirka Batroolka, waxay guddiga kheyraadka tuhunsan yihiin in uu wasiir Cabdirashiid damacsan yahay saxiixitaanka heshiisyo la xiriira kheyraadka dalka, sida ay ku xuseen warbixintooda.
Ra’iisul Wasaare Rooble ayey ugu baaqeen in uusan aqbalin wax heshiis ah oo ay wasaaraddu saxiixdo.
“Maadaama uu dhamaaday mudo xileedkii Xukuumadda, xili doorashana lagu jiro, xeer nidaamiyayaashii sharciga Batroolka JFS farayay in la sameeyo aan weli la diyaarin (sida Fiscal regime, Environmental law, License Bill and others) sida ku cad Qod. 45 ee Sharciga Batroolka, sidaas daraadeed guddiga kheyraadka wxuu Ra’iisul wasaaraha JFS kula talinayaa in uusan ogolaanin in heshiis shidaal la galo si feejigana uga ilaaliyo in ay wasaaradda gasho heshiisyo calami ah oo aan waafaqsaneen danta guud , Qatarna galin kara ka faa’iideysiga kheyraadka Dalka”, ayaa lagu yidhi bayaanka.
Wasiirka Batroolka iyo Macdanta, Eng Cabdirashiid Maxamed Axmed, dhankiisa wali kama uusan hadlin arrimahan.
Isha: BBC SOMALI
Muqdisho 5ta Feebaraayo 2021 Safiirka Qatar u jooga Muqdisho Hassan Bin Hamza Asad Mohamed ayaa labadii toddobaad ee ugu dambeysay magaalada Muqdisho ka waday kulamo gaar ah oo uu la yeelanayay qaar ka mid ah siyaasiyiinta beelaha Muqdisho.
Xogta kulamada safiirka oo ay Caasimada Online heshay ayaa sheegeysa in uu ka codsanayay in la taageero dadaalka ay dowladdiisu ku bixineyso dib-u-doorashda madaxweyne Farmaajo.
Ilaa lix wasiir oo ka mid ah xukuumadda Rooble, madaxda maamullada, saraakiil ciidan iyo dad saameyn leh oo uu la kulmay ayuu safiirka u gudbiyay farriin isku mid ah oo ahayd in “Qatar ay dhaqaale ahaan u taageereyso olelaha Farmaajo, balse uu doonayo inuu abaabul ahaan uu ku tiirsanaado beesha Muqdisho.”
Danjire Hamza oo aan looga baran kulamada nuucaan ah ayaa dadkii uu la kulmay waxaa kamid ahaa wasiirka amniga gudaha Xasan Xundubeey Jimcaale oo uu kala hadlay sida looga adkaan karo musharrixiinta ay isku heybta yihiin ee sida adag u mucaaradsan maamulka Farmaajo.
Caasimada Online ayaa ogaatay in waxaabaha uu wasiirka la soo qaaday safiirka ay qeyb ka ahayeen “awood ciidan” oo ay suurtagal tahay in loo baahdo haddii natiijada doorashada muran ka yimaado si loo xaqiijiyo amniga safaaradda Qatar xilligan uu walwalka amniga kor u sii kacayo.
Laba kulan oo kale oo uu safiirku la galay saraakiil hore oo ciidan iyo mas’uuliyiin hore balse la xulafo ah maamulka hadda jira ayuu isla arrinkan weydiistay isaga oo ballan qaaday in dowladdiisu diyaar u tahay taageere dhaqaale oo arrinkan lagu bedelanayo.
Danjire Hamza oo kaashanaya safiirka Turkiga ayaa kulan ay horraantii bishii Janaayo la galeen Ra’siiul Wasaaraha u sheegay in ay saaxiibo ku dhex leeyihiin beesha caalamka, isla markaana ku qancin doonaan in madaxweynaha looga dambeeyo arrimaha doorashada. Hase yeeshee arrinkaas ayaa suurtagali waayay kadib markii safiirada Mareykanka, UK iyo kan QM ay kasoo horjeesteen, soona saareen qoraallo u muuqda in lagu amrayo madaxda dowladda, beesha caalamkana isugu muujineyso inay leedahay go’aanka kama dambeysta ah.
Maamulka Galmudug 5ta Feebaraayo 2021 Dagaalamayaal ka tirsan Al-Shabaab ayaa xalay mar kale weerar hoobiyeyaal ah ku qaaday magaalada Dhuusamareeb oo shirka wadatashiga ah ee madaxda dowlada federaalka, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir uu ka socdo.
10-Dagaalame oo watay gaari nooca ay Soomaalidu u taqaano Qooqan ayaa soo istaagay meel qiyaastii 1-KM u jirta magaalada, waxayna ku bilaabeen hoobiye.
Illaa laba hoobiye markii ay rideen ayaa waxaa jiha kasta uga bilaabatay rasaas, waxaana halkaas lagu dilay 8 ka mid ah, halka labadii soo hartay midna nolosha lagu qabtay, midna dhaawac, sida ay Caasimada Online u xaqiijiyeen saraakiishii hoggaamineysay askartii fulisay howlgalka.
Howlgalkan ayaa waxaa fuliyey ciidamada Gor-Gor ee dhawaan la geeyey Galmudug, kuwaas oo horay loogu sii diyaariyey meel u dhaw goobta ay hoobiyaha ku rakibteen xubnaha la laayey ee ka tirsanaa Al-Shabaab.
Laba habeen ka hor ayey Al-Shabaab goobta xalay lagu laayey dagaalamayaashooda ka soo tureen ku dhawaad 10 hoobiye oo ku kala dhacay xaafadaha magaalada, balse weerar jid gal ah ayaa habeenkaas looga dilay hoggaamiyahoodii, halka dagaalame kale nolosha lagu qabtay isagoo dhaawac ah.
Saraakiisha aan la hadalnay waxay noo sheegeen inay xubnaha xalay la dilay ay ka furteen gaarigii ay wateen, ku dhawaad 10 qori oo AK-47 ah, laba hoobiye iyo rasaas badan.
Sidoo kale saraakiishu waxay noo sheegeen in halkaas lagu soo afjaray kooxdii soo weerartay magaalada, isla markaana uusan jirin hal xabo oo nolol uga baxsaday, iyagoo balan qaaday inay warbaahinta u soo bandhigi doonaan.
Maamulka Galmudug 5ta Feebaraayo 2021 Madaxweynayaasha Puntland iyo Jubbaland Saciid Cabdullaahi Deni iyo Axmed Maxamed Islaam ayaa u muuqda in ay guulo waa weyn ka soo hoyeen shirka ka socda Dhuusamareeb sida ay sheegayaan natiijooyinka hordhaca ah.
Axmed Madoobe iyo Deni ayaa diidanaa sida loo soo magacaabay guddiga doorashada Goballada Waqooyi, arrinta gobalka ee ciidanka dowladda ka jooga halkaas iyo saameynta ay ku leedahay, iyo xubnaha guddiyada qaar oo shaqaale dowladeed ah, iyo kuraasta la siiyey gobolka Banaadir ee Aqalka Sare.
Sida hadda muuqata, waxaana hadda heshiis laga gaaray qaar ka mid ah qodobaas, waxaana xalka noqday sida ay wax u doonayeen Saciid Deni iyo Axmed Madoobe.
Madaxweyne Farmaajo ayaa ku dooday in arrinta gobalka aysan ku jirin qodobadii lagu heshiiyay sanadkii hore halka Deni iyo Axmed Madoobe ku doodeen in heshiiskii hore ay qeyb ka aheyd in Garbahaareey doorasho lagu qabto sidaas darteedna ay doodoodu tahay helida magaaladaas iyo gobalka oo dhan, taas oo u muuqato in ay u dhacday sidii ay rabeen.
Madaxweynayaasha Puntland iyo Jubbaland Saciid Cabdullaahi Deni iyo Axmed Maxamed Islaam ayaa u muuqda in ay guulo waa weyn ka soo hoyeen shirka ka socda Dhuusamareeb sida ay sheegayaan natiijooyinka hordhaca ah.
Axmed Madoobe iyo Deni ayaa diidanaa sida loo soo magacaabay guddiga doorashada Goballada Waqooyi, arrinta gobalka ee ciidanka dowladda ka jooga halkaas iyo saameynta ay ku leedahay, iyo xubnaha guddiyada qaar oo shaqaale dowladeed ah, iyo kuraasta la siiyey gobolka Banaadir ee Aqalka Sare.
Sida hadda muuqata, waxaana hadda heshiis laga gaaray qaar ka mid ah qodobaas, waxaana xalka noqday sida ay wax u doonayeen Saciid Deni iyo Axmed Madoobe.
Madaxweyne Farmaajo ayaa ku dooday in arrinta gobalka aysan ku jirin qodobadii lagu heshiiyay sanadkii hore halka Deni iyo Axmed Madoobe ku doodeen in heshiiskii hore ay qeyb ka aheyd in Garbahaareey doorasho lagu qabto sidaas darteedna ay doodoodu tahay helida magaaladaas iyo gobalka oo dhan, taas oo u muuqato in ay u dhacday sidii ay rabeen.
WARARKA MAANTA 4ta Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta:Yaa diiday inay #Somaliland ka soo qaybgashay shirka Soomaali weyne ee dowlad gobaleedyada Soomaaliya ma #UN Iyo Dowlad Soomaaliya? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Yaase mudan in Madaxweynaha #Soomaaliya loo doorto? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’addaNabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 4ta Feebaraayo 2021
Sacuudiga 4ta Feebaraayo 2021 Dowladda Boqortooyada Sacuudiga ayaa ku dhaawaqday inay dalkeeda ka mamnuucday inay soo galaan muwaadiniinta ku dhawaad 20 dal, kuwaasi oo ay ku jiraan Imaaraatka Carabta iyo Masar, sida lagu sheegay war kasoo baxay wakaalada wararka ee dowladda Sacuudiga.
Dalalkan ayaa waxa muwaadiniintooda looga mamnuucay Sacuudiga sababo la xiriira ka hortaga fiditaanka cudurka Coronavirus, oo muddooyinkii dambe u muuqday mid kusoo labo kacleynaya dunida.
Sida ay ku warantay wakaalada wararka ee dowladda Sacuudiga xayiraada lagu soo rogay dalalkaas waa mid kumeel gaar ah oo si rasmi ah u dhaqan-galeysa maanta oo Arbaca ah.
Dalalka uu albaabada ka xirtay Sacuudiga, ayaa waxa ay kala yihiin: Argentina, Brazil, Egypt, France, Germany, India, Indonesia, Ireland, Italy, Japan, Lebanon, Pakistan, Portugal, South Africa, Sweden, Switzerland, Turkey, Imaaraadka Carabta, the UK iyo Mareykanka.
Arrintan ayaa sidoo kale waxay saameyn doonta dadka socdaalka kusoo maraya dalalkaas kor ku xusan ee raba inay galaan Sacuudiga, maadama ay dowlada Riyadh xayiraad dhanka socdaalka ah saartay dalalkaas.
Kiisaska cudurka Coronavirus ee Sacuudiga ayaa maalmihii udambeeyay sarre u kacay, iyada oo la diiwaan geliyay in ka badan 368,000 oo kiisas ah iyo dhimashada 6,400 qof, midaasi oo soo dadajisay xayiraada ay maanta ku dhawaaqday.
Maamulka Galmudug 4ta Feebaraayo 2021Taliye ku-xigeenkii hore hay’adda nabad sugidda iyo sirdoonka qaranka Cabdisalaam Yuusuf Guuleed ayaa ku eedeeyay madaxweyne Axmed Cabdi Kaariye (Qoor Qoor) inuu ku fashilmay sugidda amniga dowlad goboleedka Galmudug.
Taliye ku xigeenkii hore oo hadda aad u falanqeeya arrimaha amniga ayaa dhaleeceeyay Qoor Qoor kadib markii Al-Shabaab ay tiro madaafiic ah ku qalqal galiyeen magaalada Dhuusamareeb oo martigalineysa shirka wadatashiga doorashooyinka.
Bartiisa Facebook ayuu kusoo qoray qoraal uu kaga hadlayo fikirkiisa ku aadan sida uu Axmed Qoorqoor ugu fashilmay amniga maamulkiisa, wuxuuna sheegay iney nasiib darro weyn iyo ceeb ku tahay in magaalo madaxdii madaafiic ku da’eyso.
Cabdisalaam wuxuu sheegay in Qoorqoor ka hor ay dadka reer Galmudug heystaan amni wanaagsan, sidoo kalana uu madaxweynaha Galmudug wali isku heysto inuu yahay Wasiir Dowle ka tirsan Dowladda madaxweyne Farmaajo.
QORAALKA TALIYE KU XIGEENKII HORE NISA HALKAAN KA AKHRISO:
Madaxweyne Qoor Qoor, ha fahmo in uu ku fashilmay amnigii iyo dowladnimadii ay reer Galmudug iyo bulsha weynta Soomaaliyeed ka sugayeen.
Waa nasiib daro weyn iyo ceeb in magaalo madaxdii Galmudug madaafiic Alshabab ku da’ayso. Amnigu Wuxuu ahaa waxa keliya ee Dadka reer Galmudug haysteen.
Horay baan u sheegay in madaxweyne QoorQoor weli aaminsan in uu yahay Wasiiru dowlo ka tirsan xukuumada federal ka ee madaxweyne Farmaajo.
Maamulka Galmudug 4ta Feebaraayo 2021 Xoghayaha Madasha Xisbiyada Qaran, ahna mudane ka tirsan golaha shacabka, Cabdiraxmaan Odowaa ayaa si kulul uga hadlay muddo xileedka madaxweyne Farmaajo oo maraya xili gabaabsi ah, iyada oo weli xal rasmi ah laga gaarin muranka doorashada.
Odowaa ayaa sheegay inuusan jirin waqti u haray madaxweyne Farmaaj, isagoona hoosta ka xariiqay in marnaba la aqbaleyn in muddo xileedkiisa ka badan uu kusii jiro Villa Somalia.
Sidoo kale waxa uu carabka ku adkeeyay in Madaxtooyada aysan sii ahaan doonin Madaxtooyo haddii uu kusii jiro madaxweyne Farmaajo, oo xiligan uu muddo xileedkiisa ka hartay wax ka yar toddobaad.
“Madaxweynaha haddii waqtigiisi uu dhamaado, wax waqti ah oo u haray majiro aniga iyo madaxweynaha dad guryahooda jooga ayaa noqoneyna. Villa Somalia ayaa ruuxeeda isku badaleysa guri la dagan yahay, waxay Villa Somalia ku tahay waa waqtiga,” ayuu yiri Cabdiraxmaan Odowaa.
Waxa uu sheegay in isaga iyo madaxweynaha uu xilkooda ku mudeysan yahay waqti, isla markaana ay noqonayaan dad shacab ah oo guryahooda jooga, sida uu hadalka u dhigay.
Hadalkan ayaa imanaya xili ay maalmo kooban ka hareen muddo xileedka madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayna weli socdaan dadaalo lagu xalinayo muranka doorashada, taasi oo uu bilow u yahay shirka wada-tashiga ah ee maanta ka furmay Dhuusamareeb.
Muqdisho 4ta Feebaraayo 2021 Guddoomiyaha degmada Xamar Jajab ee gobalka Banaadir Maxamed Cabdi Axmed, ayaa soo saaray amar lacag looga qaadayo dadka ku nool xaafadaha degmada, sida ay ogaatay Caasimada Online.
Amarka guddoomiyaha ayaa dhigaya in qoys walba laga rabo lacag tobon doollar ($10), taas oo lagu sheegay hormarinta degmada, balse aan faah-faahin laga bixin, sida ku cad warqadda resiitka, oo ay heshay Caasimada Online.
Qaar ka mid ah dadka ku nool degmada Xamar Jajab ayaa Caasimada Online u sheegay in qoysaska bixin waayo lacagtaas loogu hanjabayo in la xiri doono, islamarkaana qaarkood ganaaxyo lacageed la dul dhigi doono.
Amarka guddoomiyaha ayey Caasimada Online ogaatay in uu yahay mid u gaar ah oo aan ka soo bixin maamulka gobalka Banaadir.
Xubno ka mid ah guddoomiyaasha degmooyinka kale ayaa sheegay in aysan helin wax amar ah oo gobalka ka soo baxay, kaas oo tilmaamaya in guddoomiyaasha aruurin karaan lacag laga rabo dadweynaha, halka guddoomiye ku xigeenada Xamar Jajab sheegeen in uusan jirin amar gobalka ka soo baxay balse go’aankaan uu gaar yahay guddoomiyaha degmada.
Caasimada Online kuma guuleysan in ay hesho guddoomiyaha degmada ee la eedeeyay, waxaase isku dayi doonaa inaa helno si aan u ogaano sababta lacagtan loogu soo rogay shacabka.
Beledweyne 4ta Feebaraayo 2021 Cabdiraxmaan Xuubey oo ah afhayeenka jabhad uu hoggaamiyo Janaraal Abuukar Xaaji Warsame (Xuud) oo ka soo horjeeda maamulka HirShabelle ayaa ka hadlay dagaalkii saaka ka dhacay gudaha magaalada Beledweyne.
Xuubey ayaa sheegay in ujeedka weerarka ay soo qaadeen maleeshiyaadkooda uu ahaa sidii ay ku soo furan lahaayeen illaa lix qof oo dhalinyaro ah, kuwaas oo ku xiran xabsiga nabad sugida xerada Lamagalaay ee ku taalla gudaha magaalada Beledweyne.
Sidoo kale afhayeenka ayaa carabka ku dhuftay inay dagaalka si deg-deg ah u joojiyeen, kadib baaq uga yimid odayaasha dhaqanka ee magaaladaasi.
“Waxaan tixgalinay oo aan aqbalnay codsiyo deg deg ah oo inooga yimid Odayaasha dhaqanka gobolka oo ahaa inaan dagaalka joojino dibna ugu laabano fariisinkeena, iyagana aay ka shaqeynayaan sidii loo soo deyn lahaa dadka gardarada u xiran,” ayuu yiri.
Dhanka kale ma jiro weli wax hadal ah oo ka soo baxay saraakiisha ammaanka Beledweyne iyo maamulka degmadaas oo ku aadan weerarka ka dhacay halkaasi.
Xaaladda ayaa haatan ah mid deggan, waxaana goobihii lagu dagaalamay ku sugan ciidamada dowladda iyo kuwa Booliiska ee dowlad goboleedka HirShabelle.
Ethiopia 4ta Feebaraayo 2021 Dowladda Itoobiya ayaa xabsiga dhigtay ugu yaraan illaa 15 qof oo ‘qorsheynayay’ in ay weeraraan dhismaha safaaradda Imaaraadka ee Addis Ababa, sida ay maanta shaacisay wakaaladda wararka ee wadankaasi Itoobiya.
Sirdoonka dalka Itoobiya ayaa shaaca ka qaaday in sidoo kale gacanta lagu dhigay hub, qaraxyo iyo dukumiintiyo, kadib howl-gallo ay sameeyeen ciidamada ammaanka.
Itoobiya ayaa dadka la xiray ku eedeysay inay xiriir la leeyihiin koox argagxiso shisheeye ah, islamarkaana ay doonayeen in ay weerar fuliyaan.
Sidoo kale bayaanka ayaa intaasi ku sii daraya in dowladdu ay ku raad joogto illaa 21 qof oo kale oo looga shakisan yahay inay ku lug leeyihiin arrintaasi.
Illaa iyo hadda ma jiro wax hadal ah oo kasoo baxay dhanka Imaaraadka Carabta oo ku aadan weerarkaasi la sheegay in lala damacsanaa diblomaasiyiintiisa.
Ugu dambeyn qoraalka ka soo baxay xukuumadda Addis Ababa ayaa waxaa lagu sheegay in sirdoonka wadanka Itoobiya oo kaashanaya dhigooda dalka Sudan ay sidoo kale u suuragashay inay burburiyaan shabakad kooxo argagixiso ah, islamarkaana ay fashiliyeen weeraro kale oo lagu qaadi rabay safaaradda Imaaraadka ay ku leeyihiin wadanka Sudan
WARARKA MAANTA 3da Feebaraayo 2021 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta:Yaa diiday inay #Somaliland ka soo qaybgashay shirka Soomaali weyne ee dowlad gobaleedyada Soomaaliya ma #UN Iyo Dowlad Soomaaliya? Yaa Madaxweyne noqon doona Dr. Cabdinuur, Danjire Daahir Geele, Dr.Baadiyoow Mise AL-Xaahi Dr. Badal Febriary 9, 2021? Yaase mudan in Madaxweynaha #Soomaaliya loo doorto? Maxay ku naceen Shacabka #Soomaaliyeed Madaxweyne Mudane Farmaajo “Been-Hawaas” 99.9% Iyo Argagixiye Maal-Geliye ahna Taliyaha Hay’addaNabad-Sugida Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin ‘Daba-Naasle” 99.9%? Maxay ku fashilantay xukuummadda “Kufi Iyo Kala-Carar” ee Raysal Wasaare Mudane Rooble “Dhiiqo-Raam-Sae/Dhooqo-Raam-Sade”? Meeqo Madaxweyne ayeey yeelan doontaa #Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo xildhibaan ayeey Ururada argagixisadda ku yeelan doonaan labada aqal? Yaa u sahlay shirkaddo shisheeye ah inay si fudud u dhacaan lacagaha iyo hantida Ummadda Soomaaliyeed ee ku xaniban bangiyada adduunka? Maxay Wasaaradda Maalliyadda ee #Soomaaliya u soo daabici weysay lacag Soomaali? Yaa diiday dalka inay lacag Soomali ka shaqayso? Ha wiqleyso!
Muqdisho 3da Feebaraayo 2021 Wararka naga soo gaaraya magaalada Jowhar ee xarunta gobolka Sh/dhexe ayaa sheegaya in xalay weerar ku qadaeen dhaqdhaqaaqa Al-shabaab Saldhiga ciidamada Midowga Afrika ee AMISOM ku leeyihiin dhinaca bari ee magaalada Jowhar. Weerarka ayaa dhacay xalay saqdii dhexe kaasoo u badnaa hubka noociisa culus sida madafiicda iyo rasaasta daran dooriga ah oo socotay in muddo ah.
Ciidamada AMISOM ayaa la sheegay in dhankooda jawaabo culus ka bixiyeen weerarka lagu soo qaaday xalay saqdii dhexe lamana oga ilaa hadda qasaaraha rasmiga ah ee ka dhashay weerarkaasi.
Ciidamo ka tirsan Booliiska Soomaaliya ayaa saakay howlgalo baaritaano ah ka wadda xaafado ka tirsan magaalada Jowhar si gaar ah waxa ay baaritaanka xoogiisa ka sameynayaan xaafada Horseed.
Dhaqdhaqaaqa Al-shabaab ayaa inta badan waxay weeraro ku qaadan xiliyada habeenkii ah magaaloyin badan oo ka tirsan Hirshabeelle sida Jowhar, Jalalaqsi, Buulaburte, iyo Baledweyne.
Maamulka Galmudug 3da Feebaraayo 2021 Waxaa goordhaw si rasmi ah uga furmay magaalada Dhuusamareeb ee caasimadda maamulka Galmudug shirka wadatashiga dowladda Fedaraalka, maamul goboleedyada iyo gobolka Banaadir. Shirkan waxaa looga hadli doona arrimaha siyaasadeed ee wadanka sida qilaafka ka taagan doorashada dalka ka dhaceyso iyo sida xal loogo gaari lahaa, waxaana shirka uu goordhaw ku bilaawday jawi aanan lasii saadaalin karin waxyaabaha kasoo bixi doona maadama madaxda shirka uu u furmay aay si weyn ugu kala aragti duwan yihiin waxyaabaha aay isku hayaan.
Shacabka Soomaaliyeed iyo daneeyayaasha arrimaha Soomaaliya ayaa si gaar ah isha ugu wadda haayo natiijada kasoo bixi karta shirkan wadatashi ee maanta sida rasmiga ah uga furmay magaalada Dhuusamareeb ee Caasimada Maamulka Galmudug.
Lasoco waxii kusoo kordha wararka la xiriira shirka Dhuusamareeb.
Maamulka Somaliland 3da Feebaraayo 2021 Taiwan iyo Somaliland ayaa bilaabay hirgelinta qeybo kamid ah heshiiskii iskaashi ee hore u saxiixdeen, kaasi oo qeyb ka ah barnaamiyada horumarineed, isla markaana ku qotoma kor u qaadida wax soo-saarka beeraha Somaliland.
Wasaaradda beeraha Somalialnd iyo madax ka tirsan safaaradda Taiwan ayaa maanta kulan wada-jir ah ku qabtay magaalada Hargeysa ayaa shaaciyay barnaamij cusub oo ay sheegen in beeralayda Somaliland uu sarre u qaadayo wax soo saarkooda.
Rooble Cabdi Muuse, Agaasimaha wasaaradda beeraha ee Somaliland ayaa sheegay in barnaamijkan uu qeyb ka yahay mashruucyo uu maamulka sheegta madax-banaanida ee Twain ka hirgelinayo Somaliland.
“Waa mashruuc loo qaabeeyay hab iskaashi, wasaaradda ay in ku dareyso, Taiwan ay inta kale la imaaneyso, wuxuu mashruucani kaga duwan yahay mashaariicdii kale waa mashruuc loo hirgelinayo hab tijaabo ah,” ayuu yiri Agaasime Rooble.
Waxa uu intaas kusii daray “Taiwan waxay dalka ka sameyn doontaa beer, beertaas oo u adeegi doonto hab soo bandhigeed, markaa beertaas iyadoo adeegsaneysa habab casri ah oo dhul yar laga soo saari karo wax badan.”
Mashruucan ayaa waxa beeralayda Somaliland ka caawin doona sidii ay usoo saari lahaayeen wax soo saar badan, iyaga oo dhul kooban wax ku beeraya, kaasi oo kor u qaaday dakhliga iyo wax soo saarka beeraha.
Muqdisho 3da Feebaraayo 2021 Guddiga kheyraadka ee golaha shacabka ee baarlamaanka Soomaaliya oo war-saxaafadeed soo saaray ayaa sharic darro ku tilmaamay xilka qaadistii lagu sameeyay guddoomiyaha hay’adda batroolka Soomaaliya Ibraahim Cali Xuseen, kaas oo xilka looga qaaday kulan ay isugu yimaadeen golaha wasiirrada xukuumadda Soomaaliya.
Guddiga ayaa qoraalkan Ra’iisul wasaare Rooble uga dalbaday in arrintaan uu dib ugu noqdo, maadaama xilka guddoomiyaha looga qaaday shirka golaha wasiiirrada 21-kii bishii Janaayo, taas oo ay ku tilmaameen tallaabo sharci darro ah.
“Guddiga kheyraadka Dabiicigaa & Bii’ada ee baarlamaanka federaalka waxaa soo gaartay khilaaf xoog leh oo mudo ka dhexjiray hay’adda Betroolka Soomaaliya iyo Wasiirka Batroolka, kaas oo ku saabsanaa kala madaxbanaanshaha hay’adda iyo wasaaradda, taas oo gabagabadii sababtay in xilkii laga qaaday gudoomiyihii hay’adda, xubinimadii guddigana laga saaray si aan sharciga waafaqsaneen” ayaa lagu yiri qoraalka guddiga.
“Guddiga asagoo gudanaya waajibaadkiisa dastuuriga ah ee ku xusan Qodobada kala duwan dastuurka. Guddiga wuxuu soo saray qodobadan hoos ku xusan.”
- Arimaha la Xiriira xil ka qaadista:
- Guddiga markuu si qotodheer uga baaraandagay qodobada 116 (A iyo B) ee Dastuurka JFS, Xeer Madaxweyne Lr. 328 ee 22/11/2020 (Fiiri Lifaaqa 3aad) iyo Qod.19(3),(x) ee Sharciga Betroolka, Dhageysanay jawaabihii iyo warbixintii wasiirka ee la xiriiray xil ka qaadista Gudoomiyaha Hay’adda, guddiga waxaa u cadaatay in xil iyo xubin ka qaadistii loo geystay Guddoomiyaha Hay’adda aysan ku fadhinin wax sabab ah oo maangal ah oo sharciga waafaqsan.
- Sidaas daraadeed, Ra’iisul wasaaraha Xukuumadda Federaalka waxaa xaq sharci ah loogu leeyahay in arintaan uu dib u eegis ku sameeyo gudoomiyahana loo fasaxo in uu shaqadiisa sii wato si loo ilaaliyo kalsoonida Golaha sare ee Kheyraadka Dalka (Dawlad Goboleedyada) iyo Kalsoonida Maalgashadayaasha Caalamiga ah (Shirkadaha).
- Guddiga waxaa u muuqday in Wasaaraddu ku takrifal awoodeed ku qaadatay xilkii Hay’adda Betroolka Soomaaliyeed sida ku cad qod. 19 (14), Qod. 20aad, Qod 24aad (1), (2) ee Sharciga Batroolka JFS sidaa daraadeed waxaa la xasuusinayaa Ra’iisul wasaaraha JFS in uu si adag u korjoogteeyo uuna xaqiijiyo madaxbanaanida Hay’adda iyo in ay ka dhex abuuranto HBS iyo Wasaaradda xiriir iskaashi iyo wadashaqeyn damaanaq qaadaya Danta Guud iyo ka faa’iideysiga Kheyraadka Dalka.
- Arimaha Miisaaniyadda:
- a) Waxaa la farayaa Hantidhawraha Guud ee Qaranka in uu soo xaqiijiyo lacagtii 28% aheed ee la hubiyay in ay ka maqantahay gunada xubnaha Hay’adda Betroolka ee lagu ansixiyay miisaaniyadii ku celiska aheed ee 2020.
- b) Miisaaniyaddii 2021 ee Golaha Shacabka u ansixiyay Hay’adda Batroolka Soomaaloyeed madax maaliyadeed u madax banaantahay (Fiiri Lifaaqa 2aad) ayaa Wasiirka Betroolka si aan waafaqsaneyn xeerka Miisaaniyadda iyo shuruucda dalka kula soo wareegay miisaaniyadii sidaas daraadeed Waxaa la farayaa wasiirka wasaaradda Maaliyadda in qoondada Miisaaniyadii 2021 ee loo ansixiyay HBS uu dib uga soo celiyo kuna dhaqangaliyo siduu Golaha Shacabka ku ansixiyay.
- Guddigu wuxuu yaqiinsaday inay wasaaradda ka tageen ama shaqada laga eryay (Arag lifaaqa 4aad) mas’uuliyiin iyo khubaro ku xeel dheeraa arrimaha batroolka iyo maalmulkooda, wasaaradiina aqoon guur ku dhacay {Institutional Memory Lost} sidaas daraadeed waxaa Ra’iisul wasaraha lagula talinayaa in uu u kuurgalo habsami u socodka xiriirka shaqo ee u dhaxeeya quburada aan wasaaradda looga maarmin iyo Wasiirka
Wasaaradda Batroolka.
- Guddigu wuxuu yaqiinsaday saacada yar ka dib, markii lagu dhawaaqay xil ka qaadista Guddoomiyaha HBS in wasaaraaddu xirtay Mareegtii (Website) Hay’adda iyo Cinwaanadii (E-mail accounts) ee Guddiga Maamulka Hay’adda xilli ay socoto wadaxaajoodka iyo ku qancinta maalgashadayaasha in ay Dalka maalgashadaan. Sidaa daraadeed guddiga wuxuu farayaa Wasiirka Batroolka iyo Macdanta in uu si degdeg ah u furo Mareegtii (Website) Hay’adda, ciddii falkaas ka dambeysayna lagula xisaabtamo
- Maadaama uu dhamaaday mudo xileedkii Xukuumadda, xili doorashana lagu jiro, xeer nidaamiyayaashii sharciga Batroolka JFS farayay in la sameeyo aan weli la diyaarin (sida Fiscal regime, Environmental law, License Bill and others) sida ku cad Qod. 45 ee Sharciga Batroolka, sidaas daraadeed guddiga kheyraadka wxuu Ra’iisul wasaaraha JFS kula talinayaa in uusan ogolaanin in heshiis shidaal la galo si feejigana uga ilaaliyo in ay wasaaradda gasho heshiisyo calami ah oo aan waafaqsaneen danta guud , Qatarna galin kara ka faa’iideysiga kheyraadka Dalka
Balcad 3da Feebaraayo 2021 Wararka ka imaanaya Shabeelaha Dhex ayaa sheegaya in xalay weerar iyo dagaal toos ah uu ka dhacay degmada Balcad ee gobolkaasi.
Weerarka oo qaadeen dagaalyahano ka tirsan kooxda Al-Shabaab ayaa ka dhacay bar-koontarool oo ciidamada ammaanka ay ku leeyihin dhanka waqooyi e degmadaasi.
Qaar ka mid ah dadka deegaanka ayaa inoo sheegay in weerarka kaddib uu dagaal toos ah ka dhacay halkaasi, kaas oo la’isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan.
Ugu yaraan hal askari ayaa ku dhintay weerarkaasi, iyada oo ay ku dhaawacmen tiro intaasi ka badan, sida ay xaqiijiyeen laamaha ammaanka ee degmada Balcad
Xaaladda ayaa maanta ah mid deggan, waxaana goobihii lagu diriray ku sugan ciidamada dowladda oo howl-gallo ka wada halkaasi.
Inta badan Al-Shabaab ayaa weeraro qorsheysan ka fuliso inta u dhexeysa magaalooyinka Balcad iyo Jowhar ee gobolka Shabeelaha Dhexe.
Maamulka Galmudug 3da Feebaraayo 2021 Wasiirka wasaaradda warfaafinta xukuumadda Soomaaliya Cismaan Abuukar Dubbe oo la hadlay warbaahinta ayaa faah faahin guud ka bixiyey shirka wada-tashiga magaalada Dhuusamareeb iyo dib u dhaca xalay ku yimid.
Dubbe ayaa shaaca ka qaaday in arrimo farsamo darteed uu u baaqday furitaanka shirka, gaar ahaan sababo la xiriira safarka madaxda qaarkood oo soo daahay.
Sidoo kale wuxuu intaasi ku daray inay daalanaayeen labada hoggaamiye ee Jubbaland iyo Puntland oo shalay gaaray magaalada Dhuusamareeb ee caasimada Galmudug.
Wasiirka warfaafinta ayaa rajo wanaagsan ka muujiyey in shirka uu si rasmi ah u furmi doono saacadaha soo socoda, islamarkaana laga wada-hadli doono doorashooyinka.
Cismaan Abuukar Dubbe ayaa ugu baaqay dadka Soomaaliyeed inay is-dajiyaan, kuna kalsoonaadaan madaxda Soomaaliyeed ee haatan ku sugan caasimada Galmudug.
Shirweynahan ayaa lagu waday inuu dhaco 1 illaa 3 bishaan, si loo guda-gallo wada-hadallada ku saabsan doorashada dalka ee 2021-ka, hayeeshee madaxda dowladda federaalka iyo kuwa maamullada ee taabacsan dowladda ayaa yeeshay kulamo gaar ah.
Dhuusamareeb waxaa haatan ku sugan madaxweynaha Soomaaliya, ra’iisul wasaaraha dalka, dhammaan madaxda dowlad goboleedyada iyo Duqa magaalada Muqdisho.
Maamulka Galmudug 3da Feebaraayo 2021 Ciidamada Xoogga dalka qeybta 21-aad iyo kuwa dowlad goboleedka Galmudug ayaa lagu soo warramayaa in saacadihii la soo dhaafay lagu daadiyey duleedka magaalada Dhuusamareeb ee gobolka Galgaduud.
Wararka ayaa sheegaya in ciidamada ay dhaq-dhaqaaqy culus ka bilaabeen deegaanada hoos yimaadaan magaaladaas oo ay shir ku leeyihiin madaxda dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, kuwa dowlad goboleedyada dalka iyo Duqa magaalada Muqdisho.
Ujeedka ah sidii ay ciidamadaasi uga hortegi lahaayeen weerarada hoobiyeyaasha ee ay dagaalamayaasha Al-Shabaab kasoo abaabulaan halkaasi.
Sidoo kale ciidamada ayaa howl-gallo ballaaran ka wada xaafadaha qaar ee magaalada Dhuusamareeb, kuwaas oo lagu sugayo amniga guud ee degmadaasi.
Dhuusamareeb ayaa waxaa maanta ka furmayashirka wada-tashiga dowladda dhexe, dowlad goboleedyada iyo gobolka Banaadir, kaas oo diirada lagu saarayo doorashada.
Si kastaba habeen hore ayey aheyd markii weerar loo adeegsaday hoobiyeyaal Al-Shabaab ay ku qaadeen magaalada Dhuusamareeb ee xarunta gobolka Galgaduud