Wararka

WARARKA MAANTA 16ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Yaa garsoorayaashan soo xulay? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u kashifay in dalka Soomaaliya galiyey waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaase sharciga golaha garsoorka ku tuntay oo qof aan xitaa sannad maxkamaddaha dalka ka soo shageyn ka dhigay Guddoomiyaha Maxkamadda Sare? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxay labo xisbi siyaasaddeed u kala samaysan doonaan Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo hadda labo sanno kadib ogaaday inaysan beesha caalamka wax dhaqaallo ah siin doonin Dowladda Soomaaliya sababo la xiriira musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha ka dhex jira? Maxuuse u kashifay Raysal Wasaare ku-xigeen Mudane Nahdi Khadar musuqmaasuqa baahsan ee dalka ka dhex jira kaasoo ay masuul ka yihiin Madaxda ugu sar-saraysa iyo logooyada joogtada ah ay beesha caalamka ku hayso Ummadda Soomaaliyeed? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Ha Wiqleyso!

Midowga Yurub 16ka Feebaraayo 2019 Ururka Midowga ayaa bah-dilay boqortooyada Sacuudi Carabiya, kadib markii si rasmi ah uu ugu daray liiska madow ee dalalka halista ku ah ururkaas, taasi oo la filayey toddobaadyadii dhowaa..

Sacuudigan ayaa waxaa liiskan lagula daray dalalka Nigeria iyo Panama.

Warbixin kasoo baxday Midowga Yurub ayaa lagu sheegay in Sacuudiga liiska loogu daray sababo la xiriira, xakameyn la’aanta maal-gelinta argagixisada  iyo been xalaalaynta lacagaha.

Dowladda Sacuudiga ayaa sheegtay inay ka xun tahay go’aankan, ayada oo intaas ku dartay “Boqortooyada waxaa ka go’an la-dagaalanka ben xalaaleynta lacagaha iyo maal-gelinta argagixsada.”

Liiskan, oo horey ugu jireen 16 dal oo ay ka mid yihiin, Iran, Iraq, Syria, Afghanistan, Yemen iyo Korea-da Waqooyi, ayaa hadda noqonaya 19, waxaana kusoo biiray Sacuudiga, Nigeria iyo Panama.

Tallaabadan ayaa dhaawac xooggan ku ah Riyadh xilli ay isku dayeyso inay dhisto sumcadeeda caalamiga ah, si ay maal-gashtayaasha shisheeyaha ugu dhiiri-geliso inay dalkaas maal-gashtaan, si ay uga madax-banaanaato ku tiirsanaanta shidaalka.

Ka sokow dhaawaca caalamiga ah ee gaaraya, ku daristan liiskan waxa ay adkeyn doontaa macaamilka maaliyadeed ee Sacuudiga iyo bankiyada Midowga Yurub, sababtoo ah hay’adaha Sacuudiga ayaa mari doona hubitaan dheeri ah.

Sweden 16ka Feebaraayo 2019  Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee Soomaaliya Axmed Ciise Cawad ayaa kula kulmay magaalada Stockholm dhiggiisa Sweden Marwo Margot Wallström.

Qoraal kasoo baxay wasaaradda arrimaha dibedda Soomaaliya ayaa lagu sheegay in Cawad uu , Wallström la yeeshay wadahadal ku qotoma qaabka lagu xoojin lahaa xiriirka Soomaaliya iyo Sweden iyo arrimaha gobolka.

Cawad iyo Margot waxa ay tilmaameen muhiimadda ay leedahay wax wadaagga Soomaali iyo Sweden iyo dadaallada wadajirka ah ee lagu xoojinayo, waxa ayna adkeeyeen sii socoshada howsha wadaagga ah ee dhinacyada badan leh ee nafci is dhaafsiga ah

Nairobi 16ka Feebaraayo 2019 Wada-hadallo u dhaxeeyay dowladda federaalka Soomaaliya iyo maamulka Jubaland ayaa ka socda magaalada Nairobi, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Wada-hadalladan ayaa waxaa billowgooda ka shaqeeyay siyaasiyiinta Soomaalida Kenya, ee ay isku beesha yihiin Axmed Madoobe, kuwaas oo doonaya heshiis ay gaaraan labada dhinac ka hor doorashada madaxweyne ee la qorsheeyey inay Jubaland ka dhacdo daba yaaqada sanadkan.

Kulamadan ayaa waxaa dowladda Soomaaliya uga wakiil ah agaasime ku xigeenka ahna sii hayaha agaasimaha nabad-sugidda Soomaaliya Fahad Yaasiin.

Wada-hadallada labada dhinaac, oo muddo la isku dayaye, ayaa ugu dambeyn dhaqaaqay kadib markii shir ay Garowe ku yeesheen madax goboleedyada iyo madaxweyne Farmaajo intii lagu guday jiray caleemo saarkii Siciid Cabdulahi Dani.

orshaha socda ayaa ah in heshiis ay gaaraan dowladda Soomaaliya iyo Axmed Madoobe ka hor inta uusan qabsomin shirka bisha March loo ballamay ee Garoowe ku dhex-maraya dowladda iyo dowlad goboleedyada.

Dhinaca kale, wararka ayaa sheegaya in dowladda oo muddo diidaneyd wada-hadallada oo uu rabay Axmed Madoobe ay soo dabacday kadib markii ay fahsilmeen dagaallo dhowr ah oo ay ku qaaday Axmed Madoobe, oo ay ka mid ahaayeen; In khilaaf laga dhex abuurto qabaa’ilka Jubaland iyo in Axmed Madoobe laga soo furo dowladda Kenya.

Si gaar ah, ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay, in dowladda Kenya ay diiday dalab uga yimid dowladda Soomaaliya oo ahaa inaysan taageerin Axmed Madoobe, taasi oo dowladda ku qasabtay miiska wada-hadalka.

Waxaa sidoo kale meesha ka marneyn cadaadis ka yimid beesha caalamka, oo isku dayeysa in doorashada Jubaland aysan noqon tii Koonfur Galbeed oo kale, oo dhiig badan uu ku daatay.

Muqdisho 16ka Feebaraayo 2019 Dhamaadka Bishaan waxaa qorshaha uu yahay in dalka ay ka baxaan ciidamadii ugu horeeyay ee ka tirsan AMISOM kuwaasi oo gaaraya 1,000 askari oo ka socda dalka Burundi.

Saraakiil ka tirsan ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa xaqiijiyay in dowladda ay ciidamo geysay goobaha la qorsheynayo inay ka baxaan ciidamada ka socdo dalka Burundi ee qeybta ka ahaa howlgalka AMISOM.

Xogaha aan heleyno ayaa sheegaya in ciidamada la geeyay deegaano ka tirsan Hirshabeelle, waxaana qorshaha uu yahay inay buuxiyaan booska ay baneynayaan ciidamada AMISOM.

Ciidamada dheeraadka ah ee la geeyay Hirshabeelle ayaa wararka aan heleyno waxay sheegayaan inay la shaqeyn doonaan ciidamada dowladda iyo kuwa AMISOM ee haraya, si aan loo dareemin booska ay baneynayaan ciidamada garaaya kun askari

Xogaha kale ee aan heleyno ayaa sheegaya in ciidamada la qorsheynayo in la geeyo saldhigyada ciidamada AMISOM ee Cadale, Raage Ceelle iyo Xaaji Cali oo ka tirsan Hirshabeelle.

Taliska ugu weyn ee Ciidamada Burundi ee qaybta ka ah AMISOM oo ku yaalla Magaalada Jowhar ayaa maalmihii la soo dhaafay waxaa kulan ku lahaa saraakiil ka socota AMISOM iyo Dowladda Soomaaliya.

Sidoo kale waxaa ciidamada la geeyay deegaanada Hirshabeelle lagu kabi doonaa ciidamo dhawaan tababar ugu soo xirmay magaalada Jowhar, waxaana xiritaanka tababarkaasi ka qeyb galay Wasiirka amniga xukuumadda Soomaaliya.

Muqdisho 16ka Feebaraayo 2019 Prof Maxamed Cabdi Gaandi oo kamid ah siyaasiyiinta kasoo jeeda deegaanada Jubbaland ayaa soo saaray digniin ku aadan doorashada madaxweynaha maamulka Jubbaland oo dhawaan dhaceyso.

Prof Gaandi ayaa sheegay in shir ka dhacay magaalada Dhoobleey lagu ansixiyay in doorasho ay ka dhacdo Jubbaland, islamarkaana waqtiga doorashada loo qorsheeyay aanan maalin lagu darin.

Sidoo kale wuxuu sheegay dowladda Soomaaliya ay dadaal ugu jirto doorashada madaxweynaha Jubbaland inay ka dhacdo magaalada Kismaayo ee gobolka Jubbada Hoose, balse ay muhiim tahay in laga fogaado waxyaabaha qaar.

Prof Gaandi ayaa sheegay inuu ka digayo in faragelin gudaha iyo dibadda ah  lagu sameeyo doorashada madaxtinimada Jubbaland oo dhawaan ka dhaceyso magaalada Kismaayo

“Doorashada ma dhaceysaa mase ma dhaceyso waa laga soo gudbay wey dhaceysaa doorashada, balse waxaa loo baahan yahay inaan la faragelin doorashada, walaa banaan walaa inaga oo gudaha ah, anagana waa inaan faragelin banaankana waa inaan nalooga imaan, oo waxba naloo yeerin”ayuu yiri Prof Gaandi.

Jubbaland ayuu sheegay inay tahay deegaanada kaliya ee sida rasmiga ah looga dhaqan geliyay nidaamka qabaliga ee 4.5, taasi oo uu sheegay in isaga uu kamid yahay dadkii ka shaqeeyay.

Naiobi 16ka Feebaraayo 2019 Nairobi ee dalka Kenya ayaa sheegaya in dalka Mareykanka loo qaaday meydadka raggii bil ka hor weerarka ka geystay Hotelka DusitD2 ee magaalada Nairobi.

Meydadka oo gaaraya lix ruux ayaa lagu waramayaa in dalka Mareykanka loogu qaaday si halkaasi baaritaano dheeri ah loogu sameeyo, sida ay sheegeen masuuliyiin u hadlay dowladda Kenya.

Ilo xog ogaal ah ayaa wargeyska Nairobi News u xaqiijiyay in FBI-da Mareykanka ay dalkaasi u qaateen meydadka shan ruux oo ciidamada amaanka ay toogteen iyo ruuxa lixaad haraadigiisa maadaama ii isqariyay.

Warar kale ee soo baxaya ayaa sheegaya in baaritaanka lagu sameynayo meydadka ragga weeraray hotelka DUSIT ee xaafadda Westland ay lug leeyihiin xubno ka tirsan sirdoonka maamulka Israel ee Muusaad loo yaqaan.

Dhowr maalmood kaddib ayaa wakiillo ka kala socda FBI-da iyo Muusaad ay ku sugnaayeen Hotelka iyada oo adeegsanayay Kiimikooyin si ay u ururiyaan haraadiga hilbaha laga helay goobta weerarka kaddib, waxaa ay Mareykanka u qaadeen meydadka xubnaha weerarka fuliyay.

Agaasimaha Laanta dambi baarista ee dalka Kenya George Kinoti ayaa dhawaan shaaciyay in khuburo caalami ah ay ka qeyb qaadanayaan baaritaanka meydadka, balse wuxuu xiligaasi sheegay in gudaha Kenya lagu sameyn doono baaritaanka.

Weerarkii Hotelka Dusit D2 ee Nairobi ayaa dhacay 14kii January,waxaana la soo gaba gabeeyay 15kii Bishaas,iyada oo dowladda Kenya ay sheegtay in weerarkaas ay ku dhinteen 21 qof oo isugu jira Kenyaan iyo ajaanib u dhashay Mareykanka,UK Koofur Afrika iyo kuwo kale.

Soomaaliya 16ka Feebaraayo 2019  Ururka Argagixisadda Al-shabaab ayaa war laga soo xigtay waxaa ay ku sheegeen in weerar madaafiic ah oo ay ku qaadeen saldhig ciidamada Mareykanku ku leeyihiin garoonka Balli Doogle ee gobolka Shabeellaha hoose ku dileen saddex askari oo Mareykan ah. Maalintii shalay ayeey aheyd markii Al-shabaab weerar madaafiic ah ku qaadeen garoonka Balli Doogle oo la sheegay in ay saldhig diyaaradu ka haadaan ku leeyihiin Mareykanka, hasse ahaateen maamulka gobolka Shabeellaha hoose iyo Mareykanka intaba wax war ah kama aysan soo saarin wali sheegashada Al-shabaab.

Mareykanka ayaa waayadii ugu danbeeyay joogteeyay duqeymaha ka dhanka ah Al-shabaab ee koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya, gobolka Shabeellaha hoose ayaa ka mid ah meelaha duqeymaha ugu badan ay ka dhacaan ee lagu bartilmaameedsado Ururka Al-shabaab.

Muqdisho 16ka Feebaraayo 2019 Cabdiraxmaan Axmed oo ah Agaasime waaxeedka qorsheynta iyo xidhiidhka caalamiga ah ee wasaarada Warfaafinta dawladda Soomaaliya ayaa 12 cisho ka dib shalay xabsiga laga siidaayey.  Cabdiraxmaan Axmed oo la sheegay inuu u yimid qoyskoodda oo degan magaalada Gabiley ayaa markii uu Hargeysa yimid xabsiga loo taxaabay, haseyeeshee 12 cisho ka dib ayaa Muqdisho dib loogu mustaafuriyey.

“Maanta oo ay taariikhdu Ahayd 15 February 2019 oo aan 12 cisho ku xidhnaa Hargeysa ugu danbayna Maanta lay Soo Mastaafuriyay ilaa Muqdisho.”sidaas buu ku soo qoray bartiisa Facebooga uu ku leeyahay Cabdiraxmaan Axmed.

Maaha markii ugu horeeyey ee qof ka soo jeeda Somaliland loo mustaafuriyo Muqdisho, haseyeeshee Inta badan masuuliyiinta xilalka ka haya Soomaaliya markay Somaliland yimaadaan inta muddo la xidho ayaa dib loogu celiyo Muqdisho.

Berbera 16ka Feebaraayo 2019 Shirkadda Ganacsiga Dunida,DP World, ayaa daahfurtay xarun cusub oo qaybinta biyaha ah, taas oo kor loogu qaadayo 60 boqolkiiba adeegga biyaha ee Berbera. Mashruucan oo ay ku baxayso $1 malyan wuxuu bilaabmay 2018, waxaana ku jira afar ceel biyood, laba barkadood, laba dar biyood, Taangi Sagbad ah oo biyo kaydiye ah, beeb biyood oo dhererkiisu yahay 7.0 km oo ku xidhiidhsan ilaa kaydka biyaha.

Mashruucan, wuxuu ku shaqeeyaa tamarta qoraxda iyo koronto-dhaliyaha, sidoo kale waxaa ka mid ah dhismaha masaajid meel u dhow xarunta qaybinta biyaha.

Mashruucan ayaa loogu tallogalay inuu hoos u dhigo biyo yaraanta Berbera iyo in biyo nadiif ah la siiyo dadka deegaanka iyo bulshada reer miyiga ah. Mashruucan wuxuu ka mid yahay istaraatijiyada DP World ee joogtaynta horumarka Somaliland, maaddaama korodhka biyaha ee la filayo loo baahnaan doono iyada oo ay ugu wacan tahay koritaanka Berbera, taas oo dardargelinayso maalgashiga DP World ee dekedda Berbera.

Saddex ceel ayaa lagu wareejiyey Dawladda Hoose ee Berbera, iyada oo ceelka afraad iyo laba barkadoodna oo loo qoondeeyey biyo cabitaan oo bilaash ah, oo loogu talagalay bulshada deegaanka iyo xoolahoodaba.

Madashii lagu daahfureyey waxa laga sheegay in Tan iyo 2017-kii DP World ay kor u qaaday adeegga Dekedda Berbera 70%, waxayna kordhiyeen awoodda waxqabad ee dekadda 50%. Haatan DP World Berbera waxa ay horumarineysaa hal-abuurka maxaliga ah, waxaana tababar gudaha iyo dibada ahba siisay in ka badan 2700 qof oo reer Somaliland ah sannadkii 2018.

Suhail Al Banna, Madaxa Guud iyo Maamulaha DP ee Bariga Dhexe iyo Afrika, oo arrimahaasi ka hadlaya ayaa yidhi “ Taageerada Berbera waa qayb ka mid ah ballanqaadkeena si aan gacan uga geysano horumarinta aagagga aan ka shaqeyno, waxaanan kalsooni ku qabnaa in mashruucani uu faa’iidooyin muhiim ah u leeyahay dad badan oo ku baahsan gobolka. Waxaan ku rejo weynahay in aan wax walba oo aan qabanno ka dhigno mid dadka Somaliland jooga ka dheefaan faa’iido muddo dheer, waxaanan ku niyadsamahay in aan si dhaw ula shaqeyno mas’uuliyiinta Somaliland iyo dadka, si loo hagaajiyo tayada nolosha iyada oo loo marayo kaabayaasha muhiimka ah iyo mashaariicda joogtaynaya horumarka.”

Qorshaha DP World ee Somaliland waxay sheegeen inay ka mid tahay kafaala-qaadka 11 dugsi, Akadeemiyadda waxbarashada badda, laba cisbitaal, iyo xarun caafimaad. DP World waxa ay 4.5 milyan oo litir oo biyo ah ugu deeqday guddigii taakulaynta abaaraha ee Berbera sanadkii 2017, si loogu gacan-qabto 15,000 oo qoys.

https://www.youtube.com/watch?v=5pYHJuOvoJg

WARARKA MAANTA 15ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxay labo xisbi siyaasaddeed u kala samaysan doonaan Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo hadda labo sanno kadib ogaaday inaysan beesha caalamka wax dhaqaallo ah siin doonin Dowladda Soomaaliya sababo la xiriira musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha ka dhex jira? Maxuuse u kashifay Raysal Wasaare ku-xigeen Mudane Nahdi Khadar musuqmaasuqa baahsan ee dalka ka dhex jira kaasoo ay masuul ka yihiin Madaxda ugu sar-saraysa iyo logooyada joogtada ah ay beesha caalamka ku hayso Ummadda Soomaaliyeed? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Ha Wiqleyso!

Gaalkacyo 15ka Feebaraayo 2019 Wararka naga soo gaaraya magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug ayaa sheegay in maamulka labada dhinac magaalada xalay iska kaashadeen diminta Dab ka kacay kaalin shidaal, kaasoo geystay bur bur hanti. Xarunta uu Dabku ka kacay ayaa ku taala dhinaca Koonfurta magaalada Gaalkacyo oo uu ka arimiyo maamulka Galmudug ayaa waxaa u soo gurmaday mas’uuliyiinta iyo bulshada ku dhaqan Waqooyiga magaalada oo uu ka arimiyo maamulka Puntland, kuwaa oo gacan ka geystay sidii loo damin lahaa.

Dabka ayaa bur buriyay goobo ganacsi iyo guryo dad shacab ah degenaayeen kuwaa oo ka agdhawaan halka uu dabku ka bilaawday , hasse ahaatee lama soo sheegin wax khasare dhimasho ah.

Maamulka Waqooyiga Gaalkacyo ayaa ugu danbeyntii ku guuleystay in ay geeyaan halka uu dabku ka kacay Dabdamis oo laga waayay dhinaca Koonfurta magaalada oo ah halka uu dabku ka kacay, kaa oo qeyb weyn ka qaatay in si dhaqse ah loo damiyo dabka.

Magaalada Gaalkacyo oo u kala qeybsan labo dhinac oo ay kala maamulaan Puntland iyo Galmudug waxaa ay muddo dheerba aheyd magaalo colaadeed oo kala xiran, hasse ahaatee waayadii ugu danbeeyay waxaa muuqaneysay in arintaa meesha ka baxday, magaaladu tahay hadda mid isku furan.

Ururka Argagixisadda Al-Shabaab 15ka Feebaraayo 2019 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya weerar xalay Al Shabaab ku qaadeen saldhiga ciidamada Jubbaland ku leeyihiin deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose.

Tiro madaafiic ah ayaa la sheegay in Al Shabaab ay ku garaaceen saldhiga deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose, halkaasi oo marar badan Al Shabaab ay weerareen.

Ma jirto xog rasmi ah oo laga helayo khasaaraha ka dhashay weerarka madaafiicda ah ee Al Shabaab ay ku garaaceen saldhiga Baar Sanguuni, balse Al Shabaab ayaa baahiyay in ciidamo ay ku dileen weerarka.

Saraakiisha maamulka Jubbaland ayaa ka gaabsaday inay ka hadlaan weerarka Madaafiicda ah ee ka dhacay saldhiga Baar Sanguuni, waxaana Al Shabaab ay sheegeen inay khasaaro gaarsiiyeen ciidamada ku sugnaa saldhiga.

Dhinaca kale Al Shabaab ayaa sheegay inay sameeyeen howlgal Isbaari qaadis ah, iyaga oo sheegay in ciidamadii ku sugnaa inta u dhaxeyso Tixsiile iyo Warmaxan ay ka saareen goobtaasi.

Marka laga yimaado sheegashada Al Shabaab ma jiro wax faahfaahin ah oo ciidamada dowladda iyo kuwa maamulka Jubbaland ka bixiyay weerarada Al Shabaab ay sheegteen masuuliyadooda.

Maamulka Dowlad Puntland 15ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha maamulka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa waxaa horyaala shaqooyin badan oo u baahan in si taxadar leh uu kaga fiirsado dhaqan gelintooda iyo hanaanka loo marayo.

Caqabadaha ugu adag ee horyaala ayaa ah amaanka deegaanada Puntland, gaar ahaan dhanka buuraha oo hadda Al Shabaab iyo Daacish ay isku heystaan, iyada oo koox walbaa ay dooneyso inay awood gaar ahaaneed ku yeelato dhanka Buuraha.

Kadib marka golaha wasiirada ee uusoo dhisay madaxweyne Deni helaan codka kalsoonida ee baarlamaanka, waxaa hortaala shaqooyin adag, waxaana ugu horeeya in madaxweynaha iyo golahiisa isla fahmaan dhaqan gelin balanqaadyadii uu sameeyay xiligii olalaha doorashada, waana kuwo reer Puntland isha ku wada hayaan wuxuu ka fulin doono.

Arrinta kale ee u baahan inay isku fahmaan isaga ku xigeenkiisa iyo golaha wasiirada ayaa ah hanaanka ay ula shaqeyn doonaan dowladda Soomaaliya oo la rumeysan inay mashaariic badan ka hor istaagtay Puntland intuu xilka hayay madaxweyne Gaas.

Haddii madaxda ugu sareyso isku fahmaan hanaanka ay ula shaqeyn doonaan dowladda Soomaaliya, waxay ka badbaadi doonaan qalalaaso siyaasadeed oo ay galaan, taasi oo caqabad ku noqota howlaha horyaala.

Caqabadda hadda kusoo korortay madaxweyne Deni ayaa ah dhanka amaanka ajaaniibta ka howlgasha deegaanada Puntland, waxii ka dambeeyay markii Paul Farmoso lagu dilay dekada magaalada boosaaso.

Qaabka uu u wajaho fulinta heshiisyadii uu saxiixay madaxweyne Gaas iyo qancinta beelaha uu albaabada ka xirtay xiligii soo xulista golaha wasiirada ayaa sidoo kal qeyb ka noqon doonto in maamulkiisa guuleysto.

Muqdisho 15ka Feebaraayo 2019 Labadii bil ee lasoo dhaafay dabkii ugu badnaa ayaa ka kacay magaalada Muqdisho iyo qaar kamid ah degmooyinka gobolada dalka, iyadoo aan si rasmi ah loo ogeyn waxyaabaha soo celceliya dabka.

Suuqa Bakaaraha oo labo jeer gubtay, Suuqa Madiina, Suuq Bacaad, Dhismo barakacayaal oo ku yaala Kaxda iyo guri ku yaala degmada Waaberi ayaa gubtay tan iyo bishii Janaayo ee sanadkaan 2019.

Degmada Baardheere, Degmada Jowhar iyo magaalada Gaalkacyo ayaa kamid ah goobaha ka baxsan Muqdisho ee dabka uu ka kacay, waxaana badankood goobaha gubtay la sheegay in dabka ka bilowday Koronto.

Inkastoo Qadarta Alle qoran tahay haddana, Fiilooyinka korontada magaalooyinka qaar oo aan hagaagsaneyn iyo feejignaan la’aanta dadweynaha ayaa sababa in dabka uu kusoo laalaabto gobolada dalka Soomaaliya.

Xilligan la joogo oo dabeylo badan ay dhacaan ayaa ah xiliyada ugu badan ee dabka uu ka kaco gobolada dalka Soomaaliya, waxaana aad u yar meelaha qaar gaadiidka dabka lagu damiyo.

Dabkii ugu dambeeyay ee ka kacay kaalin shidaal oo ku taala magaalada Gaalkacyo ayaa la sheegay inuu sababay inuu ku faafo meelo badan, wxaana markii dambe shacabka labada dhinac ee magaalada ay ku guuleysteen inay damiyaan.

London 15ka Feebaraayo 2019Ra’iisul Wasaare ku xigeenka dalka Mahdi Maxamed Guuleed (Khadar) ayaa ka hadlay dhibaatooyinka Soomaaliya heysta sanadihii ugu dambeeyay iyo in Soomaaliya ay leedahay saaxiibo dhow.

Mahdi Guuleed ayaa ugu horeyn sheegay in soddonkii sano ee lasoo dhaafay Soomaaliya inaysan laheyn wax saaxiib dhow ah oo ka hor istaaga in marxaladda lagu jiro lasoo gaaro, balse caalamka oo dhan ku fiirsanayeen marxaladihii lasoo maray.

Sidoo kale wuxuu sheegay in ilaa iyo hadda ay Soomaaliya leedahay saaxiibo kooban, islamarkaana wali aysan yeelan saaxiib xabadka u dhigta ama ka hor taga in dhibaatooyinkaan laga baxo.

Ra’iisu wasaare ku xigeenka dalka ayaa sidoo kale sheegay in dalalka caalamka ee hadda taageerada u muujinaya Soomaaliya inay dantooda ka dhex arkeen Soomaaliya, sidaasina ay u caawinayaan.

Dan amaan iyo mid dhaqaalo ayuu sheegay dalalka caalamka inay ka leeyihiin Soomaaliya, taasi oo keentay inay taageero u fidiyaan Soomaaliya.

“Soddonkii Sano ee ay Soomaaliya burbursaneed Saaxiib laabta u tuma oo u gurmada waa lasoo waayay, Arinta Soomaaliyeed waxa ay ku sugan tahay Xabaal iyo Ninkeed loo kala tag, axsaan noguma aysan soo gurman ee dantooda ayaa ku jirta, Shartiina inay iska mooskaan ayay noogu soo gurmadeen”ayuu yiri Mr Guuleed.

Hoos ka daawo Muuqaalka

Muqdisho Iyo Hargaysa 15ka Feebaraayo 2019 Xog dheeri ah ayaa kasoo baxaysa arrimaha wada hadalada Soomaaliya iyo Somaliland iyo dedaalka dawladda Turkigu ku doonayso inay dib u bilowdo wada hadaladaas istaagay.

Ergayga Turkiga u qaabilsan wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya Dr. Olgan Bekar, ayaa dhawaan socdaal ku yimid magaalooyinka Hargeysa iyo Muqdisho, waxaanu magaalada Hargeysa kula kulmay Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi.

Sid uu warkani sheegay Madaxweyne Biixi ayaa ergayga Turkiga u bandhigay garnaqsi ku saabsan mucaawiyoonka uu Turkigu siiyo Soomaalida iyo sida aanu saami cadaaladeed ugu qaybin Somaliland iyo Soomaaliya, waxaana la sheegay in ergayga Turkigu uu qodobkaas kaga jawaabay in hadda wixii ka dambeeya uu Turkigu Somaliland si balaadhan uga caawin doono dhinacyada caafimaadka, waxbarashada, biyaha iyo korontoda, waxaanu sidoo kale Madaxweyne Biixi uu ergaygu u sameeyay balan qaadyo cusub oo dhinaca mucaawimada ah.

Dhinaca wada hadalada, warku wuxuu sheegay in Turkigu doonayo inuu wada hadalada ku haysto qandaraas oo uu isagu hoggaamiyo, laakiin wararka ayaa sheegaya in Madaxweyne Biixi ergayga u bandhigay inay Somaliland doonayso in Turkiga lala wadaago hoggaaminta wada hadalada, waxaana la sheegay inay Somaliland soo jeedisay in hoggaaminta wada hadalka lagu soo daro dawladda Sweden iyo hay’adda xalinta khilaafaadka dunida ee The Centre for Humanitarian Dialogue “HD” oo qaybta farsamada ka caawin doonta wada hadalada.

Waxa kale oo uu warku sheegay in Madaxweyne Biixi ergayga Turkiga ah u soo jeediyay in dhawr waddan laga dhigo guddi farsamo oo taageera wada hadalada oo isha ku haya dushana kala socda fulinta wixii lagu heshiiyo. Dalalka ay Somaliland soo jeedisay ayaa waxa ka mid ah Maraykanka, Ingiriiska, Norway iyo Midowga Yurub.

Waxa kale oo la sheegay in Somaliland ergayga u sheegtay farogelin siyaasadeed oo kala duwan oo ay dawladda Soomaaliya ku hayso Somaliland, farogelintaas oo caqabad ku noqon karta wada hadalada.

Si rasmi ah looma oga mawqifka uu ergayga Turkigu ka qaatay soo jeedimaha Madaxweyne Biixi, waxase la filayaa inuu dawladiisa kula noqon doono qodobada ay Somaliland u soo bandhigtay si ay wada hadaladu u bilaabmaan, waxaana la sheegay in diblomaasiga Turkigu u muuqday inuu soo dhaweeyay soo jeedimaha Madaxweynaha Biixi.

Geesta kale danjire Olgan Bekar, oo lugtiisa ku soo horumariyay magaalada Muqdisho, ayaan la kulmin Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Farmaajo, bedelkiisana waxa uu kulan quraac ah la yeeshay wasiirka arrimaha dibadda Axmed Cawad oo loo arko inaanu saamayn culus ku lahayn go’aamada madaxtooyada Muqdisho.

Wararka waxay xaqiijiyeen inaanu Madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo doonayn in la balaadhiyo wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya oo lagu soo jeediyo indhaha warbaahinta caalamka, wuxuuna taas bedelkeed doonayaa sida ay shabakadda wararka ee Somaliland sun baahisay in wada hadaladu ku furmaan jawi hoose.

Shabakadda wararka ee Somaliland Sun ayaa werisay in Madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo uu door bidayo inay Djibouti hoggaamiso wada hadalada oo aan wada hadalada laga saarin xayndaabka gobalka Geeska Afrika.

Shabakadu waxay sheegtay in wada hadaladu dhawaan furmi doonaan islamarkaana ay Somaliland iyo Soomaaliya Turkiga ka aqbaleen in dib loo bilaabo wada hadalada.

Djibouti Iy DP World 15ka Feebaraayo 2019 Shirkadda DP World ee Imaaraadka ayaa maxkamadda sare ee Hong Kong dacwad kaga furtay shirkadda dawladda Shiinuhu kaabto ee China Merchants Port Holdings Company Ltd.

Wakaaladda Factwire ayaa heshay warqadaha dacwadda ee DP World oo ubucdoodu tahay in shirkadda Shiinuhu leeyahay dawladda Jabuuti culays ku saartay in ay dekedda Doorale ka erido DP World.

Shirkadda Shiinaha ee la dacweeyay waa shirkad weyn oo ka shaqaysa dhisidda dekedaha, hirgelinta agabka badaha iyo Koontiidharada iyo maamulidda dekeddaha waxaana lagu tilmaamay mid qayb ka ah fulinta siyaasadda arrimaha dibadda ee Shiinuhu ku hananayo goobaha muhiimka ah ee Afrika.

Shirkadda DP World oo ah shirkad weyn oo maamusha 78 dekedood oo ku kala yaalla 42 dal oo caalamka ah ayaa shirkadda Shiinaha ah ku eedaysay in ay dawladda Jabuuti kala shaqaynayso sidii maamulka dekedda Doorale looga dhigi lahaa mid dawli ah si looga eryo DP World, islamarkaana ay booskeeda u gasho shirkadda Shiinaha ah.

Shirkadda DP World waxa ay ku doodaysa in ay shirkaddu si qarsoodi ah qayb ahaan u iibsatay saamigii dawladda Jabuuti oo ahaa 33% halka DP World lahayd 66%, islamarkaana ay muddo dheer dadaal ugu jirtay sidii ay boos uga heli lahayd dekedaha Berbera.

Shirkadaha DP World, China Merchants Port Holdings iyo dawladda Jabuuti ayaan wax jawaab ah oo arrintan ku saabsan siin wakaaladda Factwire laakiin, warbaahinta Shiinaha ayaa si weyn u qaada dhigtay kiiskan u dhexeeya labada shirkadood.

Wakaaladda ayaa sheegtay in ilo xogogaal ahi u xaqiijiyeen in shirkadda Shiinaha ee Merchants Port Holdings doonayso in kiiska loo wareejiyo Jabuuti, islamarkaana DP World oo cadaymaheeda laga sugayo 15-ka bishan, halka dhegaysiga shirkadda Shiinaha la qaban doono October 15, 2019. DP World ayaa dacwadda gudbisay bishii August ee sanadkii 2018.

Shirkadda DP World oo ku doodaysa in heshiiska ay la gashay Jabuuti oo 30 sannadood ahaa uu dhigayay in aanay cid kale arrimaha badda iyo dekedaha ee Jabuuti ka shaqayn Karin muddada heshiiskan ayaa dagaal culus oo siyaasad ahaan iyo sharci ahaanba ah kula jirta dawladda Jabuuti.

Shirkadda DP World ayaa dhawr jeer Jabuuti kaga guulaysatay dacwado lagu qabtay Ingiriiska waxaana la eegaya in ay ku guulaysato kiiskan oo saamayn ku yeelan kara Jabuuti. Shirkadda DP World ayaa u muuqata mid aan rajo ka qabin in ay dib u maamusho dekedda laakiin, ay doonayso in ay carqaladayso horusocodka dekedda Jabuuti.

Muqdisho 15ka Feebaraayo 2019 Waxaa is weydiin mudan sidiee Muuqaalka Hay’adaha amaanka ku yimid baraha bulshada, iyadoo aysan soo baahin muuqaalkan la helay laamaha ku shaqada leh kaamirooyinka qarsoon.

Muuqaalka waxaa ka hoos hadlaya dumar badan, waxaana muuqata inay mobeyl ku duubeen xilli dhalo laga duubayay, iyadoo ay meesha ka muuqato in ka hor laamaha amaanka ay dumarkaasi muuqaalka banaanka keeneen.

Waa ruux dhalinyaro ah oo wata dhar midabkiisu Jaale u badan yahay, waxaana hor socota gabar yar oo u muuqata inaysan waxba kala socon dhagarta uu maleegayo ruuxa ka muuqda muuqaalka.

Laamaha amaanka ayaa sidaan oo kale waxaa horay looga helay labo muuqaal oo kala ahaa Qarax ka dhacay agagaarka dekada Muqdisho iyo qaraxii ka dhacay Isgoyska Soobe ee magaalada Muqdisho, balse qaraxii Soobe ayaa u muuqday mid ku talo gal loo baahiyay

Al Shabaab ayaa adeegsada habab kala duwan oo gaadiidka ay ugu dhajiyaan waxyaabaha qarxa.

https://www.youtube.com/watch?v=D7QOF6nQxsQ

WARARKA MAANTA 14ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa in la dhaco kheyraadka Iyo shidaalka Soomaaliya abaabulaaya Madaxweyne Farmaajo mise Raysal Wasaare Kheyre? Maxay xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” uga dhigtay #Soomaaliya dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad ee uu xilka hayo? Ma waxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade umaleeynaayey in Shacabka Soomaaliyeed laga qarin karo inay shirkad shisheeye ah rabto inay si sharci-darro ah ku dhacdo shidaalka iyo kheyraad #Soomaaliya? Yaa khiyaami kara Shacabka Soomaaliyeed marka shirkaddo tuuga ah oo aan raacaynin sharciga dalka Soomaaliya iyo sharcuuda caalamiga ay rabaan inay shidaalka Soomaaliya si sharci-darro ah ku qotaan ayagoo isticmaalaya dadka ay siiyeen laaluus? Yaa isku raacay sharciga qeybsiga kheyraadka #Soomaaliya? Ma xukuummadda fashilantay ee xitaa xukummi #Muqdisho ayaa rabta kheyraad Soomaaliya inay u gacangeliso shiraddo shisheeye ah oo weli tuugnimo iyo ku tumashada sharciga dalka Soomaaliya ku xadgudbay dhowr jeer?

Somalia Announce Dates for First License Round


Muqdisho 14ka Feebaraayo 2019
Maamulka Dowlad Koonfur Galbeed 14ka Feebaraayo 2019 Wasiir ku-xigeenkii gaadiidka cirka iyo dhulka Cabdisalaan Cabdullaahi Yalaxoow ee maalintii shalay uu magacaabay madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed, ayaa sheegay in uu iska casilay xilka wasiir ku-xigeenka ee loo magacaabay.Wuxuu sheegay in sababta uu xilkan isaga casilay tahay in uu ku qanci wayay, madaama sida uu hadalka u dhigay beeshiisu ay filayeen in ay ka helayaan xukuumadda cusub ee uu soo dhisay Lafta-gareen Wasiir buuxa.
‘’Waxaan rabaa in aan halkan ka cadeeyo in aan iska casilay xilkii Wasiir ku-xigeenka Wasaarradda Gaadiidka Cirka iyo Dhulka ee Koonfur Galbeed’’ ayuu yiri Yalaxoow.
Cabdisalaan Cabdullaahi Yalaxoow ayaa ka mid ahaa Wasiir kuxigeenadii uu galabta ku dhawaqaay madaxweynaha Koonfur Galbeed,
Golaha Wasiirradda cusub ee Koonfur Galbeed ee shalay lagu dhawaaqay ayaa ka koobnaa 15 Wasiir iyo 25 Wasiir ku-xigeen, waxaana horay loo magacaabay 10 Wasiir.
Muqdisho 14ka Feebaraayo 2019 Kireynta guryaha magaalada Muqdisho waa kuwo is bed-bedala sanad walba, guryahaha qaar ayaa magaalada Muqdisho waxaa lagu kireeyaa lacag dhan $300-$500, waana xaafadaha loo arko inuu ammaan uu ka jiro habayaraadee, mararka qaar waxaa dhacda in kireystaha guriga inuu isaga baxo sababta ayaa la xiriirta lacago dheeraad ah lagu daro guriga, iyadoo sanadkii uu dego wax ka badan 10 guri.
Dagmooyinka ugu qaalisan xaga kireynta guryaha magaalada Muqdisho ayaa la ogaaday in ay yihiin Waaberi, Xamar-jajab, Xamar-weyne, Hodan, Cabdi casiis, WartaNabadda iyo Shibis.
Degmooyinka Shangaani iyo Howlwadaag guryaha ku yaalla waxaa qiimo ahaan qolkii lagu kireeyaa lacag u dhaxeysa 60 illaa 50 doolarka Maraykanka ah, waana qiimo badan marka la bar-bar dhigo degmooyinka kale ee Muqdisho.
Dhallinyaro badan ayeey shaqo abuur u noqotay kala iibinta iyo waliba kireynta guryaha iyagoo ku dabaqay Tiknooloojiyadda xilligaan wadanka laga isticnmaalo, waxaana ka mid ah dhallinyaradaas Cabdi Shakuur Fuje oo madax ka ah shirkad Somali Deals oo kiraysa guryaha, waxa uuna ka sheekeynayaa habka ay u kireeyaan guryaha
”Kireynta guryaha waa kuwo kala dabaqad duwan, waa kuwo dabaqadda Koowaad ah iyo dabaqada Labaad ah, kuwa dabadaqadda Koowaad ah waa kuwa ku dhaw Xalane oo hay’adaha ay degaan waxaana lagu kireeyaa qolkii Labo Kun illaa Saddex Kun oo doolarka Maraykanka ah, waxaana badanaa dega shirkado waaweyn, dabaqadda Labaad waa xaafadaha ku teedsan wadada Makka Al-mukarrama, xaafadahaaa ilaa dagmada Waaberi iyo qeybta soke ee Taleex, laguna tago Banaadir dhulkaasi waxaa dega shaqaalaha dowladda sababtoo ah dowladda waxa ay shaqaaleysiisaa 5,500 oo shaqaale rayid ah saraakiil ciidan hay’adaha dalka kaligood waxa ay ku soo uruureen laga soo bilaabo Sayidka illaa agagaarka Banaadi, taas waxa ay sameeyeen in qiimihii kirada Guryaha kacaan saa’idna u qaaliyoobaan waana dhul lagu 2-km ay dhacdo in qolkii 300$ lagaga kireeyo guryaha filooyinka waxaa lagu kireeyaa 700$, dhan ka kale qolalka guryaha u sameysan nidaamka dabaqayada waxa la kiyeeraa 500$ qolkii”.
Marka aad tahay ruux kireysta Guri ah joogo magaalada Muqdisho waxaa macquula inaad sanadkii aad dagto guryo badan waxaana sabab u ah guryaha qiimahooda oo aan sal fadhiyo laheyn,
Daraasad dhawaan ay sameysay Jaamacadda Simad xarunteeda maaalada Muqdisho ayaa lagu xusay in 10-kii sano ee ugu danbeeysay ay sara u kacayeen qiimaha lagu kireeyo laguna kala iibsado guryaha magaalada Muqdisho sida uu sharaxayo Maxamed Ibraahim oo kamid ah maamulka jaamaacadda oo qeyna ka ahaa cilmi baryaashii daraasadda
”Runtii inta aan wadnay daaraasadda waxa aan aragnay in10-kii sano ee ugu danbaysay qiimaha Guryaha way qaaliyoobayeen kiradana waxa ay ahyd mid sare u kacayso sanadba sanadka ka dambeeyo, iyadoo qofka celcelis ahaan dhaqaalihiisu is bedalay, tusaale dadka cilmi baarista sameeyay waxa ay soo ogaadeen qofka celcelis ahaan uu shaqeeyo 225$ waa jira qof qaata 1000$ iyo wax ka badan qofbaa xamaali iska ah, marka bishii 252$ soo gasho Guriga uu dagi karo ama uu gadan karo waa nuucee, xaafadihii guryaha lagu kireynaayay 30-40$ ayaa hadda waxa ay maraayaan 200-250$, guryihii 15,000-20,000$ lagu gadaayay ayaa hadda marayo 100,000-150.000$ arrimahaas ayaana daraasaddu xoogga saartay, taasna waa caqabad weyn, markaad halkaas ka fiiriso kiradii ayaa qaaliyowday aniga dhaqalaheygane isma bedalin, anigoo xaafaddii A haddii qaali ay igu noqotay waxaan ku qasbantahay inaad ka guurto B hadana C ayaan u guuray Xamar waa mid koobane qofkii intuu aadaa hadhaw”
Waxaa jira inaan guryaha kireyntooda aan sifo sharciya aan loo marin taas oo sabata in hadhow ay is khalaafaan milkiilaha guriga iyo waliba Kireystaha iyadoo keenta in qofka lagu dalaco lacago badan oo dheeraad ka ah intii bishii hore uu ku bixiyey kirada guriga oo horay loogu heshiiyay, markaa oo qofka uu qasban yahay inuu isaga guuro gurigii ama uu ku daro lacagihii lagu soo dalacay.
Wadamada horumaray ee dunida ayaa marka aad fiiriso qiimaha lagu kireeyo guryaha waxa ay yihiin kuwo jaban marka aad joogto Soomaaliya gaar ahaan caasimadda ee Muqdisho waana dhibaato muuqato oo aanan waxna laga qaban karin.
Maamulka Dowlad Somaliland 14ka Feebaraayo 2019 Maamulka Somaliland ayaa ka jawaabay hadal dhawaan kasoo baxay dowladda UK kaasi oo ahaa in muwaadiniinta Ingiriiska aysan u safri karin deegaanada Soomaaliya oo Somaliland ay ku jirto.
Wasiir ku xigeenka wasaaradda arrimaha gudaha Somaliland Maxamed Muuse Diiriye, ayaa sheegay in digniinta kasoo yeertay dowladda Ingiriiska inay tahay mid ku kooban dowladda UK, islamarkaana aysan ku saabsaneyn deegaanada Somaliland.
Wuxuu sheegay in sidoo kale digniintaasi ay ku wajahan tahay deegaanada koofurta Somalia, balse uu la yaabay markii u arkay inay ku jiraan deegaanada Somaliland, meelaha looga digayo muwaadiniinta Ingiriiska inay u safraan.
Wasiir ku xigeenka ayaa sheegay in magaalada Muqdisho oo todobaadkiiba mar ay qaraxyo ka dhacaan inaan lala barbar dhigi karin deegaanada Somaliland, gaar ahaan magaalada Hargeysa.
idoo kale wuxuu sheegay in deegaanada Somaliland ay yihiin amaan la isku haleyn karo, balse digniinta UK ayaa waxaa ku jirtay in muwaadiniinta aysan u safri meelaha dadweynaha ku kulmaan oo Hargeysa iyo Berbera ay ku jirtay.
Wadamada caalamka ayaa muwaadiniintooda kaga sii diga halista amaan ee dalalka caalamka marka ay helaan xogo dhanka amaanka ah.
OffShare Magazine 14ka Feebaraayo 2019 Wargeyska Offshore Magazine ee wax ka qora arrimaha shidaalka ayaa shaaca ka qaaday in dowladda Soomaaliya ay qabaneyso yaboohyada 15 ceel-shidaal, taasi oo qeyb ka ah bixinta shatiyada la bixinayo sanada 2019 ee goobaha shidaalka ee badda ku dhex-yaalla.
Warbixinta wargeyska oo soo xiganaya mas’uuliyiin sare oo ka tirsan dowladda, ayaa ka duwan warkii ay mas’uuliyiinta dowladda u sheegeen warbaahinta Soomaalida ee ah inaysan iibineyn ama gorgorton gelineyn xirmooyinka shidaalka Soomaaliya.
Wargeyska ayaa qoray in shirkii London, ee ay abaabushay shirkadda Spectrum lagu dejiyey heshiisyada arrinta. Shirkaas ayaa dowladda waxay sheegtay inuu ahaa kaliya mid lagu soo bandhigayey xogta shidaalka Soomaaliya, ee aan wax suuq geyn ah shaqo ku lahayn, balse waxaa muuqata inuu sidaas ka duwanaa.
Wasiirka batroolka Soomaaliya, Cabdirashiid Maxamed Axmed ayaa u sheegay Offshore Magazine in wareegii koowaad ee bixinta shatiyada shidaal qodista Soomaaliya looga dhawaaqay magaalada Cape Town, bishii November ee 2018.
“Sanadihii dhowaa wasaaradda iyo dowladaba waxay ka shaqeynayeen sidii qorshahan loo dejin lahaa” ayuu yiri.
Shirkadda Spectrum ayaa sida uu wargeyska sheegay iibsatay xogta shidaalka ee goobaha badda, waxaana sida uu sheegay agaasimaha wasaaradda batroolka, Karar Shukri Doomay, kheyraadka shidaalka ee xeebta Soomaaliya uu noqon karaa kan ugu ballaaran Bariga Afrika ama qaaradda oo dhan.
Doomay ayaa sheegay in 11-ka July 2019 ay tahay taariikhda loo gooyey in shirkadaha daneynaya in iibsadaan xirmooyinka ay soo bandhigaan inay buuxin karaan shuruudaha, halka 29-ka August loo qabtay shirkadaha qodaya ceelasha laga rabo inay soo bandhigaan khibradooda ceel-qodis.
Gorgortanka shirkadaha ayaa ayagana loo qabtay inay ugu dambeysa soo bandhigaan 7-da November ee 2019, waxaana bil kadib la saxiixi doonaa heshiiska wadaagista wax soo saarka ee shirkadaha iyo dowladda Soomaaliya. Heshiiska ayaa dhaqan geli doona 1-da Janaayo, 2020, markaasi oo la billaabayo qodista shidaalka Soomaaliya.

WARARKA MAANTA 13ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” uga dhigtay #Soomaaliya dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad ee uu xilka hayo? Maxayse beesha calaamka u diiday inay wax dhaqaallo siiso xukuummadda sida ba’an u fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo wasiiro farabadan iskaga tageen markii musuqmaasuqiisa ay u adkaysan waayeen? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Ama yaa iscasili doona Madaxweyne Mudane Faramaajo mise Mudane Kheyre? Maxaase loo magacaabi karin Taliyaha Hay’adda Nabad-Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka ilaa hadda ayadoo uu Taliye ku-xigeenka yahay Mr. Fahad Yaasiin oo Taliye Ku-Xigeenkii Hore Sareeye Guuto Cabdalla Cabdalla fashilay inuu la shaqaysto Al-Shabaab asagoo sii kashifay inuu masuul ka ahaa in la jabsado Xafiiskii Keydka Faylasha Nabad-Sugidda oo sir badan ka hayey Mr. Fahad Yaasiin Iyo Wadashaqaynta ka dhexeysa Al-Shabaab? Meeqo nin/rag Al-Shabaab Taliyayaal ka soo ahaan jiray ayeey Xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ka dhigtay Taliyayaal Sar-Sare oo ka hawlgala laamaha amniga dalka? Yaa Ummadda Somaaliyeed runta ka qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 13ka Feebaraayo 2019 Xildhibaan Axmed Macallin Fiqi ayaa shaaca ka qaaday inay caddaatay in dowladda Soomaaliya ay ka been sheegtay heshiiska shidaalka kadib markii uu dhageystay barnaamijka Galka Baraista ee VOA.

Qoraal uu Fiqi soo dhigay Facebook, hoos ka aqriso.

Waxaan dhagaystay barnaamijka galka Baarista ee idaacadda Voa-da qeybteeda Afka Soomaaliga ee uu soo diyaariyey Wariye sare Harun Maruf oo xog badan oo dahsoonayd kuna saabsan shidaalka Soomaaliya dibadda soo dhigay.

Waxaa wax lala yaabo ah in wasiirka Batroolka u qaabilsan Villa Somalia in hadalkiisa ay ka muuqatay: aqoon yari hawsha uu ka shaqaynayo, inkiraad xaqiiqooyin jira, qarin xog muhiim ah sida saamiga shirkadda Spectrum, adeegsi sharci hore oo ay wasaaradiisu soo baabi’isay, degdeg iyo khayraadkii umaddu ay wada lahayd oo uu doonayo asaga iyo xukuumadda uu ka tirsan yahay in si mugdi ah u maamulaan.

Waxaan bogaadinayaa Xoghayihii joogtada ee u danabeeyey wasaaradda Batroolka mudane Jamaal Qaasim Mursal oo bixiyey xog badan oo wax ku ool ah, muujiyey aqoon iyo xog-ogaalnimo, daacadnimo iyo geesinimo, banaankana soo dhigay wax badan oo uu wasiirka Batroolku daboolayey.

Waxaan sidoo kale hambalyo iyo bogaadin u dirayaa jaaliyadda UK oo dareentay khiyaanada ay wadaan madaxda Villa Somalia oo ay u xilsaarteen wasaaradda Batroolka, kuwaasoo qaaday tallaabo geesinimo leh oo lagu difaacayo khyaraadka Soomaaliya oo shakhsiyaad iyo shirkado dallaaliin ah ay doonayeen in ay London kula kala wareegaan, ayadoo ay muuqato in weli ay socoto arrintii sida hadalka wasiirka Batroolka ka muuqata oo laba magaalo oo kale doonaya inuu ku soo bandhigo mashruucii xaraashka.

Waxaa ila quman in si wanaagsan loo dhagaysto warbxinta Haaruun Macruuf uu ka diyaariyey arrimaha shidaalka.

Muqdisho 13ka Feebaraayo 2019 Qaar ka mid ah milkiilayaasha gaadiidka xamuulka qaada ee ka shaqeyn jiray dekadda magaalada Muqdisho ayaa sheegay in gaadiidkooda loo diiday inay gudaha u galaan dekadda, kadib markii ay warbaahinta la hadleen.

Gaadiidleydaan ayaa sheegay in muddo shan sano ah loo diiday inay ka shaqeeyaan dekadda magaalada Muqdisho waxaana ay sheegeen inay dhibaatada lagu hayo soo bilaabatay dowladihii Xasan Sheikh Maxamuud.

Xiligaan la joogo ayay sheegeen inay xaaladda kasii dareyso islamarkaana dowladda Madaxweyne Farmaajo aysan wax ka qaban cabashada ay qabaan gaadiidleyda waaweyn ee ka xamaalan jiray dekadda.

Gaadiidleyda ayaa sheegay in shaqsiyaad gaar ah ay u gacan gelisay dekada magaalada Muqdisho, kuwaasi oo lacago xad dhaaf ah ka qaada gaadiidka qaar ee galaya gudaha dekada magaalada Muqdisho.

Cabdullaahi Cali Faarax oo ah afhayeen u hadlay gaadiidleydaan ayaa sheegay in wasaaradu ay siisay Shati, balse markii dambe ayuu sheegay in laga celiyay, taasi oo keentay inuu gali waayo dekadda.

Afhayeenka ayaa sheegay in dhibaatada ugu badan ay kala kulmeen wasaaradda gaadiidka ee xukuumadda Soomaaliya, isaga oo sheegay in gaadiid badan ay ku jiraan garaashyada Muqdisho, maadaama ay shaqo la’aan ku dhacday.

Muqdisho 13ka Feebaraayo 2019 Wasiirka wasaaradda ganacsiga iyo warshadaha xukuumadda federaalka Soomaaliya, Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa sheegay in ka wasaarad ahaan ay dhiseen guddi xoojiya tayada iyo tirada waxyaabaha dalka yaalla.

Guddigan ayaa ganacsatada kala shaqeyn doona sidii wax soo saarka dalka loo tayeen lahaa looguna heli lahaa Suuq wanaagsan.

“Waxaan halkaan ku dhisnay gudi runtii aad iyo aad loogu baahan yahay oo in badan talooyinka nooga yimid ganacsatada ee ku howlan dhoofinta wax soo saarka Soomaaliya gaar ahaan kuwa beeraha, kalluunka iyo xoolaha”

Wasiirka oo hadalkiisa sii wata ayaa sheegay in guddigan loo dhisay iney u kuur galaan wax soo saarka dalka iyo sidii tayadooda loo hagaajin lahaa looguna raadin lahaa suuq ka baxsan wadanka iyaga kaashanaya dowladda. “Waxa ay shaqadoodu tahay  iney u kuur galaan wax soo raarka dalka sidii tayadooda loo hubin lahaa iyo suuqyo lageeyo, sidoo kale waa in la hagaajiyaa sidii wax soo saarka gobollada ay is ku dhaafsan jireen madaama waddooyinkii ay burbursan yihiin, waxaad arkaysaa gobol wax soo saarkii ku  jaban yahay mid aad u sareeyo taasna waa in guddiga ay xil iska saaraan sidii dalku wax soo saarka gudaha uu wadanku u xoojin lahaa”

Ugu danbeyn wasiirka ayaa xusay in ganacsatada ay waajib tahay iney la shaqeeyaan guddigaan ay aas-aastay wasaaradda ganacsiga iyo warshadaha si wax soo saarka dalka uu u noqdo mid tayo iyo tiraba ka yeesho suuqyada  caalamka ee loo iib geeyo.

Maamulka Dowlad Puntland 13ka Feebaraayo 2019 Guddoomiyaha xisbiga mucaaradka ah ee WADDANI Dr Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi Cirro ayaa su’aalo ka keenay hadallo is khilaafsan oo madaxweyne Muuse Biixi Cabdi iyo wasiirkii maaliyadda Dr Sacad Cali Shire ka yidhaahdeen waxa Somaliland dhaafsatay Saldhigga Militari ee Berbera laga siiyay Imaaraadka.

Dr Cabdiraxmaan Cirro ayaa qoraal kooban oo uu ku baahiyay boggiisa Twitter-ka ku sheegay in shacabka Somaliland ayaan daran yahay waxaanu soo bandhigay su’aalaha ku xeeran weedhaha iska hor iyo daba yimid ee madaxweyne Biixi iyo wasiir Sacad“Madaxweyne Muuse: “Saldhigga militariga waan ka kiraynay dawladda Imaaraadka”!. Wasiir Sacadna waxa uu leeyahay “kiro kama qaadanno”! Keebaa run sheegaya? Keebaase shacabka been u sheegaya? Shacabkaygu ayaan daranaa?,” Sidaas ayuu yidhi Dr Cabdiraxmaan Cirro ku yidhi qoraalkiisa.

Madaxweyne Biixi oo hore waraysi u siiyay telefishanka Universal ayaa la waydiiyay waxa ay Somaliland dhaafsatay Saldhigga Militari ee Imaaraadka laga siiyay Berbera waxaanu sheegay in laga kireeyay “Saldhigga waa ka heshiinay, waa ka kiraynay hawshiisiina way socota waana Somaliland iyo dawladda Imaaraadka Carabta, cid saddexaad ma khuseeyo Saldhiggu,” Sidaas ayuu yidhi madaxweyne Biixi.

Hase ahaatee wasiirka maaliyadda Dr Sacad Cali Shire oo todobaadkan la waydiiyay sababta Miisaaniyadda Qaranka loogu dari waayay kirada Saldhigga laga qaado ayaa sheegay in aanu kiraysnayn “Saldhigga isaga Kiro kama qaadano. Kiro maaddaama aynaan ka qaadan kuma jiro kirooyinka,” Sidaas ayuu yidhi Dr Sacad.

Hadalladaas kala fog ayaa u muuqda kuwo jaahwareer ku riday bulshada Somaliland, islamarkaana muujinaya in xaqiiqooyin badan ka qarsoon yihiin maaddaama dhawr sanno kadib heshiisyada lala galay Imaaraadka aanay wax badan ka ogayn. Wasiir Sacad oo aan sheegin tirade sannadada la sii qadinta iyo cidda qaadatay toona waxa uu dhawaan bulshada u sheegay in Kiradii dekedda Berbera ee DP World oo sanadkiiba ah 5 Milyan oo dollar la sii qaddintay waxaanay ka mid tahay arrimaha layaabka ku noqday bulshada.

Maamulka Dowlad Puntland 13ka Feebaraayo 2019 Golaha wasiirada Puntland ee uu dhawaan ku dhawaaqay Madaxweyne Saciid Cabdullahi Deni, ayaa waxa ay keentay dareen colaad siyaasadeed oo ay kala tirsanayaa qabaa’ilada ku dhaqan Puntland.

Marka beel ahaan loo eego golaha wasiirada Puntland, waxaa loo qeybiyey laba. Marka la isku daro 9 wasiir, waxaa la siiyaya beesha Majeerteen, ayada oo 5 ka mida sagaalkaas  laga siisyay beesha Maxmuud Saleebaan ee Majeerteen oo uu ka soo jeedo Deni. Qabaailada kale ayaa waxa loo qaybiyay 9 Wasiir.

Arintaan ayaa waxa  ay dib soo nooleysay dareenka horay looga qabay Puntland, oo ahaa  in Puntland ay tahay degaan ay heystaan beesha Maxamuud Saleemaan oo ay ayagu isku bad-badalaan maamulkeeda, cida madaxweynaha ka noqonaysana waxaa markastaa laga soo xushaa beesha Maxamuud Saleemaan.

Waxa hogaanka Punland horay isku xigsaday oo qabtay:

  1. Cabdullahi Yusuf (Cumar Maxamuud)
  2. Cade Muuse(Cusmaan Maxamuud)
  3. Cabdirahman Faroole (Ciise Maxamuud)

Hadana dib ayaa loo soo bilaabay mar kale

  1. Cabdi Wali Gaas (Cumar Maxamuud)
  2. Saciid Deni(Cusmaan Maxamuud)
  3. —————- (Ciise Maxamuud) – Madaxweynaha ku xiga Saciid Deni waxa uu laga soo dooran doonaa beesha Ciise Maxamuud

Arintaan ayaa waxa in mudo kasoo horjeeday beelaha ku dhaqan Sool iyo Sanaag iyo kuwa degan degaanka Mudug.

Beesha Carab Maxamuud Saalax ayaa waxa ay soo saartay warmurtiyeed ay uga soo horjeedo magacaabista golaha Wasiiradda oo aan ayaga waxa wasiir ah laga siinin.

Dhanka kale beesha Leylkase ayaa iyadana waxaa la siiyay hal wasiir oo ay ka biyo diideen ilaa iyo hadda.

Saciid Deni ayaa sheegay in aan waxba  laga badalaynin habka loo qaybiyay Golaha Wasiirada. Salaadiinta Puntland ayaa iska fogeeyay in ayan wax shaqo ah ku laheynin, oo aan lagala tashan magacaabista golaha wasiiradda.

Uganda 13ka Feebaraayo 2019 Warbaahinta dalka Uganda ayaa baahisay  hadal ay kasoo xigteen madaxweynaha dalka Uganda Yuweri Musaveni oo ahaa talooyinka cajiib ahaa oo uu siiyay madaxweyne Farmaajo.

Qoraalka ayaa warbaahinta dalka Uganda waxay ku sheegeen in madaxweynaha Uganda uu kula taliyay madaxweyne Farmaajo inuu sameeyo ciidamo u abaabulan qaab maleeshiyaad ah, kuwaasi oo ugu dambeyn isku badala ciidan qaran.

Madaxweynaha Uganda ayaa sheegay in ciidamadaasi ay u baahan yihiin inay helaan tababaro kala duwan kuwaasi oo ugu dambeyn la qarameyn karo si ay amaanka ugala wareegaan ciidamada AMISOM.

Kulan gaar ah ayaa magaalada Addis Ababa ku dhexmaray madaxweynaha Uganda iyo madaxweynaha Soomaaliya waxaana kulankaasi ay kaga hadleen xiriirka labada dal iyo sidii loo wanaajin lahaa.

Madaxweyne Musaveni ayaa todobaad kahor Soomaaliya ku tilmaamay dal uusan  ka jirin nidaam dowladeed waxaana arintaasi ay dhalisay caro badan oo Soomaalida ay ka qaadeen hadalkaasi.

Uganda waxaa Soomaaliya ka jooga ciidamada ugu badan ee qeybta ka ah AMISOM waxaana hadda socda dadaaladii ugu dambeeyay ee bixitaanka ciidamada AMISOM.

 

Muqdisho 13ka Feebaraayo 2019 Ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa xalay howlgal ballaaran ka sameeyay qeybo ka mid ah magaalada Muqdisho oo maalmihii ugu danbeeyayba ku soo badanayeen falalka ka dhanka amniga gaar ahaan dilalka qorsheysan. Howlgal xalay ciidamadu ay ka sameeyeen degmada Warta Nabada [Ex Wardhiigley] ayeey ku soo qabqabteen boqolaal dhalinyarro ah oo leysugu geeyay goob barxad ah oo ku taala degmada, waxaana la sheegay in inta badan dhalinyaradaas la sii daayay kaddib baaritaanno lagu sameeyay, halka dhalinyarrada qaar oo laga shakiyay loo diray hay’addaha danbi-baarita.

Howlgalkan ayaa imanaya xili Al-shabaab todobaadyadii ugu danbeeyay kordhiyeen falalka isugu jira qaraxyada, dilalka tooska ah iyo weerarrada xarumaha dowladda ee magaalada Muqdisho.

Dowladda Soomaaliya ayaa marar badan oo hore ku cel celisay in ay wax badan ka qabaneyso nabad-galyada magaalada Muqdisho, hasse ahaatee waxaa muuqata in Al-shabaab si toos ah u beegsanayaan saraakiisha ciidamada, waxaana ugu danbeeyay sarkaal ka tirsanaa Booliiska Soomaaliyeed oo maalin ka hor lagu dilay degmada Hodan.

Maraykanka 13ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha dalka Mareykanka ayaa si toos ah ugu baaqay in ay is casisho Ilhaan Omar oo ka mid ah xubnaha Congress –ka kaddib qoraalkeedii loo arkay Yahuud naceybka oo ay soo dhigtay boggeeda Twitter –ka. Wuxuu sheegay madaxweyne Trump in Yahuud naceybku marnaba boos ku laheyn Congress –ka gudihiisa, sidaa daraadeed waxaa uu ugu baaqay Ilhaan in ay is casisho xubinnimada Congress ka  ama guddiga arrimaha dibedda oo ay ka tirsan tahay.

Ilhaan Omar oo ah gabar asalkeedu Soomaali yahay kana tirsan Xisbiga Dumuqraadiga ayaa dhaleeceen adag kala kulantay qoraalka ay soo dhigtay boggeeda oo ay ku sheegtay in ururka Aipac oo ah guddi u qaabilsan arrimaha Yuhuuda Maraykanka uu lacag ku bixiyo taageerada Israa’iil, laakiin raaligalin ayeey markii danbe ka bixisay.

Madaxweyne Trump ayaa raaligalinta Ilhaan ku sheegay mid aysan daacad ka aheyn, isaga oo intaa ku darray in erayada ay isticmaasha yihiin kuwo gunta hoose ee qalbigeeda uga yaala.

Waa markii ugu horeysay ee madaxweynaha dalka Mareykanku si toos ah u weerarro Ilhaan Omar dhawaan ku biirtay Congress –ka Mareykanka.

https://www.transparency.org/country/SOM

WARARKA MAANTA 12ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Xagee/halkee la geeyey dhaqaalaha loogu tallogalay shaqaalaha arrimaha dibadda #Soomaaliya? Yaa xaday $ 42 milyan ee lagu kala diray qaar kamid ahaa Guddiga Dhaqaalaha Aqalka Hoose?  Maxuu Soomaaliya uga dhigay Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Maxay beesha calamka muddo 2 sanno u diiday inay wax dhaqaallo siiso Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu qasbayaa Laamaha Amniga oo ay maamulaan rag Shabaab horay uga tirsanaan jiray inay siyaasiyiinta mucaaradka hilfaha mar kale u laabaan sidii ay u weerareen Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo gurigiisa ay u dileen hooyo uur leh iyo dhowr sarkaal? Maxayse u naceen inay beentii iyo isqaad-qaadkii Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u buunbuuniyaan Warbaahinta kala duwan karib markii ay shaqayn weysay turufadii Dowladda Khiyaano Qaran? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Ama yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare? Maxaase lacagihii loo ballanqaaday Dowladda Khiyaano Qaran loogu diiday in la siiyo sida dalalka reer galbeedka? Yaa iscasili doona Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ama Madxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?

Ha wiqleyso!

Nairobi 12ka Feebaraayo 2019 Safiirka Soomaaliya u fadhiya dalka Kenya, Maxamed Nuur Tarsan ayaa shaaca ka qaaday in safaaradda Soomaaliya ee dalka Kenya aysan lahayn wax miisaaniyad ah, oo ku filan.

Tarsan oo wareysi siiyey taleefishinka Universal ayaa sheegay inaysan jirin wax dhaqaale ah oo ku filan oo lagu socodsiiyo howlaha safaaradda aysan haysan.

Waxa uu intaas ku daray, in inta badan ay isku dabaraan lacagta laga helo baasaboorka Soomaaliga ee ay u sameeyaan dadka Soomaalida ah ee ku sugan dalka Kenya.

Tarsan ayaa dhinaca kale sheegay in xitaa uusan haysan guri uu dego oo uu ku noolaado safiir ahaan.

“Aniga laba qol inta aan ka dhex dhisto safaaradda waan degi karaa, balse taas sharaf maaha, safiirka wuxuu u baahan yahay guri karaamo leh, oo uu ku casuumi karo safiirada sida isagaba loo casuumo” ayuu yiri Tarsan.

“Aniga oo safiir ah ma waxaan dhex degaa laba qolo oo apartment ah, waxaas ma sharaf baa, haddii ninkii ugu sarreeyey waddankan uu yahay homeless (guri la’aan) waa dhibaato” ayuu yiri.

Hoos ka daawo Tarsan

 

Shabeele Hoose 12ka Feebaraayo 2019 Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa ka hadlay howlgal gaar ah oo ciidamada dowladda ay ka sameeyeen deegaano ka tirsan gobolka Shabeelaha Hoose.

Howlgalkaan ayaa saraakiisha ciidamada waxay sheegeen inay Al Shabaab kaga furteen gaadiid waday dhuxul badan islamarkaana ay ku dileen xubno doonayay inay gaadiidka gubaan.

Howlgalka ayaa ka dhacay deegaanka Doonka Dheere ee duleedka degmada Afgooye, waxaana dhanka dowladda la sheegay inay askar kaga dhimatay weerarka qorsheysan ee ay ku qaadeen Al Shabaab.

Taliyaha qeybta 60aad ee ciidanka xooga dalka Korneyl Maxamed Cabdulahi Caraaye oo la hadlay idaacada ku hadasha afka ciidamada qalabka sida ayaa sheegay iney dileen xubno ka tirsan Al-shabaab.

Taliyaha ayaa sheegay in dagaal dhexmaray ciidamada dowladda iyo kuwa Al Shabaab ay ku dhinteen 5 dagaalame oo ka tirsan Shabeelaha Hoose, sidoo kalana waxa uu tilmaamay iney howlgalkaasi ku soo furteen hub aad u fara badan.

Howlgalkaan oo kale ayaa laga fuliyay deegaanka Leego ee gobolka Shabeelaha Hoose, sida saraakiisha ciidamada dowladda Soomaalya ay sheegeen.

Al Shabaab ayaa seddexdii todobaad ee lasoo dhaafay waxay Shabeelaha Hoose ku gubeen ku dhawaad 20 gaadiid oo dhuxul usoo waday magaalada Muqdisho.

Muqdisho 12ka Feebaraayo 2019 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya qarax saaka ka dhacay magaalada Muqdisho, kaasi oo jugtiisa laga maqlay qaar kamid ah xaafadaha magaalada Muqdisho.

Qaraxa ayaa la sheegay inuu ahaa mid lagu xiray gaari Kaarib ah oo marayay agagaarka Seybiyaano ee degmada Hodon, waxaana la sheegayaa in gaariga uu goobta ku gubtay.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya in qaraxa uu ka dhex dhacay gaari ku xardhanaa calaamadda ciidamada booliska, waxaana la sheegayaa in loo malaynayo in ruux sarkaal ah loogu xiray.

Dad Shacab ayaa oo ku sugnaa goobta gaariga ku qarxay ayaa la sheegayaa inay waxyeelo kasoo gaartay qaraxa ka dhacay degmada Hodon ee gobolka Banaadir.

La soco waxii kasoo kordhaa Insha allah

Buurhakabo 12ka Feebaraayo 2019 Weerar khasaaro geystay oo ku bilowday gaari laga buuxiyay waxyaabaha qarxa ayaa ka dhacay degmada Buurhakaba ee gobolka Baay, waxaana weerarka laga helayaa warar dheeraad ah.

Bartilmaameydka weerarka ayaa lagu sheegay inuu ahaa saldhiga ciidamada Ethiopia ay ku leeyihiin degmada Buurhakaba ee gobolka Baay, balse saraakiisha ciidamada ayaa Caasimadda u sheegay in weerarka la fashiliyay.

Gaari NOAH ah oo laga buuxiyay waxyaabaha qarxa ayuu weerarka ku bilowday sida dadka deegaanka ay sheegeen, waxaana kadib xigay weerar rag ka tirsan Al Shabaab ku qaadeen  saldhiga.

Ka hor inta gaariga uusan qarxin ciidamo katirsan dowladda oo ku sugnaa degmada ayaa la sheegay inay wadaha gaariga ku amreen inuu joogsado, basle awood ayuu kaga dhaqaaqay, waxaana markii rasaas lagu furay kadib la sheegay inuu is qarxiyay.

Kadib rasaas labada dhinac ay is weydaarsadeen ciidamada dowladda iyo Al Shabaab waxaa la sheegay inay khasaaro gaartay labada dhinac, waxaana sidoo kale waxyeelo ay soo gaartay dad shacab ah oo ku sugnaa degmada.

Dhinacyada ku dagaalamay degmada Buurhakaba wali kama aysan hadlin dagaalka, balse xaalka ayaa saaka degen.

Maamulka Dowlad Jubbaland 12ka Feebaraayo 2019 Ciidamada maamulka Jubbaland ayaa burburiyay saldhigyo ciidamada Al Shabaab ay ku lahaayeen gobolka Jubbada Hoose kadib howlgal saacado qaatay oo ka dhacay halkaasi.

Howlgalka oo ay si wadajir ah u fuliyeen ciidamada daraawiishta Jubbaland iyo guutada 43 aad ee ciidamada xooga dalka ayaa ka dhacay degmada Jamaame iyo deegaano dhowr ah oo hoostaga.

Saraakiil u hadashay ciidamada Jubbaland ayaa sheegay in weerarka oo ahaa mid qorsheysan ay ku dileen xubno ka tirsan Al Shabaab islamarkaana ay ku burburiyeen saldhig ay degmada ku lahaayeen.

Saraakiisha ayaa sidoo kale sheegay in weerarka ay ku soo saareen ku dhawaad 20 miino oo dhulka la geliyay kuwaasi oo la doonayay in lala eegto gaadiidka ciidamada dowladda marka wadooyinka ay adeegsanayaan.

Dhaq dhaqaaqyada cusub ee ay ciidamada Jubbaland iyo kuwa xoogga dalka ka bilaabeen deegaanada hoostaga degmada Jamaame ayaa joog iyo jiifsi u diiday malayshiyaadka Al-shabaab.

Australia 12ka Feebaraayo 2019 Hooyo Soomaaliyeed ayaa maxkamad lagu soo taagay gobolka Queensland ee dalka Australia, ayada oo loo haysto inay gudniin fircooni ah ku fulisay laba gabar oo ay dhashay.

Labada gabdhood oo kasoo jeeda gobolkaas, ayaa la sheegay in Soomaaliya loo kaxeeyey, kadibna ayaga oo ku cayaaraya dibedda guriga ayeydood la waday laguna soo fuliyey gudniinka.

Hooyada dhashay gabdhahan ayaan magaceeda la sheegi karin sababo xagga sharciga ah dartood.

Hooyada ayaa diiday inay qirato dambiga laba dacwo oo ku saabsan inay canugeeda ka wadday gobolka si loo soo gudo.

Labada gabdhood oo da’doodu kala tahay sagaal iyo 12 ayaa Soomaaliya joogay un dhowr maalmood markii gudniinka lagu sameeyey bishii April 2015, sida ay sheegeen dacwad oogayaasha.

Way ogaayeen in gudniin lagu sameynayo, wayna soo jeedeen markii howlgalka uu dhacay, taasi oo xanuun darran ku keentay dhowr maalmood, maxkamadda ayaa sidaas dhageysatay.

Toddoba bilood kadib markii ay kusoo laabteen Australia, waxay booliiska u sheegeen “inay wax lagu sameeyey” ka hor inta dhaqtar uusan xaqiijin in qeybo ka mid ah xubnahooda dumar laga gooyey.

Maxkamadda ayaa weli socota.

https://www.youtube.com/watch?v=oRXoc1qV3gA

 

WARARKA MAANTA 11ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Maxuu Soomaaliya uga dhigay Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Maxay beesha calamka muddo 2 sanno u diiday inay wax dhaqaallo siiso Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu qasbayaa Laamaha Amniga oo ay maamulaan rag Shabaab horay uga tirsanaan jiray inay siyaasiyiinta mucaaradka hilfaha mar kale u laabaan sidii ay u weerareen Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo gurigiisa ay u dileen hooyo uur leh iyo dhowr sarkaal? Maxayse u naceen inay beentii iyo isqaad-qaadkii Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u buunbuuniyaan Warbaahinta kala duwan karib markii ay shaqayn weysay turufadii Dowladda Khiyaano Qaran? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Ama yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare? Maxaase lacagihii loo ballanqaaday Dowladda Khiyaano Qaran loogu diiday in la siiyo sida dalalka reer galbeedka? Yaa iscasili doona Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ama Madxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?

Ha wiqleyso!

Turjiga -Soomaaliya 11ka Feebaraayo 2019 Wasiirka Beeraha iyo  Waraabka Soomaaliya Mudane Siciid Xuseen Ciid ayaa dalka Turkiga  gaar ahaan Magaalada Izmir kulan kula yeeshay Wasiirka Beeraha iyo Cuntada dalkaasi Mudane Bekir Pakdemirli, waxeyna ka wada hadleen arrimo badan oo quseeya labada wasaaradood.

Kulanka oo yimid kadib marti qaad  uu Wasiirka Beeraha iyo Cuntada dalka Turkiga  u fidiyey Wasiirka Beeraha Soomaaliya Mudane Siciid Xuseen Ciid ayaa diiradda lagu saaray  iskaashiga labada dal ee dhinacyada wax soosaarka beeraha, iyo dardar galinta heshiisyo iskaashi oo ay labada Wasaaradood horey u galeen.

Wasiir Ciid ayaa dhigiisa dalka Turkiga ka dalbaday in si dhaqso ah loo hirgeliyo  mashruuca biyo xireenka magaladda Jowhar iyo dib u dhiska kaabayaasha beeraha oo ay labada dowladood horey ugu heshiiyeyn iyadoo arintaasna uu aqbalay wasiirka beeraha ee dalka Turkiga oo ballan qaaday in qorshahaasi si dhaqso ah loo fulin doono.

Kulanka labada wasiir ayaa intii uu socday waxaa sidoo kale la isku afgartay  in xaruumaha cilmi baarista iyo fidinta beeraha dalka Turkiga lagu tababaro shaqaalaha wasaaradda iyo  qeybaha kala duwan ee beeraleyda Soomaaliyeed iyo in la dhiso guddi farsamo oo labada Wasaaradood ka kala tirsan  kana kooban 10 qof.

Ugu dambeyn labada Wasiir  ayaa kawada qaybgalay bandhigga Beeraha caalamiga ah ee 14-aad oo lagu qabtay magaalada Izmir,  iyadoo ay kasoo qaybgaleen in kabadan Toban wasiir oo ka kala socday dalal kala duwan , wakiilo ka socday ururada caalamiga ah iyo wufuud heer sare ah oo madasha lagu casumay.

Maamulka Dowlad Puntland 11ka Feebaraayo 2019 Maamulka degmada Boosaaso ee gobolka Bari ayaa magaaladaasi ku gubay qamrigii ugu badnaa oo la sheegay in laga keenay dalka Ethiopia, kaasi oo la doonayay in lagu iibiyo gudaha magaalada.

68 Dhalo oo qamri ah oo maamulka Puntland ay sheegeen in laga keenay Ethiopia iyo Xashiis badan ayaa lagu gubay duleedka magaalada Boosaaso, waxaana laamaha amaanka ay sheegeen in ganacsatadii wadatay la qabtay.

Masuuliyiinta maamulka Puntland ayaa sidoo kale sheegay inay gacanta ku dhigeen lacag badan oo ay lahaayeen ganacsatada dooneysay inay ka ganacsato waxyaabaha maanta dooriya.

Magaalada Boosaaso ayaa la rumeysan inay ku sugan yihiin ganacsato Soomaaliyeed oo magaaladaasi u iib geeya waxyaabaha maanta dooriya, oo masuuliyiinta maamulka ay ku sheegeen inay amni darada qeyb ka yihiin.

Dhawaan magaalada Boosaaso waxaa gaaray ciidamadii ugu badnaa oo la doonayo inay xaqiijiyaan amaanka magaalada Boosaaso, iyaga oo ka hor tagaya dadka amni darada ka abaabula magaalada.

Waxaa dhawaan la filayaa inuu gaaro madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni isaga oo ka jawaabaya weerarkii gaadmada ahaa ee Al Shabaab ay ku dileen madaxii shirkadda P&O ee hoostagta shirkadda DP World.

 

Maamulka Dowlad Shirshabelle 11ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha maamulka HirShabeelle Maxamed Cabdi Waare ayaa wax ka badalid ku sameeyay wasaaradii Biyaha iyo macdanta Maamulka Hirshabeelle, isaga oo soo kordhiyay wasaarad cusub.

Madaxweyne Waare ayaa wasaaradda Biyaha iyo Korontada u badalay wasaaraddii biyaha iyo macdanta, waxaana uu soo kordhiyay wasaaradda Batroolka iyo Macdanta maamulka Hirshabeelle.

Wasaaradda Batroolka iyo Macdinta ee Hirshabeelle horey uma aysan jirin, waxaana arinta ay timid kadib Shirkii Shidaalka Soomaaliya looga hadlayay ee ka dhacay magaalada London.

Xogaha aan heleyno ayaa Sheegaya in madaxweynaha maamulka Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare uu aaminsan yahay in shidaalka Soomaaliya uu in badan oo ka mid ah uu ku jira deegaano hoos-taga maamulkiisa HirShabelle

Taasi ayaana dhalisay inuu durba sameeyo wasaaradda Batroolka iyo macdinta Hirshabeelle.

Madaxweyne Waare ayaa aamisan in dhulka deexda ah ee Shabeellaha Dhexe kuna teedsan dhanka xeebta inuu ku jiro Shidaal badan oo qani ka dhigaya Hirshabeelle, waana sababta loo aasaasay wasaaradda Batroolka iyo macdanta ee Hirshabeelle.

Ujeedada kale ayaa ah in wasaaradda ay qeyb ka noqon doonto shirarka Batroolka Soomaaliya looga hadlayo, iyada oo matali doonta Hirshabeelle.

Waa maamulkii ugu horeeyay oo durba sameeyay wasaaradda Batroolka, waxaana shirkii London cilmi baaristii lagu soo bandhigay ka muuqanayay in deegaanada Hirshabeelle laga helay Shidaalka ugu badan.

Maamulka Dowlad Puntland 11ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Puntland ,Saciid Cabdullaahi Deni ayaa ku dhowaaqay golaha xukuumadda cusub ee Puntland oo ka kooban 45 xubnood.

Liiska wasiirada uu soo magacaabay madaxweyne Siciid Cabdullaahi deni oo uu ku dhawaaqay agaasimaha guud ee telefishinka Puntland Jamaal Carab Yuusuf ayaa ka kooban wasiiro, wasiiro-ku xigeenno iyo wasiiru-dowlayaal waxaana ku jira 3  haween ah.

Xukuumadda cusub ayaa sugaysa ansixinta golaha Baarlamanka Puntland oo manta go’aamiyay in si wadar ah loo meel-mariyo ama loo diido.

Magacyadda golaha xukuumadda Dowladda Puntland.

  1. Wasiiirka Wasaaradda Cadaaladda Cawil Sheikh Xaamud
  2. Wasiirka Arimaha Gudaha Federalka Mohamed Abdirahman Dhabancad
  3. Wasiirka Amniga iyo DDRTa Cabdisamad Maxamed Gallan
  4. Wasiirka Maaliyadda Xassan Shire Abgaal
  5. Wasiirka Qorsheynta, Horumarinta Dhaqaalaha iyo Iskaashiga Caalamiga ah Cabdiqafaar Cilmi Xaange
  6. Wasiirka Waxbarashada iyo Tacliinta Sare Cabdullaahi Maxamed Xassan
  7. Wasiirka Caafimaadka Dr, Jaamac Faarax Xassan
  8. Wasiirka Howlaha guud, gaadiidka iyo guryeynta Axmed Bashiir Muuse
  9. Wasiirka Dekeddaha & Gaadiidka Badda Maxamed Cabdi Cismaan Majaajiyo.
  10. Wasiirka Duulista Hawada iyo Garoomada Xusseen Cismaan Lugatoor (Gabilay)
  11. Wasiirka Haweenka & Horumarinta Qoyska Aamina Cismaan Xaaji Jaamac
  12. Wasiirka Warfaafinta, Isgaarsiinta & Dalxiiska Cali Xassan Axmed Sabareey
  13. Wasiirka Xanaanada Xoolaha Siciid Cismaan Aden
  14. Wasiirka Deegaanka, Beeraha & Waraabka Ismaaciil Diiriye Gacmadiid
  15. Wasiirka Ganacsiga, Warshadaha iyo Maalgashuga Cabdullaahi Cabdi Xirsi
  16. Wasiirka Kalluumeysiga & Kheyraadka Badda Faarax Maxamuud Cawaash
  17. Wasiirka Shaqada, Shaqaalaha, Dhalinyaradda & Ciyaaraha Jaamac Faarax Muuse
  18. Wasiirka Tamarta, Macdanta & Biyaha Axmed Maxamed Yuusuf (Taaran)

Wasiir kuxigeeno.

1- Wasiir kuxigeenka Cadaaladda & Arrimaha Diinta Maxamed Cali Faarax

2- Wasiir kuxigeenka Arrimaha gudaha, Faderaalka & Dimuquraadiyadda Cabdiweli Mire Xirsi iyo Maxamed Musadaq Maxamed

3- Wasiir kuxigeenka Amniga & DDRTA Yuusuf Maxamed Ismaaciil.

4- Wasiir kuxigeenka Maaliyadda Cumar Xassan Fiqi iyo Yaasiin Ibraahin Ciise.

5- Wasiir kuxigeenka Qorsheynta, Horumarinta Dhaqaalaha & Iskaashiga caalamiga Yaasiin Mire Maxamuud.

6- Wasiir kuxigeenka Waxbarashada & Tacliinta Sare Mukhtaar Maxamuud Xassan Jayte

7- Wasiir kuxigeenka Caafimaadka Cabdinaasir Yuusuf Xaaji Xirsi

8- Wasiir kuxigeenka Howlaha guud & Guryeynta Maxamed Xuseen Xaashi

9- Wasiir kuxigeenka Dekeddaha iyo Gaadiidka Badda Yaasiin Cartan Maxamed

10- Wasiir kuxigeenka Duulista Hawada iyo Garoomada Sucaad Saalax Nuur

11- Wasiir kuxigeenka Horumarinta Qoyska & Haweenka Sahro Cabdi Xirsi

12- Wasiir kuxigeenka Warfaafinta, Isgaarsiinta & Dalxiiska Cabdisalaan Xaaji Siciid Faarax

13- Wasiir kuxigeenka Xanaanada Xoolaha Cabdiweli Seed Cali

14- Wasiir kuxigeenka Beeraha iyo Waraabka Maxamed Xassan Ciise iyo Faaisa Cali ismaaciil.

15- Wasiir kuxigeenka Ganacsiga, Warshadaha iyo Maalgashiga Mustafa Daahir Aden

16- Wasiir kuxigeenka Kalluumeysiga & Kheyraadka badda Cabdikhaaliq Maxamed Maxamuud

17- Wasiir kuxigeenka Shaqada, Shaqaalaha, Dhalinyaradda & Ciyaaraha Axmed Cabdiraxmaan Xirsi

18- Wasiir kuxigeenka Tamarta, Macdanta & Biyaha Maxamed Bashiir Cabdullaahi

Wasiiru dowlayaasha

1- Wasiiru dowlaha Madaxtooyada ee Arrimaha Dastuurka Saalax Xabiib Jaamac

2- Wasiiru dowlaha Arrimaha gudaha, Faderaalka & Dimuquraadiyadda Maxamed Axmed Kunle

3- Wasiiru dowlaha Maaliyadda Maxamed Cabdulqaadir Cismaan

4- Wasiiru dowlaha Qorsheynta, Horumarinta Dhaqaalah iyo Iskaashiga caalamiga ah Cabdiraxmaan Caydiid Ibraahim

5- Wasiiru dowlaha Waxbarashada & Tacliinta Sare Cabdullaahi Xassan Roobke.

6- Wasiiru dowlaha Caafimaadka Sayid Cumar Guuleed

7- Wasiiru dowlaha Duulista Hawada & Garoomada Maxamed Xassan Kiili.

8- Wasiiru dowlaha Deegaanka, Beeraha & Waraabka Cabdirashiid Cali Geelle.

9- Wasiiru dowlaha Kalluumeysiga iyo Kheyraadka badda Cabdiqani Geelle Max’ed.

UK11ka Feebaraayo 2019 Wasiirkii hore ee arrimaha Dibadda Soomaaliya Yuusuf Garaad Cumar ayaa soo dhigay Bartiisa Facebook Qoraal uu kaga hadlayo in muwaadinimada aysan aheyn kaliya calanka Jamhuuriyadda oo jeebka la surto.

Wuxuu sheegay in shaqsiyaadka doonaya inay cadeeyaan wadaniyadnimadooda looga baahan yahay inay isku ekaadaan hadalkooda iyo ficilkooda, islamarkaana kaliya aan loo baahneyn in Calanka Soomaaliya la isticmaalo.

Inkastoo uusan cadeyn cidda uu sida gaarka ah fariintaasi ugu dirayo, haddana waxaa muuqata in fariintiisa ku wajahan tahay siyaasiyiin badan oo lagu xanto inaysan isku mid aheyn hadalkooda iyo ficilkooda.

“In astaan calanka ah aad surto jeebkaagu waxaa keliya oo ay inoo muujineysaa in aad dooneysid in aad isku sifeyso muwaaddin waddani ah”

“Anigu waxaan waddani kaaga talo gelayaa keliya marka erayadaada iyo ficilladaadu ay abaar iyo aaranba ka tarjumayaan waddaniyad”ayuu yiri wasiir Yuusuf Garaad.

Yuusuf Garaad aoo noqday wasiirkii arrimaha dibadda Soomaaliya ayaa xilka laga qaaday isaga oo shaqo ku maqan, waxaana muuqatay xiligaasi inuusan ku qanacsaneyn xil ka qaadista lagu sameeyay

Janaale 11ka Feebaraayo 2019 degmada Janaale ee gobolka Shabeelaha Hoose ayaa sheegaya in xalay halkaasi uu ka dhacay weerar khasaaro geystay oo lala eegtay Saldhig ciidamada Alshabaab ku leeyihiin Degmada Janaale.

Weerarka oo dhacay xalay saqdii dhexe ayaa ka dambeeyay kadib markii ciidamada AMISOM iyo kuwa dowladda weerar ku qaadeen deegaanka waxaana kadib xigay duqeyn dhanka cirka ah oo ka dhacday deegaanka.

Alshabaab ayaa baahiyay inay iska caabiyeen weerar kaga yimid ciidamada ajaaniibta ah islamarkaana ay gacanta ku hayaan degmada Janaale ee gobolka Shabeelaha Hoose.

  1. Weerarka waxaa ka horeeyay duqeyn xagga cirka ah iyadoo kadib weerar dhanka dhulka ah lagu qaaday degmada Janaale.

Wararka soo baxaya ayaa sheegaya in weerarka uu geystay khasaaro dhimasho iyo dhaawac soo gaaray xubnaha Alshabaab ee kusugnaa saldhiga degmada Janaale ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Majiro wax war ah oo kasoo baxay dhanka dowladda Soomaaliya iyo taliska Mareykanka ee Africa kaasi oo ay kaga hadlayaan weerarka ka dhacay Janaale.

Labadii Todobaad ee ugu dambeeyay waxaa kordhay weerarada xaga cirka ah ee kaga imaanayay Alshabaab dhanka Diyaaradaha Drone ee Mareykanka, Waxaana weerarkii xalay la sheegayaa inuu ahaa midkii ugu xooganaa oo ka dhaca Shabeelaha Hoose.

La soco waxii kusoo kordhaa  Insha Allah .

Maamulka Dowlad Jubbaland 11ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha maamulka Jubbaland ayaa bishii lasoo dhaafay sameeyay abaabulkii ugu badnaa ee ciidamada amaanka ee Jubbaland, wuxuuna kormeeray xarumo ciidan oo badan.

Tan iyo markii uu sameeyay abaabulkii ugu badnaa iyo diyaar gareynta ciidamada Jubbaland ma jirto wax weerar ah oo ciidamada amaanka ay u geysteen xarumaha Al Shabaab kaga sugan yihiin deegaanada Jubbooyinka.

Taa badalkeeda Al Shabaab ayaa labo jeer weeraray deegaanka Baar Sanguuni, halkaasi oo fariisin u ah ciidamada amaanka ee maamulka Jubbaland, waxaana la isweydiinayaa halkuu ku dambeeyay abaabulkii Axmed Madoobe.

Saraakiisha ciidamada maamulka Jubbaland oo saxaafadda la hadlay ayaa sheegaya in wali aysan helin amarka ay ku qaadayaan weerarada ka dhanka ah Al Shabaab, islamarkaana la sugayo amarka madaxweynaha.

Warar kale oo aan heleyno ayaa sheegaya inay dhanka ciidamada AMISOM ay caqabad ka taagan tahay, maadaama iyagana ay doonayaan inay amarka howlgalka ka helaan madaxda ay ka amar qaataan, taasina waxay rajo beel ku noqotay qorshihii Axmed Madoobe.

Axmed Madoobe ayaa marar badan sheegay in dhanka dowladda Soomaaliya aysan wali ka helin kaalintii ay doonayeen, waxaana taasi uu sheegay inay caqabad ku tahay howlgalada ay la galayaan Al Shabaab.

Waxaa hadda yaraaday heegankii ay ku jireen ciidamada amaanka, waxaana wararka qaar ay sheegayaan in ciidamadii la geeyay Afmadow iyo goobo kale ay dib ugu laabteen magaalada Kismaayo.

Maamulka Dowlad Hirshabelle 11ka Feebaraayo 2019 Wasiirka Amniga dowlad gobolleedka Hirshabeelle Cabduqaadir Aadan Jeelle ayaa cabasho ka dhan ah ka bixintaan ciidamada Burundi qeybo ka mid ah deegaannada Hirshabeelle u gudbiyay Aqalka sare ee Soomaaliya. Wasiirka ayaa kulan kula xildhibaannada laga soo doorto deegannada Hirshabeelle ee ku matala Aqalka sare ee Soomaaliya, ayaa sheegay in ciidamada Burundi qorsheynayaan in ay ka baxaan qeybo ka mid ah deegaannada gobolka Shabeellaha Dhexe.

‘’AMISOM ayaa qorsheyneysa in ay isaga baxaan deegaannada Raagge Ceelle, Xaaji Cali iyo Cadaalle, arintaan waxey keeni kartaa qalqal dhinaca Amniga ah, waayo ciidamadda Soomaaliya uma diyaarasana in ay sugnaa deegaannadaa la qorsheynayo in ay isaga baxaan ciidamada AMISOM ayuu yiri Wasiirka.

Wuxuu ugu baaqay xildhibaannada laga soo doorto Hirshabeelle ee ku jira Aqalka sare in ay arintaan hoos u eegaan culeysna ku saarnaa hay’addaha ay quseyso in ay ka fiirsadaan cawaaqibka nabad-galyo darro ee tallaabadaa ka dhan kara.

Horay waxaa go’aanka ka bixintaan ciidamada Burundi ee qeybo ka mid ah deegaannada uu ka jiro maamulka Hirshabeelle cabsho uga muujiyay madaxweyne Maxamed Cabdi Waare oo walwalka arintan ku saabsan la wadaagay wakiilka howlgalka midowga Africa AMISOM ee Soomaaliya.

https://www.weforum.org/agenda/2019/02/least-corrupt-countries-transparency-international-2018/

WARARKA MAANTA 10ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Yaa qarin karin fashilka Xukuummadda Khiyaano Qaran oo ka liidata #Dowladdii hore ee #Damu-Jadiid? Yaa maanta qarin kara fashilka khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa Soomaaliya ka dhigay inay noqoto dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan Raysal Wasaare Kheyre Mise Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas”? Yaa iscasili doona Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre mise Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo kadib laba sanno oo ay Soomaaliya ay gashay kaalinta ugu musuqmaasuqa badan adduunka oo dhab? Ma jirto wax dhaqaallo toos ah ay siin doonto beesha caalamka dowladdan ugu musuqmaasuqa badan adduunka ee uu hoggaaminaayo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Iscasil Mudane Madaxweyne Farmaajo! Maxaa ugu qaylinaysaa saxaafadda/warbaahinta haddii ay musuqmaasuqa  dowladda khiyaano qaran u soo bandhigaan Shacabka Soomaaliyeed? Maxuu u noqday Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” madaxweynaha ay dowladdiisa ugu musuqmaasuqa badan adduunka sannadkii labaad sida ay kashiftay Hay’adda La-Dagaalanka Iyo Ka Warbixita Musuqmaasuqa Dalalka Adduunka loo yaqaano “Transparency International”? Maxuuse qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ay beesha caalamka si qayaxan ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiyaan xukuummaddiisa fashilantay muddadii labada sanno ee la soo dhaafay? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Maxaadse u rabtaa sidii aad kalluunka/malayga Soomaaliya uga xaraashteen Shirkaddo Janiis ah inaad kheyraadka shidaalka badda uga xaraashtaan shiraddo shisheeye ah oo reer galbeed u badan? Yaa maanta runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Xaggee/halkee ku dembaysay $ 42 milyan ee la wada xaday? Ha wiqleyso!

Addis Ababa  10ka Feebaraayo 2019 Ra’iisal wasaaraha dalka Itoobiya Abiy Ahmed ayaa magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya casho sharaf ugu sameeyay madaxda Africa ee halkaa u jooga ka qeybgalka shirka midowga Africa oo maanta furmaya. Madaxweynaha Soomaaliya iyo wafdi uu horkacayo ayaa ka mid ah madaxda ku sugan Addis Ababa ee halkaa shirka uga qeygalaya, waxaana la filayaa in madaxweynuhu uu jeediyo khudbad uu uga hadlayo xaalada dalka iyo hormaradda ay sameysay dowladda mudaddii ay jirtay.

Shir ayaa sidan waxaa siweyn leys kula eegi doonaaa sidii xal waara loogu heli lahaa dhibaatada qaxootiga iyo barakacaayasha Qaaradda Afrika, iyo sidii gacan looga geysan lahaa wax ka qabashada dhibaatooyinka nololeed ee ku xeeran.

Madaxweyne Farmaajo ayaa sidoo kale khudbadiisa ku soo qaadi doona ajandaha shirka ee xal-u-helidda iyo maaraynta qaxootiga iyo barakacayaasha ku dhibaataysan dalalka Afrika, gaar ahaan kuwa Soomaaliyeed ee ku sugan dalalka deriska ah, isaga oo soo bandhigi doona qorshaha dowladda ee ku aadan arrintan.

Muqdisho 10ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa Shaaciyay Shan arrin oo uu sheegay inay caqabad ku noqoto dowlad kasta oo loosoo dhiso dalka Soomaaliya tan iyo burburkii dalka.

Madaxweynaha dalka wuxuu sheegay in shacabka Soomaaliyeed aanan inta badan loo sheegin waxyaabaha dalkooda u diidaya dowladnimada waarta, waxaana uu sheegay in dhibaatada kaga timaada caalamka ay tahay waxyaabaha ugu horeeya ee dalka ka dagi la’yahay.

Arrinta ugu horeysa wuxuu ku sheegay inay tahay Kheyraadka tirada badan ee ku jira dalka Soomaaliya, Shacabka Soomaaliyeed oo heysta hal dhaqan, Diin iyo Af oo wadamo badan oo caalamka ah ay u arkeen in haddii dowladnimo wanaagsan ay helaan Soomaalida ay caqabad ku noqon karan dalalkooda.

Sidoo kale madaxweynaha dalka ayaa sheegay in Siyaasiyiinta uu ugu yeeray kuwa Xanaaqsan ay caqabad ku yihiin dowladnimada Soomaaliya, isaga oo sheegay in danta Guud ay ka hormariyaan dantooda gaarka ah.

Addis Ababa 10ka Feebaraayo 2019 Xogahayaha guud ee QM, António Guterres ayaa shalay magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya kula kulmay madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, halkaasi oo ay uga wada-qeyb galayaan kulan madaxeedka Midowga Afrika.

Kulanka ayaa yimid maalin un kadib sanad-guuradii labaad ee kasoo wareegtay markii Farmaajo loo doortay madaxweynaha Soomaaliya, 8-dii Febraayo 2017.

António Guterres ayaa booriyey isbeddelada wanaagsan oo ay sameysay dowladda Soomaaliya, oo hadda laba jirsatay.

Waxa uu sidoo kale hoosta ka xariiqay muhiimadda ay leedahay in dowladda Soomaaliya ay fuliso tubteeda siyaasadda loo dhan yahay, amniga, cadaaladda, dhaqaalaha, soo kabashada iyo horumarinta bulshada.

Dhammaan arrimahaas ayuu sheegay in loo baahan yahay in laga qeyb-galiyo oo lagala shaqeeyo dowlad goboleedyada xubnaha ka ah dowladda federaalka.

António Guterres ayaa sidoo kale Farmaajo u sheegay inay muhiim tahay in lasii wado wada-shaqeynta ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa dalalka saaxiibada la ah, gaar ahaan Amisom.

Xoghayaha guud ayaa dhinaca kale uga mahad-celiyey dowladda Soomaaliya joogyenta amniga iyo badbaadada shaqaalaha QM ee Soomaaliya ka taageeraya inay horumar ka gaarto arrimaha nabadda iyo mustaqbal wanaagsan oo ay helaan dadka Soomaalida.

 

Muqdisho 10ka Feebaraayo 2019Ururka Al Shabaab ayaa markii seddexaad xaalad kicin karta Shacabka Shabeelaha Hoose ka sameeyay agagaarka degmada Afgooye ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Gelinkii dambe ee Shalay xubno la sheegay inay Al Shabaab ka tirsan yihiin ayaa gaadiid kale ku gubay agagaarka deegaanka Lafoole oo ku yaala inta u dhaxeysa Muqdisho iyo Afgooye.

Waxaa ka horeysay maalin un ka hormarkii Al Shabaab ay Deegaanka DOONKA ee duleedka degmada Afgooye ay ku gubeen gaadiid kale oo ay leeyihiin dad Shacab ah.

Dhamaan gaadiidka ay Al Shabaab ku gubeen agagaarka degmada Afgooye ayaa waday Dhuxul, waxaana ay marayaan ku dhawaad 15 gaari oo dadkii waday lagu amray inay ka degtaan kadibna hortooda lagu gubay gaadiidka iyo dhuxushii ay Wadeen.

Sawiradda gaadiidkii Shalay gelinkii dambe ay gubeen Al Shabaab ayaa muujinaya dab xoogan oo gaadiidka qabsaday, kadib markii sida darawalada ay sheegeen lagu wareejiyay Shidaal, kadibna dab la qabadsiiyay.

Arinta gubidda gaadiidka ee Al Shabaab ay ka sameynayaan meel 30 KM u jirta magaalada Muqdisho ayaa muujineysa inay Al Shabaab awood u leeyihiin inay wadadaasi ka fulin karaan ujeedadooda, waxaana ka dhashay Su’aalo badan oo ay ugu horeyso in dowladda Soomaaliya aysan maamulin deegaanka iyo inkale.

Waxaa sidoo kale la isweydiinayaa maxaa keenay in Al Shabaab ay maalin iyo habeen ay gaadiidkaasi ku gubaan meel u muuqata degmada Afgooye oo ciidamada dowladda aysan ka fogeyn halka falku ka dhacayo, waxaana dhamaan gaadiidka la gubay ay kusoo wajahnaayeen Muqdisho.

Maamulka Shabeelaha Hoose ayaa sheegay inay xaalka ka warhayaan oo kaliya , balse ma muuqato talaabo kale oo la qaaday si loo badbaadiyo gaadiidka dadweynaha ee la gubayo.

Al Shabaab ayaa horey deegaanadooda kaga mamnuucay in la jaro dhirta, taasi oo ay sheegeen inay qeyb ka tahay xaalufinta dhirta.

Maamulka Dowlad Somaliland 10ka Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Somaliland, Muuse Biixi Cabdi, ayaa maanta kulan la qaatay ergayga uu waddanka Turkey-gu u magacaabay wada-hadallada Somaliland iyo Soomaaliya Mr. Oglan Baker oo uu wehelinayo wakiilka Somaliland u qaabilsan Turkiga Ambassador Ali Noyan.

Madaxweynaha iyo ergaygu Waxay ka wada hadleen arrimo door ah oo ay kamid yihiin wada-hadalladii maamulka Somaliland iyo Soomaaliya u dhexeeyey, siyaasadda guud ee mandaqadda geeska Afrika.

Muuse Biixi ayaa u sheegay ergayga in wada-hadalladii u dhexeeyey Somaliland iyo Soomaaliya maadaama oo aan wax midho-dhal laga gaadhin ay Somaliland dalbanayso in dalalka Caalamku ay qayb ka noqdaan wada-hadalkaas.

Muuse Biixi ayaa sidoo kale wada-hadallada ku xiray deeqaha Turkiga oo dhex-dhexaad noqda.

Waxa uu sheegay in deeqaha horumarineed iyo gargaarka dawladda Turkigu ku taageerto Somaliland iyo Soomaaliya aanay isu dheellitirnayn, sidaa awgeed ay Somaliland doorbidayso in si isku mid ah dalka Turkigu uu u qaybiyo kaalmooyinkaas, si uu shacabka Somaliland ugu muujiyo dhexdhexaadnimo.

Shabeele Hoose 10ka Feebaraayo 2019 Maamulka gobolka Shabeelaha Hoose ee dowladda Soomaaliya ayaa sabab cajiib ah u sameeyay gubitaanka AL Shabaab ay gubaan gaadiidka dhuxusha keena magaalada Muqdisho.

Guddoomiye ku xigeenka Shabeelaha Hoose C/fataax Xaaji Cabdulle oo saxaafadda la hadlayay ayaa sheegay in ujeedada Al Shabaab ay u gubayaan gaadiidka dhuxusha keena magaalada Muqdisho ay tahay inay ka horjeedaan jarista dhirta.

Guddoomiye ku xigeenka ayaa sheegay in sababta Al Shabaab u gubayaan dhuxusha iyo gaadiidka wada ay tahay inay doonayaan in dhirta ay kaga gambadaan duqeymaha diyaaradaha Drone-ka ka geystaan Shabeelaha Hose sida uu hadalka u dhigay.

C/fataax Xaaji, ayaa sheegay in shalay gelinkii hore ku dhawaad 11 gaari oo dhuxul wada ay kasoo gudbiyeen deegaanka Doonka ee duleedka degmada Afgooye, balse markii ay kusoo dhawaayeen Muqdisho ay Al Shabaab wadada u galeen islamarkaana ay gubeen.

Guddoomiyaha kama uusan fakarin in jarista Dhuxusha ay qeyb ka tahay nabaad guurka deegaanka, balse wuxuu ka eegay oo kaliya in Al Shabaab ku dhuumaaleysan karaan haddii aan la jarin.

Todobaad ka hor AL-shabaab ayaa degaanka Doonka ee Duleedka Afgooye ku gubtay 7 Gaari oo dhuxul u waday Muqdisho,waxaana shalay ku xigtay labo kale oo iyana ay ku gubtay duleedka Muqdisho.

Muqdisho 10ka Feebaraayo 2019 Wararka naga soo gaaraya magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug ayaa sheegaya in koox hubeysan xalay ku dileen Waqooyiga magaalada nabaddoon ka mid ahaa waxgaradka gobolka Mudug.

Nabaddoonka la dilay ayaa magaciisa lagu sheegay Cabdiqani Maxamed Cabdi Bale, waxaana baxsaday kooxdii dilka geysatay.

Ciidamada Amaanka ayaa saakay ka wada qeybo ka mid ah magaalada Howlgal ballaaran lagu sugayo amniga laguna baadigoobayo kuwii ka danbeeyay dilka nabaddoonka.

Ciidamada ayaa la sheegay in qeybo ka mid ah magaalada guri guri u baarayaan, iyaga oo sidoo kalana su’aalo weydiinaya shacabka bal haddii ay jiraan ugu yaraan cid aragtay ragga toogashada nabaddoonka ka danbeeyay.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=40&v=aKaAyvpfDuw

WARARKA MAANTA 9ka Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Yaa iscasili doona Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre mise Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo kadib laba sanno oo ay Soomaaliya ay gashay kaalinta ugu musuqmaasuqa badan adduunka oo dhab? Ma jirto wax dhaqaallo toos ah ay siin doonto beesha caalamka dowladdan ugu musuqmaasuqa badan adduunka ee uu hoggaaminaayo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Iscasil Mudane Madaxweyne Farmaajo! Maxaa ugu qaylinaysaa saxaafadda/warbaahinta haddii ay musuqmaasuqa  dowladda khiyaano qaran u soo bandhigaan Shacabka Soomaaliyeed? Maxuu u noqday Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” madaxweynaha ay dowladdiisa ugu musuqmaasuqa badan adduunka sannadkii labaad sida ay kashiftay Hay’adda La-Dagaalanka Iyo Ka Warbixita Musuqmaasuqa Dalalka Adduunka loo yaqaano “Transparency International”? Maxuuse qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ay beesha caalamka si qayaxan ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiyaan xukuummaddiisa fashilantay muddadii labada sanno ee la soo dhaafay? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Maxaadse u rabtaa sidii aad kalluunka/malayga Soomaaliya uga xaraashteen Shirkaddo Janiis ah inaad kheyraadka shidaalka badda uga xaraashtaan shiraddo shisheeye ah oo reer galbeed u badan? Yaa maanta runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Xaggee/halkee ku dembaysay $ 42 milyan ee la wada xaday? Ha wiqleyso!

Africom  9ka Feebaraayo 2019 Taliska ciidamada Mareykanka ee Africa ayaa sheegay in duqeymo ay ka geysteen 48-diii saac ee la soo dhaafay deegaanno ka tirsan gobolka Shabeelaha Hoose ay ku dileen 15 ka tirsan ururka Al-shabaab. Sida uu sheegay, Maj. Gen. Gregg Olson, madaxa howlgalada AFRICOM, duqeymaha ayaa qeyb ka ah dadaallo ay dowladda Mareyakanka ku taageereyso ciidamada Soomaaliya iyo dagaalka ay kula jiraan al-Shabaab.

Dhanka kale, sarkaalka ugu sareeya ciidamada Mareykanka ee Afrika ayaa sheegay in duqeymaha Mareykanka oo kaliya aaney guulo ka soo hoyin karin dagaalka lagula jiro al-Shabaab haddii ciidamada Soomaaliya aysan door lixaad leh ka qaadan.

Madaxda Taliska ciidamada Mareykanka ee Afrika Gen.Thomas Waldhauser oo shalay la hadlayay guddiga Aqalka Senat-ka Mareykanka ee arimaha gaashaandhigga ayaa yiri “Duqeymahan ma aha kuwa marka ugu dambeysa ka adkaan kara al-Shabaab. Halka ugu dambeysa ee ay howsha u taalo waa ciidanka qaran ee Soomaaliya oo looga baahan yahay inuu xoogeysto uu kordhiyo dadaalladiisa oo uu qaato masuuliyadda ka saaran amaanka dalkooda.”

Illaa iyo horaantii sanadkii 2017-dii, Mareykanki waxa uu kordhiyay tirada duqeymaha uu ka geysto Soomaaliya.

Sida uu sheegay taliska Africom, 35 duqeyn ayey fuliyeen sanadkaa 2017-dii, sanadkii 2018kii 47 duqeyn, halka sanadkanna ay illaa iyo hadda fuliyeen 12 duqeyn.

Duqeymihii ugu dambeeyay ayeey ka filyeen gobolada Jubada Dhexe iyo Hiiraan kuwaas oo ay ku dhinteen in ka badan boqol al-Shaabab ka tirsan.

Maraykanka 9ka Feebaraayo 2019 Wasiiru Dowlaha Wasaaradda arrimaha dibedda Soomaaliya, C/qadir Axmed Kheyr ayaa faah-faahin ka bixiyay kulan looga hadlayay sidii looga adkaan lahaa Ururka Daacish oo lagu soo gaba-gabeeyay Magaalada Washington DC ee xarunta Dalka Maraykanka. Kulanka oo ay qaban qaabadiisu lahayd Dowladda Maraykanka , ayaa waxaa ka qeyb galay Wasiiradda arrimaha dibedda ee Dowladaha Xulufadda ku ah ka hortagga Daacish.

Wasiiru Dowlaha arrimaha dibedda Soomaaliya, C/qaadir Axmed Kheyr, ayaa sheegay in shirka lagu Lafa guray sidii laysaga kaashan lahaa meelna loogu soo wada jeesan lagaa dagaalka ka dhanka ah argagixisada khatarta ku ah Caalamka ee Daacish.

Mudane; Kheyr, ayaa sheegay in sidoo kale laga hadlay sidii loo xakamayn lahaa Malleeshiyaadka Daacish ee kasoo firxanaya waddamada ay kusoo jabeen sida Ciraaq iyo Suuriya oo ay markii hore kasoo billoowdeen.

Kulanka oo ay goob-joog ahaayeen wakiillada 79 dal oo ku bahoobay la dagaallanka Daacish, Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump, Wasiirkiisa arrimaha dibedda, Mike Pompeo iyo madax ka socotay Beesha Caalamka ayaa laysku raacay in si wada jir ah loo wadaago xogaha ku aaddan la dagaallanka Daacish iyo sidii loo tir-tiri lahaa dhaq-dhaqaaqyadooda.

Addis Abab 9ka Feebaraayo 2019 Dowlad deegaanka Soomaalida dalka Itoobiya ayaa markii ugu horeysay la gaaray heshiis hub ka dhigs ah Jabhadda ONLF, taasoo loo arkayo heshiiskii ugu weyn oo dhaxmara labada dhinac. Sidoo kale Jabhada ayaa ogolaatay in ay kala shaqeyn doonto dowladda sidii loo dhameyn lahaa Saboolnimada, ku Xadgudubka Xuquuqda Aadanaha iyo waliba qodobo kale.

Jabhada ONLF ayaa Jabhadda ugu ballaaran guud ahaan marka la eego mucaaradka dalka Itoobiya oo muddo dheer dagaal kula jiray dowladdihii kala duwanaa isaga danbeeyay Itoobiya guud ahaan.

Waa sababta keentay in dowladda Itoobiya u aqoonsato ONLF in uu yahay mid ka mid ah ururrada argagixisada, ra’iisal wasaare Abiy Ahmed ayaa ka qaaday xayiraadii saarneyd isaga oo sheegay in ONLF aysan aheyn urur argagixiso, taasoo bilow u noqotay wada hadallada labada dhinac.

Wixii intaasi ka dambeeyay waxaa bilaawday wax loo arkay isbadal siyaasadeed, waxaana Jigjiga ku laabtay saraakiil iyo ciidamo badan oo ONLF ka tirsan.

Ugu dambeyntiina waxa ay saraakiisha u sareysa ONLF iyo madaxa dowlad deegaanka ku wada heshiiyeen in ciidamada ONLF laga dhigo hubka deetana lagu xareeyo xirooyin si loo siiyo tababar intooda daneenaya.

Muqdisho 9ka Feebaraayo 2019 Xeer ilaaliyaha qaranka Dr Axmed Cali Daahir ayaa muddo kadib soo hadal qaaday kiisaska la xiriira Musuq maasuqa oo dowladda hadda jirta ay masuuliyiin u xirtay.

Xeer ilaaliyaha qaranka ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya ay dad badan xabsiga u dhigtay kiisaska musuq maasuqa, islamarkaana hadda gacanta lagu hayo kiisas kale oo musuq maasuq ah.

Ma uusan sheegin shaqsiyaadka arrimahaan lagu hayo, balse wuxuu cadeeyay in hadda madaxda kala duwan ee xilalka haya ay ka feejigan yihiin kiisaska Musuq maasuqa, isaga oo sheegay in dalka uu la dagay Musuq maasuqa.

Hay’addo kala duwan ayuu cadeeyay in baaritaano lagu wado kuwaasi oo arrimaha musuqa la xiriira ay soo galeen, marka baaritaanada dhamaadaana ay soo qaban doonaan shaqsiyaadka la tuhmayo.

Dhinaca kale wuxuu soo hadal qaaday ciidamo ku dhawaad 200 gaaraya, kuwaasi oo dhawaan loo tababaray wasaaradda maaliyadda xukuumadda Soomaaliya, isaga oo sheegay in ujeedada laga leeyahay tahay inay la dagaalamaan musuq maasuqa wasaaradda iyo habka qaadista canshuuraha.

Dowladda hadda jirta ayaa xubno ka tirsan dekadda magaalada Muqdsho u xirtay kiisas musuq maasuq ku saabsanaa, waxaana qaarkood xukuntay maxkadda gobolka

London 9ka Feebaraayo 2019 Ra’iisul wasaare ku xigeenka dalka Mahdi Maxamed Guuleed ayaa magaalada London kula hadlay boqolaal dadweyne ah, isaga oo kala hadlayay waxqabadka dowladda Soomaaliya.

Mahdi Guuleed ayaa ka sheekeeyay waxyaabo badan oo dowladda Soomaaliya u qabsoomay, waxaana uu soo hadal qaaday hindise sharciyeedyadii dowladda xukuumadda ay meel marisay.

Guuleed ayaa sheegay in 27 hindise Sharciyeed ay meel mariyeen golaha wasiirada labadii sano ee lasoo dhaafay, waxaana uu xusay in madaxweynaha uu saxiixay labo hindise Sharciyeed oo kaliya.

Labada Hindise Sharciyadeed ee madaxweynaha uu ansixiyay ayaa waxay kala yihiin midka Isgaarsiinta dalka iyo midka Naafadda, waxaana kadib su’aalo laga keenay halka ay  mareen Hindise shaciyeedyada kale.

Waxaa sidoo kale su’aalo laga keenay sababta ilaa iyo hadda madaxweynaha Soomaaliya u saxiixi la’yahay Sharcigii dalka ka mamnuucayay Shirkadda DP World oo baarlamaanka labada aqal ay ansixiyeen.

Ugu dambeyn wuxuu sheegay in labada sano ee dowladda Soomaaliya u harsan ay rajo weyn ka qabaan inay wax ka qabtaan shaqooyin ay ugu horeeyaan Dastuurka iyo arrimaha doorashooyinka.

Muqdisho 9ka Feebaraayo 2019 Markab siday sokor dhan 40,000 oo Tan oo loo diiday in uu kudejiyo Sokortaas dekedda Mombasa ee dalka Kenya dabayaaqadii sanadkii 2018, ayaa todobaadkan kusoo xirtay dekedda Muqdisho isaga oo dejinaya Sokortii ay Kenya amartay in lagu celiyo waddanka Brazil oo ay Sokortu asal ahaan katimid.

Amarka dib u celinta Markabka siday Sokorta ayaa soo baxay kaddib markii  xafiiska hubinta tayada Badeecooyinka ee Kenya (Kenya Bureau of Standards (Kebs) uu diiday  in Sokortaasi gasho Kenya sabab la xiriirta dhinaca tayada iyo Bedqabka tayada oo liitay. Xafiiska ayaa kuwargeliyey shirkadda Darasa Investment Limited in ay dib u celiso Markabka sida Sokorta islamarkaana ay aan lagu dejin Karin Dekedda Mombasa.

Hay’ado kala duwan oo ay kamid yihiin maamulka canshuuraha Kenya, Maamulka dekedaha Kenya, ciidanka Badda ee Kenya iyo adeegga sirdoonka Qaranka Kenya ayaa isku raacay in Sokortani aanay tayo iyo bedqab ahaanba geli Karin Kenya.

Markabka MV Iron Lady ayaa ka goostay dekedda Mombasa ee Kenya kaddib markii xafiiska hubinta tayada Badeecooyinka ee Kenya uu qaatay go’aanka Sokorta dib loogu celinaya Brazil, balse xiriir dhexmaray ganacsatada iska leh sokortan iyo siyaasiyiin kusugan Muqdisho ayaa fududeeyey in Sokorta laga dejiyo Muqdisho.

Ilo ku dhow dekedda Muqdisho ayaa sheegay in markabku kusoo xirtay dekedda Muqdisho kaddib markii loo diiday in uu Sokorta ku dejiyo dekadda Momobasa, waxa ay ilahan xaqiijiyeen in dejinta Sokorta uu sido Markabkaasi ay ka billaabay dekedda Muqdisho, waxaana suuragal ah in Sokortani ay gasho Suuqyada haddii ay ganacsatada wadataa ku guuleystaan in ay maraan hay’adda hubinta tayada ee dekedda Muqdisho.

Maamulka Dowlad Puntland 9ka Feebaraayo 2019 Wararka ka imaanaya magaalada Boosaaso ee gobolka Bari ayaa sheegay in ciidamada amaanka ay sameeyeen howlgaladii ugu badnaa abid, iyaga oo xabsiga dhigay dad badan oo laga qabtay magaalada.

Ciidamada amaanka ayaa magaalada Boosaaso ka sameeyay baaritaano ay xaafadaha magaalada kaga baadi goobayaan shaqsiyaad xiriir la leh weerarkii lagu dilay maareeyihii dekada Boosaaso ee Shirkada hoostagta Dp World.

Waxaa adag in la helo xog dheeri ah oo ku saabsan sida loosoo abaabulay dilkii Paul Farmoso oo lagu dilay agagaara dekada Boosaaso, maadaama ruuxii dilay uu u geeriyooday dhaawac soo gaaray.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in xabsiyada magaalada Boosaaso la dhigay boqolaal dhalinyaro u badan, kuwaasi oo badankood laga qabtay xaafadda lagu tuhmayo inuu maalmo joogay ruuxii toogashada ka geystay dekada Boosaaso.

Gaadiidka gaashaaman iyo ciidamo kala duwan ayaa lagu arkayaa qaybaha kala duwan ee magaalada Boosaaso, waxaana goobaha ugu badan ee roondada ay ka sameynayaan ciidamada kamid ah xaafadaha u dhow Dekada magaalada.

Taliyaha ciidamada Booliska Puntland Gen. Muxuyadiin Axmed Muuse ayaa gaaray magaalada Boosaaso, isagoona hawlgalo dhanka amaanka ah ka bilaabay gudaha magaaladaasi xili dagaalo ay ku dhex mareen deegaano ka tirsan gobolka Bari kooxaha Al-shabaab iyo Daacish.

 

https://www.youtube.com/watch?v=5a6g7_X8ROY

WARARKA MAANTA 8da Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Iscasil Mudane Madaxweyne Farmaajo! Maxaa ugu qaylinaysaa saxaafadda/warbaahinta haddii ay musuqmaasuqa  dowladda khiyaano qaran u soo bandhigaan Shacabka Soomaaliyeed? Maxuu u noqday Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” madaxweynaha ay dowladdiisa ugu musuqmaasuqa badan adduunka sannadkii labaad sida ay kashiftay Hay’adda La-Dagaalanka Iyo Ka Warbixita Musuqmaasuqa Dalalka Adduunka loo yaqaano “Transparency International”? Maxuuse qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ay beesha caalamka si qayaxan ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiyaan xukuummaddiisa fashilantay muddadii labada sanno ee la soo dhaafay? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Maxaadse u rabtaa sidii aad kalluunka/malayga Soomaaliya uga xaraashteen Shirkaddo Janiis ah inaad kheyraadka shidaalka badda uga xaraashtaan shiraddo shisheeye ah oo reer galbeed u badan? Yaa maanta runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Xaggee/halkee ku dembaysay $ 42 milyan ee la wada xaday? Ha wiqleyso!

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo markii ugu horeysay ka hadlay dariiqa loo maro darrajo bixinta ciidamada iyo dalacsiinta saraakiisha, ayaa sheegay in marmarka qaar si qalad ah arintaan ku dhacdo. Madaxweynaha ayaa sheegay in bixinta darrajooyinka la siyaasadeeyo iyada oo laga faa’ideysanayo ayuu yiri culeysyada siyaasadeed ee dalka ka jira.

“Waxaad dhacda in qof uu ku helo garaado qaab siyaasadeed, nin shalay ahaa xidigle oo Xildhibaan fir-fircoon leh, Xildhibaankii firfircoonaa damcay inuu ka faa’ideysto xaalada siyaasadeed iyo khilaafaadka jirta”ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

Laakiin waxa uu sheegay in dowladda uu madaxweynaha ka yahay arintaan meel iska saartay kuna wargalisay sida uu hadalka u dhigay siyaasiyiinta iyo xildhibaannada intaba in aysan u keeni karin Askar ay doonayaan in la dalacsiiyo.

Wuxuu sheegay in mar marka qaar saraakiisha iyo taliyayaasha ciidamadu arkaan in Askari shalay ay xukumayeen laga sareysiiyo iyada oo loo marayo arrimo siyaasadeed, taasoo xitaa keeni karta in aan la kala amar qaadan.

Balse dhinaca kale marka la eego madaxweynaha dowladda Soomaaliya ayaa markii ugu horeysay darrajada Sareeye Guutto u dalacsiiyay Zakiya Xusseen Odawaa oo ah taliye ku-xigeenka ciidamada Booliiska Soomaaliyeed iyo Odawaa Yuusuf Raage oo hadda ah abaanduulaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed, waxaana markii ay soo baxday dalacsiintaa iyo magacaabista xilalkaa calculus uu madaxweynuhu kala kulmay dhaleeceen xoog leh, madaama darrajada uu madaxweyuhu bixiyay iyo da’da labadan sarkaal aad u kala weyn yihiin.

Uganda 8da Feebaraayo 2019 Booliska dalka Uganda ayaa cassimadda Kampala xabsiga ugu taxaabay koox weriyaal ah oo ka tirsan BBC-da.

Weriyashaan oo la xiray habeenkii Arbacada aheyd waxaa ay baaritaan ku sameynayay sida sharci darrada ah ee loo iibinaya dawooyiinka dowladda ay ugu talagashay xarumaha caafimaadka.AKHRISO

Afhayeenka dowladda Uganda ayaa codsaday in sida ugu dhaqsiyaha badan loo si daayo saxafiyiinta,.sida laga soo xigtay wakaalada wararka ee Reuters.

Dhanka kale,bayaan kasoo baxay BBC-da ayaa lagu sheegay inay la xirireen laamaha dowladda ay arrintan khuseeyso, waxaa ay ka dhawaajiyeen inay ka shaqeynayaan sidii ay arrinta uga salgaari lahaayeen.

”Waxa aan la yaabanahay sababta ka dambeysay in booliska ay xiraan weriyaashan, sida aragtideydu ay tahay, waxay dowladda ka caawinayeen inay daaha ka qaadan musuqa ka dhex jiray xukuumadda,” Afhayeenka dowladda Uganda Ofwono Opondo yaa wakaalada wararka ee Reuters sidaasi u sheegay. ” waa in si shuruud la’aan ah loo sii daayo’.

 

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo oo ka hadlay xiritaanka shirka garsoorka ayaa weerar afka ku qaaday warfaafinta isaga oo ku eedeeyey in aaney ka hadlin wanaagga.

Mudane Farmaajo oo arrinkaas ka hadlaya waxaa uu yiri “waxaa kale oo jira Mediyaha oo hadda social meiyaha ay noogu darsameen, Media(Warbaahinta) waxna waa dhisaan, waxna waa dumiyaan, waa xaqiiqo weeye, waxaan rabaa in aan xuso kuwa ugu waaweyn, ma rabo in aan magacooda sheego, weligood waxa ay ka hadli jireen wax dhibaato ah, waxaa ay ka hadli jireen waxbaa la dilay, waxbaa la dhibaateeyey, weligood kama hadlaan waxa wanaagsan ama hal talaabo oo ay dowladdu qaatay kama hadlaan, micnaheedu waxaa ay tahay shacabka ay maalin walbo ku jiraan sidii ay u qab jabin lahaayeen ama rajada uga qaadi lahaayeen”

Waxa uu intaas ku daray “Haddii marka ay qeyb ka noqon lahaayeen dhismaha dowladda, oo ay sheegi lahaayeen waxa wanaagsan oo dowladdu qabatay, dalka dhibaatooyin badan ayaa heysta, cadaawad badan ayaa ku gaadaaman,  iney gacan siiyaan inta dowladdu ka hana qaado, oo ka istaagto, markaas ay istaagto ayaa la oran karaa dumuquraadiyad loo kacay,oo dimiqoraadiyo ayaa la aaday”.

Madaxweyne Farmaajo waxaa uu sheegay in dowladdiisu aaney ciidan iyo hey’ado dastuuri laheyn si wax looga sheego, isaga oo weriyeyaasha dibadda jooga sheegay inay lacag fiirsadaan.

“Lakiin dowla aan ciidan laheyn, oo institution iyo hey’ado aan noo disneyn, madax wax lagu dhaleeceeyo, hade waxaa weeye waa dad aan qeyb ka aheyn horumarka iyo dhismaha dalka, waxaan rajeyneynaa inshaa allah in medi-yuhu  in dhismaha dowladda iyo dalkooda ka mid noqdaan, weliba kuwa gudaha ku jira ee dhalinyarada ah dadaal ayeey ka tahay, laakin kuwa dibadaha jooga culeys dhaqaale ayaa heysta, maxaa yeelay waxa ay ku jiraan deyman, marka waa in wax daran sheegaan si loo dhageysto, uniximaayaan dalka Soomaaliyeed iyo meesha ay ka yimdeen, waxa ay mas’uuliyad ka saarantahay  dantooda iyo baabuurka xunka oo ay wataan iyo guriga ay ku jiraan, mar arkaayan caruurta meel loo soo celiyo iyo mustaqbal loo sameeyo ma arkaan, waxaa ay ka hadlaan wax ay Shabaab sameysay, waxaa ay ka hadlaan wax dowladda iyo shacabka iska hor keeni kara”.

Jabuuti Iyo Masar  8da Feebaraayo 2019 Wasiirka arrimaha dibedda ee Masar ,Sameh Shoukry  iyo dhiggiisa Dalka Jabuuti, Maxamed Cali Yuusuf, ayaa Shalay ka wada hadlay  ammaanka Badda Cas iyo xaaladda Waddamada Geeska Afrika. Labadan mas’uul ayaa ku kulmay Magaalada Addis ababa ee Caasimadda Dalka Itoobiya, xilli ay isu diyaarinayeen shirka Waddamada Midowga Afrika oo dhowaan ka dhici doona halkaas, sida ay daabacday Jariiradda Anadolu.

War ay soo saartay Wasaaradda arrimaha dibedda Masar ayaa sidoo kale lagu sheegay, in Labada Nin ay ka wada hadleen xaaladda nabad gelyo ee Bariga Afrika, xiriirka Jabuuti iyo Eretrea, horumarrada ka jira Soomaaliya iyo Yemen iyo arrimaha amni ee Badda Cas.

Labada wasiir ayaa sidoo kale Diiradda saaray muhiimadda ay leedahay ilaalinta xasilloonida Gobolka iyo Badda Cas, iyaga oo isla qaadaa-dhigay sidii loo hirgelin lahaa barnaamijyo horumarineed oo wadajir ah oo ay Soomaaliyana qeyb ka tahay.

Soomaaliya ayaa door muhiim ah kaga jirta xasilloonida iyo horumarka Waddamada geeska Afrika, waxaana haatan soconaya is-beddello lagu dar-dar gelinayo is-dhexgalka iyo kobcinta dhaqaalaha Gobolka oo ay Laf Dhabar u tahay Soomaaliya.

 

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Ra’iisul Wasaaraha xukuumadda federaalka Soomaaliya Xasan Cali Khayre oo casho sharaf Muqdisho ugu sameeyay madaxda garsoorka dalka, ayaa sheegay in hagaajinta dhaqaalaha dalka, yaraynta musuq-maasuqa, horumarinta dawlad wanaagga, hir-gelinta siyaasad lagu wada qanacsanyahay iyo aaminaadda dunida ay ku xiranyihiin hir-gelinta Garsoor iyo cadaalad loo simanyahay oo dadka Soomaaliyeed ay iimaanka ku qabaan. Casho Sharafta oo ay kasoo qayb galeen guddoomiyaha maxkamadda sare, xeer ilaaliyaha qaranka, garsoorka gobalka Banaadir iyo dawlad gobaleedyada ayaa muhiimaddiisu ahayd dhiirri gelinta dardar-gelinta qorshaha hagaajinta garsoorka dalka.

Ra’iisul wasaare Xasan Cali Khayre ayaa madaxda garsoorka dalka ku ammaanay shir sannadeedka ay qabteen, waxa uuna ku dhiirri geliyay in ay joogteeyaan kulamada ay uga tashanayaan horumainta iyo hagaajinta hannaanka gasoorka dalka.

Himilooyinka tubta cadaaladda iyo amniga ayaa waxaa ku jira halbeegyo muhiim u ah horumarinta cadaaladda iyo garsoorka dalka si loo helo caddaalad loo simanyahay.

Madaxwaynaha jamhuuriyadda federaalka Soomaaliya ayaa shalay soo xiray shir sannadeedkii ugu horreeyay ee burbrkii dalka kadib looga arrinsado garsoorka Soomaaliya.

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Dawladda Turkiga ayaa dardar gelisay dib u bilaabista wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, waxaana dalka ergayga gaarka ah ee uu Turkigu u magacaabay wada hadallada Hargeysa iyo Muqdisho Dr. Olgan Bekar.

Dr. Olgan, oo ahaa safiirkii hore ee Turkiga u fadhiyay Soomaaliya, ayaa soo gaaray magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya, waxaanu kulan la yeeshay wasiirka arrimaha dibadda Somaliya Axmed Cawad.

“Waxaanu quraac sharafeed wada yeelanay safiirka Turkiga ee Soomaaliya Mehmet Yilmaz iyo ergayga uu Turkigu u magacaabay wada hadalada Soomaaliya iyo Somaliland Dr. Ogan Bekar. Turkigu wuxuu ahaa martigeliyaha iyo fududeeyaha wada hadalada ilaa markii si rasmi ah loo furay sannadkii 2012.” Sidaas waxa yiri Wasiirka arrimaha dibadda Soomaaliya, waxaanu sheegay inay labadan diblomaasi ee Turkiga ah ka wada hadleen arrimahan oo ay is dhaafsadeen fikrado kala duwan.

Geesta kale, warar xogogaala oo helnay ayaa xaqiijiyay in ergaygan Dr. Olgan Bekar ee uu Turkigu u magacaabay wada hadaladu uu ku soo jeedo caasimadda Somaliland ee Hargeysa si uu kulan ula yeesho Madaxweyne Biixi, waxaana la filayaa inay ka wada hadlaan dib u bilaabista wada hadalada.

Wasiirka arrimaha dibadda Somaliland Yaasiin Faratoon ayaa toddobaadkii hore u sheegay inaanay dawladda Somaliland weli go’aan ka gaadhin damaca uu Turkigu ku doonayo in dib loo bilaabo wada hadaladaas.

Si kastaba ha ahaate dawladda Turkiga ayaa u muuqata inay dardar xoog leh gelisay sidii ay kulan isugu iman lahaayeen Madaxweynayaasha Somaliland iyo Soomaaliya Muuse Biixi Cabdi iyo Maxamed Cabdillaahi Farmaajo, waxaanu ergaygani wada hadalada u qaabilsan Turkigu doonayaa inuu u kala dab qaado labada Madaxweyne.

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Al Shabaab ayaa markale gaadiid weyne ku gubay meel ku dhow degmada Afgooye ee gobolka Shabeelaha Hoose, kuwaasi oo la sheegay inay ku sugnaayeen deegaanka Doonka.

Al Shabaab ayaa gelinkii dambe ee shalay deegaanka Doonka oo aan ka fogeyn degmada Afgooye ku gubay gaadiid dadweyne, waxaana ku xigtay inay xalay kuwo kale ay ku gubeen isla deegaanka.

Guddoomiye ku xigeenka gobolka Shabeelaha Hoose ee dowladda Soomaaliya C/fataax Xaaji Cabdulle ayaa sheegay inay ka warhayaan dhibaatada dadka shacabka ah ay kala kulmayaan Al Shabaab, isaga oo sheegay inay dhawaan jawaab ka bixin doonaan.

Gelinkii dambe ee shalay iyo xalay ayaa la sheegay in xubnaha Al Shabaab ay ku gubeen deegaanka Doonka ku dhawaad 5 gaari, waxaana ka horeysay todobaad ka hor markii 7 gaari ay ku gubeen isla deegaanka.

Sababta ka dambeysay gubidda gaadiidkaan ayaa la sheegay in Al Shabaab ay gaadiidka ku qabteen iyaga oo dhuxul wada, islamarkaana ay deegaanadooda ka mamnuuceen jarista dhirta.

Waa markii labaad oo gaadiid dhuxul usoo wada magaalada Muqdisho Al Shabaab ay ku gubaan deegaanka Doonka ee duleedka magaalada Muqdisho.

Maamulka Dowlad Puntland 8da Feebaraayo 2019 Wararka naga soo gaaraya magaalada Boosaaso ayaa sheegaya in ciidamadii dhawaan gaaray magaaladaasi ay bilaabeen fuinta amarkii uu siiyay madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni.

Ciidamadan oo u badan kuwo Boolis ah ayaa dhawaan gaaray magaalada Boosaaso, waxaana la sheegay inay durba bilaabeen howlgal lagu xaqiijinayo amaanka magaalada, sida saraakiisha ay sheegeen.

Ciidamada ayaa heysta amar labo maalin ka hor kasoo baxay madaxweynaha Puntland, kaasi oo ahaa inay wax badan ka badalaan hanaanka sugidda amaanka magaalada Boosaaso oo dhawaan dil uu ka dhacay.

Toddobaadkan ayaa waxaa  magaalada Boosaaso gaar ahaan dekadda magaalada agu dilay madaxii shirkadda P&O ee maamusha dekedda magaalada Boosaaso, waxaana dilkaasi sheegtay Al-Shabab. Taliyaha Ciidamada Booliska Puntland Jen. Axmed Muuse oo saxaafadda la hadlay ayaa sheegay in ciidamada dheeraadka ah ee la geeyay magaalada Boosaaso ay fulinayaan amarka madaxweyne Deni, islamarkaana ay sugi doonaan amniga.

Madaxweyne Deni ayaa isagaba ku wajahan magaalada Boosaaso, waxaana muuqata in howlgalada ay yihiin kuwo labo ujeedo laga leeyahay, waxaana wali socda baaritaanka dilkii ruuxii ajnabiga ahaa ee Boosaaso lagu dilay.

Muqdisho 8da Feebaraayo 2019 Guddoomiyaha maxkamadda Darajada Koowaad ee ciidamada Qalabka sida Xasan Cali Nuur Shuute, ayaa ka hadlay garsoorka dalka iyo culeesaadka ka jira.

Wuxuu sheegay in sanadkaan 2019 ay rajo weyn ka qabaan in guddoonka maxkamadda sare ee dalka iyo dhamaan dadka ka shaqeeya cadaaladda inay dhameystiraan shaqooyinkii hagaajinta hanaanka garsoorka ee horey loosoo qabtay.

Sidoo kale wuxuu sheegay in Sanadkaan ay rajeynayaan in meesha ay ka baxdo in cadaaladda laga raadiyo baraha Bulshada iyo Siyaasadda, islamarkaana ay dadka dareemaan inay heleen cadaalad sax ah.

Hay’addaha garsoorka ayuu sheegay inay u taalo shaqo adag oo ah inay garsoorka dalka Gaarsiiyaan meesha ugu sareyso, si meesha ay kaga baxdo in cadaalad laga raadiyo baraha Bulshada.

“Maxkamadda sare iyo dadka ka shaqeeyan cadaalada waxaan ka rajeynayaa inay ka shaqeeyaan dhameystirka shaqooyinkii hore loosoo qabtay, oo meesha ay ka baxdon in AL Shabaab dadka u raadiyaan cadaalad”.

“Waxaan rajeyneynaa in garsoorka dalka uu noqdaa halka kaliya ee shacabka ku kala baxaan oo meesha ay ka baxdo in cadaaladda xal looga raadiyo Siyaasad iyo baraha Bulshada”ayuu yiri Shuute.

Hadalkaan ayuu ka jeediyay shirkii garsoorka dalka oo shalay lagu soo gabo gabeeyay magaalada Muqdisho.

https://www.youtube.com/watch?v=AYt4rHsO68U

WARARKA MAANTA 7da Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Ma og tihiin inuu  Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Agaasime ka soo noqday Shirkadda Soma Oil and Gas ee ay niman shisheeye aasaaseen si ay u xadaan kheyraadka shidaalka Soomaaliya inta laga dhigi Raysal Wasaaraha Soomaaliya asagoo $ 2 milyan oo saami beenaad ahaan ah ka aqbalay inuu ku yeesho Shirkadda Soma Oil and Gas? Mase og tahay sharciyadda ay jabisay Shirkadda Soma Oil and Gas ee habka saamileeyda iyo sharuucda kale ee dalka UK ama sharuucda caalamiga marka qof wax uu ku darsanaayo shirkad sida maalgashi iyo wixii lamid ah? Haddaba hadda waxaa la baarayaan $ 2 milyan ee  Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre uu ku darsaday Shirkadda Soma Oil and Gas iyo bangiga ay lacagtaas u taalay sida uu u sameeyey waayo asagoo aan waxba haysan ayuu ka soo tagay dalka Norway marka sharciga lacagaha adduunka iyo kan dalka #UK ayaa si sharci-darro ah u jabiyey asagoo $ 2 milyan oo saami beenaad ah ku aqbalay inuu Agaasime ka noqdo Shirkadda Soma Oil and Gas oo ilaa iyo hadda qof kale oo Agaasime ka noqda aysan jirin sababtoo ah waxaa kuwa socda dadkii aasaasay iyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre sida ay u jabiyeen sharciyadda UK iyo sharciga caalamka taasna waxay sababtay asagoo Raysal Wasaare ka ah Soomaaliya muddo labo sanno inay beesha caalamka diido inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee  Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed? Maxayse labada aqal u wada shaqayn karin? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Ha wiqleyso!

Muqdisho 7da Feebaraayo 2019 Waxaa maanta magaalada Muqdisho ka dhacay shirka sanadlaha ee arrimaha caafimaadka Soomaaliya oo sanad walba ay soo qaban qaabiso Jaamacada Jamhuuriya ee magaalada Muqdisho. Kulanka ayaa waxaa diirada lagu saaray cilmi baaris la xiriira arrimaha caafimaadka, iyadoo ay ka soo qeyb galeen cilmi baarayaal caafimaad oo ka kala yimid dalal kala duwn oo caalamka, dhakhaatiir caafimaad, xubno ka socday kuliyadaha caafimaad ee jaamacdaha dalka, qaar ka mida hay’adaha gargaarka ee Soomaaliya, ardayda Jaamacadaha, xubno ka tirsan wasaarada caafimaadka dalka, wasiiru dowlaha Wasaaradda waxbarashadda ee Soomaaliya iyo arday wax ka barata culuumta caafimaadka.

Eng. Maxamed Axmed Black oo ah Guddoomiyaha Jaamacdda Jamhuuriya ayaa sheegay in sanadkan shirka uu ka baallaaran yahay sanadkii hore , iyadoo lagu soo bandhigayo daraasado iyo cilmi baaris gaaraya illaa 24 oo dhamaantood lagu eegayo xaalada caafimaad ee dalka Soomaaliya iyo sidii wax looga qaban lahaa.

“Sanadkan waxaa ka soo qeyb galay cilmi baarayaal kala duwan oo ka kala yimid dadalal iyo xarumo cilmbdhis oo kala duwan oo caalmi ah Waxaana lagu soo badhigay ilaa 24 cilmi baadhis ah oo laga sameeyay arimha caafimaadka ee dalka.”

Prof. Cabdi Geelle oo ka tirsan machadka caafimaadka ee dalka Norway, isla markaana goobta ku soo baadhigay cilmi baaris khuseysa sida ugu macquulsan ee loo yarayn karo dhimashada hooyada iyo dhalaanka ayaa xusay in cilmi baarista ay sameeyeen lagu ogaaday in ka badan 800 oo hooyo ah ay geeriyooto xilliga dhalmada boqolkii kun ee hooyo ee ku umula dalka Somaaliya isla markaana la doonayo in la helo xal looga hortago arrintaas

Wasiiru dowlaha Wasaaradda Waxbarashadda Soomaaliya Hon. C/raxmaan Maxamuud Cabdulle oo kulanka goobjoog ahaa ayaa sheegay in maanta ay u tahay maalin weyn, iyadoo ay khubaradda dhanka caafimaadka ah ee Soomaalida ah ay maanta aqoontooda la wadaagayaan dadka Soomaaliyeed.

“Waa nasiib wanaag in maanta ay tahay maalin aqoon iyo cilmi la is dhaafsanayo, waa maalin taariikhi u ah dalka Soomaaliya, waa maalin ay khubaradii somaaliyeed ku howlanyihiin sideen ugu hortagnaa khatarah dalka ka jira.”

In kasta oo ay jiraan dadaalo baaxad leh oo dib u soo kabasho marka la eego dhanka caafimaadka, hadana wali waxaa ay Somaaliya heer hoose kaga jirtaa dunida marka la eego khatarta caafimaad ee kadhalata xanuunada la dawayn karo ama kuwa laga hortagi karo.

London 7da Feebaraayo 2019 Maanta oo Khamiis ah taariikhdu tahay 07 bisha Feberaayo 2019ka ayaa lagu wadaa in magaalada London uu ka furmo shirka looga hadlayo shidaalka Soomaaliya, oo maalmihii ugu danbeeyay hadal heyntiisu ku badneyd baraha bulshada iyo qeybaha kala duwan ee warbaahinta. Magaalada London waxaa gaaray oo ku sugan kana qeybgalaya shirka maanta furmaya Wasiirka Batroolka dowladda Soomaaliya Cabdirashiid Maxamed Axmed, Agaasimaha Wasaarradda,  iyo mas’uuliyiin ka kala socda dowlad gobolleedyada dalka.

Shirkan oo muran badan uu ka dhashay ayeey siyaasiyiinta mucaaradku sheegeen in uu yahay mid lagu xaraashayo sida ay hadalka u dhigay kheyraadka Soomaaliya, hasse ahaatee waxaa arintaa beenisay dowladda Soomaaliya.

Dowladda ayaa sheegtay in shirka London uu yahay mid lagu soo bandhigayo macluumaadka sahmin shidaal oo Soomaaliya laga sameeyay.

Wasiirka Batroolka Soomaaliya Cabdirashiid Maxamed Axmed ayaa sheegay in sahankii la sameeyay uu muujinayo in Sooomaaliya laga helay cadeymo muujinaya shidaal, shirka London na lagu soo bandhigi doono.

Dhanka kale shirkadda Spectrum oo ah shirkad qayb ka ah shirka London ayaa sheegtay in shirka London lagu soo bandhigi doono aagagga cusub ee ku soo kordhay sahminta shidaalka Soomaaliya.

Shirkadda ayaa sheegtay in shirka London uu yahay mid ay wasaarada Betroolka iyo Macdanta ee Soomaaliya ay xarigga uga jari doonto ayna qeexi doonto qeybihii ugu dambayay oo lagu wado inay ka koobnaadaan 50 xirmo oo ku fadhiya dhul dhan 173,000 km .

Laakiin dhinaca kale marka la eego dhaliisha ay soo jeedinayaan siyaasiyiinta mucaaradka ayaa u muuqata mid shaki weyn abuurtay, waxaana soo baxaya aragtiyo kala duwan oo qeybaha bulshadu ka qabaan shirkan.

London 7da Feebaraayo 2019 Xubno matalaya dowlad goboleedyada oo ka qeyb galaya shirka ka dhacaya magaalada London ayaa ka hadlay mowqifka maamul goboleedyada ee shirkaasi.

Xubnaha oo saxaafadda la hadlay ayaa sheegay in shirka ka dhacaya magaalada London inuusan jirin wax heshiis ah oo lagu kala saxiixan doono magaalada London, islamarkaana aysan jirin wax xaraash ah oo lagu sameynayo Shidaalka Soomaaliya.

Xubno matalayay Dowlad Goboleedyada kala ah Koonfur Galbeed,Hir-Shabeelle,Galmudug,Puntland iyo Jubbaland ayaa u ambabaxay Magalada London si ay shirkasi uga qeyb galaan.

Xubnaha ayaa sheegay in shirkaasi laga faafiyay warar been abuur ah islamarkaana aysan jirin wax xaraash ah oo lagu sameynayo shidaalka Soomaaliya

Eng C/qaadir oo ah lataliyaha dhanka Qeybraadka ee maamulka Galmudug ayaa sheegay in kaliya shirka London lagu soo bandhigayo daraasaad horey loogu sameeyay biyaha Soomaaliya sanadihii 2014 ilaa 2015.

Wuxuu sidoo kale sheegay in ujeedada laga leeyahay shirka ay tahay in la ogaado marka hore ma saxbaa in dalkeena Shidaal leeyahay, waxaana kadib loo bandhigayaa dhamaan shirkadaha daneynaya in laga faa’ideysto shidaalka.

 

Maamulka Dowlad Hirshabelle  7da Feebaraayo 2019 Jowhar ayaa sheegaya in madaxweynaha maamulka Hirshabeelle uu markale isku shaandheyn ku sameeyay golaha wasiirada maamulka Hirshabeelle.

Isku shaandheynta ayaa markale waxaa kusoo baxay xildhibaanadii ugu badnaa ee maamulka Hirshabeelle, kuwaasi oo maalmihii ugu dambeeyay aad u mucaaradsanaa madaxweyne Waare.

Waxaa muuqata inuu ku qancinayo xildhibaanada baarlamaanka ee ka aragti duwanaa, kuwaasi oo dhaliilsanaa hanaanka shaqo ee madaxweyne Waare.

Hoos ka akhriso isku shaandheynta wasiirada Hirshabeelle.

Muqdisho 7da Feebaraayo 2019 Wasiirka Wasaaradda Gadiidka iyo Duulista Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Salaad Oomar ayaa dhagax dhigay qeybo hor leh oo la doonayo in lagu balaariyo garoonka, si loo helo dhul banaan oo ka fog goobta ay diyaaradaha ku soo degaan.

Wasiirka ayaa xusay in goobta cusub ee dhagax dhiga lagu sameeyay ay tahay goob loogu talagalay in looga hortago biyaha badda oo soo gaaraya qeybta diyaaradaha ay ku soo degaan.

“Waxaan uga mahadcelinayaa shirkadaan FAVORI, waxaana ku heshiinay in ay inoo sameyso dhismahaan, maadama biyaha badda ay saameyn ku yeesheen halka diyaaradda ay kusoo degto, kaddib dhismahaan darbiga iyo dayactirkaba waxa uu qeyb weyn ka qaadan doonaa horumarinta garoonka, isagoo uga mahadceliyay Shirkada FAVORI sida ay ugu heelantahay Hormarinta garoonka oo ka mid ah kaabayaasha dhaqaalaha Dalka”. ayuu yiri Wasiir Oomaar.

Waa Sharciga garoomada Caalamka in halka diyaaradaha ay kusoo degaan ay leeyihiin labada dhinac 150 mitir oo dhul banaan ah, si looga hortago qataraha soo wajaha diyaaradaha, waxaana qeybta cusub ee lagu kordhinayo garoonka ay ka hortegeysaa in goobta ay diyaaradaha ku soo degaan ay soo gaarto biyaha badda.

Garoonka Diyaaradaha Aadan Cade ayaa waxa sameyn ku yeeshay dagaaladii sokeeye ee Dalka ka dhacay, kuwaas  oo sababay in muddo badan uusan helin wax dayactir ah, hase yeeshe waxaa maanta qandaraaskaasi la siiyay Shirkada FAVORI oo haatan gacanta ku heysa maamulkiisa.

Injeerada Dhisayo Garoonka ayaa waxa ay sheegeen in waxbadan uu ka bedelayo dhulkaan lagu darayo shaqada garoonka ,waana habka garoomada Caalamka ay ku Shaqeeyaan.

Shirkadaan ayaa qandaraaska ay kula jirto Soomaaliya waxaa uga dhiman 10 sano, waxaana maamulka loogu daray in horumarin ku sameyso garoonka, si loo balaariyo shaqada garoonka Aadan Cade ee magaalada Muqdisho.

 

Muqdisho 7da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed Soomaaliya Cabdicasiis Xasan Maxamed (Laft-gareen) ayaa shalay xabsiga Habar-Khadiijo ee ciidamada NISA ku booqday Sheekh Mukhtaar Roobow Cali Abuu-Mansuur, oo u xiran dowladda.

Kulanka ayaa la sheegay in looga hadlay dadaallo ay wadday beesha Roobow iyo wada-hadal ay la lahayd dowladda oo ku saabsan in lasii daayo Roobow, dowladdana xaal-marin ka bixiso dhibkii ka dhacay magaalada Baydhaba.

Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in Lafta-gareen uu Roobow ku war-geliyey qaar ka mid ah qodobada heshiis la diyaarinayo in lagu xaliyo dhibkii dhacay, islamarkaana lagu sii daayo Roobow.

Waxyaabaha Roobow loo ballan-qaaday ayaa waxaa ka mid ah, In lasii daayo dowladana ay xaal-marin siiso, halka dhibanayaasha dhibkii Baydhaba ay heli doonaan magdhow. Waxaa sidoo kale loo sheegay in la qabanayo shir looga xaajoonayo dhibkii gaaray Abuu-Mansuur isaga iyo kooxdiisa ololaha.

 

Maamulka Dowlad Puntland 7da Feebaraayo 2019 Shaqaalihii ajaaniibta ahaa ee shirkadda P&O Ports ee dekedda Boosaaso ayaa shalay isaga baxay Puntland, sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ay u sheegeen Caasimada Online.

Shirkadda P&O waa shirkadda maamusha dekedda Boosaaso, waxaana iska leh oo ay hoos tagtaa shirkadda DP World  ee laga leeyahay dalka Imaaraadka Carabta.

Go’aanka ay ku baxeen shaqaalaha ajnabiga ah, ayaa yimid kaddib markii dhawaan halkaas lagu dilay maamulihii shirkadda ee mashruuca dekedda Boosaaso, Paul Anthony Formosa, islamarkaana la dhaawacay ku xigeenkiisa.

Xubnaha baxay ayaa aaday dalka Imaaraadka Carabta, oo la rumeysan yahay inay kasii aadi doonaan dalalka ay u kala dhasheen.

Maamulka Puntland ayaa wali ku adkaysanaya in haba-yaraatee aan maamulkii dekedda waxba iska baddalin oo ay si buuxda gacanta ugu hayso shirkadda P&O Ports, islamarkaana bixitaanka shaqaalaha ay tahay un mid kooban ilaa xaaladda laga dejinayo.

Dhanka kale, waxaa Boosaaso gaaray cutubyo si gaar ah u hubeysan oo ka tirsan ciidamada Puntland kaddib markii uu sidaas amray madaxweynaha hadda la doortay ee Puntland Saciid Cabdullahi Deni.

Meydka Paul Anthony Formosa ayaa weli la aasin, wuxuuna yaallaa Boosaaso, ayada oo baaritaan lagu sameynayo.

 

Maamulka Dowlad Puntland 7da Feebaraayo 2019  Masuuliyiinta maamulka Puntland ayaa xog dheeraad ah ka bixiyay saameynta dhaqdhaqaaqa dekadda magaalada Boosaaso uu ku yeeshay dilkii loo geystay madaxii Shirkadda P&O oo hoostagta Shirkada DP World.

Wasiirka Dekadaha iyo Gaadiidka Badda Puntland Saciid Maxamed Raage oo saxaafadda kula hadlayay magaalada Boosaaso ayaa ka hadlay sida uu noqon doono heshiiskii shirkada lala galay iyo isbadalka maamulka dekadda kadib dilkii Paul Farmoso, maareeyihii dekadda.

Wasiir Saciid Raage, ayaa ugu horeyn sheegay inay dib u bilowdeen howlihii shaqo ee dekadda oo saacado kooban hakab ku jirtay kadib dilkii ka dhacay afaafka hore ee dekaddda magaalada Boosaaso.

“Dhacdadii ka dhacday dekadda magaalada gaar ahaan guriga Shirkada P&O waan ka tacsiyeyneynaa, waxaana soo hagaagaya dadkii ku dhaawacmay oo uu ku jiray ruux Hindi ah iyo ciidamada”ayuu yiri wasiirka.

“Ajaaniibtii wuu saameeyay dilkii dhacay, laakiin hal qof kama dhoofin dalka,shaqadana ma joogsaneyso maxaa yeelay dad kale ayay tababareen oo howsha sii wadi kara, haddana wey socotaa howsha dekada”

“Ninka Muslim ayuu ahaa, walow aanan aniga arag masaajidkana waa laga sheegay, in Ibraahim la yiraahdo isagaa ii sheegay, dowladeydana wey igu og tahay ayuu igu yiri inuu Muslin qaatay oo diintii kale uu ka tagay isagaaba ii sheegay”ayuu yiri wasiirka.

 

Muqdisho 7da Feebaraayo 2019 Baarayaal ka socda dalka UK, ayaa baaritaan ka sameeyey gudaha Soomaaliya, ayaga oo raadinaya ninkii dilay 21 jir degenaa magaalada Sheffield ee dalka UK.

Kavin Brisset ayaa waxaa mindi la geliyey 14-kii August 2018, isaga oo socda waddada Langsett Walk ee xaafadda Upperthorpe ee magaalada Sheffield. Waxa uu afar maalmood kadib ku geeriyooday isbitalka.

Axmed Faarax oo ah 29 jir Soomaali ah, sidoo kalena loo yaqaan magaca Reggie, ayaa loo raadinayaa inuu ka dambeeyey dilkan.

Baaraha sare ee booliiska Sheffield ayaa yiri “baaritaanka aan ku raadineyno Axmed Faarax waa uu socdaa, waxaana laga fulinayaa gudaha UK iyo Somalia, si aan usoo helno”

Axmed Faarax ayaa la rumeysan yahay in xiriir la leeyahay dad ku kala sugan magaalooyinka Sheffield, Cardiff iyo Birmingham.

Ashmore ayaa codsaday in qof kasta oo haya akhbaar la xiriirta ninkan uu lasoo xiriira booliiska, isaga oo qarinaya.

“Waxaan rumeysannahay inay jiraan dad ka mid bulshada Soomaalida oo haya akhbaar muhiim ah oo la xiriirta Axmed Faarax, balse aan weli nala soo xiriirin” ayuu yiri.

Afar dhallinyaro ah oo sanadii tagtay loo xiray dilka Brisset ayaa lasii daayey kadib markii dambi lagu waayey.

 

London 7da Feebaraayo 2019 Magaalada London waxaa maanta ka furmaya shir ay soo qaban qaabisay wasaaradda batroolka xukuumadda Soomaaliya, oo dowladda ay sheegtay in lagu suuqgeynayo shidaalka la rumeysan yahay inuu ku jiro Soomaaliya.

Dad u badan siyaasiyiin ayaa shirkaasi ku tilmaamay in uu yahay mid lagu xaraashayo shidaalka dalka Soomaaliya, ayada oo dowladda federaalka ay beenisay.

Si kastaba, shirkadda leh qaban-qaabada shirkaas ayaa soo bandhigtay qorshaha Soomaaliya ee shirkaas.

Shirkadda Spectrum, ayaa sheegtay in shirka London lagu soo bandhigi doono aagagga cusub ee ku soo kordhay sahminta shidaalka Soomaaliya.

Shirkadda ayaa sheegtay in shirka London uu yahay mid ay wasaaradda betroolka iyo macdanta ee Soomaaliya ay xarigga uga jari doonto ayna qeexi doonto qeybihii ugu dambayay oo lagu wado inay ka koobnaadaan 50 xirmo oo ku fadhiya dhul dhan 173,000 km .

Waxaa sidoo kale shirkadda Spectrum ay qoraalkeeda ku xustay in shirka London lagu soo bandhigi doono shuruucda iyo hanaanka ku xeeran arrinta shidaalka Soomaaliya.

Si kastaba, shacabka Soomaaliyeed ayaa ka warsugaya natiijada kasoo baxda shirka magalada London oo ay ka qeyb geli doonaan wafdi ka socda dowladda federaalka Soomaaliya.

Dhinaca kale, dibadbax looga soo horjeedo shirka, oo ay soo qaban-qaabiyeen qaar ka mid ah Soomaalida London ayaa la filayaa inuu ka dhaco dibedda hotelka lagu qabanayo shirka

 

Bariire Feebaraayo 2019 Bariire ee gobolka Shabeelaha Hoose, kadib markii ciidamada sida gaarka u tababaran oo taageero ka helaya kuwa Mareykanka ay weerareen deegaankaasi.

Ciidamada Kumaandooska dowladda Soomaaliya oo watay labo diyaaradood oo Helicopter ah ayaa la sheegay inay weerareen deegaanka Bariire oo saldhig u ahaa Al Shabaab, waxaana kadib degtay ciidamada.

Weerarka ayaa waxaa ka horeeyay Duqeyn dhanka Cirka ah oo ay Diyaaradaha dagaalka ee Drones-ka ay deegaanka Ku qaadeen, waxaana Markii Weerarka uu dhacay ka dib bilowday Dagaal toos ah oo Deegaanka ka dhacay.

Dadka deegaanka ayaa soo sheegaya in ciidamada Mareykanka iyo Kuwa Dowladda Soomaaliya ay gudaha u galleen degaanka waxaana ay si toos ah u bartil maameydsadeen Saldhig ay deegaankaasi ku lahaayeen Alshabaab.

Ciidamada Mareykanka oo dhulka u degtay ayaa la sheegay inay qeyb ka ahaayeen weerarka tooska ah ee lagu qaaday deegaanka Bariire, waxaana saaka xaalka uu u muuqda mid degen.

Dowladda Soomaaliya, Taliska ciidamada Mareykanka ee Africom iyo Al Shabaab wali wax war ah kama soo saarin dagaalka ka dhacay deegaanka Bariire ee gobolka Shabeelaha Hoose.

Khasaaro ayaa la sheegayaa inuu ka dhashay weerarka, waxaana bartilmaameydka weerarka uu ahaa xubno ka tirsan Al Shabaab oo ku shirayay xiligaasi goobta la weeraray.

 

Muqdisho 7da Feebaraayo 2019 Madaxweynihii hore ee dowlad deegaanka Soomaalida Ethiopia Cabdi Maxamuud Cumar ayaa markii ugu horeysay ka hadlay xarigiisa iyo maxkamadaha marar badan lasoo taagay.

Cabdi Maxamuud Cumar ayaa hadalkaasi ka sheegay mar shalay la soo taagay Maxkamadda Federalka ee ku taalla caasimadda dalkaasi ee Addis Ababa, waxaana lagu soo oogay dembiyo badan oo ay ku jirto inuu ka dambeeyey dagaal-beeleedyo ka dhacay Kilinka 5-aad.

Mar uu Garsooraha Maxkamadda wax ka weydiiyey Cabdi Maxamuud Cumar inuu fahamsan yahay Dacwadaha loo haysto, waxa uu si kooban u sheegay inuu fahamsan yahay, isla markaana ay yihiin Eedeymo la soo dhoodhoobay oo aan waxba ka jirin.

Dacwadaha Cabdi Maxamuud Cumar waxaa kaloo kula eedeysnaa 47 xubnood oo ka tirsanaa Maamulkiisa, balse 6 ka mid ah ayaa loo qabtay Kiiskaasi, halka inta kalena ay ka cararay dalka Ethiopia. Xubnaha shalay dacwadda ku wehliyey Madaxweynihii hore ee Maamulka Soomaalida Ethiopia waxaa ka mid ahaa Madixii  Xafiiska Arrimaha Haweenka iyo Carruurta ee Maamulkiisa, Raxma Maxamed Haybe, Madixii hore ee Xafiiska Arrimaha Qurbo-joogta, C/risaaq Sehane Cilmi, Taliyihii hore ee Boliska ee Maamulkii hore, Farxaan Daahir iyo labo xubnood oo kale oo lagu kala magacaabo Warsame Cabdi iyo Guuleed Cabdi.

Dhegeysiga Dacwada shalay ayaa ahayd markii 4-aad ee Cabdi Maxamuud Cumar iyo xubno kale la soo golo-joojiyo Maxkamadda, waxayna Maxkamadda Federalka Ethiopia sheegtay in  dhegeysiga Kiisaska loo haysto Cabdi Maxamuud Cumar iyo xubnaha kale dib u dhigtay ilaa bishan Feberaayo 27-da.

isbiga uu hogaamiyo madaxweynihii hore ee dalka Shariif Sheikh Axmed ayaa bayaan cad kasoo saaray shirka maanta ka furmayo magaalada London ee dala Ingiriiska.

Bayaanka kasoo baxay xisbiga Himilo Qaran ayaa ka koobnaa dhowr qodob oo ku saabsan dhibaatada Shidaalka Soomaaliya kaga imaan kara iyo digniinaha ay jeedinayaan.

Xisbiga ayaa walaac ka muujiyay Tilaabadda lagu suuq geynaayo Shidaalka Soomaaliya , xilli ay wali ay qabyo yihiin Sharciyadda loogu tala galay Shidaalka.

http://www.somaoilandgas.com/shareholders

WARARKA MAANTA 6da Feebaraayo 2019 Sir Culus!

Su’aalaha Maanta: Maxuuu u fashilmay khiyaanadii xaraashka shidaalka iyo kheyraadka Soomaaliya ee uu diyaariye inay shirkad shisheeye la wareegto khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxayse Shirkaddii Soma Oil and Gas ee #UK u xirtay websitekeedii markii ay ogaatay inay Soomaaliya yeelatay Shirkad magaca saxda wadato ee Somali Oil and Gas Company taasoo ay wada leeyihiin Xildhibaannadda Labada Aqal Iyo dhammaan Ummadda Soomaaliyeed? Maxayse beesha caalamka ku diiday inay dhaqaallo muddo 2 sanno ah xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo xaqiiqsaday inay beesha caalamka wax dhaqaallo siin donnin xukuummaddiisa muddada 2 sanno ee soo socota haddii uu weli khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” sii ahaado Raysal Wasaaraha Xukuummadda Federaalka Soomaaliya taasoo uu ka dhigay inay Soomaaliya sannadkii labaad gashay kaalinta  adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Maxayse weli u wada shaqayn la yihiin labada aqal ee dalka? Mise waxay ayguna weli u kala shaqaynayaa dowladdo shisheeye oo si hoose u kala siiya dhaqaallo? Yaa wada xaday $ 42 milyan ee fashilkeedii qaar kamid ah Guddigga Maalliyadda Aqalka Hoose la cayriyey? Maxuuse Xeer Ilaaliyaha Guud ee Qaranka Mr. Axmed Cali Daahir uga hadli la yahay musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Guddoomiyaha Maxkamadda Sare uga aamusan yahay khiyaanooyinka ay wadaan Xafiiska Raysal Wasaaraha Soomaaliya ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed? Soomaaliyeet hurdada ka kaca oo difaacda dalkiina iyo kheyraadkiina!

Muqdisho 6da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Koofur Galbeed oo maalmihii ugu dambeeyay ku sugnaa magaalada Muqdisho ayaa kulan gaar ah la qaatay ra’iisul wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre.

Wararka aan ka heleyno madaxtooyada Soomaaliya ayaa sheegay in kulan saacado qaatay ay yeesheen madaxweynaha maamulka Koofur Galbeed iyo ra”isul wasaaraha dalka Xasan Cali Kheyre.

Kulankaasi oo arimo badan looga hadlayay ayaa waxaa diiradda lagu saaray sii deynta  Mukhtaar Roobow Abuu Mansuur iyo xaaladihii ka dhacay magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.

Kulanka waxaa sidoo kale qeyb ka ahaa Senetaro ka tirsan aqalka sare ee baarlamaanka iyo xildhibaanada maamulka Koofur Galbeed kuwaasi oo ku wehlinayay safarka uu kaga yimid magaalada Baydhabo.

Xildhibaanada iyo madaxweynaha dowlad goboleedka Soomaaliyeed ee Koofur Galbeed ayaa iska xog waraystay  xaalladda guud ee deegaanada Maamulka Koonfur Galbeed, isagoo Xildhibaanada u sheegay in la joogo xilligii loo midoobi lahaa wax u qabashada bulshada ku dhaqan Koonfur Galbeed.

Ma jirto xog dheeri ah oo warbaahinta laga siiyay kulanka gaarka ahaa ee ka dhacay magaalada Muqdisho ee u dhaxeeyay ra’iisul wasaaraha Soomaaliya iyo madaxweynaha

Qaramadda Midooway 6da Feebaraayo 2019 Qaramada Midoobay ayaa ka hadashay markii ugu horeysay muddo bil iyo maalmo kadib goorta laso magacaabayo wakiilka xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsanaanaya Soomaaliya.

Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Gutteres ayaa sheegay inuu tagayo magaalada Addis Ababa ee dalka Ethiopia, halkaasi oo uu kaga qeyb galayo shir looga hadlayo arimaha Africa.

Wuxuu amaanay dowladda Soomaaliya, isaga oo sheegay in Soomaaliya ay hadda gaaray horumar badan, islamarkaana loo baahan yahay in Caalamka ay si dhow ula shaqeeyaan dowladda.

Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay ayaa sheegay in dhawaan lasoo magacaabi doono wakiilka QM ee Soomaaliya, isaga oo sheegay inay socdaan latashiyo badan oo ay sameynayaan. Qaramada Midoobay iyo Soomaaliya ayuu sheegay inuu soo hagaagayo xiriirkooda oo mugdi aan buurneyn uu galay tan iyo horaantii sanadkaan oo dowladda Soomaaliya ay dalka ka ceyrisay Haysom.

Dowladda Soomaaliya ayaa dhankeeda lagu dhaliilay go’aana tooska ahaa ee ay ka qaadan Nicholas Haysom, waxaana Dowladda llagu wargeliyay inay ka taxadarto go’aanadaasi oo kale.

Dowlad Gobaleedka Somaliland 6da Feebaraayo 2019 Hogaamiyaha Xisbiga Wadani C/llaahi Maxamed Ciro ayaa ka hadlay xaaladda dhaqaalaha ee Somaliland iyo dhaqaalaha badan ee deyn ahaan loo geliyay Somaliland.

C/raxmaan Cirro ayaa sheegay in xukuumadda Somaliland ee hadda talada haysa aysan waxba ka qaban waxyaabaha Shacabka Somaliland ka faliyeen inay qabato, isaga oo sheegay in Muuse Biixi uu ku fashilmay u adeegidda dadweynaha.

“Madaxweynaha waxa laga filayay iyo waxyaabaha uu dadweynuhu u balan qaaday waa ku fashilmay, arrimaha dibadda, dib u heshiisiinta iyo dhaqaalaha waxba kama qaban madaxweynuhu”.ayuu yiri Ciro.

Sidoo kale C/raxmaan Cirro ayaa soo hadal qaaday dhaqaalaha badan ee deynta ah, isaga oo sheegay in lacagtaasi horey ay xog ahaan u hayeen dadweynaha Somaliland, balse hadda ay banaanka timid waxii muddo la qariyaba.

“Shacbiga intaa wey hadal hayeen, deynta 80 Milyan ee lagu wareejiyay madaxweyne Muuse Biixi, deyn la qariyay bey aheyd, sabab shacbiga looga qariyay ma garanayo, arintaasi Alle ayaa kashifay baan isleeyahay waxii shacabka sheegayay baa soo baxay”.

Ugu dambeyn hogaamiyaha Wadani ayaa sheegay in xukuumadda uu ugu baaqayo inay banaanka keento cadeymaha muujinaya sida deyntaa badan ay  u gashay xukuumadii Siilaanyo.

“Xukuumada waxaan ugu baaqayaa siduu shacabka  u deymoobay loo sheegay, warbixin buuxdana shacabka laga siiyo deyntaa iyo sidey shacabka deyntaa ku gashay iyo waxyaabaha loo qabtay”ayuu yiri C/raxmaan Cirro.

Muqdisho 6da Feebaraayo 2019 Guddiga Kheyraadka, kaabayaasha dhaqaalaha iyo gaadiidka ee Aqalka Sare ee baarlamanka Soomaaliya ayaa kasoo horjeestay Shirka shidaalka Soomaaliya ee la qorsheeyey inuu London ka dhaco 7-da Febraayo. Ilyaas Cali Xasan Guddoomiyaha guddigaasi War kasoo baxay Xafiiskiisa ayaa lagu sheegay in shirkan uu yahay sharci-darro, islamarkaana Soomaaliya aysan qaban karin shir noocan oo kale ah ilaa laga ansixiyo sharciga shidaalka dalka.

Maraykanka 6da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Maraynkanka Donald Trump ayaa jeediyey khudbaddii sanadlaha hayad ee “State of the Union” taas oo uu kaga hadlo xaaladda dalka iyo waxyaabihii u qabsoomay dowladii mudadii ay jirtay.

Madaxweyne Trump ayaa Khubaddiisa waxaa uu si gaar ah kaga hadlay dhaqaalaha, arrimaha socdaalka, qodobka muranku ka taagan yahay ee darbi laga dhiso xuduudda Maraykanka iyo Mexico iyo qodobo arrimaha dibadda khuseeya sida sababta maamulkiisu u taageerayo hoggaamiyaha mucaaradka Venezuela,isagoo si faah faahsan uga hadlay arrimahaasi oo idil.

Munaasabadaasi waxaa goob joog ka ahaa mudanayaasha labada Aqal ee Congaresska iyo Senateka dalkaasi,waxaana madaxweynaha Mareykanka uu ku booriayay in ay go’aan ka gaaraan howlaha dowladda horyaala sidii loo xalin lahaa muranka siyaasadeed ee taagan iyo sidii loo sugi lahaa ammaanka dalkaasi,isagoo ula jeedo dhismaha derbiga xadka Mexcico iyo Mareykanka.

Qaar kamid ah siyaasiin u muuqday in ay ku aragtio ahaayeen madaxweyne Trump oo hadal jeediyay ayaa in badan ku taageeray dadaalka uu wado madaxweynaha,gaar ahaan xakamaynta soo galootiga,balse waxaa jiray kuwo kale oo siweyn u lafa guray dhibaatada bani’aadanimo ee ka dhalankarta,waxaana jira qoysas badan oo ku dhec lumay xuduudda caruur iyo waalidiintooda.

Dhismaha derbiga xadka ay wadaagaan Mareykanka iyo Mexico ayaa qeyb weyn ka qaatay khilaafka siyaasadeed hay’adaha dowladda Mareykanka,kuwaasi oo sababay in ay hakad galaan howlihii shaqo ee dowladda.

 

London 6da Feebaraayo 2019 Farqiga u dhexeeya shirkadda Schlumberger iyo shirkadaha waaweyn ee shidaalka ayaa ah in Schlumberger ay ka macaashto goobaha dawlad la’aanta.

Dhammaan hawlgalladii shirkaddan ee waddamada Libya, Burma, Turkmenistan, Chad iyo Angola waxay dhaliyeen su’aalo fara-badan oo ay ku jiraan xadgudubyo ka dhan ah bani’aadamka oo illaa hadda aan la iska wareysan.

Muddadii ay shaqeyneysay Schlumberger weligeed kama xishoon cambaareynta hay’adaha xuquuqda aadanaha, madaxdeeduna marar dhif ah ayey warbaahinta la hadlaan — waana marka ay iyaga dan ugu jirto xogta warbaahinta ay siinayaan.

DUMARKA TURKMENISTAN

Dukuminti diblomaasiyadeed (diplomatic cable) oo uu qoray danjire hore oo Mareykanka u joogay waddanka Turkmenistan, ayna faafisay shabakadda Wikileaks ayaa lagu arkay dhaqamo la yaab leh oo shaqaalaha Schlumberger ka geysteen dalkaasi.

“Schlumberger ayaa kireysatay nin u dhashay Turkmenistan si uu daafaco danaha shirkadda, una dhimo kharashka kaga baxa baadda iyo laaluushka booliska Turkmenistan ka qaadaan shirkadda Schlumberger,” ayuu qoray danjiraha hore.

“Waxaa xitaa uu ka caawiyey inay u gooyaan xisaab-xirkii laga rabay inay sameyso shirkadda. Wuxuu kaloo ka badbaadiyey musaafuris shaqaale u shaqeynayey Schlumberger oo lagu heley xadgudub galmo haween u dhashay dalkaasi— oo ah lama taabtaan halis ah.” ayuu sii raaciyay qoraalka warqad-diblomaasiyeedka.

Qoraal kale oo loogu talagalay gudaha Waaxda Arrimaha Dibedda Mareykanka, hase yeeshee lagu qoray wargeysyada ayaa lagu sheegay in shirkadda Schlumberger laga soo xigtay inay sheegtay in  “musuqmaasuqa ka jira dalka Turkmenistan uu ka sahlan yahay kan ka jira Kazakhstan iyo Azerbaijan”- oo ay labaduba ka hawlgashay shirkaddan.

NIGERIA

Schlumberger waxay sheegtay in ay saddex jibaar gaarsiisay kharashka dhanka amniga kaga baxa oo markii hore ahaa 55% miisaaniyadeeda guud eek u baxda shaqada shidaalka ee ay ka wadday dalka Nigeria sababtuna waxay ahayd falal afduub ah oo loo geystay shaqaaleheeda. Taasi micneheedu wuxuu yahay inay kireysatay calooshood u shaqeystayaal hubeysan oo reer Nigeria ah.

Sannadkii 2005, Waaxda Arrimaha Dibedda Mareykanka ayaa qirtay in Schlumberger iyo labo shirkadood oo kale: Halliburton iyo Baker-Atlas ay qaab suuq-xirasho (monopoly) ay uga faa’ideen shidaalka Imaaraadka Carabta iyo Kuwait ayna ka qaadeen faa’ido xad-dhaaf ah.

DAGAALKII CIRAQ

Schlumberger iyo Halliburton waxay xiriir hoose muddo dheer la lahaayeen Madaxweyne ku xigeenkii hore ee Mareykanka Dick Cheney, iyadoo la sheegay inay ka mid ahaayeen kooxihii u ololeeyay in duullaan lagu qaado Ciraq si looga faa’ideysto kheyraadkeeda shidaalka.

Shirkadda Halliburton waxaa la sheegaa in mulkiyadeeda uu leeyahay Cheney. Waxaa la wariyay in dagaalkii Ciraq ay shirkadda Halliburton ka heshey faa’iido dhan $39.5 Billion oo uga soo xarootay adeegyo kala duwan oo ay siineysay ciidamada iyo hay’adaha Dowladda Mareykanka ee Ciraq joogay, waxaana adeegyadaas ku jiray dhanka ammaanka iyo dhismaha.

CYPRUS

Bishii Agoosto 2016, Wasiirkii Caddaaladda Cyprus ayaa dacwad laaluush ah ku soo oogay labada shirkadood Schlumberger iyo Halliburton kaddib markii ay ku caddaatay inay si sharci darro ah ku soo galeen dalka oo ay ka qaateen shatiga baarista shidaalka iyagoo laaluushay saraakiil ka tirsan dowladda Cyprus.

Haddaba dhammaan dhacdooyinkan waxay caddeymo u noqon karaan sida aanay nadiif u ahayn shaqada shirkaddan. Waxaana hubaal ah in haddii ay lugaha la soo gasho Soomaaliya, oo aan aaminsanahay inay ka sharci iyo tabar yar tahay waddamada aan soo sheegnay, inay ka geysan karto dembiyo ka daran kuwaa aan aan horey u tilmaamay.

Bal u fiirso in wasiir dhan lagu casuumay shir la leeyahay shidaalkii dalkaaga ayaa lagu xaraashayaa (sawirka 2aad) oo hotel la dejiyo iyo cunto dhowr maalmood ah oo laga bixiyo looga beddelanaayo shatiyo!!!

‘W/Q: Abdalle Ahmed Mumin

Kenya 6da Feebaraayo 2019 Safiirka Soomaaliya u fadhiya dalka Kenya Danjire Maxamuud Axmed Nuur “Tarsan” ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya ay baahi wayn u qabto in laga qaado xayiraadda hubka ee saaran si ay uga adkaato kooxaha argagixisada ah eedhibaatada ka wada Soomaaliya iyo gobolka bariga Afrika.

Wareysi uu siiyay Wargeysta Standard ee ka soo baxa dalka Kenya Axaddii, ayuu danjire Tarsan ku sheegay “Waxaa jira dadaallo badan oo ay ciidanka AMISOM iyo kuwa xoogga dalka Soomaaliyeed ay wadaan si ay guulo u gaaraan, Laakin ciidankeennu waxauu u baahan yahay hub horumarsan iyo tababar, Ciidankeenu waxa ay haystaan hubka ay haystaan kooxada AL-Shabaab oo kale, haddaba sideen u noqon karnaa kuwa guulaysta?”

Danjiraha ayaa sii raaciyay “Tusaale, Mareykanka oo haysta ciidanka ugu xooggan uguna qalabka fiican adduunka ayaa kula dagaallamaya Daalibaan dalka Afghanistaan 17 sano, laakin ma aysan ka guulaysan wali, ayagoo xittaa ka hub sarreeya, Marka sideed uga rajaynaysaan dowladda Soomaaliya oo ay saaran tahay cunaqabataynta hubka ee Qaramada Midoobay in ay si xoog leh ula dagaasho Al-Shabaab”.

“Waxay la mid tahay in ay gacmaha naga xireen, kaddibna -caalamku- noo sheegayo in aan la dagaallano Al-Shabaab.

Mar la waydiiyay sida ay dowladda Soomaaliya u aragto ka bixidda ciidanka AMISOM ee Soomaaliya ayuu danjireTarsan yiri “Aragtideennu waa in haddii ciidanka AMISOM ay baxayaan lagu beddelo ciidanka Soomaaliya oo aad u tababaran, una hubeysan.

Caqabaddu waxay tahay, beesha caalamka ayey ahayd in ay nagacaawiyaan tababarka iyo qalabaynta 30 kun oo ciidanka XDS ah marka ay AMISOM dalka ka baxayso 2021-da, laakin taasi ma socoto hadda, Waxay la micno tahay ciidanka XDS hadda ma buuxin karaan kaalintaas”.

DanjireTarsan ayaa sheegay in Soomaaliya ay tahay dalka kaliya ee Afrika ku yaalla ee dagaal kulajira laba urur oo argagixiso caalami ah.

“Kaliya lama dagaallamayno Al-Shabaab, laakin waxaan sidoo kale la dagaallamaynaa ISIS ama Daacish, Soomaaliya waa dalka kaliya eeAfrikaan ah ee la dagaallamaya laba urur oo argagixiso caalamiya ah oo kujira xudduudaheena, beesha caalamkuna waxa ay wali nagu haysaa cunaqabatayn hub oo saaran dalkeenna, Hadda, waxaan wajahaynaa caqabad kale oo hub ayaa si sharci darro ah dalkeena uga soo galaya Yemen. Waa xuquuqda madax-bannaanideenna in aan difaacno nafteenna, laakin sideen ula dagaallamaynaa kooxahaas haddii aananhubeyn Karin ciidankeenna?

Sidaas darted, waxaan jeclaan lahayn in dowladaha gobolku oo ay Kenya ugu horreyso nooga ololeeyaan fagaarayaashacaalamiga ah, si cunaqabataynta hubka looga qaado waddankeenna. Ayuu yiri Danjire Tarsan

Ugu dambeyn, Danjiraha ayaa ka hadlay xiriirka wanaagsan ee Soomaaliya iyo Kenya, iskaashiga ganacsi iyo ammaan ee labda dal iyo waliba horummarada dhaqaale,  siyaasadeed iyo fursadaha maalgashi ee ka jira waddanka Soomaaliya.

Dowlad Gobaleedka Puntland 6da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa qorsheynaya inuu isku diyaariyo safarkiisii ugu horeeyay ee uu kaga dhaqaaqayo magaalada Garowe ee xarunta maamulka Puntland.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in madaxweyne Deni uu katagayo magaalada Garowe marka uu ku dhawaaqo golaha wasiirada maamulka Puntland, isaga oo kadib safar u dhaqaaqaya.

Safarkiisa ugu horeeya ee uu kaga tagayo magaalada Garowe ayaa la sheegay inuu ku aadi doono magaalada Boosaaso ee gobolka Bari oo xaalado amni ay kusoo kordheen tan iyo markuu xilka qabtay.

Wararka ayaa intaa ku daraya in ujeedada madaxweyne Deni u tagayo magaalada Boosaaso ay tahay inuu isbadal weyn ku sameeyo laamaha amaanka ee gobolka Bari iyo kan magaalada Boosaaso.

oosaaso waxaa ka dhacay dil ay sheegteen masuuiyadiisa Al Shabaab  kaasi oo lala eegtay sarkaal sare oo ka tirsan Shirkadda DP World, kaasi oo kasoo jeeda Jazeerada Malta ee dalka Talyaaniga.

Madaxweynaha ayaa waxaa la qorsheynayaa inay horey u raacaan qaar kamid ah xubnaha golaha wasiirada, waxaana wasiirada shaqada ugu horeyso ay ka bilaabi doonaan magaalada Boosaaso, sida xogta aan ku heleyno.

Dowlad Gobaleedka Hirshabelle 6da Feebaraayo 2019 Xildhibaan Nuur Xaashi oo kamid ah Xildhibaanada Baarlamaanka Hir-Shabeelle, dhanka kalena ku jira Guddiyada Baarlamaanka Maamulkaas ayaa sheegay in maanta kulan ay lahaayeen ay hor istaageen Ciidamo uu sheegay in uu soo diray Madaxweyne Waare.

Askartaan ayuu tilmaamay Xildhibaanka in ay dalbadeen in lagu wareejiyo Furaha Xarunta, Xildhibaanadane ay kala tagaan, sidaasne uu ku amray Madaxweynaha Hir-Shabeelle Maxamed Cabdi Waare.

Xiisad iyo buuq ka dhashay arrintaan kadib waxaa kusoo baxay Madaxweyne ku xigeenka Hir-Shabeelle Cali Guudlaawe oo telefoon kula hadlay Guddoonka Baarlamaanka, askartiina ku amray in ay xarunta isaga tageen sida uu Mustaqbal u sheegay Xildhibaan Nuur Xaashi.

Fadhigooda ayuu tilmaamay Xildhibaanka in maanta uu ka baaqday, laguna go’aamin lahaa kulankooda berri oo uu sheegay in uusan hubin qabsoomid iyo dib u dhac toona.

Xildhibaan Nuur Xaashi ayaa tallaabadaan ku tilmaamay in Madaxweynaha uu ku tumanayo Dastuurka Hir-Shabeelle, maadaama uu sheegay in iyaga ay doorteen kolkiisii hore.

Guddoonka iyo Xildhibaanada ayuu sheegay in laga sugayo go’aanka ay ka qaataan arrintaan oo ah mid ku cusub Hir-Shabeelle sida uu hadalka u dhigay.

Madaxweynaha Maamulka Hir-Shabeelle wali ma jiro war kasoo baxay oo uu kaga warcelinayo Eedahaan ah in uu Ciidamo u diray Xarunta Baarlamaanka si ay u hor istaagaan fadhigooda.

Holland 6da Feebaraayo 2019 Nin horay uga tirsanaa xisbiga shacbawiga ah ee midigta fog ee Geert Wilders (oo isna ah nin Islaamka aad u neceb) ee dalkaasi Holland ayaa ku dhawaaqay inuu qaatay diinta Islaamka.

Joram Van Klaveren oo aad u cambaarayn jirey Islaamka ayaa sheegay in uu bilaabay inuu buug ka qoro Islaamka. “Intii aan qorista ku guda jirey ayaan ka hor imid xaqiiqooyin aragtidaydii Islaamka kala xooray,” ayuu ku yiri idaacadda Dutch radio.

Van Klaveren ayaa xubin ka ahaa Xisbiga Freedom Party (PVV) min 2010 ilaa 2014, balse wuxuu xisbiga iskaga tegey 2014, markii uu Wilders taageerayaashiisa oo isu soo baxay waydiiyay inay doonayaan Marookaan yar ama badan oo ay jamaahiirtii ku qayliyeen “In yar!, in yar!, in yar!”

Kaddib markii uu ka tegey PVV, Van Klaveren wuxuu samaystay xisbi u gaar ah oo la yiraahdo For Netherlands Party, balse hal kursi kama helin doorashadii baarlamanka ee 2017, kaddibna wuu iskaga baxay siyaasadda.

Van Klaveren oo aad u dhaliili jirey Islaamka xilligii PVV ayaa mar yiri “Islaamku waa been” iyo “Qur’aanku waa sun,” sida uu weriyay warsidaha NRC. Balse iminka wuxuu sheegay in xisbiga PVV uu ku dhaqmo siyaasad ah in wixii xunba Islaamka lala xiriiriyo, taasina ay khalad tahay.

Arnoud van Doorn, oo ahaa sarkaal ka tirsanaa PVV oo laftiisu horay u Islaamay ayaa u hambalyeeyay Van Klaveren isagoo Twitter kusoo qoray: “Marna ma filaynin in PVV uu noqon doono meel ay kasoo fufaan dadka qaadanaya Islaamku.”

Dowlad Gobaleedka Somaliland 6da Feebaraayo 2019 Guddida dabagalka iyo ilaalinta hantida qaranka ee golaha wakiilada ayaa ku dhawaaqay in xukuumada madaxweyne Muuse Biixi Cabdi ay la ildaran tahay dayn dhan 80 milyan oo dollar taas oo ay ku wareejisay xukuumadii madaxweyne Siilaanyo.

Gudidan ayaa shaacisay hadalkan culus kadib markii ay kulan la qaateen wasiirka maaliyada Dr. Sacad Cali Shire isla markaasna ay su’aalo ka waydiiyeen waxyaabo ay sheegeen in madaw badan ku jiro oo ka mid ah miisaaniyada dawlada ee sanadkii ina dhaafay 2017.

Sida oo kale gudidan ayaa shaaciyay in si aan haboonayan loo maamulo lacagta loogu talo galay horumarinta gobalada bariga Somaliland ee 2% ah, waxaanay gudidu soo bandhigeen in 2017-kii masaajidka madaxtooyada laga dhisay lacagtaas isla markaasna ay lacagtaasi ku baxdo qaab bilaa tixraac ah.

Xildhibaan Ibraahim Mahdi Buubaa oo ka mid ah gudidan oo warbaahinta la hadlay isaga oo uu barbar taagan yahay wasiirka maaliyada Sacad Cali Shire ayaa ugu horayntii waxa uu hadalkiisa ku bilaabay “Waxaanu u mahad naqaynaa wasaarada maaliyada , wasiirka maaliyada iyo xisaabiyaha guud oo kulan aanu u yeedhnay oo xog waraysi ah oo ku saabsan xisaabxidhkii 2017-ka oo hadda gudida horyaala kal fadhigan soo socdaa marka uu furmana aanu golaha horgeyn doono aanu su’aalo ka waydiinaynay, wakhtigooda ay nasiiyeen iyo kulanka ay nagala soo qaybgaleen way ku mahadsan yihiin”

Waxa uu intaas ku daray “Waxyaabo badan oo uu madmadow ku jiray ayaanu isla iftiiminay oo isla garanay wasiirka iyo kooxda la socota intaba inyar haddaan hoos ugu dego waxa ka mid ah in xukuumada maanta joogtaa ay dayn dhan 80 milyan oo doolar ay kala wareegtay xukuumadii hore oo naloo sheegay siyaasiyan markii la’la wareegaayay xilka in aan wax dayn  ah oo xukuumadii hore ay ka tagtay aanu jirin,dayntaasna ay la ildaran taay ama ay culays ku hayso xukuumada bixinteedu.”

Sida oo kale xildhibaan Ibraahim Mahdi Buubaa waxa uu ka hadlay qaabka loo maamulo lacagta loogu talo galay horumarinta gobalada bariga “Waxa kale oo jira oo aan isla garanay inay jirto dhibaatooyin faro badan oo soo jireen ahaa ilaa imikana aan xal loo helin loona baahan yahay in xal guud loo helo oo ay ka mid tahay 2% gobalada bariga mar kasta oo golaha la hor keeno miisaaniyada waxa lagu ansaxiyaa iyada oo talooyin la raaciyay ilaa iyo 2011-kiiba  ahaydna talooyinkaasi in la mashaariiceeyo oo aanay 2% kani noqon wax si guud siyaasad uun loogu bixiyo ama meelo kaba baxsan gobalka lagu isticmaalo kharashkaas loo ururiyo ee cashuurta ganacsatada dekedaa wax kala soo degaysa loo saaray in gobalada bariga horumarkooda lagaga qayb qaato”.

“Waxa soo baxday oo aanu wasiirka hor dhignay oo aanan cidnaba ka qarinayn in masaajidka madaxtooyada ku yaala 2017-kii laga dhisay gobalada bariga taas oo ah waxaan loo baahnayn, waxaanu isla garanay wasaarada iyo wasiirka iyo kooxda la socotaba in aanay dib u dhicin sanadada soo socda ee sanadkan aynu ku jirnaa ka midka yahay in 2% gobalada bariga aan wax aan iyaga ahayn oo aan horumarkooda ahayn  aan lagu isticmaali karin, lana joojiyo qaladaadka sharci ee sidii golaha miisaaniyada looga ansixiyay si aan ahayn loo isticmaalayo.”

https://www.transparency.org/country/SOM

 

 

 

WARARKA MAANTA 5ta Feebaraayo 2019

Su’aalaha Maanta: Maxuu yahay wadashaqaynta ka dhexeysa Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Xukuummadda Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Muxuuse Wasiirkii Amniga Qaranka Soomaaliya Xildhibaan Cabdirasaaqa hadda u kashifay wada hadalkii iyo wadashaqayntii ka dhexeysay Dowladdii #Damu-Jadiid ee Madaxweyne Xildhibaan Mudane Xassan Shiikh Maxamuud? Maxuuse Wasiirka Warfaafinta Federaal Soomaaliya oo hadda ka hore laba dowladdood ka soo noqday Wasiirka Warfaafinta Mr. Daahir Geelie u diiday inay warbaahinta dalka ka sheekayso wadashaqaynta ka dhexeysay Dowladda Federaalka Iyo Ururka Argagixisadda Al-Shabaab? Maxaad ka taqaan shirkadda London ku xaraasheysa shidaalka dalka Soomaaliya? Sharcigee isticmaalaysaa oo ay Soomaalida ansixisay in lagu xaraasho shidaalka #Soomaaliya? Ma ka warami kartaa sida ay Soomaaliya u noqotay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad? Maxuu Wasiirka Boostadda Iyo Isgaarsiinta Eng Cabdi Canshuur digniin u diray Shirkadaha Isgaarsiinta ee dalka ee lacagtooda ku maalgashaday asaga iyo xukuummadda fashilantay khaa’inul waddaniyiin aan xitaa awood u lahayn muddo 2 sanno ah inay soo booqdaan shacabka #Somaliland? Muxuu yahay ninka cadaanka ah ee waxyaabaha qaraxa la fuuli rabay diyaarad rakaab ah? Maxay Dowladda Federaalka #Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda #Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya? Yaa shalay soo geliyey Ethiopia dalka markii 1991dii xukunka laga tuuray Madaxweyne Sareeye Gaas Mudane Maxamed Siyaad Barre? Soo ma ahayn Sareeye Guuto Cumar Haaji Masale ninkii Gedo soo geliyey Xabashida si ay u tirtiraan wadaadii Akhwaanul Muslimiinka ahaa? Haddaba ma ogeydeen inuu Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday 4 dekkaddood iyo saldhigyo? Maanta ma aragtaan in aysan Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ka hadlin ninkii dejiyey gummaadkii Soomaaliya ka dhacay in loo soo magacaabay Taliyaha Ciidanka AMISOM? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee Aqalka Hoose Iyo Aqalka Sare uga aamusan yihiin? Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 1da Feebaraayo 2018 Maxay Dowladda Federaalka Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya?

https://www.transparency.org/country/SOM

Maraykanka Feebaraayo 2019 Dowladda Mareykanka ayaa soo saartay digniin kale oo ku wajahan Dalka Kenya, kadib markii hay’addaha sirdoonka dalkaasi ay heleen xogo la xiriira weeraro kale oo Al Shabaab ay qorsheyneyso.

Mareykanka wuxuu sheegay in weerarada Al Shabaab markaan ay ku wajahan yihiin dadka reer Galbeedka ah ee ku sugan magaalada Nairobi ee dalka Kenya, kadib xogo amaan oo la helay.

Safaaradda Mareykanka ee magaalada Nairobi ayaa digniin kasoo saartay weeraradaasi, waxaana ay sheegtay inay ka warheleen in Al Shabaab ay qorsheynayaan weerarada ka dhan ah xarumaha dadka reer Galbeedka ee ku sugan Nairobi.

Waxaa digniin loo jeediyay dhamaan dadka reer Galbeedka, gaar ahaan muwaadiniinta Mareykanka kuwaasi oo lagu amray inay iska diiwaan geliyaan qeybta adeega dadka Safarka ah oo safaaradda ay ka heli karaan.

Warbixinta waxaa lagu sheegay in Al Shabaab ay qorsheynayaan weeraro ka dhan ah Kaniisadaha, Suuqyada iyo goobaha dadweynaha ku kulmaan, waxaana la faray laamaha amniga inay adkeeyaan amaanka goobahaasi.

Kadib weerarkii Dusit ee magaalada Nairobi, dowladda Kenya ayaa u ogolaatay shirkadaha waaweyn inay yeelan karaan ciidamo dheeri ah oo adkeynaya amaanka goobaha ganacsi ee kuyaala magaalada Nairobi.

Jigjiga Feebaraayo 2019 far maalmood kaddib magaalada Jigjiga waxaa laga qaaday Bandowgii ay horay uga soo rogeen hay’adda amaanka Dowlad deegaanka Soomaalida ee dalka Itoobiya. Bandowga ayaa ahaa mid mamnuucayay isku socodka dadka iyo gaadiidka magaalada Jigjiga xiliyada habeenkii si loo sugo amniga, loona xakeemo rabashado dhimasho sababay oo qomiyado ku saleysnaa kana dhacay magaalada.

Sidoo kale go’aanka laga qaaday Bandowga Jijiga ayaa ku soo beegmay xili uu magaalada dib ugu laabtay hoggaamiyaha xisbiga tallada haya ee dowlad deegaanka Axmed Shide oo sheegay in uu la xaliyay wixii khilaafaad ahaa soo kala dhax-galay maamulka kaddib markii ay shir jaraa’id wada jir u qabteen isaga iyo madaxweyne Mustafe Maxamuud Cagjar oo xurguf siyaasadeed soo kala dhax-gashay.

Laga soo bilaabo bishii June sanadkii 2018kii rabashado ka taagnaa Jijiga ayaa laga sheegay in ay ku nafwaayeen dad gaaraya 59 ruux, halka 266 kalana la sheegay in ay ku dhaawacmeen.

Madaxweynihii hore ee dowlad deegaanka Soomaalida Cabdi Maxamuud Cumar ayaa wali xabsi ku jira, sidoo kale waxaa jira dad kale oo ka tirsanaa maamulkiisa oo lagu soo oogay dacwado la xiriira in ay qeyb ka ahaayeen rabashadiihii ka dhacay deegaanka iyo dacadiyo kale oo ka dhan ah Aadanaha.

Jaamacadda Carabta Feebaraayo 2019 Wasiiru dowlaha Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee xukuumadda Soomaaliya Cabdulqaadir Axmed-Kheyr Cabdi, ayaa ka qeyb-galay shirka shanaad ee heer Wasiir ee Midowga Yurub iyo Jaamacadda Carabta ee lagu qabtay magaalada Brussels, ee dalka Belgium, 4 February, iyadoo ay goobjoog ka ahaayeen wasiirro arrimo dibadeedyada wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda carabta iyo wasiirro arrimo dibadeedyada midowga Yurub. Wasiiru-dowlaha Arrimaha dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ayaa carabka ku adkeeyay muhiimmadda ay leedahay in la xoojiyo iskaashiga iyo wax wadaagga dhinac kasta leh ee u dhexeeya wadamada ku mideysan Ururrada Jaamacadda carabta iyo Midowga Yurub, isagoo ku dhawaaqay in Soomaaliya ay samaysay horumar weyn, balse ay uga baahan tahay taageerro ku filan deeq bixiyeyaasha caalamiga si looga takhaluso caqabadaha kala duwan.

Shirka heer Wasiir ayaa diirradda lagu saarray dhowr arrimood oo ay ku jirto arrinta Falastiin, dhibaatada Suuriya, xaaladda Yemen iyo Liibiya, arrimaha la xiriira socdaalka iyo muhiimadda ay leedahay in la horumariyo iskaashiga labada dhinac si nabadgelyo iyo xasillooni loogu soo dabaalo dunida, xalna loogu helo khilaafaadka caalamiga.

Kulankan ayaa waxaa uu ku soo beegmay xilli loo gogol xaarayo shir madaxeedkii ugu horreeyay ee ay ku kulmaan madaxda wadamada Midowga Yurub iyo Jaamacadda Carabta oo lagu qaban doono 24-25 Febraayo dalka Jamhuuriyadda carbeed ee Masar.

Muqdisho Feebaraayo 2019 Wasiirkii hore ee amniga xukuumadda Soomaaliya Xildhibaan C/risaaq Cumar Maxamuud ayaa markii ugu horeysay ka dhawaajiyay in la joogo waqtigii wadahadal lala geli lahaa Al Shabaab.

Wasiirkii hore ee amniga Soomaaliya ayaa sheegay in wadahadal uu u socday Alshabaab iyo xukuumadii uu ka tirsanaa, balse isbadal uu ku yimid markii dambe xukuumadda, haddana wuxuu sheegay in la joogo waqtigii wadahadalka.

Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in Hadda Taalibaan heshiis lala galay, taasi oo ka dhigan inay u naxeen dadkooda.

Xildhibaan C/risaaq Cumar Maxamuud ayaa sheegay in Xarakada Al Shabaab ay yihiin dad Soomaaliyeed, islamarkaana ay ogolaan karaan mar walbaa Wadahadal lala galo dhankooda.

”Waxaa La Joogaa Waqtigii Wadahadal Lala Geli Lahaa Al-Shabaab”ayuu yiri Wasiirkii hore ee amniga xukuumadii Xasan Sheikh Maxamuud.

Hoos ka dhageyso codka wasiirka

 

Malta Iyo UAE Feebaraayo 2019 Dowladda Imaaraatka Carabta iyo Jazeerada Malta ayaa xog dheeraad ah ka bixiyay dilkii shalay ka dhacay  dekada magaalada Boosaaso ee gobolka Bari.

Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee dalka Malta  ayaa xaqiijisay geerida Muwaadin u dhashay dalkooda oo lagu magacaabo Paul Anthony Formosa, kaasi oo ahaa Madixii Shirkadda P&O Ports ee hoos tagta Shirkadda  DP World ee Mashruuca Dekedda Bosaaso.

Qoraalka ayaa lagu sheegay in ruuxaasi ku geeriyooday ay sidoo kale la dhaawacmeen seddex kamid ah shaqaalaha Shirkadda oo mid kamid ah la sheegay inuu u dhashay dalka India.

Dhinaca kale, Dowladda Imaaraadka Carabta ayaa sheegtay in weerarka lagu dilay Madixii Dekedda Boosaaso ay ku dhaawacmeen 3 qof oo ka tirsanaa shaqaalaha Shirkadda DP World.

Hadal-qoraal oo ay Dowladda dalkaasi soo saartay ayaa lagu shegeay inay ka war dhowrayaan baaritaan haatan ay Maamulka Puntland ku hayaan dhacdadii dilka ee shalay ka dhacday Dekedda Bosaso.

Al Shabaab ayaa sheegtay masuuliyadda weerarka ka dhacay magaalada Boosaaso, waxaana Cali Dheere uu sheegay in arinta ay ka dambeysay kadib cabasho ay ka heleen shaqaalaha dekada Boosaaso.

Meydka Paul ayaa la filayaa in loo qaado dalka Imaaraatka Carabta, waxaana kadib la sheegay in dalkiisa Malta loosii wareejin jiray.

Shabeelaha Hoose Feebaraayo 2019 Hay’adda Nabad Suggidda iyo Sirdoonka Qaranka ayaa ka badashay weerar ka dhacay gobolka Shabeelaha Hoose, kaasi oo lala eegtay xarumo ciidamada Al Shabaab ku leeyihiin gobolka.

Qoraal kasoo baxay Hay’adda NISA ayaa lagu sheegay in howlgal laga fuliyay deegaanka Farsooleey ee gobolka Shabeelaha Hoose Al Shabaab ay kaga furteen hub badan, waxaana jira khasaaro weerarka ka dhashay.

Qoraalka Hay’adda ayaa lagu sheegay in weerarkaasi sidoo kale lagu burburiyay labo xarumood oo Al Shabaab ay Zakawaadka uga qaadi jireen dadka ku dhaqan deegaanka Farsooleey ee gobolka SHabeelaha Hoose.

Dhinaca wararka ka imaanaya Shabeelaha Hoose ayaa sheegaya inay kordheen tirada duqeymaha diyaaradaha aan duulaha laheyn ay ka geysanayaan gobolka, kuwaasi oo lala eegto saldhigyada Al Shabaab.

Tan iyo sanadkaan cusub ee 2019 ayaa la sheegay in weeraradii ugu badnaa laga fuliyay gobolka Shabeelaha Hoose, waxaana lala eegtay saldhigyada Al Shabaab.

Wararka ayaa intaasi ku daraya in tan iyo xalay diyaarado badan ay dul heehaabayeen deegaanada Al Shabaab kaga sugan yihiin gobolkaasi, waxaana la sheegayaa in Shabeelaha Hoose uu yahay gobolka ugu badan ee AL Shabaab ay ku dhuumaaleystaan.

La soco waxoo kasoo kordhaa Insha allah.

London Feebaraayo 2019 Warqadda lagu casuumay waftiga dowladda Soomaaliya ee ka qeyb-galaya shirka shidaalka Soomaaliya ee London, ayaa abuurtay su’aalo la xiriira dhanka anshaxa iyo cidda shirkaas awoodiisa leh.

Qoraal ka soo baxay shirkada qaban qaabinaysa shirkaas ee Spectrum Geo Inc, oo ay heshay Caasimada Online, ayaa loo diray safaaradda UK ee Muqdisho, ayada oo waftiga Soomaaliya loogu codsanayo dal ku gal (Visas).

Si kastaba, waxaa yaab leh in qoraalka ay shirkaddaas ku sheegtay inay ayada bixineyso oo ay mas’uul ka tahay qarashka ku baxaya safarka waftiga Soomaaliya, sida tikit-ka, hoteelka, gaadiika ay isticmaalaayaan inta ay London joogaan iyo waxyaabaha kale ee ay u baahan yihiin.

Adduunka kama dhacdo, oo marna lama ogola in wafti dal ka socda oo baxaya ama aadaya dal kale in qarashkiisa ay bixiso cid kale, sababtoo ah taasi waxay abuureysaa dhibaato dhinaca sharciga ah. Xitaa waftigii sidaas sameeya ee dal ka socda, haddii lagu ogaado waxay ku waayeen xilalkooda ama waa la maxkamadeeya. Sababta sidaas loo yiri ayaa ah “Qof kasta qofkii bixinaya qarashka safarkiisa ayaa maamula”, sidaas darteedna lama ogola.

Waxaa sidoo kale tan ay abuureysa shaki ku saabsan in shirkan aysan dowladda gacanta ku hayn balse ay marti ku tahay, islamarkaana shirkadda ay shirka mas’uul ka tahay dowladdana wixii xaraashka kasoo baxa ay wax ku leedahay.

Halkan ka aqriso qoraalka kasoo baxay Spectrum Geo Inc, oo ay heshay Warbaahinta dalka.

WARARKA MAANTA 4ta Feebaraayo 2019

Su’aalaha Maanta: Maxaad ka taqaan shirkadda London ku xaraasheysa shidaalka dalka Soomaaliya? Sharcigee isticmaalaysaa oo ay Soomaalida ansixisay in lagu xaraasho shidaalka #Soomaaliya? Ma ka warami kartaa sida ay Soomaaliya u noqotay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad? Maxuu Wasiirka Boostadda Iyo Isgaarsiinta Eng Cabdi Canshuur digniin u diray Shirkadaha Isgaarsiinta ee dalka ee lacagtooda ku maalgashaday asaga iyo xukuummadda fashilantay khaa’inul waddaniyiin aan xitaa awood u lahayn muddo 2 sanno ah inay soo booqdaan shacabka #Somaliland? Muxuu yahay ninka cadaanka ah ee waxyaabaha qaraxa la fuuli rabay diyaarad rakaab ah? Maxay Dowladda Federaalka #Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda #Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya? Yaa shalay soo geliyey Ethiopia dalka markii 1991dii xukunka laga tuuray Madaxweyne Sareeye Gaas Mudane Maxamed Siyaad Barre? Soo ma ahayn Sareeye Guuto Cumar Haaji Masale ninkii Gedo soo geliyey Xabashida si ay u tirtiraan wadaadii Akhwaanul Muslimiinka ahaa? Haddaba ma ogeydeen inuu Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday 4 dekkaddood iyo saldhigyo? Maanta ma aragtaan in aysan Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ka hadlin ninkii dejiyey gummaadkii Soomaaliya ka dhacay in loo soo magacaabay Taliyaha Ciidanka AMISOM? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee Aqalka Hoose Iyo Aqalka Sare uga aamusan yihiin? Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 1da Feebaraayo 2018 Maxay Dowladda Federaalka Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya?

https://www.transparency.org/country/SOM

#BreakingNews
Mogadishu on Monday 4, 2019 Somalis sends for a Condolence to the family and friends of the assassinated Col. Abdinur Ahmed Kadiye and the innocent people who died in today’s Mogadishu planned explosion.
A big explosion blasted nearby #Mogadishu#Mall in #Mogadishu city killing 10 #people & wounding many while #Somalia‘s #Shabab#terroristsinvested #Security Agencies are pretending 2 #investigate, This was planned and carried out as inside job to assassin Col. Abdinur Ahmed Kadiye and other top Somali high ranking officials who were part of the Somali Elite Intelligence Officers,

As confirmed by many intelligence officers within the Somali National Intelligence and Security Agency (NISA), it was inside job which was executive by the Deputy Director of the Somali National Security and Intelligence Agency (NISA) Fahad and his hit men taking orders from foreign governments paying money to control or disestablish #Somalia.

Image may contain: 1 person, glasses

Kenya 4ta Feebaraayo 2019 Ciidamada xoogga dalka Kenya ayaa waxa ay ku eedeeynayaan booliska dalkaas ee ka hawlgala xadka Soomaaliya, inay xiriir la leeyihiin Al-Shabaab, kana caawiyaan ganacsiga iyaga oo ka qaata lacag.

Sida laga xiganayo cabasho ay gudbiyeen ciidanka Xoogga ee Kenya 1-da bishan Febraayo, booliska ayaa la sheegay in ay ganacsi sharci darro ah uu kala dhaxeeyo Al-Shabaab.

Ciidamadu waxa ay sheegeen in ganacsigaas uu dhaqaale u soo hooyo kooxaha argagixisada ah ee falalka amni-darro ka geysta Kenya.

“Waa ganacsiga sharci darada ah waxa maalgaliya Al-Shabaab hawlgaladooda oo ay ku helaan qaadidda Zakawaadka,” waxa ay ku qorneyd sidaas qeyb ka mid ah cabashada.

Ciidamada xoogga dalka Kenya ayaa waxa ay ku eedeeynayaan booliska dalkaas ee ka hawlgala xadka Soomaaliya, inay xiriir la leeyihiin Al-Shabaab, kana caawiyaan ganacsiga iyaga oo ka qaata lacag.

Sida laga xiganayo cabasho ay gudbiyeen ciidanka Xoogga ee Kenya 1-da bishan Febraayo, booliska ayaa la sheegay in ay ganacsi sharci darro ah uu kala dhaxeeyo Al-Shabaab.

Ciidamadu waxa ay sheegeen in ganacsigaas uu dhaqaale u soo hooyo kooxaha argagixisada ah ee falalka amni-darro ka geysta Kenya.

“Waa ganacsiga sharci darada ah waxa maalgaliya Al-Shabaab hawlgaladooda oo ay ku helaan qaadidda Zakawaadka,” waxa ay ku qorneyd sidaas qeyb ka mid ah cabashada.

Sida ay sheegeen ciidamada Xoogga ee Kenya, xarun boolis oo ku taal degmada Habasweyn, booliska waxa ay u adeegsaneyeen gaadiidkooda ganacsiga shacri darada ah ee ay la sameeyaan argagixisada.

Ciidamada waxa ay ugu baaqeen Wasiirka Arrimaha Gudaha Fred Matiang’i, iyo baaraha guud Joseph Boinnet iyo agaasimaha dacwad oogaha dowladda Nuuradiin Xaaji in ay soo faragaliyaan arrintan.

Waxyaabaha booliska lagu eedeenayo waxaa ka mid ah in ay iibiyaan sonkor koontara baan ah oo ay leeyihiin Al-Shabaab oo ay kaga qaataan lacago badan.

“Ciidamada Xoogga ee ku sugan Habasweyn waxa ay ka gudbiyeen booliska ku sugan halkaas eedeymo cul culus oo ay ka mid yihiin boqolaal juwaan oo sonkor ah oo ahaa sharci-darro, balse la waayey oo lagu ogaa dukaanka booliska”

“Sonkorta la sheegayo waxa ay tiradooda guud lagu sheegay 309 jawaan oo sanadkii ciidamada xoogga la wareegeen xilli laga soo gudbinayey xadka Kenya iyo Soomaaliya lalana xiriiriyey Al-Shabaab,” waxaa sidaas ku cawday milatariga.

Hase ahaatee, ciidamada waxa ay sheegeen in taliyaha booliska ee Habasweyn uu sonkortaas ku qaaday gaarigiisa oo uu geeyey gurigiisa ku yaala magaalada Kitui oo inta la iibiyey lacagtii loo keenay Al-Shabaab.

“Taliyaha waxa uu alaabta iibinayey isaga oo adeegsanaya gaariga booliska si loo fududeeyo ganacsiga sharci darada ah. Alaabta qaar waxaa la sheegay in la geeyey gurigiisa oo ku yaal Kitui siloo sii iibiyo”

“Halkii uu noqon lahaa qof ilaaliya sharciga, taliyaha waxa uu ku tagrifalay awooddiisa isaga oo ku caawiyey Al-Shabaab dhaqdhaqaaqooda isaga oo iibiyey sonkor si sharci darro ah habeen madow la soo galiyey,” waxaa sidaas sheegay ciidamada.

Ciidamada waxa ay ogaadeen in sonkorta maqan tahay kaddib markii ay wey weydiiyeen oo loo waayey sharraxaad.

Koox ciidamada ka mid ah oo ku sugan Dadajabula ee gobolka Wajiir ayaa sheegay in laga horistaagay in ay baaritaan ku sameeyaan dukaanka xarunta booliska markii ay ka shikiyeen in ay maqan tahay.

“Ciidamada waa loo diiday in ay wax ka ogaadaan dukaanka saldhigga booliska si ay u caddeeyaan eedda. Muxuu taliyaha qarinayaa ama ka baqayaa marka uu diidayo baaritaankaas yar hadii uusan dambiile ahayn?” Waxaa sidaas yiri ciidamada.

“Ha ogaado muwaadiniinta way la socdaan! Ciidamada Xoogga waxa ay dareemayaan niyad jab oo tani waxa ay saameyn doontaa la dagaalanka argagixisada ilaa la qaado tallaabo deg deg ah,” waxaa sidaas laga soo xiganayaa Ciidamada.

Isha warka laga soo xigatay ayaa sheegay in ay la yaabanaayeen sida Al-Shabaab maalgalin ugu heesho dhaqdhaqaaqyadooda dalka Kenya gudihiisa ah iyo sida ay ku helaan xogaha ciidamada loo diyaariyo.

Muqdisho 4ta Feebaraayo 2019 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya qarax xoogan oo ka dhacay magaalada Muqdisho, kaasi oo laga maqlay qaar kamid ah degmooyinka gobolka Banaadir.

Qaraxa ayaa wuxuu ka dhacay dhabarka dambe ee xarunta dowladda Hoose ee Xamar, waxaana wararka ay sheegayaan inuu ka dhacay Baar-Italia oo ku dhagan suuqa Muqdisho Mall iyo xarunta Dowlada Hoose.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in qaraxa uu ku xernaa mid kamid ah gaadiidka la dhigtay agagaarka Mall-ka degmada Xamarweyne, waxaana la sheegayaa inuu jiro khasaaro ka dhashay qaraxa.

Laamaha amaanka iyo xarumaha caafimaadka wali ma aysan shaacin heerka u la eg yahay khasaaraha ka dhashay qaraxa oo ka dhacay meel aad u mashquul badan, waxaana soo baxaya in qaraxa ay waxyeelo kasoo gaaray ciidamo iyo shacab ku sugnaa goobta.

Qaraxa ayaa u muuqda inuu ahaa mid gaariga loogu xiray ruuxii watay, waxaana socda baaritaanka sida gaariga uu ku tagay goobta uu ku qarxay.

La soco waxii kusoo kordhaa Insha allah.

Muqdisho 4ta Feebaraayo 2019 Wargeyska African Intelligence ayaa warbixin uu qoray kaga hadlay khilaaf ka dhex-taagan dowladda Soomaaliya iyo beesha caalamka oo ku saabsan habka dowladeed ee Soomaaliya.

Wargeyska ayaa qoray in madaxweyne Farmaajo iyo beesha caalamka ay isku fahmi la’yihiin madaxweynaha oo rumeysan dowlad dhexe oo awood badan, halka ayaguna ay doonayaan in sare loo sii qaado nidmaamka federaalka ee dowlad goboleedyada ay awoodda leeyihiin.

Sida warbixinta wargeyska lagu sheegay, dowladda federaalka ayaa lacag badan ku bixisa sidii ay uga adkaan lahayd madaxda dowlad goboleedyada, sababto ah waxay doonayaan inay awoodooda soo xajistaan, waxayna kasoo horjeedaan nidaam dowladda dhexe ay awood leedahay.

Si kastaba, wargeyska waxa uu sheegay in Farmaajo uusan walaac ka qabin aragtida dalalka caalamka badankood, gaar ahaan kuwa reer Yurub, dhowr sabab dartood.

“Dib ula saaxiibka Eritrea iyo Ethiopia ayaa ka dhaadhicisay Farmaajo inuu noqon karo mid ka maarma saaxiibadiisa caalamka” ayey tiri warbiixnta.

“Sidoo kale Farmaajo waxa uu rumeysan yahay inuu haysto taageerada shuruud la’aanta ah ee Washington iyo taageerada maaliyadeed ee dowladda Qatar.”

Saddexdaas qodob, ayaa ku dhiiri-gelineysa Farmaajo inuu iska fogeeyo QM iyo dalalka

UK 4ta Feebaraayo 2019 Xaaska hogaamiyaha kooxda Daacish ee Soomaaliya ayaa dacwad ka gudbisay hay’adda sirdoonka dalka Ingiriiska ee MI6, sida lagu sheegay warbixin warbaahinta dalkaasi ay shaacisay.

Muna Cabdulle oo ah xaaska hogaamiyaha Daacish ee Soomaaiya C/qaadir Muumin, ayaa dacwadaasi ka gudbisay Hay’addaha sirdoonka dalka Ingiriiska, si magdhow looga siiyo bahdil ay sheegtay in lagu sameeyay.

Muna Cabdulle, ayaa sheegtay in sirdoonka dalka Ingiriiska ay jirdileen kadib markii ay ka laabatay Soomaaliya, waxaana ay sheegtay in jirdilka uu ka dambeeyay markii lagu eedeeyay inay la kulantay seygeeda.

Haweeneyda ayaa dacwadda ka gudbisay hay’adda Sirdoonka ingiriiska, iyada oo sheegtay inay koronto u adeegsadeen markii ay dalkaasi ku laabatay, iyada oo loo heysto inay la kulantay hogaamiyaha Daacish ee Soomaaliya.

Haddii ay Muna ku guuleysato dacwadda ay ka gudbisay Hay’adda sirdoonka UK waxay heli doontaa magdhow lacageed oo gaareysan Hal Miylan oo lacagta Ingiriiska ah, sida warbixinta lagu sheegay.

Xaaska hogaamiyaha kooxda Daacish ayaa ku nool dalka Ingiriiska, waxaana C/qaadir Muumin oo heysta dhalashada Sweden loo diiday inuu tago dalkaasi, kadib markii la ogaaday inuu xiriir la lahaa xubno kooxda ka tirsan.

Maamulka Hirshabeelle 4ta Feebaraayo 2019 Madaxweynaha maamulka Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare ayaa walaac xoogan ka muujiyay qorshaha bixitaanka ciidamada Burundi ee dalka Soomaaliya.

Madaxweyne Waare ayaa sheegay in qorshaha bixitaanka ciidamada Burundi aan la gaarin waqtigiisa, isaga oo sheegay in maamulka Hirshabeelle uu walaac badan ka qabo go’aankaasi oo horey loo gaaray.

Hadalkiisa ayaa ka dambeeyay kadib markii uu magaalada Muqdisho kula kulmay wakiilka midowga Africa ee Soomaaliya ahna taliyaha ciidamada ugu sareeya ee AMISOM Mr Fransisco Madeiri.

25 Maalin kadib waxaa qorshaha uu yahay in ciidamo ka tirsan kuwa Burundi oo gaaraya 1000 askari ay ka bixi doonaan dalka Soomaaliya, waxaana maamulada ay saameyn doonaan kamid ah Hirshabeelle iyo Koofur Galbeed oo ay joogaan ciidamada ugu badan ee ka socdo dalka Burundi.

Madaxweyne Waare ayaa sheegay in haddii ciidamada Burundi ay ka baxaan deegaanada maamulkiisa ay dib usoo noolaan karaan ciidamada Al Shabaab ee horey looga saaray deegaano badan oo ka tirsan Hirshabeelle.

Ciidamada Burundi ayaa ku sugan magaalooyinka Balcad, Jowhar, Mahadaay iyo deegaanada kale ee maamulka Hirshabeelle.

Maamulka Puntland 4ta Feebaraayo 2019 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dil saaka ka dhacay magaalada Boosaaso ee gobolka Bari, kaasi oo lala eegtay masuul ka tirsan shirkadda DP World.

Wararka soo baxaya ayaa isa soo taraya, waxaana wararka qaar ay sheegayaan in Paul Anthony Farmosa lagu dilay xafiiskiisa uu ku yaala magaalada Boosaaso, waxaana la sheegayaa in la toogtay ruuxii dilay Paul.

Wararka kale ayaa sheegaya in madaxii shirkadda DP World ee dhanka ganacsiga lagu dilay agagaarka dekada magaalada Boosaaso, waxaana la ogeyn sababta arinta ka dambeysay.

Shirkadda DP World ayaa muddo 30 sano ah loo saxiixay kadib heshiis dhexmaray shirkadda iyo maamulkii madaxweyne Gaas, waxaana kadib xigtay in baarlamaanka Soomaaliya ay shirkadaasi ka mamnuuceen guud ahaan dalka. Ciidamada amaanka ee Boosaaso ayaa baaritaan ka wada magaalada Boosaaso ee gobolka Bari, waxaana aamaha amaanka ay doonayaan inay xog dheeri ah ka helaan sida dilka uu ku dhacay.

Paul, ayaa u geeriyooday dhaawac soo gaaray, waxaana warar soo baxaya ay sheegayaan in ruuxa toogtay uu isku ekeysiiyay kaluumeysatada magaalada Boosaaso, kaasi oo ka carooday go’aan kasoo baxay Paul Anthony Farmosa.

Dhaawac ayaa la sheegay dhankiisa inuu gaaray ruuxa toogashada sameeyay, waxaana socda baaritaanka hay’addaha amaanka ay ku hayaan ruuxa dilka geystay.

la soco waxii kasoo kordhaa Insha allah.

Muqdisho 4ta Feebaraayo 2019 Warar dheeraad ah ayaa ka soo baxaya Qarax loo adeegsaday gaari walxaha qarxa laga soo buuxiyay oo subaxnimadii hore ee saakay ka dhacay degmada Xamar-Weyne ee gobolka Banaadir. Inta la xaqiijinayo ilaa 10-qof ayaa ku dhimatayn qaraxa halka tiro intaa ka badanna ay ku dhaawacmeen, waxaana wararku sheegayaan in dadka qaar ay dhismayaal ku soo dumeen.

Ciidamada amaanka ayaa baaritaano kawada goobta uu qaraxu ka dhacay, waxaana wali la ogeyn bartilmaameedka rasmiga ha ee qaraxan khasaaraha badan dhaliyay ee ka dhacay meel ku dhagan Muqdisho Mall sidoo kale ku dhaw xarunta dowlada hoose ee Xamar.

Qaraxan ayaa kusoo aadaya xili isbuucii hore qarax isna gaari waxyaabaha qarxa laga soo buuxiyay uu ka dhacay goob kaalin shidaal ah oo kutaala agagaarka Daljirka Dhasoon, waxaana qaraxasi ku dhintay shacab iyo ciidamo katirsan booliiska.

Gaar ahaan qaraxan ayaa ka dhacay meel aan ka fogeyn Dhismaha Muqdisho Mall oo ku dhax-yaala Suuqa Degmada Xamar Weyne ee gobolka Banaadir.

Muqdisho 4ta Feebaraayo 2019 Wasiirka waxbarashada, Hiddaha iyo Tacliinta Sare ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ,Cabdullaahi Goodax Bare ayaa manta xafiiskiisa ku qaabilay safiirka cusub ee dawladda Turkiga u fadhiya Soomaaliya Danjire Mehmet Yilmaz, wuxuu wasiirka uga mahadceliyay danjiraha booqashada uu ku yimid xarunta Wasaaradda Waxbarashada. Wasiirka waxbarashada  waxa uu sheegay in uu kala hadlay safiirka Dowladda turkiga u fadhiya Soomaaliya Danjire Mehmet Yilmaz ,xiriirka ka dhexeeya labada dal, gaar ahaan kor u qaadista dhanka waxbarashada.

Waxaan manta Xafiiskeyga magaalada Muqdisho ku qaabilay Safiirka cusub ee dawladda Turkiga u fadhiya Soomaaliya Danjire Mehmet Yilmaz.

Arrimaha aan ka wada hadlnay waxaa ka mid ah  xiriirka ka dhexeeya labada dal, gaar ahaan dhanka waxbarashada oo ay arday Soomaaliyeed oo ku dhaw  labo kun ay wax ku bartaan dalka Turkiga.

Danjiraha dowladda  Turkiga Mehmet Yilmaz, ayaa warbixin iga siiyay sida dowladda turkiga ay mar walba diyaar u tahay gacan ka geysashada horumarka Soomaaliya gaar ahaan dhanka waxbarashada.

 

Mehmet wuxuu  ballanqaaday in dawladda Turkiga ay laban laabi doonto fursadaha waxbarasho ee la siiyo ardeyda Soomaaliyeed.

 

DowladdaTurkiga  waxa ay kaalin mug leh ka qaadatay  dib u soo kabashada dalka, waxaan u uga mahad celinayaa  danjiraha dawladda Turkiga u fadhiya Soomaaliya Danjire Mehmet Yilmaz, booqashada uu ku yimid xarunta Wasaaradda Waxbarashada.

WARARKA MAANTA 3da Feebaraayo 2019

Su’aalaha Maanta: Maxaad ka taqaan shirkadda London ku xaraasheysa shidaalka dalka Soomaaliya? Sharcigee isticmaalaysaa oo ay Soomaalida ansixisay in lagu xaraasho shidaalka #Soomaaliya? Ma ka warami kartaa sida ay Soomaaliya u noqotay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad? Maxuu Wasiirka Boostadda Iyo Isgaarsiinta Eng Cabdi Canshuur digniin u diray Shirkadaha Isgaarsiinta ee dalka ee lacagtooda ku maalgashaday asaga iyo xukuummadda fashilantay khaa’inul waddaniyiin aan xitaa awood u lahayn muddo 2 sanno ah inay soo booqdaan shacabka #Somaliland? Muxuu yahay ninka cadaanka ah ee waxyaabaha qaraxa la fuuli rabay diyaarad rakaab ah? Maxay Dowladda Federaalka #Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda #Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya? Yaa shalay soo geliyey Ethiopia dalka markii 1991dii xukunka laga tuuray Madaxweyne Sareeye Gaas Mudane Maxamed Siyaad Barre? Soo ma ahayn Sareeye Guuto Cumar Haaji Masale ninkii Gedo soo geliyey Xabashida si ay u tirtiraan wadaadii Akhwaanul Muslimiinka ahaa? Haddaba ma ogeydeen inuu Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday 4 dekkaddood iyo saldhigyo? Maanta ma aragtaan in aysan Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ka hadlin ninkii dejiyey gummaadkii Soomaaliya ka dhacay in loo soo magacaabay Taliyaha Ciidanka AMISOM? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee Aqalka Hoose Iyo Aqalka Sare uga aamusan yihiin? Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 1da Feebaraayo 2018 Maxay Dowladda Federaalka Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya?

Soomaaliya 3da Feebaraayo 2019 Schlumberger: Maxaad ka taqaan shirkadda London ku xaraasheysa shidaalka dalka Soomaaliya? (Xog)

 

Khamiista 7-da bishan Febraayo, waxaa hotel ku yaalla London ka furmi doona shirka xaraashka kheyraadka shidaal iyo gaas ee Soomaaliya. Haddaba yaa maalgalinaya shirkaasi?

Waa qeybtii hore ee bishii May 2015. Goobtu waa hotelka Tower Bridge oo ku yaalla daanta Wabiga Thames ee magaalada London.

Labo nin oo ka tirsan shirkadda Schlumberger ayaa ku fadhiya kuraas taalla qeybta soo dhoweynta hotelka. Waxaa hareer yaalla labo boorso oo kuwa gacanta ah, naqshadda bedka dhulka Soomaaliya iyo waraaqo waaweyn (flip chart) oo duuduuban yaallana cagaha hoostooda.

Labada nin oo si isku eg u gashan muraayadaha indhaha (ookiyaalayaal), waxay u fadhiyaan si dulqaad leh. Waa da’ dhexaad kor cad. Waxay u muuqaal eg yihiin dad ladan, ama ugu yaraan maamulayaal bangi.

Saacad kaddib waxaa soo galay Dr. Cabdullaahi Xaydar oo markaa sheegta la-taliye sare oo Dowlada Federaalka Soomaaliya. Waxaa la socda nin Canadian ah oo isaguna caddaan ah, oo ku shaqeysta dullaalnimada. Hadda shaqadiisu waxay tahay inuu isku xiro labada nin iyo Dr. Xeydar.

Labadii nin ee meesha sii fadhiyay iyo labadii gadaal uga timid waxaa la isla aaday qol gaar ah oo ku yaalla qeybta hoose ee hotelka (private room). Wixii intaa ka danbeeyay cidina ma ogeyn waxay erey ahaan ku wada hadleen. Illaa maantana waa sir qarsoon oo Alle kaliya ogsoon yahay!

Xilligan la kulmayo, ugu yaraan saddex toddobaad ayaa ka soo wareegatay “Shirkii Kheyraadka Shidaalka iyo Gaaska Soomaaliya ee lagu qabtay London 27-28 April 2015.  Qabashada shirkaas waxaa maalgalinta ugu weyn (gold sponsor) iska lahaa shirkadda Schlumberger.

MAXAY TAHAY SCHLUMBERGER?

Schlumberger waa shirkadda ugu weyn ee saliid iyo shidaal sahminta dunida. Laakiin magaceeda lagama maqlo saxaafadda, mana ka muuqato suuqyada wararka la xiriira ganacsiga shidaalka, sababtuna waxay tahay iyadoo had iyo jeer ku shaqeysata qaab hoose oo is-qarin ah. Waxaan dhihi karaa qaabka ay u shaqeyso Schlumberger waxay la mid tahay qaabka hay’adaha sirdoonka u hawlgalaan. Waxay jeceshay inay ka hawlgasho waddamada colaadaha, musuqmaasuqa iyo dhibaatooyinka siyaasadeed ka jiraan.

Waxaa lagu aas-aasay 1926 Faransiiska. Waxaana wada aas-aasay labo nin oo walaalo Faransiin ah: Conrad iyo Marcel Schlumberger.  Tan iyo wixii markaa ka dambeeyay waxay ku faaftay adduunyada.

Maanta waxaa u shaqeeya 100,000 shaqaale ka badan oo ku kala sugan 140 waddan oo adduunka ka mid ah.  Sannadkii 2016 ayaa daraasad qiimeyn dhaqaale oo ay sameysay Fortune Global ku tilmaantay shirkaddan Schlumberger shirkadda 287aad ee dunida ugu dhaqaalaha badan. Waxaa lagu qiyaasay in sannadkii ay hesho faa’iido dhan $48 billion (afartan iyo siddeed bilyan doolar).

Sidaan kor ku sheegay shirkadda Schlumberger waxay ka faa’ideysataa waddamada xaaladaha adag ku jira sida Libya, Iran iyo Sudan; iyo kuwa musuqa uu ku baahay sida Turkmenistan, Russia, Masar iyo Sacuudi Carabiya.

GANAAXII LA SAARAY SCHLUMBERGER

Isla bishaas April 2015 ee shirka shidaalka Soomaaliya lagu qabanayo London, waxaa dalka Mareykanka lagu soo gaba-gabeeyay dacwad muddo socotay oo ka dhan ahayd Schlumberger. Waxaa lagu eedeeyay, laguna heley dembiyo la xariira ka dhuumasho canshuur, ka been sheegid qandaraasyo, marin habaabin hay’adaha canashuuraha dalka Mareykanka iyo in shaqaale Mareykan u dhashay ay dhex-gelisay qandaraasyo iyo macaamil lala yeeshay Iran iyo Sudan oo labaduba Mareykanka cunaqabateyn dhaqaale saaray.

Dukumintiyada maxkamadda la geeyey waxaa ku jiray kuwo caddeynaya sida Schlumberger ay u khiyaantay Mareykanka iyadoo shirkaddan magacyo been abuur ah u baxsatay Sudan iyo Iran. Tusaale marka shaqaalaha Schlumberger eek u sugan Sudan ay soo dalbanayaan lacago maalgelin ah ama qalab waxay qori jireen “Koonfurta Egypt” iyagoo Iran ula baxay “Waqooyiga Gacanka”. Ujeedaduna waxay ahayd inay ka dhuumato hay’adaha caddaaladda iyo kuwa maaliyadda ee la socodka cunaqabateynta Iran iyo Sudan.

Waaxda caddaaladda Mareykanka oo baaritaanka ka dhanka ah Schlumberger wadday ayaa ku soo gaba-gabeysay in shirkaddan lagu ganaaxo fal-dembiyeedkii ugu cuslaa ee shirkad ay gasho.  Ugu dambeyntiina xukun maxkamadeed ayaa lagu gaaray in Schlumberger lagu ganaaxo $155 million (boqol konton iyo shan milyan) oo ah ganaax fal-dembiyeedkii ay gashay ah; iyo inay dib u soo guddo $77.5 million (toddobaatan iyo toddobo milyan iyo bar) oo ah faa’iidadii ay heshey muddadii ay beenta ku shaqeysaneysay Schlumberger.

Maxkamaddu waxay kaloo Schlumberger ku soo rogtay muddo saddex sano ah oo ay maxkamadda kula socod siineyso tallaabooyinkeeda ganacsi iyo inay hubiso in dembiyada lagu heley aaney markale gelin. Muddadaasi saddexda sano waxay ku ekeyd April 2018.

MAAMULE NORWEGIAN AH

Waxaa xusid mudan dhaq-dhaqaaqyada hadda socda ee shidaalka Soomaaliya lagu xaraashaayo inuu gadaal ka riixaayo Paal Kibsgaard oo hadda maamule fulin ka ah Schlumberger [Sawirka 2aad].

Paal Kibsgaard waa 51 jir, kasoo jeeda magaalo-dekedeedka Ålesund oo ku taalla xeebta galbeed ee dalka Norway. 1997 ayaa loo magacaabay jagadan, isagoo ka horna injineer ahaan uga soo shaqeeyay shirkadda dalka Sacuudi Carabiya.

Bilihii Febraayo illaa Maarso 2018, maamulaha Schlumberger Kibsgaard ayaa lagu eedeeyay inuu si sharci darro ah u ceyriyay illaa 70,000 oo shaqaale muddo ka yar saddex sano. Waxaana lagu sababeyay hoos u dhaca sicirka qiimaha saliidda ee caalamka.

Ha iloowin in Ra’isul wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre uu heysto dhalashada Norway iyo inuu muddo dhow ahaa xubin iyo saamile ka tirsan shirkadda kale ee Soma Oil and Gas oo iyaduna tuhun weyn looga qabo xaraashka kheyraadka Soomaaliya.

LA SOCO QEYBTA 2-AAD, oo ay ku jito Schlumberger iyo kaalintii dagaalkii Ciraaq) Insha Allah

W?Q: Abdalle Ahmed Mumin

Muqdisho 3da Feebaraayo 2019 Xeer ilaalinta maxkamadda ciidamada Qalabka sida ayaa amaro kasoo saartay hubka ciidamada dowladda leeyihiin ee sida sharcci darada loogu heysto xaafadaha magaalada Muqdisho.

Masuuliyiinta xeer ilaalinta maxakamada ciidamada Qalabka sida ayaa sheegay in kiisas badan oo la  helay ay muujiyeen in ciidamada dowladda hubkooda lagu waxyeeleeyo shacabka magaalada Muqdisho.

Sidoo kale masuuliyiinta xeer ilaalinta ayaa sheegay in xaafadaha qaar lagu heysto hub aan aheyn kan dowladda Soomaaliya, balse dhawaan la bilaabi doono howlgalao hub ka dhigis ah.

”Kiisaska la horkeeno Maxakamada intooda badan hubka dambiyada lagu galo waa Hubkii Ciidamada oo si qarsoodi ah loogu iibiyo suuqyada,Waxaan baari doonaa hantida Ciidamada ee sida qaldan loo isticmaalay”ayaa lagu yiri qoraalka xeer ilaalint

“Waxaa jiro dad aan kamid aheyn ciidamada qalabka sida oo heysta hub culus oo sharci daro ah, kuwo ciidamada dowladda ka tirsan ay hubka u adeegsadaan qaab aan nidaamka dowliga aheyn, waxaana socdo qorshe dadkaasi wax looga qabanayo”.

“DHamaan taliyayaasha ciidamada qalabka sida waxaa laga sugayaa inay ciidankooda ka joojiyaan gaadiidka gaashaaman ee iska yaala xaafadahooda, xubin kasta oo ka tirsan ciidamada xooga dalka, oo ku takri fasha, burburisa ama iibisa waxaa laga doonayaa in xeer ilaalinta si loogu ciqaabo dadka ay quseyso” ayaa lagu yiri qoraalka xeer ilaalinta.

Arinta ayaa u muuqata mid ka dhalatay cabsi badan oo laga qabo in hubka aan sharciyeysneen lagu geysto falal dambiyeed ka dhan ah dowladnimada.

Maraykanka 3da Feebaraayo 2019 Senator-ada laga soo doorto gobolka Oregon ee ku jira aqalka senate-ka Mareykanka ayaa qoray sharci lagu ciqaabayo Sacuudiga, kadib markii ay soo baxday in boqortooyada Sacuudiga ay Mareykanka ka saartay shan nin oo dambiyo loo haysto.

Dambiyada raggan loo haysto ayaa isugu jira kufsi ka dhan ah gabdho Mareykan ah iyo dilal.

Waxaa ugu dambeeyey dilka Fellon Smart oo ahayd gabar 15 jir ah, oo uu baabuur ku dilay  arday Sacuudiyaan ah oo lagu magacaabo Abdulrahman Sameer Noorah, sanadii 2016.

Waalidkeed oo markii ugu horreysay arrintan ka hadlay, ayaa sheegay inay aad uga naxeen inay ogaadeen in qofkii dilay gabadhooda la waayey laba toddobaad ka hor maxkamadiisa, isaga oo gacan ka helaya dowladda Sacuudiga.

Baarayaasha dowladda Mareykanka ayaa ogaaday in shirkad qareeno oo ay shaqaaleysay boqortooyada Sacuudiga, ay bixisay boqol kun oo dollar oo ka mid ah hal milyan oo damaanad ah, kadibna dowladda Sacuudiga ay diyaarad khaas ah uga saartay dalka Mareykanka.

Sharcigga cusub ee la horgeeyey senate-ka Mareykanka, ayaa waxaa qoray Jeff Merkley iyo Ron Wyden oo laga soo doorto gobolka Oregon ee gabadha lagu dilay.

Sharcigan ayaa u ogolaanaya dowladda federalaka Mareykanka inay baarto kiisaska dambiilayaasha dalka ka dhuunta ee ajnabiga ah, islamarkaana laga hor-istaago in marka horeba lagu sii daayo damaanad.

Maamulka Somaliland  3da Feebaraayo 2019 Xukuumadda Somaliland ayaa sheegtay inaanay weli aqbalin dhawaaqyada Turkigu uu ku doonayo inuu dib u bilaabo wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya.

Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Somaliland Prof:Yaasiin Xaaji Maxamuud Xiir (Faratoonj), ayaa sheegay in xukuumadu dhawaan cadayn doonto mawqifkeeda ku aadan dhawaaqyada ka soo yeedhay dawladda Turkiga oo sheegtay inay Ergay gaar ah u magacowday wada hadalada.

“Waa dhab inuu Turkigu doonayo wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, laakiin ilaa hadda si rasmiya looma shaacin, si rasmiyana looguma dhawaaqin wada hadalada iyo wakhtiga la qabanayaba, Dawlad ahaana ilaa hadda si rasmiya umaanu aqbalin wada hadalka, go’aan kama dambays ahna kamaanu gaadhin, laakiin go’aanka Somaliland ee wada hadalada Soomaaliya, si rasmiya ayaanu u soo saari doonaa insha allaah, waana ka hadli doonaa”. ayuu yiri Faratoon.

Dhinaca kale, Faratoon ayaa ka hadlay Ictiraaf raadinta Somaliland, waxaana uu yidhi “Wadan kasta oo doonaya inuu aqoonsi caalamiya helo, oo uu ka helo Beesha Caalamka, shuruudo ayaa lagu xidhaa, haddii uu Wadankaasi shurudahaas lagu xidhay oo ka soo baxo waa la aqoonsadaa, inaga Somaliland ahaana Shuruud kasta oo looga baahan yahay Wadan la aqoonsan yahay weynu ka soo baxnay”

Waxa ii intaas ku daray “Intii aynaan isku biirin Soomaaliya, 1960, waxaynu ahayn dal madax banaan, inagoo laba dal ah ayeynu isku biirnay, haddana dib ayeynu u kala baxnay, waxaana xaqiiqo ah oo aanu u sheegaynaa Beesha Caalamka, Qaramada Midoobay, Midawga Yurub, Midawga Afrika, Jaamaca Carabta, in aanu nahay dal madax banaan, dawlad madax banaan, oo hagaajista nidaamkooda dawladnimo, qabsaday Doorashooyin xor iyo xalaal ah, ka gudbay nidaamkii Beelaha, una gudbay nidaamka axsaabta badan iyo nidaamka Dimuqraadiyada, waxaanu leenahay Dastuur, Shacabkaygu iskood ayey u doortaan hadba cidda ay doonayaan, waxaanu leenahay Calan noo gaar ah, waxaanu leenahay lacag noo gaar ah, Hay’addihii kala duwanaa ee Dawladnimadu wey dhisan noo dhisan yihiin, mar walbana waxaanu rabnaa in aanu si fiican ula macaamilno oo aanu xidhiidh fiican la yeelano Wadamada kala duwan ee Caalamka iyo kuwa aanu jaarna nahayba, himiladayada, iyo hadafkayga ah in dalkayaga aqoonsi buuxa la siiyo ka daali mayno, ee waanu u dadaalaynaa Xukuumad ahaan iyo Shacab ahaanba, guud ahaan Shacabka reer Somaliland ee dal iyo dibadba joogana waxaan leeyahay mar walba qadiyadiina soo bandhiga, oo muujiya qaranimadiina”

Maamulka Somaliland 3da Feebaraayo 2019 Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi oo ka hadlayey munaasabad lagu xusay 25 guuradii aas aaska ciidamada Somaliland, ayaa sheegay in guuldaradii Dr. Cali Ciise Cabdi ka soo gaadhay Garoowe ay tusaale u tahay sida aan loo wada lahayn deegaanadaas iyo Soomaaliya oo dhan.

Muuse waxa uu ka hadlayey collaada Tukaraq oo uu ku sheegay in Madaxweynihii hore ee Puntland Cabdiweli Gaas abaabulkeeda lahaa.

Waxa uu tusaale u soo qaatay Dr. Cali Ciise, Professer Axmed Ismaaciil Samatar, Professor Cali Khaliif Galaydh iyo Ismaaciil Hurre Buubaa oo dhammaan ku soo hungoobay hankoodii syaasadeed ee Koonfur.

Waxa uu sheegay in reer Puntland ay si xun ula dhaqmeen Dr. Cali Ciise, una muujiyeen inuusan ka mid ahayn reerkaas.

“Doorashadii lagu galaayey Garoowe waxaa isu soo sharraxay raga Soomaali ugu aqoon weyn mid ka mid ah Somaliland-na hormuudkeedii iyo aqoonteedii ugu horreeyey nasiib darro haddii ay tahay xuduud beeleed baan sameysanayaa dee ninka Somaliland, Laascaanood ka yimi waxa uu ahaa in uu tartanka ka qeyb galo oo wax laga siiyo in la yiraahdo Soomaaliya matihid ee Somalilander baad tahay dib ugu noqo dee mey ahayn intaas baa noogu filan caqliyadda taala Koonfur.”

Guuldaraddii Dr. Cali Ciise ka soo gaartay doorashadii Puntland oo ahayd mid la sii saadaalin karay ayaa dadka qaar rumeysan yihiin inay sii fogeysay shacabka Sool Sanaag iyo Cayn oo qaarkood diidan ka mid ahaanshaha Puntland.

Maraykanka 3da Feebaraayo 2019 Laba ka mid ah horjoogeyaashii ugu muhiimsanaa ajaaniibta Al-Shabaab ayaa lagu dilay weerar ay fuliyeen ciidamada Mareykanka iyo kuwa dowladda Soomaaliya.

Ciidamada kumaandooska Soomaaliya iyo ciidamada Mareynkanka, ayaa howlgalkan qorsheysan ku bur buriyay saldhigyo ay Al-Shabaab ku lahayeen kontarool koowaad ee laga galo magaalada Bu’aale ee Xarunta Gobolka Jubbada dhaxe.

Xiliga uu howlgalka dhacayay ayaa waxaa goobta ku sugnaa Soomaali iyo ajaaaniib ka tirsan Al-Shabaab, sida ay sheegeen saraakiisha dowladda Soomaaliya.

General Cali Maxamed Maxamuud Bogmadow, oo ah taliyaha Qeybta 43-aad ee ciidanka Xoogga Dalka ayaa sheegay in la burburiyay saldhigii ay Al-Shabaab ku lahayeen kontaroolka laga galo magaalada Buaale

General Bogmadow ayaa waxa uu sheegay in saldhigga lagu dhuftay gantaal kadibna ay hawada sare ay kasoo dagteen ciidamada kumaandooska Soomaaliya iyo ciidamo Mareykan ah iyagoona uu sheegay in halkaasi ka fuliyeen weerar toogasho ah, sida uu sheegay.

Taliye Bogmadow ayaa xusay in halkaasi lagu dilay 22 dagaalyahano iyo horjagyaal isugu jira Soomaali ajaaanib.

Horjoogayaasha ajaaniibta ah ee la dilay ayuu sheegay inay kala yihiin Abuu Suleymaan Ali Abuu Xudeefa, oo kasoo jeeda Yemen iyo Abuu Yaxiid Abuu Maniir, oo aan dhalashadiisa la sheegin.

Abuu Suleymaan Ali Abuu ayaa Al-Shabaab u qaabilsanaa xiriirka arrimaha dibadda, sida soo xero-gelinta dagaalyahanada ajnabiga ah, halka Abuu Yaxiid Abuu Maniir oo u u qaabilsanaa tababarada, isaga oo tababara rgaga fuliya weerada isqarxinta.

Labadan horjooge ayaa ka mid ahaa kuwaa ugu miisaanka culus Shabaab, waxaana dilkooda uu dhaawac xooggan ku yahay kooxda, sida uu sheegay Jeneral Bogmadow.

Muqdisho 3da Feebaraayo 2019 Hogaamiyaha xisbiga Wadajir C/raxmaan Cabdi Shakuur Warsame ayaa qoraal uu soo dhigay barta Facebook wuxuu kaga hadlay waxyaabaha ay ka sugan dowladda Soomaaliya.

Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayuu sheegay inay u harsan tahay muddo labo sano ah, islamarkaana ay ka sugayaan madaxda dowladda iyo madaxda dowlad goboleedyada inay si wadajir ah kaga shaqeeyaan nooca doorasho ee ka dhaceyso dalka labo sano kadib.

Wuxuu sheegay in xiligan oo kale madaxweyne Xasan Sheikh Maxamuud inuu cadeeyay nooca doorasho ee dalka ka dhacday, isaga oo sheegay in sidaasi oo kale dowladda hadda jirta laga doonayo kama dambeys in bisha lixaad ee sanadkaan cadeyso nooca doorasho ee dhaceysa.

“Labo sano ayaa idlaatay hoggaanka dawladana wax war ah oo doorashooyinka ku aadan lagama hayo. Madaxweyne Xasan Sheekh markii ay labo sano u dhammaatay wuxuu Baarlamaanka iyo shacabka ku wargeliyey in aysan suuragal ahayn qabashada doorasho qof iyo cod ah”.

“Taasi waxy keentay in laga tashado hannaan kale oo beddeli kara. Dawladu waa in ugu danbayn bisha June qorshe cad oo doorashada la xariira miiska soo saartaa, hadii kale in aan dalku doorasho u socon ayey tilmaam u tahay”.

“Dadwaynihii aan xalay kula hadlay Jaamacadda Bariga Afrika ee Garowe waxaan ku wargeliyey in mudda harsan ay Madaxdoo idil Federal, Dawla Goboleed, iyo Xisbiyo xooga isugu geeyaan sidii doorasho loo qaban lahaa, hogaanka dalkana waa in uu dadka u run waramaa”.

https://www.multiclient.slb.com/en/africa/east-africa/somalia.aspx

WARARKA MAANTA 2da Feebaraayo 2018

Su’aalaha Maanta: Ma ka warami kartaa sida ay Soomaaliya u noqotay dalka adduunka ugu musuqmaasuqa badan sannadkii labaad? Maxuu Wasiirka Boostadda Iyo Isgaarsiinta Eng Cabdi Canshuur digniin u diray Shirkadaha Isgaarsiinta ee dalka ee lacagtooda ku maalgashaday asaga iyo xukuummadda fashilantay khaa’inul waddaniyiin aan xitaa awood u lahayn muddo 2 sanno ah inay soo booqdaan shacabka #Somaliland? Muxuu yahay ninka cadaanka ah ee waxyaabaha qaraxa la fuuli rabay diyaarad rakaab ah? Maxay Dowladda Federaalka #Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda #Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya? Yaa shalay soo geliyey Ethiopia dalka markii 1991dii xukunka laga tuuray Madaxweyne Sareeye Gaas Mudane Maxamed Siyaad Barre? Soo ma ahayn Sareeye Guuto Cumar Haaji Masale ninkii Gedo soo geliyey Xabashida si ay u tirtiraan wadaadii Akhwaanul Muslimiinka ahaa? Haddaba ma ogeydeen inuu Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday 4 dekkaddood iyo saldhigyo? Maanta ma aragtaan in aysan Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ka hadlin ninkii dejiyey gummaadkii Soomaaliya ka dhacay in loo soo magacaabay Taliyaha Ciidanka AMISOM? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee Aqalka Hoose Iyo Aqalka Sare uga aamusan yihiin? Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 1da Feebaraayo 2018 Maxay Dowladda Federaalka Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya?

https://www.transparency.org/news/feature/cpi_2018_global_analysis

Jigjiga 2da Feebaraayo 2018 Madaxweynaha maamulka Dowlad deegaanka Soomaalida Ethiopia Mustafa Maxamed Cagjar ayaa ka hadlay xal uu sheegay in laga gaaray qalalaasihii ka taagnaa magaalada Jigjiga.

Mustafa Cagjar, ayaa sheegay in dhibaatadii ka dhacday deegaanka ay ka dambeeyeen waxa uu ugu yeeray haraadiga maamulkii Cabdi Maxamuud Cumar, islamarkaana ay ka guuleysteen.

Wuxuu sheegay in dadkaasi ay yihiin Shabakad isku xiran oo dhibaato ka waday deegaanka Soomaalida, isagoona xusay in ay qaar kamida Shacabka ku wareejiyaan ciidamada Federaalka iyagoo eedeymo dusha ka saarayo.

Wuxuu digniin u jeediyay dadka wali ku howlan dhibaateynta shacabka ku dhaqan deegaanka Soomaalida, isaga oo xusay in ciidamada amaanka ay ka hortagayaan dad kasta oo dhibaateynaya amaanka deegaanka.

Madaxweynihii hore ee Dowlad Deegaanka ayaa ku jira xabsi ku yaalla Magaalada Adis Ababa ee dalka Itoobiya, waxaana jirta indhowr jeer Maxkamad lasoo taagay.

Waxaana isaga iyo shaqsiyaad kale loo heystaa  ku tagki fal awoodeed, iyo laynta dad badan.

Muqdisho  2da Feebaraayo 201 Wasiirka Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiinta xukuumadda Soomaalya Eng. Cabdi Canshuur Xasan ayaa sheegay in sanadkaan bilaawga ah ee 2019’ka ay soo dhameysiri doonan dhamaan adeegyada Boostada ee dalka. Wasiir ayaa sheegay in deymo badan oo dhanka Boostada ah lagau leeyahay dowladda Soomaaliya ugu horeyna ay ku dedaali doonaan sidii deymahaasi ay u gudi lahayeen amaba lagaga cafin lahaa intaasi dabadeedna ay xooga saari doonaan dhameystirka adeegyada Boostada ee dalka.

Waxa uu sheegay in ay u qorsheysantahay in isla sanadkaan ay soo dhameysitiraan adeegyada Boostada dalka oo uu sheegay in meel wanaagsan ay iminka u marayso.

Wasaarradda ayaa fartayy maamulada Shirkadaha Isgaarsiinta ee dalka in ay si deg deg ah isu soo diiwaan geliyay, si loo siiyo Ruqsada ay dalkan uga shaqeyn lahaayeen.

Maamulka Puntland  2da Feebaraayo 2018 Puntland ayaa sheegaya in maamulka Puntland ciidamadii ugu badnaa u diray deegaanada ay ku dagaalamayaan kooxaha Al Shabaab iyo Daacish.

Cabsi xoogan ayaa Puntland kasoo wajahday deegaanada buuraha ah ee ay ku dagaalamayaan AL Shabaab iyo Daacish, waxaana laga baqayaa haddii labada koox midkood adkaado inay kusoo duuli karaan Puntland.

Ciidamada ugu badan ayaa ka baxay magaalada Boosaaso ee gobolka Bari, waxaana la sheegay inay ku wajahan yihiin deegaanada Buuraha ah ee ay ku dagaalamayaan labada koox, si ay dhinac seddexaad ugu noqdaan dagaalada socdo.

Deegaanka Miraale oo qiyaastii 70 KM u jira magaalada Boosaaso ayay ciidamada marka hore gaari doonaan, si marka xigta ay kooxaha hubeysan ugula dagaalamaan buuraha Golis ee gobolka Bari.

Al Shabaab iyo Daacish ayaa isku haya awooda buuraha Golis iyo Calmadow, waxaana jirta baqdin cusub oo Puntland kasoo wajahday deegaanada buuraha oo labada dhinac ay isku hayaan awooda maamul ee Buuraha.

Madaxweynaha cusub ee Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa caqabad cusub la kulmi kara haddii ciidamada Puntland aysan awood u yeelan maamulka deegaanada buuraha ee Golis ee Calmadow

Muqdisho 2da Feebaraayo 2018 Dowlada UK ayaa dhowaan walaac ka muujisay xaalada ninka u dhashay dalkaasi Anthony Cox oo 19kii bishan lagu qabtay madaarka Muqdisho, isagoo la sheegay inuu sitay waxyaabaha qarxa oo uu doonayey inuu  la raaco diyaarada Ethiopian Airlines.

Warar kale oo soo baxay ayaa sheegaya in boorsoonyinkiisa ninkan laga helay [sunta dadka ka ilmeysiisa], waxaana weli socda baaritaanka iyadoo maxkamada gobalka Banadir ay xukuntay in xabsiga lagu sii hayo ninkan inta uu baaritaanka socdo.

Cox oo horey uga soo tirsanaan jiray ciidamada Ingiriiska iyo waliba ciidamada Faransiiska ayaa ka tirsan kooxda Amniga u qaabilsan shirkada SKA ee fadhigeedu yahay Dubai, shaqadaasi oo uu ka tagay sida shirkadaasi sheegtay 5tii bishan Janaayo.

Hase yeeshee qaar kamid ah Asxaabta ay wada shaqeyn jireen COX oo warbaahinta UK soo xiganeyso ayaa xariga ninkan sheegay inuu jiro tuhun weyn ah inuu la xariiro xurgufta u dhaxeysa Shirkada SKA International Group iyo Wasaarada Gaashaandhiga Dowlada Federaalka oo horey u wada shaqeyn jiray, kuwaasi oo uu burburay wadashaqeyntooda bishii April ee sanadkii hore.

SKA ayaa Muqdisho ku leh xafiis lagu magacaabo Somali Risk Management (SRM) oo qaabilsan tababarada dhinaca ciidamada iyo sugida amniga, wuxuuna Mr.Cox kamid ahaa xafiiskaasi.

Wadashaqeynta SKA iyo dowlada Federaalka ayaa burburay xiligii ay jirtay xiisadii Doorashadii Guddoomiyaha Golaha Shacabka, bishii April ayey dowlada Soomaaliya sheegtay inay lacag badan oo laga keenay Imaaraatiga ku qabatay Madaarka Muqdisho, lacagtaasi oo ay sheegeen imaaraatigu in loo waday mushaharkii ay ku kabi jireen militariga Soomaaliya.

Saraakiisha UK u jooga Muqdisho oo booqday xabsiga lagu hayo Mr.Cox ayaa walaac ka muujiyey amnigiisa inta lagu hayo Xabsiga Dhexe ee Muqdisho oo ay sidoo kale ku xiran yiiin kooxo la sheegay inay ka tirsan yihiin Al Shabaab iyo Daacish.

Taliska Asluubta ayaa iyagu todobaadkan beeniyey in dhaawac loo geystay Mr.Cox oo ay damceen inay dilaan koox ka tirsan Daacish oo kamid ah maxaabiista lagu hayo xabsiga, balse askarta ayaa la sheegay inay ka hortageen kooxdaasi dooneysay inay xabsiga ku dhex dilaan ninkaasi ajnabiga ah.

Cox ayaa hadda laga wareejiyey xabsiga dhexe, waxaana loo wareejiyey xabsi ku yaalla garoonk

 

Garoowe 2da Feebaraayo 2018 Siyaasi C/raxmaan C/Shakuur Warsame oo ka qeyb galayay barnaamij ka dhacay magaalada Garowe ayaa ka hadlay labo sano kadib halka Soomaaliya ay u socoto iyo waxyaabihii lasoo maray.

Wuxuu sheegay in dowladda Soomaaliya iyo isaga ay isku fahmi la’yihiin hanaanka loo wado dowladnimada Soomaaliya, waxaana uu sheegay in xukuumadda hadda jirta labadii sano ee lasoo dhaafay ay ku socotay wado qaldan.

“Aniga iyo dowladda Soomaaliya, waxaan isku heynaa hal arin oo ah in wadada qaldan laga leexdo oo wadada Toosan lagu soo dhaco, Tusaale qofkii doonaya inuu Gaalkacyo aado ka waran hadduu Afka Aadiyo Bari, waa inaan saxnaa, Anaga “Wadajir” ahaan waxaan dooneynaa inaan hal wado ku wada dhacno oo aan wax isla saxno”.

Siyaasi Warsame, ayaa sidoo kale sheegay in dhibaatooyinka faragelinta dowladda ay ku sameyso maamul goboleedyada ay ugu horeeyaan waxyaabaha ka leexinaya waddada saxda ah.

“Labado sano kadib hadda waxaa muuqata in wadada saxda ah lagu soo dhici rabo, waad og tihiin doorashadii ka dhacday Baydhabo waxay aheyd, Tan Puntland ka dhacday waad og tihiin dhaqaalaha lagu bixiyay, Galmudug waxa ka socdo, war annaga waxaan taaganahay hal meel aan iskula socono, markaa gaariga hadduu naga halaabo waan wada toosisan karnaa”ayuu yiri C/raxmaan Cabdi Shakuur.

Xisbiga Wadajir ayuu sheegay inay ka go’an tahay inay si Wadajir ah kaga shaqeeyaan horumarinta Soomaaliya iyaga oo aan talada dalka isku koobi doonin, sida uu hadalka u dhigay.

Barriga Afrika 2da Feebaraayo 2018 Madaxda dalalka Bariga Afrika ayaa shirweynahooda sanadlaha ah waxuu uga furmaya dalka Tanzaniya, waxaana halkaasi ka socoto qabanqaabadda Abaabulka shirka.

Shirkan ayaa ku soo beegmaya xilli uu jiro khilaaf ka dhex taagan qaar ka mid ah dalalka bariga Sidda Burundi iyo Rwanda.

Shirka ayaa la qorsheeyay bishii November ee sanadkii lasoo dhaafay balse labo mar ayaa dib loo dhigay kaddib markii dowladda Burundi ay qaadacday.

Burundi ayaa dhawaan ku dhawaaqday in dalka Rwanda uu yahay cadaw, ayadoo Rwanda ay dhankeeda ka cabanayso waxay ku tilmaantay afduub, jirdil iyo tarxiil lagulo kaco muwaadiniinteeda u safraya dalka Uganda.

Dalka Rwanda ayaa sidoo kale xiriir wanaagsan uusan kala dhexeynin wadanka deriska la ah ee Uganda.

Dhammaan madaxweynayaasha dalalka bariga Afrika ee ka mid ka ah ururkaan ayaanan ka qeybgalaynin shirkan ka dhacaya magaalada waqooyi ee Carusha ee dalkasi Tanzania.

WARARKA MAANTA 1da Feebaraayo 2018

Su’aalaha Maanta: Maxay Dowladda Federaalka #Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda #Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya? Yaa shalay soo geliyey Ethiopia dalka markii 1991dii xukunka laga tuuray Madaxweyne Sareeye Gaas Mudane Maxamed Siyaad Barre? Soo ma ahayn Sareeye Guuto Cumar Haaji Masale ninkii Gedo soo geliyey Xabashida si ay u tirtiraan wadaadii Akhwaanul Muslimiinka ahaa? Haddaba ma ogeydeen inuu Madaxweyne Farmaajo u ballanqaaday 4 dekkaddood iyo saldhigyo? Maanta ma aragtaan in aysan Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ka hadlin ninkii dejiyey gummaadkii Soomaaliya ka dhacay in loo soo magacaabay Taliyaha Ciidanka AMISOM? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee Aqalka Hoose Iyo Aqalka Sare uga aamusan yihiin? Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho 1da Feebaraayo 2018 Maxay Dowladda Federaalka Soomaaliya ku ogolaatay in Ciidanka #AMISOM loo soo magacaabo Taliye ka socda Ethiopia oo ay wada ogtahay falalkii ka dhanka ahaa ee Ciidanka Ethiopia ka gaysteen Magaalada Muqdisho iyo dhammaan beelo badan oo ka tirsan Soomaaliya?

Maamulka Dowlad Gobaleedka Puntland 1da Feebaraayo 2018 Wararka naga soo gaaraya magaalada Garowe ayaa sheegaya in madaxweynaha cusub ee Puntland durba culees uu ka dareemay soo xulista golaha wasiirada Puntland.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in odayaasha dhaqanka ay caqabad culus ku noqdaan madaxweynaha cusub ee Puntland, iyaga oo doonaya in doorweyn ay ku lahaadaan la tashiyada iyo soo xulista golaha wasiirada Puntland.

Madaxweyne Deni, ayaa kulamo kala duwan la qaatay madaxdii hore ee Puntland iyo odayaasha dhaqanka qaarkood, isaga oo kala hadlayay nooca ay noqonayaan golaha wasiirada cusub ee Puntland.

Qaar kamid ah odayaasha ayaa doonaya in shaqsiyaad ay iyaga taageersan yihiin lagu daro golaha wasiirada cusub ee Puntand, waana taa caqabada ugu adag ee dhextaala odayaasha dhaqanka iyo madaxweynaha Puntland.

Waxgaradka ku sugan magaalada Garowe ayaa Caasimada Online u sheegay in xalay kulamo ka dhacay madaxtooyada ay u muuqdeen kuwo tanaasulaad badan laga sameeyay waxyaabaha la isku hayay.

Madaxweynaha Puntland ayaa heysta waqti badan oo uu kaga fakari karo liiska golaha wasiirada cusub ee Puntland, waxaana jira in qaar kamid ah wasiiradii C/Welli Gaas ay doonayaan inay markale soo noqdaan.

Muqdisho  1da Feebaraayo 2018 DF ma aqbashay dalabkii Itoobiya ee ahaa in Xamar la keeno ciidamadeeda?

Jeneral Tigabu Yilma Wondimhunegn oo kasoo jeeda dalka Itoobiya ayaa loo magacaabay taliyaha cusub ee ciidamada Amisom, isaga oo xilkan kala wareegay Jeneral Jim Beesigye Owoyesigire, oo hayey tan iyo bishii Janaayo ee 2018.

Ethiopia ayaa dhowr mar oo horey diiday inay qabato hoggaanka taliska ciidamada Amisom, ayada oo ku xirtay shuruud ay diideen dowladihii hore ee Soomaaliya.

Ethiopia ayaa horey u dalbatay in qaar ka mid ah ciidamadeeda la geeyo magaalada Muqdisho iyo hareeraheeda, si ay u qabato hogaanka Amisom, sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay u sheegeen Caasimada Online.

Dowlidihii hore ee Soomaaliya ayaa ku gacan seeray dalabkan, ayaga ka cabsanaya xasaasiyadda ka dhalan karta tallaabo noocaas ah kadib xasuuqii ay ciidamada Itoobiya ka gaysteen magaalada Muqdisho.

Dowladihii hore ee Soomaaliya ayaa ku adkeysatay in ciidamo ku filan oo Amisom ah ay joogaan Muqdisho.

Si kastaba, waxaan caddeyn in dowladda Soomaaliya ee hadda jirta ay aqbashay dalabkaas iyo in Itoobiya ay tanaasushay.

Mas’uuliyiin ka tirsan dowladda Soomaaliya oo aan xiriir la sameynay waa ay diideen inay ka hadleen arrintan

Ethiopia 1da Feebaraayo 2018 Habeenkii Caleemo saarka Madaxweynaha Puntland Siciid Cabdullahi Deni madaxdii goobta ka khudbadeysay waxaa ka mid ahaa Cabdicasiis Xassan Maxamed Laftagareen, Madaxweynaha Koonfur Galbeed.

Laftagareen markii laga yimaado in uu hambalyo iyo bogaadin u jeediyey Madaxweynaha cusub ee Puntland iyo shacabkeeda waxa uu la yimi codsi ka qosliyey Deni iyo martadii xafladda ka soo qeyb gashay.

“Madaxweyne waxaan kaa codsanayaa in bulshada reer Koonfur Galbeed aad siiso matalaad siyaasadeed oo Puntland oo ah waxa kaliya ee ay ku la’yihiin maamulkan”, ayuu yiri Laftagareen.

Madaxweynaha Koonfur Galbeed waxa uu hadalkaas uga dhawaajiyey kaddib markii uu qiray in shacabka ka soo jeeda Maamulkiisa uu sheegay in ay wax walba oo wanaag ah kala kulmeen gobolada Puntland ee ay deegaanka iyo ganacsigaba ku haystaan.

Matalaad siyaasadeed ayuu sheegay kaliya in ay ka dhiman tahay shacabka Koonfur Galbeed ee ku nool Puntland.

Hase yeeshee, waxaa weydiin mudan sida ay uga suurtoobi kareyso Puntland in ay ku aqbasho codsiga Madaxweyne Laftagareen.

Qormadan waxaan ku eegi doonaa qodob cajiib ah oo bidhaaminaya sida ay u adag tahay in codsiga Laftagareen ay uga miro dasho Puntland.

Shacabka Puntland waxa ay u arkaan reer koonfur galbeed in ay culeys dhaqaale ku hayaan deegaankooda oo aysan jirin wax ay ka dheefaan!

Qodobka kore waa mid ay dhici karto inay la yaab ku noqoto shacabka reer Koonfur Galbeed ee Puntland ganacsiga iyo deegaan ahaanba u jooga halkaas iyo waliba bulsho weynta Soomaaliyeed.

Xaqiiq waxaa se ah in reer Puntland doodaas qiil ugu helayaan marka ayaad ogaata sababta.

Shacabka Puntland waxa ay aaminsan yihiin in dadka ka soo jeeda Baay iyo Bakool ganacsi ahaan culeys ku yihiin marka la eego dhaqanka baayac muushtar ee bulshadaas oo ah mid faa’idada ay ka raadiyaan aad uga hooseysa midka ganacsata Puntland rabaan.

Tusaale, sida ay reer Puntland oo aan qaar ka mid ah arrinta matalaada aan kala dooday a ii sheegeen, ganacsatada Koonfur Galbeed waxa ay hoos u dhac u keeneen faa’idada ay raadiyaan kuwa deegaanka ka soo jeeda maadama ay keenaan alaab la mid ah kuwooda kaddibna ku sii iibiyaan qiime aad uga jaban.

Waxaa la arkaa in ganacsade reer Puntland surwaal ku iibinayo 30 Doolar halka isla surwaalka dukaanka carwada ku dhagan oo uu haysto ganacsade reer Koonfur Galbeed ah ku iibinayo 15 Doolar!

Arrintaas waxaa u sahlaha ganacsadaha KGS ka soo jeeda in ay dhici karto carwada uu dagan yahay in uu la wadaago saddex kale oo saaxiibadiis ah oo uu mid halkaas dukaan qeyb ka leeyahay sidaasna ku wada bixiyaan kirada halka midka reer Puntland kaligii dagan yahay qolka!

Qodob kale oo yaab leh ayuu ii sheegay shaqsi kale oo reer Puntland ah kaas oo ah in shacabka reer Koofur Galbeed aysan dhexgalin bulshada oo aysa xataa shaaha ka iibsan. Tusaale, shaaha waxa ay ka cabbaan maqaayad ay leeyihiin isla ganacsato reer Koonfur Galbeed ah!

Sidaas daraadeed, shaqsiyaadka ay dooda na dhexmartay ayaa ii sheegay in ay adag tahay in bulsho sidaas yahay dhaqankooda ganacsi iyo is dhexgalba in lagu dhiirigaliyo matalaad siyaasadeed!

W/Q: Maxamed C/raxmaan Jaamac

Maraykanka 1da Feebaraayo 2018 Dowladda Mareykanka ayaa warbixin kasoo saartay duqeyn ay la eegteen saldhig Al shabaab ku leeyihiin deegaan ku dhow magaalada Beledweyne ee gobolka Hiiraan.

Warbixinta taliska ciidamada Mareykanka ee Africa ay soo saareen ayaa lagu sheegay in duqeyn ka dhacday deegaanka Shabeeleey in lagu dilay ciidamadii ugu badnaa Al shabaab looga dilo gobolka Hiiraan.

Warbixinta ayaa lagu sheegay in ku dhawaad 30 askari ay kaga dhinteen Al shabaab  duqeyn ka dhacday deegaanka SHabeelleey ee gobolka Hiiraan, waxaana la sheegay inay dhamaantood tababar qaadanayeen.

“Dowladda Mareykanka  waxaa ka go’an sii wadista beegsiga Al-Shabaab si ay uga hor tagaan dhibaatooyinka ay shacabka ku hayaan,iyadoo sidoo kale mar walba la xaqiijinayo in aan khasaare dhimasho iyo dhaawacba soo gaarin dadka rayidka ah” ayaa lagu yiri warka kasoo baxay taliska Mareykanka.

Duqeymaha lala eeganayo saldhigyada Al shabaab ee Koofurta iyo bartamaha Soomaaliya ayaa kordhay muddooyinkii ugu dambeeyay, waxaana qoraalka Mareykanka lagu sheegay inay soo kordhin doonaan weerarada ay la eeganayaan Al shabaab.

Dhamaadkii sanadkii hore maamulka Hirshabeelle ayaa sheegay in iyaga oo kaashanaya ciidamada Mareykanka ee jooga Africa inay weeraro ka fulin doonaan deegaanada Al shabaab kaga sugan yihiin Hirshabeelle.

https://www.youtube.com/watch?v=R3cDRCuDSR0

WARARKA MAANTA 31ka Janaayo 2018
Su’aalaha Maanta: Xaggee ku dembaysay $ 42 million ee ay sida khaldan u isticmaashay xukuummadda adduunka ugu musuqmaasuqa badan ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!
Muqdisho 31ka Janaayo 2018 Dowladda UK ayaa ka hadashay ninka British-ka ah ee ku xiran magaalada Muqdisho, kaasi oo loo haysto eedeymo ku saabsan inuu walxo qarxa la kori lahaa diyaarad.
Xafiiska arrimaha dibedda UK, ayaa sheegay inay xiriir la leeyihiin Anthony Cox iyo dowladda Soomaaliya, islamarkaana ay caawinayaan qoyskiisa. Hase yeeshee ma bixin faah-faahin intaas dheer.
Cox ayaa dhowaan ka badbaaday isku day dil oo ay la damacsanaayeen maxaabiis Daacish ah oo kula xiran xabsiga dhexe, kuwaas oo sakiin ku weeraray.
Anthony Cox ayaa horey u ahaa askari, hase yeeshee waxa uu dhowaanahan ka shaqeynayey maareynta xasaradaha iyo uruurinta xogaha sirdoonka.
Shirkadda SKA oo uu shaqeynayey intii uu Soomaaliya joogay ayaa shaaca ka qaaday inuu shaqada ka tagay shanti Janaayo, laba toddobaad ka hor inta aan la xirin.
Ninkan oo sidoo kale ku hadlay luuqadda Faransiiska, ayaa muddo 16 sano ah ku noolaa dalka France, isaga iyo xaaskiisa Amanda.
Waxa uu bogiisa Linkedin ku sheegay inuu kasoo shaqeeyay Koonfur America, Galbeedka iyo Bartamaha Afrika, Bariga Yurub iyo Koonfur Bari Asia.
Inta uu Muqdisho joogay ayaa la sheegay inuu ka shaqeynayey arrimaha amniga iyo uruurinta xogaha sirdoonka.
Afgooye 31ka Janaayo 2018 Wararka naga soo gaaraya degmada Afgooye ee gobolka Shabeellaha hoose ayaa sheegaya in ciidamada dowladda ku raadjoogaan koox loo maleynayo in ay ka tirsan yihiin Ururka Al-shabaab oo xalay degmada ku dilay nabadoon lagu magacaabi jiray Xayeesi Mursal. Ciidamada ayaa saakay howlgal ka wada xaafaddaha degmada iyaga oo raad jooga sida ay hadalka u dhigeen dagaalamayaal ka tirsan Ururka Al-shabaab oo la tuhusan yahay in ay ku dhuumaaleysanayaan xaafaddaha degmada.
Saraakiil ka tirsan maaamulka gobolka Shabeellaha Hoose ayaa sheegay in la adkeyn doono Ammaanka degmada Afgooye , madaama Al-shabaab ay dhowr jeer ay kusoo qaadeen weeraro geystay khasaare kala geddisan.
Degmada Afgooye waxey ka mid tahay degmooyinka gobolka Shabeellaha hoose oo inta badan weerarrada iyo dilalka qorsheysan ka geystaan xoogagga Al-shabaab oo mararka qaar la wareega gacan ku heynta degmada
Soomaaliya 31ka Janaayo 2018 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dagaalka Axadii tuulada Ceelka Miraale ee duleedka magaalada Boosaaso ee xarunta ganacsiga Puntland ku dhex-maray kooxaha Al-Shabaab iyo Daacish.
Iska hor-imaadka ayaa yimid kadib duulaan ay kooxda xiriirka la leh Al-Qaacida ku ekeysay fariisin ay degaankaasi ku leeyihiin xoogaga Daacish faraca Soomaaliya, taasoo dhalisay is-rasaaseyn culus.
Dagaalka labada dhinac, oo sii xoogeystay mudooyinkii ugu dambeeyay ayaa kusii baahay tuulooyinka kale ee ku teedsan Ceelka Miraale.
Khasaaro isugu jira dhimasho iyo dhaawac ayaa lagu soo waramaya in labada kooxood uu kasoo gaarey dagaalkii ugu dambeeyay, kaasi oo qayb ka ah guluf ay iclaamisay kooxda Muqdisho laga saarey sanadkii 2011-kii.
Wararka ayaa intaas ku daraya in ujeedka ay Al-Shabaab ugu duushay degaanka Ceelka Miraale ay tahay inuu maalmihii lasoo dhaafay halkaasi ku sugnaa hogaamiyaha garabka Daacish ee Somalia, C/qaadir Muumin.
Al-Shabaab iyo Daacish oo lagu waramayo inay dagaalamayaal horleh qoranayaa ayaa mudooyinkii dambe waxaa udhaxeeyay loolan, kaasi oo ku saabsan kooxda ku gacan-sareynaysa Somalia, iyaga oo ganacsatada kusoo rogay lacago baad ah.
C/qaadir Muumin oo horey uga tirsanaa Al-Shabab ayaa Daacish ku aas-aasay 2015-kii Buuraha gobolka Bari, isagoo hadda isku dayaya inuu awoodda Kooxdiisa ku baahiyo gobolka, islamarkaana meesha ka saaro Al-Shabaab.
Labadan Kooxood ayaa khal-khal ku haya amniga Puntland, iyadoo midba mida kale ay loolan ugu jirto inay ku gacan sareyso gobolka Bari, waxayna lacago baad ah ka qaadaan ganacsatada Boosaaso.
Isha: Garowe Online
Muqdisho 31ka Janaayo 2018 Ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Cali Khayre, ayaa maanta Xafiiskiisa ku qaabilay madaxa waaxda siyaasadda iyo dhismaha nabadda qaramada midoobay (DPPA), Rosemary DiCarlo oo Muqdisho safar kusoo gaartay.
Kulanka ayaa looga hadlay adkaynta xariirka Qaramada Midoobay iyo dawladda federaalka Soomaaliya, in si dhaw labada dhinac ay uga wada shaqeeyaan danaha ummadda Soomaaliyeed, in dawladda laga taageero dhismaha dawlanimada iyo nabadda iyo in la dhiirri geliyo Bah-wadaagnimada waqtiga fog ee Soomaaliya u suura gelinaysa mustaqbal barwaaqaysan.
Ra’iisul wasaare Khayre iyo madaxa waaxda siyaasadda iyo dhismaha nabadda qaramada midoobay ayaa ku heshiiyay in qaramamada midoobay ay dawladda kala shaqayso ka guul gaaridda hadafyada waawayn ee dowladda oo ay kamid yihiin kobcinta dhaqaalaha, cafinta daynta, ka shaqaynta siyaasadda loo dhanyahay, dagaalka dhanka ah musuq-maasuqa, dardar-gelinta amniga iyo sidii dadka Soomaaliyeed ay u heli lahaayeen waxbarasho iyo caafimaad.
Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ayaa ammaanay taageerada xooggan iyo dawrka muuqda ee qaramada midoobay ka qaadatay dib u soo kabadashada, xasilinta iyo kobaca dalka Soomaaliya.
Madaxa waaxda siyaasadda iyo dhismaha nabadda qaramada midoobay iyo Ra’iisul wasaare Khayre ayaa isku raacay in dawladda iyo shacabka Soomaaliyeed ay qaataan dawrka hoggaamineed iyo jaan goynta qaybaha muuhiimka ah ee dawladda laga caawinayo iyo in Qaramda Midoobay ay ku taageerto in lagu fuliyo xilliyada lagu tala galay in lagu dhaqan-geliyo.
Rosemary DiCarlo ayaa ammaantay ajandaha dib-u-qaabaynta dawladda, waxa ayna ballan qaaday in qaramada midoobay ay teegeero xooggan ku bixinayso dhaqan gelinta halbeegyada Tubaha siyaasadda loo dhanyahay, amniga iyo cadaaladda, horumarinta dhaqaalaha iyo arrimaha bulshada.
Rosemary A. DiCarlo, madaxa waaxda siyaasadda iyo dhismaha nabadda qaramada midoobay (DPPA), waxa ay xoghayaha guud ee qaramada midoobay, António Guterres, kala talisaa arrimaha nabadda iyo amniga caalamka.

https://www.transparency.org/news/feature/cpi_2018_global_analysis

WARARKA MAANTA 30ka Janaayo 2018
Su’aalaha Maanta: Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!
Transparency International Jaanayo 30, 2019 Warbixin ay soo saartay hay’adda Transparency International ee la xiriirtay jaantuska musuq maasuqa aduunka ayey Soomaaliya markale ka gashay booska ugu hooseeya.
Daraasadda ayaa lagu sheegay in 2018-kii dalalka aduunka wax horumar ah sameyn iyada oo ay wali hoggaanka daahfurnaanta iyo musuq maasuq la’aanta u hayso Denmark.
Soomaaliya ilaa iyo inta la xusuusto, dhowr iyo tobankii sano ee tagay, waxa ay hoggaamineysay ama kaalinta kowaad uga jirtay dalalka ugu musuqa xun.
Shanta wadan ee ugu hoseeya wxaa ka mid ah Sudan, North Korea, South Sudan, Suuriya iyo Soomaaliya.
Hadaba, maxaan ka baran karnaa in Soomaaliya wali ugu horreeyso dalalka ugu TUUGADA badan?
Rajo badan ayaa laga qabay markii hore Xukumadda Nabad iyo Nolol ee uu hoggaamiyo Ra’iiusl Wasaare Xassan Cali Kheyre in ay wax ka qabato musuqa hareeyey dalka balse waxaa soo baxday in weli aan taas lagu guuleysan.
Daraasadda Transparency waxa ay daliil u tahay in Soomaaliya wali sideedii ay tahay balse waxaa xaqiiqo ah, wallow aysan jirin kaalin ka hooseysa halka ay hadda ku jirto haddii si baahsan loo baari lahaa in musuqa ay suurta-gal ahayd in heerkan kan xun yahay.
Tusaale, Wasiirka Maaliyadda Cabdiraxmaan Ducaale Beyle wali waxaa ku maqan oo uu xisaab celin ku sameyn waayey 42m oo meel ay martay la waayey.
Dhammaan wasaardaha, xafiiska Ra’iiusul Wasaare Kheyre waa kuwo uu musuqu hareeyey taas oo ka dhigan niyad jab shacab.
Waxaa jira dadaallo badan oo xukuumadda Kheyre ay sheegtay inay sameysay si musuq maasuqa loo ciribtiro, hase yeeshee waxaa muuqata laba mid. In sheegashadaas aysan jirin oo ay been tahay, ama inay sax tahay laakiin dadaalka loo baahan yahay in lasii badiyo, oo aysan ku filneyn in Soomaaliya aysan liiskan horumar ka sameyso.
Sidoo kale, waxaa macquul ah in dadaalka xukuumadda uu jiro balse ay dalalka kale ee kaalimaha hoose galay ay kasii dadaal badan yihiin Soomaaliya, taasi ooh or-istaageysa in liiska ay sare uga kacdo Soomaaliya.
W/Q: Istar Cali Mataan
Kenya Jaanayo 30, 2019 Wasiirka Wasaarradda arrimaha Dibedda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad ayaa si kulul uga jawaabay hasdalkii ka soo yeeray madaxweynaha dalka Uganda Yoweri Museveni, Museveni ayaa ku tilmaamay Soomaaliya dal aysan dowlad maamushaa ka jirin, mar uu hadal u jeedinayay Golaha Garsoorka dalkiisa, isaga oo soo hadal qaday in ay dunida ka jiraan dalal badan oo aan laheyn dowlad dhulka maamusha.
“Waxaa jira dalal badan oo aan lahayn dowlad. Way jiraan, balse ma haystaan hay’ad nidaamsan oo maamusha, Soomaaliya waa mid ka mid ah. Waxaa jira dalal kale balse ma sheegayo sababo diblomaasi awgeed”.ayuu yiri Madaxweynaha Uganda.
Wasiir Caawad ayaa yiri” Wuu iska hadlay. kaliya waxaan dhihi karaa waa qof iska hadlay. Waala ogyahay Somaliya waxey leedahay dowlad jirta oo xoogan”
“Anaga ka dowlad ahaan si hoose ayaan jawaabteena u gaarsiineeynaa isaga (Musaveni) lakin waxaan rabaa inaan cadeeyo inuu iska hadlay”
Dadka qaar ayaa u arkaya hadalka madaxweynaha Uganda sheegay in uu hadal jees jees ah oo uu ugu gafay Soomaaliya, inkastoo aan la ogeyn xaqiiqda iyo sababta keentay in madaxweynuhu kalmadaa isticmaalo.
Dowladda Soomaaliya ayaa horay dalka uga eriday ergeygii gaarka ahaa ee xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsanaa Soomaaliya oo ay ku eedeesay in uu ku xadgudbay madaxbanaanida dalka.
Sacuudiga Jaanayo 30, 2019 Wasiirka deegaanka, biyaha iyo beeraha ee boqortooyada Sucuudiga Injineer Cabdaraxmaan Al-Fadli ayaa xaqiijiyey in aanay boqortooyada Sucuudigu aqbali doonin cadaadis uu sheegay in dalkiisa lagu saarayo xayiraad ka qaadista xoolaha Soomaaliya ee loo dhoofin jiray, haddii aan la buuxin shuruudda caafimaad ee ay wasaaraddu ka rabto.
Wasiir Al-Fadli oo cadaadiskan ku sheegay mid aan meeshii ku habboonayd oolin, ayaa sheegay in hay’adaha ku shaqada leh ee Soomaaliya laga rabo in ay ka soo baxaan shuruudaha caafimaadka xoolaha iyo kuwa dhinaca maxjarrada ah ee ay wasaaraddu hore uga dalbatay.
Waxa aanu wasiirku mar kale ku celiyey in weli xayiraaddii xoolaha Soomaaliya ay dhaqan gal tahay oo aan la qaadin. Isaga oo sababtana ku sheegay ilaalinta badqabka muwaadiniinta iyo dadka kale ee ku nool boqortooyada iyo sida oo kale dadka xajka u yimaadda guriga Alle ee xaramka.
Wargeyska Al-madiina oo ka soo baxa boqortooyada Sucuudiga ayaa qoray in wasiirku uu hadalkan sheegay mar uu Axaddii 27 ka jeenaweri la kulmay tiro ka mid ah maalgashadeyaasha beeraha iyo xoolaha ee degmada Makah Al-Mukarama
Wasiirka ayaa kulankan ka sheegay in Soomaalidu ay ku fashilantay in ay ka soo baxdo shuruudda uu Sucuudigu ku xidhay, si uu u aqbalo xoolaha ay u dhoofiyaan.
“Muddooyinkii aynu soo dhaafnay waxa aanu la kulannay tiro ka mid ah wasiirrada Soomaaliya, waxa aanu ku heshiinnay in ay buuxiyaan shuruudaha dhinaca maxjarrada ah ee laga rabo, si aanu xayiraadda uga qaadno xoolaha ay soo dhoofiyaan, laakiin waxa aan ka xumahay, in aanay illaa imika ka soo bixin shuruuddaas.” ayuu yiri.
Wasiirku waxa uu intaas ku daray in wasaaraddiisu ay bilowday in ay dalal kale ka soo dhoofsato xoolaha, si loo daboolo hilib yaraata ka dhalan karta xoolaha Soomaaliya ee la joojiyey.
Maamulka Puntland Jaanayo 30, 2019 Waa yaab iyo dhabana hays! Iyada oo ay bulshada Soomaaliyeed la yaabanayd qunsulkii ay Itoobiya u soo magacowday Somaliland ee darajo ahaan soo noqday safiir wado waaweyn u jooga ayey hadana Puntland mid kale u soo magacowday.
Waxaa jiray sheeko xariiro ahayd in Itoobiya bedeshay wejigeedii siyaasadeed ee Soomaaliya oo ay qaadatay dhabbe ay ku qadarineyso madax banaanida dalka balse su’aalo badan ayaa ka dhalanaya qunsulada ay u soo direyso Somaliland iyo Puntland.
Maxay tahay ujeedka Itoobiya gaarka ku ah ee aysan qabin Jibuuti, Kenya iyo Eritrea?
Qunsul waxaa dal uu geeyaa magaalo ay dadkiisa ku badan yihiin, oo safaarad aysan ku oolin, sidaas darteedna qunsuliyadda ay qabato adeegyadii shacabka wadankeeda ee martida ku ah dalka kale u baahnaayeen.
Hase yeeshee, ma jiraan shacab Itoobiyaan ah oo jooga Garoowe, ama inta badan deegaanada maamulkaas, marka laga reebo kuwa qaxooti ku ah Boosaaso. Sidaas darteed maxay qabaneysaa qunsuliyadda Itoobiya ee aan ka ahayn arrimo siyaasadeed.
Soomaalida Itoobiya waxa ay uga dano badan yihiin Kenya iyo Jibuuti oo aan ku lahayn qunsullo!
Dhammaan qodobadaas waxa ay xoojinayaa tuhunkii ahaa in Itoobiya DHOOLACADEYNESO ee aysan wax ka badalin siyaasaddeedii Soomaaliya.
Inahaas oo jira waxaan talaabadan ay Puntland ugu soo magacowday qunsulka xaqiijineysaa walow ay horeba ugu lahaan jireen in Itoobiyadii Tigreeyga iyo Midda Oromada wax is dhaama aysan jirin balse ka siman yihiin siyaasada Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya ayaa looga fadhiyaa in ay bulshada uga warbixiso dhaqdhaqaaqyada Itoobiya iyo waxa ay ka qabto.
Xukumada waxaa sidoo kale waajib ku ah in ay Soomaalida la wadaagto istaraatijiyadeeda siyaasadeed ee ku aadan wadamada Geeska, gaar ahaan Itoobiyada aan la saadaalin karin.
W/Q: Dalmar Xuseen Mire
Boosaaso, Soomaaliya

New York Jaanayo 30, 2019 Dibad baxayaal BEEN abuur ah oo ka dhan ah dalka Qadar ayaa ka dhacay xarunta Qaramada Midoobe ee New York.
Dibad baxahaas, oo la rumeysan yahay inay Imaaraadka Carabta abaabuleen, waxaa shaqsigii lagu siiyey boqo dollar iyada oo ujeedku ahaa in dalkaas lagu kiciyo ol’ole ka dhan ah.
Mudaharaadkaas BEEN abuurka ah waxaa fashiliyey dibad baxe qeybka ahaa. Dibad baxahaas waxa uu majaladda The Independent u sheegay in uu arkay qoraal Facebook laga so dhigay akoon uu ka shakiyey oo ugu baaqayey dadka dagan Brooklyn, ooka tirsan New York, in ay soo qaataan calamo oo ay si nabadeed xarunta UN-ta ugu mudaharaadaan.
Haweeneyda ayaa intaas ugu dartay majaladda Ingiriiska laga leeyahay in markii hore baaqa dibad baxa aan lagu soo darin magaca Qadar, balse markii ay timid ay ogaataan in si cad a muuqatay in looga soo horjeedo wadanka gacanka ku yaal.
Dibad baxayaasha sida ay sheegtay waxaa ku jiray dad ku hadlayey afka French-ga iyada oo xaqiijisay in la siiyey $100 midkiiba, loona dhiibay boorar ka dhan ah Qadar.
Haweeneyda oo aan magaceeda la sheegin ayaa sheegtay in ay 40 qof ahaaeen balse markii ay yimaadeen xarunta UN-ta ay ku soo biireen 40 kale oo wata boorarka ka dhan ah Qadar.
Waxa ay haweeneyda la wadaagtay The Independent farriin uu soo diray qof u muuqday abaabulaha oo ahayd gabadh magaceedu yahay Nezha Tagmouti.
“Waxaan qaban qaabinayaa dhacdo lagu taageerayo nabadda dunida,” ayey qortay Tagmouti. “Waxaa jiri doona heeso, khudbado nabadda ah oo lagu qaban doono United Nations-ka hortiisa.
“Waxaan u baahanahayey dad dheeri ah oo dhageysta khudbadaha, u sacbiya oo haysta dhammaan calamada aduunka. Kuwan dheeriga ah waxaa la siin doonaa $100 midkiiba.”
Diblomaasi Qadar u dhashay ayaa u sheegay The Independent: “Qadar wali waxaa ku socda ol’ole beegsi ah oo lagu waxyeeleynayo sumcadeeda si looga qaado xuquuqdeeda martigalinta Kooba Aduunka ee 2022.”
Haweeneyda abaabushay dibad baxan ayaa sidoo kale la aaminsan yahay in ay ka dambeeysay isla bannaan bixii looga soo horjeeday Qadar ee ka dhacay xarunta baarlamaanka Britain.
Qadar waxa ay is hayyaan wadamada Khaliijka oo ay horboodeyso Sucuudi Careebiya waxa ayna cilaaqaadka kala goosteen 2017.
Maamulka Jubbalane Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha maamulka Jubbaland Axmed Maxamed Islaam Madoobe oo dib ugu laabtay magaalada Kismaayo ayaa ka hadlay howlgalka ciidamada Jubbaland ka wadaan deegaanada Jubbooyinka.
Axmed Madoobe ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya uu ka dalbanayo in laga gudbo arinta caanka lagu noqday ee ah in maalin kastaa laga tacsiyeeyo dadka ku dhinta weerarada Al shabaab.
Wuxuu sheegay in taa badalkeeda loo baahan yahay in Al shabaab lagu weeraro deegaanada ay joogaan, islamarkaana taasi ay ka qasaaro yaraan doonta marka iyaga lasoo weeraro, sida uu sheegay.
“Waxaan u rabnaa inaan u diyaar garowno dagaalka ka dhanka ah Al shabaab, Waxaa u baanahay tacsi uun inaan ku jirin oo aan ka gudubno oo aan ficil la nimaado, waxaan oranayaa dowladu tacsida faraha badan aan iska deyno aan howlgalo, waan hubaan inta inooga dhimato fadhiga inaysan socod nooga dhimaneyn.”ayuu yiri Axmed Madoobe
Dhinaca kale Axmed Madoobe, ayaa ka hadlay warar maalmihii ugu dambeeyay soo baxayay oo ku aadan in dagaalka Axmed Madoobe uu iclaamiyay inuu doonayo in doorasho aysan ka dhicin deegaanada maamulkaasi.
Wuxuu sheegay Axmed Madoobe in doorashada ay dhaceyso waqtiga loo qorsheeyay islamarkaana aysan shaqo isku laheyn doorashada iyo howlgalka ciidamada sameynayaan
“Waxaan maalmahaan maqlayay Axmed Madoobe dagaal ayuu galay, wuxuuna rabaa doorashada inaysan dhicin oo la yiraahdo dagaal baa lagu jiraa doorasho ma dhaceyso, taasi ma dhaceyso, gacantaan waan ku codeyneynaa gacantaana waan ku dagaalameynaa, doorashada Jubbaland wey dhaceysaa, dagaalka iyo doorashada iskuma xirna”.
Muqdisho Jaanayo 30, 2019 Qarax xoogan ayaa ka dhacay magaalada Muqdisho, kaasi oo laga maqlay dhawaqiisa qaar kamid ah xaafadaha magaalada Muqdisho.
Uuro ayaa cirka isku shareertay, waxaana la ogeyn khasaaraha ka dhashay qaraxa.
Qaraxa ayaa ka dhacay agagaarka Hotelka Naasa Hablood 2 ee magaalada Muqdisho.
Amaanka ayaa aad loo adkeeyay maalmihii ugu dambeeyay wadadaasi.
La soco waxii kusoo kordhaa Insha allah.
Jigjiga Jaanayo 30, 2019Wararka naga soo gaaraya Magalada jigjiga ee Dowlad deegaanka Soomaalida ayaa waxa ay sheegayaan in goordhow halkaasi ka bilaawdeen rabshado,sidoo kalena la maqlayo rasaas xoogan.
Qaar ka mid ah dadka kasoo jeeda Qowmiyada Amxaarada ayaa la sheegay in wadooyinka qaar ee Magalada jigjiga ay xireen,isla markaana Goobaha Ganacsiga iyo Gaadiidka intaba ay istaageen.
Wararka aan heleyno ayaa waxa ay sheegayaan in sababta keentay rabshadaha iyo rasaasta laga maqlayo Magalada Jigjiga ay ka dambeysay in Dadka Amxaarada ay ka caroodeen Gawaari ay lahaayeen iyo Goobaha ay ku cibaadeystaan oo waxyeelo loo geystay.
Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Uganda ayaa u gafay dowladda Soomaaliya, waxaana dadka falanqeeya siyaasadda Africa ay ku sheegeen inuu yahay mid gaf weyn ku ah qaranimada Soomaaliya.
Aqoonyahan Maxamed Xaaji Ingiriis oo falanqeeya siyaasadda geeska Africa ayaa sheegay in hadalkaasi uu muujiyay waxyaabihii ay sanado badan ka digi jireen aqoonyahanada Soomaaliyeed.
“Madaxweynaha warkiisa wuu cadaa, wuxuuna cadeynaayay waxaan sanado badan dalka ka qoreynay, sababtoo ah horey ayaan u sheegnay in magaalooyin qaar aysan iska warheyn, waxaana meesha ka muuqata in labo dowladood oo isla socdo ay ka jiraan magaalooyinka Muqdisho”.
“Al Shabaab iyo dowladda ayaa isla maamula Muqdisho, sababtoo ah Al shabaab Canshuur ayay ka qaadaan Bakaaraha dowladdana wey ka qaadaa, waxaana meesha ka muuqata labo dowladood oo is barbar socda”.
“Madaxweynaha Uganda dowladda Soomaaliya wax talaabo ah kama qaadi karto, sababtoo ah wuxuu kamid yahay dalalka ciidamada ay ka joogaan Soomaaliya, ciidanka ugu badan ayaa ka jooga Uganda awood ayuuna leeyahay”.
“Madaxweynaha Uganda ma ahan nin loo babac dhigo karo, sidii Nicholay Haysom, dowladda Soomaaliya waxay sameyn kartaa inay si hoose ula hadasho, laakiin ma ii muuqato talaabo cad oo ay ka qaadi karto, haddii ay ku dhaqaaqaana cawaaqib xun ayaa ka dhalan doona” ayuu yiri Mr Ingisiis.
Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Dalka Uganda Yuweri Museveni ayaa mar kale u gafay dowladda federaalka ah ee Soomaaliya iyo dadka Soomaaliya, isaga oo sheegay in Soomaaliya ay ka mid tahay dalalka Caalamka ee aan lahayn dowlad shaqeysa.
Mr Museveni oo maanta furyay kulanka Sanadlaha ah ee Garsoorka Dalkiisa ayaa tusaale u soo qaatay sida ay dowlad ku shaqeyn karto.
Waxaa uu dal ku sharraxay dad isu tagay oo isku meel ka soo jeeda,halka dowladdu tahay midda fulisa awoodda iyo xeerka.
Waxaa uu sheegay in Dowladdu tahay mid maamusha dalka, fulinna karta sharciga, waxaa uu sheegay in ay jiraan dalal badan oo aan lahayn dowlad, waxaa uu tusaale u soo qaatay Soomaaliya.
Waxa uu yiri “Waxaa jira dalal badan oo aan lahayn dowlad, tusaale Soomaaliya, iyo kuwa kale oo aysan diblomaasiyadda ii oggoleyn in aan sheego”
Mr Museveni ayaa dhowr jeer ku xadgudbay Soomaaliya isaga oo tusaalooyin badan oo xun xun fagaaroyaal badan uga sifeeyay Soomaaliya.
Xaqiiqda ah inuu magacaabay Soomaaliya, balse yiri inaysan diblomaasiyadda u ogolaaneyn inuu dalalka kale sheego, ayaa caddeyn u ah sida uu u yasayo Soomaaliya
Maamulka Puntland Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Puntland Siciid C/llaahi Deni ayaa faahfaahin ka bixiyey natiijadii kasoo baxday shirar magaalada Garowe uga socday madaxweynaha dowladda Federaalka iyo maamul Goboleedyada.
Siciid Deni oo saxaafadda kula hadlay magaalada Garowe ayaa sheegay inuu maanta kulan dhex maray madaxweynaha Soomaaliya iyo madaxweynayaasha maamul Goboleedyada dalka ka jira, isla markaana madaxweyne Farmaajo uu soo jeediyey in bisha Maarso bartamaheeda shir la isugu yimaado, kana codsaday Puntland inay shirkaasi marti geliso.
Waxaa uu sheegay inay Puntland aqbashay inay marti geliso shirkaasi si xal loogu helo khilaafaadka jira, kuna faraxsan yahay in Puntland kaalinteeda ka qaadaneyso midnimada iyo horumarka Soomaaliya.
Qaar ka mid ah madaxda dowlad goboleedyada iyo dowlada federaalkan ayaa waxaa bilihii la soo dhaafay u dhexeeyey khilaaf gaamuray oo keenay iney xumaado xiriirkii wada shaqeyneed ee ka dhexeeyey, waxaana khilaafkan uu salka ku hayaa tabashooyin ay qabaan madaxda dowlad goboleedyada qaarkood.
Maraykanka Jaanayo 30, 2019 Wasaaradda cadaaladda ee Mareykanka ayaa dacwado dhawr ah waxa ay ka gudbisay madaxa dhaqaalaha shirkadda tiknoolajiyadda ee Huawei ee laga leeyahay dalka Shiinaha Meng Wanzhou.
Dacwadaha laga gudbiyay waxaa ka mid ah, wax idaba marin lagu sameeyay bangiga iyo fiilooyin, sharciga Mareykanka oo la baalmaray iyo xatooyo loo geystay shirakadda technology-adda T Mobile ee laga leeyahay Mareykanka.
Ms Meng ayaa waxaa bishii aynu so dhaafnay lagu xiray dalka Canada kadib markii uu mareykanka ka codsaday in la xiro Meng, taasi oo xilligaasi lagu soo edeeyay in ay baalmaratay sharcigii cuna qabataynta lagu soo rogay Iran.
Haseyeeshee kiiskaasi ayaa waxa uu xumeeyay xiriirkii ka dhaxeeyay Shiinaha, Canada iyo Mareykanka.
Ms Meng iyo shirkadda Huawei ayaa waxa ay labaduba iska fogeeyeen eedeeymahaasi loo soo jeediyay.
Maamulka madaxweyne Donald Trump ayaa dhammaan cuna qabataynadii Iran laga qaaday sanadkii 2015-kii dib ugu soo celiyay oo xitaa ugu sii daray cuna qabateynno kale oo dheeraad ah, taasi ayaana keentay in Mareykanka uu il gaar ah ku eego shirkad kasta oo ganaci la sameeyneyso Iran
Nairobo Jaanayo 30, 2019 Wargeysyada waa weyn ee kasoo baxa dalka Kenya ayaa maanta daabacay in Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta uu ku wajahan yahay Magaalada Asmara ee Caasimadda dalka Erirea.
Sababta ugu weyn ayaa lagu sheegay in ay tahay in dowladda Eritea uu kala hadlo sidii ay u joojin la heyd taageerada la sheegay in ay siiso dagaalyahanada Al-Shabaab ee ku sugan Soomaaliya, taasoo isugu jirta Hub, Lacag iyo tababaro.
Madaxweynaha Kenya ayaa ka walaacsan weerarada iyo Qaraxyadda Al-Shabaab ay ku qaadan dalka Kenya, islamarkaana ay xoogeysteen sanadyadii ugu dambeeyay.
Warbaahinta dalka Kenya ayaa sheegtay in Sanadkii 2011-kii la xaqiijiyay in diyaarado hub iyo dhaqaallo siday oo ka yimid dhanka Eritrea in ay ku degteen meel ay maamulaan Al-Shabaab.
“Waxaan u maleynayaa in qofna uusan shaki ku jirin in Eritrea afartii sano ee la soo dhaafay ay taageersaneyd Al-Shabaab, ayna siin jirtay Hub, Dhaqaalle, tababarayaal, sidoo kale waxay tababartay boqolaal dagaalyahannada Al-Shabaab, kuwaasoo lagu tababaray xeryahooda milatari,” ayuu yiri Rashiid Cabdi, oo ah falanqeeye dhanka Ammaanka ah.
Dowladda Eritrea ayaa horay u beenisay dhammaan Eedymaha loosoo jeediyay oo ku aadan taageerada Al-Shabaab, waxaana Soomaaliya iyo Eritrea dhexmaray kulamo joogto ah bilihii ugu dambeeyay.
Office of the Somali Prime Minister.
https://www.transparency.org/news/feature/cpi_2018_global_analysis

WARARKA MAANTA 30ka Janaayo 2018
Su’aalaha Maanta: Maxay #Soomaaliya u gashay waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa baddan sannadkii labaad? Maxay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay dacwadii ay Maxkamadda Caalamiga taalay uga dalabtay in si hoose ay Soomaaliya Iyo Kenya u xallin doonaa ayadoo #Kenya shirkaddihii ay siisay sharciyada shatiga aan xaq ahayn ay sii wadan karaan hawlaha baarista iyo ka faa’iidaysiga dhul baddeedka Soomaaliya? Maxayse u wada shaqayn waayeen labada aqal ee dalka? Yaase xoog badan labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa kamid noqon doona golaha wasiiradda soo socda? Aawat lacagihii ay ballanqaadeen dowladdaha sida Maraykanka iyo Qatar? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo “Been-Hawaas” xilka uga qaadi karin khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ku fashilmay xitaa inuu si fiican u maamulo hawlaha xukuummadda fashilantay taasoo labadii ay shaqaynaysay ka dhigtay Soomaaliya waddanka adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Yaa maanra runta qarin kara? Ha wiqleyso!
Transparency International Jaanayo 30, 2019 Warbixin ay soo saartay hay’adda Transparency International ee la xiriirtay jaantuska musuq maasuqa aduunka ayey Soomaaliya markale ka gashay booska ugu hooseeya.
Daraasadda ayaa lagu sheegay in 2018-kii dalalka aduunka wax horumar ah sameyn iyada oo ay wali hoggaanka daahfurnaanta iyo musuq maasuq la’aanta u hayso Denmark.
Soomaaliya ilaa iyo inta la xusuusto, dhowr iyo tobankii sano ee tagay, waxa ay hoggaamineysay ama kaalinta kowaad uga jirtay dalalka ugu musuqa xun.
Shanta wadan ee ugu hoseeya wxaa ka mid ah Sudan, North Korea, South Sudan, Suuriya iyo Soomaaliya.
Hadaba, maxaan ka baran karnaa in Soomaaliya wali ugu horreeyso dalalka ugu TUUGADA badan?
Rajo badan ayaa laga qabay markii hore Xukumadda Nabad iyo Nolol ee uu hoggaamiyo Ra’iiusl Wasaare Xassan Cali Kheyre in ay wax ka qabato musuqa hareeyey dalka balse waxaa soo baxday in weli aan taas lagu guuleysan.
Daraasadda Transparency waxa ay daliil u tahay in Soomaaliya wali sideedii ay tahay balse waxaa xaqiiqo ah, wallow aysan jirin kaalin ka hooseysa halka ay hadda ku jirto haddii si baahsan loo baari lahaa in musuqa ay suurta-gal ahayd in heerkan kan xun yahay.
Tusaale, Wasiirka Maaliyadda Cabdiraxmaan Ducaale Beyle wali waxaa ku maqan oo uu xisaab celin ku sameyn waayey 42m oo meel ay martay la waayey.
Dhammaan wasaardaha, xafiiska Ra’iiusul Wasaare Kheyre waa kuwo uu musuqu hareeyey taas oo ka dhigan niyad jab shacab.
Waxaa jira dadaallo badan oo xukuumadda Kheyre ay sheegtay inay sameysay si musuq maasuqa loo ciribtiro, hase yeeshee waxaa muuqata laba mid. In sheegashadaas aysan jirin oo ay been tahay, ama inay sax tahay laakiin dadaalka loo baahan yahay in lasii badiyo, oo aysan ku filneyn in Soomaaliya aysan liiskan horumar ka sameyso.
Sidoo kale, waxaa macquul ah in dadaalka xukuumadda uu jiro balse ay dalalka kale ee kaalimaha hoose galay ay kasii dadaal badan yihiin Soomaaliya, taasi ooh or-istaageysa in liiska ay sare uga kacdo Soomaaliya.
W/Q: Istar Cali Mataan
Kenya Jaanayo 30, 2019 Wasiirka Wasaarradda arrimaha Dibedda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad ayaa si kulul uga jawaabay hasdalkii ka soo yeeray madaxweynaha dalka Uganda Yoweri Museveni, Museveni ayaa ku tilmaamay Soomaaliya dal aysan dowlad maamushaa ka jirin, mar uu hadal u jeedinayay Golaha Garsoorka dalkiisa, isaga oo soo hadal qaday in ay dunida ka jiraan dalal badan oo aan laheyn dowlad dhulka maamusha.
“Waxaa jira dalal badan oo aan lahayn dowlad. Way jiraan, balse ma haystaan hay’ad nidaamsan oo maamusha, Soomaaliya waa mid ka mid ah. Waxaa jira dalal kale balse ma sheegayo sababo diblomaasi awgeed”.ayuu yiri Madaxweynaha Uganda.
Wasiir Caawad ayaa yiri” Wuu iska hadlay. kaliya waxaan dhihi karaa waa qof iska hadlay. Waala ogyahay Somaliya waxey leedahay dowlad jirta oo xoogan”
“Anaga ka dowlad ahaan si hoose ayaan jawaabteena u gaarsiineeynaa isaga (Musaveni) lakin waxaan rabaa inaan cadeeyo inuu iska hadlay”
Dadka qaar ayaa u arkaya hadalka madaxweynaha Uganda sheegay in uu hadal jees jees ah oo uu ugu gafay Soomaaliya, inkastoo aan la ogeyn xaqiiqda iyo sababta keentay in madaxweynuhu kalmadaa isticmaalo.
Dowladda Soomaaliya ayaa horay dalka uga eriday ergeygii gaarka ahaa ee xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsanaa Soomaaliya oo ay ku eedeesay in uu ku xadgudbay madaxbanaanida dalka.
Sacuudiga Jaanayo 30, 2019 Wasiirka deegaanka, biyaha iyo beeraha ee boqortooyada Sucuudiga Injineer Cabdaraxmaan Al-Fadli ayaa xaqiijiyey in aanay boqortooyada Sucuudigu aqbali doonin cadaadis uu sheegay in dalkiisa lagu saarayo xayiraad ka qaadista xoolaha Soomaaliya ee loo dhoofin jiray, haddii aan la buuxin shuruudda caafimaad ee ay wasaaraddu ka rabto.
Wasiir Al-Fadli oo cadaadiskan ku sheegay mid aan meeshii ku habboonayd oolin, ayaa sheegay in hay’adaha ku shaqada leh ee Soomaaliya laga rabo in ay ka soo baxaan shuruudaha caafimaadka xoolaha iyo kuwa dhinaca maxjarrada ah ee ay wasaaraddu hore uga dalbatay.
Waxa aanu wasiirku mar kale ku celiyey in weli xayiraaddii xoolaha Soomaaliya ay dhaqan gal tahay oo aan la qaadin. Isaga oo sababtana ku sheegay ilaalinta badqabka muwaadiniinta iyo dadka kale ee ku nool boqortooyada iyo sida oo kale dadka xajka u yimaadda guriga Alle ee xaramka.
Wargeyska Al-madiina oo ka soo baxa boqortooyada Sucuudiga ayaa qoray in wasiirku uu hadalkan sheegay mar uu Axaddii 27 ka jeenaweri la kulmay tiro ka mid ah maalgashadeyaasha beeraha iyo xoolaha ee degmada Makah Al-Mukarama
Wasiirka ayaa kulankan ka sheegay in Soomaalidu ay ku fashilantay in ay ka soo baxdo shuruudda uu Sucuudigu ku xidhay, si uu u aqbalo xoolaha ay u dhoofiyaan.
“Muddooyinkii aynu soo dhaafnay waxa aanu la kulannay tiro ka mid ah wasiirrada Soomaaliya, waxa aanu ku heshiinnay in ay buuxiyaan shuruudaha dhinaca maxjarrada ah ee laga rabo, si aanu xayiraadda uga qaadno xoolaha ay soo dhoofiyaan, laakiin waxa aan ka xumahay, in aanay illaa imika ka soo bixin shuruuddaas.” ayuu yiri.
Wasiirku waxa uu intaas ku daray in wasaaraddiisu ay bilowday in ay dalal kale ka soo dhoofsato xoolaha, si loo daboolo hilib yaraata ka dhalan karta xoolaha Soomaaliya ee la joojiyey.
Maamulka Puntland Jaanayo 30, 2019 Waa yaab iyo dhabana hays! Iyada oo ay bulshada Soomaaliyeed la yaabanayd qunsulkii ay Itoobiya u soo magacowday Somaliland ee darajo ahaan soo noqday safiir wado waaweyn u jooga ayey hadana Puntland mid kale u soo magacowday.
Waxaa jiray sheeko xariiro ahayd in Itoobiya bedeshay wejigeedii siyaasadeed ee Soomaaliya oo ay qaadatay dhabbe ay ku qadarineyso madax banaanida dalka balse su’aalo badan ayaa ka dhalanaya qunsulada ay u soo direyso Somaliland iyo Puntland.
Maxay tahay ujeedka Itoobiya gaarka ku ah ee aysan qabin Jibuuti, Kenya iyo Eritrea?
Qunsul waxaa dal uu geeyaa magaalo ay dadkiisa ku badan yihiin, oo safaarad aysan ku oolin, sidaas darteedna qunsuliyadda ay qabato adeegyadii shacabka wadankeeda ee martida ku ah dalka kale u baahnaayeen.
Hase yeeshee, ma jiraan shacab Itoobiyaan ah oo jooga Garoowe, ama inta badan deegaanada maamulkaas, marka laga reebo kuwa qaxooti ku ah Boosaaso. Sidaas darteed maxay qabaneysaa qunsuliyadda Itoobiya ee aan ka ahayn arrimo siyaasadeed.
Soomaalida Itoobiya waxa ay uga dano badan yihiin Kenya iyo Jibuuti oo aan ku lahayn qunsullo!
Dhammaan qodobadaas waxa ay xoojinayaa tuhunkii ahaa in Itoobiya DHOOLACADEYNESO ee aysan wax ka badalin siyaasaddeedii Soomaaliya.
Inahaas oo jira waxaan talaabadan ay Puntland ugu soo magacowday qunsulka xaqiijineysaa walow ay horeba ugu lahaan jireen in Itoobiyadii Tigreeyga iyo Midda Oromada wax is dhaama aysan jirin balse ka siman yihiin siyaasada Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya ayaa looga fadhiyaa in ay bulshada uga warbixiso dhaqdhaqaaqyada Itoobiya iyo waxa ay ka qabto.
Xukumada waxaa sidoo kale waajib ku ah in ay Soomaalida la wadaagto istaraatijiyadeeda siyaasadeed ee ku aadan wadamada Geeska, gaar ahaan Itoobiyada aan la saadaalin karin.
W/Q: Dalmar Xuseen Mire
Boosaaso, Soomaaliya

New York Jaanayo 30, 2019 Dibad baxayaal BEEN abuur ah oo ka dhan ah dalka Qadar ayaa ka dhacay xarunta Qaramada Midoobe ee New York.
Dibad baxahaas, oo la rumeysan yahay inay Imaaraadka Carabta abaabuleen, waxaa shaqsigii lagu siiyey boqo dollar iyada oo ujeedku ahaa in dalkaas lagu kiciyo ol’ole ka dhan ah.
Mudaharaadkaas BEEN abuurka ah waxaa fashiliyey dibad baxe qeybka ahaa. Dibad baxahaas waxa uu majaladda The Independent u sheegay in uu arkay qoraal Facebook laga so dhigay akoon uu ka shakiyey oo ugu baaqayey dadka dagan Brooklyn, ooka tirsan New York, in ay soo qaataan calamo oo ay si nabadeed xarunta UN-ta ugu mudaharaadaan.
Haweeneyda ayaa intaas ugu dartay majaladda Ingiriiska laga leeyahay in markii hore baaqa dibad baxa aan lagu soo darin magaca Qadar, balse markii ay timid ay ogaataan in si cad a muuqatay in looga soo horjeedo wadanka gacanka ku yaal.
Dibad baxayaasha sida ay sheegtay waxaa ku jiray dad ku hadlayey afka French-ga iyada oo xaqiijisay in la siiyey $100 midkiiba, loona dhiibay boorar ka dhan ah Qadar.
Haweeneyda oo aan magaceeda la sheegin ayaa sheegtay in ay 40 qof ahaaeen balse markii ay yimaadeen xarunta UN-ta ay ku soo biireen 40 kale oo wata boorarka ka dhan ah Qadar.
Waxa ay haweeneyda la wadaagtay The Independent farriin uu soo diray qof u muuqday abaabulaha oo ahayd gabadh magaceedu yahay Nezha Tagmouti.
“Waxaan qaban qaabinayaa dhacdo lagu taageerayo nabadda dunida,” ayey qortay Tagmouti. “Waxaa jiri doona heeso, khudbado nabadda ah oo lagu qaban doono United Nations-ka hortiisa.
“Waxaan u baahanahayey dad dheeri ah oo dhageysta khudbadaha, u sacbiya oo haysta dhammaan calamada aduunka. Kuwan dheeriga ah waxaa la siin doonaa $100 midkiiba.”
Diblomaasi Qadar u dhashay ayaa u sheegay The Independent: “Qadar wali waxaa ku socda ol’ole beegsi ah oo lagu waxyeeleynayo sumcadeeda si looga qaado xuquuqdeeda martigalinta Kooba Aduunka ee 2022.”
Haweeneyda abaabushay dibad baxan ayaa sidoo kale la aaminsan yahay in ay ka dambeeysay isla bannaan bixii looga soo horjeeday Qadar ee ka dhacay xarunta baarlamaanka Britain.
Qadar waxa ay is hayyaan wadamada Khaliijka oo ay horboodeyso Sucuudi Careebiya waxa ayna cilaaqaadka kala goosteen 2017.
Maamulka Jubbalane Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha maamulka Jubbaland Axmed Maxamed Islaam Madoobe oo dib ugu laabtay magaalada Kismaayo ayaa ka hadlay howlgalka ciidamada Jubbaland ka wadaan deegaanada Jubbooyinka.
Axmed Madoobe ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya uu ka dalbanayo in laga gudbo arinta caanka lagu noqday ee ah in maalin kastaa laga tacsiyeeyo dadka ku dhinta weerarada Al shabaab.
Wuxuu sheegay in taa badalkeeda loo baahan yahay in Al shabaab lagu weeraro deegaanada ay joogaan, islamarkaana taasi ay ka qasaaro yaraan doonta marka iyaga lasoo weeraro, sida uu sheegay.
“Waxaan u rabnaa inaan u diyaar garowno dagaalka ka dhanka ah Al shabaab, Waxaa u baanahay tacsi uun inaan ku jirin oo aan ka gudubno oo aan ficil la nimaado, waxaan oranayaa dowladu tacsida faraha badan aan iska deyno aan howlgalo, waan hubaan inta inooga dhimato fadhiga inaysan socod nooga dhimaneyn.”ayuu yiri Axmed Madoobe
Dhinaca kale Axmed Madoobe, ayaa ka hadlay warar maalmihii ugu dambeeyay soo baxayay oo ku aadan in dagaalka Axmed Madoobe uu iclaamiyay inuu doonayo in doorasho aysan ka dhicin deegaanada maamulkaasi.
Wuxuu sheegay Axmed Madoobe in doorashada ay dhaceyso waqtiga loo qorsheeyay islamarkaana aysan shaqo isku laheyn doorashada iyo howlgalka ciidamada sameynayaan
“Waxaan maalmahaan maqlayay Axmed Madoobe dagaal ayuu galay, wuxuuna rabaa doorashada inaysan dhicin oo la yiraahdo dagaal baa lagu jiraa doorasho ma dhaceyso, taasi ma dhaceyso, gacantaan waan ku codeyneynaa gacantaana waan ku dagaalameynaa, doorashada Jubbaland wey dhaceysaa, dagaalka iyo doorashada iskuma xirna”.
Muqdisho Jaanayo 30, 2019 Qarax xoogan ayaa ka dhacay magaalada Muqdisho, kaasi oo laga maqlay dhawaqiisa qaar kamid ah xaafadaha magaalada Muqdisho.
Uuro ayaa cirka isku shareertay, waxaana la ogeyn khasaaraha ka dhashay qaraxa.
Qaraxa ayaa ka dhacay agagaarka Hotelka Naasa Hablood 2 ee magaalada Muqdisho.
Amaanka ayaa aad loo adkeeyay maalmihii ugu dambeeyay wadadaasi.
La soco waxii kusoo kordhaa Insha allah.
Jigjiga Jaanayo 30, 2019Wararka naga soo gaaraya Magalada jigjiga ee Dowlad deegaanka Soomaalida ayaa waxa ay sheegayaan in goordhow halkaasi ka bilaawdeen rabshado,sidoo kalena la maqlayo rasaas xoogan.
Qaar ka mid ah dadka kasoo jeeda Qowmiyada Amxaarada ayaa la sheegay in wadooyinka qaar ee Magalada jigjiga ay xireen,isla markaana Goobaha Ganacsiga iyo Gaadiidka intaba ay istaageen.
Wararka aan heleyno ayaa waxa ay sheegayaan in sababta keentay rabshadaha iyo rasaasta laga maqlayo Magalada Jigjiga ay ka dambeysay in Dadka Amxaarada ay ka caroodeen Gawaari ay lahaayeen iyo Goobaha ay ku cibaadeystaan oo waxyeelo loo geystay.
Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Uganda ayaa u gafay dowladda Soomaaliya, waxaana dadka falanqeeya siyaasadda Africa ay ku sheegeen inuu yahay mid gaf weyn ku ah qaranimada Soomaaliya.
Aqoonyahan Maxamed Xaaji Ingiriis oo falanqeeya siyaasadda geeska Africa ayaa sheegay in hadalkaasi uu muujiyay waxyaabihii ay sanado badan ka digi jireen aqoonyahanada Soomaaliyeed.
“Madaxweynaha warkiisa wuu cadaa, wuxuuna cadeynaayay waxaan sanado badan dalka ka qoreynay, sababtoo ah horey ayaan u sheegnay in magaalooyin qaar aysan iska warheyn, waxaana meesha ka muuqata in labo dowladood oo isla socdo ay ka jiraan magaalooyinka Muqdisho”.
“Al Shabaab iyo dowladda ayaa isla maamula Muqdisho, sababtoo ah Al shabaab Canshuur ayay ka qaadaan Bakaaraha dowladdana wey ka qaadaa, waxaana meesha ka muuqata labo dowladood oo is barbar socda”.
“Madaxweynaha Uganda dowladda Soomaaliya wax talaabo ah kama qaadi karto, sababtoo ah wuxuu kamid yahay dalalka ciidamada ay ka joogaan Soomaaliya, ciidanka ugu badan ayaa ka jooga Uganda awood ayuuna leeyahay”.
“Madaxweynaha Uganda ma ahan nin loo babac dhigo karo, sidii Nicholay Haysom, dowladda Soomaaliya waxay sameyn kartaa inay si hoose ula hadasho, laakiin ma ii muuqato talaabo cad oo ay ka qaadi karto, haddii ay ku dhaqaaqaana cawaaqib xun ayaa ka dhalan doona” ayuu yiri Mr Ingisiis.
Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Dalka Uganda Yuweri Museveni ayaa mar kale u gafay dowladda federaalka ah ee Soomaaliya iyo dadka Soomaaliya, isaga oo sheegay in Soomaaliya ay ka mid tahay dalalka Caalamka ee aan lahayn dowlad shaqeysa.
Mr Museveni oo maanta furyay kulanka Sanadlaha ah ee Garsoorka Dalkiisa ayaa tusaale u soo qaatay sida ay dowlad ku shaqeyn karto.
Waxaa uu dal ku sharraxay dad isu tagay oo isku meel ka soo jeeda,halka dowladdu tahay midda fulisa awoodda iyo xeerka.
Waxaa uu sheegay in Dowladdu tahay mid maamusha dalka, fulinna karta sharciga, waxaa uu sheegay in ay jiraan dalal badan oo aan lahayn dowlad, waxaa uu tusaale u soo qaatay Soomaaliya.
Waxa uu yiri “Waxaa jira dalal badan oo aan lahayn dowlad, tusaale Soomaaliya, iyo kuwa kale oo aysan diblomaasiyadda ii oggoleyn in aan sheego”
Mr Museveni ayaa dhowr jeer ku xadgudbay Soomaaliya isaga oo tusaalooyin badan oo xun xun fagaaroyaal badan uga sifeeyay Soomaaliya.
Xaqiiqda ah inuu magacaabay Soomaaliya, balse yiri inaysan diblomaasiyadda u ogolaaneyn inuu dalalka kale sheego, ayaa caddeyn u ah sida uu u yasayo Soomaaliya
Maamulka Puntland Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Puntland Siciid C/llaahi Deni ayaa faahfaahin ka bixiyey natiijadii kasoo baxday shirar magaalada Garowe uga socday madaxweynaha dowladda Federaalka iyo maamul Goboleedyada.
Siciid Deni oo saxaafadda kula hadlay magaalada Garowe ayaa sheegay inuu maanta kulan dhex maray madaxweynaha Soomaaliya iyo madaxweynayaasha maamul Goboleedyada dalka ka jira, isla markaana madaxweyne Farmaajo uu soo jeediyey in bisha Maarso bartamaheeda shir la isugu yimaado, kana codsaday Puntland inay shirkaasi marti geliso.
Waxaa uu sheegay inay Puntland aqbashay inay marti geliso shirkaasi si xal loogu helo khilaafaadka jira, kuna faraxsan yahay in Puntland kaalinteeda ka qaadaneyso midnimada iyo horumarka Soomaaliya.
Qaar ka mid ah madaxda dowlad goboleedyada iyo dowlada federaalkan ayaa waxaa bilihii la soo dhaafay u dhexeeyey khilaaf gaamuray oo keenay iney xumaado xiriirkii wada shaqeyneed ee ka dhexeeyey, waxaana khilaafkan uu salka ku hayaa tabashooyin ay qabaan madaxda dowlad goboleedyada qaarkood.
Maraykanka Jaanayo 30, 2019 Wasaaradda cadaaladda ee Mareykanka ayaa dacwado dhawr ah waxa ay ka gudbisay madaxa dhaqaalaha shirkadda tiknoolajiyadda ee Huawei ee laga leeyahay dalka Shiinaha Meng Wanzhou.
Dacwadaha laga gudbiyay waxaa ka mid ah, wax idaba marin lagu sameeyay bangiga iyo fiilooyin, sharciga Mareykanka oo la baalmaray iyo xatooyo loo geystay shirakadda technology-adda T Mobile ee laga leeyahay Mareykanka.
Ms Meng ayaa waxaa bishii aynu so dhaafnay lagu xiray dalka Canada kadib markii uu mareykanka ka codsaday in la xiro Meng, taasi oo xilligaasi lagu soo edeeyay in ay baalmaratay sharcigii cuna qabataynta lagu soo rogay Iran.
Haseyeeshee kiiskaasi ayaa waxa uu xumeeyay xiriirkii ka dhaxeeyay Shiinaha, Canada iyo Mareykanka.
Ms Meng iyo shirkadda Huawei ayaa waxa ay labaduba iska fogeeyeen eedeeymahaasi loo soo jeediyay.
Maamulka madaxweyne Donald Trump ayaa dhammaan cuna qabataynadii Iran laga qaaday sanadkii 2015-kii dib ugu soo celiyay oo xitaa ugu sii daray cuna qabateynno kale oo dheeraad ah, taasi ayaana keentay in Mareykanka uu il gaar ah ku eego shirkad kasta oo ganaci la sameeyneyso Iran
Nairobo Jaanayo 30, 2019 Wargeysyada waa weyn ee kasoo baxa dalka Kenya ayaa maanta daabacay in Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta uu ku wajahan yahay Magaalada Asmara ee Caasimadda dalka Erirea.
Sababta ugu weyn ayaa lagu sheegay in ay tahay in dowladda Eritea uu kala hadlo sidii ay u joojin la heyd taageerada la sheegay in ay siiso dagaalyahanada Al-Shabaab ee ku sugan Soomaaliya, taasoo isugu jirta Hub, Lacag iyo tababaro.
Madaxweynaha Kenya ayaa ka walaacsan weerarada iyo Qaraxyadda Al-Shabaab ay ku qaadan dalka Kenya, islamarkaana ay xoogeysteen sanadyadii ugu dambeeyay.
Warbaahinta dalka Kenya ayaa sheegtay in Sanadkii 2011-kii la xaqiijiyay in diyaarado hub iyo dhaqaallo siday oo ka yimid dhanka Eritrea in ay ku degteen meel ay maamulaan Al-Shabaab.
“Waxaan u maleynayaa in qofna uusan shaki ku jirin in Eritrea afartii sano ee la soo dhaafay ay taageersaneyd Al-Shabaab, ayna siin jirtay Hub, Dhaqaalle, tababarayaal, sidoo kale waxay tababartay boqolaal dagaalyahannada Al-Shabaab, kuwaasoo lagu tababaray xeryahooda milatari,” ayuu yiri Rashiid Cabdi, oo ah falanqeeye dhanka Ammaanka ah.
Dowladda Eritrea ayaa horay u beenisay dhammaan Eedymaha loosoo jeediyay oo ku aadan taageerada Al-Shabaab, waxaana Soomaaliya iyo Eritrea dhexmaray kulamo joogto ah bilihii ugu dambeeyay.
Office of the Somali Prime Minister.
https://www.transparency.org/news/feature/cpi_2018_global_analysis

WARARKA MAANTA 30ka Janaayo 2018

Su’aalaha Maanta: Maxay Dowladda Soomaaliya ugu jawaabi karin Kaligiis-Taliye Yower Musaveni? Maxay xukuummada fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu jawaabi la yahay gefka iyo aflagaada uu Madaxweynaha Uganda u gaystay Ummadda Soomaaliyeed? Maxuuse Madaxweynaha Soomaaliu Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” ugu jawaabi la yahay Madaxweynaha dalka Uganda Mudane Yoweri Musaveni oo u gefay Ummadda Soomaaliyeed Iyo madaxbannaanideeda? Mise Madaxweynaha Soomaaliu Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” waxuu ka baqaa in xilka uu Madaxweynha Uganda Mudane Yoweri Musaveni ka tuuro xilka madaxweynenimadda Soomaaliya sidaa asagoo horay xilkii Raysal Wasaarenimadda ka tuuray xilli hore uu dalka Madaxweynaha ka ahaa Madaxweyne Mudane Shiikh Shariif Shiikh Axmed? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya? Yaa Raysal Wasaare ka noqon doona Soomaaliya? Maxayse labada aqal weli u wada shaqayn karin? Maxayse labada guddoomiyayaal Iyo Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya uga jawaabi la dahay aflagaada Madaxweynaha dalka Uganda Yoweri Musaveni? Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?

Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Uganda ayaa u gafay dowladda Soomaaliya, waxaana dadka falanqeeya siyaasadda Africa ay ku sheegeen inuu yahay mid gaf weyn ku ah qaranimada Soomaaliya.

Aqoonyahan Maxamed Xaaji Ingiriis oo falanqeeya siyaasadda geeska Africa ayaa sheegay in hadalkaasi uu muujiyay waxyaabihii ay sanado badan ka digi jireen aqoonyahanada Soomaaliyeed.

“Madaxweynaha warkiisa wuu cadaa, wuxuuna cadeynaayay waxaan sanado badan dalka ka qoreynay, sababtoo ah horey ayaan u sheegnay in magaalooyin qaar aysan iska warheyn, waxaana meesha ka muuqata in labo dowladood oo isla socdo ay ka jiraan magaalooyinka Muqdisho”.

“Al Shabaab iyo dowladda ayaa isla maamula Muqdisho, sababtoo ah Al shabaab Canshuur ayay ka qaadaan Bakaaraha dowladdana wey ka qaadaa, waxaana meesha ka muuqata labo dowladood oo is barbar socda”.

“Madaxweynaha Uganda dowladda Soomaaliya wax talaabo ah kama qaadi karto, sababtoo ah wuxuu kamid yahay dalalka ciidamada ay ka joogaan Soomaaliya, ciidanka ugu badan ayaa ka jooga Uganda awood ayuuna leeyahay”.

“Madaxweynaha Uganda ma ahan nin loo babac dhigo karo, sidii Nicholay Haysom, dowladda Soomaaliya waxay sameyn kartaa inay si hoose ula hadasho, laakiin ma ii muuqato talaabo cad oo ay ka qaadi karto, haddii ay ku dhaqaaqaana cawaaqib xun ayaa ka dhalan doona” ayuu yiri Mr Ingisiis.

Uganda Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Dalka Uganda Yuweri Museveni ayaa mar kale u gafay dowladda federaalka ah ee Soomaaliya iyo dadka Soomaaliya, isaga oo sheegay in Soomaaliya ay ka mid tahay dalalka Caalamka ee aan lahayn dowlad shaqeysa.

Mr Museveni oo maanta furyay kulanka Sanadlaha ah ee Garsoorka Dalkiisa ayaa tusaale u soo qaatay sida ay dowlad ku shaqeyn karto.

Waxaa uu dal ku sharraxay dad isu tagay oo isku meel ka soo jeeda,halka dowladdu tahay midda fulisa awoodda iyo xeerka.

Waxaa uu sheegay in Dowladdu tahay mid maamusha dalka, fulinna karta sharciga, waxaa uu sheegay in ay jiraan dalal badan oo aan lahayn dowlad, waxaa uu tusaale u soo qaatay Soomaaliya.

Waxa uu yiri “Waxaa jira dalal badan oo aan lahayn dowlad, tusaale Soomaaliya, iyo kuwa kale oo aysan diblomaasiyadda ii oggoleyn in aan sheego”

Mr Museveni ayaa dhowr jeer ku xadgudbay Soomaaliya isaga oo tusaalooyin badan oo xun xun fagaaroyaal badan uga sifeeyay Soomaaliya.

Xaqiiqda ah inuu magacaabay Soomaaliya, balse yiri inaysan diblomaasiyadda u ogolaaneyn inuu dalalka kale sheego, ayaa caddeyn u ah sida uu u yasayo Soomaaliya

Maamulka Puntland Jaanayo 30, 2019 Madaxweynaha Puntland Siciid C/llaahi Deni ayaa faahfaahin ka bixiyey natiijadii kasoo baxday shirar magaalada Garowe uga socday madaxweynaha dowladda Federaalka iyo maamul Goboleedyada.

Siciid Deni oo saxaafadda kula hadlay magaalada Garowe ayaa sheegay inuu maanta kulan dhex maray madaxweynaha Soomaaliya iyo madaxweynayaasha maamul Goboleedyada dalka ka jira, isla markaana madaxweyne Farmaajo uu soo jeediyey in bisha Maarso bartamaheeda shir la isugu yimaado, kana codsaday Puntland inay shirkaasi marti geliso.

Waxaa uu sheegay inay Puntland aqbashay inay marti geliso shirkaasi si xal loogu helo khilaafaadka jira, kuna faraxsan yahay in Puntland kaalinteeda ka qaadaneyso midnimada iyo horumarka Soomaaliya.

Qaar ka mid ah madaxda dowlad goboleedyada iyo dowlada federaalkan ayaa waxaa bilihii la soo dhaafay u dhexeeyey khilaaf gaamuray oo keenay iney xumaado xiriirkii wada shaqeyneed ee ka dhexeeyey, waxaana khilaafkan uu salka ku hayaa tabashooyin ay qabaan madaxda dowlad goboleedyada qaarkood.

Maraykanka Jaanayo 30, 2019 Wasaaradda cadaaladda ee Mareykanka ayaa dacwado dhawr ah waxa ay ka gudbisay madaxa dhaqaalaha shirkadda tiknoolajiyadda ee Huawei ee laga leeyahay dalka Shiinaha Meng Wanzhou.

Dacwadaha laga gudbiyay waxaa ka mid ah, wax idaba marin lagu sameeyay bangiga iyo fiilooyin, sharciga Mareykanka oo la baalmaray iyo xatooyo loo geystay shirakadda technology-adda T Mobile ee laga leeyahay Mareykanka.

Ms Meng ayaa waxaa bishii aynu so dhaafnay lagu xiray dalka Canada kadib markii uu mareykanka ka codsaday in la xiro Meng, taasi oo xilligaasi lagu soo edeeyay in ay baalmaratay sharcigii cuna qabataynta lagu soo rogay Iran.

Haseyeeshee kiiskaasi ayaa waxa uu xumeeyay xiriirkii ka dhaxeeyay Shiinaha, Canada iyo Mareykanka.

Ms Meng iyo shirkadda Huawei ayaa waxa ay labaduba iska fogeeyeen eedeeymahaasi loo soo jeediyay.

Maamulka madaxweyne Donald Trump ayaa dhammaan cuna qabataynadii Iran laga qaaday sanadkii 2015-kii dib ugu soo celiyay oo xitaa ugu sii daray cuna qabateynno kale oo dheeraad ah, taasi ayaana keentay in Mareykanka uu il gaar ah ku eego shirkad kasta oo ganaci la sameeyneyso Iran

Nairobo Jaanayo 30, 2019 Wargeysyada waa weyn ee kasoo baxa dalka Kenya ayaa maanta daabacay in Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta uu ku wajahan yahay Magaalada Asmara ee Caasimadda dalka Erirea.

Sababta ugu weyn ayaa lagu sheegay in ay tahay in dowladda Eritea uu kala hadlo sidii ay u joojin la heyd taageerada la sheegay in ay siiso dagaalyahanada Al-Shabaab ee ku sugan Soomaaliya, taasoo isugu jirta Hub, Lacag iyo tababaro.

Madaxweynaha Kenya ayaa ka walaacsan weerarada iyo Qaraxyadda Al-Shabaab ay ku qaadan dalka Kenya, islamarkaana ay xoogeysteen sanadyadii ugu dambeeyay.

Warbaahinta dalka Kenya ayaa sheegtay in Sanadkii 2011-kii la xaqiijiyay in diyaarado hub iyo  dhaqaallo siday oo ka yimid dhanka Eritrea in ay ku degteen meel ay maamulaan Al-Shabaab.

“Waxaan u maleynayaa in qofna uusan shaki ku jirin in Eritrea  afartii sano ee la soo dhaafay ay taageersaneyd Al-Shabaab, ayna siin jirtay Hub, Dhaqaalle, tababarayaal, sidoo kale waxay tababartay boqolaal dagaalyahannada Al-Shabaab, kuwaasoo lagu tababaray xeryahooda milatari,” ayuu yiri Rashiid Cabdi, oo ah falanqeeye dhanka Ammaanka ah.

Dowladda Eritrea ayaa horay u beenisay dhammaan Eedymaha loosoo jeediyay oo ku aadan taageerada Al-Shabaab, waxaana Soomaaliya iyo Eritrea dhexmaray kulamo joogto ah bilihii ugu dambeeyay.

 

Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?

Madaxweynaha Dalka Uganda General Mudane Yoweri K. Musaveni oo kashifay inay wax madaxa Soomaaliya ka jirin ayadoo ilaa iyo hadda aysan ka jawaabi karin Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo hadda ka hor asagoo Raysal Wasaare Soomaaliya ah uu shaqada ka cayriyey Madaxweynaha Dalka Uganda General Mudane Yoweri K. Musaveni kadib markii ay is-khilaafeen Madaxweyne Mudane Shiikh Shariif Shiikh Axmed “Madaxa Khaa’imiinta Soomaaliya” sidoo kale Khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” kama jawaaabin gefka iyo aflagaada Madaxweynaha Dalka Uganda General Mudane Yoweri K. Musaveni.

Somalia without ‘organized authority:’ online fury trails Museveni’s remarks

https://www.africanews.com/2019/01/29/somalia-without-organized-authority-online-fury-trails-museveni-s-remarks/

WARARKA MAANTA Janaayo 28ka 2019 Sir Culus!
Su;aalaha Maanta: Yaa Musuqmaasuqa Xukuummadda fashilantay qarin kara? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u tagay Nairobi? Maxaadse ka ogtihiin kiiskii badda Soomaaliya ee Maxkamadda Caalamiga gacanta ku haysay iyo sida Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabo in laga soo wareejiyo Maxkamadda Caalamiga ah si Shirkaddihii Norway Iyo waddamo badan ay Kenya shatiga sharci-darrada u siisay ay u wataan boobka kheyraadka shidaalka Soomaaliya? Maxuuse u kalifay Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inaysan xitaa wada shaqayn labada aqal ee dalka? Maxay xukuummadda fashilantay ee Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakht-Raam-Sade” u noqotay mida adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Meeqo Madaxweynayaal ayaa ka qaybgeli doona Shirka Shidaalka Soomaaliya lagu boobi rabo ee bisha Febaraayo 7da lagu wado inuu ka dhaco London? Yaase sharci u siiyey dhowr nin oo shisheeye ah inay Shirkadda Soma Oil and Gas ay qaataan 12 blocks? Maxayse labada aqal ee dalka oo aan hadda wada shaqaynayn ay uga hadli waayeen shirkadda rabta inay dhacdo kheyraadka Soomaaliya? Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Ha wiqleyso!
Muqdisho Janaayo 28ka 2019 magaalada Garowe ayaa sheegaya in madaxda kala duwan ee kusugan magaaladaasi ay yeesheen kulamo gaar gaar ah oo ilaa xalay ka socday magaaladaasi.
Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in isku soo dhawaansho aan badneyn laga dareemay kulamadii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Garowe, kaasi oo u dhaxeeyay madaxdii hore, madaxda maamul goboleedyada iyo madaxweynaha Soomaaliya.
Xogo aan heleyno ayaa sheegaya in kulanka kan xiga uu ka dhici doono magaalada Muqdisho, kaasi oo ay isku arki doonaan madaxda maamul goboleedyada iyo madaxda dowladda Soomaaliya, waana isfahamka koowaad ee shirka laga gaaray.
Sidoo kale waxaa soo baxaya in la isku fahmay in si wadajir ah looga shaqeeyo arimaha Soomaaliya, islamarkaana la joojiyo weerarada siyaasiyiinta ay dhanka warbaahinta isku mariyaan.
Kulamada ayaa la filayaa in maanta lasoo gabo gabeeyo, waxaana la sheegay inay madaxda ku laaban doonaan deegaanada kala duwan ay ka yimaadeen, sida xogta aan ku heleyno.
Ilaa shalay waxaa magaalada Garowe ka dhacayay kulamo gaar gaar ahaa oo u dhaxeeyay madaxda dowladda Soomaaliya iyo masuuliyiintii kala duwanaa ee dalka xilalka kasoo qabtay.
Baydhabo Janaayo 29ka 2019 magaalada Baydhabo ee xarunta KMG ah ee maamulka Koofur Galbeed ayaa sheegaya in maanta magaaladaasi ay ka dhaceyso doorashada kursi ka banaan golaha shacabka.
Kursiga ayaa banaanaaday kadib markii uu ka geeriyooday xildhibaan Khaliif Sheekh C/laahi Dheere, waxaana maanta ruuxii badali lahaa lagu dooranayaa magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.
Xildhibaanka ayaa ku geeriyooday 28/April/ sanadkii 2018 Magaalada Muqdisho, waxaana musharixiinta u taagan kursigaasi ay kala yihiin
Isaaq Khaliif Sheekh
C/qadir Shekh Maxamed Nuur
Xasan Macallim Ibraahim
C/laahi Shekh Maxamed
Guddiga doorashada ayaa dhawaan odayaasha dhaqanka ay ku eedeeyeen inay faragelin ku hayaan doorashada kursiga uu ka geeriyooday xildhibaanka.
Midowga Yurub Janaayo 28ka 2019 Guddiga Midowga Yurub ayaa Sacuudi Carabiya ku daray liis qabyo, oo ah dalalka halista ku ah ururkaas, sababtoo ah, xakameyn la’aanta maal-gelinta argagixisada iyo been xalaalaynta lacagaha.
Sida ay daabacday Reuters, tallaabadan ayaa timid ayada oo uu sii kordhayo cadaadiska caalamiga ah ee Sacuudiga ay kala kulmeen dilka weriye Jamaal Khaashuqji.
Liiskan ayaa waxaa hadda ku jira 16 dal oo ay ka mid yihiin, Iran, Iraq, Syria, Afghanistan, Yemen iyo Korea-da Waqooyi.
Hase yeeshee liiskan ayaa waxaa la cusbooneysiiyey toddobaadkan, ayada oo la eegayo qodobo uu golaha Midowga Yurub diyaarinayey sanaddii 2017. Sacuudiga ayaa ka mid noqday dalal cusub oo liiska lagu daray, sida ay ogaatay Reuters.
Mas’uuliyiinta Sacuudiga weli kama aysan jawaabin tallaabada Midowga Yurub.
Tallaabadan ayaa dhaawac xooggan ku ah Riyadh xilli ay isku dayeyso inay dhisto sumcadeeda caalamiga ah, si ay maal-gashtayaasha shisheeyaha ugu dhiiri-geliso inay dalkaas maal-gashtaan, si ay uga madax-banaanaato ku tiirsanaanta shidaalka.
Ka sokow dhaawaca caalamiga ah ee gaaraya, ku daristan liiskan waxa ay adkeyn doontaa macaamilka maaliyadeed ee Sacuudiga iyo bankiyada Midowga Yurub, sababtoo ah hay’adaha Sacuudiga ayaa mari doona hubitaan dheeri ah.
Go’aankan ayaa waxaa la horgeyn doonaa 28-ka dal ee xubnaha ka ah Midowga Yurub toddobaadka soo socda, si ay u ansixiyaan markaasi oo uu sharci noqon doono.
Garoowe Janaayo 27ka 2019 Qaar kamid ah aqoonyahanada Soomaaliyeed ayaa ka hadlay kulamadii ka dhacay magaalada Garowe iyo isku soo dhawaanshaha laga dareemayo madaxda dhexdeeda.
Aqoonyahanada oo ku sugan magaalada Muqdisho ayaa sheegay inay soo dhaweynayaan mar haddii madaxdii wax kala tabaneysay muddooyinkii ugu dambeeyay ay hal meel ku wada shireen.
Aqoonyahan Axmed C/risaaq Qamsa oo kamid ah aqoonyahanada ku sugan magaalada Muqdisho ayaa sheegay in dhanka dowladda Soomaaliya looga baahan yahay inay damacsanaan muujiso.
Wuxuu sheegay dabacsanaantaasi ay keeneyso isfaham iyo heshiis dhexmara madaxda Soomaaliyeed ee xukunka haya iyo kuwa aan heyn ee dhaliilsan hanaanka siyaasadeed ee dowladda Soomaaliya.
“Haddii wadahadal uu bilowday waxaan rajeeneynaa in heshiis iyo is afgarad la gaaro, sidoo kalena dowladda waxaan ka rajeeneynaa iney dabcin doonto dhanka wadahadallada”ayuu yiri aqoonyahanka.
Kulamadii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Garowe ayaa muujiyay waji cusub oo Siyaasadda Soomaaliya ay gali karto, maadaama isku soo dhawaansho ay muujiyeen dhinacyada isku haya siyaasadda dalka.
Muqdisho Janaayo 29ka 2019 Madaxweynihii dowladdii KMG aheyd Shariif Sheikh Axmed ayaa la hadlay dhalinyaro badan oo wax ka barta jaamacadaha magaalada Garowe, kuwaasi oo uu siinayay dardaaran u badnaa inay bartaan nidaamka xisbiyada iyo dowladnimada.
Shariif Sheikh Axmed, ayaa ka sheekeeyay dowladnimada Soomaaliya iyo caqabaha heysta inta badan siyaasiyiinta Soomaaliyeed marka ay timaado inay arrimo siyaasadeed isku qabtaan.
Wuxuu sheegay in siyaasiyiinta uu ku yar yahay isu tanaasulka marka siyaasad la isku qabto, waxaana uu ardaydii uu la hadlayay usoo qaatay tusaalooyin uu kaga hadlay caqabadii uu la kulmay mudadii uu xilka hayay.
Caqabadii ugu adkeyd ee uu isaga ka tanaasulay ayuu ku sheegay isaga iyo Ahlu sunna Waljamaaca oo wax badan isku qabtay, wuxuuna sheegay in muddo badan oo is jiidjiid uu socday kadib in isaga uu tanaasulaad sameeyay
Arinta Labaad wuxuu ku sheegay inay is qabteen ruux uusan magaciisa sheegin, balse waqti dheer kadib isaga uu sameeyay tanaasulaad haddana ay yihiin saaxiibada iskuugu dhow, sida uu sheegay.
“Ahlu sunna Wal Jameeca Dhuunta ayay ii fariisteen, wadahadal dheer kadib waxay ii noqdaan dadka iigu dhow saaxiibada oo anigaa tanaasulaad sameeyay, qofka labaad wuxuu ahaa ruux aan hadda gurigiisa degenahay, intii xilka aan hayay ayaan is qabanay, laakiin wada tashi kadib anigaa tanaasulay, hadda waa saaxiibka iigo dhow”ayuu yiri Shariif Sheikh Axmed.
Argagixisada Al-Qaacida Janaayo 28ka 2019 Bayaan rasmi ah oo kasoo baxay hoggaanka kooxda Al-Qaacida, ayaa lagu bogaadiyay weerarkii kooxda Al-Shabaab ee ururkaas hoos-tagta ay ka fulisay magaalada Nairobi.
Warka qoraalka ah ee kasoo baxay Al-Qaacida oo lagu baahiyay baraha Internet-ka, ayaa lagu sheegay in weerarkaas iyo weeraro kale oo ka dhacay meelo kale oo dunida ka mid ah, ay jawaab celin u ahaayeen go’aankii uu madaxweynaha Mareykanka uu magaalada Qudus ugu aqoonsaday caasimadda Yahuudda.
“Waxaan taageeraynaa oo aan barakeynaynaa howlgalladii Qudus Lantahawad oo midda ugu daran ay fuliyeen gacmaha mujaahidiinta Geeska Afrika, oo la beegsaday gaalada iyo Mareykanka” ayaa lagu yiri qoraalka.
Qoraalka ayaa lagu sheegay in howl-galkaas ay fuliyeen Afar ka mid ah ciidamada loogu magac darar Jeyshul Cusrah, oo ah ardaydii Saalax Cali Alnabhaani.
Magaca Jeyshul Cusrah ayaa loo yaqaan maleeshiyada Al-Shabaab, waxaana magacaas bixiyay Abuu Yaxye Al-liibi oo kamid ahaa Hoggaamiyaasha Al Qaacidda mar uu hadal gaar ah usoo diray Soomaaliya sanaddii 2007.
Muqdisho Janaayo 28ka 2019Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa saaka u ambabaxay magaalada Nairobi, kaddib martiqaad rasmi ah uu ka helay Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta. nuu la kulmo Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta, iyagoo ka wada hadli doona xiriirka labada dal, iskaashiga dhaqaalaha iyo Amniga.
Labada dal ayaa horay u galay heshiisyo kala duwan oo la xiriiray ganacsiga iyo socdaalka, inkastoo qeybo ka mid ah heshiiskaas aanu dhaqan gelin.
Kulamada labada Mas’uul ayaa diiradda lagu saari doonaa arrimaha la dagaalanka Argagixisada, gaar ahaan dagaalka Al-Shabaab, iyadoo Kenya ay qeyb ka tahay howlgalka AMISOM oo Ciidamo kumanaan askari ka joogaan Soomaaliya.
Al-Shabaab ayaa 15kii bishan weerar culus ku qaaday Hotel ku yaalla magaalada Nairobi, kaa oo lagu dilay dad kor u dhaafaya 21 ruux
https://www.transparency.org/country/SOM

WARARKA MAANTA Janaayo 28ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Yaa Musuqmaasuqa Xukuummadda fashilantay qarin kara? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u tagay Nairobi? Maxaadse ka ogtihiin kiiskii badda Soomaaliya ee Maxkamadda Caalamiga gacanta ku haysay iyo sida Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabo in laga soo wareejiyo Maxkamadda Caalamiga ah si Shirkaddihii Norway Iyo waddamo badan ay Kenya shatiga sharci-darrada u siisay ay u wataan boobka kheyraadka shidaalka Soomaaliya? Maxuuse u kalifay Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inaysan xitaa wada shaqayn labada aqal ee dalka? Maxay xukuummadda fashilantay ee Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakht-Raam-Sade” u noqotay mida adduunka ugu musuqmaasuqa badan? Meeqo Madaxweynayaal ayaa ka qaybgeli doona Shirka Shidaalka Soomaaliya lagu boobi rabo ee bisha Febaraayo 7da lagu wado inuu ka dhaco London? Yaase sharci u siiyey dhowr nin oo shisheeye ah inay Shirkadda Soma Oil and Gas ay qaataan 12 blocks? Maxayse labada aqal ee dalka oo aan hadda wada shaqaynayn ay uga hadli waayeen shirkadda rabta inay dhacdo kheyraadka Soomaaliya? Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 28ka  2019magaalada Garowe ayaa sheegaya in madaxda kala duwan ee kusugan magaaladaasi ay yeesheen kulamo gaar gaar ah oo ilaa xalay ka socday magaaladaasi.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in isku soo dhawaansho aan badneyn laga dareemay kulamadii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Garowe, kaasi oo u dhaxeeyay madaxdii hore, madaxda maamul goboleedyada iyo madaxweynaha Soomaaliya.

Xogo aan heleyno ayaa sheegaya in kulanka kan xiga uu ka dhici doono magaalada Muqdisho, kaasi oo ay isku arki doonaan madaxda maamul goboleedyada iyo madaxda dowladda Soomaaliya, waana isfahamka koowaad ee shirka laga gaaray.

Sidoo kale waxaa soo baxaya in la isku fahmay in si wadajir ah looga shaqeeyo arimaha Soomaaliya, islamarkaana la joojiyo weerarada siyaasiyiinta ay dhanka warbaahinta isku mariyaan.

Kulamada ayaa la filayaa in maanta lasoo gabo gabeeyo, waxaana la sheegay inay madaxda ku laaban doonaan deegaanada kala duwan ay ka yimaadeen, sida xogta aan ku heleyno.

Ilaa shalay waxaa magaalada Garowe ka dhacayay kulamo gaar gaar ahaa oo u dhaxeeyay madaxda dowladda Soomaaliya iyo masuuliyiintii kala duwanaa ee dalka xilalka kasoo qabtay.

Baydhabo Janaayo 29ka  2019magaalada Baydhabo ee xarunta KMG ah ee maamulka Koofur Galbeed ayaa sheegaya in maanta magaaladaasi ay ka dhaceyso doorashada kursi ka banaan golaha shacabka.

Kursiga ayaa banaanaaday kadib markii uu ka geeriyooday xildhibaan Khaliif Sheekh C/laahi Dheere, waxaana maanta ruuxii badali lahaa lagu dooranayaa magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.

Xildhibaanka  ayaa ku geeriyooday  28/April/ sanadkii 2018 Magaalada Muqdisho, waxaana musharixiinta u taagan kursigaasi ay kala yihiin

  1. Isaaq Khaliif Sheekh
  2. C/qadir Shekh Maxamed Nuur
  3. Xasan Macallim Ibraahim
  4. C/laahi Shekh Maxamed

Guddiga doorashada ayaa dhawaan odayaasha dhaqanka ay ku eedeeyeen inay faragelin ku hayaan doorashada kursiga uu ka geeriyooday xildhibaanka.

Midowga Yurub Janaayo 28ka  2019 Guddiga Midowga Yurub ayaa Sacuudi Carabiya ku daray liis qabyo, oo ah dalalka halista ku ah ururkaas, sababtoo ah, xakameyn la’aanta maal-gelinta argagixisada  iyo been xalaalaynta lacagaha.

Sida ay daabacday Reuters, tallaabadan ayaa timid ayada oo uu sii kordhayo cadaadiska caalamiga ah ee Sacuudiga ay kala kulmeen dilka weriye Jamaal Khaashuqji.

Liiskan ayaa waxaa hadda ku jira 16 dal oo ay ka mid yihiin, Iran, Iraq, Syria, Afghanistan, Yemen iyo Korea-da Waqooyi.

Hase yeeshee liiskan ayaa waxaa la cusbooneysiiyey toddobaadkan, ayada oo la eegayo qodobo uu golaha Midowga Yurub diyaarinayey sanaddii 2017. Sacuudiga ayaa ka mid noqday dalal cusub oo liiska lagu daray, sida ay ogaatay Reuters.

Mas’uuliyiinta Sacuudiga weli kama aysan jawaabin tallaabada Midowga Yurub.

Tallaabadan ayaa dhaawac xooggan ku ah Riyadh xilli ay isku dayeyso inay dhisto sumcadeeda caalamiga ah, si ay maal-gashtayaasha shisheeyaha ugu dhiiri-geliso inay dalkaas maal-gashtaan, si ay uga madax-banaanaato ku tiirsanaanta shidaalka.

Ka sokow dhaawaca caalamiga ah ee gaaraya, ku daristan liiskan waxa ay adkeyn doontaa macaamilka maaliyadeed ee Sacuudiga iyo bankiyada Midowga Yurub, sababtoo ah hay’adaha Sacuudiga ayaa mari doona hubitaan dheeri ah.

Go’aankan ayaa waxaa la horgeyn doonaa 28-ka dal ee xubnaha ka ah Midowga Yurub toddobaadka soo socda, si ay u ansixiyaan markaasi oo uu sharci noqon doono.

Garoowe Janaayo 27ka  2019Qaar kamid ah aqoonyahanada Soomaaliyeed ayaa ka hadlay kulamadii ka dhacay magaalada Garowe iyo isku soo dhawaanshaha laga dareemayo madaxda dhexdeeda.

Aqoonyahanada oo ku sugan magaalada Muqdisho ayaa sheegay inay soo dhaweynayaan mar haddii madaxdii wax kala tabaneysay muddooyinkii ugu dambeeyay ay hal meel ku wada shireen.

Aqoonyahan Axmed C/risaaq Qamsa oo kamid ah aqoonyahanada ku sugan magaalada Muqdisho ayaa sheegay in dhanka dowladda Soomaaliya looga baahan yahay inay damacsanaan muujiso.

Wuxuu sheegay dabacsanaantaasi ay keeneyso isfaham iyo heshiis dhexmara madaxda Soomaaliyeed ee xukunka haya iyo kuwa aan heyn ee dhaliilsan hanaanka siyaasadeed ee dowladda Soomaaliya.

“Haddii wadahadal uu bilowday waxaan rajeeneynaa in heshiis iyo is afgarad la gaaro, sidoo kalena dowladda waxaan ka rajeeneynaa iney dabcin doonto dhanka wadahadallada”ayuu yiri aqoonyahanka.

Kulamadii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada Garowe ayaa muujiyay waji cusub oo Siyaasadda Soomaaliya ay gali karto, maadaama isku soo dhawaansho ay muujiyeen dhinacyada isku haya siyaasadda dalka.

Muqdisho Janaayo 29ka  2019Madaxweynihii dowladdii KMG aheyd Shariif Sheikh Axmed ayaa la hadlay dhalinyaro badan oo wax ka barta jaamacadaha magaalada Garowe, kuwaasi oo uu siinayay dardaaran u badnaa inay bartaan nidaamka xisbiyada iyo dowladnimada.

Shariif Sheikh Axmed, ayaa ka sheekeeyay dowladnimada Soomaaliya iyo caqabaha heysta inta badan siyaasiyiinta Soomaaliyeed marka ay timaado inay arrimo siyaasadeed isku qabtaan.

Wuxuu sheegay in siyaasiyiinta uu ku yar yahay isu tanaasulka marka siyaasad la isku qabto, waxaana uu ardaydii uu la hadlayay usoo qaatay tusaalooyin uu kaga hadlay caqabadii uu la kulmay mudadii uu xilka hayay.

Caqabadii ugu adkeyd ee uu isaga ka tanaasulay ayuu ku sheegay isaga iyo Ahlu sunna Waljamaaca oo wax badan isku qabtay, wuxuuna sheegay in muddo badan oo is jiidjiid uu socday kadib in isaga uu tanaasulaad sameeyay

Arinta Labaad wuxuu ku sheegay inay is qabteen ruux uusan magaciisa sheegin, balse waqti dheer kadib isaga uu sameeyay tanaasulaad haddana ay yihiin saaxiibada iskuugu dhow, sida uu sheegay.

“Ahlu sunna Wal Jameeca Dhuunta ayay ii fariisteen, wadahadal dheer kadib waxay ii noqdaan dadka iigu dhow saaxiibada oo anigaa tanaasulaad sameeyay, qofka labaad wuxuu ahaa ruux aan hadda gurigiisa degenahay, intii xilka aan hayay ayaan is qabanay, laakiin wada tashi kadib anigaa tanaasulay, hadda waa saaxiibka iigo dhow”ayuu yiri Shariif Sheikh Axmed.

Argagixisada Al-Qaacida Janaayo 28ka  2019 Bayaan rasmi ah oo kasoo baxay hoggaanka kooxda Al-Qaacida, ayaa lagu bogaadiyay weerarkii kooxda Al-Shabaab ee ururkaas hoos-tagta ay ka fulisay magaalada Nairobi.

Warka qoraalka ah ee kasoo baxay Al-Qaacida oo lagu baahiyay baraha Internet-ka, ayaa lagu sheegay in weerarkaas iyo weeraro kale oo ka dhacay meelo kale oo dunida ka mid ah, ay jawaab celin u ahaayeen go’aankii uu madaxweynaha Mareykanka uu magaalada Qudus ugu aqoonsaday caasimadda Yahuudda.

“Waxaan taageeraynaa oo aan barakeynaynaa howlgalladii Qudus Lantahawad oo midda ugu daran ay fuliyeen gacmaha mujaahidiinta Geeska Afrika, oo la beegsaday gaalada iyo Mareykanka” ayaa lagu yiri qoraalka.

Qoraalka ayaa lagu sheegay in howl-galkaas ay fuliyeen Afar ka mid ah ciidamada loogu magac darar  Jeyshul Cusrah, oo ah ardaydii Saalax Cali Alnabhaani.

Magaca Jeyshul Cusrah ayaa loo yaqaan maleeshiyada Al-Shabaab, waxaana magacaas bixiyay Abuu Yaxye Al-liibi oo kamid ahaa Hoggaamiyaasha Al Qaacidda mar uu hadal gaar ah usoo diray Soomaaliya sanaddii 2007.

Muqdisho Janaayo 28ka  2019Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa saaka u ambabaxay magaalada Nairobi, kaddib martiqaad rasmi ah uu ka helay Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta. nuu la kulmo Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta, iyagoo ka wada hadli doona xiriirka labada dal, iskaashiga dhaqaalaha iyo  Amniga.

Labada dal ayaa horay u galay heshiisyo kala duwan oo la xiriiray ganacsiga iyo socdaalka, inkastoo qeybo ka mid ah heshiiskaas aanu dhaqan gelin.

Kulamada labada Mas’uul ayaa diiradda lagu saari doonaa arrimaha la dagaalanka Argagixisada, gaar ahaan dagaalka Al-Shabaab, iyadoo Kenya ay qeyb ka tahay howlgalka AMISOM oo Ciidamo kumanaan askari ka joogaan Soomaaliya.

Al-Shabaab ayaa 15kii bishan weerar culus ku qaaday Hotel ku yaalla magaalada Nairobi, kaa oo lagu dilay dad kor u dhaafaya 21 ruux

https://www.transparency.org/country/SOM

 

WARARKA MAANTA Janaayo 27ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Meeqo Madaxweynayaal ayaa ka qaybgeli doona Shirka Shidaalka Soomaaliya lagu boobi rabo ee bisha Febaraayo 7da lagu wado inuu ka dhaco London? Yaase sharci u siiyey dhowr nin oo shisheeye ah inay Shirkadda Soma Oil and Gas ay qaataan 12 blocks? Maxayse labada aqal ee dalka oo aan hadda wada shaqaynayn ay uga hadli waayeen shirkadda rabta inay dhacdo kheyraadka Soomaaliya? Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Garoowe Janaayo 27ka  2019Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa soo idleeyay hadal jeedinta xafladda caleemo saarka madaxweynaha Puntland.

Madaxweyne Farmaajo ayaa la dhowrayay khudbadiisa, waxaana madasha ku sugnaa madax kala duwan oo qaarkood dhaliilsan hanaanka dowladiisa kula macaamiishay madaxda maamul goboleedyada iyo siyaasiyiinta mucaaradka.

Farmaajo ayaa ugu horeyn ka hadlay horumarka Puntland iyo dadka ay mudan tahay in looga Mahadceliyo, waxaana uu yiri:-

“Waxaa door ka ciyaaray horumarka Puntland, odayaasha dhaqanka, ganacsatada iyo warbaahinta oo si wadajir ah u wada shaqeeyay, shacabka wanaagsan ee Reer Puntland ayaa sidoo kale door weyn ka ciyaaray”.

Isaga oo sii hadlayay ayuu sheegay in horumarka Soomaliya lagu gaari karo arimo ay kamid tahay in si Wadajir ah loo wada shaqeeyo, islamarkaana madaxda ay isku tanaasulaan.

“Waxaa lagu gaari karaa horumar dowlad dhexe iyo dowlad goboleedyada oo wada shaqeeya, wada shaqeynta waxaa lagu gaari kara, iyadoo la is aamino, la wada shaqeeyo, la isku tanaasulo”ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

“Khilaafaadka dowladeena waxay keenaan inaan waxba la qaban oo shaqada istaagto, waana waxyaabaha keenay in dowladda aysan laheyn ciidan adag oo cadowga la dagaalama, ciidan adag oo xuduudaha difaaca, waxaa oo dhanna waa waxaan soo marnay oo ay tahay wax aan qibrad u leenahay”ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

Wuxuu soo hadal qaaday Musuqa oo Soomaaliya u keenay dib u dhac aad u weyn, isaga oo sheegay in Musuq maasuqa aysan kaliya aheyn lacagta oo la xado.

“Musuq maasuqa lacag la xado kaliya maaha, waxaa kamid ah qofka oo qalad lagu magacaabo, waxaa ku jira qofka shaqeeya oo qiyaama waqtiga uu dowladda u shaqeeyo, waana waxyaabaha anaga na wiiqay intii dowladnimada jirtay”,

Ugu dambeyn wuxuu taabtay hadal la wada sugayay oo ahaa wada shaqeyn buuxda oo dhex marta xubnaha mucaaradka iyo dowladda Soomaaliya, isaga oo sheegay in isaga uu bilaabayo barnaamijka iscafinta dhinacyada is haya.

“Anigaa ugu horeeya waxaan idin leeyahay waan idin cafiyay, adinkana waxaan idinka doonayaa inaad i cafisaan, bacdamaa aan ahay odaygii u dhaxeeyay dowladda iyo maamulada anigaa howsha galaya, mucaarad waan u baahanahay, laakiin waxaan dooneynaa marka xaaladda meel adag taagan tahay in mucaaradka uusan dowladiisa ka safan”ayuu yiri madaxweyne Farmaajo.

Garoowe Janaayo 27ka 2019 Ra’iisul wasaarihii hore ee dowladii KMG aheyd Cali Maxamed Geedi ayaa ka hadlay Soomaaliya iyo sida ay u wanaagsan tahay inay ka wada shaqeeyaan madaxda Soomaaliyeed sidii loo horumarin lahaa.

Cali Maxamed Geedi, ayaa ka sheekeeyay dhibaatada laga soo maray dowladnimada Soomaaliya, isaga oo sheegay in Puntland ay door weyn ku laheyd horumarka dalka Soomaaliya.

Cali Geedi ayaa sheegay in Siyaasiyiinta Soomaaliyeed ay damac ka leeyihiin inay dalka Soomaaliya mar uun hogaamiyaan, sidaasi daraadeedna loo baahan yahay in madaxda qaladkeeda si hoose loogu sheego.

“Dowladda Soomaaliya oo madaxweyne Farmaajo nagala joogo waxaan filayaa inay ku waano qaataan hadalkii Islaan Ciise oo dadka dhan u wada riyaaqeen, dowladda Soomaaliya dhibaato badan ayaa laga soo maray, waxaa loo baahan yahay inaan la shaqeyno, Damac ayaa nagu wada jiree kadib aan la tartano” ayuu yiri Cali Geedi.

Muqdisho Janaayo 27ka  2019 Gudoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Yariisow) ayaa dhowaan soo saaray Jaangoynta Mushaarka Shaqaalaha iyo Mdaaxda Gobolka kaas oo dhaqangeli doona laga bilaabo bishan January 2019.

Qorshahan ayaa ah mid guddoomiyaha uu doonayo inuu ku xalliyo qaladaad iyo jaangooyo ay sameeyey madaxii isaga uga horeysay gobolka.

Wararka ayaa sheegaya in qaar ka mid ah ku xigeenada Yariisow ay qaadan jiraan lacag ku dhow 30 kun oo dollar, ka hor inta uusan qaadan tallaabadan cusub ee uu arrintaas wax uga beddelayo.

Si kastaba, jaangoyntan cusub ayaa weli muujineysa in Gudoomiye Ku xigeenada Gobolka Banaadir iyo Xoghaya Guud ee Gobolka Baanaadir ay u heli doonaan mushaar ahaan bishii in ka badan kan Wasiirada Xukuumada JFS  oo qaata bishii 5,000$, halka Ku xigeenada Gudoomiyaha ay heli doonaan Mushaar dhan 6,000$ oo aanay ku jirin gunnooyinka kale.

Dhinaca Agaasimayaasha waxa uu Agaasimaha Xafiiska Duqa uu bishii ku shaqayn doonaa adduun dhan 3,000$ kaas oo ah ku dhowaad sedex laab ka badan Mushaarada Agaasimayaasha Guud ee Wasaaraddaha DFS oo hela Mushaar ahaan bishii 1,200$ oo qura.

Garoowe Janaayo 27ka 2019Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa khudbad ka jeediyay xafladda caleemo saarka madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni.

Xasan Sheikh Maxamuud, ayaa inta badan khudbadiisa kaga hadlay xalka dalka Soomaaliya inuu kujiro iyadoo si rasmi ah loogu dhaqmo dastuurka dalka Soomaaliya u yaalo, waxii aan ku qorneyna laga wada hadlo haddii la isku qabto.

“Waxaan xoojinayaa inaan mar walbaa ilaalino Sharuucda iyo Dastuurka dalka, waxaan dastuurka ku oolinna waxaan leeyahay ha la iska wareesto, xal waa imaanayaa markaa, halkaan waxaan ku joognaa waxii qornaa kaliya ayaa la dhowray” ayuu yiri Xasan Sheekh.

Wuxuu Xasan Sheikh Maxamuud mahadcelin u jeediyay madaxweynihii hore ee Puntland C/Weli Maxamed Cali , isaga oo sheegay in isaga iyo asxaabtiisii si wanaagsan kaga shaqeeyeen horumarka Puntland.

Waxaan u hambalyeynayaa Prof Gaas oo halkaan waxii ka dhacay keenisteedii lahaa, waxaana leeyahay adiga iyo asxaabtii kula shaqeeyay ayaa dadaalkaa sameeyay, Garowe waxay halkaan kusoo gaartay dowladnimo oo lagu wada dadaalay”.

Ugu dambeyn wuxuu soo jeediyay in laga shaqeeyo midnimada umadda Soomaaliyeed, islamarkaana laga fakaraa mustaqbalka Soomaaliya sida uu noqonayo.

“Maanta aan ka fakarno 30 ka sano ee soo socota sida dalkeenu ahaanayo, waan ka fakari karnaa, waa inaan gaarnaa hadafkeena, haddii aan qorsheyno 30 sano kadib Soomaaliya noocee ah ayaan rabnaa, inta naga dameysa wey ku qasban yihiin inay wadadaasi maraan”ayuu yiri Xasan Sheikh.

Garoowe Janaayo 27ka  2019Madaxweynihii hore ee Puntland C/Welli Maxamed Cali Gaas ayaa jeediyay Khudbad kooban oo u muuqatay mid si wanaagsan looga baaraan dagay.

Khudbadiisa ayuu kaga hadlay mahad celin uu u jeedinayo dhamaan dadkii lasoo shaqeeyay shantii sano ee lasoo dhaafay, isaga oo sheegay in bilowga doorashadii looga guuleystay ay aheyd mid si wadajir ah looga shaqeeyay.

Madaxweyne Gaas ayaa sheegay inuu kula dardaarmayo madaxda hadda talada qabatay inay ka shaqeeyaan horumarka deegaanada Puntland islamarkaana laga wada shaqeeyo horumarka guud ahaan ee dalka Soomaaliya.

“Dowlad goboleedyada waxaa laga rabaa inay si mug leh ula shaqeeyaan dowladda Soomaaliya, iyadoo la dhowrayo waxyaabaha lagu heshiiyay, inteena halkaan joogta ayaa ku matalaya Soomaaliya nooca dalkeena uu noqonayo”

“Waxaan joognaa cidna uma maqna ceelna uma qodna, waxaan leeyahay waxaan u baahanahay wadahadal iscafis ah oo dalka lagu badbaadinayo”ayuu yiri Gaas.

Ugu dambeyn wuxuu sheegay in isaga uu si dhow ula shaqeyn doono madaxda kala duwan ee Puntland “aniga ma noqon doono madaxweyne Kursiga idinkula fariistee waxaan noqon doonaa oday idinla shaqeeya”ayuu yiri Gaas.

Turkifa Janaayo 27ka  2019 Dawladda Turkiga, ayaa sheegtay inay dardar gelinayso wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, waxaanay balan qaaday inay ciyaarayso door ah dhexdhexaadin iyo fududaynta miiska wada hadalka.

Safiirka Turkiga u fadhiya Soomaaliya danjire Mehmet Yilmaz, oo waraysi siiyay idaacadda Kulmiye ee magaalada Muqdisho, wuxuu sheegay in Turkigu sameeyay dedaalo la doonayo in dib loogu bilaabo wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, isagoo xusay in Turkigu ergay cusub u magacaabay wada hadalada labada dhinac.

“Dawladda Turkigu, waxay ku dedaalaysaa inay door ka ciyaarto wada hadalada labada dhinac ee Somaliland iyo Soomaaliya, ilaa haddana waxaan samaynay dedaalo, hadda ka dibna waan sii wadaynaa dedaaladaas.” Ayuu yiri Danjire Mehmet.

Waxaa uu intaas raaciyay “Safiirkayaygii hore ee Soomaaliya danjire Olgan Bekar hadda waxa loo magacaabay wakiilka gaarka ah ee Turkiga u qaabilsan wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, waxaanan rajaynaynaa inuu booqasho ku iman doono halkan,.”

Isagoo sii sharaxaya safiirku dedaalka dawladda Turkiga ee isu soo dhawaynta Somaliland iyo Soomaaliya, wuxuu yiri “Dawladda Turkiga way ka go’antahay dedaalada ku aadan suurtogelinta wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, ka dal walaalo ahaan dawladda Turkigu waxay samayn doontaa wax kasta oo karaankeeda ah, sii socoshada wada hadaladu waxay ku xidhantahay labada dhinac, go’aankoodana iyagaa u madaxbanaan, annagu waxaanu ciyaaraynaa door walaaltinimo ah oo keliya iyo fududayn. Dhaqankayagu wuxuu yahay in labadii walaalo ee ah wax kala tabanaya inaan dhexdhexaadino oo la kala dhex galo.”

Muqdisho Janaayo 27ka  2019 Guddoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya Maxamed Mursal C/raxmaan ayaa soo saaray wareegto uu xil ugu magacaabayo lataliyaha sare ee dhanka warbaahinta ee xafiiska Guddoomiyaha.

Lataliyaha sare ee dhinaca Warbahinta ee Gudoomiyaha Golaha Shacabka ayaa waxaa loo magacaabay in uu noqdo Liibaan Maxamed Xuseen.

Xoghayaha Guud ee Golaha Shacabka ayaa waxaa la faray in uu dhameeystiro habraaca maamuuska Lataliyaha Meelmarinta Go’aanka sida ugu haboon ee Sharciga waafaqsan.

Hoos ka aqriso wareegtada kaso baxday xafiiska Guddoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya.

 

WARARKA MAANTA Janaayo 26ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxuu Madaxweyne Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” uga naxay sida Madaxweyne hore Mudane Xassan Shiikh Maxamuud Iyo Madaxweyne hore Mudane Shiikh Shariif Shiikh Axmed u kashifeen waxqabad la’aanta iyo musuqmaasuqa baahsan ee Dowladda Wada Dadban ee Nabar Iyo Naxdin?

Meeqo Madaxweynayaal ayaa ka qaybgalaysa caleema-saarka Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Puntland? Maxuu u Guddoomiyaha Aqalka Sare Mudane Cabdi Xaashi u fashilay inuu Madaxweyne Mudane Farmaajo Iyo Raysal Wasaare Mudane Kheyre inay diidanaayeen inay ka shaqeeyaan horumarka Dowlad Puntland? Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Muqdisho Janaayo 26ka 2019 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed ayaa si lama filaan ah uga soo muuqday saaxada saxaafadda toddobaadkan.

Shariif oo tan iyo bishii Febraayo 2017 dibad joog iyo aamusnaan isku darsaday ayaa dhawaan u warramaya jaraa’idka caanka ah ee The Standard oo Kenya ka soo baxaya.

Madaxweynihii hore waxa uu halkaas seefta ugala baxay banaanka isaga oo madaafiicdii ugu horreeysay ku ganay dowladda ay hogaamiyaan Madaxweyne Maxamed Cabdullahi Farmaajo iyo Raiusl Wasaare Xassan Cali Kheyre.

“Waxaa igu kalifay in aan dib isu soo sharraxo itaal darida dowladda hadda jirta”, waa gantaaladii ugu xiisaha badnaa ee uu riday Sheekh Shariif.

adaladaas waxa ay xoojin u ahaateen xaqiijinta in uu u tartami doono doorashada 2021-ka la filayo in ay dalka ka dhacdo.

Maxaa hadda ku soo aadiiyey, waa maxay ujeedka Sheekh Shariif? Waa su’aalo la is weydiinayo.

Faaladan kooban waxaan ku eegi doonaa laba qodob oo ay suurtagal tahay in ay ka dambeeyeen dagaal siyaasadeedka cusub ee Shiekh Shariif.

1 – Xaqiijinta in uu bilaabay ol’olihiisa madaxweynenimo

Sheekh Shariif sida ku cad hadaladiisa waxa uu bilaabay oo uu daahfuray ol’olihiisa Madaxweynenimo ee doorashada la filayo in ay dalka ka dhacdo.

Doorashada waxaa hadda ka harsan muddo laba sano ah taas oo muujineysa in ay uu dalka ka bilowday u diyaar garowgeeda.

Sheekh Shariif waxa uu si rasmi ah ugu soo biiray loolankaas.

2 – Sixidda qaladkii uu galay 2016

Sheekh Shariif waxa ay u muuqataa in u saxayo qaladkii uu galay doorashadii hore ee uu kaalinta saddexaad ka galay.

Qaladkaas waxa uu ahaa in uu ol’olihiisa la sugay dhawrkii bilood ee u dambeeyey taas oo ka dhigan in uu hadda wax ka bartay.

Dagaal siyaasadeedkan uu Sheekh Shariif laba sano kahor doorashada 2021-ka bilaabay ayaa ka dhigan in uu loolanka rabo in aan looga dheereyn.

W/Q: Safiya Cabdullaahi Garaad

Muqdisho Janaayo 26ka 2019 Saraakiil ka tirsan sirdoonka dalka Eritrea ayaa si qarsoodi ah ugu sugan magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya, Caasimada Online ayaa sidaas ogaatay.

Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in ilaa sideed sarkaal oo ka tirsan sirdoonka Asmara ay ku sugnaayeen Muqdisho maalmihii lasoo dhaafay, inkasta oo aysan caddeyn waqtiga rasmiga ah ee ay magaalada soo galeen.

Afar ka mid ah saraakiishan ayaa degan mid ka mid ah hoteellada Muqdisho [Ma shaacin karno magaca hotel-ka, sababo jiro awgood], halka afarta kale ay degan yihiin xarunta hay’adda nabad-sugidda qaranka ee NISA.

Wararka ayaa sheegaya in xubnahan ay Muqdisho u joogan inay caawiyaan sirdoonka Soomaaliya, ayaga oo siinaya tababaro lana wadaaga khibradahooda xagga sirdoonka.

Ma cadda muddada ay Muqdisho ku sugnaan doonaan.

Soomaaliya iyo Eritrea ayaa aad isugu soo dhowaanayey tan iyo markii labada madaxweyne ee Farmaajo iyo Afwerki ay booqashooyin ku kala bixiyeen Asmara iyo Muqdisho. Labada dal ayaa sidoo kale qeyb ka ah heshiiska iskaashiga saddex geesoodka ee Ethiopia, Eritrea, iyo Somalia.

Dowladda Eritrea ayaa horey beenisay warbixin ay qortay jariidadda Indian Ocean Newsletter oo lagu sheegay in Eritrea ay ciidamo u direyso dalka Soomaaliya, kuwaas oo tagi doona magaalada caasimadda ah ee Muqdisho, kadib markii warbixintaas uu daabacay wargeyska Indian Ocean Newsletter.

 

Maraykanka Janaayo 26ka 2019 Washington DC (Caasimada Online) – Maalin kadib markii ay sheegeen in hadda kadib aysan shaacin doonin khasaraha weerarada Soomaaliya, oo ay u dayn doonaan dowladda Soomaaliya, milatariga Mareykanka ayaa go’aankaas ka noqda.

Taliska milatariga Mareykanka ee Afrika, AFRICOM ayaa sheegay in sii wadi doonaanin shaacinta khaasaraha ka dhasha duqeymaha ka dhanka ah Al-Shabaab, kana noqdeen go’aankii hore.

“Waxaan sii wadi doonaan inaan shaacino khasaaraha weerarka. Waxaan fariimaheena diiradda ku saari doonnaa sida weerarada u caawinayaan dowladda Somalia, inaga oo aan xooga saari doonin mintidiinta la dilay” waxaa sidaas yiri afhayeenka AFRICOM, John Manley.

Milatariga Mareykanka ayaa khamiistii sheegay in laba weerar oo ka dhan ah Al-Shabaab ay Soomaaliya ka fuliyeen arbacadii, hase yeeshee ma aysan bixin xog ku saabsan khasaaraha, ayaga oo shaacinta arrintaas u daayey dowladda Soomaaliya.

Hase yeeshee saacado kadib ayaa sarkaal ka tirsan wasaaradda gaashaandhigga wuxuu sheegay in weerarkaas lagu dilay mid ka mid ah maleeshiyada Shabaab, taasi oo aad uga duwan boqolaalka ay sheegatay dowladda Soomaaliya.

Si kastaba, milatariga Mareykanka ayaa hadda ay muuqata inay u arkeen inay wanaagsan tahay in ayaga ay ka warramaan khasaaraha weerarooda.

Garoowe Janaayo 26ka 2019 Madaxweynihii ku xigeenkii Puntland C/xakiin Xaaji Cameey ayaa ka hadlay munaasabadda caleemo saarka madaxweynaha cusub ee Puntland oo maanta ka dhaceyso magaalada Garowe.

C/xakiin Cameey ayaa ugu horeyn sheegay in madaxweynaha Puntland uu sameeyay dadaal dheeri ah si ay magaalada Garowe ugu kulmaan dhamaan xubnaha Soomaaliya matali lahaa.

Wuxuu sheegay in dhinacyada ku shiraya magaalada Garowe looga baahan yahay inay ka fakaraan aayaha Soomaaliya iyo halka ay haboon tahay in loo wado, maadaama hadda meel wanaagsan ay wax marayaan.

Madaxweyne ku xigeenkii Puntland ayaa ugu baaqay dhinacyada mucaaradka inaysan ka shaqeyn mucaaradnimo wax dumineysa oo ay ka fakaraan mucaaradnimo dalka Soomaaliya horey usoo wadi karta.

“Waxaa mudan in loo mahad celiyo madaxweynaha Puntland oo muddo kooban kaga shaqeeyay sidii ay isku arki lahaayeen dadka ay ka go’do talada Soomaaliya, waxaan ugu baaqayaa dhinacyada kulmaya, inay ka shaqeeyaan sidii dalkaan loosii hormarin lahaa”

“Lama joogo meel dib u dhac iyo dib looga laaban karo, waxaan leeyahay ka shaqeeya sidii horumar loo gaari lahaa, ka shaqeeya sidii la isku fahmi lahaa”ayuu yiri C/xakiin Xaaji Cumar Cameey.

Magaalada Garowe oo ay ka dhaceyso munaasabadda caleemo saarka madaxweynaha Puntland waxaa isku arkaya dhamaan dhinacyada isku haya siyaasadda Soomaaliya.

Ethiopia Janaayo 26ka 2019 Xafiiska Xeer ilaalinta Itoobiya ayaa shaaciyay tirada dadka loo aqoonsan yahay iney sababta u yihiin dhibaatadii 4-tii bishii Agoosto ka dhacday magaalada Jigjiga ee xarunta dowlad deegaanka Soomaalida.

Mas’uuliyiinta Xeer ilaalinta guud ee dalka auaa Shir Jaraa’id oo ay qabteen waxay ku sheegeen in 46 ruux ay mas’uul ka yihiin tacadiyadii dhacay, waxayna intaas ku dareen in 6 ka mid ah dadkaas horay gacanta loogu dhigay oo ay xiran yihiin.

Waxaa socda howlgal loogu raad joogo dhammaan 40-kii ruux ee kale, sida lagu qeexay macluumaadka uu shaaciyay xafiiska Xeer ilaalinta guud ee dalka Itoobiya.

Waxa ay sheegeen in 6-da ruux ee xiran uu ku jiro Madaxweynihii hore ee Dowlad deegaanka Cabdi Maxamuud Cumar.

Xeer ilaalinta ayaa shirkooda jaraa’id ku sheegtay in eedeysaneyaasha lagu raad joogo ay ku kala sugan yihiin Dadlka gudihiisa iyo dibaddiisaba.

Waxa ay sidoo kale intaas ku dareen in ay la xiriireen Dowladaha ay dadka baxsaday ku sugan yihiin ayna ka codsadeen in meelaha ay joogaan laga soo xiro, loona soo gacan galiyo dowladda Itoobiya si loogu Ciqaabo dambiga ay galeen.

Qaar ka mid ah dadka lagu raad joogo ayay sheegeen in ay ku sugan yihiin Dalal ku yaalla qaaradda Afrika, inkastoo aysan carrabaabin.

Waxaa sidoo kale ilaa iyo hadda si rasmi ah loo shaacinin Magacyada dadka la doon-doonayo ee ku dhow qofka ruux.

4-tii Bishii Agoosto ee sannadkii la soo dhaafay 2018, Dibadbax rabshado waty oo ka dhacay Magaalada Jigjiga waxaa ka dhashay Dil, Barakac, Boob iyo Xad gudubyo kale.

Rabshadaas kadib waxaa la xiray Cabdi Maxamuud Cumar iyo xubno lasoo shaqeeyay, talada waxaa qabsaday Mustafe Muxumed Cumar (Mustafe Cagjar), waxa uu la jaan qaaday isbitalka Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiye Axmed.

Waxaa lala heshiiyay Hogaanka Jabhadda ONLF, sidoo kale waxaa laga saaray liiska waxa loogu yeero Argagixisada, halka la bur-buriyay Xabsiga Jeel Ogaadeeniya oo inta badan Maamulkii Cabdi Maxamuud ku ciqaabi jiray dadka hadda Eedahooda loo heysto.

Garoowe Janaayo 26ka 2019 Magaalada Garowe ee xarunta maamulka Puntland waxaa ku sugan masuuliyiintii ugu sareysay ee dalka iyo kuwo horay xilal kala duwan usoo qabtay, kuwaasi oo dhamaantood hal meel kuwada kulansan.

Xubnaha ku sugan magaalada Garowe ayaa aad u kala fog aragti siyaasadeed ahaan, waxaana ay ka qeyb galayaan xafladda caleemo saarka madaxweynaha maamulka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni.

Garowe waxaa ku sugan madaxweynaha Jubbaland Axmed Madoobe, Madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Xaaf iyo xisbiyada Mucaaradka oo isku aragti ka ah inay dhaliilsan yihiin hanaanka ay ku shaqeyso dowladda Soomaaliya.

Sidoo kale waxaa ku sugan madaxweynaha Hirshabeelle, Koofur Galbeed iyo xubno xildhibaano iyo wasiiro ah oo taageersan dowladda Soomaaliya, waxaana dhamaantood kulmiyay madaxweynaha Puntland Saciid Cabdullaahi Deni.

Labo fursadood ayaa halkaasi ka muuqata haddii ay fahmayaan madaxda labada dhinac ee mucaarad iyo muxaafadba ka kooban waxaana fursadda koowaad ay tahay inay isi saamaxayaan dhamaan xubnaha waxyaabaha kala duwan kala tirsanaya.

Fursadda labaad ayaa dadka falanqeeya siyaasadda waxay ku sheegayaan inay tahay inay ka wada shaqeeyaan horumarka dalka Soomaaliya, maadaama hadda la taagan yahay labo waddo oo middii la qaadaba wanaag iyo xumaan lagala kulmi karo.

Haddii si wadajir ah ugu yaraan isku soo dhawaansho loo dareemo waxaa dadka siyaasadda Somalia taxliiliya ay sheegayaan inay sahlanaan doonto in si wadajir ah looga wada shaqeeyo dhameystirka Dastuurka dalka iyo doorasho ka dhacdo dalka 2021.

Madaxweyne ku xigeenkii hore ee Puntland C/Xakiin Cameey ayaa sheegay in Saciid Cabdullaahi Deni uu ka shaqeeyay arin wanaagsan oo u baahan in si dhab ah loo gudo galo xal u helidda madaxda uu kulmiyay ee is khilaafsan.

Garoowe Janaayo 26ka 2019 Xildhibaan Axmed Macallin Fiqi ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa facebook ku sheegay in madaxweynaha Puntland Saciid Deni uu wax ka yar bil gudaheed ku awooday inuu isku keeno dhinacyada isku haya Soomaaliya, taasi oo uu sheegay in madaxweyne Farmaajo uu awoodi waayey laba sano.

Fiqi ayaa yiri “nin xoolo la raaciyey, lagana sugayey inuu Soo daajiyo, ayagoo bad qabana reerka dib ugu Soo celiyo balse taa bedelkeeda dayacey ammaanadii loo dhiibay, isla markaana iska Soo hoyday ama reerkii dib ugu Soo noqday asagoon wax xoolo ahi gacanta ugu jirin, ayna intaas u dheer tahay in uusan wax welwel ka qabin waxa uu sameeyey”

Hoos ka aqriso qoraalka Fiqi ee facebook.

GAROOWE AYEY GARTU TAALLAA!

Munaasabadda Caleemo-saarka ee Maanta ka dhacaysa Garoowe waxay kulminaysaa, maamuladii gobolada ee Intooda badan ay kala irdhaysnaayeen Villa Soomaaliya sanadkii u danbeeyay, iyo dhanka kale siyaasiyiin khilaaf xoogani uu kala dhexeeyay hogaanka Villa Soomaaliya….. iyo umaddo kale oo Xagga iyo Xagga u dhexeeya..

Mid ka mid ah mas’uuliyadaha madaxda Villa Soomaaliya waa isku haynta dalka iyo dadka Soomaaliya, wada-shaqayntooda, iyo is-walaalaysigooda.

Madaxweynaha Cusub ee Puntland oo muddo bil ka yar ay ka Soo wareegtay doorashadiisii wuxuu awood u yeeshay inuu isugu keeno hal magaalo iyo hal goob mas’uuliyiin farqi intaas le’eg uu u dhexeeyo taasoo ah mas’uuliyaddii loo igmaday madaxweyne Farmaajo ee uu dayacay!?

Madaxweyne Farmaajo markaan dhaqankeena baadiyaha dib ugu laabanno wuxuu u muuqaal eg yahey “nin xoolo la raaciyey, lagana sugayey inuu Soo daajiyo, ayagoo bad qabana reerka dib ugu Soo celiyo balse taa bedelkeeda dayacey ammaanadii loo dhiibay, isla markaana iska Soo hoyday ama reerkii dib ugu Soo noqday asagoon wax xoolo ahi gacanta ugu jirin, ayna intaas u dheer tahay in uusan wax welwel ka qabin waxa uu sameeyey”, taas oo kale marka aalaaba ay dhacdo reerka lagama waayi jirin wiil kale oo fariid ah oo xoolihii Baadi-gooba oo inta raadqaada raq iyo ruuxba wixii harey Soo caymiya.

Waxaan is-waydiin mudan dad muddo intaas le’eg aan salaanta iska qaadin, wax wada shaqayn ahina dhexmarin, oo hal meel ku qasbanaaday In duruuftu isugu keento nooca hadalka uu Madaxweyne Farmaajo ka horjeedin doono, kallimaadka uu isticmaali doono, dareenka wajigiisa ka muuqan doona iyo inuu ka faa’idaysan doono gogosha uu fidiyey Madaxweyne Deni iyo In kale ee laga yaabo In aysan dib u Soo noqon mudada yar ee xukunka uga harey!

Waxay noqotaba waqti dheer jawaabtu qaadan maysee ee Garoowey gartu taallaa maantay!?

Maraykanka Janaayo 26ka 2019 Madaxweynaha dalka Marekanka ,Donald Trump ayaa saxiixay heshiis oggaalanaya in dib loo furo shaqadii dowladda Marekanka oo muddo hakad ku jirtay. Heshiiskan oo uu saxiixay Trump , habeenimadii xalay waa mid kumeel-gaar ah , kaa oo oggaalanaya in muddo saddex toddobaad ah dib loo furo howlihii shaqo ee dowladda,waxaana tallaabadan ay fursad u siinaysa shaqaalaha dowladda ee uu hakadku saameeyay inay dib u helaan mushaaradkoodii.

Sharcigan cusub ayaa oggolaanaya in illaa iyo 15ka bisha dambe la fasaxo shaqada dowladda isla markaana la ansixiyo miisaaniyad ku filan, laakin sharcigan ayaa waxaa ka maqan miisaaniyaddii uu madaxweynuhu codsaday ee lagu dhisi lahaa darbiga laga dhisayo xadka Maraykanka iyo Mexico, qodobkaasi oo ahaa mid uu madaxweyne Trump si aad ah ugu dheganaa.

Sharcigan waxaa ansixiyay labada aqal ee golaha congresska Maraykanka ,iyada oo uu madaxweyne Donald Trump , qalinka ku duugay.

Garoowe Janaayo 26ka 2019 Magaalada Garoowe, waxaa ka socota qaban qaabada u dambeysay ee xaflad lagu caleemo-saarayo madaxweynaha Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni oo Baarlamaanku ay doorteen siddeedii bishan Jannaayo iyo ku-xigeenkiisa  Axmed Cilmi Cismaan Karaash.

Wafuud kala duwan oo ka qaybgalaya munaasabadda ayaa ku sugan magaalada Garoowe, kuwaas oo isugu jira golayaasha dowladda federaalka wafdi ka socda, madaxda dowlad-gobolleedyada dalka, siyaasiyiin mucaarad ah iyo labada gole ee Baarlamaanka.

Waxaa la filayaa wafuud kale inay maanta gaarto magaalada Garoowe,iyadoo dadka ka qaybgalaya ay ka mid yihiin xubno ka socda beesha caalamka iyo safiirro matalaya waddamada dariska ah iyo kuwa daneeya arrimaha Soomaaliya.

Ammaanka magaalada Garoowe ayaa la xoojiyay,iyadoo ciidammo dheerad ah lagu arkayay tan iyo xalay waddooyinka magaalada xarunta ah ee Garoowe iyo goobaha kale ee muhiimka ah.

https://www.youtube.com/watch?v=muDUif_JqLI

WARARKA MAANTA Janaayo 25ka 2019 Sir Culus!
Su;aalaha Maanta: Meeqo Madaxweynayaal ayaa ka qaybgalaysa caleema-saarka Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Puntland? Maxuu u Guddoomiyaha Aqalka Sare Mudane Cabdi Xaashi u fashilay inuu Madaxweyne Mudane Farmaajo Iyo Raysal Wasaare Mudane Kheyre inay diidanaayeen inay ka shaqeeyaan horumarka Dowlad Puntland? Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Ethiopia Janaayo 25ka 2019 Shir ku dhex maray Davos ra’iisul wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed iyo aasaasaha madasha dhaqaalaha adduunka Professor Klaus Schwab ayaa la isku afgartay in Asdis Ababa ay marti-geliso shirka dhaqaalaha adduunka ee 2020.
Sanadkii tagay ayey Itoobiya codsatay mari-gelinta shirka, laakin waxaa muuqato in sanadkan la aqbalay.
Jawaabta ayaa timid kadib markii ay kulmeen Abiy iyo Klaus Schwab, waxaa ay sidoo kale labada nin ka wada hadleen arrimo khuseeyo dhaqaalaha, ganacsiga, shirkadaha gaarka ah, bulshada rayidka ah iyo isbadallada ka dhacaya caalamka.
Itoobiya ayaa waxaa ay ka mid tahay dalalka uu aad u sareeyo kobacooda dhaqaalaha, waxa ayna marti-gelin-doontaa 2020-ka.
Haddii arrintan ay dhacdo, Itoobiya ayaa taariikh cusub u dhigi doonta Afrika, ayada oo noqon doonta dalkii u horeeyay oo Afrikaan ah oo marti gelin doona Shirka dhaqaalaha Adduunka (World Economic Forum) sanadka 2020.
Dowlad Gobaleedka Puntland Janaayo 25ka 2019 Diyaar Garowgii ugu dambeeyay ayaa loogu jiraa soo dhaweynta madaxda dowladda Soomaaliya iyo xubnaha mucaaradka ee maanta la filayo inay tagaan magaalada Garowe.
Waxaa maanta la filayaa in magaalada Garowe ay gaaraan madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, madaxweynihii hore ee dalka Xasan Sheikh Maxamuud iyo xubno kale oo mucaarad ah.
Amaanka magaalada Garowe ayaa aad loo adkeeyay, waxaana ciidamadii ugu badnaa la dhigay hareeraha magaalada Garowe, maadaama beri ay ka dhaceyso Garowe xafladda caleemo saarka madaxweynaha Puntland.
Xubnaha Mucaaradka, madaxweynayaashii hore ee dalka iyo xubnaha talada iminka haya ayaa tagaya magaalada Garowe, waxaana aad loo hadal hayaa waxyaabaha ka dhici kara magaalada Garowe, maadaama ay isku arkayaan xubno warbaahinta kaliya iska weerari jiray. Waa xafladii ugu horeysay oo ay isku arkaan xubnaha mucaaradka iyo muxaafadka dalka, waxaana madaxweyne Deni uu wadaa dadaalo ay ku wada hadli karaan xubnaha mucaaradka iyo dowladda.
Qaar kamid ah madaxweynayaasha maamul goboleedyada ayaa maanta sidoo kale la filayaa inay tagaan magaalada Garowe oo ay ka dhaceyso xaflada caleemo saarka madaxweynaha Puntland.

Muqdisho Janaayo 25ka 2019 Dowladda federaalka ah Soomaaliya waxaa ay Febraayo 7, 2019-ka, dalka Ingiriiska ku qaban-doontaa tartan iib oo lagu bixin-doono bolock-yo dhan ilaa 50 xabo, oo ku saabsan baarista shidaalka ku jira xeebaha koonfurta Soomaaliya. Halkii Block waxaa uu ku fadhiyaa 5,000km2 oo shidaalka ku jira ay kala badan yihiin, qaar ayaa waxaa ku jira 2 bilyan oo birmiil, qaar kale 3, 4 ama 5, waxaa jira jira Block-yo ay ku jiraa ilaa 7 Bilyan oo Barmiil oo shidaal ah!
Tartanka iibka ee dowladda federaalka ah ku qaban-doonto London 7-bada bisha soo socota, waxaa bannaanka ka ah oo aan tartankaas ku jirin Block-yo horay loo siiyey Shell.Exxon iyo Soma Oil & Gas, shirkadda hore waxaa ay dowladdii Jaalle Siyaad ka heshay 60,000km2 oo dhaca bariga Soomaaliya halka Soma Oil & Gas ay horay u xulatay 12 block oo koonfurta Soomaaliya ah gaar ahaan agagaarka Baraawe iyo Marka, oo ay ku jiraan labo Block ka mid ah sida 7 & 8 ilaa 13 Bilyan oo Barrels am Birmiil.
Haddaba, waxaa muuqata dowladda Soomaaliya aaney xilligan diyaar u aheyn tartan iib oo noocaas ah marka la fiiriyo shaqo la rabay in la qabto tartanka ka hor oo aan la dhameystirin, taasi oo keeni karta in natiijo fiican aaney ka soo bixin ama in la khiyaameeyo Soomaaliya, kheyraadkeedana si fudud loo qaato.
Arrimaha muhiimka ah ee dowladda ilaa hadda qabatay waxaa ka mid ah: Heshiiska maamulka iyo wadaagga kheyraadka oo ay wada saxiixdeen dawladaha xubin federaalka ah iyo dawladda federaalka, waxaana la sheegayaa in la diyaariyey Modeelka Soomaaliyeed ee Soo-saar Wadaagga Shidaalka (Model Production Sharing Agreement) iyo xogahii saysmikada ee badda (2-D seismic data), oo tilmaamaya meelaha laga yaabo inuu shidaal ku jiro oo biyaha badda ka hooseeya.
Marka 3-daas arrin laga soo tago, waxaa dhimman ama qabyo ah arrimo aan la’aantood wax tartan ah la qaban Karin:
Akhriso, 7 Qodob Oo Ku Tusinaya In Soomaaliya Aaney Diyaar Aheyn Tartan iib Block:
1. Ma lihin dad nagu filan oo aqoon iyo khibrad u leh hawlaha qandaraas-bixinta iyo gorgortanka la xiriirka ee shirkadaha caalamiga ah ee sahmiya, soona soo-saara shidaalka. Marka hore sow ma aheyn in la diyaariyo khayraad aadami ah oo hanan karo hawlaha ilaalinta iyo horumarinta khayraadka.
2. Sharciga Batroolka oo Baarlamaanka Federaalka la yaalla, la’aantiisa ayeyna rabtaa dowladda federaalka ah inay gasho tartan iib, oo lagu bixinayo 50 Block oo midka ugu yar ay ku jirto 5 Bilyan oo Barmiil.
3. Ma jiro Xeerar hoosaadyo ku saabsan bii’ada (deegaanka) iyo caafimaadka (Health /safety and environment)
4. Ma dhisna Hayadda Soomaaliyeed ee Shidaalka (Somali Petroleum Authority)- Hayaddan waxay bixinaysaa laysanada iyo ruqsadaha, waxayna daba-galaysaa hawlaha socda, iyo sida ay u socdaan hadday waafaqsan tahay heshiiska Soo-saar wadaagga shidaalka (Production sharing agreement”
5. Ma jirto wax caddeynaya in lahayo xog sax ah ee 2-D saysmikada taasi oo lagu qiimeyn karo Blockyada iyo kala duwanaanayaan mugga shidaalka.
6. Lama sameyn qiimaynta saamaynta hawalaha shidaalka ay ku yeelan karaan deegaanka badda ah (Environmental impact assessment).
7. Lama diyaarin Sharciga Cashuuraadka (a Modern Tax Law). Sidaan og nahay Wasaaradda Maaliyadda ayaa faraha ku hayso hawshaas.
Sidaas awgeed, waxaa muuqata in wasaaradda Batroolka uu degdeg ku jiro, arrintaas oo saameyn ku yeelan karta qaranka Soomaaliyeed.
Afrikom Janaayo 25ka 2019 Dowladda Mareykanka ayaa shaacisay inay joojin doonaan arin la xiriirta duqeymaha ay ka fuliyaan Soomaaliya, kadib markii ay bateen wararka is khilaafsan eee laga baahin jiray duqeymaha Soomaaliya.
Mareykanka ayaa shaaciyay inay gabi ahaanba joojiyeen inay warbixino ay warbaahinta la wadaagayaan kasoo saaraan duqeymaha ay ka geystaan gudaha dalka Soomaaliya oo ay la beegsan jireen Al shabaab.
Taliska ciidamada Mareykanka ee Africa ayaa shaaciyay in go’aankaasi la qaatay kadib kulan dhex maray saraakiisha ciidamada Mareykanka ee Africa iyo kuwa Mareykanka, kadibna la go’aamiyay inaan laga hadal weerarada ay ka geystaan Soomaaliya.
Taliska ciidamada Mareykanka ayaa sidoo kale sheegay in arintaasi ay ka dambeysay kadib markii go’aan lagu gaaray in shaacinta khasaaraha weerarada ka dhasha loo daayo inay ka hadasho dowladda Soomaaliya.
Taasi ayaa ka dhigan in waxii hadda ka dambeeya khasaaraha ka dhasha weerarada Mareykanka ay ka hadli doonto dowladda Soomaaliya oo kaliya, waxaana arinta ay ka dambeysay kadib markii marar badan dowladda Soomaaliya iyo Mareykanka ay warar is qilaafsan ay kasoo saareen khasaaraha duqeymaha ka dhashay.
In dowladda Soomaaliya ay shaaciso Khasaaraha weeraradda Mareykanka ee Soomaaliya ayaa waxaa ka dhalankarta in ay xoogeysato Wada shaqeynta taliska iyo dowladda Soomaaliya.
Muqdisho Janaayo 25ka 2019 Dabkan oo burburay qeybo ka mid ah suuqa ugu weyn degmada Wadajir ayaa ugu danbeyntii lagu guuleystay in la damiyo sida ay warbaahinta u sheegeen mas’uuliyiinta degmada iyo saraakiisha ciidamada. Saraakiisha ayaa sheegay in markii uu dabku kacay gurmad deg deg ah ka heleen kooxaha gurmadka, gaar ahaan shirkadda Hormuud.
Lama oga khasaaraha rasmiga ah ee dabkani uu geystay, hasse ahaatee waxaa ay saraakiisha ciidamada iyo mas’uuliyiinta maamulka degmada intaba sheegeen in uu bur buriyay goobo ganacsi oo hanta badanni tiilay, laakiin aan wali si rasmi ah loo ogaan inta uu khasaaruhu gaarsiisan yahay.
Taliyaha Saldhig Galbeed ee Ciidanka Booliska Soomaaliyeed Maxamed Daahir ayaa warbaahinta u sheegay in baaritano lagu sameyn doono waxyaabaha soo celceliyay gubashadda Suuqyadda Muqdisho, islamaraana la xisaabtami doonaan Shirkaddaha Korontada.
Gudoomiye ku xigeenka Amniga iyo Siyaasadda gobolka Banaadir Maxamed Cabdullaahi Tuulax ayaa sheegay in uu si aad ah ugu mahadcelinaayo Kooxaha gurmadka deg dega ah oo ay ku horreyso Shirkadda oo Hormuud oo dadaal badan ku bixiyay in dabka uusan gaarin Goobo kale oo ka mid ah Suuqa.
Dabkan ayaa imanaya wax ka yar labo todobaad markii uu sida kale dab weyn oo baaxda leh qabsaday Suuqa Bakaaraha ee magaalada Muqdisho oo ka mid ah xarumaha ganacsiga ugu waaweyn guud ahaan marka la eego geeska Africa.
ONLF Janaayo 25ka 2019 Ururka ONLF ayaa war kasoo saaray xiisada siyaasadeed ee xiligan ka taagan dowlad deegaanka Soomaalida gaar ahaan khilaafka la sheegay in uu u dhaxeeyo labo garab ay kala hogaamiyaan Madaxweyne Mustafa Cagjar iyo Axmed Shido.
Qoraal kasoo baxay ONLF ayaa lagu sheegay in shacabka Soomaalida ee ku nool Dowlad Deegaanka ay xaq u leeyihiin inay ka tashadaan arrimahooda siyaasadda isla markaasna ay ismaamulaan sida uu dhigayo dastuurka Itoobiya iyo xeerarka caalamiga ah.
ONLF ayaa ugu baaqday Dowlada federaalka Itoobiya iyo xisbiga haya talada dowlad deegaanka Soomaalida in ay qadariyaan rabitaanka shacabka kana digtoonaadaad talaabo kasta oo qatar galin karta xasiloonida iyo amniga deegaanka.
Qoraalka kasoo baxay Ururka ONLF ayaa loogu baaqay dhinacyada khilaafka u dhaxeeyo in ay miiska wada fadhiisaan waxa la isku haana lagu xalio cadaalada iyada oo lala tashanayo dhamaan dhinacada ay khuseso.
“ONLF waxaa ka go’an xaqiijinta nabadda iyo in maamul dimuqraadi ah uu ka jiro Dowlad Deegaanka Soomaalida,waxaana loogu baaqaya dhammaan dhinacyada siyaasadda inay ilaaliyaan mabaadii’daasi” ayaa lagu iri qoraalka ONLF.
Xiisad siyaasadeed oo aad u cakiran ayaa ka taagan magaalada Jigjiga, xiisadan ayaana ka dhalatay khilaaf soo kala dhax galay Madaxweynaha dowlada deegaanka Soomaalida iyo Gudoomiyaha xisbiga Soomaalida Itoobiya oo sidoo kale ah Wasiir Federaal Axmed Shido.

WARARKA MAANTA Janaayo 24ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Yaa iska leh Shirkadda Somali Oil and Gas Company ee sida xoogga ku beddeshay Shirkaddii Soma Oil and Gas ee nimanka shisheeye u samaysteen inay ku xadaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Xaggeese ay ku dembaysay Shirkaddii Soma Oil and Gas Company ee uu si qarsoodi ah ugu shaqaynaayey Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 24ka 2019 Golaha wasiirada xukuumadda Soomaaliya ayaa kulan ku yeeshay maanta magaalada Muqdisho, kaasi oo uu shir guddoominayay ra’iisul wasaaraha dalka Xasan Cali Kheyre.

Kulanka golaha wasiirada maanta ayaa looga hadlay burburka ciidamada Kenya ay ku hayaan xarumaha shirkadda isgaarsiinta Hormuud iyo shaqooyinka kale ee horyaala xukuumadda Soomaaliya.

Shirka ayaa ugu horayn looga hadlay hal-beegyada afarta tubood ku jira ee wasiirradu ay ballan qaadeen in ay fulinayaan sannadkaan 2019, waxaana golohu isku raacay in sannadkaan uu noqdo sannad shaqooyin badan la qabto isla xisaabtankana la dardar-geliyo.

Wasiirka boostada, isgaarsiinta iyo teknoologiyadda XFS, Eng. Cabdi Canshuur Xasan, ayaa intaa kadib goloha wasiirrada war bixin ka siiyay xaruma ay leedahay shirkadda Isgaaarsiinta Hormuud oo ay burburiyeen ciidanka Kenya.

Golaha ayaa isku raacay in dhibaatada xarumaha la gaarsiiyay looga hadlo kulan ay dawladaha Soomaaliya iyo Kenya ku yeelanayaan magaalada Mandheera ee dalka Kenya.

Shirka golaha ayaa ugu dambayn dood dheer looga yeeshay hab-raaca heshiisyada caalamiga ah oo golaha uu usoo gudbiyay garyaqaanka guud ee dawladda.

Dowladda Gobakeddka Somaliland Janaayo 24ka 2019 Wararka aan ka heleyno magaalada Berbera ayaa sheegaya in shirkadda DP World ay ku qasabtay qaar kamid ah shaqaalaha dekada inay qaataan Baasaboorka Soomaaliya.

Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in shirkadda DP World ay dooneyso in shaqaalaha qaarkood ay u qaado tababar Imaaraatka carabta ah, taasi oo qasabtay inay helaan baasaboor caalami ah oo lagu tagi karo Imaaraatka.

Faadumo Saciid Ibraahim oo kamid ah xisbiga Wadani ayaa sheegtay in Somailand ay ku fashilantay siyaasadda arrimaha dibadda Somaliland, taasi oo qasabtay in shaqaalaha la weydiiyo baasaboorka Soomaaliya.

Iyada oo saxaafadda kula hadleysay magaalada Hargeysa ayay sheegtay in shaqaalaha dekada magaalada Berbera la doonayay in tababar dibadda ah loo qaado, balse lagu xujeeyay baasaboor aan aheyn midka Somaliland.

Waxaa sidoo kale ay sheegtay in shaqaalaha lagu amray inay baasaboorka u doontaan magaalada Garowe ee xarunta maamulka Puntland maadaama ay u dhow dahay magaalooyinka Somaliland.

DP World ayaa wali gacanta ku haysa maamulka dekada magaalada Berbera oo heshiis ay ku heshay, waxaana la sheegayaa in hadda ay wax badan ka badashay nidaamka ay shaqaalaha kula dhaqmeysay.

Muqdisho Janaayo 24ka 2019 Kulan looga hadlayay nabad gelyada iyo cadaalada dowlad deegaanka Soomaalida ayaa ka dhacay magaalada Jigjiga, waxaana golaha ku shiray magaalada Jigjiga ay sheegeen inaan loo dulqaadan doonin dadka carqaladeynaya amaanka deegaanka.

Kulanka oo ahaa mid deg deg ah ayaa ka dambeeyay kadib markii ay xiisad ka dhalatay isfaham waa soo kala dhex galay madaxweynaha dowlad deegaanka Soomaalida iyo wasiirka maaliyadda Ethiopia oo doonaya in xubno kamid ah dadkii la shaqeeyay Cabdi Maxamuud Cumar xukuumadda hadda jirta lagu daro.

Maamulka Mustafa Maxamuud Cagjar ayaa sheegay inaysan marnaba aqbaleyn in shaqsiyaad dambiyo ka galay dhulka Soomaalida inay kusoo laabtaan dhismaha xukuumadda cusub.

Waxaa kulanka laga soo saaray in shaqsiyaadkaasi maxkamad lasoo taagi doono halkii badalkooda lagu dari lahaa xukuumadda cusub ee uu dhisay Mustafa Cagjar, waxaana arimahaasi u ololeynaya Axmed Shide oo ah wasiirka Maaliyadda Ethiopia.

Cabdullaahi Maxamed Mowliid Wasiirka xafiiska xiriirka dadweynaha ayaa markii shirka uu dhamaaday kadib warbaahinta la hadlay, wuxuuna sheegay in shir golaha dowlad deegaanka ku yeesheen magaalada Jigjiga lagu heshiiyay in xubnihii hore aysan xukuumadda kusoo laaban.

Xiisadda ka dhalatay kulan la isku fahmi waayay oo ka dhacay magaalada Addis Ababa ayaa wali ka taagan dhulka Soomaalida, waxaana la ogeyn halka xaalka uu ku dambeyn doono.

Wararkii ugu dambeeyay oo aan heleyno ayaa sheegaya in ra’iisul wasaaraha Ethiopia Dr Abiy Axmed uu soo dhex galay xalinta khilaafka u dhaxeeya wasiirka maaliyadda iyo madaxweynaha dowlad deegaanka Soomaalida.

 

Muqdisho Janaayo 24ka 2019 Kooxda Daacish ayaa soo bandhigtay sawirada shaqsiyaad Soomaali ah oo kaga dhintay dagaalada ay ka wadaan dalka Soomaaliya, kuwaasi oo kasoo muuqday muuqaalo ay baahiyeen Daacish.

Wargeyska Long Street Journal ayaa sidoo kale baahiyay magacyada iyo qabiilada dadka Soomaaliyeed ee ku dhintay dagaalka Daacish, waxaana badankood ay ku dhinteen dagaalka ay la galeen Al shabaab.

Dadka magacyadooda iyo qabiiladooda lasoo bandhiyay ayaa kala ah Soomaali Canadian, kuwo kasoo jeeda Jabuuti iyo ruux kasoo jeeda deegaanka Soomaalida Ethiopia, sida lagu sheegay warbixinta.

Dadka badan ee lasoo bandhigay magacyadooda ayaa qabiil ahaan kasoo jeeda Soomaaliya, halka kuwa kalana ay kasoo jeedaan dalalka deriska la  ah Soomaaliya.

Dadka qabiiladooda lasoo bandhigay ayaa u dhashay beelaha kala ah Majeerteen, Leelkase, Sheeqaal Abgaal, Mareexaan, Raxanweyn, Gaaljecel, Xawaadle iyo Maxamuud Saleebaan.

Muqdisho Janaayo 24ka 2019 Wasiirka wasaaradda Gaadiidka iyo duulista hawada xukuumada Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Oomaar ayaa xog dheeri ah ka bixiyay ruuxii ajnabiga ahaa ee lagu qabtay magaalada Muqdisho.

Maalintii shalay maxkamadda gobolka Banaadir ayaa amartay in Antony Thomas lagu haayo xabsiga ilaa baaritaanka laamaha amaanka ay wadaan uu kasoo dhaamanayo, kadib qoraal kasoo baxay maxkamadda.

Wasiir Oomaar ayaa sheegay in ruuxa lagu qabtay magaalada Muqdisho uu heysto dhalashada labo wadan oo kala ah Ingiriiska iyo Faransiis, waxaana uu muddo ka shaqeynayay magaalada Muqdisho.

Oomaar ayaa sidoo kale sheegay in Antony Thomas aysan jirin tuhun weyn oo laga shaki karo, maadaama uu dalka muddo ka shaqeynayay, islamarkaana aysan jirin meel uu doonayo inuu bartilmeemeydsado.

Wuxuu sidoo kale sheegay in go’aanka iyo natiijada baaritaanka ay leeyihiin hay’adaha kala duwan ee dalka Soomaaliya.

Nairobi Janaayo 24ka 2019 Hay’adaha Sirdoonka dalka Kenya ayaa wali wada baaritaanka weerarkii Al shabaab todobaadkii hore ay ka geysteen magaalada Nairobi ee dalka Kenya, kaasi oo dad badan ay ku dhinteen.

Kiiska Weerarka ayaa galay dalka Koofur Africa, kadib markii la xaqiijiyay in kooxda weerarka geysatay ay  dhaqaalo ka heleen dalka Koofur Africa.

Hay’adaha sirdoonka dalka Kenya ayaa sheegay in kooxaha weerarka geystay ay sagaal milyan oo lacagta dalka Kenya ah ka heleen dalka Koofur Africa seddex bilood ka hor weerarka, waxaana loogu soo diray adeega MPeza ee shirkada Safaricom.

Taliyaha ciidanka la dagaalanka Argagixisada dalka Kenya Monicah Githaiga ayaa sheegay in kooxda weerartay Hotelka DusitD2 ay aadeen Soomaaliya markii lacagtaasi ay ka heleen dalka Koofur Africa.

Lacagta ayaa sidoo kale la sheegay in la dhigay Bangiga Diamond Trust Bank qeybtiisa xaafadda Islii ee magaalada Nairobi, kadibna loosoo wareejiyay dalka Soomaaliya.

Ruux magaciisa lagu koobay Nuur oo lahaa shirkad Dalxiis ayaa laga xiray todobaadkii hore Galbeedka magaalada Nairobi, kaasi oo la sheegay inuu ahaa ruuxa lacagta lagu qoray oo adeegsada labo taleefan.

Dadka baaritaanka loo xiray ayaa sii kordhaya waxaana ku jira wariye la sheegay inuu xiriir la lahaa dadka weerarka ka dambeeyay, gaar ahaan hogaamiyaha kooxda weerarka hotelka Magaalada Nairobi.

 

Nairobi Janaayo 24ka 2019 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed ayaa goor horeba sii sheegay in uu yahay musharax u taagan xilka madaxweynaha Soomaaliya marka la gaaro doorashada sanadka 2020-2021ka. Waxaa uu sheegay in uu mar kale u tartami doono xilka madaxweynaha Soomaaliya si dalka looga badabaadiyo Al-Shabaab iyo Kooxaha kale, madaama uu sheegay in shacabka Soomaaliyeed ay yaqaan sida uu hadalka u dhiggay wax-qabadkiisa wanaagsan.

Sababta uu mar kale isku soo sharaxay ayuu ku sheegay in qaar ka mid ah bulshada Soomaaliyeed ka dalbadeen in uu mar kale isku soo sharaxo xilka ugu sareysa dalka ee madaxweyne.

“Awood la’aanta dowlada hadda ka jirta Soomaaliya awgeed ayaa igu dhalisay inaan markale siyaasadda ku soo laabto.”ayuu u sheegay wargeyska Standard Digital Shariif Sheekh Axmed.

Waxaa uu hadalkiisa intaasi kusii daray Musharax Shariif in dowladda hada jirtaa aysan waxba u qaban dalka.

“Waxaan cadeynayaa in aan calanka u qaadi doono xisbiga Himilo Qaran doorashada 2020,Waxaan dareensanahay in dowlada hadda ka jirta dalka aysan waxba u qaban dadka waxaana doonayaa in aan mideeyo Soomaaliya oo aan ka dhigo mid awood leh.”ayuu yiri Sheekh Shariif.

Inkastoo dowladda hadda jirta ee uu madaxweynaha ka yahay Maxamed Cabdullaahi Farmaajo u harsan tahay wax ka badan Labo sanadood ayaa hadda dhinaca kale waxaad moodaa in uu dalku gallay olole doorasho marka la eego isbaheysiyada sameysmaya iyo hadallada ay warbaahinta isku marinayaan hoggaamiyayaasha dalka.

Dowlad Gobaleedk Koonfur Galbeed Janaayo 24ka 2019 Rag hubeysan ayaa lagu waramayaa in ay xalay weerar ku qaadeen guri uu magaalada Baydhabo ka degenaa xildhibaan Carfo Ibaahim Aadan oo ka mid ah baarlamaanka maamulka Koofur Galbeed. Weerarka oo loo adeegsaday Bamka gacanta laga tuuro ayaa waxaa ku dhaawacmay Saddex ruux, kuwaa soo loola cararay Isbitaalka weyn ee magaalada Baydhabo, dadka dhaawaca ah laba ka mid ah waxaa dhalay Xildhibaan Carfo, halka qofka Saddexaadna uu yahay Askari guriga ilaalo ka hayay.

Goobjoogayaal ayaa warbaahinta u sheegay in qaraxa bambaanada kaddib la maqlay rasaas xoogan oo ay ridayeen Askarta guriga joogtay, lama soo sheegin wax khasaare ah oo ka dhashay rasaasta.

Xildhibaanka ayaa weerarka ku eedeeyay in ay ka danbeeyeen Kooxda Al-Shabaab, isagoo sheegay in uu ka maqnaa guriga, xilliga la weerarayay.

Xildhibaan Carfo ayaa ahaa Guddoomiyihii Guddiga Doorashada Koofur Galbeed, inkastoo markii dambe uu iska casilay.

 

Dowlad Gobaleedka Puntland Janaayo 24ka 2019 Wafdi uu hoggaaminayo guddoomiyaha golaha Aqalka sare ee Soomaaliya,Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa goor dhow gaaray magaalada Garoowe ee xarunta Puntland.

Waxaa garoonka diyaaradaha ku soo dhaweeyay wafdiga, guddoomiyaha Baaralamaanka Puntland iyo mas’uuliyiin kale.

Guddoomiyaha golaha aqalka sare oo warbaahinta kula hadlay garoonka diyaaradaha ayaa ku baaqay in bulshada Soomaaliyeed oo hal mid ah ay si wadajir ah uga shaqeeyaan midnimada iyo wadajirka.

Wafdiga ayaa u tagay Garoowe ka qaybgalka munaasabadda caleema-saarka madaxweynaha Puntland iyo ku xigeenkiisa, oo la filayo in la qabto dabayaaqadda bishan Jannaayo.

Wafuud kala duwan oo ka socda dowladda federaalka iyo siyaasiyiin kale ayaa maalmaha soo socda la filayaa inay gaaran Garoowe, waxaana hadda ku sugan wafdi wasiirro ah oo ka socda dowladda federaalka.

Xafladda caleemasaarka madaxweynaha Puntland iyo ku xigeenkiisa, waxaa la sheegay in la qaban doono 26 bishan Jannaayo.

Maraykanka Janaayo 24ka 2019 Waxaa cirka isku sii shareereysa xiisadda u dhaxaysa dowladda Venezuela iyo dalka Mareykanka.

Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa sheegay inuu hoggaamiyaha mucaaradka Venezuela Juan Guaidó uu u aqoonsan yahay madaxweynaha ku meel gaarka ah.

Hadalka Mareykanka ayaa yimid kaddib markii 35-sano-jirkaasi uu shalay caasimadda Venezuela ee Caracas kaga dhawaaqay inuu yahay ku simaha madaxweynaha.

Qaar ka mid ah dalalka Koofurta Ameerika ku yaalla, oo ay ku jiraan Brazil, Colombia iyo Peru, ayaa sidoo kale aqoonsaday Mr Guaidó.

Arrintan ayaa ku soo aadeysa iyadoo ay dalkaasi ka jiraan dibad baxyo looga soo horjeedo madaxweyne Nicolás Maduro.

Sicir barar, koronto la`aan iyo badeecadaha quutul-daruuriga ah oo dalkaasi ku yar ayaa ku kalliftay malaayiin qof inay isaga tagaan Venezuela.

Mr Maduro ayaa markii labaad loo dhaariyay madxatinnimada dalkaasi horraantii bishan, waxaana jirtay in mucaaradka dalkaasi uu ka biyo diiday natiijada, isagoo ku andacoonaya in lagu shubtay.

Isagoo ka jawaabaya hadalka Trump, ayuu khudbad uu madaxwaynaha Venezuela Nicolas Maduro u jeediyay taagerayaashiisa wuxuu ku sheegay inuu xiriirka diblomaasiyadeed u jarayo dalka Mareykanka.

Waxa uu ku dhawaaqay in diblamaasiyiinta Mareykanka ee ku sugan Venezuela dalka laga ceyrinayo.

Mr Maduro ayaa u qabtay in 72 saacadood gudahood ay dalkiisa uga baxaan diblomaasiyiinta Mareykanka.

Wuxuu ku eedeeyay xukuumadda Washington inay isku dayeyso inay Venezuela kor ka maamusho wuxuuna sheegay in mucaaradku ay isku dayayaan afgembi.

Xigasho BBC

 

http://www.somalioilandgas.com/news/

WARARKA MAANTA Janaayo 23ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona guddoomiyaha aqalka hoose? Maxay isku haystaa Madaxweynihii hore Mudane Xassan Shiikh Maxmuud “Garguurte” oo xilka madaxweynenimada muddo 4 sanno hore uu ku soo fashilmay Iyo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo hadda muddo 2 sanno ah ku fashilmay xitaa inuu hoggaamiyo golaha xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 23ka 2019 Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta & Teknolojiyada ayaa cambaareysay burburinta soo noqnoqotay ee loo geysanayo xarumaha shirkadaha isgaarsiinta dalka Soomaaliya, gaar ahaan xuduudda nagala dhexeysa dalka Kenya.

Ciidamadan oo la tuhunsan yahay in ay ka soo gudbeen xadka aan la wadaagno dalka Kenya ayaa markii 8aad burburiyay xarumo ay leedahay Shirkadda Isgaarsiinta Hormuud, kuwaasi oo geystay khasaarooyin isugu jira naf iyo maal, iyagoo isla markaasi saameyn ku yeesheen nolosha tobannaan kun oo ku nool gobollada Gedo iyo Jubbada Hoose.

Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta & Teknolojiyada ayaa bishii Agoosto ee sanadkii hore u gudbisay Wasaaraddeena Arrimaha Dibedda Soomaaliya fayl dhammeystiran oo loo sii gudbiyay dowladda Kenya, waxaana faylkaasi ku xusnaa khasaaraha ka dhashay iyo tallaabada loo baahan yahay in laga qaado arrintan soo noqnoqotay oo ay ka mid tahay in baaritaan lagu sameeyo cidda ka dambeysa weerarradaas.

Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta & Teknolojiyada waxay mar kale ku celineysa in aan loo dulqaadan karin falalka noocan oo kale ah oo iska horkeenaya bulshooyinka labada dal, isla markaana dhaawacaya dhaqaalaha iyo nolosha dadka ku nool xuduudda oo awalba la tacaalayay dhibaatooyinka ka soo wajahaya falalka argagixisada.

“Looma dulqaadan karo in la sii dhibaateeyo ganacsato duruufo adag dalkan ku maalgelisay iyo dadweynihii ay u adeegayeen, waxaan rajaynaynaa in arrimahani ay ku dhammaadaan sida ugu dhaqsiyaha badan, iyadoo loo marayo dariiqa diblomaasiyadeed,” ayuu yiri Wasiirka, Md. Eng Cabdi Cashuur Xasan.

Muqdisho Janaayo 23ka 2019 Sheekh Maxamed Ibraahim Kenyaawi ayaa horey wareysi uu bixiyay ku shaaciyay in dowladda Soomaaliya aysan wax raad ah ku laheyn imaanshihiisa magaalada Muqdisho, islamarkaana arrimo siyaasad uusan faraha la geli doonin.

Hase yeeshee wuxuu la kulmay madaxda dowladda, balse waxaa taas dheer in shalay uu  kasoo muuqday xarun lagu tababarayay ciidamo boolis oo dhallinyaro, oo uu khudbad u jeediyey, kuna dhiir-geliyey inay dalka difaacaan.

Sheekh Kenyaawi ayaa dhalinyaro badan oo loo tababarayay booliska Soomaaliyeed u jeediyay hadal uu ku dhiiri gelinayo tababarka ay qaadanayaan iyo ahmiyadda ay u leeyihiin dalkooda.

Waxaa ku wehliyay Sheikh Bashiir Axmed Salaad oo taageero xukuumadda hadda dhisan, waxaana soo baxaya shakigii laga qabay in Sheikh Kenyaawi imaanshihiisa magaalada Muqdisho ay  door ku laheyd dowladda Soomaaliya.

“Balan ma tahay inaan amaanka ka wada shaqeyno, ilaalino caruurta amaankeeda, ma balan qaadeysaa inaad sugeysaan amaanka caasimada”ayuu dhalinyarada u sheegay Sheikh Kenyaawi.

Dadka markii horeba ku dhaliilay in dowladda Muqdisho keentay, ayaa hadda sheegaya in loo adeegsanayo inuu dowladda u noqdo mid ay u adeegsato arrimaheeda siyaasad.

 

Baydhabo Janaayo 23ka 2019 Baydhaba ayaa sheegaya in odayaasha beesha uu kasoo jeedo Mukhtaar Roobow ay diideen lacag xaal-marin ah oo ka timid dowladda Soomaaliya.

Lacagtan oo sida la sheegay dhowr milyan oo dollar ah, ayaa isugu jirta magta dadkii ku dhintay shaqaaqadii ka dhacday Baydhaba, baanta dadka dhaawaca ah iyo xaal-marinta qaladadkii ay sameeyeen ciidamada dowladda.

Sida aan xogta ku helnay, lacagtan ayaa waxaa beesha usoo bandhigay guddoomiyaha baarlamanka Soomaaliya Maxamed Mursal Cabdiraxmaan oo Baydhaba ka wada dadaallo la isugu soo dhoweynayo dowladda iyo beesha Roobow, isaga oo ka wakiil ah xukuumadda. Madaxweynaha Koonfur Galbeed, Lafta-gareen ayaa sidoo kale qeyb ka ah dadaallada.

Ka sokow lacagta, Mursal ayaa sidoo kale odayaasha u ballan-qaaday in Mukhtaar Roobow lasii dayn doono.

Si katsaba, beesha Roobow ayaa la sheegay inay ku gacan seertay yabooha Mursal, kuna adkeysatay in marka hore lasii daayo Roobow, kadibna wixii dhacay ay kala hadli doonaan xukuumadda.

Wararka ayaa sheegaya in beesha ka cabsi qabto in marka ay la heshiiyaan dowladda, oo xiisadda la damiyo looga baxo ballanta, oo Roobow lagu sii hayo xabsiga hay’adda NISA ee magaalada Muqdisho.

Wada-hadallada labada dhinacaa ayaa weli socda, waxaana la filayaa in xal la gaaro maalmaha soo socda.

 

Jowhar Janaayo 23ka 2019 Ciidamada ammaanka ee magaalada Jowhar ayaa howlgal 24-kii saac ee lasoo dhaafay ka sameeyeen magaaladaasi waxa ay ku xireen in ka badan 10 qof oo ganacsato ah.

Ganacsatadan la xirey ayaa lagu eedeeyey iney lacago canshuur ah siiyaan Al-Shabaab, iyadoo ammarka xariggooda la sheegay inuu bixiyey maamulka Shabeellaha Shexe.

Sidoo kale ciidamada ayaa raadinaya ganacsato kale oo bil walba lacag lagu sheegay Canshuur u geeya Xarakada Al-Shabaab.

Cabsi weyn ayaa xilligan soo wajahday ganacsatada ku dhaqan magaalada Jowhar, iyadoo maamulka Gobolka Sh/dhexe weli aanu arrintaasi ka hadal.

Ganacsatada Soomaalida ayaa inta badan lacag canshuur ah siiyey kooxda Al-Shabaab, ayaga oo ka cabsanaya in haddii aysan bixin la dilayo, dowladdana aysan damaanad qaadi karin sugidda amnigooda.

Kenya Janaayo 23ka 2019 Weriye hore oo ka hawlgaliyey jiray mid ka mid ah raadiyeyaasha Kenya ayaa halis ku jira kaddib markii uu dalbaday in si deg deg ah loo musaafuriyo siyaasiyiinta Soomaalida Kenya oo uu ku tilmaamay in ay qeyb ka tahay kahor tagga weerarada badan ee argagixisada ee dalkaas ka dhaca.

Qoraal uu soo dhigay Twitter-kiisa, ayuu David Harison Oluoch oo ahaa wariye ka tirsan Raadiyaha Citizen, ku sheegay in hogaamiyaha aqlabiyada baarlamaanka Aaadan Barre Ducaale, Abuukaate Cabdinaasir Cabdullahi, Senotor-ka Gaarisa Yusuf Xaaji in laga eryo dalkaas.

“Si loo dhammeeyo argagixisada Kenya, dhammaan Soomaalida oo ay ku jiraan Cabdinaasir Cabdullahi, Yuusuf Xaaji, Aamina Maxamed iyo Aadan Ducaale waa in laga eryo Kenya oo ay ku laabtaan dhulkooda hooyo, Soomaaliya si ay uga gacan uga geystaan horumarinta dalkaas dagaalada halakeeyeen,” ayuu qoray.

Isaga oo muujinaya aragtidiisa, Oluoch waxa uu weydiin ka keenay in aan wali Ducaale aysan hay’ada ammaanka aysan kula xisaabtamin weerarkii Jaamacadda Gaarisa kaddib ballan qaadkiisii ahaa in uu magacaabi doono maalgaliyeyaasha argagixisada dalkaas.

“Muddo kahor kaddib weerarkii argagixiso ee Jaamacadda Gaarisa, Ducaale waxa uu ballan qaaday in uu magacaabi doono maalgaliyeyaashii weerarka. Sidee ku dhacday in hay’adaha ammaanka ee dowladda aysan wali u dabagalin arrintaas? Dowladda waa in ay joojisaa in ay shaqooyinka sar sare ee dalka siiyo dad noqon kara argagixiso,” ayuu hadalkiisa ku daray.

Muqdisho Janaayo 23ka 2019 Madaxweynaha Dowladda Kenya Uhuru Kenyatta ayaa ku dhawaaqay howlgal lagu  ka dhan ah Ururka Al-shabaab-ka ka dhex dagaalama gudaha dalka Kenya kaddib markii uu kulan la qaatay hay’addaha Ammaanka dalka Kenya. Madaxweynaha ayaa sidoo kale ku ku dhawaaqay in dowladda Kenya ay sameysay xarun loogu tala galay in lagu Keydiyo dadka soo galiya gudaha Kenya ee ka imaanaya Soomaaliya si aysan ugu soo dhex dhuuman Al-shabaab.

Hay’addaha Ammaanka iyo guddoomiyayaasha gobollada  ayuu ku amray in ay fuliyaan howlgallo joogto ah oo lagula dagaallamaayo Al-shabaab.

Madaxweynaha Kenya ayaa sheegay in haddii ay qabtaan Al-shabaab aysan xiri doonin isagoona sheegay in ay dili doonaan ka dibna ay aasi doonaan.

Kenyatta ayaana dadka Kenyaanka ah uga digay in ay gur-yahooda ay ku qariyaan dagaalyahana Al-Shabaab.

Isagoona ugu baaqay dadka degan magaalo xeebeedka Lamu in ay la shaqeeyaan ciidamada amaanka si looga hortago weerarada ay geysanayaan Alshabaab.

Baaq madaxweynaha ayaa imanaya xili dhawaan Al-Shabaab weerar Khasaare badan dhaliyay ay ku qaadeen Hoteel ku yaalla Magaalada Nairobi,halkaasoo ay ku dileen 21 qof , sidoo kalena ay ku dhaawacmay ku dhawaad 40 qof.

 

1

Madaxweynihii hore ee #Damu-Jadiid Mudane Xasan Sheekh waxuu yiri Dalkan waxa uu u baahan yahay Qaannuun iyo Shuruuc ee uma baahno Shaqsiyaad kaligiis-talis ah waayo Ummadda Soomaaliyeed waxau horay u soo aragtay kaligiis-taliskii hore xukunka militariga laga tuuray”

 

https://www.youtube.com/watch?v=wDw6NBYJKHM

WARARKA MAANTA Janaayo 22ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu qaban karaa Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh Cabdiraxmaan asagoo indhiisa shanta yihiin ayaa Guddoomiyihii Aqalka Sare Mudane Prof. Maxamed Shiikh Cismaan Jawaari xilka lagu tuuray marka ha iska ilaawo Argagixiye Shiikh Mukhtaar Roobow inuu Madaxweyne ka noqdo Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u soo magacaabi doonaa wasiiro xilka wasiirnimo laba ama seddex jeer horay ugu soo fashilmay kuwaasoo musuqmaasuq baahsan ka dhex sameeyey dalka Soomaaliya ayagoo dhowr dowladdood ka soo noqday wasiiro? Ma caddaa tahay maanta inay Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa Adduunka ee Transparency International warbixinteeda inay Dowladda Soomaaliya tahay dowladda ugu musuqmaasuqa badan adduunka? Yaa shacabka Soomaaliyeed maanta ka qarin kara runta inuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” rabo inuu soo magaabo rag iyo dumar badan oo horay ugu fashilmay xilka wasiirnimo labo ama seddex jeer oo hore? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 22ka 2019 Gudoomiyaha Golaha Shacabka Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan ayaa muddo Todobaad ah ku sugan Magaalada Baydhabo ayaa kulamo kala duwan la qaatay Odayaasha, Dhalinyarada, waxgaradka, Haweenka iyo Culumada.

Sidoo kale Guddoomiye Mursal ayaa kulamo la qaatay siyaasiyiinta ka soo jeeda Koonfur Galbeed, waxaana su’aasha ugu badan ee la weydiinayay ay aheyd xilliga la soo deynayo Muqtaar Roobow.

Hadal maanta uu ka jeediyay Magaalada Baydhabo ayaa waxa uu ku sheegay in uu Muqdisho kula kulmay Madaxweynaha iyi Ra’iisul Wasaaraha, islamarkaana ay u sheegeen in la sii deynayo Roobow.

“Waxaan idin balan qaadayaa in xuriyadiisa uu heli doono Muqtaar Roobow arrintaas intii aan soo bixin ayaan ka wada hadalnay Madaxweynaha Iyo Ra’iisul Wasaaraha, taasna waan idin kugu bishaaraynayaa.” ayuu yiri Guddoomiye Mursal.

Gudoomiyaha ayaa sidoo kale Odayaasha iyo qeybihii kala duwanaa ee uu la kulmay ku qanciyay in aysan cidna raali ka aheyn qaabkii loo maray xariggii Muqtaar Roobow, wuxuuna tilmaamay hadii Roobow la soo deyn waayo inuu xilka isaga tagayo.

“Waad ogtihiin aniga ahaan dhawr mar ayaan ka hadlay in Muqtaar Roobow uu lamid yahay musharixiinta kale farahana laga qaado xitaa waxaan dalbaday in doorashada dib loo dhigo xaalad walboo Muqtaar lagula dhaqmay aniga raali kama aheyn, waxaan idin balan qaadayaa in Muqtaar uu banaanka soo bixi doono.” ayuu markale yiri Guddoomiyaha Golaha Shacabka.

Muqdisho Janaayo 22ka 2019 Wasiirka Wasaarradda Ganacsiga xukuumadda Soomaaliya Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa sheegay in inta badan ganacsatada Soomaaliyeed lacago sida uu hadalka u dhigay naftooda ku furanayaan siiyaan Ururka Al-shabaab. Wuxuu sheegay in arintan tahay wax cad oo aan qarsooneyn’’ Goob ganacsi oo furan oo aan lacag laga qaadin wey yartahay, si toos ah ayeeyna ganacsatadu inoogu sheegayaan in sababta ay lacagaha u bixinayaan tahay in ay naftooda ku badbaadiyaan’’ ayuu yiri Wasiirka.

Wasiir Maareeye ayaa intaa ku daray in Ururka Al-shabaab xukunkooda ugu danbeeya uu yahay dil, sidaa daraadeed u muuqdaa ganacsatadu kuwo naftooda u baqaya, laakiin waxaa uu sheegay in dowladda Soomaaliya marnaba arintaa raali ka aheyn.

Wasaarradda Amniga ayuu ugu baaqay in ay wax ka qabato dhaqaallaha la siiyo Ururka Al-Shabaab ee ka soo gala dhanka ganacsatadda Soomaaliyeed.

Inkastoo Dowladda Soomaaliya inta badan maamusho magaalooyinka waaweyn iyo degmooyinka dalka, haddana waxaa muuqata in wali Al-shabaab siyaabo kala duwan saameyn ugu leeyihiin deegaannada ay dowladdau maamusho oo ay ka qaadaan dadka ku dhaqan gaar ahaan ganacsatada lacago taakuleyn ah, halka sidoo kale bulshada ku dhaqan deegaannada ay dowladdu maamusho dacwadahooda u gudbiyaan maxkamada Al-shabaab.

Dowladda Soomaaliya ayaa marar badan oo hore uga digtay bulshada ku dhaqan dhulka ay maamusho in ay taakuleyn siiyaan Al-shabaab, sidoo kalana cadaallad u doontaan, maxkamadahooda, arintaa oo ay dowladdu ku tilmaamtay danbi ciddii lagu helana sharciga lala tiigsan doono.

Jowhar Janaayo 22ka 2019 Wararka naga soo gaaraya magaalada Jowhar ee xarunta dowlad gobolleedka Hirshabeelle ayaa sheegaya in howlgal xalay halkaa ka sameeyeen ciidamada Amaanka lagu soo qab qabtay ganacsato ku eedeysan in ay taageeraan Al-shabaab. Ciidamada ayaa sidoo kale xiray qaar ka mid ah wadayaasha gaadiidka xamuulka ee isaga kala goosha magaalada Jowhar iyo caasimada dalka ee Muqdisho.

Ciidamada ayaa howlgalkoodii xalay ku soo xiray xiray ku dhawaad 10 nin oo ganacsato ah oo ay sheegeen in ay lacago ay siiyeen Al-Shabaab.

Xariga ganacsatada ayaa imanaya xili maalintii shalay Wasiirka Wasaarradda Ganacsiga dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdi Xayir Maareeye uu warbaahinta u sheegay in dhammaan ganacsatada dalka ay ururka Al-Shabaab ka qaadaan lacago baad ah.

Gancasatada magaalada Jowhar ayaa sheegay in aysan jirin sabab loo beegsado iyaga oo kaliya madaama sida ay hadalka u dhigeen dowladda ka war qabto in ganacsatada dalka oo idil bixiyaan lacagaha la siiyo Al-shabaab.

Ururka Al-Shabaab ayaa ku soo rogay ganacsatada sisinta iyo weliba ganacsatada xoolaha suuqyada magaalada Jowhar iyadoo si caadi ay ganacsatadu u bixinayeen bilihii la soo dhaafay lacagaha uu ururku ku soo rogay.

Nairobi Janaayo 22ka 2019 Wargeyska Daily Nation ee Nairobi, ayaa qoray in saddex ka mid ah shanti qori ee toddobaadkii lagu fuliyey weerarkii lagu qaaday hotelka Dusit ee magaalada Nairobi ay ahaayeen kuwa ay soo iibsatay dowladda federaalka Soomaaliya.

Wargeyska ayaa qoray in baaritaan horudhac ah uu muujinayo in lambarka taxanaha (serial number) ee qoryaha uu la mid yahay kan ciidamada dowladda Soomaaliya.

Labada qori ee kale, ayaan weli la xaqiijin cidda iska lahayd.

Dowladda kasta waxay leedahay lambar aqoonsi oo hubkeeda ku dheggan, waxaana sida Daily Nation uu daabacay, qoryihii lagu fuliyey weerarka 14 Riverside ay lahaayeen caalamadda “SO” oo ay isticmaalaa ciidamada Soomaaliya.

“Weli waxaan isku dayaynaa inaan ogaano sida argagixisada ay ku heshay hubkan, balse waxaan u malaynayaa inay ku qabsadeen mid ka mid ah weerarada tirada badan ee Al-Shabaab ay ku qaaddo ciidamada dowladda Soomaaliya” ayuu yiri sarkaal ka tirsan qeybta-dambi baarista Kenya ee DCI.

Waxa uu sheegay inay si dhow ula shaqeynayaan ciidamada dowladda Soomaaliya iyo booliska adduunka ee Interpol, si ay xog badan uga helaan hubkan iyo sida ay kusoo galeen Kenya.

“Golaha ammaanka QM ayaa ka digay bishii November ee sanadkii hore in qalabka milatari ee dowladda Soomaaliya loo weeciyo kooxaha hubeysan” ayuu qoray Daily Nation.

Waxaa sidoo kale warbixinta lagu sheegay in hub badan oo ay leedahay dowladda Soomaaliya hadda ay gacanta ugu jiraan ganacsatada hubka ee magaalooyin ay ka mid yihiin Muqdisho iyo Baydhaba.

Sida Daily Nation qoray, weerar kale oo la fishiliyey bishii Febraayo ee 2018, kaasi oo ka dhici lahaa magaalada Isiolo ee dalka Kenya, ayaa hubkii laga soo qabtay waxaa laba ka mid ah ay noqdeen kuwa dowladda Soomaaliya.

Dowladda federaalka Soomaaliya ayaan weli wax jawaab ah ka bixin arrintan.

Muqdisho Janaayo 22ka 2019 Duqa Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Mudane Cabdirixmaan Cumar Cusmaan (Eng.Yarisow) oo qoys Soomaaliyeed ku wareejiyey guri muddo ka maqnaa ayaa sheegay in Maamulka Gobolku ay ku guuleysteen soo celinta hanti muddo ka maqnayd muwaadiniin kala duwan.

Guddoomiyaha ayaa xafiiskiisa si wada jir ah ugu qaabilay labadii qoys ee loo kala celiyey guriga, isagoona ku bogaadiyey qoyskii horey u deganaa sida wanaagsan ay u wareejiyeen una soo dhaweeyeen walaalahooda lahaa mulkiyadda guriga.

“Waxaan idiin ka mahadcelinayaa sida aad isu cafiseen, una garawsateen muhiimadda ay leedahay walaaltinimada idin ka dhaxeysa ee aan dhammaanayn. Tallaabadan aad wada jirka u qaadeen waxa ay waji cusub u tahay xal u helista murannada dhulka iyo hantida maguurtada ah ee ka dhaca Gobolka Banaadir.”

Dhankooda, labada qoys ee loo kala celiyey guriga ayaa uga mahadceliyey Maamulka Gobolka Banaadir dadaalka joogtada ah ee ay ku bixiyeen xal u helista murankii ka dhaxeeyey iyo sida isfahanka iyo walaaltinnimada leh ee ay ku dhammaatay

Kulanka waxaa goob joog ku ahaa Guddoomiyaha Degmada Shibis Marwo Safiyo Sheekh Cali oo degmadas uu ku yaallo guriga loo soo celiyey qoyskii mulkiyadda u lahaa.

Maraykanka  Janaayo 22ka 2019 Qaar ka mid ah ciidamada ilaalada qaranka gobolka New Jersey ee dalka Mareykanka, ayaa loo qabtay xaflad sagootin ah, ayaga oo isku diyaarinaya inay soo aadaan dalka Soomaaliya.

In ka badan 130 askari oo saldhigoodu yahay magaalada Westfield, ayaa muddo laba toddobaad gudahood ugu soo safri doona Soomaaliya.

Arteste Ruffin oo ah 22 jir ka mid ah ciidamada loo soo dirayo Soomaaliya ayaa yiri “Aad baan u walaacsanahay, balse taliyahayga wuxuu ii sheegay in haddii aan walaacin ay wax iga qaldan yihiin”

“Gacalisadayda iyo qoyskaygaba kuma faraxsana safarka” ayuu yiir.

Ciidamada ayaa la sheegay in Soomaaliya ay ka fulin doonaan howl-gal adag oo aad xasaasi u ah, balse aan laga bixin faha-faahinta intaas dhaafsan.

Mareykanka ayaa waxaa Soomaaliya ka jooga ciidamo la rumeysan yahay in tiradooda ay dhan tahay 500 oo askari, oo badankood saldhigoodu yahay gegida Bali-Doogle ee gobolka Sh/Hoose, halkaasi oo ay ku caawiyaan kuna tababaraan ciidamada Soomaaliya.

Tan iyo markii uu xukunka qabsaday madaxweyne Donald Trump, Mareykanka ayaa xoojiyey howl-galkiisa Soomaaliya, iyo duqeymaha lala beegsanayo kooxda Al-Shabaab.

Muqdisho Janaayo 22ka 2019 Wasiirka Gaadiidka iyo duulista hawada xukuumadda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Oomaar ayaa faahfaahin ka bixiyay waxyaabaha keenay in EThiopian Airline dib u dhigto duulimaadyadii ay ku imaan jirtay magaalada Muqdisho.

Wasiirka wuxuu sheegay in diyaaradaasi markii hore ay dalbatay in seddex duulimaad todobaadkii ku timaado magaalada Muqdisho, balse markii dambe ay kordhisay duulimaadyadeeda oo ay ka dhigtay todobaadkii oo dhan, kadib markii ay aragtay rakaabka tirada badan ee u baahan duulimaadyada.

Wuxuu sheegay in muddo kadib diyaaradda ay dareentay in hoos u dhac uu ku yimid rakaabkii adeegsan jiray diyaaradaasi, sidaasi daraadeedna ay dib ugu dhigtay duulimaadyadeeda qaar, sida uu hadalka u dhigay.

Laakiin ma uusan cadeyn in diyaaradda ay hakad gelisay duulimaadyadeeda magaalada Muqdisho, maadaama sida xogaha aan ku heleyno ay dib u bilaabi rabto bilowga bisha Febraayo ee sanadkaan.

Wasiirka waxaa kale uu meesha ka saaray in shirkadda ay duulimaadyadeeda u joojisay markii ruux ajnabi ah lagu qabtay garoonka diyaaradaha ee magaalada Muqdisho, kaasi oo wata sunta dadka ka ilmeysiisa oo diyaaradaha ay mamnuuc ka tahay in lala raaco, maadaama lagu afduuban karo diyaarada, marka gudaheeda lagu adeegsado.

“Waxaa isku soo aaday iyadoo nagu wargelisay in rakaabka oo yaraaday darteed duulimaadyada ay u joojiyeen iyo dhacdada oo dhacday”ayuu yiri wasiir Oomaar.

Wararka ayaa sheegaya in ruuxaasi uu maalintaa raaci lahaa diyaarada Ethiopian Airline

https://www.youtube.com/watch?v=guEVAY9HSk4

WARARKA MAANTA Janaayo 21ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u soo magacaabi doonaa wasiiro xilka wasiirnimo laba ama seddex jeer horay ugu soo fashilmay kuwaasoo musuqmaasuq baahsan ka dhex sameeyey dalka Soomaaliya ayagoo dhowr dowladdood ka soo noqday wasiiro? Ma caddaa tahay maanta inay Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa Adduunka ee Transparency International warbixinteeda inay Dowladda Soomaaliya tahay dowladda ugu musuqmaasuqa badan adduunka? Yaa shacabka Soomaaliyeed maanta ka qarin kara runta inuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” rabo inuu soo magaabo rag iyo dumar badan oo horay ugu fashilmay xilka wasiirnimo labo ama seddex jeer oo hore? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Maxuuse Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan dowlad gobaleed? Maxay tahay wadashaqaynta ka dhex jirta Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Hay’adda Nabad Sugidda Iyo Sirdoonka Qaranka (NISA)? Maxayse beesha caalamka u diiday inay waxh dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaamiyo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?

Ha wiqleyso!

Kenya Janaayo 21ka 2019 Ururka Argagixisadda Al-Shabaab ayaa weerar ka gaysatay xalay gobolka Waqooyi Bari dalka Kenya, halkaasoo ay ku burburiyeen shirkad laga leeyahay dalka Shiinaha.

Mas’uuliyiinta gobolka Waqooyi Bari ayaa sheegay in xoogaga Al-Shabaab ay xalay beegsadeen degaanka Shimbiriley oo 70km Waqooyi kaga beegan Magaalada Gaarisa.

Degaankaan ayaa la sheegay in ay ku sugneyd shirkad laga leeyahay Shiinaha oo halkaasi ka wadday dhismo Waddo laami ah.

Dagaal ayaa dhexmaray dagaalyahanada Al-Shabaab iyo Ciidanka Kenya ee ku sugnaa degaankaasi, waxaana ka dhashay Khasaare, iyadoo wararka qaar ay sheegayaan in xoogaga Shabaab ay beegsadeen gaadiid ay laheyd Shirkada Shiinaha laga leeyahay.

Mas’uuliyiinta dalka Kenya weli ma bixinin faahfaahin ku aadan weerarkan oo ku soo beegmay xili maalmo ka hor ay rag ka tirsan Al-shabaab ka fuliyeen magaalada Nairobi weerar isugu jiray qaraxyo iyo mid toos ah oo lagu galay hotel Dusit, dad badan 20 qof ayaana ku dhintay.

 

Nairobi Janaayo 21ka 2019 Booliska Dalka Kenya ayaa soo bandhigay sawiro dhalinyaro la sheegay inay qeyb ka ahaayeen weerarkii dhawaan ka dhacay magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

Booliska dalka Kenya ayaa sidoo kale shaaciyay magacyada ilaa lix ruux oo la sheegay inay yihiin dadkii ku lug lahaa weerarkii ka dhacay xaafadda Westland ee magaalada Nairobi, kaasi oo Al Shabaab ay sheegteen.

Magacyada lixda Ruux ee lasoo bandhigay sawiradooda ayaa lagu kala sheegay

1- Didu Maxamed Fujija “Duktur”,

2- Xuseen Aadan Xuseen “Etto”

3- Qadaafi Munene,

4- Cabdi Cali Kanjora,

5- Boru Cabdi Bidu

6- Ramadaan Waariyo Bonaya “Rasho”.

Booliska dalka Kenya ayaa sheegay in dhamaan dadkaasi ay ku raad joogaan, iyaga oo shacabka ka dalbaday inay kala shaqeeyaan laamaha amaanka dalka sidii dadkaasi loosoo qaban lahaa.

Dhinaca kale, Wargeyska The Standard oo kasoo baxa Kenya waxa uu ka soo xigtay Booliska dalkaasi in raggaasi oo ka soo jeeda magaaladda siyeelow la sheegay inay Al-Shabaab ku  biireen labo sanno ka hor, isla markaana ay haatan ku sugan yihiin gudaha dalka Kenya.

 

Maamulka Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Janaayo 21ka 2019 Madaxweynaha Koofur Galbeed Cabdi Casiis Maxamed Lafta Gareen ayaa ka sheegay magaalada Baydhabo ee gobolka Baay inuu ka shaqeyn doono xalinta waxyaabihii ka dhacay magaalada Baydhabo intii uu musharaxa ahaa.

Lafta Gareen, ayaa sheegay in madaxweynaha Soomaaliya iyo guddoomiyaha baarlamaanka uu kala hadlay labo arin oo kala ah sidii xal looga gaari lahaa dhibaatooyinkii ka dhacay magaalada Baydhabo iyo xariga Mukhtaar Roobow Abuu Mansuur.

Wuxuu sheegay in isaga maadaama hadda uu yahay madaxweynaha la doortay shaqaaqadii dhacday kadib inuu xalin doono tabashooyinka ay qabaan odayaasha dhaqanka ee Koofur Galbeed.

“Doorasho kasta oo dunida ka dhacda ayaa dhibaato ay ka dhacdaa, tan iyo ugu yar waa la isku caayaa ama la isku dilaa, waxii halkaan ka dhacay maadaama hadda aniga madaxweyne aan ka noqday Koofur Galbeed anigaa u taagan inaan xaliyo”ayuu yiri Lafta Gareen.

Dhinaca kale madaxweynaha Soomaaliya iyo guddoonka baarlamaanka ayuu sheegay inuu si aad ah kala hadlay xariga Mukhtaar Roobow Abuu Mansuur, waxaana uu sheegay in wadahadalkaasi meel wanaagsan uu marayo.

Wuxuu sheegay in Mukhtaar Roobow lasoo deyn doono marka uu dhamaado wadahadalka islamarkaana la isku fahmo waxyaabaha ay ka wada hadlayaan, isaga iyo masuuliyiinta dowladda Soomaaliya.

Mukhtaar Roobow ayaa Baydhabo laga soo xiray 13 December maalmo un ka hor inta aysan doorashada ka dhacin magaalada Baydhabo.

Maamulka Dowlad Gobaleedka Puntland  Janaayo 21ka 2019 Golaha wakiilada Puntland ayaa la sheegay in qaab cusub oo horey aan loo arag ay u ansixin doonaan xukuumadda uu soo dhisayo madaxweynaha cusub ee Puntland.

Xildhibaanada baarlamaanka Puntland oo yeelanaya kulamadooda caadiga ah ayaa sheegay in sanadkaan ay ka duwanaan doonaan xildhibaanadii hore ee Puntland, iyaga oo sheegay in shaqsi shaqsi ay u ansixin doonaan golaha wasiirada cusub ee Puntland.

Madaxweynaha maamulka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni ayaa laga sugayaa inuu soo magacaabo golaha wasiirada maamulkiisa, waxaana kadib ay sugayaan codka kalsoonida baarlamaanka.

Xildhibaan Cabdiraxmaan Maxamuud Dheere oo kamid ah golaha wakiilada Puntland ayaa sheegay inay qaban doonaan shaqooyin badan oo baarlamaanka horyaala, waxaana ugu horeeya inay mid mid u ansixiyaan wasiirada cusub.

“Wey kamid aheyd ajandayaasheena inaan mid mid ah u ansixino golaha wasiirada, ma dooneyno inaan duuduub u ansixino, laakiin hadda waxay  u badan tahay inaan mid mid u ansixino golaha wasiirada, qorshahaana waa mid baarlamaanka ay soo jeedeen kuwa kalana wey ku raaceen”ayuu yiri Xildhibaanka.

28-ka Bishaan Janaayo ayaa madaxweynaha cusub laga filayaa inuu soo magacaabo golaha wasiirada cusub ee maamulka Puntland, waxaana ka horeysa munaasabada caleemo saarka oo ka dhacaysa magaalada Garowe.

Muqdisho Janaayo 21ka 2019 Xildhibaan Hani Maxamed, oo ka tirsan Golaha Shacabka, ayaa sheegtay iney sida ugu dhaqsiyaha badan wax uga qaban doonto dhibaatooyin ay sheegtay iney u soo gudbiyeen dadka deegaan-doorashadeeda, oo ay fasaxeeda kulamada Golaha Shacabka booqashadii ugu horeysay ugu tagtay iyaga.

“Iinsha Allaah (dhibaatooyinkaas) qaarna waan isla xalinay, inta dhimanna si deg-deg ah ayaan wax uga qaban doonnaa, dawladda aan wakiilka uga nahay shacabkaan ayaana u gudbin doonnaa, iyadaana u heli doonta jawaab ay ku qancayaan dadka aan matalo” ayey Xildhibaan Hani ku tiri dhigaal ay ku soo daabacday Feysbuuggeeda.

Deegaan-doorashada Xildhibaannadda, oo ah magaalada Baydhaba, ayey sheegtay in dhibaatooyinka ka jira ay dadka deegaanka ka haystaan dhinacyada maamulka, cafimaadka, waxbarashada iyo adeegyada kale ee bulshada, sida ay hadalka u dhigtay.

Xiligaan oo kale, oo ay Xildhibaannadu fasax ka yihiin kulamada joogtada ah ee Kalfadhiga Baarlamaanka, waxay fursad u haystaan iney dib ugu laabtaan deegaan-doorashadooda, si ay uga marqaati noqdaan dhib iyo dheef waxa haysta dadka iyo deegaanka ay matalaan, kadibna u wajahaan xalka, sida markii ay matalaadda raadinayeenba ay ku doodayeen.

Hase ahaatee, Xildhibaanno aan tiro yareen ayaan taas ku guuleysan, oo waqtigooda fasaxa iyo mar aysan fasax ahaynba ku bixiya Muqdisho ama meel kale oo ka baxsan dalka, halkaas oo ay inta badan ku nastaan. Qaarkood, oo markii hore ahaa qurbo-joog, waxay dib ugu laabtaan qoysaskoodii iyo dalalkii ay dhalashada 2-aad ka haysteen, fursadna isuma helaan dadkii iyo deegaankii ay ku matalayeen Golayaasha Baarlamaanka

Baydhabo Janaayo 21ka 2019 Xildhibaan Idiris Cabdi Dhaqtar oo kamid ah xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya ee laga soo doorto Koofur Galbeed, ayaa si yaableh kaga hadlay hubka tirada badan ee yaala magaalada Baydhabo.

Xildhibaanka ayaa sheegay in hubkaa tirada badan ee dhex yaala magaalada Baydhabo inuu halis ku yahay amaanka magaalada, islamarkaana loo baahan yahay in wax laga qabto.

Wuxuu sheegay in shaqsiyaadka qaar ay heystaan hub badan, kuwaasi oo ka qeyb noqon kara amni xumada magaalada, maadaama aysan qaarkood diiwaan gashaneyn, sida uu hadalka u dhigay.

“Aniga hadda magaalada ayaan dhex degenahay waala yaabay Waxaa arkaysaa nin kaligiis ah oo Toban Dabajeex wato, aniga bilaabaayo Xataa hubka aan haayo waxaan ku wareejinayaa Maamulka KGS Si wadooyinka loo furo”ayuu yiri xildhibaan Idiris. Wuxuu ku baaqay maamulka Koofur Galbeed inay wax ka qabtaan halista ka imaan karta hubkaa tirada badan ee lagu dhex heysto magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.

Xildhibaanka ayaa dhankiisa sheegay inuu isaga bilaabayo in hubkiisa uu ku wareejiyo maamulka Koofur Galbeed, wuxuuna ugu baaqay xubnaha kale ee hubka heysta inay iyagana sidaasi oo kale ay sameeyaan.

https://www.transparency.org/country/SOM

WARARKA MAANTA Janaayo 20ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxay tahay sheekada beenta ah ee shacabka Soomaaliyeed ay ku khalado Hay’adda NISA oo sheegta inay soo qabatay rag Al-Shabaab katirsan halka ay raggii hoggaamin jiray Ururka Argagixisadda AL-Shabaab ay hadda saraakiil sar-sare ka yihiin Hay’adda NISA Sida Sakariye Xirsi? Yaa la khadlayaa? Maxay isku-haystaan Madaxweynihii hore #Damu-Jadiid Mudane Xassan Shiikh Maxamuud “Garguurte” Iyo Madaxweynaha hadda xilka jooga Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u beddelay dastuurka dalka si nin gaal ah inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe noqon karo? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Yaa wada xaday $42 milyan ee la dhacay? Maxaa Xildhibaan Muna Kaay loo bahdilay? Yaa maanta runta qarin kara?  Muxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u rabaa inuu burburiyo Dowlad Gobaleedyada Galmudug, Jubbaland Iyo Puntland? Ha wiqleyso!

Dowlad Gobaleedka Jubbaland Janaayo 20ka 2019Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya duqeyn diyaaradaha dagaalka Mareykanka ay ka geysteen gobolka Jubbada Hoose, taasi oo la shaaciyay in dagaalyahano badan lagu dilay.

Jubbaland ayaa sheegtay in duqeyntaasi lagu dilay ku dhawaad 70 dagaalyahan oo ka tirsan AL shabaab, waxaana saraakiisha ciidamada DANAB ee kusugan Jubbooyinka ay sheegeen in duqeynta lagu burburiyay gaadiid Al shabaab lahayeen.

Duqeynta ayaa dhacday kadib markii ciidamada Al shabaab ay weerar ku qaadeen saldhiga deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose, iyaga oo saldhiga kala soo baxay gaadiid iyo saanad ciidan.

Iyaga oo la socday gaari Shabaqle ah ayaa lagu duqeeyay meel duleedka ka ah deegaanka Baar Sanguuni, waxaana la arkaayay meydad gubtay, gaadiid burbursan iyo waxyeelada ka dhalatay weerarka.

aliska ciidamada Mareykanka ee qaarada Africa ayaa sheegay in duqeyntaasi ay ku dileen dagaalyahano ka tirsan Al shabaab, waxaana ay ka fuliyeen gobolka Jubbada Hoose.

Waxaa sidoo kale soo baxaya in duqeyn kale ay ka dhacday meel u dhow degmada Bu’aale ee gobolka Jubbada Hoose, taasi oo waxyeelo ay kasoo gaartay Al shabaab.

 

Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Janaayo 20ka 2019Afhayeenka dhanka dagaalada Al Shabaab Cabdi Casiis Abuu Muscab ayaa ka hadlay waxa uu ka dhignaa weerarkii Al shabaab ay la eegteen ciidamo Ethiopian ah.

Ciidamada Ethiopia ayaa weerar gaadmo ah kala kulmay ciidamada Al shabaab xili ay ku sugnaayeen inta u dhaxeyo magaalooyinka Baydhabo iyo Buurhakaba, sida uu sheegay afhayeenka u hadlay Al shabaab.

Abuu Muscab ayaa sheegay in dagaalkaasi ay ku dileen 57 askari Ethiopian ah, ayna ku gubeen todobo gaadiidka dagaalka ah, sida uu hadalka u dhigay afhayeenka dhanka howlgalada Al shabaab.

Afhayeenka ayaa shegay in weerarkaasi uu Jawaab u ahaa heshiisyada madaxweyne Farmaajo uu la galay Ethiopia, gaar ahaan heshiisyadii dhanka dekadaha oo Muqdisho ay ku kala saxiixdeen Ethiopia iyo Soomaaliya.

Sidoo kale wuxuu sheegay in weerarkaasi uu jawaab u ahaa dadka ciidamada Ethiopia ay ku dileen gudaha Soomaaliya iyo dhibaatada Soomaali galbeed ay la kulmaan.

Sheegashada Al Shabaab ee ah inay inka badan 50 askari ku dileen Buurhakaba ma jirto wax war ah oo kasoo baxay ciidamada Ethiopia iyo saraakiishooda oo xaqiijinaya khasaaraha weerarkaasi.

Al shabaab ayaa weerarkii Nairobi ay ka fuliyeen sheegay inuu jawaab u ahaa aqoonsiga Qudus Mareykanka u aqoonsaday inay tahay caasimada maamulka Yahuuda.

 

Kenya Janaayo 20ka 2019Dowlada Kenya ayaa ku dhawaaqday go’aan yaab leh, oo ah in ay hubeyn doonto ganacsatada dalkaas, ayada ilaalada gaarka ah ee xarumaha ganacsiga, oo hadda aan hub haysan la siin doono, kadib weerarkii talaadadii ka dhacay Hotelka DusitD2 ee xaafada Riverside ee Nairobi.

Go’aankan ayaa durba waxaa shaki ka muujiyey dad badan, ayaga oo sheegay in tani ay keeni karto halis kale oo ah in ilaada ay hubka si qaldan u adeegsadaan kuna waxyeeleeyaan shacabka.

Howlgalka ay ciidamada amniga kenya uga falceliyeen weerarkaan ayaa qaatay 18 saac waxaana ku dhintay 21 ruux halka tiro kalena ay ku dhaawacmeen.

Kooxda Al-shabaab ee ka dagaalanta gudaha dalka xiriirna la leh ururka al Qaacida ayaa sheegatay mas,uuliyada weerarkan.

Agaasimaha waaxda ilaalada amniga gaarka ah Mr Fazul Maxamed ayaa sheegay in la hubeyn doono waardiye yaasha si ay u sugaan amniga dadweynaha.

Balse waxaa tababaro iyo dib eegis lagu sameyn doonaa goobaha u baahan iyo mushaarka ay qaataan waardiye yaasha si uusan dhib uga dhalan mustaqbalka Fog.

Weerarkii talaadada ayaa waxaa kaloo ku dhintay laba nin oo ka mid ahaa ilaalada aan hubeysneyn ee ku sugnaa dhismaha la weeraray.

Arintaan ayaa imaaneysa iyadoo sanadihii la soo dhaafay uu sii kordhayay baaqa loo jeedinayo xukuumada kenya ee ku aadan in ay hubka u sharciyeyso ilaalada xarumaha iyo shrikada Ganacsi.

 

Maraykanka Janaayo 20ka 2019Dowladda Mareykanka ayaa qoraal ay soos aartay goor-dhow ku sheegtay sidii uu ku yimid weerarkii cuslaa ee maanta ay ku dileen dagaal-yahanno badan oo ka tirsan Al-Shabaab.

Qoraal kasoo baxay taliska ciidamada Mareykanka Africa ee Africom ayaa lagu sheegay in weerarkaas oo ka dhacay meel u degmada Jilib ee gobolka Jubbada Dhexe, lagu taageerayey dowladda Soomaaliya.

Waxaa qoraalka lagu sheegay in weerarka uu yimid kadib markii Shabaabka ay weerar ku qaadeen ciidamada xoogga dalka Soomaaliya, kadibna Mareykanka uu taageero deg deg ah u fidiyey.

Mareykanka waxa ay sheegeen in weerarka ay ku dileen 52 ka tirsan maleeshiyada ururka Al-Shabaab.

Mareykanka waxa uu sheegay inay ka go’an tahay in ayaga oo kaashaanaya dowladda Soomaaliya ay Shabaab ka hor-istaagaan inay helaan gabbaad ay ku dhisaan awood ay ku fulin karaan weeraro ka dhan ah shacabka Soomaaliya.

Waxaa qoraalka lagu sheegay in si gaar ah, Koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya ay yihiin halka ugu xooggan ay Shabaab ay ku diyaariyaan shirqooladooda, laguna beegsan doono.

https://www.youtube.com/watch?v=k6y2mKtUt_I

WARARKA MAANTA Janaayo 19ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxay isku-haystaan Madaxweynihii hore #Damu-Jadiid Mudane Xassan Shiikh Maxamuud “Garguurte” Iyo Madaxweynaha hadda xilka jooga Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u beddelay dastuurka dalka si nin gaal ah inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe noqon karo? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Yaa wada xaday $42 milyan ee la dhacay? Maxaa Xildhibaan Muna Kaay loo bahdilay? Yaa maanta runta qarin kara?  Muxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u rabaa inuu burburiyo Dowlad Gobaleedyada Galmudug, Jubbaland Iyo Puntland? Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 18ka 2019Xidigle NISA  Maxamed Cabdiraxmaan Cali ayaa loo heystaa dilka Marxuumad Sacdiyo Khaliif Faarax oo aheyd Xaaskiisii hore, dilkaas oo ka dhacay degmada Yaaqshiid taariikhdu markey aheyd 19-12 sanadkii tegay.

Xidigle NISA  Maxamed Cabdiraxmaan Cali iyo Marxuumad Sacdiyo Khaliif Faarax   ayaa horey u ahaa qoys balse mar dambe ayay kala tageen, wixii xilligaas ka dambeeyay ayay u baxday dhankaas iyo Doolow oo u deganaa ehelkeeda.

Muddo kadib ayay soo noqotay waxa ayna guursatay nin kale, Xidigle NISA  Maxamed Cabdiraxmaan Cali ayaa isna dadaal ugu jiray sidii uu markale u heli lahaa xaaskiisii hore, waxa uu isticmaalay xeelado kala duwan oo ku heli karo markale, waxa uuna ogaaday in ay reer kale leedahay.

Halkii ay daganeyd ayuu ugu tegay isagoo isku dayay in uu xoog ku soo kaxeysto balse dadka deegaanka iyo ninkii qabay ayaa ku soo baxay, waxa uuna go’aansaday in uu dhaafiyo nolosha isagoo ku dilay Toorey (Mindi).

Ciidamada Amniga degmada Yaaqshiid  ayaa isla xilligaas oo aheyd habeen soo qabtay eedeysanaha, waxa ayna ku wareejiyeen Hey’adda baarista  dambiyada ee CID.

Baaristooda kadib ayay ku soo wareejiyeen 23 bishaas Xafiiska Xeer-Ilaalinta, waxa ayna codsadeen Xeer-Ilaalinta  in loo gudbiyo xabsiga dhexe si loo soo dhameystiro cadeymaha dambi ee lagu soo eedeeyay Xidigle NISA Maxamed Cabdiraxmaan Cali.

Muddo kadib ayay codsadeen xafiiska Xeer-ilaalinta  5- bishan aynu ku jirno, waxa ayna shan cisha kadib lagu ballamay fadhiga Maxkamadda.

Xafiiska Xeer-Ilaalinta ayaa hor keenay fadhiga Maxkamadda Qiraalka eedeysanaha, markhaatiyaal sedax shaqsi ah oo goob joog u ahaa dhacdada, Sawirka Marxuumka, Warqadda Dhakhtarka ee cadeyneysa dhimashada.

Laba xidigle  Ismaaciil Salaad Maxamed oo kamid ah xafiiska Xeer Ilaalinta ayaa ku dooday in eedeysanaha uu u bareeray dilka Marxuumad Sacdiyo Khaliif Faarax, waxa uu sidoo kale fadhiga Maxkamadda ka hor sheegay in eedeysanaha uu dadaal badan geliyay dilka Marxuumadda.

Qareenada u doodayay eedeysnayaha ayaa weydiistay Garsoor in loo naxariisto eedeysanaha maadaama uu jiray rabitaan uu u qabay xaaskiisii hore.

Ugu dambeyn Garsoorayaasha ayaa go’aan ku gaaray in lagu xukumo Xidigle NISA  Maxamed Cabdiraxmaan Cali dil toogasha ah oo ah qisaasta Marxuumad Sacdiyo Khaliif Faarax, sida uu u sheegay dhammaan dhinacyada dacwadda Gaashaanle Sare Xasan Cali Nuur Shuute guddoomiyaha Maxkamadda Darajada Koowaad ee Ciidamada Qalabka Side.

Muqdisho Janaayo 18ka 2019Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya ayaa shaaca ka qaaday inay gacanta ku dhigtay hoggaamiye sare oo ka tirsan sirdoonka kooxda Al-Shabaab.

Qoraal kooban oo lasoo dhigay twitter-ka NISA ayaa lagu sheegay in sarkaalka la qabtay uu madax u ahaa koox sirdoon ama amniyaat oo Al-Shabaab uga howl-gasha magaalada Muqdisho.

Sida qoraalka lagu yiri, sarkaalkan ayaa lagu qabtay “Howlgal qorshaysan oo si taxader leh loo fuliyay oo ay ciidamada ammaanku ka fuliyeen Muqdisho 18-ka bishaan”

NISA ma aysan shaacin magaca sarkaalkan, mana bixin faah-faahin dheer ah oo ku saabsan qaabka loo soo qabtay. Kooxda Al-Shabaab ayaan sidoo kale, sida looga bartay, ka hadlin warka kasoo baxa NISA.

NISA ayaan inta badan shaacin, soona bandhigin muuqaallada xubnaha ay sheegto inay ka qabato kooxda Al-Shabaab.

Jubba Dhexe Janaayo 18ka 2019 Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya weerar qaraxyo ku bilowday oo Al Shabaab ay ku qaadeen saldhiga ciidan oo ku yaala gobolka Jubbada Hoose.

Wararka ayaa sheegaya in Al Shabaab weerar ay ku qaadeen saldhig ciidamada Jubbaland ku leeyihiin deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose, kaasi oo waaberigii saaka ka dhacay saldhiga.

Wararkii ugu dambeeyay ayaa sheegaya in ciidamada Al Shabaab ay saacado kooban gacanta ku hayeen saldhiga deegaanka Baar Sanguuni, waxaana weerarka uu ku bilowday gaari laga buuxiyay waxyaabaha qarxa.

Waxaa adag in la ogaado khasaaraha ka dhashay deegaanka Baar Sanguuni, waxaana dadka deegaanka ay sheegayaan in khasaaro u badan yahay maadaama, gaari lagu bilaabay weerarka, kadibna rasaas lagu furay ciidamada Jubbaland.

Al Shabaab ayaa sidan oo kale sanadkii hore u weeray xeradan ciidanka Jubbaland ku leeyihiin deegaanka Baar Sanguuni, waxaana weerarkii hore ka dhashay khasaaro badan oo ciidamada Jubbaland kasoo gaaray weerarkaasi.

Saraakiisha maamulka Jubbaland ayaa sheegay inay iska difaaceen weerarada kaga yimid AL Shabaab, waxaana sarkaal u hadlay Jubbaland uu sheegay in Al shabaab ay khasaaro gaarsiiyeen.

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Kadib markii jimcihii Sheikh Kenyaawi uu kumanaan dad ah kula hadlay garoonka kubbadda cagta ee Koonis ee magaalada Muqdisho ayaa kooxaha mucaaradka ee dhaliilsanaa marka hore waxay u muujiyeen taageero.

Xildhibaan Axmed Macalin Fiqi iyo xubno kale oo ka tirsan Mucaaradka ayaa sheegay inay soo dhaweynayaan muxaadarada iscafiska ah ee uu Sheikh Kenyaawi Shalay ka jeediyay magaalada Muqdisho.

“Laba maalmood ka hor ayaan la kulmay Sheekha, waxaana ka muuqday daacadnimo iyo qalbi wanaag, iyo inuusan siyaasad gaar ah ama koox gaara toona uusan la qorshe ahayn”

“Waxaa Muhiim ah in “diiinteena islaamka” oo dadkeenu ay aaminsan yihiin oo kooxo ay ka mid tahay Alshabaab ay magac-dileen in la helo culimo kooxahaas ka Madax banaan oo u darban in diinta gacanta dadka Soomaaliyeed lagu soo celiyo, lana helo culimo dadku ay ku kalsoon yihiin oo wax u sheegi kara” ayuu yiri Axmed Macalin Fiqi.

Dhinaca kale wasaaradda Diinta iyo awqaafka xukuumadda Soomaaliya ayaa sheegtay inay kordhin doonaan taageerada culumada Soomaaliyeed ee la hadlaysa shacabka magaalada Muqdisho oo u diyaarsan inay faham buuxa ka qaataan Diinta islaamka.

Wasiirka Diinta iyo awqaafka oo la kulmay Sheikh Kenyaawi ayaa mahad u celiyay, waxaana uu sheegay in xukuumadda Soomaaliya ay sii wadi doonto muxaadarooyinka mashaa’iqda ka jeedin doonaan magaalada Muqdisho.

Bayruut Janaayo 18ka 2019Shirka ka furmay Magaalada Beyruut ee Caasimadda Dalka Lubnaan waxaa looga hadlayay sidii Sanduuqa Jaamacadda loogu furi lahaa Falastiin iyo Deyn Cafinta Soomaaliya.

Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle ayaa ka jeediyay khudbad uu kaga hadlayo Hormarka Maaliyadeed ee Dalka.

Sidoo kale waxaa berri furmaya shirka guud ee Jaamacadda Carabta kaa oo lasoo gaba-gabeyn doono Maalinta Axadda oo ku beegan 20-ka Janaayo.

Waxaa sidoo kale looga hadlayaa Ammaanka, Dhaqaalaha iyo isbadal lagu sameynayo Xubno katirsan Ururka.

Madaxda ayaa falanqeyn doonto Waxyaabaha kasoo baxay shirkii maanta ka dhacay Beyruut ee u dhaxeeyay Wasiirada dalalka Xubnaha ka ah Ururkaan.

Marka lasoo gaba-gabeeyo shirka waxaa la filayaa in laga soo saaro warmurtiyeed ku xusan Ajendayaasha fadhiga oo ay ku jirto deyn Cafinta Soomaaliya.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa wado qorshe ay u mareyso shuruudo lahor dhigay si looga daafo Deynta lagu leeyahay Muddo fog.

Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad oo isna ka qaybgalay kulanka Wasiirada Dalalka ku jira Ururka Jaamacadda Carabta waxa uu ka hadlay Xaaladda Soomaaliya.

Wasiirada Arrimaha Dibadda iyo Maaliyadda Soomaaliya ayaa Kulamo gaar gaar ah Caawa la qaadanaya Wasiirada ka qayb galay kulanka.

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Booliska dalka Kenya ayaa faahfaahin ka bixiyay xog dheeri ah oo laga helay dadkii weerarka ka geystay magaalada Nairobi ee dalka Kenya, kaasi oo Al Shabaab ay sheegteen.

Booliska dalka Kenya ayaa sheegay inay ogaadeen ruuxii isku qarxiyay hotelka Dusit ee dalka Kenya iyo haweeney la sheegay inay Al Shabaab u heysay hubkii ay ku weerareen Nairobi.

Saraakiisha ciidamada Kenya gaar ahaan kuwa lagu yaqaano Argagixiso la dagaalanka ayaa sheegay in Haweeneyda lagu magacaabo Maryan Cabdi ay aheyd haweeneydii u heysay Al Shabaab hubka ay hotelka ku weerareen.

Haweeneyda ayaa la sheegay inay kasoo jeedo deegaan u dhow magaalada Mombasa kaasi oo lagu magacaabo Bondeni, waxaana la sheegay in lagu raad joogo maadaama aan wali gacanta lagu dhigin.

Sidoo kale ciidamada amaanka ee dalka Kenya ayaa sheegay in ruuxii isku qarxiyay albaabka hotelka in lagu magacaabo Maahir Khaalid, kaasi oo Al shabaab ku biiray markii uu masaajid kula kulmay Ramadan Xasimi Kufunwa oo Al Shabaab hadda ka tirsan.

Dalka Kenya wali waxaa ka socda baaritaanka Weerarkii Al-shabaab ku qaadeen Hotelka Dusit 2 ee Magaaladda Nairobi kaasi oo ay ku dhinteen 21 ruux, tiro ka bandanna ay ku dhawacmeen.

Maamulka Dowlad Gobaledka Jubbaland  Janaayo 18ka 2019 Wararka ka imaanaya deegaanka Baar Sanguuni ayaa sheegaya in ciidamada maamulka Jubbaland ay gacanta ku dhinteen gaari laga buuxiyay waxyaabaha qarxa.

Saraakiisha maamulka Jubbaland ayaa sheegay inay qabteen gaari laga buuxiyay waxyaabaha qarxa oo la doonay in lagu burburiyo buundada deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose.

Maamulka Jubbaland ayaa sheegay in gaarigaasi loo ekeysiiyay kuwa aanay xabada karin, iyada oo la doonayay in lagu kala jaro buundada deegaanka Baar Sanguuni si ciidamada Jubbaland aysan u helin gurmad.

Arinta ayaa timid kadib markii ciidamada AL shabaab ay saaka weerar ku qaadeen saldhiga deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose.

Al shabaab ayaa weerar kubilowday Qarax ka geystay deegaanka Baar Sanguuni ee gobolka Jubbada Hoose.

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Duhurnimadii shalay ayeey aheyd markii koox hubeysan rasaas ku fureen guddoomiyihiii dhalinyaradda degmada Hodan ee gobolka Banaadir oo lagu magacaabi jiray Sakariye Hadaafoow, waxaana rasaasta lagu furay ka soo gaaray dhaawac culus. Hasse ahaatee markii danbe ayuu marxuumku dhaawacii soo gaaray ugu geeriyooday mid ka mid ah Isbitaallada Muqdisho oo la dhigay si loogu dabiibo.

Kooxda weerarka ku qaaday ee toogashada ka danbeysay ayaa la sheegay in ay markii ay rasaasta ku fureenba goobta isaga baxsadeen.

Inkastoo ciidamada dowladda Soomaaliya bilaabeen baaritaanno islamarkaana hadda ilaa ioy hadda lama sheegin cid loo qabtay dilka Guddoomiyihii Dhalinyarada degmada Hodan iyo cid weli sheegatay mas’uuliyadda dilka, hasse ahaatee ma’aha markii ugu horeysay oo sidan oo kale loo beegsado hoggaaanka dhalinyarada qaar ka mid ah degmooyinka gobolka Banaadir oo toogasho lagu dilay.

https://www.youtube.com/watch?v=muJJmMXfzpU

WARARKA MAANTA Janaayo 18ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Waa kuwee warbaahinta Soomaalida xorta ah laalushka ka qaadata Dowladda Federaalka ee Soomaaliya? Maxayse si khadlan ay Warbaahinta Afka Soomaaliga ku hadasha ee ay leeyihiin shisheeye ah u tabiyeen waxyaabo lidku ah danta dalka iyo diinta ayagoo fidinaya hadafyada dalalkooda? Maxay tahay sababta Wasiirka Maalliyadda Hawlaha soo xulida Guddoomiyaha Bangiga Dhexe ugu xilsaaray Machadka lagana leeyahay Boqortooyada Ingrisiiska  ayaa loo xil saaray kala saarista iyo kala reebidda ku dhawaad 150 qof oo dalbaday shaqadii ay dawlada Soomaaliya ku xayaysiisay warkays Ingriiska laga leeyahay ( financial times ) laguna bixiyay aduun gaaray $26 kun oo Doolar.? Maxuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u beddelay dastuurka dalka si nin gaal ah inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe noqon karo? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Yaa wada xaday $42 milyan ee la dhacay? Maxaa Xildhibaan Muna Kaay loo bahdilay? Yaa maanta runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa ku hanjabay inay qaadayaan weerar qorsheysan oo ay doonayaan iney kusoo daayaan caruur badan oo ay sheegeen inay afduubteen Al Shabaab.

Saraakiisha ciidamada dowladda ayaa sheegay inay ka warhayaan in ciidamada Alshabaab ay afduubteen caruur badan oo ay doonayaan inay askareeyaan ama lacag ku badashaan, islamarkarkaana ay kasoo furan doonaan.

Cabdulaahi Maxamuud Ugaas abaanduulaha ciidamada dowladda ee gobolka Bakool ayaa sheegay in caruurtaasi Al Shabaab ay ku hayaan deegaan u dhow degmada Xudur ee gobolka Bakool.

“Waxaa la sheegay in 70 ka badan oo ciyaal ah inay ku heystaan meel sagaal KM inoo jirta, labo maalin ka hor ayay bilaabeen inay caruurta Afduubtaan, waxay ku gorgortamayaan Kun doolar, mana aqbaleyno in la dhiibo anaga ayaa soo furan doono”ayuu yiri abaan duulaha.

Wuxuu sheegay inay ciidamada hadda wadaan abaabul ay kusoo furanayaan caruurtaasi uu sheegay inay Al Shabaab qafaasheen.

“Waxaan balan qaadaneynaa meel kasta oo ay la aadaan inaan la aadi doono, waan ku raad joognaa, haddana ayaana bilownay dhaqdhaqaaqyada ciidamada ku doonayaan inay caruurtaasi kusoo furtaan”ayuu yiri Korneyl Ugaas.

Marka la yimaado hadalka saraakiisha ciidamada dowladda, waxaa deegaanka maalmihii ugu dambeeyay ka taagnaa cabasho ay muujinayeen dadka deegaanka oo ah in laga qafaalanayo Al Shabaab si lacag loogu helo caruurta.

Maamulka Somaliland Janaayo 18ka 2019 Xukuumadda Somaliland ayaa la sheegay inay hawlo ugaadhsi ah ka joojisay, islamarkaana cayrisay niman u dhashay dalka Imaaraadka Carabta, oo dhawaan socdaal ku yimid Somaliland.
Raggan u dhashay Imaaraadka Carabta, ayaa waxay socdaal ku tageen deegaano ka tirsan gobalka Saaxil, iyadoo dalxiisayaal u muuqday, waxase la sheegay inay hawlo ugaadhsi dhinaca shimbiraha ah ka bilaabeen deegaanadaas.
Wararka ayaa sheegaya in ay hay’adaha ammaanka Somaliland ka joojiyeen hawsha ugaadhsiga, ka dib markii ay dadka deegaanku soo wargeliyeen ciidamada ammaanka.
Kooxdan oo uu weheliyay wakiilka Somaliland ee dalka Imaaraadka Carabta, ayaa gelinkii dambe ee Arbacadii ka dhoofay madaarka Cigaal iyagoo ay tiradoodu ahayd 18 ruux. Inkastoo ay nimankani ka dhoofeen qolka VIP ee madaarka Hargeysa, haddana waxa la dareemayay in bixitaankoodu u muuqday qarbo-qarbo.

Wasiirka arrimaha dibadda Somaliland Yaasiin Faratoon, oo arrintan waxa laga weydiiyey ayaa yidihi “Anigu cid la mustaafiyey iyo cid kale ma aqaano, mana maqal cid xoog lagu mustaafuriyey,  laakiin waxa jiray nin Imaaraadka ah oo dalka joogay, oo arin yar la isku afgaran waayey, ee ciddina ma mustaafurin, xoogna laguma mustaafurin, ee isaga ayaa iskii u tagay”.

Wasiirka oo la weydiiyay waxa ka jira wararka sheegaya in nimankaasi ugaadhsanayeen qaar ka mid ah duur-joogta gobalka Saaxil, xukuumaduna ka joojisay, waxaanu Wasiir Faratoon yidhi  “Waxay doontaba ha noqotee, haddii uu ninkaasi tagay, isaga ayaa iskii u tagay, kolay Dawladdu xoog kumay mustaafurin, mana maqal”

Nairobi Janaayo 18ka 2019 Xog dheeraad ah ayaa kusoo kordheysa weerarkii Al Shabaab ay ka geysteen hotelka DUsit ee magaalada Nairobi, kaasi oo dowladda Kenya ay sheegtay inay ku dhinteen 21 ruux.

Warar soo baxaya ayaa sheegaya in mid kamid ah ragii weeraray hotelka uu ahaa wiil uu dhalay askari Kenyan ah, kaasi oo aan la ogeyn sida uu kaga mid noqday kooxda Al Shabaab oo masuuliyada sheegtay.

Wiilka ayaa magaciisa lagu sheegay Cali Saalim, waxaana la sheegay inuu kamid ahaa ragii hogaaminayay weerarka ka dhacay Hotelka Dusit ee magaalada Nairobi, kaasi oo Al Shabaab ay sheegeen inay ku dileen 47 ruux.

Waxaa la sheegay in Cali Saalim uu wax ku bartay kaniisad ku taala magaalada Nairobi ee dalka Kenya, balse markii dambe uu ka badbaaday barashada Diinta Masiixiga.

Xaaskii uu qabay Cali Saalim ayaa xabsiga la dhigay, waxaana ku socdo baaritaano dheeri ah, iyada oo laga yaabay markii wiilka askariga uu dhalay falkaasi sameeyay.

Dowladda Kenya ayaa horey u shaacisay inay baaritaan ku sameyn doonaan dhamaan dadka uu galo raadka la xiriira weerarkii ka dhacay xaafadda Westland ee magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

UK Janaayo 18ka 2019 Machad la yiraahdo ( Overseas Development Institute ) lagana leeyahay Boqortooyada Ingrisiiska  ayaa loo xil saaray kala saarista iyo kala reebidda ku dhawaad 150 qof oo dalbaday shaqadii ay dawlada Soomaaliya ku xayaysiisay warkays Ingriiska laga leeyahay ( financial times ) laguna bixiyay aduun gaaray $26 kun oo Doolar.

Waxaa la aas aasay 1960 kii markay dhulal badan oo Afrikaan ahi xoriyadoodii kala soo noqdeen Ingriiska oo horay u xoogay , xaruntan waxaa haattan maareeye ka ah sarkaal horay uga tirsanaa CIA , gadaalkii kasoo shaqeeyay USAID Afqaanistaan , khubarada Machadka waxaa ku jira saraakiil dhawr ah oo horay uga tirsanaa MI6 Britain ahaana baarayaal dhaqaale, aqoon dheerna u leh dhaqaalaha adduunka sida loo kobciyo iyo dabcan sida loo dumiyo ama loo hanto.

Wasiir bayle wuxuu ku dhex dhacay laba dab oo kala daran , tan iyo intuu noqday wasiirka waxaa yaraaday xoolohii la xadi jiray waxaana kordhay dakhligii dalka , wuxuu kusoo rogay canshuur shaqaalaha shisheeye ee dhooban Xalane iyo xamar , shisheeye badan oo xoolo inay dhacaan u joogay xalane ayaa ninkaan karhay , cadawgiisa koobaad waxaan filayaa inuu yahay shisheeyaha maanta Xalane dhooban iyo askarta Afrikaanka ah ee mushaar sanadoodkoodii ku hela bil joogidooda Soomaaliya.

Waxaa dhanka kale dab uga shidaya Ganacsatadii Siyaasadda Soomaaliya oo uu ka yaraaday dhaqaalihii kusoo qulquli jiray jeebabkooda , waxayna ku haminayaan inay si uun shaarkiisa dhoobo ugu daadiyaan loogana tuuro kursiga kadeeday kulli shisheeye iyo sokeeye wixii dalka u haystay inuu yahay Mashruuc laga ribxo.

Bangiga dhexe shaqada ka banaan ee muranka dhalisay kana aamusan yihiin dhaqaala yahanno badan oo soomaali ah inay dadka dajiyaan ama kiciyaan hadba kii dalka iyo dadka u roon, waxaa ay Dawladdu Xamar ku casuuntay 6 qof oo ay ku jiraan Gabar Masaari ah , Nin u dhashay Gaana , Gaalka laga qaylinayo iyo Nin uu dhalay Caaliminkii waynaa ee Soomaaliyeed Sheekh Aadam Sheekh C/Laahhi ( Raadiye Muqdisho ka marin jiray Tafsiirka Quraanka Kariimka ) dhammaan dadkaan sida aan xog ta uga helay xog hayn sare dadkan way leeyihiin aqoon ku filan inay maamulaan Bangiga dhexe maxaase muranka keenay ?

Nigel Roberts waa dhaqaale yahay u dhashay Boqortooyada Ingiriiska , wuxuu ku biiray Baanka Adduunka markuu ‘’isaga tagay’’ Hay’adda nabad sugida Boqortooyada , wuxuuna kasoo shaqeeyay dhulal ay ka mid tahay Marinka Qasa oo ah saldhiga wax iska caabinta dhabta ah ee Falastiin , Itoobiya oo markaas ka mid ahayd Bahwayntii Hanti-wadaagga waa nin muddo dheer ku dhex jiray kana shaqeeyay Soomaaliya oo ay ku hardamayaan Xoogag ‘’Islaamiyiin’ ah qaar badan oo soomaali ahna ay shaki ka qabaan cidda siisa dhaqaalaha iyo dhaq dhaqaayada ay sameeyaan sida loo maareeyo . Nigel wuxuu ka mid yahay Shirkadda muranka badan reebtay Som Oil And Gas oo uu R/W Khayrre wax ku leeyahay.

Isku soo duub Shaqada oo ay Mushaarkeeda uu bixin doono Bangiga Adduunka oo aan 3 dii bilood ee na dhaaftay bixin mushaaraadka shaqaalihii uu siin jiray mushaarka kadib markuu Wasiir Bayle ku dooday in lacagtaas lasoo marsiiyo Bangiga dhexe oo ay Dawlada Soomaaliya bixiso , halka Bangiga Adduunkuna uu matalay inaan la aaminayn Soomaalida , waxaa suura gal ah in lagu qasbo Soomaaliya oo maalmo dhaw cayrisay Ergay aan la jeclaysan xarumaha dawladda , Nigel oo ay adkaan doonto cayrintiisa, raadka u ku reebayo jiilasha Soo kacaya ee qaayibi doona in nin shisheeye ah maahane aan lagu aamini doonin dalka ilihiisa dhaqaale qof Soomaalia ah.

Waxaan waydiisanayaa Dhaqaala yahanka Soomaaliyeed ee dunida ku baahsan inaysan kala bakhaylin aragtidooda waliba ku qoran Af Soomaali inay la wadaagaan wanaag iyo xumaan waxa ka imaan kara haddii qof shisheeye oo aqoontiisa looga maarmi karo Qof Soomaali ah waxa ka dhalan kara dhibaato iyo dheef waxa laga dhaxli karo.

Waxaan qabaa shaqaalaysiinta ninkaan shisheeye ee shubhadu ku jirto waa sahlan tahay waxaase imaan doonto maalin ay adagtahy in la cayriyo , cunaha yaan la qaban oo yaan shisheeye loo loogin dadka iyo dalka.

Sudan markay qaadanaysay talada Bankiga Adduunka sarifku wuxuu ahaa $1=7 Gani oo Sudani ah, durba marii la dhaqan galiyay Taladii Bankiga Adduunka wuxuu gaaray $1=18 Gani oo Sudani ah ( Aljazeera) .

F Xiirane (NSS 1976-1991 )

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Shalay, sow Heysom looma ceyrin inuu, madaxbanaadida dalka ku xadgubay?. Oo miyaanay xadgudub aheyn in nin ajnabi dartii dastuurka dalka loo bedelo si uu xil uga qabto! Sow ra’iisul wasaare Kheyre kuma goodin, karaamada dalka shacabka Soomaaliyeed ayaan ka raadineynaa, cid kale maya?, Ma karaamay u tahay shacabku, iyadoo nin Soomaali joogo, in mid ajnabi ah bangiga dhexe loo dhiibo! Sow madaxweyne Farmaajo ma balanqaadin, inuu dastuurka  ilaalinayo?, Sow isagii ajanabi dartii maalin cad loo bedelay! Taasi hadday dhacday, kolka ma weysaa dhowran. Hasha maankayga gaddaye, ma Masaar bay liqday?!!

Isma laheyn, nimankii madaxii UN-Ka dalka ka ceyriyay, baa maanta ajnabi kale bangigii umadda Soomaaliyeed ka dhaxeeyay madax uga dhigaya. Wixii shalay golaha baarlamaanka ka dhacayse, maankeyga liqi waayey.

Waa marka hore e’,xaajo tuur leh baa nin la toosane. Sida fudud ee sharcigii shalay baarlamaanka ku ansixiyay la yaab bay aheyd. Waxaase yaabka isag bi’in kartaa, in xildhibaanka codeynaya lagu soo xulay xaal aad xog-ogaal u tahay. Waxaanse ka murugooday, sida mustaqbalka dalka noqon doonno, mar haddii, masiirka dalka wax ka bedeladdiisa ay iska noqotay mid habeenkii lagu haasaawo, maalintiina baarlamaanku meel mariyo. Sow ma dhici karto berri,in sharciyo badan sidas fudud loo bedelo, kaasoo diin ahaan iyo dhaqan ahaan na dhibaya?

La yaab iguma ah, in dalka ajnabi ka howlgalaan, oo haddaba dekedda iyo gegeda diyaaradaha wey ka shaqeeyaan, waddamo badan oo caalamkana way ka jiraan. Waxaanse uur-kutaallo ah in dastuur dhan ummad u degsan in shaqsi ajnabi dartii loo bedelo si uu dalka xil uga qabto.

Sagaaro saalo muuqatay aastaaye, haddiise aad leedahay Soomaali badan baa xilal ka haya galbeedka, haa waa runtaa, aanse ku xasuusiyo, kuwaasi, waa kuwa u hoggaasamay shuruucda dalkaas, bartay luqadiisa iyo dhaqankiisa, sharcina ku yimid dastuurna aan dartooda loo bedelin. Intaas fulinteeda halkeeda ha joogtee, Illaa iyo hadda ma hayno sharciga ajnabi xil noogu qabanayo iyo midka uu ku baxayo, waase la ansixiyay!

Dhinaca kale, Ma waxaa la waayay, shaqsi Soomaali ah oo jagadaas ku habboon?, Ma waxaa laga cararayaa hab-qeybsiga beelaha ee 4.5?, Mise waxaa innagu qasbaya IMF-ta(Hey’adda lacagta adduunka)?

Waa hubaal, inan la waayin shaqsi Soomaali ah oo qibrad iyo aqoonba u leh howshaas. Haddiise 4.5 caqabad tahay, Ma bedel fiican baa, in dastuur loo dooriyo si ajnabi loo doorto?, Haddiise ay tahay cadaadis ka yimid IMF-ta, sow taasi maaha ku xadgudub karaamada dalka iyo dadka?

Sow ceeb iyo sharaf dhac kuma aha dalka iyo dadka Soomaalida oo dhan?, maadaama, tani caalamka tuseyso, liidnaasho iyo inan Soomaalida weli la aamini Karin aqoon sarena laheyn.

Yeelkeede, Sow wasiirka arrimaha dibadda, BEEYLE, ma sheegin, in dowladdan sharuudo badan buuxisay oo xagga deyn cafinta kuwaasoo kaga yimid IMF-ta. Maxaa diiday isla waddadaas in lagu socdo iyadoon ajnabi looga baahan bangiga dhexe?!

Aan soo yareeyee, Haddii madaxdi hore lagu xaman jiray, in ay si dadban dalka waxay doonaan ka yeelan jireen, sow lama dhihi karo kuwani, tiiyoo sharciyeysan bay dalka ka dhaqan gelinayaan.

Ugu danbeyn, dalka waa la wada leeyahaye, dowladda Soomaaliya waxaa la gudboon inay ka fiirsato go’aamada halistooda leh ee dalka masiirkiisa danbe wax u dhimi kara, maxaa yeelay kuwa maanta jooga berri way tagayaan, laakin sharciga waa halkiisa.

W/Q: Abdinasir Safaana

Muqdisho Janaayo 18ka 2019 Sheikh Kenyaawi ayaa wareysi dhinacyo badan taabanaya uu bixiyay wuxuu kaga hadlay hadalkii kasoo yeeray xildhibaan Mahad Salaad ee ahaa inuu dhaqaalo ka qaatay dowladda Soomaaliya.

Sheikh Kenyaawi, ayaa horeyn si cad u sheegay inuusan wax dhaqaalo ah ku qaadan muxaadarada uu ka jeedinayo garoonka kubadda cagta ee Koonis, waxaana uu sheegay in Alle dartii ay ka tahay.

Wuxuu ka jawaabay inuu ku milmay siyaasadda Soomaaliya iyo warar kale oo sheegaya in xildhibaan Mahad Salaad uu dil ugu hanjabay, kaasi oo saacadihii ugu dambeeyay baraha bulshada laga hadal hayay.

Sheikh Kenyaawi ayaa sheegay in dad been abuurka ka shaqeeya ay sameeyeen arinta lagu qalqal gelinayo amaankiisa, waxaana uu sheegay in Xildhibaan Mahad Salaad uu yahay Abtigiis, waxaana uusan kala kulmin. Wuxuu sheegay in siyaasiyiinta hadba xaaladda taagan ku hal qabsadaan, isagana uu soo  dhexgalay arin taagneyd oo ah khilaaf u dhaxeeyay dowladda Soomaaliya iyo kooxaha mucaaradka.

“Mahad Salaad waa Abtigey, iimana hanjabin mana laga yaabo dad been abuurka ka shaqeeya ayaa isku keenay sawirkiisa iyo keyga, iyaga oo bastoolad soo dhexgeliyay, meelo badan ayaa laga iga soo wacay oo dadka wey aamineen, Waa been anigaa idiin xaqiijinayo”ayuu yiri Sheikh Kenyaawi.

Xildhibaan Mahad Maxamed Salaad ayaa dhankiisa shaaciyay inuu cafiyay Sheikh Kenyaawi oo ay isku weerareen baraha Bulshada.

Dowlad Gobaleedka Koonfur Gobaleedka  Janaayo 18ka 2019 Wasiirka ku-xigeenka Wasaarradda Amniga maamulka Koonfur Galbeed Cabdirisaaq Cali Aadan ayaa warbaahinta u sheegay in Al-shabaab ku dhawaad 100 oo rayid ah ka qaafasheen deegaanno ka tirsan gobolka Bakool. Wasiirka ayaa warbaahinta gudaha u sheegay in dadka la qafaashay u badan yihiin dad xoolo dhaqato ah oo sida uu hadalka u dhigay iska diiday wax ay ugu yeereen Shabaab-ka Zakawaadka laga qaado dadka reer Miyiga ah.

Sidoo kale wuxuu sheegay in ay ku jiraan dad ay ku eedeeyeen in ay basaas u yihiin dowladda iyo kuwa kale oo ay ku sheegeen in ay ka mid ahaayeen ergooyinkii soo doortay xildhibaannada.

Taliska ciidamada Booliiska maamulka Koonfur Galbeed ayaa dhinacooda sheegay in ay qorsheynayaan howlgalo ay ku doodanayaa in ay ku soo furtaan dadka la heystayaasha ah ee ku jira gacanta Al-shabab.

Al-shabaab ayaa go’doomin ku haya deegaannada ay dowladdu maamusho ee gobollada Baay iyo Bakool gaar ahaan degmada Xudur ee xarunta u ah gobolka Bakool.

 

https://www.youtube.com/watch?v=8TVoxKZRs2E&feature=share

WARARKA MAANTA Janaayo 17ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u beddelay dastuurka dalka si nin gaal ah inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe noqon karo? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Yaa wada xaday $42 milyan ee la dhacay? Maxaa Xildhibaan Muna Kaay loo bahdilay? Yaa maanta runta qarin kara? Ha wiqleyso!

Golaha Amaanka Janaayo 17ka 2019 Golaha amaanka ee Qaramada Midoobay ayaa war kasoo saaray weerarkii Al Shabaab ay ka fuliyeen xaafadda Westland ee magaalada Nairobi kaasi oo dad badan ay ku dhinteen.

Qoraal kasoo baxay golaha amaanka ee Qaramada Midoobay ayaa lagu cambaareeyay weerarka ka dhacay hotelka ku yaala magaalada Nairobi, waxaana ay tacsi ugu direen ehelada dadka ku dhintay weerarka.

Ciidamada amaanka ee dalka Kenya ayay ku amaaneen sida dhaqsida leh ee ay kaga jawaabeen weerarka Al Shabaab ku qaadeen Hotelka DUsit ee magaalada Nairobi, waxaana la bogaadiyay dadaalka ciidamada Kenya.

“Xubnaha golaha ammaanka waxay carabka ku adkeynayaan in argagixisada noocee doonto ha noqoto, muuqaalkii ay doontana ha yeelatee ay weli tahay halista ugu weyn ee nabadda iyo amniga dunida ay wajahayaan” ayaa lagu yiri qoraalka

“Xubnaha golaha ammaanka waxay hoosta ka xariiqayaan in baahi loo qabo, in fuliyayaasha, agaasimayaasha iyo maali-geliyayaasha ficillada argagixiso la horkeeno caddaaladda” ayaa lagu yiri qoraalka.

Xubnaha golaha ammanaka ayaa mar kale ku celiyey in ficil kasta oo argagixiso uu yahay dambi aan cudur daar lahayn, sababtuu doono ha yeeshee, cidii doonatana ha fulisee.

 

Muqdisho Janaayo 17ka 2019 Xildhibaan Mahad Salaad ayaa weerar afka ah ku qaaday Sheikh Kenyaawi oo maalmihii ugu dambeeyay ku sugnaa oo ka ilmeeyey hadalo siyaasiyiin qaar ay sheegeen oo ahaa inuu lacag ku qaadanayo wacdinta uu beri ka sameynayo Muqdisho.

Qoraalka Xildhibaan Mahad Salaad ayaa u qornaa sidan:-

AADANAHU WAXA UU OOYAA marka dareenkiisa ay xaalad farxadeed ama murogo lasoo gudboonaato. LKN WAXAA JIRTA OOHIN KALE oo la yiraahdo OOHINTA YAXAASKA. Waa oraah caan ah oo loo adeegsado dadka oohin beenaadka sameeya. Waa meesha Soomaalidu ka dhahdo “HASHU GEELA IYADAA CUNTA IYADAANA CABAADA”!

Yaxaaska waxa kaliya oo uu ilmeeyaa marka uu raq cunayo ee uu boganayo dheregtiisa. Oraahdaan ayaa igu soo dhacay markaan baraha bulshada ku arkay wadaad illinta iska tiraya, sida hadalkiisa ka muuqatayna ka jawaabayay qoraal maalintii Isniinta aan bogeyga facebookga kusoo qoray. Lkn waxaa nasiib wanaag ah warka uu beeninayo iyo midka uu ku hadlayo in ay isku mid yihiin!

Wuxuu leeyahay: Siyaasiin ima keenin, umana ololaynayo. Hadana wuxuu leeyahay waxaan uga mahadcelinayaa in ay ii qabteen HOOLKA SHIRARKA SAHAL iyo GAROONKA KUBADA CAGTA EE STADIUM KOONIS isagoo hay’adihii fulinta iyo kuwii Gobolka mid mid u tirinaya!

Sheekhow horta aan ku saxee anigu colna kulama ihi, cuqdadna kuuma qabo lkn waxaan kaaga turayaa cilmiga aad xanbaarsantahay in siyaasada qalafsan ee Soomaaliya kajirta ay kaa wasakheyso.

Sidoo kale Hoolka Sahal iyo Garoonka Kubada Cagta ee Stadium Koonis waxaa lagu qabtaa shirarka siyaasadeed iyo xafladaha Nabad iyo Nolol marka hadii aad rabto dadka in aad wacdiso waan kugu taageerayaa ee tag Masaajidyada iyo barxadaha waaweyn ee magaalada ku yaalla sida: Abuu Hureyra (Bakaaraha), Al-Hidaaya (Huriwaa), Isbahaysiga, Marwaas iyo CEELASHA BIYAHA, halkaas ayaa boqolaal kun Soomaali ah oo aan lasoo aruurin, diintana jecel kuugu imaanayaane inshaa’allaah.

Hadii aad rabto siyaasada in aad dhex boodana oo cid gooni ah aan lagugu tirina u tag dhammaan qaybaha ku kala ra’yiga duwan siyaasadda ee magaalada kula jooga. Noqona wadaad dhexdhexaad ah oo siyaasiin gooni ah aan garabka ku sidan.

Qorax soo baxday sacabo laguma qarin karo. Lkn hadii warkeygu ku dhibay Sheekhow ka raali noqo.

 

Puntland Iyo Jubbaland Janaayo 17ka 2019 Dhawaan ayey ahayd markii la doortay Madaxweynaha Cusub ee Puntland Siciid Cabdullahi Deni kaddib doorasho adag oo uu la galay 21 musharax oo kale.

Guusha Deni waxa ay noqotay mid ay isku si u soo dhaweeyeen dowladda Federal-ka ah iyo kooxaha mucaaradsan, hase yeeshee, wali lama oga Deni iyo xulufadiisa dhabta ah.

Taas oo ay jirto, waxaa dhambaallo hambalyo ah u wada diray Deni maamulada kale oo ay ugu horreeysay Jubbaland.

In Siciid Cabdullahi Deni Madaxweyne ka noqdo Puntland waxa ay sababtay su’aalo badan oo aan wali jawaab loo helin sida; Masiirka Golihii Iskaashiga, sheegadiisa Dhaamjadiid iyo Nabad iyo Nolol iyo Imaaraadka.

Qaar ayaa jira oo uu si dadban uga jawaabay sida in Golaha Iskaashiga Dastuuri yahay balse uu si buuxda ula shaqeyn doono dowladda dhexe halka kuwa kale uu u dhaafay in waqtiga ka jawaabo.

Hase ahaatee, Caasimadda Online waxa ay heshay xog hoose oo ku saabsan xiriirka Siciid Cabdullahi Deni iyo Madaxweynaha Jubbaland Axmed Madoobe.

Waa marag ma doon in xiriirka Deni iyo Madoobe jiheyn doono masiirka Golahii Iskaashiga oo ay meesha ka bexeen raggii sameystay sida Shariif iyo Gaas iyada oo ku xiran hadba sida xiriirkoodu yahay.

Caasimadda Online oo ay u warrameen ilo ka ag dhaw Siciid Cabdullahi Deni waxa ay xaqiijiyeen in uu xun yahay, waliigiina xumaa xiriirka ka dhexeeya Madaxweynaha cusub ee Puntland iyo Axmed Madoobe.

Ilo wareedka xogta sida hoose u siiyey Caasimadda Online ma xaqiijin halka uu salka ku hayo xiriirka xun ee labada masuul ee ka kala arrimiya labada maamul ee ugu saameynta badan dowladda dhexe.

 

Maamulka Somaliland Janaayo 17ka 2019 Dawladda Somaliland ayaa deegaanadeeda ka saartay hay’ad uu lahaa siyaasiga Turkiga ah ee Fethullah Gulen oo  lagu eedeeyay inqilaabkii fashilmay ee Turkiga ka dhacay sannadkii 2016.

Safiirka Turkiga ee Soomaaliya, oo dhawaan safar ku yimid magaalada Hargeysa, lana kulmay Madaxweyne Biixi, ayaa dawladda Somaliland uga mahadceliyay cayrinta haya’daas oo uu magaceeda ku sheegay FETO.

“Waxaanu soo dhaweynaynaa in Somaliland ay dalkeeda ka saartay Hay’adda FETO, waxaana la wareegtay Hay’adda Maarif Foundation maamulka dugsiyadii ay ururka FETO ku lahaa dalalka caalamka,” ayuu yidhi Danjire Mehmet Yilmaz.

Turkiga ayaa wadaadkan iyo ururadiisa u aqoonsaday argagixiso tan iyo wixii ka dambeeyay inqilaabkii fashilmay

Safiirku ma bixin faahfaahin dheeraad ah oo ku saabsan goorta ay Somaliland dalkeeda ka saartay hay’adan. Laakiin danjire Mehmet wuxuu waraaxaafadeedkan oo ay baahisay wakaaladda wararka ee Turkiga ee Anadolu, kaga hadlay in hay’adda TIKA ee iskaashiga iyo Isku-duwidda u qaabilsan Turkiga, ay qalab tiradiisu yahay 216 shay ay ugu deeqeen Cisbitaalka Guud ee Hargeysa oo u adeega bukaan aad u badan.

Qalabka dawladda Turkigu ugu deeqday cisbitaalka guud ee Hargeysa, waxa ka mid ah mishiinka lagu baadho xubnaha jidhka, mishiin lagu eego Wadnaha iyo qalab kale oo loogu talogalay in lagu nadiifiyo agabka caafimaadka.

Wakaallada Wararka Turkiga ee Anadolu, waxay intaas ku dartay in Wasiirka Horumarinta Caafimaadka Somaliland Dr. Xasan Ismaaciil Yuusuf, uu xafladii qalabkaas lagu kala gudoomayey ka caddeeyey in qalabka Turkigu ugu deeqay uu wax ka tarayo dhinaca horumarinta adeega Caafimaadka.

Dhinaciisana, Safiirka Turkiga u qaabilsan Soomaaliya, Mehmet Yilmaz, ayaa balan-qaaday in dalkiisu sii wadayo caawimada ay siiyaan Somaliland.

Dawladii hore ee Somaliland ayaa hore u diiday dalab uu Turkigu u soo gudbiyay oo ahaa inay masaafuriso hay’adda Nile Academy oo gacanta ku haysay dugsiyo waxbarasho oo kala duwan.

Maamulka Somaliland Janaayo 17ka 2019 La-taliyaha gaarka ah ee Madaxweynaha Somaliland, Cali Maxamed Warancadde, ayaa shaaca ka qaaday in ninka ajaanibka ah ee loo magacaabayo Baanka dhexe ee Somalia uu halis ku yahay Somaliland.

Warancadde ayaa sidoo kale sheegay in halistaas ay taabaneyso wadamada jaarka, maamul goboleedada kala duwan ee Somalia iyo mucaaradka ka soo hor jeeda dawladda federaalka, waxaanu ku taliyey in feejignaanteeda la yeesho.

“Arrinta laga hadlayo ee ah in Maamulka Muqdisho ay Bangiga dhexe u dhiibayso dad ajinabiya, runtii arintaasi waa arin aad iyo aad u qoto dheer, dabadana waxay ku haysaa arrimo Geeska Afrika halis ku ah” ayuu yiri Warancadde.

“Sida lala socdo dawladda Soomaaliya, inay gacan saar la leedahay Dawladdo khurbudaad ka wada Geeska Afrika, gaar ahaan Dawladda Qadar, waxaa la og yahay in lacago fara badan oo kaash ah lagu wax yeelo nidaamka dawladeed iyo wada jirka umadda Somaliyeed ee Koonfurta, iyo dhibaatooyin loogu tagalay in laga abuuro in lagu soo bixiyo lacago fara badan, lacagtaas marka la soo diro waxay ku soo dhacdaa, gacmaha dadka Soomaalida, oo ogaada, hore ayaa looga maahmay oo la yidhi Abaskuul meelna ma wada joogo, warna iskuma seegana, taasina waxay keentay in wax walba oo la soo shubo, oo loogu tagalay in markiiba la ogaada  hawlaha laga fulinayo, taas oo ay ugu dambaysay afartankii milyan, ee Guddida Dhaqaalaha Barlamaanka Soomaaliya fashiliyeen”

“Sidaas awgeed maamulka Muqdisho wuxuu go’aan ku gaadhay cid indho iyo dhega la’a, oo cidii aanay ogaan karin sirtooda, in loo dhiibo, lacagaha la keenayo, oo ay Dawladda Qadarna heshiis ku yihiin, sidaas awgeedna loo soo magacaabay nin si toos ah oo qarsoodiya u soo gaadhsiiya gacmahooda, waxaana loogu tagalay in lagu kharbudo maamul goboleedada Soomaaliya, xoogaga Mucaaradka ee ka soo hor jeeda Maamulka Muqdisho, iyo waliba Dawladdaha dariska ah ee ay Somaliland ka mid tahay, waxaana qabaa inay arintaasi runtii tahay arin halis ah, waxaana lala maagan yahay Somaliya iyo maamulidiisaba, sirtiisa iyo ogaanshihiisaba in nin iyo laba ay ku kaliyeysato, dadka Somaliyana intooda kalena laga qariyo, arintaasina waa arin halis ah, waxayna u baahan tahay in si qoto dheer loogu fiirsado”.

Cali Maxamed Warancadde, ayaa mar uu ka hadlaayey Somaliland yidhi “Somaliland khatar iyo halis kasta oo loo maleegayo wey ka digtoon tahay, feejignaanteeda wey leedahay, Shacabka reer Somaliland waa Shacab qarankooda jecel, oo nabadooda jecel, oo aan sinaba raali uga noqoynin in waxyeelo loo geysto qaranimadooda iyo nabadoodaba,qaran ahaan, dal ahaan, dad ahaan iyo dawlad ahaanba waanu ka midaysan nahay ilaalinta qaranimadayada, cid waxyeelo la maagana ka yeeli mayno, waxaanu jecel nahay in aanu cid walba wanaag u muujino, balse cidii xad gudub nagu soo sameeysa, wanaag nagalama kulamayso”.

 

Muqdisho Janaayo 17ka 2019 Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ugu sareeyo ayaa ka qeyb galay dhoolatus ciidamo cusub ka sameeyeen duleedka magaalada Muqdisho, kuwaasi oo loo diyaariyay dagaal ka dhan ah Al Shabaab.

Taliyaha Ciidanka Xooga S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indha-qarshe oo ay wehliyaan Abaanduullaha Ciidanka XDS S/guuto Odowaa Yuusuf Raage,Taliyeyaasha Ciidamada Booliska iyo Asluubta iyo Saraakiil kale ayaa  ka qeyb galay dhoolatus Meletari.

Ciidamadan ayaa tababar gaar ah wuxuu kaga socday xero ciidan oo ku taala duleedka magaalada Muqdisho, waxaana ujeedada tahay inay door weyn ka ciyaaraan howlgalada gaarka ah ee ka dhanka ah Al Shabaab.

Saraakiisha ciidamada xooga oo la hadlay ciidamadan ayaa sheegay inay muddo tababar qaadanayaan, islamarkaana loo diyaariyay dagaalka ka dhanka ah Al SHabaab. Taliyaha Ciidanka Xoogga S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indha-qarshe ayaa waxa uu Tilmaamay in uu aad ugu farxay dhoola-tuskii cajiibka ahaa ee ay soo bandhigeen Ciidanka, isaggoo kula dardaarmay inay noqdaan kuwa kasoo baxa waajibaadka Qaran ee loo igmaday.

Soomaaliya Janaayo 17ka 2019 War qoraal ah oo ka soo baxay Ururka Argagixisadda Al-shabaab oo looga hadlay weerarkii galabnimadii Tallaadada ay ka geysteen magaalada Nairobi ayaa lagu sheegay in uu ahaa mid jawaab looga dhigay waxa ay ku tilmaantay “hadalka aan xikmadda ku dhisnayn” ee Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump uu magaalada Al-Qudus ugu aqoonsaday inay tahay caasimadda Israel. Howlgalka ayeey sheegeen in loogu magac-darray Labey-ka Yaa Qudus wuxuuna aargoosi u ahaa tallaabadii Donald Trump uu magaalada Qudus ugu aqoonsaday caasimadda Yahuudda.

Madaxweynaha Kenya ayaa maanta sheegay in weerarkii huteelka Dusit D2 la soo af-jaray isla markaana la dilay kooxdii weerarka soo qaaday, Uhuru Kenyatta kaloo uu sheegay in weerar-kaas ay ku dhinteen 14 qof oo aan waxba galabsan.

Al-shabaab ma’aha markii ugu horeysay oo ay weerar ka geystaan gudaha dalka Kenya, iyaga oo dhowr jeer oo hore weeraray xarumo waaweyn oo ay ku dileen tiro dad ah.

Muqdisho Janaayo 17ka 2019 Maalmahan dambe waxaaa soo kordhay barnaamijyo lagu sheegay siminaarro ay dhallinyaro u qabtaan xisiyada diwaan gashan ee dalka ka jira kuwaas oo muran inta badan abuura.

Ma mar iyo laba inta jeer ay dowladda is hortaagtay ama albaabada isugu dhufatay siminaarro ay soo abaabuleen qaar ka mid ah xisbiyada dalka ka jira sida Wadajir iyo xisbiga Midowga Nabadda iyo Dimuqraadiga.

Waxaa la xasuustaa maalin kahor mid ay xisbiga Wadajir u qabteen dhallinyaro da’yar oo ay dowladda horistaagtay  kaas oo maalin kahor isla sidaas ay Baydhabo uga celisay xisbiga Midowga Nabadda iyo Dimuqraadiga.

Arrimahan siyaasadda Soomaaliya ku soo kordhay waxa ay dhaliyeen muran xilli ay mas’uuliyiinta xisbiyada ka cawdeen jujuubka iyo caburinta dowladda

Dhinaca dowladda wali kama bixin jawaab ku saabsan sababta ay tallaabooyinkaas u qaadeyso walow ay jiraan tuhun ah in ay fulineyso amarro ay hore u bixisay oo diidayey in la qabto kulamo siyaasadeed oo aysan dowladda la socon ama amar looga qaadan.

Si walba oo ay ahaataba, waxa ay bulshada is weydiinayaan ciyaartan cusub ee aan waxba ka badalneyn riwaawad ciyaaleedka lagu jilo KARTOONKA caanka ah ee loo yaqaan ‘Tom and Jerry!;

Hase yeeshee, markii aan maska tuujiyey oo aan rog rogay arrintan waxaan soo xusuustay sheeko magaaleed caan ah oo aan ku soo koobay waxa uu salka ku hayo SIMINAARRO SIYAASADEEDKAN  bilowday dabayaaqadii 2018 lana jaanqaaday 2019!

SHEEKO MAGAALEEDKA CAANKA BAXDAY!

Nin dhallinyaro ah ayaa hadda kahor laga hayyaa in uu ku kaftamay ama uga baxday dhaqanno laga yaqaan maqaayadaha ay gabdhaha shaaha ku ka riyaan “SHAAH DAN LEH!”

SHAAH DAN LEH?

Maqaayadaha lagu cabo shaaha ee ku teetsan laamiga waa ka caan gayyiga Soomaaliyeed oo badanaa waxaa ka ganacsata hablo/gadho.

Maqaayadahaas waxaa u soo sheeko iyo shah taga rag isugu jira dhallinyaro iyo rag waayeen!

Asxaabtaas soo shaah iyo sheekaba tagta waxaa loo qeybaa laba; 1. Kuwo shaah raadis ah oo aan wax kale u dheereyn 2, kuwo shaaha ugu hoos duugan yahay haasaawe!

Kuwa labaad, ee shaaha ku soo raadsada in ay kula sheekeysteen ama kula haasaawaan xataa haddii aysan shaah cabbid ka hayn, badanaa waa WAAJIB in ay dalbadaan shaaha, is ag dhigaan oo ay koobkaas saacad, laba ama saddex uu horyaal ama kabashada u beekhaamiyaan si joogista maqaayada ugu dheeraado! SHAAHAAS WAA MIDKA LOO BIXIYEY SHAAH DAN LEH!

Hadaba, soo lama oran karo SIMINAARADA ku cusub siyaasadda Soomaaliyeed, dowladdana ka daali weysay is hortaagooda, xisbiyadana ka nasan waayeen qabashadiisa, waa SIMINAARRO DAN LEH!?

Danta siminaaradaas waa xaajo kale oo qofba si ula muuqato, balse waxaa xaqiiq ah in xisbiyada iyo dowladda iska dhex arkeen biyaha hoostooda oo ay sheekaduba ka gudo ballaaran tahay caburin iyo arrimo kale!

W/Q: Safiya Cabdullaahi Garaad

Muqdisho, Soomaaliya

https://www.youtube.com/watch?v=gpDFpT4Zp6U&t=125s

WARARKA MAANTA Janaayo 16ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu Yaa weeraray Nairobi? Yaase ka dembeeyey in la weeraro Nairobi mar kale? Maxaa laga rabaa Xildhibaan Muna? Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo u yiri Dowlad Gobaleedka Puntland waxaa madaxweyne ka noqon kara seddexda Maxamuud Saleebaan oo kaliya inta kale waa dad baaba’ ah sida huunyo lagu gubo? Maxuu Khaa’inul waddan Ra’iisal wasaare Kheyre uu Baarlamaanka ugu qasbay Aqalka Hoose in la badalo Agaasinka Bangiga Dhexe? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe u magacaabo nin ajinabi/shisheeye ah oo weli Ingiriis ah xiriir la leh Shirkaddii Soma Oil and Gas kaasoo kala qaybtii iyo cadownimadda ay u qabeen Ummadda Soomaaliyeed ay u kala qeybiyeen 5 qeybood xilligii gummaysiga ay ku hayeen dhulka Soomaalida degto ee Geeska Afrika iyo gabi ahaanba qaarada Afrika? Ma waxaa la waayey qof aqoonyahan Soomaaliyeed oo shaqadaas qabta? Mise ninkan waxuu kamid ahaa raggii sida tooska ah iyo sida dadbanba magaca Ummadda Soomaaliyeed ku xalaalaysan jiray dhaqaallaha iyo deymaha lagu sii qaamaynaayo magaca Ummadda Soomaaliyeed? Maxay tahay sababta ninkan Ingiriiska ah ee loogu magacaabayo Guddoomiyaha Bangiga Dhexe? Maxayse xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 16ka 2019 War-saxaafadeed ka Soo soo Wasaaradda arrimaha Dibadda Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa waxaa si kulul loogu cambaareeyay weerarii lala beegsaday DusitD2 hotel ee Magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

“Falkan aad u  daran ee lala beegsaday sida caadada ah dad rayid ah waxa uu daaha ka qaadayaa mar kale wejiga xun ee waxa loogu yeero argagaxisada ayaa lagu yiri Warka kasoo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibada Soomaaliya.

“Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxa ay tacsi u direysaa qoysaska dhibanayaasha, iyadoo u rajeysay caafimaad degdeg ah kuwa dhaawaca ah, waxa ayna caddeyneysaa inay ku garab taagan tahay Xukuumadda Kenya dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab

Muqdisho Janaayo 16ka 2019 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa markii ugu horeysay 14 maalin kadib xog ka bixiyay sababtii dalka loog eryay Nicholas Haysom.

Wakiilka xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya Nicholas Haysom ayaa dalka laga ceyriyay kadib markii lagu eedeeyay inuu faragelin ku sameeyay arimaha gudaha Soomaaliya.

Madaxweyne Farmaajo, ayaa sheegay in magacaabistii Haysom ay kusoo aaday iyadoo uu jiray khilaaf xoogan oo u dhaxeeyay dowladda Soomaaliya iyo maamul goboleedyada, islamarkaana ay kaga digeen inuu faraha la galo  siyaasadda arimaha gudaha Soomaliya.

” Ergayga Qaramada Midoobay markii lasoo magacaabay oo noo yimid waxaan u sheegnay in Soomaalida ay dhaxdooda heshiinayaan intay doonto haku qaadatee, waxaan kale u sharaxnay in aysan raali ka aheyn in lasoo faragaliyo

“Inkastoo Maamul goboleedyadu qabeen in dhinac sadexaad soo galo anaguna mar walbo ku diidaneyn, waayo waxaan ogahay intay rabto ha qaadato hadaan Soomaali nahay xalka anaguu nagu jiraa anagaana heshiineyna cid damaanad noo kala saxiixeysana malahan, Ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

Madaxweynaha ayaa sheegay in aad uga caroodeen hadal uu magaalada Baydhabo ka jeediyay Wakiilka Qaramada Midoobay ee Soomaaliya Nicholas Haysom , waxa uuna sheegay hadalkaasi in uu ahaa mid sii xoojineysay kala qeybsanaantii jirtay.

”Baydhabo safar mar uu ku tagay waxa uu yiri, Muqdisho Soomaaliya maahan, Soomaaliyana Muqdisho maaha, arintaas arin aan ka caroonay ayey aheyd oon wanaagsaneyn siina xoojineysa kala qeybsanaanta iyo farqiga u dhaxeeya dowlada Federaalka iyo dowlad goboleedyada,, Ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

Muqdisho Janaayo 16ka 2019 Wasiirkii hore ee amniga Soomaaliya, ahna xildhibaan, Cabdirisaaq Cumar Maxamed aya sheegay in qof aan haysan diinta Islaamka ah oo loo dhiibo guddoomiyaha Bankiga Dhexe ay ka hor-imaneyso qodob dastuuri ah.

Qoraal uu soo dhigay bartiisa twitter, ayuu xildhibaan Cabdirisaaq ku sheegay in qodobka 2-aad, faraciisa koowaad ee dastuurka dalka uu dhigayo in diinta Islaamka ay tahay diinta waddanka.

Sidaas darteed, buu yiri, Xukuumadda federaalka waxa ay haysataa laba ikhtiyaar oo kaliya, si aan qodobkaas loo burin.

“1 – Si Nigel Roberts uu u nodo guddoomiyaha Bankiga Dhexe ee Soomaaliya, waxaa dowladda u furan inay bedesho qodobkaas dastuuriga ah oo uu Roberts ku dhaarto kitaabka bible-ka. 2- In uu qaato diinta Islaamka, oo uu ku dhaarto kitaabka qu’raanka kariimka ah”.

Inkasta oo warbaahinta Soomaalida ay aad u hadal hayaan in guddoomiyaha bankiga dhexe loo magacaabayo Nigel Roberts, oo British ah, haddana xogta Caasimada Online ayaa sheegeysa in weli shaqsigaas aan go’aan laga gaarin, balse uu noqo doono qof ajnabi ah.

Baarlamanka Soomaaliya ayaa shalay ansixiyey sharci ogolaanaya in maamulka Bankiga dhexe ay ka mid noqon karaan dad aan Soomaali ahayn.

Nairobi Janaayo 16ka 2019 Faahfaahino dheeraad ah ayaa kasoo baxaya weerar shalay gelinkii dambe ka dhacay Hotelka Dusir2 ee xaafadda Westland ee magaalada Nairobi, kaasi oo Al Shabaab ay sheegteen masuuliyadiisa.

Weerarkii ka dhacay hotelka ku yaala xaafadda Westland ayaa la sheegay in dad Soomaaliyeed ay ku jireen dadkii ku dhintay weerarka, waxaana ilaa iyo hadda la xaqiijiyay labo ruux oo Soomaali ah.

Warar la helayo ayaa waxa ay sheegayaan inay weerarkaas ku geeriyoodeen laba Nin oo Soomaali ah ah oo wada dhashay, kuwaas oo Magacyacdooda lagu sheegay Feysal Daahir iyo Cabdalla Daahir.

Inkasta oo dowladda Kenya ay sheegtay in laamaha ammaanka ay la wareegeen dhismaha la weeraray ayaa  haddana waxaa goobta laga maqlaya dhawaaqa qaraxyo iyo rasaas.

Kenya ayaa sheegtay in weerarkaasi ay ku dhinteen 15 ruux oo 11 kamid ah ay Kenyan yihiin, laakiin Al Shabaab waxay sheegeen inay ku dileen 50 ruux.

Nairobi Janaayo 16ka 2019  Madaxweynaha dalka Kenya Uhuru Kenyatta ayaa warbaahinta la hadlay, isaga oo faahfaahin ka bixiyay weerarka ka dhacay magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

Kenyatta, wuxuu sheegay in laamaha amaanka aysoo gabogabeeyeen weerarka, isaga oo sheegay in hadda xaalada caadi kusoo noqotay, islamarkaana dadka ay ku laaban karaan goobahooda ganacsiga.

Wuxuu sheegay in waxyeelo ay ka dhalatay weerarka, balse ay socdaan faahfaahinta la xiriirta khasaaraha ka dhashay iyo sida Al Shabaab ay ugu suuro gashay inay weerarkaasi ka geystaan magaalada Nairobi, isaga oo sheegay in 14 ruux ay ku dhinteen hotelka.

Dad ka badan 700 qof ayuu sheegay in laga badbaadiyey dhismaha la soo weerarray, wuxuuna u mahad celiyey ciidamada Kenya oo jawaab degdeg ah ka bixiyey weerarka.

Uhuru Kenyatta, ayaa xaqiijiyay in weerarkaasi ay dad Kenyan ah ku dhinteen, isaga oo tacsi u diray dadka eheladooda weerarka ay ku dhinteen.

Dadka waxyeelada ay soo gaartay waxaa kamid ah Soomaali, American, Ingiriis iyo kuwo u dhashay dalka Spain, sida warbixinta lagu helayo.

Waaberigii saaka waxaa la maqlayay dhawaqa rasaas iyo qaraxyo u muuqday bam gacmeed inay ka dhacayeen hotelka ku yaala xaafadda Westland ee magaalada Nairobi.

Al Shabaab oo sheegtay masuuliyadda weerarka ayaa sheegay inay dileen 47 ruux oo ku sugnaa dhismaha hotelka , laakiin laamaha amaanka Kenya ayaa sheegay in  ku dhawaad 15 ruux ay ku dhinteen weerarka.

Nairobi Janaayo 16ka 2019 Wariye Cabdalla Axmed Muumin oo la shaqeeya Wargeyska The Guardian kuna sugan magaalada Nairobi ee dalka Kenya ayaa qoray warbixin ku saabsan xaalada magaalada Nairobi.

Badi Nairobi xalay lagama hurdin oo dadka waxay sugayeen halkay ku dhammaan doonto xaalada weerarka dhismaha DuSit. Waxaa jirtay warar sheegaya in dad lagu heysto gudaha dhismaha.

Boqollaal ruux ayaa waagu ugu baryey waddada weyn ee Waiyaki Way, iyagoo ka war dhowraya eheladooda iyo xubno qoysaskooda ka mid ah oo maqnaa. Dadkaasi waxaa ku jiray qoysas Soomaali ah.

Saaka aroortii waxaa la maqlay rasaas iyo qarax askartu ku sheegeen bambo gacmeed oo ka imaaneysa qeybta dhismaha Grosvenor ee ka tirsan deegaanka DuSit.

axyar ka hor 5.00am (aroortii saaka) waxaa la soo badbaadiyay dad gaaraya 50 ruux oo ay ku jiraan dad dhaawacyo qaba.

Dadka la soo badbaadiyay waxaa ku jiray wariye Silas Apollo iyo filimqaade la socday oo hotelka shalay u tagay wareysi. Labaduba waxay 10 saacadood ku dhuumanayeen suuliga (musqusha).

Waxaa yimid afar ambulance oo qaaday dhaawacyada.

Dadka la soo badbaadiyay qaarkood waxay sheegeen inay ku hoos jireen kuraasta iyo miisaska dabaqa koowaad ee dhismaha ugu soo horreeya marka laga galo dhanka 14 Riverside.

Waxay xalay dhibaato kajirtay sidii dadka loogu qancin lahaa inay soo baxaan oo ay askarta aaminaan. Abbaare 4am (aroornimo) ayaa askarta oo adeegsaneysa cod baahiye dadka isu sheegeen iyagoo u sheegaya “inay yihiin booliska oo ay ka soo baxaan dhismaha”.

 

https://www.youtube.com/watch?v=Eykg6Zbfrbc

WARARKA MAANTA Janaayo 15ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo u yiri Dowlad Gobaleedka Puntland waxaa madaxweyne ka noqon kara seddexda Maxamuud Saleebaan oo kaliya inta kale waa dad baaba’ ah sida huunyo lagu gubo? Maxuu Khaa’inul waddan Ra’iisal wasaare Kheyre uu Baarlamaanka ugu qasbay Aqalka Hoose in la badalo Agaasinka Bangiga Dhexe? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe u magacaabo nin ajinabi/shisheeye ah oo weli Ingiriis ah xiriir la leh Shirkaddii Soma Oil and Gas kaasoo kala qaybtii iyo cadownimadda ay u qabeen Ummadda Soomaaliyeed ay u kala qeybiyeen 5 qeybood xilligii gummaysiga ay ku hayeen dhulka Soomaalida degto ee Geeska Afrika iyo gabi ahaanba qaarada Afrika? Ma waxaa la waayey qof aqoonyahan Soomaaliyeed oo shaqadaas qabta? Mise ninkan waxuu kamid ahaa raggii sida tooska ah iyo sida dadbanba magaca Ummadda Soomaaliyeed ku xalaalaysan jiray dhaqaallaha iyo deymaha lagu sii qaamaynaayo magaca Ummadda Soomaaliyeed? Maxay tahay sababta ninkan Ingiriiska ah ee loogu magacaabayo Guddoomiyaha Bangiga Dhexe? Maxayse xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Ha wiqleyso!

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Dowlada Turkiga ayaa si caro leh uga jawaabtay hanjabaadda Madaxweyne Trump ee ah inuu burburin doono dhaqaalaha Turkiga haddii Turkiga weeraro xooggaga Kurdiyiinta ee ka dagaallama Suuriya.

Wasiirka arrimaha dibadda Turkiga Mevlut Cavusoglu ayaa sheegay in hadalka Trump uu muujineyo cadaadiska saaran ee ka soo wajahay dalkiisa.

Wuxuu sheegay in aysan habooneyn in xiriirka saaxibtinmo ee ka dhexeeyo Turkiga iyo Mareykanka aanan looga hadlin baraha bulshada.

Ibraahim Kalin oo ah afhayeenka madaxweynaha Turkiga Regep Tayyip Erdogan ayaa bartiisa Twitter-ka ku sheegay inay filayaan in Mareykanka uu qaddariyo saaxibtinimada kala dhexeeyso ee dhanka iskaashiga gobolka.

Qoraallo uu barta Twitter-ka ku soo qoray madaxweyne Trump wuxuu sheegay in booqashada xoghayaha arrimaha dibadda uu ku marayo gobolka bariga dhexe ay aag nabdoon u abuureyso xoogaga Kurdiyiinta si aanan weerar loogu qaadin.

Mareykanka ayaa qorsheynaya inuu ciidamadiisa ka joogo Suuriya uuhalkaasi kala soo baxo.

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Dowlada Qatar Oo Dooneysa Inay Saldhig Weyn Ka Sameysato Soomaaliya & Maxaase Ka Soo Bixi Doona (XOG Culus)

Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa Xafiiskiisa ku qaabilay General Maxamuud Al Qasaal iyo Saraakiil ka socotay  Taliska Milatariga Dalka Qatar.

Kulanka ayaa looga Hadlay Xariirka iyo Iskaashiga ka dhaxeeya Ciidamada Xoogga Dalka iyo kuwa Qatar.

Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa sheegay in kulanka uu la qaatay saraakiisha ka Socotay Dalka Qatar uu ahaa Mid looga Hadlayay Sidii wada shaqeyn iyo  Iskaashi Xariir u dhax Mari lahaa Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliya iyo Ciidanka Dalka Qatar.

General Maxamuud Al Qasaal ayaa Tilmaamay in Qatar ay Soomaaliya ka Caawineyso dhismaha iyo tababarada Ciidamada Qalabka Sida ay Soomaliya.

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Wasiirka qorsheynta iyo iskaashiga caalamiga ah ee dowlad goboleedka Jubbaland  Aadan Ibraahim Aw Xirsi ayaa ka warammay dhacdo ugub ku ah baraha bulshada gaar ahaan Twitter-ka kadib markii wasiirka maaliyadda xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya Cabdiraxmaan Beyle uu block saaray ama iska xannibay xiriirka mas’uul ka tirsan mid ka mid ah dowladaha xubnaha ka ah dowladda federaalka ah. Aadan Aw Xirsi ayaa dhacdadaasi kadib waxaa uu bartiisa Twitterka ku soo qoray ”  Waa wasiir maaliyadeed noocee ah midka muwaadin u xanibaya faallo yar uu bixiyey?”

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Soomaaliya waxay ka mid tahay wadamada ugu wasiirada badan adduunka…wasaarad kasta waxaa u shaqataga seddax wasiir oo badankooda aan aqoon buuxda u lahayn howsha ay u xilsaaran yihiin ama laga rabo inay fuliyaan. Ma jiraan waxa lagu magacaabo JOB DESCRIPTION howl tilmaame qeexaya oo lagula xisaabtami karo wasiirki fuli waaya howsha loo xilsaaray. Tirada Wasiirada waa 26X3=78 !!!

Waxaa la hubiyay in dalka ay ka shaqeeyaan LABA WASAARAD oo kala ah R/Wasaaraha iyo Maaliyadda oo shaqadeeda lagu soo koobay aruurinta ccanshuuraha laga qaado Gobolka Banaadir oo kaliya. Wasaaradaha Inta soo hartana waa Wasiiro maqaar saar ah oo u jooga meesha inay heystaan booska jufadooda loo qoondeeyay, wax shaqo ahna loogama baahna waxa laga sugaa waa inay daacad ahaadaan oo kaliya.

Iyadoo meeshaas mareysa ayaa haddana la magacaabay Guddi Maaliyad oo xoogaa faallooyin ah laga qoray oo weliba ku saleysan aragti aqooneed oo ay soo gudbiyeen dad khubaraa oo ku xeel-dheer dhaqaalaha. Ma la heli doonaa dowlad dhegeysata ama akhrisa waxa laga qoro si ay uga faaiido talooyinka loo soo gudbiyo, mase waxay ku taagan tahyay inay dowladdu sax tahay, dadka kalena ay khaldan yihiin.

Guddigaan la magacaabay xagguu uga jiraa dhismaha “structureka” xukuumada..dad aan aqoon buuxda u lahayn howsha laga sugaayo maxay guddi ka qaban karaan, mase waa lug-gooyo loogu tala galay inaan waxba kala socon ee laysku qafilnaado?

GUDDOOMIYAHA BANKIGA DHEXE

Waxaa soo baxday in loo magacaabo ruux ajnabi ah oon dalka u dhalan. Haddaba su’aasha la isweydiinayo waxay tahay qof dalkaan u dhashay ma la waayay, mase kuwa talada dalka ugu sareeya laftooda ayaa ajnabi isu heysta, taasoo micnaheedu yahay qof ajnabi ah aysan joogin dalka, xuquuqdana loo wada siman yahay cid cid kale ka xigtana aysan jirin. Laga yaabee inay tahay fikradda ay qabaan madaxda dalka ugu sareysa oo isu aragta NUS WADANI NUS AJNABI

Ma laga yaabaa mustaqbalka in Madaxweyne loo doorto qof dal kale u dhashay oo asalkiisu ka duwan yahay kan Somalida? Sidey arrimuhu u socdaan wax kasta ka filo nimanka talada haaya!!!

MUCAARID IYO MUXAAFID MAXAA SOO RAACA

Nasiib darrada na heysata waxaa ugu weyn in aysan Farmaajo iyo Kheyre ay ka hoos baxday inay jiraan qeyb seddaxaad oo soo raacda  mucaaradka iyo muxaafidka…waxay u arkaan in cid kasta oo ka hadasha howlaha dowladda ay mucaarad tahay iyadoo muxaafidku uusan ka hadlin sida ay u wax u jirtaan, balse ay yihiin dad u hogaansan wax alla wixi ka soo baxa labadan ruux sax iyo khalad waxay doonaan ha ahaadeen.

Haddaba, waxaa jirta qayb seddaxaad oo lagu magacaabi karo KORJOOGTO (observers) oo arrimaha u arka si ka duwan aragtida qaybaha kale ama meesha ay wax ka fiirshaan. Qofka khaladkaaga arka kuuna shega kuma necba. Cilmiyan dadku isku si wax uma wada arkaan oo qofbaa wuxuu arkaa wax dadka intiisa kale aan u muuqan, waana dadka lagu magacaabo MOWHUUB  oo caqliyad iyo aragti ka duwan kana xeeldheer dadka intiisa kale ay u muuqdaan. Dadka noocaas ah aad iyo aad ayaa loo raadiyaa oo laga faaiideystaa si ay mujtamaca wax ugu kordhiyaan.

Tallaabooyinka ay qaadaayaan Farmaajo iyo Kheyre waa kuwa horseedi doona burbur iyo barakac ka weyn kana dhibaato badan kii na soo maray ee sagaashamediyadii , waxaana muuqata inaysan dan ka lahayn dhibaatada ka dhalan karta tallaabooyinka ay u qadayaan dhinaca dhibaato abuurka iyo islaweynida ay caadeysteen.  Waryaa la taliya ee wax u shega intey goori goor tahay…Allow naga soo gaar..AAMIIN.

W/Q: Axmad Calasow

Puntland State Janaayo 15ka 2019 Waxaa calaamad su’aal saaran isbadalka xukuumadda Puntland ay yeelan doonto, iyadoo shacabka Puntland ay isweydiinayaan xukuumad ceynkee ah ayaa laga filan karaa madaxweynaha cusub ee doorashada ku yimid.

Madaxweynaha bilka baneeyay C/weli Cali Gaas ayaa maalmaya soo socda la filayaa inuu si rasmi ah xafiiska ugu wareejiyo madaxweynaha cusub Saciid C/llaahi Deni oo guda galay la-tashiyo ku aadan qaab dhismeedka xukuumadda cusub ee uu soo dhisi doono maalmaha soo socda.

Dadka ayaa rajo ka qaba in madaxweynaha cusub uu ka duwanaan doono madaxweynihii hore, waxayna qabaan inuu soo dhisi doono xukuumad ka duwan tii hore, kana tayo wanaagsan, waxayna aaminsan yihiin badankood in madaxweynaha cusub uu meesha ka saari doono wasaarado magac u yaal ah oo dhaqaale macno daro awal ku bixi jiray.

Madaxweynaha cusub ayaa mar uu sharxayay qaab dhismeedka xukuumadda laga filanaayo ayaa sheegay inuu soo dhiso doono xukuumad tayo leh, si taxadir lehna uu dhinacyo badan ugu fiiriyay.

Wuxuu sheegay inuu soo dhisi doono xukuumad tayo leh oo saldhig u ah aqoon iyo dhalinyaro, haweenkana aysan ka marnaan doonin.

Saciid C/llaahi Deni ayaa wada kulamo uu la qaadanaayo waxgaradka beelaha, siyaasiyiinta, aqoonyahanada iyo qeybaha bulshada si muran iyo isqabqabsi ugu imaan xukuumadda uu soo dhisi doono.

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Xisbiga cusub caddaaladda iyo horumarka Soomaaliya ee uu hoggaamiyo Jen. Xasan Maxamed Xuseen (Muungaab) ayaa si weyn looga dareemayaa dhaqdhaqaaqiisa magaalada Muqdisho.

Xisbigaan oo ka mid ah xisbiyada siyaasadeed ee dalka ka jira ayaa xarumo ay ka howlgalaan dadka xubnaha ka ah ka hirgeliyay degmooyinka gobolka Banaadir, wuxuuna qorsheynayaa in gobolada dalka usii gudbo maalmaha soo socda sida caasimada online u xaqiijiyeen dad ka madax banaan xisbigaan.

Caasimada ayaa xaqiijisay in xisbiga caddaalada iyo horumarka Somalia u muuqdo mid far dheeraan doono xisbiyada kale ee mucaaradka, kuwaasi oo dhaliilo iyo eedeyn u jeediyo dowladda Somalia.

Xisbigaan ayaa wuxuu lasoo shir tegay siyaasiyiin magac ku dhex leh bulshada Soomaaliyeed oo xilal kala duwan kasoo qabtay dowladdihii dalka soo maray.

Hoggaamiyaha xisbiga caddaalada iyo horumarka Soomaaliya, Xasan Maxamed Xuseen (Muungaab) ayaa bulshada gobolka Banaadir iyo guud ahaan Soomaalida waxay ku xasuustaan xilligii uu ahaa guddoomiyaha maxkamadda ciidamada qalabka sida, taasoo ku guuleysatay ka hortagga dilalka shacabka kala kullmi jireen askarta dowladda,, burcad dhac u geysan jirtay shacaba iyo falalka amni daro, waxayna dadka Muqdisho ay gaareen heer kooxaha amni darada geysta ay ku cabsiiyaan magic Muungaab.

Dhanka kale, Hoggaaminaya xisbiga cusub ee Cadaaladda iyo Horumarka Xasan Muungaab ayaa soo noqday Guddoomiyaha gobolka Banaadir, ahna Duqa magaalada Muqdisho intii u dhexeysey bishii February 2014 ilaa October 2015.. Waxaa uu sidoo kale soo noqday guddoomiyaha Maxkamadda Ciidammada Qalabka Sida intii u dhexeysey August, 2010 ilaa bishii February 2014, isagoo sidoo kale isla maxkamaddaasi ka soo noqday garsoore.

Waxa kaloo lagu xusuustaa xilligii uu ahaa guddoomiyaha Gobolka Banaadir hirgelinta banaamijkii cadaaladeed ee hanti isu celinta, iyo abuurista Barnaamijkii  horumarimeed ee ‘Dalkaada dhiso.

Muqdisho Janaayo 15ka 2019 Faahfaahino ayaa ka soo baxaya qarax gaari oo caawa maqribinimadii ka dhacay afaafka hore ee maqaahida The Village oo ku taalla wadada isku xirta Isgoyska Banaadir iyo isbitaalka Digfeer ee magaalada Muqdisho

Qaraxan oo jugtiisa laga maqlay meelo badan oo Muqdisho ka mid ah ayaa waxaa loo addeegsaday gaari walxaha qarxa laga soo buuxiyay oo la dhigay baarkin gaadiidka la dhigto oo ku yaalla Maqaayada horteeda sida ay sheegeen dad goob joogayaal ah.

Ugu yaraan labo ruux ayaa qaraxaasi ku dhaawacmey, waxaana loola cararay goobaha Caafimaadka ee magaalada, waxaana sidoo kale qaraxaas uu khasaare burbur u geystay gaadiid kale oo baakinka ku jiray.

Xiliga uu qaraxu dhacayey ayaa la sheegay in dadku ay ku jireen tukashada salaada maqribka taasooo yareysay khasaaraha nafeed ee ka dhashay weerarkan

Ciidamada amaanka dowlada federalka oo gaaray goobtaas ayaa xiray wadooyinka gala Maqaayada, iyagoo halkaas ka wada baaritaano.

Faracyo Maqaayada The Village ay ku laheyd Magaalada Muqdisho ayaa sidan oo kale waxaa horey loola beegsaday qaraxyo ismiidaamin ah oo sababay in qaarkood la xiro, waxaana masuuliyada weeraradaas sheegatay Al-Shabaab.

https://www.youtube.com/watch?v=UZFIOG5-x1s

WARARKA MAANTA Janaayo 14ka  2019 Sir Culus!

Su;aalaha Maanta: Maxuu Khaa’inul waddan Ra’iisal wasaare Kheyre uu Baarlamaanka ugu gudbiyay xeerka wax ka badalka Agaasinka Bangiga Dhexe? Maxuu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa inuu Guddoomiyaha Bangiga Dhexe u magacaabo nin ajinabi/shisheeye ah oo weli Ingiriis ah xiriir la leh Shirkaddii Soma Oil and Gas kaasoo kala qaybtii iyo cadownimadda ay u qabeen Ummadda Soomaaliyeed ay u kala qeybiyeen 5 qeybood xilligii gummaysiga ay ku hayeen dhulka Soomaalida degto ee Geeska Afrika iyo gabi ahaanba qaarada Afrika? Ma waxaa la waayey qof aqoonyahan Soomaaliyeed oo shaqadaas qabta? Mise ninkan waxuu kamid ahaa raggii sida tooska ah iyo sida dadbanba magaca Ummadda Soomaaliyeed ku xalaalaysan jiray dhaqaallaha iyo deymaha lagu sii qaamaynaayo magaca Ummadda Soomaaliyeed? Maxay tahay sababta ninkan Ingiriiska ah ee loogu magacaabayo Guddoomiyaha Bangiga Dhexe? Maxayse xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u samayn/magacaawi waayeen Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Dowladda Soomaaliya ee wada dadban umalaynaysaa inay shacabka runta ka qarin karto? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Sare ee soo socda? Ha wiqleyso!

https://www.youtube.com/watch?v=0z2hBFhDIvk

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Xildhibaanada golaha shacabka ee baarlamaanka federaalka Soomaaliya ayaa maanta ansixiyay wax ka bedel lagu sameeyay hindise sharciyeedka hanti dhowrka guud ee Qaranka.

Xildhibaannada ayaa u codeeyey sidan: 163 xildhibaan ayaa ogolaaday, waxaa diiday 13 xildhibaan, wax ka aamusay malahan.

Guddoomiyaha golaha shacabka mudane Maxamed Mursal ayaa sheegay inuu ansax yahay wax ka bedelka lagu sameeyay hindise sharciyeedka hanti dhowrka guud ee Qaranka.

Sharcigan ayaa ah mid ka mid ah laba sharci oo maanta hor-yaalla baarlamanak Soomaaliya, ayada oo sharciga labaad uu yahay mid wax looga beddelayo xeerka Bankiga Dhexe.

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Ra’iisal wasaare Kheyre oo Baarlamaanka u gudbiyay xeerka wax ka badalka Agaasinka Bangiga Dhexe. Akhriso-Ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xassan Cali Kheyre ayaa u gudbiyay Golaha Shacabka xeerka wax ka badalka guddiga Agaasinka Bangiga dhexe ee Soomaaliya oo lagu waddo in uu maanta ka dooddo Golaha.

Xeerka ayaa u qornaa siddan :
Markuu la arkay Baahida loo qabo :-  Soo saarista xeer maamul oo haggaya soo xulista xubnaha guddiga Agaasinka Bangiga Dhexe ee Soomaaliya :
Markuu Arkay  :- In Golaha Wasiirraddu Wadajir u ansixiyeen si waafaqsan xeerka qoddobka 99 farqadiisa (b) ee Dastuurka Soomaaliya.
Markuu ku qancay :- In Sharciga 130 u baahan yahay dib u eegis nuxur ahaan iyo qaab dhismeed ahaan si uu ula jaan-qaadi karo Nidaamka Maaliyadeed ee dalka (PFM) kuna  saleysan furfurnaanshaha Dhaqaale ee Caalamiga ah.
Wuxuu Meel mariyay  
1 .Xeerkan maamul ee Golaha Wasiirraddu ogolaadeen oosi KMG u haga xulida xubnaha Agaasinka Bangiga Dhexe ee Soomaaliya in dib u eegis wadajir ah ku sameeyaan Guddiga Maaliyadda iyo  Miisaaniyadda Golaha Shacabka iyo Wasaaradda Maaliyadda Sharci Lambar 130, si la isku waafajiyo shuruucda maaliyadeed ee dalka.
2.Iyadoo aan wax loo dhimeyn Sharciga 130aad, ee 22/04/2012 qodobka 12aad, farqadiisa 1aad, xeerka (a) waxaa loo ogolaaday guddiga xulista xubnaha guddiga Agaasinka Bangiga dhexe ee Soomaaliya in ay soo xuli karaan qof kastaa oo ugu dhibco sareeya, Karti ahaa, Aqoon ahaan, iyo hufnaan intaba guddoomiyaha Bangiga dhexe ee Soomaaliya.
3, Xeerkan waxaa uu dhaqan-galayaa markii uu meel mariyo Golaha Shacabka islamarkaana uu Dikreeto ku soo saaro madaxweynaha dowladda Soomaaliya.
Haddaba xeerkan uu ku saxiixan yahay ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xassan Cali Kheyre ayaa haddii uu meel maro ama isku raacaan Golaha Shacabka waxaa ay ka dhigan tahay in Bangiga Dhexe  uu madax ka noqon karo shaqsi ajnabi ah, kuna imaan doona xeer loo cuskanayo xulida Guddiga Agaasinka Bangiga Dhexe, kaasoo qof kasta oo ugu dhibco sareeya, karti ahaan, aqoon ahaan iyo hufnaan uu noqonayo  Guddoomiyaha Bangiga Dhexe.

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Xildhibaannada Golaha Shacabka Baarlamaanka Soomaaliya ayaa lagu waddaa in maanta oo Isniin ah kulan xasaasi ah ku yeeshaan xaruntooda magaalada Muqdisho, iyaga oo ka dooddi doona wax ka badalka xeerka Bangiga. Arrintan ayaa dood adag ka dhax abuurtay mushtamaca Soomaaliyeed kaddib uu soo baxay war ku saabsan in sababta wax ka badalka loogu sameynayo xeerka Bangiga uu yahay sidii qof Ajnabi ah loogu dhiibi lahaa guddoonka sare ee Bangiga dhexe ee Soomaaliya.

Xildhibaannada qaarkood, Aqooyahanno iyo qeybaha kala duwan ee bulshada oo arintan ka hadlay ayaa sheegay in wax laga xumaado tahay qorshaha wax ka badalka xeerka Bangiga dhexe ee Soomaaliya, iyadoo ay sababtu tahay sidii qof Ajnabi ah uu u maamuli lahaa Bangiga.

Prof Yaxye Sheekh Caamir oo ka mid ah aqooyahannada Soomaaliyeed ayaa sheegay in caqabado aan hadda laga fiirsan lagala kulmi doono haddii qof ajnabi ah loo dhiibo Bangiga, gaar ahaan waxaa uu sheegay in qofka hadda lagu waddo uusan aqoon u laheyn maamulka Dhaqaallaha isaga oo bartay ayuu yiri dhaqaalaha beeraha oo ah ayuu yiri qeyb kooban oo ka mid ah cilmiga Dhaqaalaha.

Lama oga sida uu xildhibaannada Golaha Shacabku u wajihi doonaan marka la hor geeyo ajandaha wax ka badalka xeerka Bangiga iyo doodda arintan ku saabsan.

Maamulka Jubbaland Janaayo 14ka 2019 Wararka naga soo gaaraya degmada Bu’aalle ee gobolka Jubbada dhexe ayaa sheegaya in dagaalyahanno ka tirsan Al-shabaab toogasho ku dileen sarkaal ka tirsanaa Ururka Daacish oo siweyn isaga oo horjeedaa Al-shabaab. Sarkaalkan toogashada lagu dilay ayaa magaciisa lagu sheegay Yaxye Xaaji Fiile, oo loo yaqaaney [Abu Zakariye] waxaana ay ku eedeeyeen Al-shabaab in uu ka tirsan yahay Ururka Daacish.

Sarkaalkan ayaa marka laga soo tago in uu hadda ka tirsanaa Ururka Daacish waxaa uu muddo dheer ka mid ahaa Ururka Al-shabaab oo mar uu khilaaf soo kala dhaxgalay, laakiin markii danbe ayuu si toos ah ugu biiray Daacish.

Ururka Al-shabaab ayaa horay ugu dhawaaqay dagaal ka dhan ah Ururka kale ee Daacish oo ay ka mideysan yihiin dagaalka ka dhanka ah dowladda Soomaaliya, laakiin dhaxdooda aan siyaasad ahaan isku wanaagsaneyn.

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Wasiirka Maaliaydda Somaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle mar uu warbaahinta la hadlayay ayuu ka waramay waxyaabihii u qabsoomay wasaaradda Maaliyadda intii uu joogay iyo qorshahooda sanadkan 2019 ee bilowga ah. Wasiirka Maaliaydda Somaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle mar uu warbaahinta la hadlayay ayuu ka waramay waxyaabihii u qabsoomay wasaaradda Maaliyadda intii uu joogay iyo qorshahooda sanadkan 2019 ee bilowga ah.

Wasiirka Maaliyadda ayaa tilmaamay in labadii sano ee u dambeysay ay ku guuleysatay wasaaraddu bixinta mushaharka shaqaalaha dowladda iyo midka Ciidamada, Wuxuuna intaasi ku daray in labadii sano ee la soo dhaafay daqliga soo gala dowladda uu kordhay 64% boqolkiiba ka dib markii ay wasaaraddu xoojisay nidaamka canshuuraha lagu qaado ee dalka gudihiisa.

Dhinaca kale Miisaaniyadda sanadkaan oo ka kooban 344 Milyen ayuu sheegay in 200 milyen oo ka mid ah wasaaradda ay ka rajaynayso in uu ka yimaado dakhligu gudaha laga soo aruuriyo ee canshuuraha la xiriira.

Ugu dambeyntii shirkiisa jaraa’id ayuu Wasiirka maaliyadda ka sheegay in in sanadkaan ay raja badan Soomaaliya ka qabto in la soo geba gebeeyo dadaalada loogu jiro cafinta deymaha lagu leeyahay.

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya ayaa looga digay inay ansixiyaan sharciga Hanti Dhowrka Qaranka oo horyaala, kaasi oo maanta la filayo inay ansixiyaan.

Ku xigeenka Koowaad ee Hanti dhowrka Qaranka Cali Abuukar Axmed ayaa isaga oo warbaahinta la hadlayay wuxuu sheegay inuu ka digayo in baarlamaanka ansixiyaan sharciga Hanti dhowrka Qaranka.

Wuxuu sheegay in sharcigaasi uu yahay mid awood uusan laheyn siinayo Hanti dhowrka Qaranka, isaga oo sheegay in Hanti Dhowrka Qaranka uu noqon doono ruux awood leh sida madaxweynaha iyo ra’iisul wasaaraha.

Wuxuu sheegay inuu ka madax banaaneynayo sharcigaasi xafiisyada golaha Fulinta, islamarkaana uu xasaanad gaar ahaaneed uu yeelan doono hanti dhowraha, taasi oo ka dhigeyso inuu ka bixi doono Shanta Kaabayaasha dhaqaalaha la isku yiraahdo.

Wuxuu sidoo kale sheegay in Hanti dhowraha Qaranka uu shaqo la’aan ka dhigay shaqaalo ka tirsanaa xafiiska, kuwaasi oo muddo ka shaqeynayay Handhowrka, taasi badalkeedana uu la yimid halinyaro badan oo ay isku reer yihiin.

Cali Abuukar, ku xigeenka koowaad ee xafiiska Hanti dhowrka, ayaa dhinaca kale ka hadlay shaqaalo ka tirsan Xafiiska oo looga yeeray xarunta hay’adda Dambi baarista ee CID, kuwaasi oo uu sheegay inay ka amar qaadanayeen Hanti dhowrka.

Wuxuu sheegay in shaqaalaha la wareystay ee ka tirsan Xafiiska Hanti dhowrka, inay yihiin kuwii uu shaqo la’aanta ka dhigay, islamarkaana uu doonayo in dambiyo aysan laheyn lagu eedeeyo.

Ugu dambeyn wuxuu madaxda ugu sareyso dowladda Soomaaliya ugu baaqay inay soo fara geliyaan xiisadda ka taagan xafiiska Hanti dhowrka Qaranka.

 

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa ka qeyliyey qorshe uu sheegay inayn ka dambeyso Villa Somalia, oo magaciisa looga been abuurtay, kaasi oo ka socda facebook.

Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa qoraal uu soo dhigay facebook ku sheegay in Villa Somalia ay abuurtay cinwaan facebook oo kiisa shabaha, kaasi oo uu sheegay in lagu faafiyo fikrado isaga loo tirinayo oo lagu sumcad dilayo.

Hoos ka aqriso qoraalka Cabdiraxmaan Cabdishakuur ee facebook uu soo dhigay.

Waxaa baraha bulshada si wayn loo wareejiyey bog been abuur ah oo qoraalka ku qoran la ii tiirinayo. Bogaygu waa hubsan yahay (verified) oo waxaa saaran calaamada buluuga ah ee bogaga rasmiga ah lagu garto. Tan kale, maadaama ay adagtahay in magacayga oo sax ah bog kale lagu sameeyo, waxaa si isdaba maris ah lagu sameeyey magaca bogga been abuurka ah

Waxaase wax lala yaabo ah in baaritaan ay sameeyeen hawl wadeenka dhinaca warbaahinta ee xafiiskayga ay ku soo ogaadeen in boga been abuurka ah laga sameeyey Vila Somalia, dadka wareejinaya iyo muuqaalo hadalo ah kasoo sameeyeyba ay badankood yihiin taageerayaasha madaxweynaha.

Waxaa ayaan dari ah in Vila Somalia aysan ka daalaynin in ciidanka, hantida iyo warbaahinta qaranka u adeegsato sidii naftayda iyo sumcadayda loo dili lahaa. Waxaan maqli jiray “Islaanta Odayga la saar”

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Xildhibaan Maxamed Cumar Dalxa oo kamid ah xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya ayaa xaqiijiyay in baarlamaanka uu horyaalo sharciga ama xeerka Bangiga dhexe oo la doonayo in wax laga badalo.

Xildhibaanka ayaa sheegay in xeerkaasi maanta xildhibaanada baarlamaanka la horgeyn doono, marka guddoomiyaha baarlamaanka ogolaado kadibna ay ka doodi doonaan xildhibaanada golaha Shacabka.

Wuxuu sheegay in sharcigaasi baarlamaanka uu kaga yimid dhanka xukuumadda Soomaaliya, isaga oo sheegay iney qabto yahay sida lagu geeyay golaha shacabka.

“Sharcigaasi waxaan idiin cadeynayaa inuu horyaalo golaha shacabka, dhanka xukuumadda ayuuna naga soo gaaray, Sharcigaasi waa mid Surwaal kaliya uu ugu jiro waa feero qaawan yahay oo shaar uguma jiro”ayuu yiri xildhibaanka.

Arintaasi ayaa dhalisay hadal heyn badan, maadaama haddii wax laga badalo xeerka Bangiga dhexe ay ka dhigan tahay in ruux ajnabi ah uu qaban karo guddoonka Bangiga Dhexe.

Dhinaca Xildhibaanka ayaa ka hadlay ruuxa ajnabiga ah ee la hadal hayo in laga dhigayo guddoomiyaha Bangiga dhexe, wuxuuna sheegay inay taasi sabab u tahay in Soomaalida dhankooda ay haweysteen inay xilal ka qabtaan dalalka kale caalamka.

“Marka aad adiga haweysato wax dadow adna waxaada waa lasoo haweysanayaa, arintaan waxay keeni doontaa dood adag oo dadka aysan ku baraarugsaneyn”ayuu hadalkiisa ku daray xildhibaan Dalxa.

 

Muqdisho Janaayo 14ka 2019 Waxaa si weyn la’isula dhexmaraa in dowladda Federal-ka ah ay Bangiga dhexe ee dalka u magacaabi doonto shaqsi ajinabi ah.

Tallaabadan oo aan wali si rasmi ah u dhaqan galin, ayaa waxaa ka dhashay dood iska soo horeedda oo ay qaar qabaan in dowladda ku qaldan tahay qaarna ay soo dhaweeyeen.

Isniinta maanta ah ayey baarlamaanka u codeyn doonaan sidii meesha looga saari lahaa sharci diidaya in qof aan Soomaali ahayn loo dhiibi karo Bangiga si loogu gogol xaaro shaqsiga ay dowladda jagadaas la dooneyso.

Walow aysan wali caddeyn qofka ay dowladda xilkaas u magacaabi doonto iyo dalka uu u dhashay, hadana waxa ay u muuqataa in dowadda 3-dan qodob faa’iido ahaan uga dhex arki karto tallaabadaas.

Waxaa si weyn la’isula dhexmaraa in dowladda Federal-ka ah ay Bangiga dhexe ee dalka u magacaabi doonto shaqsi ajinabi ah.

Tallaabadan oo aan wali si rasmi ah u dhaqan galin, ayaa waxaa ka dhashay dood iska soo horeedda oo ay qaar qabaan in dowladda ku qaldan tahay qaarna ay soo dhaweeyeen.

Isniinta maanta ah ayey baarlamaanka u codeyn doonaan sidii meesha looga saari lahaa sharci diidaya in qof aan Soomaali ahayn loo dhiibi karo Bangiga si loogu gogol xaaro shaqsiga ay dowladda jagadaas la dooneyso.

Walow aysan wali caddeyn qofka ay dowladda xilkaas u magacaabi doonto iyo dalka uu u dhashay, hadana waxa ay u muuqataa in dowadda 3-dan qodob faa’iido ahaan uga dhex arki karto tallaabadaas.

Maamulka Somaliland Janaayo 14ka 2019 Wasiirka Shaqada iyo arimaha Bulshada Somaliland Hindia Jaamac Gaani ayaa shaacisay in dhalinyaro ku sugan magaalada Hargeysa ay ku xiran yihiin xafiiska madaxweyne Farmaajo.

Hinda Jaamac oo dhalinyaro badan la hadlaysay ayaa sheegtay in dhalinyaro badan ay ku xiran yihiin xafiiska madaxweyne Farmaajo, islamarkaana ay dhaqaalo badan qaataan.

Waxay sheegtay in dhalinyaradaasi ay dhaqaalaha ku qaataan sidii ay u kala qeybin lahaayeen shacabka Somaliland, iyaga oo cadeysay inay xog badan ka hayaan dhalinyarada ku xeran xafiiska madaxweyne Farmaao.

“Runtii Socail media dagaal ad u fara badan ayaa ka socdo, waxaana ognahay in dhalinyarada dagaalka sameynaya waa dad la adeegsado oo laga maamulo xafiiska Farmaajo, waxay inoo kala sameeyaan reero iyo magacyo”ayay tiri Wasiirka shaqada ee Somaliland.

Hinda Jaamac, ayaa sheegtay in dhalinyaraadi ay qeyb ka qaadanayaan duminta Somaliland, balse loo baahan yahay in dhalinyarada kale ee Somaliland ka fakaraan mustaqbalkooda.

“Dhalinyarada iyo dadka halkaan jooga ee ku xiran xafiiska madaxweyne Farmaajo yaaneyn dalka naga burburin, waa in dhalinyarada kale ay u istaagaan sidii la isaga qaban lahaa”ayay hadalkiisa saacisay Hinda Jaamac.

Maamulka Puntland Janaayo 14ka 2019 Siciid Cabdullahi Deni waa ganacsasde isu rogay siyaasi. Wuxuu ku dhashay, kana dhigtay waxbarashadiisa illaa heerka koowaad ee jaamacadda magaalada Muqdisho. Ka dib wuxuu galay jaamacad ku taal Malaysia oo uu ka qaatay shahaadada heerka labaad ee jaamacadda.

Ganacsiga ka sokow wuxuu ahaa qofkii ug horreeyay ee Boosaaso ka aasaasa dugsiga Imaam Nawawi. Wuxuu dawladdii Xasan Shiikh noqday wasiirka qorshaynta qaranka.

8-dii Janaayo 2019-ka wuxuu ku guulaystay in loo doorto madaxwaynihii 5aad ee Puntland

Sababihii keenay guusha Deni

Guushiisa ka hor, Deni wuxuu dhextaal u ahaa kooxo iyo shakhsiyaad dhowr ah oo mid waliba dan gaar ah ka lahaa inuu ku guulaysto madaxwaynanimada Puntland.

Shakhsiyaadka gacanta ugu wayn ka gaystay guushiisa waxaa ka mid ahaa madaxwaynihii hore ee Puntland Cabdiraxman Faroole, murashax madaxwayne Farax Cali Shire, iyo Cabdiwali Gaas.

Kooxaha taageerada xoogga leh siiyayna waxaa hormuud u ahaa Aaran Jaan, Towfiiq, Saracen, Dam Jadiid, Al-Islaax, Dahabshiil, iyo Somaliland. Dhamaan kooxahaan aan kor ku xusnay waxay Deni siiyeen taageero dhaqaale iyo mid siyaasadeedba.

Waxaa la sheegay in Lacag gaaraysa 2 milyanoo  doolar uu Deni uga soo qaaday Dahabshiil nin la yiraahdo Maxamuud Shiddo oo ah madaxa Aaran Jaan, isla markaana ka mid ah boardka Towfiiq, iyo kan Saracen. Waxaa kaloo la baahiyay in Somaliland ay iyana u soo dirtay hal milyan oo dollar oo kale.

Sidoo kale, waxaa warbaahinta Puntland sheegtay, in dhaqaalih uu Deni ka helay kooxahaas uu u adeegsaday inuu ku gato codka xildhibaanada, iyadoo xildhibaakiiba uu siinayay 50 kun oo doolar si ay ugu codeeyo. Xildhibaankii lacag ka qaatana wuxuu marinayay dhaar adag oo isugu jirta xilo dalaaq iyo habaar.

Dhallinyaradii (xildhibaanadii) loo han waynaa oo lagu hungoobay codkoodiina iibiyay

Sanandka 2019-ka boqolkiiba 74 (74%) ama 49 ka mid ahh 66-ka xildhibaan ee Puntland laga soo doortay waxay ahaayeen dhallinyaro wax ku bartay jaamacado dalka gudihiisa ku yaal oo lagu tuhmayay waddaniyad, dhaqan wanaag, xalaal quudasho, iyo diin wanaag, una badanaa kuwo taabacsan kooxda Islaamiga ah ee Al-Islaax. Aad baa loogu han waynaa dhallinyaradaas oo waxaa la filayay inay Puntland ka saaraan musuqa, dhaqaale xumada, ammaan darrada, iyo horumar la’aanta.

Laakiin sidii la moodayay ma noqon oo iyagii ayaaba ka darnaaday kuwii ka horreeyay oo lagu eedaynayay laaluush cunka, damiir la’anta iyo waddaniyad xumida. Haddana dadka reer Puntland waxay aad uga walaacsan yihiin mustaqbal xumo ku dhacda Puntland  sababta oo ah xildhibaanadii sanadkan waxay noqdeen kuwo aan sarriig lahayn oo cid kastoo lacag u keenta ka qaadanaya.

Sida lagu sheegay warbaahinta Puntland, lacagta lagu kala gadanayay codka xildhibaanda waxay u dhexaysay 30 ilaa 70 kun oo doolar. Xildhibaanaduna kuma ekaanayn hal murashax ee waxay isu marayeen 4 ilaa 5 murashax. Sidaas baana xildhibaanada qaarkood ku heleen lacag gaaraysa dhowr boqol oo kun oo dollar.

Waxaase taas ka sii darnayd markii siyaadadii dib la isga soo matajiyay oo murashixiintii aan guulaysan ay ka dalbadeen xildhibaanadii aan u codayn ay u soo celiyaan lacagtoodii. xildhibaanada qaarkood suuqa dhexdiisa iyagoo maraya ayaa xabad dhafoorka laga saaray oo lagu khasbay inay lacagtii soo celiyeen.

Haddba waxaa is waydiin leh, xildhibaanada noocaas ah oo iyagoo aan wali shaqo bilaabin oo indhuhu u furmin codkooda siistay lacag laaluush ah, maxaa laga filayaa inay samayn doonaan markii ay muddo sii  joogaan oo shaqo bartaan? Sow ma qaadan doonaan lacagaha laaluushka ah oo la hubo in laga keeni doono waddamo shisheeye, shirkado calooshood u shaqaystayaal ah, iyo shakhsiyaad shisheeya iyo Soomaliba leh. Ma laga filayaa inay lacagaha noocaas ah diidi donaan oo ay u danayn doonaan dadka iyo dalka ay dhaarta ugu mareen inay ilaanin doonaan danihiisa si daacad ahna ugu shaqayn doonaan?

Sida xaal gadaal ka noqon doono Allaa og laakiin hadda reer Puntland waxay isku raaceen in xildhibaanadaan kuwa ka liita aysan hore u soo marin Puntland

Ceeb aan hore loo arag – 41 Xildhibaan oo ka maqnaa khudbadihii murashixiinta

Waxaa yaab iyo amakaag noqotay in 41 xildhibaan ay ka maqnaayeen khudbadihii ay jeedinayeen 21-kii murashax ee u tartamayay madaxwaynanimada. Waxa dabadeed la soo ogaaday in xildhibaanadii maqnaa ay saf ugu jireen Dahabshiil si ay u soo qaataan lacagihii ay ku iibsadeen codkooda.

Ceebta saddexaad – dhulbahante oo qaddiyadoodii siistay lacag  

Markii tar-tanka doorashada uu soo galay Dr. Cali Ciise, Soomaali oo dhan waxaa gashay rajo ah inuu ku guulaysto doorashada maadaama uu ahaa ninka ugu bisilaa, uguna aqoon iyo khibrad badnaa raggii tartamayay. Aqoonta iyo waayo aragnimada Dr. Cali Ciise u lahaa dib u dhiska, maaraynta, iyo kocinta dhaqaalaha waxay ahayd wax si gaar ah Puntland xilligaan ugu baahnayd maadaama ay labaatankii sanoo ay dhisnayd ay ka bixi wayday musuq-maasuq, bur-bur dhaqaale, iyo takri fal hantida guud.

Laakiin, in la doorto Dr. Cali Ciise iska daaye, reerkii uu ka dhashay oo lahaa 17 cod, ayaan xataa siin hal cod. Haddii uu heli lahaa codkooda, waxaa suurogal noqon lahayd inuu u soo gudbo wareegga labaad, dabadeedna uu helo jaanis uu ku guulaysto jagada madaxwaynanimada (Akhri Ma tuurnaa qabiil oo dooranaa Dr cali Ciise Cabdi).

Ayaan darro, ma dhicin inuu helo codkii xildhibaanada reerkiisa. Hal cod oo ka yimid beel kale ayuu helay. Sidaas buuna Dr. Cali Ciise ku haray wareeggii kowaad, Puntlandna sidaas bay gacanta ugu gashay Aaran Jaan, seeddiyaasha Somaliland, iyo xildhibaano aan lahayn bisayl siyaasadeed, mid shaqo, mid aqoon, mid diin, mid waddaninimo, mid xishood, mid xalaal quudasho, mid aragti dheeri, iyo mid u hiilin jiilasha dambe.

Xildhibaanadii dhulbahantana waxay halkaa kala hoydeen astaan ku dhegtay oo ah qaddiyad la’aan, hiil la’aan iyo laaluush qaadasho.

Mudaharaadyo looga soo horjeedo Deni iyo Baqdin la qabo mustaqbal xumo ku dhacda Puntland

Taariikhda Soomaaliya hore ugama dhicin in madaxwayne la soo doortay ay ku mudaharaadaan reerkii uu ka dhashay. Laakiin markii ugu horraysay waxaa dhacay 8-dii Janaayo 2019-ka oo ahayd maalintii madaxwaynaha maamulka Puntland loo doortay Siciid Cabdullahi Deni, mudaharaadyo reerkiisu uga soo horjeedaan doorashadiisa.

Mudahaardyadu waxay salka ku hayeen diidmo la diiddan yahay cidda Deni siyaasad ahaan ku xiran yahay, waxa uu aamminsan yahay, cidda maal galisay doorashadiisa, iyo baqdin laga qabo siyaasaddiisa ku dhisan danta saaxiibada iyo kooxaha gaarka ah ee ay isku xiran yihiin ee ka caawiyay guusha doorashadiisa.

Guusha madaxwayne Deni waxay dadka reer Puntland ku abuurtay wel-wel, walaac, iyo baqdin laga qabo colaado iyo cawaaqib xumo dhaqaale oo soo fool saarta Puntland. Waxaa la saadaalinayaa in bur-bur dhaqaale yimaado, shilling Soomaaligu sii qiimo beelo, warshaddii lacagta ee Gaas sii shaqayso, dawladda Denina gacan saar dhow la yeelato maamul goboleedyada si loo wiiqo awoodda dawaldda dhexe.

Xiriirka shirkadda Towfiiq iyo Deni – Yaa leh shirkadda Towfiiq?

Shirkadda Towfiiq waxaa iska leh ganacsato badankoodu ka tirsan yihiin ururka Isaamiga ah ee Al-Islaax oo uu Deni laftiisu ka mid yahay. Towfiiq waa shirkaddii Deni u dirtay Malaysia oo ka bixisay waxbarashadii heerka labaad ee jaamacadda (Master degree). Waana halkii uu ka shaqo bilaabay markii uu waxbarashadii soo dhamaystay oo dib ugu soo laabtay Puntland. Deni wuxuu Towfiiq ka noqday maamulaha shirkadda, halkaas oo uu khidmad (commission) wanaagsan ka qaadan jiray, sidaasna uu lacag badan ku sameeyay.

Sidaa awgeed, waxaa aad loo saadaalinayaa in shirkadda Towfiiq ay aad uga faa’idi doonto maalgalintii murashaxnimadii Deni.

Xiriirka ka dhexeeya Aaran Jaan, Saracen international, iyo Deni

Aaran Jaan waa ganacsato lagu tilmaamo inay yihiin kuwo aan waxna u aaba yeelin (corrupt and immoral). Ragg ku jira boardka Aaran Jaan baa sidoo kale qaar ka mid ah ay ku jiraan boardka Saracen (why is Saracen in Puntland), iyo kan Towfiiq. Ragga ugu magac dheer kooxdaan waxaa ka mid ah madaxwaynihii hore ee Puntland Cabdiraxaman Faroole, wasiirkii Faroole ee maaliyadda, Farax Cali Shire oo 2019-ka  u tartamayay madaxwaynanimada, iyo Deni oo ah madaxwaynaha la doortay 2019-ka

TV-yada baynu ka wada daawanaynay markii Farax Calis Shire ku haray wareeggii labaad in isaga iyo Faroole ay ku heshiiyeen in xildhibaanadii u codeeyay Farax Cali Shire lagu wareejiyo Deni.

Hadafka koowaad ee kooxda Aaran Jaan waxa weeye sidii ay lacag u samayn lahaayeen,  iyadoo aan loo aabo yeelayn qaabka loo samaynayo, iyo cidda laga samaynayo, iyo sida ay sharciga u waafaqsan tahay samaynta lacagtaas. Kooxdaan waa isla kooxdii haraysay oo gacanta ku haysay dawladdii Faroole.

Haddaba maadaama Deni lagu tilmaamo inuu yahay nin jilicsan oo hadba dhankii la rabo loo jeedin karo, waxaa la saadaalinayaa in kooxdaani saamayn wayn ku yeelato maamulkiisa, danahoodana si buuxda uga fushan doonaan.

Yay faa’ida u tahay doorashada Deni

Shaki la’aan, doorashada Deni waxaa ka faa’idi doona Aaran Jaan, Towfiiq, Saracen, iyo kooxaha kale ee gacan saarka ay isla leeyihiin. Waxaa la filayaa in kooxahaan heli doonaan qandaraasyada dawladda Puntland ay bixin doonto, isla markaana ay gebi ahaanba gacanta ku dhigi doonaan ilaha dhaqaalaha Puntland, la talinta iyo u dhowaanshaha maamulka Deni.

Waxaa kaloo faa’ido ku qabi doona doorashada Deni,  Imaaraatka, Dam Jadiid, Dahabshiil, Somaliland, iyo maamul goboleedyada oo kulligood taageero hiil iyo hooba leh siiyay doorashadiisii.

Doorashada Deni waxay dhabar jab ku noqon kartaa dadaadallada dawladda dhexe waddo, dadka jecel midnimada iyo horumarka Soomaaliya, iyo dadka reer Puntland ee filayay in la doorto madaxwayne ka wanaagsan Cabdiwali Gaas.

Sidee loo jebiyay murashax Engineer Jebiye

Engineer Jebiye  waxaa qabsaday dhowr arrimood oo sababay inuu guulaysan waayo:

  • Kala daadsanaan iyo maamul xumo ka jirtay campaign-kiisa
  • Kalsooni uu ku qabay inuu isagu guulaysan doono.
  • Xildhibaannadii lacagta ka qaatay oo ballantii uga baxay maadaama uusan dhaar adag marsiin

Sidee looga adkaaday Cali Xaaji iyo Dr. Cali Ciise

Inkasta oo labo Cali aysan laaluush bixin haddana xildhibaano badan bay ka haysteen kalsooni ah inay u codayn doonaan. Hase yeeshee isla xildhibaanadii ballanta la galay ayaa lacag ka soo qaatay murashixiin kale oo laaluush bixinaysay, dabadeena waxaa khasab noqtay inay ballantii uga baxaan labo Cali oo u codeeyaan kuwii ay lacagta ka soo qaateen.

Sidee looga adkaaday Gen. Asad

General Asad guushu isha baalkeeda aayy u soo martay. Mar haddii labo qof aysan halkii jago ee loo tar-tamayay ku wada guulaysan karin, nasiibkii wuxuu noqday inuu isagu haro, Denina guulaysto. Waxaase jirta hal wax oo la hub. Xildhibaankii Generalka lacagta ka cunay laakin aan u codayn ma joogi doono Garowe haddii aysan iska soo celin lacagtiisii.

Dhanka kale, Generalk Asad waxba kama hallaabin waayo tijaabadii kowaadna meel fiican buu soo gaaray, toban sano ka dibna haddii uu sii noolaado, caafimaadna qabo, wuxuu isa sharrixi kari doonaa isagoo shuruudii da’da saxda ah soo buuxiyay.

Xiriir noocee ah baa dhex mari kara Deni iyo Dawladda dhexe

Haddii Madaxwayne Deni uu sii wado abaabulkii Cabdiwali Gaas  ee ahaa in maamul goboleedyadu isu kaashadaan si ka dhan ah dawladda dhexe, waxaa sii socon doona carqaladda hadda dhex taal dawladda dhexe iyo maamul goboleedyada. Taasina waxay keeni doontaa inuu dibu dhac ku yimaado ama la gaari waayo horumar badan oo la hiigsanayay iyo rajo badanoo wanaagsan oo laga qabay in Soomaaliya u dhisanto dawlad ka shaqaysa danta dadka iyo dalka.

Maxaa xal u noqon kara oday dhaqameedyada iyo xildhibaanada laaluuska qaata

Sida keliya ee looga bixi karo dhibaatada oday dhaqameedyada iyo xildhibaanada laaluuska qaata waxa weeye.

  • in bulshada lagu wacyi galiyo in laga guuro nidaamka oday dhaqamdeedyada.
  • in la hirgaliyo nidaamka qof-iyo-cod oo dadku toos u doortan madaxdooda.
  • in la sameeyo sharciyo xaddidaya fara gelinta shirkadaha xawaaladaha iyo isgaarsiinta. Tusaale ahaan, Shirkadda Dahabshiil waxaa caado u ah inay 500 oo kun ilaa 1 milyan oo doolar ay sooryo ahaan ugu keento hadba ninkii ku guulaysta Puntland.

Oday dhaqameedyada hadda jira way lumiyeen dhaqankii, xeerkii, iyo anshixii wanaagsanaa ee lagu yiqiin raggii hore. Haddii aan laga gudbin nidaamka ah inay umadda u taliyaan odayaal aan aqoon diineed iyo mid maaddi ah midna lahayn, xalaal iyo xaaraan aan kala jeclayn, cadaalad samaynayn, Alle ka baqayn, waddaniyad lahayn, waxaan halis loogu jiraa inaan halaag ku dhacno.

Dhibaatada oday dhaqameedyada oo biirsatay tan xildhibaana dhallinta yar oo labadiiba ay dadkoodii iyo dalkoodii siisanayaan lacag yar oo maalmo ama bilo gudahood ku dhamaanaysa, waa labo musiibo oo aan laga kici karin haddii aan si deg deg ah wax looga qaban.

Gaba-gabo

War iyo dhamaanti, qofba si buu u arkaa guusha iyo cidda heshay. Indhow garadka qabiiliga ah wuxuu u arkaa in shanta sano ee soo socota guul u soo hoyatay Deni, Cisman Maxamud, Maxamud Saleeban, Aaran Jaan, Faroole, iyo Faarax Cali Shire, iwm.

Anna waxay ila tahay wax badan baa nin la fududaysanay raad reebya oo ka tagay taariikh wanaagsan oo dhaxal gal ah ee yaan lagu deg-degin in baal madow la geliyo Deni.

Allaha ka dhigo kii bed-baadiya dadka iyo dalka Soomaaliya

W/Q: Axmed Bashir