WARARKA MAANTA 12ka Diseembar 2018 Sir Culus!
Maanta Maalinta Xuquuqda Aadamaha 10ka Diseembar 2018
Su’aalaha Maanta: Maxuu xoghayaha Golaha Shacabka Cabdikariin Xaaji Cabdi Buux u caddeeyey in mooshanka laga keenay Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo ka dhigayo inuusan wax awood ah u lahayn inuu fuliyo hawlihii loo doortay inta mooshinkan xal laga gaarayo asagoo caddeeyey inuu Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh uu yahay masuulka hawlaha dalka sii wadi doona? Yaa iscasili doona Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo mise Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Meeqo dhismo oo dowladda leedahay ayaa qandaraasyo been ah wax loogu qaataa? Meeqo si hay’addo shisheeye ah oo sharci-darro dalka uga dhex shaqeeya ayagoo hawlo farabadan oo kala duwan ka dhex wada? Yaa xaday lacagta dhan $42 milyan? Maxaase loogu dhisi waayey lacagtaas la xaday Tiyaatarka Iyo Maktabadda Qaranka? Maxayse tahay lacagta dadka barakayaasha la siiyey ee laga dalbaday inay bannaanbax ay ku taageerayaan Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo ku qabtaan waddooyinka Muqdisho? Maxayse qaban kartaa xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Meeqo Al-Shabaab ah ayaa ka dhex shaqaynaaya hay’addaha amniga Soomaaliya? Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?
Muqdisho 12ka Diseembar 2018 Dowladda Soomaaliya ayaa shirkad laga leeyahay dalka Shiinaha siisay 32 ruqsadood oo Kalluumeysi, sida uu xaqiijiyay Wasiirka Kalluumeysiga iyo Kheyraadka Badda C/llaahi Bidhaan Warsame. Shirkadda la siiyay ruqsada ayaa lagu magacaabaa COFA oo laga leeyahay dalka Shiinaha, ruqsad bixintan ayaa ah markii u horeysay muddo 30 sano ah oo si daah furan loo bixiyo shatiyo kalluumeysi ah oo la siinayo iskaashatooyin ka soo jeeda Shiinaha.
Wararka ayaa sheegaya in 32 shati ee ay bixisay Wasaaradda Kalluumeysiga lagu bixiyay lacag Malaayiin dollar ah oo si toos ah ugu dhici doonta Bangiga Dhexe.
Ruqsadaha Kalluumeysi ee la bixiyay ayaa waxaa fududeeyay heshiis bishii Febraayo ee sanadkan dhex maray dowladda Federaalka iyo dowlad Goboleedyada oo ku heshiiyay qaabka loo qeybsanayo kheyraadka dalka.
Baydhabo 12ka Diseembar 2018 Wararka ka imanaya magaalada Baydhabo ee xarunta maamulka Koonfur Galbeed ayaa sheegaya in ciidamada Booliiska halkaa ku qabteen gaari walxaha Qarxa laga soo buuxiyay. Wasiirka Wasaarradda Amniga maamulka Koonfur Galbeed Xassan Maxamed Xusseen Eelaay ayaa warbaahinta u sheegay in gaariga qaraxyada lagu soo raray lagu qabtay mid ka mid ah Koontaroolada laga soo galo magaalada isaga oo u mahad celiyay ciidamada qabtay gaariga.
Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in walxahan qaraxa ujeedadu aheyd lagu dhibaateeyo sida uu hadalka u dhigay shacabka reer Koonfur Galbeed.
Magaalada Baydhabo ayaa 19-ka Bishan isku diyaarinaysa qabsoomida doorasho ka dhacda magaalada Baydhabo ,iyadoo si wayn loo adkeeyay ammaanka magaaladaasi.
Muqdisho 12ka Diseembar 2018 Mooshinka laga gudbiyey madaxweyne Soomaaliya ma ahan mid cusub, oo intiisa badan waxaa la diyaariyey dabayaaqadii sanadii tagtay markaasi oo uu fashilmay, balse dib ayaa loo cusbooneysiiyey.
Inta badan qodobada mooshinka loo cuskaday sida arrinta Qalbi-Dhagax iyo ku xagudubka dastuurka waa kuwa hore loo qoray, waxaana lagu daray oo kaliya qodobo dhowr ah oo cusub, oo xaaladda taagan lagu dabaqay, ayada oo taariikhdana laga beddelay.
Mar walba mooshin ka dhan ah madaxweyne Farmaajo wuxuu ahaa mid qoran, balse waxaa loo la’aa taageero, ayada oo xildhibaanada mooshinka ay ahaayeen qiyaastii 40 illaa 50 xildhibaan, oo intaas ay muddo dhaafi waayeen. Si kastaba, laba xaalad oo si-biirsaday ayaa looga faa’iidyestay mooshinka, looguna helay inay saxiixaan 92 xildhibaan.
Markii ay sare u kacday xiisadda ka dhex oogan dowladda iyo maamul goboleedyada waxaa kordhay tirada xildhibaanada mooshinka, hase yeeshee weli ma aysan gaari karin 92-ka xildhibaan ee loo baahan yahay si uu mooshinka sharci u noqdo.
Ugu dambeyn xiisadda siyaasadeed ee Koonfur Galbeed ayaa horseeday in ugu dambeyn taageeradii loo baahnaa loo helo mooshinka, sida ay ilo-wareedyo u sheegeen Caasimada Online.
Xildhibaanada Koonfur Galbeed laga soo doorto ama kuwa Digil iyo Mirifle ayaa ah xildhibaanada ugu saameynta badan baarlamanka, sababtoo ah waa kuwo isku duuban oo inta badan codkooda midaysan yahay, taasi oo ka dhigeysa awood.
Xildhibaanadan ayaa si aad ah u dhaliilsan sida dowaldda u wajaheyso xaaladda Koonfur Galbeed iyo diidmadeeda ah in Roobow uu ka qeybgalo doorashada, waxaana arrintaas ka faa’iideystay xildhibaanadii hore mooshinka uu uga fashilmay ee Imaaraadka Carabta ku xiran.
Muqdisho 12ka Diseembar 2018 Xildhibaan Daahir Amiin Jeesow oo kamid ah xildhibaanada baarlamaanka ee shalay shaaciyay inuu dhexdhexaad ka yahay mooshinka uuna wado dadaaladii lagu dhameyn lahaa ayaa bixi xog dheeri ah oo mooshinka la xiriirta.
Xildhibaan Daahir Jeesow, ayaa sheegay in mooshinka uu dhaliyay xiisad cusub oo ka dhex beerantay xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya, taasi oo sababtay in is qabtaan xildhibaano saaxiibo ahaa.
Wuxuu sheegay in mooshinkaan uu sababay in xildhibaano saaxiibo dhow ahaa isu caroodaan oo xitaa hadda xaalkooda uu gaaray inay salaanta iska qaadi waayaan.
Sababta arintaasi ka dambeysa ayuu sheegay inay tahay in xildhibaanka carooday laga been abuuray saxiixiisa, isaga oo uga carooday xildhibaanka gudbiyay inuu isaga saxiixay mooshinka.
“Mooshinkaan wuxuu keenay in xildhibaano saaxiibo ahaa salaanta iska qaadi waayaan, maxaa yeelay xildhibaanka laga been abuurtay ayaa ku xanaaqay xildhibaanka saxiixiisa mid u eg sameeyay, waxayna keentay been abuurkaasi inay isku dhacaan, hadda salaanta xitaa iskama qaadaan”ayuu yiri xildhibaan Jeesow.
Xildhibaan Jeesow ayaa ka gaabsaday inuu magacyadooda sheego xildhibaanada, balse waxaa muuqata xiisadda u dhaxeysa xildhibaanada ee ka dhalatay mooshinka cusub, waxaana ay warbaahinta isku mariyaan xildhibaanada hadal adag.
Muqdisho 12ka Diseembar 2018 Iyadoo xildhibaanada baarlamanka ee gudbiyay mooshinka ka dhanka ah madaxweynaha Soomaaliya ay ku adkeysanayaan sii socoshada mooshinka ayaa xafiiska ra’iisul wasaaraha waxaa laga bilaabay barnaamijyo lagu taageerayo madaxweynaha.
Maalintii shalay waxaa Muqdisho ka dhacay kulan laga soo abaabulay xafiiska ra’iisul wasaaraha oo taageero loogu muujinayay madaxweynaha Soomaaliya, balse qaar kamid ah odayaashii dhaqanka ee la doonayay inay arimahaasi difaacaan ayaa diiday inay hadlaan.
Xafiiska ra’iisul wasaaraha ayaa odayaal dhaqameed iyo xubnaha taageersan xukuumadda ka joojiyay inay la hadlaan warbaahinta qaar ee magaalada Muqdisho oo mucaarad ku ah xukuumadda.
Taa badalkeeda waxaa odayaasha lagu amrayay inay la hadlaan xarumaha warbaahineed ee dhaqaalaha laga siiyo xafiiska ra’iisul wasaaraha dalka, iyadoo ay kasoo muuqdeen Idaacadaha iyo Tv-yada Qaar.
Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in siyaasiyiin badan xitaa lagu qasbay inay warbaahinta la hadlaan iyaga oo taageero u muujinaya madaxweynaha Soomaaliya, waxaana laga abaabulaa xafiiska ra’iisul wasaaraha.
Nabadoono ka qeyb galay kulan shalay ka dhacay Hotel SYL ayaa sheegay inaysan la hadli karin warbaahinta qaar, balse waxay xaqiijiyeen in abaabulka barnaamijka uu ka yimid dhanka xafiiska ra’iisul wasaare Kheyre.
Laascaanood 12ka Diseembar 2018 Waxaa magaalada laascaanood Ka socda hada Mudaharaad xoogan Oo Shacabka Khaatumo ku muujinayan Siday Uga xunyihin Dilka Mujaahid Farxaan Maxashwaan oo shalay Ku Naf waayay dagaal Gudaha Laascaanood Ku dhexmaray Maleeshiyada SNM iyo Ciidanka Khaatumo,
Mudaharaadka ayaa sidoo kale Lagu dhiri galinayaa Mujaahidiinta Reer khaatumo ee yana Ku Sugan jiidaha Hore.
Maleeshiyada SNM ayaa Rasaas Kala Hor timid shacabka Mudaharaadaya si ay U Cabudhiyan Aragtida shacabka SSC,
Muqdosho 12ka Diseembar 2018 Guddoomiyaha Golaha Shacabka Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan iyo Guddoomiyaha Aqalka Sare Cabdi Xaashi Cabdillaahi uu u socdo kulan deg deg ah.
Hoyga Guddoomiyaha Golaha Shacabka ayaa haatan waxaa ku sugan guddoomiye Cabdi Xaashi iyo qaar ka mid ah Xildhibaanada aqalka Sare,waxaana ay uga hadlayaan xaalada siyaasadeed ee dalka.Warbaahinta ayaa kulankaas banaanka ka joogta,waxaana la filayaa in Goordhow kulanka waxyaabaha ka soo baxaya faah faahin laga bixiyo
Kulankaan ayaa waxaa ka horeeyay in Xoghayaha Golaha Shacbaka Cabdi Kariin Buux uu sheegay qoraal uu soo saaray in uu buray mooshinkii laga keenay Madaxweyne Farmaajo.
https://www.youtube.com/watch?v=rspVix-zDJ0
WARARKA MAANTA 10ka Diseembar 2018 Sir Culus!
Maanta Maalinta Xuquuqda Aadamaha 10ka Diseembar 2018
Su’aalaha Maanta: Yaa iscasili doona Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo mise Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Meeqo dhismo oo dowladda leedahay ayaa qandaraasyo been ah wax loogu qaataa? Meeqo si hay’addo shisheeye ah oo sharci-darro dalka uga dhex shaqeeya ayagoo hawlo farabadan oo kala duwan ka dhex wada? Yaa xaday lacagta dhan $42 milyan? Maxaase loogu dhisi waayey lacagtaas la xaday Tiyaatarka Iyo Maktabadda Qaranka? Maxayse tahay lacagta dadka barakayaasha la siiyey ee laga dalbaday inay bannaanbax ay ku taageerayaan Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo ku qabtaan waddooyinka Muqdisho? Maxayse qaban kartaa xukuummadda fashilantay ee Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Meeqo Al-Shabaab ah ayaa ka dhex shaqaynaaya hay’addaha amniga Soomaaliya? Yaa maanta runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed?
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Qaar kamid ah xildhibaanada baarlamaanka Soomaliya ayaa xog dheeri ah ka bixiyay xaaladda uu ku sugan yahay guddoomiyaha baarlamaanka Maxamed Mursal Sheikh C/raxmaan.
Xildhibaan Khaliif Cabdi Cumar, oo kamid ah xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya oo hadal ka jeedinayay goob lagu soo dhaweynayay hogaamiyaha xisbiga Wadajir ayaa shaaciyay in maxbuus uu yahay guddoomiyaha baarlamaanka.
Wuxuu sheegay inuu si hordhac ah u sheegayo in guddoomiyaha baarlamaanka markii mooshinka uu qabtay kadib laga dhigay maxbuus sida uu hadalka u dhigay.
“Xan Fresh ah ayaan idiin sheegayaa, guddoomiyaha baarlamaanka markii mooshinka uu qabtay kadib cadaadis ayaa la saaray, haddana waxaan idiin sheegayaa Guddoomiyaha baarlamaanka Waa maxbuus”ayuu yiri Xildhibaanka oo ka hadlayay soo dhaweynta C/raxmaan Cabdi Shakuur.
Xildhibaanka wuxuu sheegay in Xildhibaano badan oo ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya loo diiday inay u tagaan guddoomiyaha baarlamaanka, sidaasina uu ku xaqiijinayo in guddoomiyaha go’doon la geliyay.
“Xildhibaano badan oo kamid ahaa xildhibaanadii mooshinka gudbiyay ayaa loo diiday inay u tagaan guddoomiyaha baarlamaanka, waxaan idiin sheegayaa in Xan Fresh ah tahay in maxbuus uu yahay guddoomiyaha baarlamaanka”ayuu hadalkiisa kusii daray xildhibaanka.
Marka laga yimaado hadalka uu jeediyay Xildhibaan Khaliif Cabdi Cumar ma jiro cid xaqiijin karta in Maxbuus uu yahay guddoomiyaha baarlamaanka oo uu kala jeeday in loo diiday dhaqdhaqaaqa.
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Warar soo baxaya ayaa sheegaya in xabsi guri la galiyay gudoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya Maxamed Mursal Shiikh C/raxmaan.
Xildhibaan Khaliif Cabdi Cumar oo ka mid ah xildhibaanada Golaha shacabka oo ka hadlaayay goob lagu soo dhaweynaayay Gudoomiyaha xisbiga wadajir Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ayaa sheegay in guriga Gudoomiyaha loo diiday in ay tagaan xildhibaanada qaar.
Waxaa uu sheegay in gurigiisa uu ku yaalla Gudaha Madaxtooyadda, islamarkaana dhammaan xildhibaanadii keenay Mooshinka loo diiday in ay galaan madaxtooyadda.
Gudoomiyaha ayaa xalay qabtay mooshin laga keenay Farmaajo.
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Ilaa 92 xildhibaan oo ka tirsan baarlamanka Soomaaliya ayaa shalay gudbiyey mooshin xil ka-qaadis oo ka dhan ah madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Mooshinka ayaa madaxweynaha ku eedeeyey “inuu ku kacay qiyaano-qaran, kuna xadgudbay dastuurka qaranka, sidoo kalena heshiisyo iyo is-afgarad qarsoodi ah lasoo galay dowlado shisheeye oo sheegay in ay la saxiixdeen Soomaaliya heshiisyo lagula wareejinayo dekadaha Soomaaliya”
Si kastaba Caasimada Online ayaa ogaatay in dhammaan eedeymahaas aysan ahayn waxa dhabta ah ee madaxweynaha lagu haysto islamarkaana ay tahay arrin ka baxsan kana weyn gacanta Soomaalida.
Sida aan xogta ku heleyno, mooshinka ayaa waxaa ka dambeeya, abaabulkiisana leh, islamarkaana qarashka ku baxaya dhiibaya xulufada Sacuudiga iyo Imaaraadka Carabta
Xildhibaano ka tirsan baarlamanka ayaa maalmahan ka shaqeynayey mooshinka, waxaana jira xiriir laga dhex-waday guddoomiyaha baarlamanka Maxamed Mursal Cabdiraxmaan iyo dalalka Sacuudiga iyo Imaaraadka.
Tuhunka weyn ayaa soo baxay sabtidii, markii guddoomiyaha baarlamanka uu Muqdisho kula kulmay safiirka Sacuudiga ee Soomaaliya Mohamed Khayaat.
Sidoo kale la-taliyaha guddoomiyaha baarlamanka Cabdulqaadir Maxamed Nuur Jaamac ayaa dhowaan la kulmay xubno ka tirsan sirdoonka dalka Imaaraadka Carabta.
Waxaa sidoo kale jirta in mooshinka uu yahay mid aan cusbeyn, oo intiisa badan la diyaariyey dabayaaqadii sanadii tagtay markaas oo uu fashilmay, balse dib ayaa loo cusbooneysiiyey.
Inta badan qodobada mooshinka loo cuskadaya sida arrinta Qalbi-Dhagax iyo ku xagudubka dastuurka waa kuwa hore loo qoray, waxaana lagu daray oo kaliya qodobo dhowr oo cusub, oo xaaladda daagan lagu dabaqay, ayada oo taariikhdana laga beddelay.
Muqdisho 10ka Diseembar 2018Hal caqabad oo aan lagu gudbi karin ayaa hor-istaagtay qorshe laga damacsanaa guddoomiyaha baarlamanka Soomaaliya Maxamed Mursal, ka hor inta uusan aqbalin mooshin ka dhan ah madaxweynaha.
Kulamo ay yeesheen madaxda dowladda iyo labada ku xigeen ee guddoomiyaha baarlamanka, ka hor inta aan la shaacin mooshinka madaxweynaha, ayaa looga hadlay sidii laga yeeli lahaa go’aankii uu Mursal kusoo celiyey guddiga maaliyadda baarlamanka, oo xukuumadda ay caqabad u aragto. Guddoomiye ku xigeenka baarlamanka Cabdi Weli Muudey ayaa sii jeediyey inuu soo saaro qoraal uu kaga soo horjeesanayo Mursal, kadibna xildhibaanada taageersan xukuumadda ay billaabaan dagaal ugu dambeyn keeni kara in Mursal kursiga laga tuuro.
Si kastaba, kadib wada-hadal dheer, waxaa la go’aamiyey in dagaal lagu qaado Mursal ay dhaawac xooggan gaarsiin karto sumcadda dowladda iyo aragtida ay ka qabto beesha caalamka, sababo la xiriira in dowladda horeyn ay u tuuray Jawaari.
“Haddii Mursal la tuuro, waxaa caalamka uu arkayaa xukuumad dooneysay inaan lala xisaabtamin oo ay isku noqota sharci-dejin iyo sharci-fulin” ayuu yiri xildhibaan xog-ogaal u ahaa kulanka oo ku dhow Muudey.
Waxaa sidoo kale la is-tusay in tallaabo ay qaaddo xukuumadda ay muujin karto in eedeymaha musuq-maasuq ay yihiin kuwa sax ah, taasina ay hogaamin karto in deeqaha caalamka laga gooyo dowladda, gaar ahaan kuwa Mareykanka, Yurub iyo Banka Adduunka.
Ayada oo xaal uu marayo halkaas ayaa mooshinka madaxweynaha waxaa aqbaly Mursal, waxayna hadda u muuqataa inaan dagaal laga fursan doonin.
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Ururka Argagixadda Al Shabaab ayaa markii ugu horeysay muddo isbuucyo ah kadib baahiyay magacyada labo kamid ah dadkii ka dambeeyay weerarkii ka dhacay magaalada Gaalkacyo oo lagu dilay wadaadka C/Welli Cilmi Yare.
Qoraal lagu baahiyay baraha lagu faafiyo wararka Al Shabaab ayaa la sheegay in weerarkii ka dhacay magaalada Gaalkacyo uu ku jiray dadkii ka dambeeyay nin lagu magacaabo Cumar Cabdullahi Ciise oo 40 jir ahaa, kana soo jeeday Beesha Daarood.
Ruuxa labaad ayaa Al Shabaab waxay magaciisa ku sheegay in la dhihi jiray Maxamed Sh.Nuur Maxamed oo ka soo jeeday Beesha Raxanweyn, waxaana uu kamid ahaa dadkii ugu horeeyay ee xarunta galay.
Dadka ku dhintay weerarkaasi oo gaarayay 20 ruux waxaa kujiray wadaadkii xerta ku hayay koofurta Magaalada Gaalkacyo, walow Al Shabaab aysan shaacin magacyada ragga kale ee weerarka ka dambeeyay.
Al Shabaab ayaa horey u baahiyay magacyada, Qabiilada iyo codadka dadka ay sheegaan inay ka dambeeyaan weerarada abaabulan ee lagu qaado magaalada Muqdisho iyo gobolada dalka.
Ciidamada Galmudug ayaa horey maalintii weerarka dhacay shaaciyay inay qabteen mid kamid ah raggii weerarka ka dambeeyay isaga oo dhaawac ah.
Maamul Gobaleedyada 10ka Diseembar 2018 Golaha Iskaashiga Dowladd Goboleedyadda ayaa ka hadlay Mooshinkii laga gudbiyay Madaxweynaha Dowladda Soomaaliya Maxamed C/laahiMaxamed (Farmaajo).
Qoraal ay soo saareen golaha ayay kusoo dhaweeyeen mooshinka Madaxweyne Farmaajo, waxa ayna ugu baaqeen Xildhibaanada Golaha shacabka iyoAqalka sare in ay gutaan aajibkooda arintan ku aadan.
“Golaha Iskaashiga Dowlad Goboleedyada Soomaaliyeed waxay walaac adag ka muujinayaan Xaaladda Siyaasadeed ee Dalka oo sii cakirmeysa, kana soo dareysay bilihii la soo dhaafay. Goluhu wuxuu si taxdar badan uga dooday qodobada Dastuuriga ah ee lagu soo eedeeyey Madaxweynaha Soomaaliya.
Goluhu wuxuu soo dhoweynayaa go’aankan Dastuuriga ah ee Golaha Baarlamanka Soomaaliyeed uga gilgisheen siyaasadda guracan ee uu hormuudka ka yahay Madaxweyne Mohamed Abdullahi Farmajo, taas oo sababtay khal khal gelin siyaasadeed ee ku aadan Dowlad Goboleedyada curdanka ah iyo kuwo kaleba. Waxaa si bareer iyo ula kac ah hogaanka dalku uga leexday la dagaalankii argagixisada taas oo sababtay in Shabaab iyo Daacish (ISIL) ay shacabka iyo ganacsatada ku soo roogaan lacago baad ah, taas oo cidii ka hortimaadana si bareer ah toogasho loola beegsado.
Goluhu wuxuu uga baaqayaa Baarlamanka Soomaaliyeed iyo Aqalka Sare oo ka Wakiil ah Dowlad Goboleedyada in ay gutaan waajibaadkooda Dastuuriga ah ayagoo u maraya sifo waafaqsan Dastuurka Dalka.
Goluhu wuxuu ku baaqayaa in danta gaarka ah laga hormariyo ilaalinta danta guud, ayadoo si toos ah loo abaarayo xal u helidda siyaasadda murugsan iyo hogaanka weecday ee loo han weynaa
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Sanadkan ayaa ah mid ka duwan sanadahii hore ee munaasibadda xuska maalinta caalamiga ee xuquuqda aadanha madaama Soamalia ay ka mid noqotay Golaha Qaramada Midoobay. ee Xuquuqda Aadanaha.
Xuska maalinta caalamiga ee xuquuqda aadanaha ayaa ah mid bulshada looga wacyi galinayaay ilaaalinta iyo dhowrida xaquuqda Aadanaha iyo In la joojiyo xadgudubyada ka dhanka ah Aadanaha,
10 Dec 1948 ayeey dunida isla garatay in maalinkan loo asteeyo maalinta xuquuqul Aadanaha Caalamka, Muqdisho – Maalinta Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha waxaa la xusaa sanad kasta10-ka bisha Dec oo laga hadlaa Arimaha Xaquuqda Adanaha,
Dalka Soomaaliya waxaa ka dhaca xadgudubyo dhinaca xuquuqul insaanka ma jiraan cid wax ka qabata oo daba gasha isla markaana gacanta ku soo dhiga cida xadgudubyada geysata si talaabo looga qaado una yaraato xadgudubyo dhinaca xuquuqul insaanka qiimayn la sameeyay ayaa muuqaneysa in soomaaliya ay ka mid tahay dalalka ugu badan
Muqdisho 10ka Diseembar 2018 Iyadoo maalintii shalay tiro xildhibaanno ah guddoomiyaha Golaha Shacabka u gudbiyeen mooshin ka dhan ah madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa qaar ka mid ah xildhibaanna ku jiray liiska mooshinka la soo gudbiyay waxaa ay sheegeen in laga been abuurtay.
Saddexda xildhibaan ee kala ah Idiris Cabdi Dhakhtar, xildhibaan Sheekh Shaacir iyo xildhibaan Huda Axmed Cabdi ayaa warbaahinta u sheegay in aysan waxba kala socon mooshinka la sheegay in laga keenay madaxweynaha islamarkaana si qalad ah loo isticmaalay magac-yadooda.
Ma aysan bixin faah faahin intaa dhaafsiisan hasse ahaatee waxaa ay sheegeen in aysan waxba kala socon diyaarinta mooshinka xil ka qaadista madaxweynaha.
Guddoomiye ku-xigeenada Baarlamaanka ayaa sheegay in Mooshinka laga keenay Madaxweynaha uu sharci darro yahay, isla markaana weli aanay dhisneyn Maxkamad Dastuuri ah, iyagoo sheegay in Guddoomiyaha uu qaadi doono cawaaqib xumada ka dhalata Mooshinka
Jordon 10ka Diseembar 2018 Ra’iisal wasaare ku-xigeenka Soomaaliya Mahdi Maxamed Guulleed Khadar ayaa dalka Jordan kula kulmay xoghayaha amniga gudaha Maraykanka, Kirstjen Nielsen.
Ra’iisul wasaare ku-xigeenka iyo xoghayaha amniga gudaha Maraykanka ayaa ka wada hadlay arrimaha khuseeya labada dal gaar ahaan dagaalka ka dhanka ah argagaxisada iyo taageerada dawladda Maray-kanka ee dib-u-habaynta ciidaanka.
“Waxaa si guul ah noogu soo idlaaday shirkii uu marti geliyay boqorka Jordan iskaashiga caalamka ee la dagaalanka Al-shabaab”, ayuu yiri RW ku-xigeenka Soomaaliya
Kulanka Aqaba ayaa si gaar ah diiradda loogu saaray sidii dhaqaale ahaan, ciidan ahaan iyo fikir ahaanba looga hor-tegi lahaa ficillada abaabulan ee kooxuhu ka gaystaan caalamka oo dhan.
Soomaaliya 10ka Diseembar 2018 Ciidanka Shabaab badankiis waa dhallinyaro Soomaaliyeed. Waa dhallinyaro uu gabay Qarankoodu. Waa dhallinyaro ku dhashay ama ku barbaaray iyada oo uu maqan yahay Qaran suga amnigooda. Waayay Dowlad siisa adeeg waxbarasho iyo mid caafimaad. Aan helin Hey’ado u abuura fursado shaqo. Aan arag adeeg garsoor oo cidda ku xad gudubta uu isaga qaban karo.
Waa dhallinyaro loo diiday nidaam u suurta geliya in ay codkooda ku cabbiraan doorasho degaan iyo mid Qaran oo hadba qofka ama xibsiga ay doonayaan ay ku taageeraan. Waa dhallinyaro uu Qaran burburka nagu dhacay u diiday nabad iyo nololba.
Intaas oo dhan waxay noqotay in iyaga loo daayo in ay is dabbaraan.
Waxay ka mid yihiin malaayiinta dhallinyarada Soomaaliyeed ee dacdarreysan. Qaarkood waxay ka qeyb galeen dagaallada noocyada kala duwan ee dalka ka dhacay. Qaar kale waxay noqdeen burcad badeed. In badan ay iyaga oo qax ah ayay badaha isku qaadeeen kuwaas oo qaar badani ay ku naf weyeen. Qaarkood ay xeryo qaxooti oo aad u nolol adag ay ku qaateen tobannaan sano. Qaar badan lagu soo dhoweeyay xabsiyo dalal shisheeye.
Intooda dadaashay ee Ilaaheey u suurta geliyay in ay xaalad adag ay wax ku bartaan, in yar oo nasiib leh ayaa shaqo heshay. Inta kale ayaga oo shahaaddo Jaamacadeed ama laba haysta ayay ku shaqo la’ yihiin dalka gudihiisa.
Waxaas oo dhan waxaa sabab u ah Qaran burburka dalka ka dhacay. Kaas oo aanay wax mas’uuliyad ah ku lahayn dhallinyarada maanta joogtaa.
Meesha Bannaan Buuxi
Kaalintii ay gabtay Dowladda Soomaaliya oo hawada ka maqnayd ugu yaraan toban sano, waxaa u loollamay in ay buuxiyaan kooxo kala duwan.
Qaarkood waa wadaaddo ay qaarkood isku dayeen in ay wax ka qabtaan baahida waxbarashada. Qaar kalena sugidda amniga iyo garsoorka.
Waxaa iskaashaday wadaaddo ay qaarkood qabaan afkaar aad u durugsan iyo kooxo ajnebi ah oo dalalkooda dembiyo ka soo galay oo gabbaad iyo markii dambe saldhig ka dhigtay dalkeenna. Kooxda dambe sababta ay dalkeenna u xusheen waxay ahayd in ay ka faa’iideystaan maqnaashaha awood Dowladeed oo ka hor istaagta.
Dhallinyaro badan oo Soomaaliyeed oo arka caddaalad darrada ku haysata dalkooda gudihiisa ee Soomaali ama ajnebi u gaystay, maqla caddaalad darrada ku dhacaysa muslimiin ku sugan degaanno kale oo caalamka ah, waxaa loo jeedsiiyay in sida keliya ee caddaalad ay ku heli karaan ay tahay qori caaraddiis.
Waxaa la tusay in ay sidaas guul ku gaari karaan. Haddii lacalla ay militeri ahaan ku guuleysan waayaanna aakhiro Allah ku abaal marin doono Jannada.
Dhallinyrada ku jira howlgalka noocaas ah, waxaa ku goobtay amni darro joogta ah iyo caddaalad darro la deristay. Cidda keliya oo wax u sheegtaana waxay ku akhrineysaa afkaar xag jir ah, midka keliya oo wax siiyaana wuxuu siinayaa tababbar sida qof ama wadar-qof loo dilo iyo aaladdii lagu dili lahaa.
Waxaas oo dhan waxaa u sabab ah in Qaranku uu gabay mas’uuliyaddii ka saarnayd ubadkiisa ee xagga sugidda amniga, barbaarinta iyo ka ilaalinta in niman caalamka la doondoonayaa ay u helaan in ay u noqdaan macallimiin lagu daydo.
Caddaalad-darro Bulsho
Waxaa colaadda Shabaab sii soofeeyay caddaalad-darrada bulsho ee Soomaalida dhexdeeda ah ee lidka ku ah diinta Islaamka iyo ilbaxnimada casriga ah sida dadka lagu takooro dhalashadooda iyo dulmiga saami qeybsiga siyaasadeed ee qabaa’ilka qaarkii lagu hayo. Dulmigaas oo mar kastaba ka jiray dalka Soomaaliya wuxuu ugu sii darnaa tobankii sano ee xigay burburka Dowladda.
Doodda Shabaab waxaa iyaguna qiil u doonay falal xad gudub ku ah xuquuqda aadanaha oo ay ciidammo ajnebi ah ama wakiilladoodu ay ka geysteen dalka Soomaaliya gudihiisa xilliyo kala duwan.
Dowladdii ay fashilaaddeeda iyo maqnaashaheedu eeddaas geysteen, marka ay hadda soo naaxdo, ee ay billowdo in ay isku daydo in ay amniga sugto caddaaladna raadiso, sax ma tahay in ay isla dhallinyaradii at gabtay ay ku tilmaanto dembiilayaal? Weliba dembiilayaa ay tahay in la laayo ama la soo qabqabto si mid-mid loogu toogto?
Marka dhallinyarada noocaas ah la wajahayo, maxaa Qaranka la gudboon?
Wadahadal, Qarax-joojin iyo Is-af-garad
Waxay iigu muuqataa intii dhallinyarada Soomaaliyeed ee Shabaab ku jira laga horgeyn lahaa dhallinyaro Soomaaliyeed oo ciidan ah, oo markaa ay dhallinyarada Soomaaliyeed isku dhammaan lahayd, in ay waajib tahay in laga fekero in la helo hab loo kala badbaadin karo dhallinyarada. Waxaan ognahay in isu geyn dhallinyarada Soomaaliyeed ay ahaan karto cudud Soomaaliyeed, ayada oo isla markaasna la xaqiijinayo in khatarta Shabaab laga badbaado amaba dhammaanteed la soo afjaro.
Waan ogahay oo waa wax sahlan in afka laga sheego, xaqiijintuse ma sahlana.
Laakiin waa ayo qofka u haysta in Qaran burburka nagu dhacay xal loo helo in ay tahay howl sahlan?
Xalku kuma imaanayo in annaga oo aan si cad uga doodin, aragna sida ay xal u keeni karto aan soo minguurinno siyaasadda dalal kale ay Shabaab kula dhaqmaan.
Shabaab badankeed waa Soomaali. Cidda uga badan ee ay dilaan waa Soomaali. Cidda ay nabad iyo horumar ka hortaagan yihiin waa Soomaali. Waxaa waajib nagu ah in aan helno hab aan ku qanacsan nahay in aan wakhtiga ugu yar ku gaari karno in aan dhibkooda ka gudubno, iyagana inta ugu badan aan ku badbaadin karno maaddaama ay mas’uuliyadi naga saaran tahay oo ay yihiin dhallinyaro Soomaaliyeed oo uu Qaranku gabay.
Aragtideydu waxay tahay in si dhab ah looga shaqeeyo in Shabaab lala galo wadahadal ujeeddadiisu ay tahay in lagu soo xero geliyo intooda Soomaalida ah.
Waan ogahay in ay Dowladda hadda jirta iyo Dowlado ka horreeyay ay ku baaqeen in Shabaabkii isa soo dhiiba la cafin doono.
Laakiin waa kala laba in idaacadaha laga sheego in Shabaabkii isa soo dhiiba la cafinayo iyo in si dhab ah looga shaqeeyo in dhallinyarada Shabaab ku jirta la helo waalidkood iyo walaalkood, la helo “Shiyuukhdii” wax bartay, in la helo saaxiibbadood. In intaas oo dhan lala kaashado in ay badbaadiyaan naftooda iyo tan walaalahooda Soomaaliyeed. In marka lagu qanciyo in ay soo laabtaan, haddana si tifatiran loogu sheego sida ay u soo laaban karaan iyo meesha ay ku laabanayaan. In loo diyaariyo barnaamijyo u abuuraya fursado. Intaa wixii ka dambeeya in ay helaan xuquuqda muwaaddin kasta uu leeyahay ee datruurku uu u oggolaanayo.
In Madaxda al Shabaab ee Soomaalida ah lala furo wadahadal si qoto dheer oo miisaaman looga fekeray, ujeeddaduna ay tahay in marka hore la gaaro xabbad iyo qarax-joojin marka xigtana lagu gaaro is afgarasho si loo kala badbaado loogana wada qeyb qaato dib-u-dhiska dalka.
Dulucda qoraalkeygu waa in aan xakameyno carada ay nagu khasbayaan wiilasha isku dhex qarxinaya shacabka dhexdiisa ee leynaya dad ehelkooda ah oo aan waxba galabsan welibana aanay aqoon.
Waa in aan fahamnaa una xanuunsannaa midka isqarxinaya laftiisa ee naftiisu ay xabbadda la qiimaha noqotay. Waa in aan ka fekernaa in aan isaga badbaadinno, si ay bulshaduna uga badbaaddo.
Tallaabo wax ay tarto mooyee aan waxba dhimenyn oo laga billaabi karo waxay tahay in marka hore ay Dowladdu joojiso toogashada dhallinyarada Soomaaliyeed ee Shabaab ka tirsan ee xabsiyada ku jira.
W/Q: Yuusuf Garaad Cumar
Afeef: Aragtida qoraalkan waxa ay ku gaar tahay qofka ku saxiixan
https://www.youtube.com/watch?v=V5X1Qbm3X1Y
Su’aalaha Maanta: Meeqo lacag ayeey xukuummadda ku bixisay inuu khilaaf siyaasaddeed ka dhex bilaawdo Dowlad Gobaleedka Galmudug? Kaalintee ayey Somalia ka gashay 10-ka dal ee argagxisadu ku xoogan yihiin Afrika? Maxaase loo diidan yahay heshiisyada la galay in la hor keeno labada aqal ee dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Am Yaa noqon Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Barlamaanka Soomaaliya? Maxuuse heshiisyada qarsoodiga ah u diidan yahay inu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” hor keeno labada aqal ee dalka? Yaa xaday $ 42 milyan? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah u gacan geliso khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa siiyey dharka tuutaha cusub ee dowladda iyo baabuurta ay ku soo rakibeen qaraxyada? Maxuuse Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin u siiyey dharka cusub ee tuutaha dowladda iyo baabuurta lagu soo weeraro meelaha la qarxinaaayo? Maxayse tahay xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo uga diri waayey tacsi dadka laga baabi’iyey Muqdisho? Maxay tahay sababta uu u hadli waayey Wasiirka Amniga? Maxuu u hadli waayey Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Yaase maanta qarin kara xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisada Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Meeqo rag/nin oo horay jaggooyin sar-sare ka soo qabtay Ururka Argagixisada Al-Shabaab ayaa hadda ka dhex shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Maxay sugayaa shacabka Soomaaliyeed inay iska qabtaan raggan argagixisadda Al-Shabaab ee haddana magaca Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Meeqo qof ayaa ku dhimatay qaraxyadan? Maxayse Dowladda fashilantay u qarinaysaa tirada ku dhimatay? Yaa runta qarin kara? Soomaaliyeey iska qabta tuugtan inta aysan sii dili ama keenin musiibooyin kare oo qaraxyo waa weyn!
Muqdisho 8da Diseembar 2018 La-taliyaha amniga qaranka ee madaxweynaha Soomaaliya, Cabdi Saciid Maxamed Cali ayaa weerar culus ku qaaday laanta Af-Soomaaliya ee VOA, oo uu sheegay inay taageerto argagixisada.
Cabdi Saciid ayaa saddexdii maalmood ee tagey bartiisa twitter soo dhigayey qoraallo is-daba joog ah oo ka dhan ah idaacadda VOA, kuwaasi oo uu billaabay kadib markii weriye Haaruun Macruuf uu warbixin ka qoray in kooxaha Al-Shabaab iyo Daacish ay ganacsatada Soomaaliyeed ka qaataan lacag baad ah.
“VOA waxay buun-buunisaa ficillada dambiyeed ee kooxda Al-Shabaab si ay xaalad argagax ugu abuurto qalbiyada dadka Soomaaliyeed” ayuu ku yiri mid ka mid ah qoraalladiisa.
“Waxaa jira xiriir cad oo ka dhaxeeya wararka VOA Somali ee la xiriira argagixisada iyo sida wararkaas ay u horseedaan weeraro cusub” ayuu Cabdi Saciid ku yiri qoraal labaad
Isaga oo sii wada weerarkiisa ayuu mar kale soo qoray “Habka loo weriyo xasuuqa ay gaystaan argagixisada waxay saameyn ku yeelataa halka ay gaarto borobogaanka argagixisada. Sawirrada iyo wararka halka dhinac u janjeera ee VOA Somali waxay magac usii yeelaan kuwa raadinaya inay hor-istaagaan horumarka Soomaaliya, waxaana ka faa’iideysta argagixisada.
“Waxaan u malauynaa VOA Somali waxay u baahan tahay dib u eegis ku saabsan sida ay u sheegaan wararka argagixisada oo xaaladda Soomaaliya ka dhiga mid sii xun. Dhibanayaasha argagixisada waa dad dhab ah oo uu baahan in warkooda loo weriyo si la mid ah kuwa argagixisada” ayuu yiri.
Idaacadda VOA wax jawaab ah kama aysan bixin dhammaan qoraalladan uu ku weeraray Cabdi Saciid.
Galmudug State 8da Diseembar 2018 magaalada Dhuusomareeb ee gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in khilaaf uu soo kala dhex galay madaxweynaha maamulka Galmudug iyo madaxa xukuumadda.
Khilaafka u dhaxeeya Axmed Ducaale Xaaf iyo Sheikh Maxamed Shaakir Cali ayaa ku saleysan doorashada madaxweyne ku xigeenka maamulka Galmudug oo la doonayay in lagu qabto magaalada Dhuusomareeb.
Wararka ayaa sheegaya in madaxa Xukuumadda oo ka hor yimid in doorashada madaxweyne ku xigeenka Galmudug lagu qabto Dhuusomareeb haddii aan la dooraneyn madaxweyne ku xigeen Ahlu sunna taageersan.
Xaaf ayaa dhankiisa wata madaxweyne ku xigeen la dhacsan siyaasadiisa, waana tan keentay in khilaafkaan cusub uu soo kala dhex galo madaxda maamulka Galmudug ee fadhigoodu yahay magaalada Dhuusamareeb.
Khilaafkooda ayaa soo jiitamayay tan iyo markii madaxweyne ku xigeenka Galmudug xilka ay ka qaadeen xildhibaanada ku sugan magaalada Dhuusomareeb, balse wuxuu xoogeystay markii la gaaray xiliga doorashada.
Khamiistii lasoo dhaafay ayaa qorshaha uu ahaa in doorashada madaxweyne ku xigeenka lagu qabto magaalada Dhuusomareeb ee gobolka Galgaduud.
Madaxweyne Xaaf ayaa dadaal dheer ku bixinaaya in uu Ahlu-suna uu ku qanciyo in shaqsiga uu wato uu madaxweyne ku xigeen u noqdo balse ahlu-suna ayaa ka biyo diidan rabitaanka Xaaf.
Soomaaliya 8da Diseembar 2018 Khubaro Daraasaysa cilmiga Jiyoolajiga gaar ahaan khayraadka shidaalka ayaa waxa ay sheegeen in Soomaaliya uu ku jiro shidaal badan oo noocyadiisa kala duwan ahi sida Batroolka iyo Gaasta dabiiciga ahba, iyaga oo sheegay in shirkado badani wakhtigan xiisaynayaan in ay shidaal ka soo saaraan Soomaaliya.
Khubaradani waxa ya sheegeen in calaamado badan oo la helay ay muujinayaan in shidaal badani ku jiro Soomaaliya marka lagu horreeyo badda Soomaaliya ee Indian Ocean. Astaamahaasi oo ay ka mid yihiin badda salkeeda oo uu ka soo siimoobo (seepage), uuna ka soo burqado isagoo dareere ah ama hawo ah ah.
Dayax-gacmeedyada baadha dhulka ayaa waxay ku arkeen badda Soomaaliya meelaha qaar inuu siimowgaasi ka jiro. Taasi waxay ka mid tahay daliilaha tusinaya baadhayaasha in badda salkeeda dhulka ahuu khayraad dabiici ah oo badani yaallo.
Waxay sidoo kale sheegeen in oogada dhulka laga dheehan karo goobo badan oo gaas dabiici ahi ku jiro sida Gobolada Togdheer iyo Oodweyne oo hadda hoos-taga Somaliland. Halka dhinaca xeebta Gobollada Saaxil, Maroodi-jeex Awdal iyo Salal-ba ay ka jiraan shidaal noocyo kala duwan ahi.
Baadhistii dhinaca dalka Soomaaliya laga sameeyay 2014-2015 ee Soma Oil and Gas iyo tii ka dambaysay ee Spectrum Geo sammaysay (2015-2016) ayaa caddayn buuxda u noqday (Potential) botenshiyaalka (mugga loo maleeyo inuu ku jiro) shidaalka. Waxaa la arkay 3 aag (basin ama shidaal-fadhiisin) oo leh qaababkii iyo dhagaxdii shidaalka dhali lahaa, jidad kii uu ku siimoobi lahaa (migration pathways), dhagaxii kaydin lahaa iyo daboolladii isku dahaari lahaa si u fakanin. Saddexda aag waa Badda Galmudug, Badda Baraawe illaa Warsheikh iyo aagga Webi Jubba meeshuu badda kaga-darsamo.
Taas waxaa loo tarjumi karaa biyaha ku beegan maamul-goboleedyada Jubbaland, Koonfur Galbeed, Banaadir, Hirshabelle iyo Galmudug. Baadhista (Geo-physical) jiyo-fisikadeed intaas ayaa laga sammeeyay. Hore botenshiyaalka shidaalka ee badda Soomaaliya waxaa sheegay Hay’adda Mareekanka ee Sahanka Joolojiyeed (United States Geological Survey – USGS) markay qiyaaseen inta ku jirto shidaalka badda Bariga Afrika (min Mozambique , Tanzania, Kenya iyo Soomaaliya) inay ka badan tahay 28 bilyan oo fuusto shidaal dareere ah. Shirkadaha badda Soomaaliya sahmiyay sida ENI (1977 – Garacad-Mare-1), ExxonMobil (1982/83), Shell 1989/90), Total (2001), iyo Soma Oil and Gas (2014/15) dhammaan waxaa u soo if-baxay in shidaal ku jiro badda hoos teeda. Arag tidaas waxay ku salaysan tahay baaristii ballaarnayd oo ay sameeyeen.
Shirkadaha Soomaaliya heshiisyada la galay ama raba inay la galaan way badan yihiin. Shell-ExxonMobil ayaa ugu horraysay oo iyadu waxay la galeen Soomaaliya heshiis waagii Dowladdii Maxamed Siyaad Barre, November 1988 kaasi oo laga baadhay dhinaca gobolo hadda ka mid ah Somaliland.
Maamulka Somaliland 8da Diseembar 2018 Shirkii maal-gashiga Somaliland ee dowladda Hargeysa ay 30-kii November ku qabatay hotel-ka shan xiddiglaha ee Fairmont The Norfolk hotel ee magaalada Naiorbi, ayey guul-darro siyaasadeed iyo niyadjab kala noqotay.
Shirkan ayaa Somaliland ay si aad ah u weyneysay, waxaana madaxweyne Muuse Biixi uu u diray afar wasiir oo heer sare ah, oo kala ah: arrimaha dibedda, qorsheynta dhaqaalaha, gacansiga iyo macdanta.
Si kastaba, wasiirka gacansiga Kenya Peter Munya, madaxweyne ku xigeenka William Ruto, iyo laba xldhibaan oo kale oo Kenyan ah ayaa diiday casuumad ay Somaliland u fidisay.
Ilo-wareedyo diblomaasiyeed oo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in mas’uuliyiinta Kenya ay dideen shirka ayaga oo ka baqaya in iskudhac diblomaasiyeed uu dhex-maro dowladda Soomaaliya ee uu hogaamiyo madaxweyne Farmaajo, oo hadda Kenya ay aad isugu dhow yihiin.
Diidmada mas’uuliyiinta Kenya ee shirka, ayaa waxaa kasii daray, markii dhammaan diblomaasiyiinta fadhiya Nairobi ay ku gacan seereen inay shirka tagaan.
Waxaa sidoo kale meesha ka marneyn in khibrad la’aanta diblomaasiyadda caalamiga ah ee Somaliland ay xaaladda kasii dartay.
Somaliland oo ka hor shirkan si aad ah u buunbuunisay ayaa markii shirka uu dhacay ka gaabsatay inay weyneyso ayada oo inta badan dowladda aysanba soo hadal qaadin, warbaahinta gudahana aysan ku bixin waqti badan.
Muqdisho 8da Diseembar 2018 Saddex goor ayaa dib loo dhigay doorashada madaxweynaha Koonfur Galbeed Soomaaliya, waxaana ay u muuqata in mar afaraad sidoo kale la hakin doono.
Dib u dhaca doorashada ayaa loo sababeynayaa in xukuumadda federaalka ay garwaaqsatay in Roobow uu yahay ninka ugu cad-cad doorashada una badan tahay inuu ku guuleysto, haddii si caddaalad ah loo tartamo, sida uu sheegay Rashiid Cabdi oo ah agaasimaha mashruuca Geeska Afrika, ee ururka xalinta xasaradaha caalamiga ah ee ICG.
Qorshaha dowladda federaalka ayaa ah in saddex hab ay uga hortagto Roobow. Tan koowaad ayaa ah in xaalad deganaansho la’aan laga abuuro Baydhaba, tan labaad Soomaalida iyo dalalka gobolkaba lagu beero cabsi ka dhan ah Roobow oo ah inuu yahay nin halis ah, iyo tan saddexaad oo ah caqabado dhinaca sharciga ah la hor dhigo.
Qodobka ugu dambeeya ayaa muhiim ah sababtoo ah Roobow ma uusan marin barnaamijka lagu baaro hogaamiyayaasha kasoo goosa Al-Shabaab ee lagu dhaqan celiyo. Tani waa mid Roobow loo adeegsan karo.
Cabsida ku aadan Roobow ayaa hadda lagu baahinayaa Bariga Afrika. Ethiopia waa dalka sida aadka ah u diidan Roobow, halka Kenya aysan weli go’aan ka gaarin.
Sida Rashiid Cabdi uu sheegay damaca lagu hor-istaagayo Roobow wax ay doontaba ha qaadatee waa mid aan laga fiirsan. Inkasta oo Salafinimada Roobow ay tahay dhibaato, haddana xubno badan oo dowladda ka tirsan ayaa sidaas oo kale ah.
Ayada oo mintidiinta Soomaaliya ay inta badan si been ah u muujiyaan in dalka ay ku loolamayaan Islaamiyiinta iyo Calmaaniyiinta ayaa xanibaad lagu sameeyo Roobow waxay tusmeyn doonta in mar kale maamul islaami ah la diiday, taasi oo abuuri doonto xagjiriin cusub.
Muqdisho 8da Diseembar 2018 Somalia ayaa kaalinta labaad ka gashay dalalka argagixisaddu ay ugu xoogga badan yihiin Qaaradda Africa, sida lagu sheegay warbixin qiimeyn ah oo uu soo saaray Machadka Nabadda iyo dhaqaalaha ee fadhigiisu yahay Australia.
Dalka Nigeria ayaa kaalinta Sadexaad waxaa uu ka galay 138 Wadan oo qiimeyn lagu sameeay Awoodda argagixiso ee ka jirta, wuxuuna ugu horreeya dalalka Qaaradda Africa ee argagixisadu ka howl galaan, Aduunyadda dhana ugu horeeya horeeya Ciraaq iyo Afgaanistan Nigeria ayaana kaalinta 3aad fariisatay.
Soomaaliya waxay hoos uga dhacday dalal badan oo ay uga horeysay liiska qiimeynta awoodda aragixisadda.
Ururka Boko Xaram ee Nigeria ka dagaalama iyo Ururka Al-shabaab ee Soomaaliya ayaa ka mid noqday Afarta Urur ee dhimashadda ugu badan geysta.
10-ka Wadan ee argagixisadu ugu xoogga badan yihiin Qaaradda Africa ayaa waxay kaalimaha u kala heleen sidatan:-
1 – Nigeria
2 – Somalia
3 – Egypt
4 – Democratic Republic of Congo
5 – Libya
6 – South Sudan
7 – Central African Republic
8 – Cameroon
9 – Sudan
10 – Kenya
Dalalka kala ah Hindiya, Yemen, Masar iyo Philipines ayaa sida ay isugu xigaan u kala galay kaalmaha 7-aad ilaa 10-aad sida qiimeynta lagu xusay.
https://www.youtube.com/watch?v=gHIIUjxqPWk
WARARKA MAANTA 6da Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Am Yaa noqon Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Barlamaanka Soomaaliya? Maxuuse heshiisyada qarsoodiga ah u diidan yahay inu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” hor keeno labada aqal ee dalka? Yaa xaday $ 42 milyan? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah u gacan geliso khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa siiyey dharka tuutaha cusub ee dowladda iyo baabuurta ay ku soo rakibeen qaraxyada? Maxuuse Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin u siiyey dharka cusub ee tuutaha dowladda iyo baabuurta lagu soo weeraro meelaha la qarxinaaayo? Maxayse tahay xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo uga diri waayey tacsi dadka laga baabi’iyey Muqdisho? Maxay tahay sababta uu u hadli waayey Wasiirka Amniga? Maxuu u hadli waayey Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Yaase maanta qarin kara xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisada Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Meeqo rag/nin oo horay jaggooyin sar-sare ka soo qabtay Ururka Argagixisada Al-Shabaab ayaa hadda ka dhex shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Maxay sugayaa shacabka Soomaaliyeed inay iska qabtaan raggan argagixisadda Al-Shabaab ee haddana magaca Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Meeqo qof ayaa ku dhimatay qaraxyadan? Maxayse Dowladda fashilantay u qarinaysaa tirada ku dhimatay? Yaa runta qarin kara? Soomaaliyeey iska qabta tuugtan inta aysan sii dili ama keenin musiibooyin kare oo qaraxyo waa weyn!
Muqdisho 6da Diseembar 2018 Khilaafka ka dhex taagan ra’iisul wasaare Kheyre iyo guddoomiyaha baarlamanka ayaa weli taagan, waxaana la isku mari la’yahay go’aanka uu Mursal ka qaadan lahaa kala diristii guddiga maaliyadda baarlamanka.
Guddigan oo uu kala diray guddoomiye ku-xigeenkiisa koowaad Cabdi Weli Muudey, kadib markii ay musuq maasuq ku eedeeyeen xukuumadda, ayaa sida la rumeysan yahay, Mursal wuxuu doonayaa in dib loo so celiyo, oo qaabkii lagu kala diray ay ahayd sharci darro. Si kastaba, xukuumadda oo ay aad isugu dhow yihiin Mursal, markii horena ka dhigtay guddoomiye, ayaa kasoo horjeedda arrintan, ayada oo u aragta guul-darro siyaasadeed, si ay ilo-wareedyo u sheegeen Caasimada Online.
Wada-hadallo socday dhowrkii malamood ee tagay ayaa la isku mari waayey, waxaana jira warar sheegaya in haddii guddiga sidan ku baxo, Mursal uu rumeysan yahay inay ku caddaan doonto tuhunka lag qabo ee ah inuu yahay nin xukuumadda ay maamusho oo aanay waxba ka go’in.
Si labada dhinacba ay u helaan waxa ay doonayaan, ayaa wararku waxay sheegayaa in ra’iisul wasaaraha ogolaaday in guddiga lasoo celiyo, balse dalbaday in is-beddel weyn lagu sameeyo.
Waxyaabaha Kheyre codsaday waxaa ka mid ah in xubnaha guddiga ee kasoo horjeeda xukuumadda lagu beddelo kuwa taageersan, islamaarkaana guddoomiyaha guddiga laga dhigo mid taageersan xukuumadda.
Guddiga ayaa ka kooban 18 xubnoo, oo 10 ka mid ah ay raacsan yihiin xukuumadda halka 8 ay yihiin mucaarad. Balse xubnaha mucaaradka ayaa ah kuwa haya xilalka ugu muhiimsan guddiga, islamarkaana leh saameynta ballaaran.
Lama yaqaan sida Mursal uu ka yeeli doono qorshahan cusub, oo la sheegay in hadda laga shaqeynayo qaabkii loo hir-gelin lahaa.
Nairobi 6da Diseembar 2018 Safiirka cusub ee Soomaaliya u fadhin doono dalka Kenya Maxamuud Axmed Nuur Tarsan oo shalay warqadaha aqoonsiga laga guddoomay ayaa ka hadlay howlaha horyaala safaaradda iyo waxyaabaha uu xooga saari doono.
Tarsan, ayaa ugu horeyn u mahadceliyay xubnihii ka horeeyay ee ka shaqeynayay safaaradda magaalada Nairobi, isagoo sheegay in fariinta madaxweyne Farmaajo ee la xiriirta xiriirka diblumaasi ay xooga saari doonaan dhaqan gelinteeda.
Isaga oo ka hadlayay warqadihii laga guddoomay ayuu sheegay in dowladda Kenya ay muhiimad weyn u leedahay Soomaaliya, islamarkaana ay wanaajin doonaan xiriirka dalalka Kenya iyo Soomaaliya.
Sidoo kale wuxuu sheegay inuusan jirin Dal Soomaaliya kaga muhiim Kenya, isaga oo aan cadeyn wuxuu kala jeeday arintaasi “Ma jiro dal Kenya nooga muhiimsan, Kenyattana waan u sheegay isagana wuu igu raacay”ayuu yiri Tarsan. Mar u ka hadlayay Waxyaabaha uu ka shaqeyn doono ayaa wuxuu sheegay inuu xooga saari doono sidii isku socodka Soomaalida iyo Kenya u hagaagi lahaa, taasi oo qeyb ka qaadaneyso xoojinta dhaqaalaha labada dal.
Xiriirka Kenya iyo Soomaaliya ayuu sheegay inuu ku dhisan yahay Is aaminaad, Wax wada qabsi iyo iska Warqad, taasina uu sii xoojin doono muddada uu hayo xilka safaaradda Soomaaliya ee dalka Kenya.
Tarsan ayaa kamid ahaa shaqsiyad Mucaarad ku ahaa dowladdii Xasan Sheikh, laakiin hadda heshiis kula jira dowladda uu hogaamiyo madaxweyne Farmaajo.
Nairobi 6da Diseembar 2018 Siyaasiga Reer Kenya Faarax Macalin Dawaare ayaa kasoo muuqday muuqaal xayaysiin u ah barnaamij uu ka qaban doono mid kamid ah Taleefishinnada ku yaala dalka Kenya.
Intii u dhaxeysa 2007 ilaa 2013 Wuxuu Faarax Macalin ahaa guddoomiye ku xigeenka baarlamaanka dalka Kenya, waxaana muddooyinkii ugu dambeeyay uu aad kaga hadlayay arimaha gobolka. Muuqaalka uu kasoo muuqday Siyaasiga dadka hadal hayaan inuu wariye isku badalay, ayaa wuxuu ku sheegay inuu kaga hadli doono xaaladaha ka jira dalka Kenya gaar ahaan Sharci dajinta iyo dhaqaalaha.
Faarax ayaa sidoo kale sheegay in barnaamijka uu ku marti qaadi doono xeel dheerayaasha qeybaha kala duwan ee bulshada oo ay kamid yihiin siyaasiyiinta iyo dadka kale, waxaana uu intaa raaciyay in barnaamijka uu soo geli doono toddobada fiidnimo ee maalinta talaadada, wuxuuna socon doonaa saacad.
Kadib wareysi uu siiyay BBC-da ayuu ku sheegay inuusan isaga isku badalin wariye balse uu doonayo in barnaamijkaasi uu ka qabtaa mid kamid ah TV-yada dalka Kenya si loo taxliiliyo xaaladaha dalka Kenya.
”Maya anigu wariye ma noqonin, qaaradda Afrika oo keliya ayaad ku arkeysaa meel ay barnaamijyada dooda ad adag ay daadihiyaan dad iska caadi ah oo wariyeyaal ah, meelaha kale waxaa barnaamijyadaasi daadihiya dadka dhiga jaamacadaha” . Waxaa sidaasi BBC-da u sheegay Faarax Macallin.
”Meesha keliya ee sida dhabta ah la isku la xisaabtami karo waa warbaahinta, waxaana aan dareemay in warbaahinta Kenya xogta lagu soo bandhigi ay aad u yartahay”. Ayuu raaciyay Faarax Macallin.
Ethiopia 6da Diseembar 2018 Agaasimaha waaxda maamulka shatiyada shidaalka ee wasaaradda Macdinta Qasala Tadese ayaa shaacisay in ka hor inta aan lasoo saarin shidaalka in marxalado kala duwan la marayo, kadibna uu bilaaban doono iib geynta shidaalkaasi.
Waxay sheegtay “in la qodayo boqollaal ceel oo kale isla-markaana la fulinayo mashaariic waaweyn oo dhinaca kaabayaasha dhaqaalaha ah oo fududeynayo shidaalka in muddada looga tala galay dalku uu ku soo saaQasale Tadese, ayaa sidoo kale sheegtay inay baaritaan shidaal ka bilaabi doonaan deegaano kale oo Ethiopia ka tirsan, islamarkaana an lagu ekaan doonin kaliya deegaanka Soomaalida.
Ilaa iyo hadda waxaa shidaal laga helay shan qaybood oo dalka Itoobiya ka mid ah sida Rift Valley, Abbay, Mekelle, Metema iyo Gambella balse waxaa marki ugu horreysay shidaal laga soo saaray Deegaanka Soomaalida qaybo ka mid ah tijaabadi la sameeyeyna lagu guuleystay.
Dr Aby Axmed ayaa horey u shaaciyay in Ethiopia ay shidaal badan soo saari doonto, taasi oo dhaqaalaha qeyb weyn ka qaadaneyso, waxaana la qorsheynayaa in maalintii lasoo saaro 450 Fuusto oo shidaal ah.
UK 6da Diseembar 2018 12-kii November dowladda Britain ayaa qaraar ay u gudbisay QM waxa ay walac kaga muujisay xaaladda ciidamada dowladda Soomaaliya iyo musuq-maasuqa xooggan oo ay ku tuhmeyso, Caasimada Online ayaa sidaas ogaatay.
Qaraarkan ayaa London waxay walaac kaga muujisay in hubka iyo rasaasta ciidamada dowladda Soomaaliya loo maamulo si xun, oo ay iibsadaan ciidamada. Waxaa sidaas oo kale lagu sheegay wabixintii kooxda QM ee Soomaaliya. Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in Britain ay qaraarkan ku dalbatay in mushahar la siiyo ciidamada Soomaaliya, si aysan hubka u iibsan oo ay diyaar ugu noqdaan inay ammaanka dalka kala wareegaan Amisom.
Amisom ayaa la qorsheynayaa inay dalka ka baxaan ugu dambeyn sanadka 2021, waxaana Britain ay rumeysan tahay inaysan ciidamada Soomaaliya xaaladdan kula wareegi karin amniga.
Madaxweynaha Burundi Pierre Nkurunziza iyo madaxweynaha Uganda Yoweri Museveni ayaa labaduba sheegay in haddii Amisom baxeyso ay diyaar u yihiin in si iskood ah ay ciidamadooda ugu sii hayaan Soomaaliya, balse waxay dalbanayaan lacag aad u badan.
Si kastaba Britain ayaa qabta in lacagta ay dalbanayaan Burundi iyo Amisom lagu dhiso oo mushahar loogu dhigo ciidamada Amisom. Lama yaqaan goorta ay golaha ammaanka QM ka doodi doonaan qaraarkan.
Puntland State 6da Diseembar 2018 Wasiirkii hore ee arrimaha guddaha Soomaaliya, Cabdi Faarax Siciid ‘Juxa’ ayaa sheegay in deeganada Puntland ah yihiin kuwa kulmistay taariikh balaaran oo si jireen ah, sidoo kalana aan la dabooli karin in gobalkaas uu wax tabanaayo.
Juxa oo ka mid ah musharaxiinta ugu cadcad doorashada madaxtinimada Puntland ee bisha dambe dhici doonta ayaa isagoo la hadlayay boqolaal shacab ah wuxuu sheegay in hadii la doorto uu shacabka Puntland ku hogaamin doono taariikhdooda, himiladooda, tabashadooda, maqaamkooda iyo miisaankooda. Cabdi Faarax Siciid ayaa yiri “ Puntland waa gobal leh taariikh iyo tagta dheer, waa gobalkii daraawishtii Sayid Maxamed Cabdulle Xasan, waa gobalkii Suldaan Maxmed Cali Shire, Boqor cismaankii Baargaal, waa halkii laga aas aasay SYL iyo halgankii gobinmo doonka Soomaaliya”.
Juxa wuxuu qabaa in sidoo kale gobalkaas uu tabasho badan qabo isagoo soo hadal qaaday in 1975 ilaa 1998 uu gobalkaas wax badan tabanayay. Wuxuu amaanay dadkii u istaagay aas aaskii Puntland xili aaney gacanta waxba ugu jirin.
Wuxuu sheegay in hadii la doorto uu ilaalin doono aamanada reer Puntland, waxaana qudbadiisa ka muuqatay inuu yahay nin aad xogogaal ugu ah waxa ay Puntland soo martay iyo waxa ay dooneyso.
Africom 6da Diseembar 2018 Taliska howlgalka Mareykanka ee Africom ayaa qoraal uu soo saaray ku faah faahin duqeyn cirka ah oo ka geysteen deegaan ka tirsan gobolka Shabeellaha Hoose, gaar ahaan degmada Awdheegle. Qoraalka ayaa lagu sheegay in duqeyntan si gaar ah loola beegsaday goob ay ku sugnaayeen xubno ka tirsan Shabaab, waxaana weerarkaasi lagu dilay afar ka mid ahaa dagaalamayaasha Al-Shabaab
Ma uusan sheegin khasaare nafeed oo soo gaaray dadka Shacabka ah ah ee ku sugan Awdheegle, weerarkan oo sidoo kale ay qeyb ka ahaayeen ciidamo ka tirsan kuwa dowladda Soomaaliya.
Taliska Mareykanka ayaa sheegay in ay ka go’an tahay dagaalka kooxaha ka dagaalama Soomaaliya sida kooxda yar ee Daacish iyo Ururka Al Shabaab ee ku sugan meelo ka mid ah dalka, kuwaasi oo dagaal kula jira dowladda federaalka
DADAAL KAMA DARO
Qore: Garyaqaan Dr. Cabdulqwadir Tallman
Qoraal aan u qeybiyay websites-yada iyo aqoonyahanno badan oo Soomaaliyeed baa hadda miro dhalay. Waxaan qoray in Farmaajop uu saxiixo heshiisyo badan isagoon akhriyin, isagoon la tashan sharcoyaqaanno. Waxaan qoray in heshiisyadaa uu Farmaajo umadda ka qarinaayo ay reebi doonaan cawaaqib aan la mahadin doonin.
Hadda tobaneeyo xildhibaan oo ku jira Golaha Shacabka ayaa keenay dalab ah in heshiiyadaas la horkeeno Barlamaanka si’ looga doodo: raac linkigan:
Nuxurka maqaala aan hore u qeybiyay waa kan:
Farmaajo hadba safar buu galaa, heshiisyo ayuu soo saxiixa, warbixin kama keeno wixii uu soo saxiixay oo waa uu qariyaa.
Ma jirto cid ogsson heshiisyada uu soo saxiixay. Xataa kuwa isaga ku hareereysan buu ka qariyaa wixii heshiisya ah oo uu si’ sahal ah qalinka uugu soo duugay.
Farmaajo iska daa cid uu la socodsiiyo heshiisyada uu soo galay ee xata isaga laftisaa ayaan ogsooneyn waxa uu saxiixayo.
Heshiisyada aad soo gashid, barlamaanka hor gee si” ay i ansixiyanna, Farmaajo waa lagala quustay. Wuxuu ka cararayaa doodda iyo fadeexada soo baxeysa.
Heshiisyadaas uu sahalka u saxiixayo Farmaajo, uu haddana qarinaayo, waa miinooyin qarxi doona dhawr sano ka bacdi.
Hurdada ha laga kaco ama ha la oggolaado qaranguur.
===================================================================
Xildhibaano Guddoonka BF u gudbiyay Warqad ka dhan ah madaxweyne Farmaajo
Somalia: Speaker Mursal in Collision With Farmaajo & Khaire Over Mukhtar Robow Stance & Finance Committee Disband
WARARKA MAANTA 5ta Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah u gacan geliso khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay tahay sababta Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin u caburinayaa weriyaasha soo bandhiga runta iyo musuqmaasuqa uu asaga iyo madaxda kale ee Dowladda sida ba’an uga faa’iideystaan? Maxayse tahay xiriirka ka dhexeeya Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin Iyo Ururka Argagixisadda Al-Shabaab? Yaa dilaya weriyayaasha diiday inay qaataan luushka xukuummadda fashilantay ee lagu rabay inay saxaafadda xorta ah u shaqayso madaxda musuqmaasuqa ba’an? Maxayse tahay xiriirka ka dhexeeya Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Maxamed Shiikh Mursal Iyo Ku-xigeenkii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Abuu Mansuur? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Meeqo weriyayaal ayuu Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasin rabaa inuu xiro ama khaarajiyo? Maxaa loo dili rabay Agaasimaha Radio Hudaa Weriye Ismaaciil Shiikh Khalifa shalay? Yaa noqon doona Taliyaha Cusub ee Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya? Maxuuse aqoon u leeyahay sirdoonka ama arrimaha amniga? Yaa Maanta runta ka qarin kara? Ha wiqleyso!
Muqdisho 5ta Diseembar 2018 Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa go’aan ku gaartay in Sheekh Mukhtaar Roobow Abuu Mansuur awood ciidan looga reebo doorashada madaxweynaha Koonfur Galbeed, Caasimada Online ayaa sidaas ogaatay.
Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay oo ka tirsan xukuumadda Soomaaliya ayaa Caasimada Online u sheegay in ilaa 500 oo ciidan oo dowladda ay qorsheysay in la geeyo magaalada Baydhabo, ujeedka laga leeyahay ay tahay in lagu hor-istaago Roobow.
Ciidamadan ayaa 200 oo ka mid ah waxay dowladda gaysay Baydhabo maalmihii lasoo dhaafay, waxaana la qorsheeyeyin illaa saddex boqol oo kale lagu daro oo la gaarsiiyo 500.
Xukuumadda iyo maamulka Koonfur Galbeed ayaa horey u sheegay in ciidamada ay sugayaan amniga doorshada, balse xogta aan heleyno ayaa sheegeysa in lagu hor-istaagi doono Roobow.
“Qorshaha laga leeyahay ciidanka ayaa ah inay qabtaan xarunta doorashada ay ka dhaceyso iyo xaafadaha ku hareereysan oo Roobow laga hor-istaago inuu soo galo, waana ka go’an tahay dowladda” ayuu yiri mas’uul Koonfur Galbeed ka tirsan oo la hadlay Caasimada Online, kaasi oo codsaday inaan la magacaabin.
Tallaabada dowladda Soomaaliya ayaa timid kadib markii ay fashilmeen dhammaan dadaalladii kale ee la doonayey in lagu hor-istaago Roobow.
“Roobow waqti un buu iska luminayaa ee kama qeyb-galayo doorashada” waxaa isna sidaas yiri mas’uul ka tirsan xukuumadda Kheyre oo codsaday inaan la magacaabin.
Dhinaca kale, xogta aan heleyno ayaa sheegeysa in xubno ka mid ah beesha caalamka ay ku taageersan yihiin dowladda tallaabada ay qaadeyso, inkasta oo aysan dooneyn inay ka hadlaan.
Cabsi aad u xoog badan ayaa ka jirta magaalada Baydhabo, waxaana jira maleeshiyo ku beel ah Roobow oo is urursi ka bilaabay magaalada, ayadoo aad loogu cabsi qabo dagaal ka dhaca magaalada.
Dib u dhacyada dhowrka ah ee ku yimid doorashada Koonfur Galbeed ayaa sabab looga dhigayaa arrintan.
Dhinaca kale, dowladda ayaa mar isku dayday in doorashada loo soo wareejiyo Muqdisho, balse waxaa laga cabsaday in taasi ay bixiso sawir qaldan oo ah in dowladda afduubaneyso doorashada.
Muqdisho 5ta Diseembar 2018 Sarkaal ka tirsan xafiiska QM ee UNSOS ayaa Amisom ku eedeysay inay xadgudubyo galmo ka gaysato xerada OPD oo ku dhex-taalla xarunta Xalane ee Muqdisho, oo la sheegay in gabdhaha Soomaalida ah lagu kufsado.
Bishii August ee sannadkan ayaa warqad ay qortay sarkaalkan sare oo ka tirsan UNSOS oo taakulaysa ciidamada AMISOM waxay ku sheegtay xadgudubyo iyo ka faa’iidaysi dhinaca galmada ay ku lug leeyihiin ciidamada AMISOM iyo ajaanib kale
Waxay warqaddeeda ku sheegtay ay ka dhaceen degaan lagu magacaabo OPD oo ay ku nool yihiin dad rayid ah oo Soomaali ah. Degaankaas ayaa ku yaal xerada Xalane.
Eedahaas AMISOM way beenisay dhammaantood, dhinacyada soo jeediyeyna masoo bandhigin wax caddaymo ah.
Hase yeeshee Galka Baarista waxa uu ogaaday in horey loogu heshiiyey in gebi ahaanba xeradaasi la xiro lagana gooyo AMISOM sannad ka hor.
Haddaba sannad kadib markii heshiiskaasi la gaadhay waxba kama hirgelin dhammaan qodobada lagu heshiiyey. Xerada OPD lama xirin, weliba waxaa gala ciidamada AMISOM, sidoo kale way ka go’an tahay degmada Wadajir oo ay degaan ahaan ka tirsan tahay, waxayna gudaha ugu jirtaa xayndaabka
Baydhabo 5ta Diseembar 2018 Magaalada Baydhabo ee gobolka Baay ayaa waxaa ka socdo diyaar garowgii ugu dambeeyay ee doorashada madaxweynaha maamulkaasi, waxaana lagu balansan yahay 19 bishaan December.
Amaanka magaalada Baydhabo ayaa u muuqda mid halis gali kara, haddii aanan wax laga qaban weerarada kusoo kordhay magaalada, kuwaasi oo aan dhici jirin xiligii talada uu hayay Shariif Xasan Sheikh Aadan.
Halista kale ee imaan karta ayaa ah in ciidamada cusub ee la geeyay magaalada oo aan kala aqoon ay waxyeelo gaarsiin karaan dadka rayidka ah inta ay la dagaalamayaan dadka falalka amniga ka hor imaanaya geysanaya.
Amaan darada ayaa haddii ay sii kororto waxay saameyn ku yeelan kartaa doorashada Koofur Galbeed oo la qorsheynayo in 14 maalin kadib ay ka dhacdo magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.Arinta ayaa u baahan in si weyn loo eego xaalada amaan ee kusoo korortay magaalada Baydhabo, waxaa hadda magaalada ku sugan ciidamo dowladda Soomaaliya ay dhawaan geysay magaalada.
Wasiirka amniga Koofur Galbeed Xasan Eelaay ayaa horey u sheegay inay ka war heleen qorshe Al Shabaab ay damacsan yihiin oo ah iney carqaladeeyaan doorashada madaxtinimada Koofur Galbeed.
Arintan ayaa keeni karta in Al Shabaab marka ay sahmiyaan falcelinta laamaha amaanka ee weerarada bilowga ah kadib inay weeraro halis kale keeni kara ka geystaan magaalada Baydhabo.
Muqdisho 5ta Diseembar 2018 Kulan u dhaxeeyay guddoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya Maxamed Mursal Sheikh Cabdiraxmaan iyo guddiyada joogtada ee baarlamaanka ayaa ka dhacay magaalada Muqdisho.
Kulanka oo dhacay gelinkii dambe ee maanta ayaa looga hadlay caqabadihii keenay baaqashada kulamadii ay yeelan lahaayeen xildhibaanada baarlamaanka, oo hakad ku jiray maalmihii ugu dambeeyay.
Waxaa sidoo kale kulanka looga hadlay qorshayaasha shaqo ee horyaala baarlamaanka federaalka Soomaaliya, iyadoo ay jiraan dhowr shaqo oo u baahan in baarlamaanka ka doodaan.
Guddoomiyaha baarlamaanka ayaa arintii kala derista guddiga maaliyadda ee baarlamanka sheegay inuu si deg deg ah u horkeeni doono golaha shacabka, isaga oo tilmaamay in la marsiin doono hanaanka saxda ah.
Guddoomiyaha baarlamaanka ayaa go’aamiyay waqtiga uu bilaabanayo kulanka, waxaana uu sheegay in maalinta beri ah kulamada baarlamaanka ay dib u bilaaban doonaan, iyadoo xildhibaanada lagu wargeliyay.
Xiisad ayaa ka dhalatay warbixin ay soo gudbiyeen guddiga maaliyadda baarlamaanka Soomaaliya, waxaana uu horseeday khilaaf ugu dambeyn sababay in guddigaasi la kala diro.
Muqdisho 5ta Diseembar 2018 Wararka naga soo gaaraya degmada Waabari gaar ahaan Waaxda March ayaa waxa ay sheegayaan in goor dhow halkaasi uu ka dhacay Qarax gaari.
Qaraxa ayaa ahaa Mid lagu xiray gaari Nooca raaxadda ah, waxaana ku dhaawacmay ruuxii watay gaariga.
Goobjoogayaal ayaa Xaqiijiyay in gaariga uu watay wariye Ismaaciil Sheekh Khaliifa oo ka mid ah Wariyeyaasha Soomaaliyeed, islamarkaana uu soo gaaray dhaawac.
Ciidamada Ammaanka dowladda Soomaaliya ayaa gaaray goobta uu qaraxu ka dhacay, waxaana halkaasi laga qaaday dhaawaca Wariyaha.
Ismaaciil Sheekh Khaliifa ayaa horay u ahaa Agaasimaha Idaacadda Radio Star fm haddana wuxuu ahaa Agaasimaha Idaacadda Hudda ee Magaalada Muqdisho.
Mid ka mid ah Isbitaalada Muqdisho ayaa loo qaaday dhaawaciisa,sida aan Wararka ku heleyno.
Puntland State 5ta Diseembar 2018 Inta ugu badan Musharixiinta sanadkaan dooneysa inay ka qeyb galaan doorashada ka dhaceysa deegaanada Puntland ayaa hal qabsi ka dhigta inay weerarayaan deegaanada Somaliland ay ka joogto Sool iyo Sanaag.
Ujeedada ka dambeysa arintaan ayaa la sheegay inay tahay inay doonayaan codadka dadka deegaanadaasi kasoo jeeda ee kamid noqonaya xubnaha baarlamanka ee maamulka Puntland, iyaga oo ku beer laxowsanaya inay deegaanadooda xoreynayaan.
Sababta kale ee ka dambeysa ayaa ah inay jirto xiisad dagaal oo Qabali ah oo u dhaxeysa musharixiinta aan kasoo jeedin deegaanada Sool iyo Sanaag iyo maamulka Somaliland, taasi oo fursad kale u noqoneysa musharixiinta inay kula dagaalamaan Somaliland.
Qaar kamid ah aqoonyahanada Puntland ayaa sheegay in musharixiinta ku dhawaaqda inay dagaal la galayaan Somaliland ay doonayaan inay dhiig kale ay daadiyaan, balse aysan xalka rasmiga ah dooneyn.
Dad badan ayaa isweydiinaya deegaanadii uu horey u sheegay madaxweyne Gaas inuu kusoo celin doono gacanta Puntland sababta wali ay u maqan yihiin, waxaana hadda cariiri sii galay deegaanka Tukaraq.
Musharixiinta waxay sheegeen in gobolada Somaliland iyo Puntland ku murunsanyihiin ay ka dhigi doonaan Aag dagaal, Waxaase isweydiin mudan xubnaha ay codadka ka doonayaan ee deegaanadaasi kasoo jeeda “Ma waxay deegaanadooda la doonayaan i
https://www.youtube.com/watch?v=bjkR9uF87I4
WARARKA MAANTA 4da Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa la afgamin doonaa aqalka hoose ma aqalka sare maalin Arbaco ah? Maxuu isku casili rabaa muddo laba sanno kadib khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo xaqiiqsaday inaysan beesha caalamka wax dhaqaallo ah si toos ah u siinaynin xukuummadda musuqmaasuqa iyo fashilka ba’an hareeyey? Maxuuse Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mukhtaar Shiikh u rabaa in ku-xigeenkii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Abu Mansuur Roboow inuu ka qaybgelo tartanka jaggadda madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed halka Madaxweyne Mudane Farmaajou Iyo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay diidan yihiin inuu xitaa Shiikh Mukhtaar Rooboow ka soo qaybgelo tartanka jaggadda madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxayse Madaxweyne Farmaajo “Been-Hawaas” Iyo Mudane khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u shaqaalaysiiyeen raggii la wada shaqaynaayey Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Abu Mansuur Roboow saaxiibada dhow lahaa kuwaasoo jaggooyin waa weyn ka soo qabtay Ururka Argagixisadda Al-Shabaab? Maxay raggan madaxda ka ah Soomaaliya ugu ciyaarayaan Ummadda Soomaaliyeed ee dhibaataysan kuwaasoo ay Illaahay Kitaabkiisa ugu dhaarteen inay wax u qaban doonaan! Yaa maanta runta diidi kara inay Ururka Argagixisadda Al-Shabaab jaggooyin sar-sare ka hayaan lamaaha kala duwan ee Dowladda Soomaaliya sida Laanta Socdaalka, NISA iyo Wasaaraddaha qaarkood? Ha wiqleyso!
Muqdisho 4da Diseembar 2018 Madaxweyne ku xigeenka maamulka Galmudug Maxamed Xaashi Cabdi ayaa sheegay in la iska himaamay wadahadalkii la doonayay in lagu xaliyo khilaafka u dhaxeeya madaxda Galmudug.
Isaga oo warbaahinta la hadlayay ayuu sheegay in dowladda Soomaaliya ay dadaal ku bixisay sidii khilaafkaasi loo dhameyn lahaa, laakiin madaxweyne Xaaf uu noqday shaqsiga wadahadalka uu ka socon waayay. Wuxuu ku eedeeyay in marka howsha isku dhawaato uu la xiriiro xildhibaanada mucaaradka ku ah dowladda ee Jooga Muqdisho, kuwaasi oo badalaya aragtidiiisa dib u heshiisiinta, sida uu hadalka u dhigay.
Odayaasha dhaqanka iyo siyaasiyiinta Galmudug ayuu sheegay inay ka war sugayaan go’aanka dowladda Soomaaliya ay arintaan ka qaadaneyso.
“Mar walbaa go’aanka dowladda ayaan ka war sugeynaa, annaga wax walbaa waan kaga tanaasulnay Xaaf Waana kaga tanaasuleynaa, laakiin Xaaf marka heshiis la gali rabo wuxuu u gacan haatinayaa dadka mucaaradka ku ah dowladda oo xaaladda kusii dheelaya”.
“Marka Mucaaradka meesha ka baxaan ayuu Xaaf Quusan doonaa isna dhiibi doonaa, waana sugeyna waqtigey noqotaba”ayuu yiri Carabeey.
Xiisadda ka dhalatay khilaafka u dhaxeeya madaxda Galmudug ayaa sababay in labo guddoomiye baarlamaan iyo labo madaxweyne uu yeesho maamulka Galmudug, kuwaasi oo saldhig ka kala dhigtay Cadaado iyo Dhuusamareeb.
Garoowe 4da Diseembar 2018 Sida ay wararka ku soo gaarayaan Caasimada Online xafiiskeeda Garowe, waxaa aad u xoogeysanaya walaaca laga qabo in dagaal uu ka dhaco magaalada oo uu sabateeda yeelanayo madaxweyne Cabdi Weli Gaas.
Bulshada ayaa ka walaacsan gawaarida Tiknikada ah ee waardiyeynaya kolonyada musharixiinta madaxweyne ee Puntland xilli Gaas qaadanayo tallaabooyin abuuri karo isfahanwaa iyo gacan ka hadal.
Doorashada oo lagu wado in ay dhacdo 8-da Janaayo sidii caadiga ahayd ayuu hadda Gaas u muuqdaa mid si walba isugu dayaya in uu u dib dhigo taas oo cadaatay kaddib markii uu maanta soo magacaabay gudiga xalinta khilaafaadka iyo ansixinta Xildhibaanada la soo xulayo.
Arrintan waxaa aad uga biyo diidan shacabka iyo waliba musharixiinta oo u arka guddi u xaglin doona Gaas maadama uu isagu doortay.
Arrinta shakiga dhalisay ee la yaabka leh ayaa ah, “Sidee musharax isagu u soo xuli karaa” guddi laga rabo in ay u sinnaadaan dhammaan loolamanaaysha?
Gaas sidoo kale waxa uu dagaal ku furay Somaliland si uu u baajiyo doorashada sanadkan ee Puntland walow ay u muuqato taas in lagu fahmay oo ay u socon weyday.
Cabsidan oo kale waxa ay jirtay sanadii 2009, xilligaas oo uu Faroole ku hanjabay in uu dagaalami doono haddii doorashada dib loo dhigo. Waxaa xiligaas madaxweyne ahaa AUN Jeneral Cadde Muuse oo rabay inuu sanad ku darsado xilka.
Muqdisho 4da Diseembar 2018 Hay’adda Socdaaka iyo Jinsiyadaha Soomalaiya ayaa billowday in ay joojiso muwaadiniinta wata Baasaboorka Soomaaliga ah ee ay saaran tahay astaanta gelidda iyo kabixidda Somaliland (Entry & Exit stamp) kuwaas oo kabaxaya garoonka Muqdisho ama soo degaya garoonka Aadan Cadde ee Magaalada Muqdisho, hay’adda socdaalka iyo Jinsiyadaha ayaa dhowr muwaadin ka qaadday Baasabooradoodii, iyada oo loo sheegay in ay sameystaan Baasaboor cusub. Ilo kudhow xukuumadda Soomaaliya ayaa sheegay in uu jiro amar dowladeed oo ay fulineyso hay’adda socdaalka iyo jinsiyadaha kaas oo faraya in la mamnuuca astaan aan ahayn tan Jamhuuriyadda Soomaaliya oo gelid ama bixitaan ah in lagu dhufto ama la saaro Baasaboorka Soomaaliya. Sababta joojinta muwaadiniinta wata Baasaboorka Soomaliga ah ee ay saaran tahay astaanta gelidda iyo kabixidda Somaliland ayay sheegeen madax katirsan dowladda Soomaaliya in ay tahay in Dowladda Soomaaliya ay dhaqangelineysa sharciga Socdaalka iyo Jinsiyadaha oo la sameeyey sanadkii 1962, kaas oo dalka oo dhan wadaquseeya islamraaka.
Baydhabo 4da Diseembar 2018 Tan iyo markii uu gudoomiyaha baarlamaanka dowladda Federal-ka ah Maxamed Sheekh Mursal dalka dib ugu soo laabtay waxaa isha lagu wada hayey go’aanka uu ka qaadan doono khilaafka ka dhex jira golaha shacabka.
Khilaafka oo ka dhashay warbixintii uu gudiga maaliyadda ee baarlamaanka soo saaray ee eedda musuqa loogu jeediyey xukumadda, gaar ahaan wasaaradda maaliyadda ayaa ilaa iyo hadda ah hadal haynta siyaasadda gudaha.
Hase ahaatee, soo dhaweyn diiran oo u muuqday dhuulo tus labada garab ee baarlamaanka ay madaarka ugu sameeyeen gudoomiyaha ayaa laba daran kala dooran siinaya Maxamed Shiekh Mursal.
1 – Gudoomiyaha waxa uu doonayaa in uu meesha ka saaro tuhunkii laga qabay ee ahaa in uu hoos tago xukumadda (Shaabadda Maqaarsaarnimo!)
Arritan waxa ay walaac weyn ku haysaa gudoomiyaha oo suuqa loo galiyey in uusan ka madax bannaaneyn xukumadda maadama markii la riday Maxamed Shiekh Cismaan Jawaari xukumadda lagu eedeeyey in ay isaga meesha soo saartay.
Hadaba, si uu shaabaddaas isaga tiro, gudoomiyaha waxa uu doonayaa in uu qaato go’aan ka dhan ah xukumadda oo meesha laga saaro kala diristii uu ku xigeenkiisa Muudey ku sameeyey guddihii maaliyadda.
Taas oo ah wadiiqo sax ah maadama xeer hoosaadka baarlamaanka uu ka soo horjeedo go’aankii Muudey, hadana, su’aasha ayaa ah gudoomiyaha maku dhacaa in uu tallaabadaas qaato?
2 – Gudoomiyaha waxa uu ka baqayaa wixii ku dhacay Jawaari
Maxamed Sheekh Mursal waxa uu ogyahay meeshii uu ka baxay gudoomiyihii uu bedelay oo dagaal uu xukumadda la galay eeday.
Haddii uu qaato go’aan ka dhan ah xukumadda waxa uu ka baqdin qabaa in lagu soo qaado weerar meesha isaga looga saaro.
Waxaa taas dheer, haddii uu Maxamed Shiekh Mursal sharci darro ku tilmaamo kala diristii gudiga maaliyadda oo ay sidoodii u sii shaqeeyaan in ay dhaawac u geysato hannaakii maaliyadda ee dowladda dhexe kala dhexeeyey beesha caalamka, taas waxa ay ku iclaamin kartaa in weerar lagu soo qaado uu sidii Jawaari la rido, waa haddii uuba sidaas yeelo!
Hadaba, waxaa laga war sugayaa waxa ka soo baxa gudoomiyaha baarlamaanka Maxamed Shiekh Mursal maalmaha soo socda iyo halka uu xaal ku dambeeyo.
Muqdisho 4da Diseembar 2018 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo oo ka hadlay maalinta caalamiga ah ee Naafada Adduunka ayaa sheegay in Dowladda Federaalka Soomaaliya ay xoogga saareyso u adeegidda dadka naafada ah.
Madaxweyne Farmaajo ayaa xusay masuuliyadda gaarka ah iyo midda wadareed ee ku aaddan dadka naafada ah sidii ay u heli lahaayeen adeegyada asaasiga u ah iyo xuquuq dhammeystiran.
Madaxweynaha ayaa Aqalka Sare ugu baaqay in ay dadejiyaan ansixinta Sharciga dhismaha Hey’adda Naafada Qaranka, taas oo aasaas u ah mideynta iyo dardargelinta dadaallada iyo qorsheyaasha lagu kaabayo nolasha dadkeenna naafada ah.
“Aqalka Sare waxaan ugu baaqayaa inay dedejiyaan Hindise Sharciyeedka Dhismaha Hey’adda Naafada Qaranka, taasi oo fududayn doonta in dadka naafada ah ay helaan adeegyada ay u baahan yihiin”
Madaxweyne Faraamjo ayaa tilmaamay in falalka arxan darrada ah ee argagixisada Alshabaab ay ku bartilmaamsadeen shacabka Soomaaliyeed ay kordhisay tirada dadka naafada ah, isagoona sheegay in shacabka iyo Dowladda Soomaaliyeed ay gacanna kula dagaalamayaan cadawgaas, gacanta kalena ay ku dhisayaan dalka.
Ugu dambeyn Madaxweynaha ayaa ugu dambeyn ugu baaqay bulshada Soomaaliyeed in ay is caawiyaan, si gaar ahna loo garab istaago dadka Naafada ah.
Muqdisho 4da Diseembar 2018 Guddoomiyaha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Federaalka Maxamed Mursal oo tani iyo markii uu Muqdisho dib ugu soo laabtay kulamo gaar gaar ah la yeelanaayay Madaxweynaha, Ra’iisul Wasaaraha iyo Labadiisa kuxigeen ayaa kulamada qaar la isku fahmi waayay.
Kulamada qaar oo qaatay saacado badan ayaa kii ugu dambeeyay ee la isku fahmi waayay waxaa ahaa mid xalay si gaar ah u dhex maray Guddoomiye Mursal, Ra’iisul Wasaaraha iyo Kusimaha Agaasimaha Hey’adda Nabadsugida.
Waxaa soo ifbaxaya in Guddoomiye Mursal uu aad ugu dhegan yahay saddex qodob, diideyna inuu wada xaajood ka geli doonin.
Qodobada uu Guddoomiyaha ka biya diidan yahay ayaa waxaa ka mid ah
1- in Ciidamada la geeyey Baydhabo dib loo soo celiyo
2- In uu tartamo Mukhtaar Roobow oo aan Musharaxnimadiisa laga hor istaagin
3- In Guddiga Maaliyadda ee Golaha shacabka ay shaqadooda wataan
Madaxweyne Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Kheyre ayaa dadaal xoog leh ugu jira sidii guddoomiyaha Baarlamaanka uu uga tanasuli lahaa qodobada uu ku dhegan yahay.
https://www.youtube.com/watch?v=1utTQ1Tueuc
WARARKA MAANTA 3da Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Muxuu yahay mooshinka cusub ee socda? Maxay tahay sababta ka qaylisiisay inuu Madaxweynaha Maamulka #Somaliland Muuse Biixi u caayo Madaxweynaha #Jamhuuriyadda #Federaalka #Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo ku guullaystay inuu albaab walba ka soo xiro Maamulka Somaliland oo beentii iyo waxyaabihii been-abuurka ahaa ay u shaqayn waysay muddo 28 sanno ah sida uu dhowr jeer u kashifay Guddoomiyaha Xisbiga #UCID Faysal Cali Waraabe oo runta kashifa? Meeqo qabiil oo Soomaali ah ayaa maanta calamo wada wata oo Dowlad Gobaleed sheeganaaya? Ma laga yaabaa rag badan oo la soo jeebeeyey inay soo dhiibaan dowladdaha deriska ah sida #Ethiopia, #Eritrea, #Djibouti iyo #Kenya? Maxaa soo socda? Maxay Askartii #Qatar uu u qaaday Taliye Ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonla Qaranka Mr. Fahad Yasiin ay u fashileen musuqmaasuqiisa dadban ee dhiigooda uu iibiyey Qatar? Yaa noqon Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa in la laga ceyriyo Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Golaha Shacabka Soomaaliya Mudane Mursal Shiikh oo gabi ahaanba diiday in si dadban loo ansixiyo heshiisyo qarsoodi ah oo uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” la galay waddamada deriska ah iyo kuo kale oo shisheeye ah? Maxayse tahay sababta uu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u diiday in la horkeeno heshiisyo qabyo ah oo muddo sacad ah ay kala saxiixdeen asaga Iyo Raysal Wasaaraha Ethiopia Mudane Aby Axmed markii uu Muqdisho booqasho ku yimid? Maxayse ahayd Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u u diidan yahay wixii heshiisyo qarsoodi ah oo la xiriira kheyraadka dalka in la horkeeno labada aqal si sharciga iyo dastuurka dalka loo waafajiyo? Maxuu yahay shirkada looga hadli doono shidaalka Soomaaliya ee London ka dhici doon Febaraayo 07-09 2019? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda ee Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxaa ka jira in Xafiiska Raysal Wasaare Kaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Wasaaradda Maalliyadda Federaalka Soomaaliya ay si dadban u farsameeyeen inay kala xadaan $ 42 oo lagu baxshay hawlo musuqmaasuqa baahsan ee ka dhex jira xukuummadda fashilantay taasoo weli isku-dayday inay si aan dastuurka waafaqsanayn u kala dirto Guddigga Maalliyadda ee Aqalka Hoose oo si fiican u fashilay khaa’imiintan? Yaa maanta Ummadda Soomaaliya ka qarin kara runta?
Muqdisho 3da Diseembar 2018 Xildhibaan C/qaadir Cosoble oo kamid ah baarlamaanka Soomaaliya ayaa sheegay in xukuumadda Soomaaliya ay ku caanbaxday seddex dabeecadood oo caqabad ku ah horumarka Soomaaliya.
Xildhibaanka ayaa sheegay in tan iyo markii la ansixiyay xukuumadda Soomaaliya ay jiraan walwal badan oo laga qabo xukuumadda, isaga oo sheegay in Maquunis iyo hanjabadaad ay ku caanbaxday xukuumadda.
“8 february 2017 ilaa iyo hadda waxaad moodaa in dadka ay muujinayaan walwal farabadan oo ah qaab dhaqanka Xukuumadda, Xukuumadan waxa ay doorbideysaa in ay wax walbo ku wadato Maquunis, hantadaad iyo Musuq Maasuq”ayuu yiri Xildhibaanka.
Handadaada, Maquuninta iyo Musuq Maasuq ayuu sheegay inay yihiin kuwa walwalka badan u horseedaya shacabka iyo baarlamaanka, taasina ay ku caanbaxday xukuumadda Soomaaliya. Saameynta walwalka laga qaaday hab dhaqanka xukuumadda Soomaaliya ayuu sheegay inay gaareen magaalooyinka kala duwan ee dalka Soomaaliya.
Weeraradii kala duwanaa ee dalka ka dhacay oo qaarkood siyaasiyiin lagu qaaday ayuu sheegay inay qeyb ka ahaayeen handadaada xukuumadda ay sameyneysay, taasina ay keeneyso niyad jab.
Weerarkii Bariire, Dhiibitaankii Qalbi Dhagax, aqoonsigii ONLF ee argagixisada u aqonsatay xukuumadda Soomaaliya iyo weeraradii Siyaasiyiinta qaar loogu geystay magaalada Muqdisho ayuu tusaalooyin usoo qaatay.
Maraykanka 3da Diseembar 2018 Madaxa madhabta Evangelical-ka ee Kirishtan ee dalka Mareykanka Joel Rosenberg, ayaa shaaciyey in dhaxal-sugaha Sacuudiga Maxamed Bin Salmaan uu u ballan-qaaday in kaniisado laga dhiso dhulka labada masjid ee barakeysan, balse uu waqti siiyo.
Rosenberg oo ah nin u ololeeya, si aad ahna u difaaca Israel, ayaa wareysi uu siiyey teleefishinka Israel ee i24 ku sheegay in kulan uu Bin Salmaan bishii October kula yeeshay Riyadh uu kala hadlay sidii kaniisado looga furi lahaa Sacuudiga. Rosenberg ayaa sheegay in Maxamed bin Salmaan uu ballan-qaaday inuu arrintan kala hadli doono culimada, si uu ogaado waxa diinta ka qabto.
“Wuxuu ii sheegay in kaniisad la furo waqtigan ay hadiyad u noqon karto Al-Qacida, balse wuxuu codsaday waqti dheeri ah iyo inuu ka shaqeynayo arrintan” ayuu yiri Rosenberg.
Bin Salmaan ayaa waftiga kirishtan-ka ku marti-qaaday Riyadh, bishii October, taasi oo qeyb ka ah dadaal uu ku doonayo inuu reer galbeedka ugu muujiyo inuu yahay is-beddel doon diyaar u ah inuu dunida la macaalimo, sidoo kalena xiriir wanaagsan la yeesho Israel.
Rosenberg waa mid ka mid ah taageerayaasha ugu weyn Israel, wuxuuna mar la-taliya dhinaca warbaahinta ah u ahaa ra’iisul wasaaraha Israel Benjamin Netanyahu.
Ninkan ayaa horey u daabacay buug uu ugu magac daray “The Torah and Damuscus” oo ku baaqaya in la burburiyo caasimadda dalka Syria, si loogu guuleysto damaca kirishtanka ka hor soo bixitaanka waxa ay ku sheegaan “bad-baadiyahooda”. Buugaas ayaa ka mid ahaa kuwii loogu iibsiga badnaa Mareykanka sanadii 2016.
La-kulanka Maxamed Bin Salmaan, ee Rosenberg – oo ah nin sidoo kale lacag u ururiya ciidamada Yahuudda ee haysta dhulka Qudus – ayaa ka careysiiyey muslimiin badan.
Muqdisho 3da Diseembar 2018 Musharaxa ugu cad cad doraashada Madaxweynaha Maamulka Koonfur Cabdicasiis Laftagareen ayaa wareysi ku xaqiijiyey tuhunkii laga qabay ee ahaa in uu gacan saar la leeyahay Xukumadda Federal-ka ah.
Sir ma ahayn, Laftagareen waxa uu ku caan baxay shaabadda ah ‘Dowladda ayaa wadata!” taas oo uu ku lumiyey shacabka Koonfur Galbeed intooda badan. Hase ahaatee, wareysigii uu shalay bixiyey mala oran karaa, wixii awal tuhun ahaa isagaa turxaan bixiyey?
Waxa uu yiri, “Doorashada waa soo dhawdahay haddii doorasho la galaanaya dad badan oo waxaa iska jira nin walba waxa uu rabo sheegaya, maanta waxa loo baahanyahay oo wax dooranaya waa xildhibaanada Koonfur Galbeed ma aha xildhibaanada Federal-ka ah. Xidhibaanada Federal-ka ah ee Colleague-geyga ah waa mahadsanyihiin shaqadoodii waa soo qabteen, madaxweyney doorteen, gudoomiye baarlamaan ay doorteen, ku xigeen ay doorteen, ku xigeynno ayey doorteen, wixii wajibaadkooda ah oo shaqadooda ah wey haystaan, crisis-kii iyo buuqii ka jiray Xamar waxaan ka codsanayaa in aysan noo soo rarin oo inta ay noo keenin” Wuxuu intaas ku daray “Ma hayn karno anaga culeys iyo khilaaf maxay eheedey dhibaato waa mahadsanyihiin, media iyo idaacado waxa ay yaalaan Xamar waxa ay xildhibaan u yihiin Xamar, haka hadleen, xuquuqdii naga maqneyd hanoo raadiyaan, hanoo warsadeen wixii aan u baahneyn hanoo weydiiyeen, laakiin iyaguu na agfadhiya, oo dowlad ka tirsan in ay na dhahaan dowlad ayaa nagu soo duushay qabiil ayaa nagu soo duulay masiiba dhaceyso 91-kii qaxayaa waa idinku galiniin masiibo ma rabno ilaahay ayaan ka magangalnay idinkana ilaahay imaanka ha’idinku sugo dalkiina iyo dadkiina u shaqeeya, baarlamaanka shaqaa utaalo, waxaa laga hadlaayaa 100 ajendo ayaa taalo oo horumarka dalka ah ka qeyb qaata oo hormarka ay reer Koonfur Galbeed idiin xilsaarteen aada ninkii musharax ah oo sidoo kale xildhbaan ah ha yimaado hala doorto ha shaqeeo. Ninkii nin taageeraayo wey furan tahay waa la taageeri karaa, laakiin yaan lagu taageerin taageero ma noqoneyso in habeen iyo maalin idaacad laga qeyliyo”.
Wareysigan uu afka ku furtay waxaa laga dhadhansan karaa in ay soo kartay daacadda laga faafiyey ee ku saabsan in ay dowladda riixeyso isaga oo hadda u muuqda mid leh “Waa la’I wataayee, tartama oo iga adkaada, warka bandanna daaya!”
Daacadda laga faafiyey Cabdicasiis Laftagareen waxa ay taageero badan u sameysay ku xigeenkii hore ee Al- Shabaab Mukhtaar Robow Abu Mansuur oo ay bulshada Soomaaliyeed aad uga walaacsan yihiin musharaxnimadiisa.
Hase, ahaatee, ra’yi caamka bulshada Koonfur Galbeed waxaa hubaal ah in ay taageersan yihiin Roobow.
UK 3da Diseembar 2018 Prof Yaxye Sheikh Caamir oo ah aqoon yahan ku xeel dheer arrimaha dhaqaalaha ayaa ka hadlay isqabqabsigii ka dhashay warqaddii kasoo baxday guddiga maaliyadda ee la xiriirtay Wasaaradda maaliyadda iyo gobolka Banaadir.
Prof Yaxye Sheikh Caamir ayaa sheegay in wasiirka maaliyadda xukuumadda Soomaaliya isaga uusan laheyn khaladka loo jeediyay wasaaradda maaliyadda, isaga oo sheegay inaan loo baahneyn in shaqsi la abaaro.
Haddii eedeynta loo jeediyay wasaaradda maaliyadda ay sax tahay ayuu sheegay inay wanaagsan tahay in wasiirka maaliyadda uu xilka isaga tago, maadaama wasaaradda dhan ay fashilan tahay isagana uu hogaaminayo.
Wasiirka maaliyadda ayuu sheegay inuusan aheyn ruux leh taqasuska shaqaalaha, haddana ay ku xiriiraan wasaaradda oo aysan joojin dad taqasus u leh howlaha ay qabanayaan, taasina ay qeyb ka tahay fashilka wasaaradda.
“Sharci ayaa jira oo wasaaradda leedahay, haddii wasaaradiisa ay fulin weysay sharciga inuu iscasilo ayay aheyd, Aniga haddii aan ahaan lahaa sidaa ayaan sameyn lahaa, aniga 1984 ayaan ka ruqseystay wasaaradda, dhibaatada kale ee jirta ayaa ah in wasaaradda aysan joogin shaqsiyaad taqasus u leh shaqooyinka laga rabo”ayuu yiri Prof Yaxye Sheikh Caamir.
Ugu dambeyn aqoonyahanka ayaa ugu baaqay xildhibaanada iyo xubnaha mucaaradka ah inaysan shaqsiyaad ku eedeeyn fashilka ku yimaada hay’addaha dowladda, taa badalkeedana loo baahan yahay in guud ahaan wasaaradda ama hay’adda la eedeeyo.
Ohio Maraykanka 3da Diseembar 2018Saraakiisha Booliiska gobolka Ohio ee dalka Mareykanka ayaa baaritaan ku wada sababta ka danbeysay gaariga labo gabdhood oo walaalo ahaa oo shil baabuur ku geeriyooday habeenkii Axad ee todobaadka, Labada gabdhood ayaa lagu kala magacaabi jiray Amaal Maxamed iyo Anisa Maxamed, waxaa sidoo kale shilka uu dhaawac ka soo gaaray Amina Maxamed oo ay walaalo ahaayeen hablaha geeriyooday.
Baaritaan hor dhac ah oo ay saareen saraakiisha Booliiska ayaa sheegaya in gabdhahan uu shilka ku dhacay kaddib markii gaarigooda oo xowli sare ku socday uu ku dhacay gaari kale.
Saddexda Gabdhood ayaa la sheegay in ay ka soo laabteen booqasho ay ugu tageen dad ay asxaab ahaayeen waxaana waqtiga uu shilkan ku dhacay ay ku soo socdeen gurigooda.
Soomaalida kunool dalka Mareykanka ayaa aad uga naxay geeridda ku timid labada Gabdhood ee walaalaha ah oo la sheegay markii ay shilka galaayeen in ay booqasho ka yimaadeen.
Dhawaan ayeey aheyd markii Labo Gabdhood oo Soomaali ah ay ku geeriyoodeen shil gaari oo ka dhacay Mareykanka, ka dib markii goob wabi ah ay kula dhaceen gaarigii ay wateen.
https://www.youtube.com/watch?v=r29d9YTNtPA
WARARKA MAANTA 2da Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay Askartii #Qatar uu u qaaday Taliye Ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonla Qaranka Mr. Fahad Yasiin ay u fashileen musuqmaasuqiisa dadban ee dhiigooda uu iibiyey Qatar? Yaa noqon Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa in la laga ceyriyo Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Golaha Shacabka Soomaaliya Mudane Mursal Shiikh oo gabi ahaanba diiday in si dadban loo ansixiyo heshiisyo qarsoodi ah oo uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” la galay waddamada deriska ah iyo kuo kale oo shisheeye ah? Maxayse tahay sababta uu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u diiday in la horkeeno heshiisyo qabyo ah oo muddo sacad ah ay kala saxiixdeen asaga Iyo Raysal Wasaaraha Ethiopia Mudane Aby Axmed markii uu Muqdisho booqasho ku yimid? Maxayse ahayd Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u u diidan yahay wixii heshiisyo qarsoodi ah oo la xiriira kheyraadka dalka in la horkeeno labada aqal si sharciga iyo dastuurka dalka loo waafajiyo? Maxuu yahay shirkada looga hadli doono shidaalka Soomaaliya ee London ka dhici doon Febaraayo 07-09 2019? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda ee Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxaa ka jira in Xafiiska Raysal Wasaare Kaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Wasaaradda Maalliyadda Federaalka Soomaaliya ay si dadban u farsameeyeen inay kala xadaan $ 42 oo lagu baxshay hawlo musuqmaasuqa baahsan ee ka dhex jira xukuummadda fashilantay taasoo weli isku-dayday inay si aan dastuurka waafaqsanayn u kala dirto Guddigga Maalliyadda ee Aqalka Hoose oo si fiican u fashilay khaa’imiintan? Yaa maanta Ummadda Soomaaliya ka qarin kara runta?
Muqdisho 2da Diseembar 2018 Dr. Xuseen Cabdillaahi Bulxan oo ka mid ahaa ergadii Somaliland ee ka qayb gashay shirkii Djibouti ka qabsoomay December 2014 ee Somaliland iyo Soomaaliya, ayaa sheegay in Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud uu jeex-jeexay heshiis uu dalka Djibouti kula saxeexday madaxweynihii hore ee Somaliland Axmed Maxamed
Siilaanyo.
Dr. Xuseen Bulxan oo hadal ka jeediyay kulan Hargeysa ka dhacay oo lagaga hadlay wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya, wuxuu sheegay in Soomaaliya wakhtigaas ka cadhootay in dalka Djibouti lagu soo daro wada hadalada Somaliland iyo Soomaaliya si ay Djibouti u noqoto xidhaaga dhinaca heshiiska jebiya.
Dr. Bulxan oo arrintaas ka hadlaayay wuxuu yidhi “Tii ahayd dawlad kale ma doonayno ayaanu aniga iyo Yuusuf (Yuusuf Garaad) ku heshiinay in Djibouti noqoto xidhaaga haddii wada hadalada Istanbul socon waayo, anaana fikrada soo dhigay markii la diiday wax kale ayaan idhi Djibouti halagu daro.”
Isagoo hadalkiisa sii wata wuxuu Dr. Bulxan yidhi “Markii aanu ula tagnay ayaa la yidhi ma doonayno Djibouti inaad soo gelisaan oo anaga iyo Djibouti ayaad isku kaayo dilaysaan. Cabdikariim (Cabdikariim Guuleed, wasiirkii daakhiliga ee Xasan Sheekh] markuu diiday ayaanu nidhi ma adigaa Cabdikariimoow Madaxweyne ah mise Xasan Sheekh, markii
Xasan loo dhiibay nuqul, ayaa Cabdikariim intuu cararay ku yidhi Xasan Sheekh arrinkaas diid, Xasan Sheekh ayaa Wasiir Maxamed Biixi isna ku yidhi sidii, dabadeed Maxamed Biixi ayaa ku yidhi Xasan Sheekh madaxweyne arinkan aad leedahay ka saar ma arrinka Djibouti ayaad doonaysaa inaan ka saarno markaas ayuu arrinkii fashilmay oo uu
Ismaaciil Cumar Geelana kor u soo fadhiistay waayahay ee ku daayay ayuu yidhi waanu saxeexay. Madaarkii ayuu Xasan Sheekh ku jeex jeexay heshiiskii, sidaan warar rasmi ah ku helay.”
Qodobada sannadkaas 2014 ay Somaliland iyo Soomaaliya ku heshiiyeen
ayaa kala ahaa:
- Dardargalinta wada hadalada iyo in loo yeelo waqti ku jaan go’an
- Fulinta wixii lagu heshiiyay iyo in la dardar geliyo mashaariicda dib u dhiska iyo howlaha bini’aadanimo, lana siyaasadeyn.
- Fulinta heshiiskii hawada ee labada dhinac ku heshiiyeen.
- In Wada hadalka lagu soo daro ama laga qeyb galiyo Xeeldherayaal iyo dawlado saxiib ah.
- Ilaalilnta xuquuda aadanaha, iskaashi labad dhinac dhex mara, in meel looga soo wada jeesto argagixisada iyo budhcad badeedka.
- In kulanka xiga uu dhaco 26-27 Febraayo ee 2015 kana dhaco Istanbul
Nairobi 2da Diseembar 2018Siyaasi C/raxman Cabdi Shakuur Warsame oo muddooyinkii ugu dambeeyay dibad joog ka ahaa magaalada Muqdisho ayaa la shaaciyay waqtiga uu kusoo laabanayo magaalada.
Xisbiga Wadajir ayaa shaaciyay in 10 December ee sanadkaan hogaamiyaha Xisbigaasi uu kusoo laaban doono magaalada Muqdisho oo uu ka maqnaa bilihii ugu dambeeyay.
C/raxmaan Cabdi Shakuur ayaa si adag u dhaliilsan hogaanka dalka, waxaana uu meelo badan kaga hadlay dhaliilaha ay leedahay dowladda Soomaaliya, isaga oo mar walbaa barta uu ku leeyahay Facebook ku naqdiya dowladda.
“Hogaamiyaha Wadajir, Mudane Abdirahman Abdishakur Warsame oo idin ku soo wajahan reer Muqdisho 10 December 2018” ayaa lagu yiri qoraal lagu Cabdi Shakuur oo muddooyinkii ugu dambeeyay joogay magaalada Nairobi ayaa si adag kaga hadlay isbadalka geeska Africa isaga oo sheegay in Soomaaliya aysan dan badan ugu jirin isbadalka geeska Africa daabacay barta Facebook ee xisbiga.
Turkiga 2da Diseembar 2018 Madaxweynaha dalka Turkey Recep Tayyip Erdogan ayaa wacad ku maray in dowladiisa ay ka hortagi doonto in leyrarka laga damiyo magaalada Barakeysan ee oo Israel ay xooga ku heysato ee Qudus.
Isaga oo ka hadlay furitaanka kulanka 34 ee Guddiga dhaqaalaha iyo ganacsiga ee ururka Iskaashiga Islaamka oo ka furmay magaalada Istanbul ayuu sheegay inay difaaci doonaan dadka reer Falastiin ee dhulkooda xooga lagu heysto.
“Inta Muslimiinta difaacayaan xuquuqda, Cadaalada iyo xorriyadda, Falastiin wey sii jiri doontaa, Taariiqdeena ma ahan mid noo dhigeysa waxa dhacay oo kaliya, laakiin waa ilo cashar oo nagu horseedaya inaan xoogeysano nana dhiiri gelinaya”ayuu hadalkiisa kusii daray.
Madaxweyne Erdogan ayaa salaan u diray “Dhalinyarada iyo haweenka Falastiin ee u dhabar adeegaya difaacidda Jerusalem, iyo qaxootiga Falastiiniyiinta oo ilmada ay kaga daadaneyso inka badan 70 sano gudaha guryahooda”, “Waxaan u dirayaa salaan qaas ahaaneed dhulka ilbaxnimada iyo Nabadda, Falanstiin iyo QUDUS-ta wanaagsan, Wadnaha Islaamka Caalamka”ayuu yiri madaxweynaha dalka Turkey Mr Erdogan. Wuxuu ugu yeeray dhamaan muslimiinta inaysan ku dhicin dabinada “Shirqoolada” loo dhigayo, isaga oo kaga digay in looga faa’ideyso kala aragti duwanaantooda.
“Waa inaan gelin qalbiyadeena xuduudo cusub iyo darbiyo adag, iyadoo xuduudaha nagu hareereysan ay dhiig ku daadanayaan”ayuu hadalkiisa kusii daray Erdogan.
Muqdisho 2da Diseembar 2018 Soobe “14 October” oo dad badan ay ku dhinteen sanadkii hore ayaa waxaa lagu xiray dhagxaan badan, iyadoo la joojiyay gaadiidkii halkaasi ku kala leexan jiray.
Dhagxaanta lagu xiray bartamaha Isgoyska ayaa suuragal ka dhigeyn in gaadiidka doonaya dhanka xaafadaha Degmada Wadajir inay ka leexdaan isgoyska, maadaama dhagxaan lagu xiray, balse waxay soo mari karaan wareeg dheer
Ujeedada ugu weyn ee halkaasi dhagxaanta loogu xiray ayaa xogaha aan heleyno waxay tahay in la doonayo in lagu yareeyo mashquulka badan ee ka dhasha gaadiidka ku kulma halkaasi.
Saraakiisha waddooyinka ee dowladda ayaa ka gaabsaday inay xog badan ka bixiyaan cidda bixisay amarka dhagxaanta loo dhigay isgoyska iyo ujeedada laga leeyahay, balse waxay sheegeen in la doonayo in mashquulka badan ee gaadiidka lagu yareeyo
Waxaa halkaasi ku kulma gaadiidka ka yimaada dhanka Isgoyska banaadir, kuwa ka yimaada isgoyska KM4 iyo kuwa ka yimaada dhanka Wadajir, waxaana ka dhasha ciriiri badan, maadaama gaari walbaa uu doonayo inuu leexdo ama uu gudbo.
Gaadiidka u leexan jiray dhanka Xaafadaha Degmada Wadajir ayaa hadda heysta kaliya fursad ay kaga leexan karaan wasaaradda arrimaha dibadda horteeda, iyaga oo sii maraya laami yaraha Soobe.
Dad badan ayaa dhaliilay qorshahan waxaana ay sheegeen inay qeyb ka tahay xiritaankii waddooyinka oo ay sameyn jireen madaxda dowladda Soomaaliya
Baydhabo Diseembar 2018 Xildhibaan Xaniifa Maxamed Ibraahim oo kamid ah baarlamaanka Soomaaliya ayaa sabab cajiib ah u yeeshay qorshaha 19 December loo geeyay doorashada madaxweynaha Koofur Galbeed.
Ujeedada laga leeyahay doorashada Koofur Galbeed ee dhamaadka December ayay ku sheegtay in la doonayo in korjoogto la’aan la rabo in doorashadaasi ay ka dhacdo magaalada Baydhabo.
Waxay ku eedeysay xukuumadda Soomaaliya inay ka dambeyso arinta oo ay dooneyso in wakiilada Beesha caalamka oo aan joogin doorashada inay ka dhacdo magaalada Baydhabo, sida ay hadalka u dhigtay.
Waxay sheegtay in dadka ajaaniibta ee jooga Soomaaliya ay aadayaan fasaxa Kirismaska, sidaasina ay kaga maqnaan karaan doorashada madaxweynaha Koofur Galbeed. maanka magaalada ayay dhinaca kale sheegtay inay qalqal galin karaan ciidamadii badnaa ee dhawaan la geeyay magaalada Baydhabo, iyadoo ka digtay in ciidamadaasi ay qeyb ka noqdaan qorshaha qalqalin gelinta amaan ee Baydhabo.
Guddiga doorashada Koofur Galbeed ayaa shalay markii seddaxaad dib u dhigay doorashada iyaga oo ku dooday in aysan heysan agab doorasho oo ku filan iyo wakiillada Beesha Caalamka oo aan ku iman karin waqtiga ka harsan doorashada.
Jigjiga 2da Diseembar 2018 Waxaa diyaar garow balaaran uu ka jiraa magaalada Jigjiga oo maanta la filayo inuu gaaro hogaamiyaha Jabhadda ONLF oo muddo badan dagaal kula jirtay Ethiopia.
Wafdiga uu hogaaminayo hogaamiyaha ONLF ayaa shalay si weyn loogu soo dhaweeyay magaalada Addis Ababa ee dalka Ethiopia, wuxuuna qeyb ka ahaa safarkiisa heshiiskii ay la galeen dowladda Ethiopia.
Calanka dowlad Deegaanka iyo astaanta ONLF ayaa si weyn loogu xardhay waddooyinka waaweyn ee
Dowladda Itoobiya ayaa ururka ONLF ka saartay liiska argagixisada si loo ambaaqado dib u heshiisiinta , nabadda iyo isbaddalada ka socda dalkaasimagaalada Jigjiga, halkaasi oo maanta hogaamiyaha uu tagi doono, waxaana kaga horeeyay boqolaal askar ka tirsan ONLF.
Hogaamiyaha ONLF ayaa sheegay in dowladda Ethiopia ay ka doonayaan xaqii ay muddo u dagaalamayeen inay helaan, maadaama heshiiskooda uu qeyb ka ahaa in xuquuqdooda la siiyo.
Ururka ONLF ayaa in ka badan 20 sano dagaal kula jiray dowladda Itoobiya, waxayna u dagaallamayeen in gobolka Soomaalida uu madaxbannaani ka qaato Itoobiya inteeda kale..
Minneapolis 2da Diseembar 2018 Dowladda federaalka ah ee Soomaaliya, waxaa ay Febraayo 7, 2019-ka, bixin-doontaa qandaraas balook- yo dhan 206 oo ku saabsan baarista shidaalka ku jira xeebaha koonfurta Soomaaliya, shirka waxaa uu ka dhici-doonaa London.
Qormadan waxaan ku baareynaa shirkadda Soma Oil and Gas oo qeyb ka ah qandaraasyada faa’ido iyo khasaaro
Sidee Loo Samdeeyey?
Shirkadda Soma Oil and Gas waxaa lagu rejister-gareeyay Company House-ka dalka UK April 2013. Waxaa sameeyay ragga magacyadooda hoos ku qoran, ka dib markii Madaxweyne Xasan Sheikh uu tagay Uk 2013 kii:
Michael Howard oo madax ka ahaa Xisbiga Conservatives, UK ,The Earl of Clanwilliam oo xubin ka ahaa Aqalka Lords ee Ingiriiska (Boqortooyada UK), Robert Allen Sheppard oo Mareykan ah, oo u soo shaqeeyay shirkado badan ee shidaal soo-saarayaal ahaa, ayna ka mid tahay British Petroleum, oo billowgii shirkadda ka ahaa Maareeyaha Guud (Chief Executive Officer), Basil Shiblaq, oo ahaa Ku-Xigeenka Maareeyaha Guud ee Shirkadda, wuxuu lee yahay khibrado aad u dheer oo maalgelinta khayraad ka dabiiciga ah. Horay wuxuu soo sameeyay shirkadda Ophir ee baarta shidaalka. Waa Lubnaani Masiixi ah.
Lahaashaha Shirkadda:
Lahaashaha shirkadda waxay ku salaysan tahay saamiyo ay kala lee yihiin badan keeda ragga kor ku qoran. Waxaa mudan in la sheego dad Soomaali ah inay ku jireen saamilayda, oo uu k mid ahaa Xasan Cali Khayre, oo ahaa agaasimaha gobolka (Regional Director) oo fadhigiisa ahaa Nairobi. Xasan Cali Khayre wuxuu ka baxay shirkadda hawsheeda markii loo magacaabay Raiisul Wasaaraha Soomaaliya.
Isbeddelka Maamulka Shirkadda:
Maamulka shirkadda dhowaan waa isbeddelay: Ragga kor ku qoran waxay 16 July 2018 si siman uga ruqseesteen agaasime-nimada. Hadda shirkadda waxaa weli agaasime-yaasha cusub ka mid ah William Richard Anderson (oo awal ahaan jiray CEO ga shirkadda). Is-beddelada cusub waxay ifafaale u yihiin Shirkadda Soma Oil and Gas in ay shirkad kale ku -dhex milantay oo xataa magaceeda is-beddelay. Waxaa dhici karta inay isu-diyaarinayso inay gasho Consortium oo magac cusub loo sammaynayo, ama ay leedahay oo aan annaga ogeynin. Mid waa hubaal: inay shirkadda isbeddel cusub ku socdo iminka.
Khibradda iyo maaliyadda shirkaddaan:
Shirkaddaan oo loo aasaasay inay Somalia oo kali ah ka shaqayso, wax khibrad ah ama maaliyad ah oo u yiilay meel ma jirin. Waa shirkad cusub oo loogu talo galay inay Soomaali ka shaqo gasho, lacag dayman ah, ama dad maal leh laga soo qeyb-geliyo oo laga siiyo saamiyo. Waxaa loogu talo galay heshiiska Soomaaliya ay la gasho in lagu maal-raadsado oo ka dibna hawlihii loo baahnaa la qabto. Maal-raadinta shirkadda waxay gaartay inay ka soo qeyb-galaan saami-ahaan bilyoneerka Ruushka ah ee Alexander Djaparidze. Waxaa kaloo shirkadda boor keeda ku soo biiray 2015 William Richard Anderson oo shirkado badan ka soo shaqeeyay; oo ay ka mid yihiin Euroasia Drilling Company, Geokinetics International Holdings iyo Prime Natural Resources Inc. Raggaas maal iyo khibrado way ku soo kordhiyeen shirkadda.
Shaqada shirkadaan ay ka qabatay Soomaaliya:
Afar bilood ka dib aasaaska shirkadda Soma Oil and Gas, shirkadda waxay timid Xamar 6da Agoosto, 2013, goor taasoo ay la saxiixatay Soomaaliya Heshiiska loo yaqaan “Heshiiska Khiyaarka Saysmikada (Seismic Option Agreement). Heshiiskan wuxu lee yahay sidaan:
Soma Oil and Gas waajibaad keeda (obligations)
Shirkadda Soma Oil and Gas waa inay ka baartaa badda Somaliya sal keeda shidaal. Waa inay samaysaa sahanka saysmikada (seismic survey). Qarashka ku bixi lahaa hawshaas waa inay la timaaddaa.
Waa inay soo ururisaa xogahii hore oo ay ka soo gadataa shirkadaha haaya xogahaasi. Xogaha waxaa ka mid ah xogaha jiyo-fisikada (magnetic and gravimetric iyo seismic), reboorada ceelasha, well logs iyo reboorada jioolojiyeed.
Waa inay Wasaaradda Batroolka ka dhex sammeeyaan Qolka Xogaha, si xogaha cusub iyo kuwii hore loogu kaydiyo iyo loogu darso.
Waa inay sameeyaan Qiimaynta Gobolka ee Shidaalka (Regional Evaluation for oil and gas in onshore and marginal areas of Somalia).
Sannadkii 2014 waxaa lagu daray heshiiska inay siiyaan mushaharad soo jiidan karta khubaro ka hawl gala wasaaradda (Capacity ga shaqaalaha oo la kordhiyo).
Dawladda Federaalka xil keeda ku aaddan heshiiska Seismic Option waa sidee?
Dawladda waa inay bixiso 12 balook oo baaris iyo soo-saar shidaal ah, oo ay Soma Oil and Gas ay ka dhex miranayso badda ay baartay oo la eg 114,000 km2.
Shirkadda Soma Oil and Gas waxay ka shaqaynaysaa baarista /soo-saarka shidaalka iyada ama shirkado kale oo ay iyada keensatay.
Waxaa loo oggol yahay inay shirkado ka khibrad ama ka maaliyad badan inay keensato oo ay kula gasho heshiis.
Si ay waajibaad keeda uga soo baxdo, Soma Oil and Gas waxay ka gadatay shirkadda CGG xogaha duugga ah oo waayahii hore la soo uruuriyay. Waxay kaloo keensatay shirkadda RPS oo qiimaynta dhulka iyo badda iyo sida shidaal looga heli karo u sammaysay. Ugu dambayn, shirkadda Soma Oil and Gas waxay la timid shirkad u sammaysa Saysmikada badda oo lagu magacaabo SeaBird oo waddanka China laga lahaa. Shirkadahaas 3da ah ayaa Soma Oil and Gas shaqada u qabtay.
Soma Oil and Gas heshiiska intii laga rabay way gudatay oo ah a, b, c, d iyo e. Somaaliya weli ma bixin 12 balook oo lagula gali lahaa Heshiiska Soo-saar Wadaagga (Production Sharing Agreement). Weli Soma Oil and Gas way ka sugaysaa inay Soomaaliya gudato waajib keeda ah bixinta balook yada.
Heshiiska Soma Oil and Gas iyo Soomaaliya xaggee ka xun yahay?
Weligaa dooro/digaag ma lagaaga gatay geel? Heshiiska waa sidaas. Soma Oil and Gas waxaa ka baxay lacag Doolar Mareekan ah 21 Milyan qiyaasta (in kastoo ay sheeganayso Doolar Mareekan 43 Milyan). Si kastaba ha ahaatee, lacag taas ama 21 ama 43 laguma beddelan karo 12 balook. Soma Oil and Gas waxaa faaiido u ah xataa 2 balook, laakiin in la siiyo 12 balook waa dooro ku gado hal geel ah.
Cashuurta Capital Tax Gain:
Soma Oil and Gas waxay timid Somalia mar laga baqayo badda Somalia, iskaba daayee in sahan iyo in la niyaysto shidaal laga qodo. Taas way ku ammaanan tahay Soma Oil and Gas. Dhinaca kale, waxay muujisay suurta-gal nimada in shidaal laga baaro badda Soomaaliya. In kastoo dadaal kaas ay sammaysay, haddana inta iyo mugga ay mudan tahay isla-shaqayn teeda waa inaan qiyaas ka haysano. Ma siin karno inay baaraan, kana soo saaraan shidaal 12 balook, ama 6 balook ama xataa 4 balook. Gorgortan xoog leh oo xanbaarsan maslaxadda waddanka waa in la tusiyaa shirkadda Soma Oil. Haddii 6 balook aan siino inay ka shaqeeyaan oo shirkado Farm-in ay keenaan, faaiidada ay ka helaan waa inaan cashuur ka qaadnaa, cashuur taas oo la dhaho Capital Gain Tax, la eg 35-50% faaiidada farm-in ka ay ka helaan.
Maraykanka 2da Diseembar 2018 George W Bush ayaa geeriyooday sacadda dalkaasi marka ay ahayd 22:10 oo ku beegneyd saaka wakhtiga bariga Afrika. sida uu sheegay afahayeen u hadlay qoyska.
Wuxuu ahaa madaxweynihii 41-aad ee Mareykanka sanadihii 1989-kii iyo 1993-dii.
Xilliggii uu ka talinayay Mareykanka waxaa lagu tiriyaa markii uu soo afjarmay dagaalkii qaboobaa iyo dagaalkii ugu horreeyay uu Mareykanka ku qaaday madaxweynihii Ciraaq Saddaam Xuseen.
Sanidiihii u dambeeyay xaalad caafimaad darro ayuu la il darranaa balse waxaa uu suurogashay inuu kasoo dhex muuqdo bulshada.
Bishii April,waxaa la geeyay isbitaal ,waxaana la sheegay inuu qabay xannuun dhanka dhiigaha ah, Xaaskiisa, Barbara ayaa toddobo bilood ka hor geeriyootay.
George Bush Jr oo isagana noqday madaxweynihii 43-aad ee Mareykanka ayaa shaaca ka qaaday in aabihiisa uu geeriyooday isla markaasna sheegay inuu ahaa aabe wanaagsan oo lahaa dabeecad
https://www.youtube.com/watch?v=i6m7FEsiPVM
https://www.youtube.com/watch?v=i6m7FEsiPVM
MUCAARADKU AAD MA U XANAAQSAN YIHIIN?
Qore: Garyaqaan Dr. Cabdulqaadir Tallman
Qof weyni waa inuu la soo shir tagaa fekrado iyo talooyin ay ka faaiideysan karaan dhegeystayaashu.
Caqli iyo xikmad noqon meyso hadal carruureed oo lagu soocelceliyaa shir kasta. Sida: (mucaaradku waa ay xanaaqsan yihiin) oo iyadaba laga soo minguuriyay oraahdii Trump ee ahayd “angry Democrats”. Isla ereyadaas Mareykanka laga soo caariyeystay oo lagu soo celceliyaa waxay marag ka noqonayaan in madaxweyne Farmaajo uusan hayn talo iyo tusaalooyin wax ku ool ah. Dal laguma maamulo facebook iyo ereyo laga soo amaahsaday maskax kale.
Dabcan mucaaradku way xanaaqsan yihiin oo waxay maalin joogta ah arkaan Farmaajo oo dalkii faraha ka sii bixinaaya.
MUCAARADKU WAA AY CAREYSAN YIHIIN, weliba waalli bay u careysan yihiin. Mana ahaba inay caro keliya ku ekaadaan ee waa inay la yimaadaan waxqabad Farmaajo lagaga badbaaninaayo waddankan.
Mucaaradku laftoodu ma aha mucaarad leh tayo iyo hal-abuur. Haddii kale, si sahlan bay Farmaajo uga tuuri lahaayeen xukunka. Ma adeerkiis Afweyne ayuu ka xoog badan yahay miskiinkan Farmaajo ah?
Laakiin mid baa jirta: weel maran biyo kama soo dhibcaan. Neef guranna, caano logama fadhiyo. Farmaajana looga ma fadhiyo feker iyo talo toona. Afar sano oo dalkan ka khasaartay weeye xukunkiisu. Ma xusuusataa heestii Maxamed Mooge ee aheyd:
anun baa garaad li’i, geelaan irmaaneyn, godol ugu dudaayee?
Nasiib daran Soomaali: ruux xanuunsan oo, sida la sheegay ee, la ildaran cudurka “autism”-ka oo daweyn u baahan, bay ka sugayaan inuu badbaadiyo dal ay soo diloodeen soddomeeyo sano oo colaad sokeeye iyo burbur ah.
Muxuu dal badbaadiyaa, waaba kaas dekedihii Soomaaliyeed u saxiixay Itoobiya. Haddana ku hadaaqaya: SOMALIA IYO
ITOOBIYA WAA HAL DAL. BAL GOORMAY NOQDEEN HAL DAL?
SAXIIXYADA FSRMAAJO, MA OGTAHAY IN BERRITO AY NOQON DOONAA WAX AY ITOOBIYA KAGA DOODI DOONTO MAXAMADAHA CAALAMIGA HORTOODA.
SOMALIA WAXAA BERRITO XUJO KU NOQON DOONTA: HESHIISKA WAXAA SAXIIXAY MADAXWEYNIHIINII LAGA AQOONSANAA DUNIDA.
WAXAAN IS-WEYDIIYAA: XIDHIBAANADA LABADA AQAL EE BARLAMAANKA KU JIRA IYO KUWA ISAGA KU HAREEREYSANBA, MA LAGA WAAYAY CID GARATA HALISTA NAGU SOO FOOL LEH? MA LAGA WAAYAY CID WADDANKA JECEL OO U HAWL GASHA BADBAADADIISA?
Itobiya oo awalba kaa dad iyo awood badneyd, kaa saaxiibbo badneyd, markii uu Farmaajo siiyay qiil sharci ah oo ay berri ku doodi karto, maxaad filaneysaa?
Sow lama xusuusto tii Eritreya ka raacday la midowgii ay la midoowday Itoobiya. Soddon sano oo dagaal bay Eritreeya ku qaadatay inay madaxbannaanideedii dib u kasbato.
Waxaa jirta Mareykanka inuu boqol sano ka hor Kuuba la saxiixday inuu saldhig ka sameysto Guantanamo Bay oo ku taal dalka Kuuba. Inkastoo ay Mareykanka iyo Kuuba dhex martay colaad xun oo gacan ka hadal gaadhay, haddana Kuuba Guantanamo Bay weli waxaa gacanta ku hayaa Mareykanka. Maxaayeelay saxiix hore ayaa ka dhacay Kuuba. Heshiis aad gashay oo aad saxiixday waa ku qabanayaa.
Farmaajo hadba safar buu galaa, heshiisyo ayuu soo saxiixa, warbixin kama keeno wixii uu soo saxiixay oo waa uu qariyaa.
Ma jirto cid ogsson heshiisyada uu soo saxiixay. Xataa kuwa isaga ku hareereysan buu ka qariyaa wixii heshiisya ah oo uu si’ sahal ah qalinka uugu soo duugay.
Farmaajo iska daa cid uu la socodsiiyo heshiisyada uu soo galay ee xata isaga laftisaa ayaan ogsooneyn waxa uu saxiixayo.
Ma xusuusataan sawirkii isaga iyo Abiy Axmed oo isla jooga garoonka diyaaradah Muqdisho oo uu nusa saac gudahooda Farmaajo ku saxiixay 18 hesghiisyo oo uu watay Abiy Axmed?
Farmaajo isaga oo aan xataa akhriyin buu saxiixayay waraaqaha heshiisyada. Inta laga saxiixday baa loola noqday Amiirka Imaaraadka Maxamed bin Zayid oo Addis Abeba ku sugaayay Abiy Axmed. Waa kolkii ay Imaaraadka Itoobiya siiyeen saddex bilyan oo doolar. Abiy Axmed baa naloo soo adeejiyay, nusa saac buuna hawshiisii kaga dhammeystay Farmaajo.
Heshiiisyadaa 18-ka ah, xataa nuqulkooda ma haysato Somalia. Ninkii loo saxiixay baa la raacay dayaaraddii sugeysay.
Heshiisyadaa waxaa ka mid ah, oo uu Farmaajo laftiisu inoo sheegay, (asagoo ku faanaya) heshiikii afarta dekadood loogu wareejiyay Itoobiya. Xataa nuqul kama haysanoo heshiisyadaa lagu saxiixay istaagga iyo garoonka dayaaradaha. Egg Abiy Axmed, geesiga hadda u soo kacay Itoobiya oo gashan shaar fudishaari ah baa goolkaas naga dhaliyay. Farmaajo koor iyo taay buu xiran yahay markaas. Balmuxuu ku diidayaa fudishaariyaha lagu yaqaan dalkiisa iyo dadkiisa oo uu xaran yahay Abiy Axmed? Abiy Axcmed fudishaariyaha wuxuu u sii xidhay weyneyn iyo qadderin uu u muujinaayay shacabka Soomaaliyeed. Farmaajana koor iyo taay buu sharaf mooday. Labadaas ruux si siman wax ma u qeybsan karaan?
Heshiisyada aad soo gashid, barlamaanka hor gee si” ay i ansixiyanna, Farmaajo waa lagala quustay. Wuxuu ka cararayaa doodda iyo fadeexada soo baxeysa.
Heshiisyadaas uu sahalka u saxiixayo Farmaajo, uu haddana qarinaayo, waa miinooyin qarxi doona dhawr sano ka bacdi.
Hurdada ha laga kaco ama ha la oggolaado qaranguur
WARARKA MAANTA 1da Diseembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu hanjabay inuu dili doono xildhibaankii si fiican u fashilan musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha kaasoo Wasaaradda Maalliyadda ku amray inay qarashaad si dadban ugu wareejiso akoontooyinkiisa dibadda? Maxayse ku bixisay $ 42 milyan ee laga baxshay Akoonkanka Bangiga Dhexe taasoo ay si dadban u maamushay Wasaaradda Maalliyadda Federaalka Soomaaliya? Maxayse tahay sababta keentay inuu Guddoomiye Ku-xigeenka Aqalka hoose uu soo saaro warqad lagu kala diraayo Guddigga Maalliyadda ee Aqalka Hoose ee Barlaamanka Soomaaliya? Maxauuse Aqalka Sare ee Dowladda Federaalka Soomaaliya uga hadli la yahay sharciga iyo dastuurka la iska tumanaayo? Yaa sharciga ka sareeya? Ma Kheyre? Mise Farmaajo? Yaa Soomaaliya xukumma? Ma Xeradda Xalane iyo AMISOM? Mise Dad aan diid, axdi iyo akhlaaq lahayn oo raba inay lacag dhacaan? Maxay kalsoonidii uga la laabteen 88% khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Meeqo Hay’addood oo sharci darro ah ayaa ku dhex shaqeeya Xerada Xalane? Meeqo Jaajuus iyo Hay’addo Jaajuus oo shisheeye ah ayaa ka dhex shaqeeya Xalane? Muxuuse Madaxweyne Maxamed Cabdilaahi Farmaajo u maamuli waayey xukunka dalka asagoo si dadban uu xukunka dalka u maamulo khaa’inul waddan Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yaasiin oo xiriir dhow la leh Urturka Al-Shabaab? Meeqo dad oo aan waxba galabsan ayuu wax ku yeelay guddaha magaalada #Muqdisho? Yaa maanta Ummadda ka qarin kara runta? Yuuse weli u xiran yahay Weriye Sare Nuur Shiikh Ismaaciil? Ha wiiqwiiqleeyso!
https://www.youtube.com/watch?v=SKOVqnCz9g8
Muqdisho 1da Diseembar 2018 Guddoomiyaha baarlamanka Soomaaliya Maxamed Mursal C/raxmaan ayaa si aan la fileyn kaga hadlay ciidamada dowladda Soomaaliya shalay ay geysay magaalada Baydhabo.
Guddoomiyaha baarlamaanka ayaa sheegay in madaxweynihii Koofur Galbeed Shariif Xasan Sheikh Aadan uu ka tagay ciidamo badan oo tayaysan kuwaasi oo xaqiijin kara amaanka magaalada Baydhabo ee gobolka Baay.
Wuxuu sheegay in arin aan la aqbali karin inay tahay ciidamada la geeyay magaalada Baydhabo, maadaama horey ay u joogeen ciidamo badan oo ku filan amaanka deegaanada doorashada ay ka dhaceyso.
“Deegaanka dowlad ayaa ka jirta, Shariif Xasan markuu meesha ka tagayay wuxuu ka tagay ciidamo badan oo tayeysan kuwaasi oo amaanka xaqiijin kara, ciidamadaasi inay sugaan amniga doorashada wey ku filan yihiin”
Guddoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya wuxuu sheegay in dadkii ka dambeeyay amarka ciidamada lagu geeyay magaalada Baydhabo lagula xisaabtami doono, waxii ka yimaada.
“Marka wax kaloo dheeri ah ma jirto, ciddii ka dambeysay amarka ciidamada lagu geeyay magaalada Baydhabo iyadaa lagula xisaabtamayaa”.
London 1da Diseembar 2018 C/fataax Ibrahim Cumar Shaaweey oo hadda ah agaasime ku xigeenka Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadaha ayaa booqasho ku yimid magaalada London ee dalka Ingiriiska, iyadoo sanado ka hor dowladda Ingiriiska ay u diiday inay siiso sharciga deganaanshaha UK.
Mr. Shaaweey oo hadda casuumaad dowladeed ku yimid ayaa booqashadiisa ay tahay mid uu magaalada London ugu qeyb gelaayo aqoon kororsi ku saabsan arrimaha socdaalka.
Shirkaan ayaa ka qeybgalaaya wakiilo ka socda Immigration-da dalal dhowr ah oo qaarada Afrika ah, waxaana uu madalayaa waaxda socdaalka iyo jinsiyadaha Somalia.
C/fataax Shaaweey ayaa mudo sanado ah ku noolaa magaalada London, isagoo dowladda Ingiriiska ka waayay deganaanshaha ama sharciga dadka magangelyo doonka ah ama kuwa baxsadka ah ee arrimo jira awgood dalalkooda ugu soo barara, hase ahaatee sanado kadib isaga tegay UK, isagoo dalkii ku laabtay. Arrinta dadka London ee aqoonta u leh C/fataax Shaaweey ayaa ah in dowladdii shalay sharciga u diiday in ay maanta casuumaad visa ah soo siiso isagoo weliba mas’uul ah.
Muqdisho 1da Diseembar 2018 Markii ay wasiirka dhallinyarada iyo cayaaraha ahna xildhibaan, Khadiija Maxamed Diiriye ay sheegtay in guddoomiyaha baarlamanka Maxamed Mursal Cabdiraxmaan uusan wax ka bedeli karin go’aanka uu ku xigeenkiisa ku kala diray guddiga maaliyadda, dad baan ayey la-yaab ku noqotay.
Hadalkeeda ayaa yimid ayada oo aad loo rumeysan yahay in Mursal ay keensatay xukuumadda, oo uusan qaadi karin go’aan ka dhan ah ra’iisul wasaaraha. Hase yeeshee wareysi uu siiyey VOA ayuu Mursal ku caddeeyey in wax walba oo laga xanto ay sax yihiin.
Mursal ayaa diiday inuu caddeeyo mowqifkiisa ku aadan kala dirista guddiga, wuxuuna sheegay inuu Muqdisho tegi doono, oo uu eegi doono warqadda lagu kala diray guddiga kadibna ku dhawaaqi doono go’aankiisa.
Su’aasha ayaa ah warqadda miyuusan weli arkin Mursal, mase waxa uu shaki ka qabaa sax ahaanshaheeda, haddiise ay sidaas jirto muxuu u bixiyey wareysi, oo uu ugu gaabsan waayey inuu marka uu warqadda arko kaliya uu jawaabi karo. Waxaa muuqata inuu doonayo inuu muujiyo inaan xafiiska Kheyre laga maamulin, haddana uusan ku dhiiran karin inuu sidaas caddeeyo.
Mursal ayaa sheegay inuusan ogolaan doonin in la sameeyo arrin ka baxsan sharciga iyo xeer hoosaadka baarlamanka, balse mar la weydiiyey waxa uu arrintaas sharciga ka qabo waxa uu diiday inuu caddeeyo.
Waxaa la weydiiyey “muxuu xeer hoosaadka ka qabaa in la kala diro guddiga” wuxuuna yiri “waxaan eegi doonaa xeer-hoosaadka” guddoomiyaha ma waxa uu inoo sheegayaa inuusanba aqoon xeeer-hoosaadka golaha uu maamulo oo uu u baahan yahay inuu eego?
Kasoo gudub, mar la weydiiyey cidda awoodda leh inay kala dirto guddiga, waxa uu sheegay in guddiga ay kala diri karto ciddii sameysay, uuna ku baxayo sidii uu ku yimid. Waa jawaab wanaagsan, balse markii la weydiiyey cidda guddiga sameysay, wuu ku dhiiran waayey inuu sheego, sababtoo ah waxaa halkaas laga heli lahaa jawaabta dadku is-weydiinayaan.
Tii ugu yaabka badneyd ayaa ahayd markii la weydiiyey “Maxaad sameyneysa haddii marka aad Xamar tagto aad ogaato in kala dirista guddiga ay sharci darro tahay oo aysan waafaqesneyn xeer hoosaadka?” waxay ahaan lahayd jawaab wanaagsan inuu yiraahdo “Haddii kala dirista aysan waafaqsaneyn sharciga waan diidi doonaa”, balse Mursal waa uu diiday inuu jawaab bixiyo.
Wareysiga uu siiyey VOA, waxa uu Mursal ugu talo-galay inuu ku muujiyo inuusan xukuumadda la-hayste u ahayn, balse waxa uu taa beddelkeeda ku xaqiijiyey in xaqiiqdii laga maamulo xafiiska Kheyre. Khadiijie Diiriye waa ay saxneyd, Mursal waxaa laga maamulaa xafiiska Kheyre.
Arjantiin 1da Diseembar 2018 Madaxweynaha Faransiiska Emanuel Macron ayaa muuqaal laga duubay isaga oo u digaya dhaxal-sugaha Sacuudiga Amiir Maxamed Bin Salmaan, markaasi oo si lama filaan ah ay kaamirada u qabatay.Labada dhinac ayaa wada-hadal aan rasmi ahayn uu ku dhinac yeeshay shirka dalalka dhqaalaha adduunka ugu sarreeya ee G-20 oo ka socda dalka Argentina.
Macron ayaa la maqlay isaga oo leh “Waan walaacsanahay, waan walaacsanahay….waan kuu sheegay”
“Haa, waad ii sheegay” ayuu ku jawaabay Amiir Maxamed, “Aad baad u mahadsan tahay” “Marnaba ima dhageysatid” ayuu yiri Macron.
“Maya, dabcan waan ku dhageystaa” ayuu ku jawaabay Maxamed Bin Salmaan, oo dhoola caddeynaya kadib markii uu dareemay in kaamiro ay duubeyso.
“Sababtoo ah waan kuu sheegay. Aad ayey muhiim kuugu ahayd” ayuu yiri Macron oo dhoola caddeynaya ka hor inta uusan billaabin inuu ka durqo amiirka.
Macron ayaa markaas yiri wax aan la maqal, balse Maxamed Bin Salmaan ayaa ku jawaabay “Waa caadi, wax waan ka qaban karaa”
Xoogaa kadib ayaa Macron la maqlay isaga oo leh “Waxaan ahay nin ka dhabeeya wixii uu yiraahdo”
Lama yaqaan waxa ay ku saabsaneyd sheekadooda balse madaxtooyada Faransiiska ee Élysée Palace ayaa sheegtay in labada hoggaamiye ay muddo shan daqiiqo ah wada-hadleen, islamarkaana Macron uu Amiirka u gudbiyey farriin adag oo ku saabsan dilka weriye Jamaal Khaashuqji iyo inuu xal u helo dagaalka Yemen.
Muqdisho 1da Diseembar 2018 Dowladda Soomaaliya ayaa sheegtay in iyada oo kaashaneysa saaxiibadeeda caalamiga ah howlgal ay ka fuliyeen deegaanno ka tirsan gobolka Baay ku dileen Sagaal xubnood oo ka tirsan Ururka Al-shabaab.
Wasaarradda Warfaafinta Dhaqanka iyo Dalxiiska dowladda Soomaaliya ayaa war ay soo saartay ku sheegtay in howlgalka uu dhacay 30kii bishii November maalintii shalay.
Weerarkan oo ahaa sida ay Wasaarraddu sheegtay mid qorsheysan lagu bartillmaameedsaday saldhigyo Al-shabaab ay ku lahaayeen deegaannada la weeraray, islamarkaana lagu dilay Sagaal xubnood oo ka tirsanaa Al-shabaab.
Wasaarradda ayaa intaa ku dartay in dowladda Soomaaliya ay sii wadi doonto howlgallada ka dhanka Al-Shabaab ee gobolka Bay, waxaana ay intaasi kusii dartay in howlgalkaan uu daba socday howlgallada maalmihii lasoo dhaafay ka socday gobolka Mudug.
Maalmihii ugu danbeeyayba waxaa sii xoogeysanayay weerarrada cirka iyo dhulka ah ee lagu bartilmaameedsanayo fariisimaha Al-shabaab ee gobollada Koonfurta iyo Bartamaha dalka Soomaaliya
UK 1da Diseembar 2018 Wasiirkii wasaaradda cilmiga sayniska iyo Jaamacaddaha dalka UK Sam Gyimah ayaa is casilay wuxuuna sheegay in isaga oo ay wanaag ka tahay uusan taageeri karin heshiiskan ka bixitaanka Britain ee Midawga Yurub.
iscasilaada Wasiirka ayaa timid ka dib markii Theresa May ay ku dhawaaqday in ay heshay taageerada golaha wasiirrada ee heshiiska, islamarkaana baarlamaanka la horgeyn doono qorshaha ka bixitaanka Midowga Yurub ee UK.
Waa Wasiirkii Todobaad oo iscasilay Bishaan Gudaheeda ,taasoo ku dhigan in wasiiradda ay kasoo horjeedaan qorshaha ka bixitaanka UK.
Tiro wasiirro ah ayaase la fahamsan yahay in ay sheegeen hadallo ka dhan ah arrintaas.
Hogaamiyaha xisbiga shaqaalaha ee dalkaasi Mr Corbeyn ayaa May iyo maamulkeeda ku dhaliilay in ay ka gaabiyeen dardar gelinta qorshaha BREXIT oo uu sheegay in ay dadka reer Britain u sheegtay in ay ahmiyad gaar ah siin doonto qorshahaasi.
Waxaa la fahansanyahay in May aynan sidii loo baahnaa wax ugu qaban qorshaha BREXIT waxaana xusid mudan in Reisulwasaarihii kaga horeeyey xafiiska Mr Cameroon in uu xilka u baneeyey sidii loo hana qaadi lahaa ka bixitaanka Britain ay isaga baxayso dalalka midowga Yurub.
SouthWest State 1da Diseembar 2018 Kaddib Khilaaf ka dhashay ciidammo maalintii shalay dowladda federaalka Soomaaliya ay u dirtay magaalada Baydhabo ayaa dhinaca kale marka la eego mas’uuliyiin ka tirsan maamulka Koonfur Galbeed waxaa ay warbaahinta u sheegeen in ciidamadaasi yihiin kuwo ay iyagu codsadeen si ay uga qeybqaataan sugida Amniga, Wasiirka Amniga maamulka Koonfur Galbeed Xassan Xusseen Eelaay oo la hadlay Warbaahinta VOA ayaa sheegay in ciidamadan yihiin kuwo ka qeybqaadanaya sugida Amniga doorashada, madaama ayuu yiri Al-shabaab isku dayayaan in ay carqaladeeyaan deegaannadan.
‘’Waan ogtihiin kooxaha cadowga waxaa ay xoojiyeen weerarraddoodii shalay ayaa ugu danbeysay waxaa ay weerar ku soo qaadeen deegaanka KoofGuduud, sidaa daraadeed ciidamadan Annaga ayaa ka dalbanaya dowladda waxaa ay ka qeybqaadan doonaan dagaalka lagula jiro Al-shabaab’’ ayuu yiri Wasiirka,.
Mar uu soo hadal qaaday jawaabtii uu guddoomiyaha Golaha shacabka Soomaaliyeed Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan ka bixiyay ciidamada la geeyay magaalada Baydhabo ayuu yiri’’ Dabcan Annaga dowlad ayaan weydiisanay ciidamada, guddoomiye Mursal –na dowladda ayuu ka tirsan yahay, sidaa daraadeed haddii ay mas’uuliyiinta dowladda wax kale ka dhaxeeyaan waa in ay iyagu is raad-sadaan.
Guddoomiyaha Golaha Shacabka Soomaaliya Maxamed Mursal oo aragtidiisa ciidamada ka hadlay ayaa sheegay in tallaabo qalad uu u arkayo ciidamadii horay u joogay Baydhabo kuwo kale lagu sii kordhiyo, taasoo keeni karta ayuu yiri carqalad iyo qalqal ku imaan kara doorashada.
Dowladda federaalka Soomaaliya gaar ahaan Wasaarradda Amniga Gudaha wali kama aysan hadal ciidamadan la geeyay Baydhabo.
Muqdisho 1da Diseembar 2018 Maxkamada Darajada koobaad ee ciidamada qalabka sida ayaa xukun adag oo xabsi ah ku riday askari katirsanaa ciidanka Milatariga Soomaaliya oo la qabtay isaga oo dhac ka geesanayay Suuqa Bakaaraha.
Xukun Xasan Abshir ayaa kamid ahaa ciidanka Milatariga Soomaaliya ee ku sugnaa Aaga Dhanaane ee gobolka Shabeelaha Hoose , waxaana askarigan la sheegay in uu kasoo dhuuntay ciidankii uu katirsanaa kadibna dhac ka bilaabay Muqdisho.
Ciidamada amaanka ayaa askarigan burcadka ahaa ka soo qabtay suuqa weyn Bakaaraha, waxaana xilligaasi uu Ku guda jiray dhac uu ugeysanayay muwaadiniinta Soomaaliyeed ee usoo shaqa tegay Suuqa Bakaaraha.
Howlgalkii lagu qabanayay askarigan waxaa ku dhintay nin kale oo burcad ah oo la socday, waxaa sidoo kale ciidamada amaanka ka baxsaday walina baadi goob ugu jiraan nin kale oo burcadka la socday.
Garsoorayaasha ayaa ugu dambeyn go’aan Ku gaaray in lagu xukumo Xukun Xasan Abshir 8-sano oo Xabsi Ciidan ah, sida uu u sheegay dhammaan ka qeyb galayaasha dacwadda Dhamme Maxamed Cabdi Muumin.
Maxkmada Darajada koobaad ee ciidamada qalabka sida ayaa sheegtay in askarigan xukunka lagu riday uu racfaan ka qaadan karo hadii uusan ku qanacsaneyn xukunka lagu ridayWho is in Real Political Hostage Situation now? And who hijacked the Speaker of the Somali Federal Lower House Parliament MP Hon. Mursal Sheikh?
Yaa la hayste u yahay Guddoomiyaha Aqalka Hoose ee Barlamaanka Soomaaliya Mudane Mursal Shiikh oo hawlihii iyo shaqadii loo doortay asagoo soo jeeda ay si aan sharciga waafaqsanayn ugu shaqaysanayaan rag farabadan?
WARARKA MAANTA 30ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu hanjabay inuu dili doono xildhibaankii si fiican u fashilan musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha kaasoo Wasaaradda Maalliyadda ku amray inay qarashaad si dadban ugu wareejiso akoontooyinkiisa dibadda? Maxayse ku bixisay $ 42 milyan ee laga baxshay Akoonkanka Bangiga Dhexe taasoo ay si dadban u maamushay Wasaaradda Maalliyadda Federaalka Soomaaliya? Maxayse tahay sababta keentay inuu Guddoomiye Ku-xigeenka Aqalka hoose uu soo saaro warqad lagu kala diraayo Guddigga Maalliyadda ee Aqalka Hoose ee Barlaamanka Soomaaliya? Maxauuse Aqalka Sare ee Dowladda Federaalka Soomaaliya uga hadli la yahay sharciga iyo dastuurka la iska tumanaayo? Yaa sharciga ka sareeya? Ma Kheyre? Mise Farmaajo? Yaa Soomaaliya xukumma? Ma Xeradda Xalane iyo AMISOM? Mise Dad aan diid, axdi iyo akhlaaq lahayn oo raba inay lacag dhacaan? Maxay kalsoonidii uga la laabteen 88% khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Meeqo Hay’addood oo sharci darro ah ayaa ku dhex shaqeeya Xerada Xalane? Meeqo Jaajuus iyo Hay’addo Jaajuus oo shisheeye ah ayaa ka dhex shaqeeya Xalane? Muxuuse Madaxweyne Maxamed Cabdilaahi Farmaajo u maamuli waayey xukunka dalka asagoo si dadban uu xukunka dalka u maamulo khaa’inul waddan Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yaasiin oo xiriir dhow la leh Urturka Al-Shabaab? Meeqo dad oo aan waxba galabsan ayuu wax ku yeelay guddaha magaalada #Muqdisho? Yaa maanta Ummadda ka qarin kara runta? Yuuse weli u xiran yahay Weriye Sare Nuur Shiikh Ismaaciil? Ha wiiqwiiqleeyso!
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018 Dad badan oo Soomaaliyeed ayaa aad uga fal celiyay dhaqan cusub oo ciidamada dowladda Soomaaliya ay ka bilaabeen qaar kamid ah degmooyinka Gobolka Banaadir.
Askarta oo ah kuwo cusub ayaa bilbaabay inay toogtaan dhalinyarada lagu eedeeyo inay dhacaan mobeylada ay dadweynaha wataan, waxaana la arkayay marar badan iyaga oo muuqaalo ka duubaya dhalinyarada dhiig baxaysa.
Dhaqankaasi ayaa dad badan oo Soomaaliyeed siyaabooyin kala duwan uga falceliyeen waxaana ay sheegeen inuu yahay mid cusub oo fool xumo ku ah ciidanimada iyo dhaqanka Soomaalida.
Dadka ayaa sheegay in wax lala yaabo ay tahay in dhalinyarada mobeylada dhaca isla goobta lagu toogto, laakiin dadka dilalka geysta ay ka baxsadaan goobta iyadoo waliba ciidamada ay joogaan mararka qaar.
Waxay sidoo kale ay sheegeen in dadka cadowga ah ee dhibaatada geysta lagu hayo saldhigyada, laakiin dhalinyaro laga yaabo inay daruufo arintaan u geysteen in isla goobta lagu toogto.
Masuuliyiin ka tirsan gobolka Banaadir ayaa kasoo muuqday muuqalaada qaar, iyaga oo dhalinyarada la toogtay oo dalbanaya in la badbaadiyo ay u diidayaan in goobta laga qaado.
Wali magaalada Muqdisho kama dhicin in la toogto ruuxa geysta dilka dadka shacabka iyo madaxda dowladda, laakiin waxaa inka badan seddex jeer dhacday in la toogto dhalinyaro mobeylo dhaceysa.
Walow ciidamada ay wax badan ka qabteen dhaca joogtada ee laga geysan jiray Suuqa Bakaaraha, haddana isla Suuqa bakaaraha waxaa ka dhacda in dad lagu dilo, kuwii dilayna ay ka baxsadaan goobta.
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018 KHILAAF ka dhex-oogan Mursal iyo Muudeey oo bannaanka usoo baxay. Waxaa bannaanka u soo baxay kaladuwanaanshaha aragtida guddoonka golaha shacabka ee kusaabsan kala diristii Guddiga Miisaaniyadda, Maaliyadda, Qorsheynta iyo La xisaabtanka Golaha Shacabka Baarlamaanka Somaliya, waxaana saacadihii danbe baraha bulshada la soo dhigay doodo Sharci ah oo go’aankaas la xiriira.
Gudoomiye kuxigeenka Koowada ee Golaha Shacabka C/Wali Ibraahim Muudeey, ayaa 28-kii bishan kala diray Guddiga Maaliyada sababao la xiriirtay saameynti iyo doodii ka dhalatay warbixintii Guddiga Maaliyadda ka soo saareen musuq maasuq lagu sameeyay miisaaniyadda dalka, Sidaaw waxaa qabo Xildhibaano.
Qoraal ka soo baxay Kusimaha Guddoomiyaha Baarlamaanka ahna Guddoomiye kuxigeenka 1aad ayaa lagu kala diray Guddiga, iyada oo Gudoonku sheegay inuu soo dhisi doono Guddi cusub
C/qaadir Maxamed Nuur Jaamac oo ah La Taliye sare oo ka tirsan xafiiska Guddoomiyaha baarlamaanka Somalia, ayaa sharci darro ku tilmaamay talaabada uu qaaday Muudeey, isagoo xusay in xeer hoosaadka baarlamaanka dhigayo in Gudidga Malaiyada ay kala diri karaan oo kaliya Golaha Shacabka.
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018 Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur oo ka mid ah guddiga maaliyadda baarlamanka Soomaaliya ee maanta la kala diray ayaa sheegay in guddoomiyaha baarlamanka Soomaaliya uusan waxba ka ogeyn arrintan.
Guddoomiye Mursal ayaa ku sugan dalka Turkiga oo uu howl-shaqo ku joogo, waxaana maanta guddiga kala diray ku xigeenkiisa kowoaad Cabdi Weli Ibraahim Muudey.
Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur oo ahaa xoghayaha guddiga, ayaa sheegay inuu xiriir la sameeyey guddoomiye Mursal, una xaqiijiyey in arrintan ay tahay mid sharci darro ah oo uusan waxba ka ogeyn.
“Mursal wuxuu ii sheegay inuusan ogeyn arrintan, waana mid u gaar ah guddoomiye ku xigeenka koowaad Muudeey iyo kan labaad Mahad Cawad oo ku xiran ra’iisul wasaare Kheyre” ayuu ku yiri Cabdullaahi Maxamed Nuur oo wareysi uu siiyey VOA.
Si kastaba, Mursal ayaan weli si rasmi ah arrintan uga hadal, kamana jawaabin xiriir ay la sameysay Caasimada Online.
Mursal ayaa aad loo rumeysan yahay inuu ku xiran yahay xukuumadda oo markii horeba kursiga ku fariisisay kadib markii dagaal siyaasadeed uu ku qasbay guddoomiyihii hore Jawaari inuu is-casilo. Waxaa la dhowri doonaa jawaabtiisa
Baydhabo 30ka Oktoobar 2018 magaalada Baydhabo ayaa sheegaya in musharax Cabdicasiis Lafta Gareen uu ka niyad jabay sida ay u socdaan arrimaha doorashada ,gaar ahaan rabitaanka Digil iyo Mirifle.
Lafta Gareen ayaa ilaa 4 jeer ku hungoobay inuu la kulmo odayaasha dhaqanka ee Digil iyo Mirifle, waxaana la sheegay iney taasi walaac badan ku abuurtay.
Mid ka mid ah odayaasha dhaqanka ayaa sheegay in Digil iyo Mirifle qaadan karin madaxweyne magac u yaal ah o ula jeedo Cabdicasiis Lafta Gareen.
Qaar ka mid ah xubnihiisa ololaha doorashada ayaa laga soo xigtay in markii ay diideen in odayaashu ay la kulmeen Lafta Gareen iney bilaabeen in dad iska caadi ah ay arrimaha qabiilada kala shiraan.
iro labo jeer ah ayaa laga diiday Baydhabo iney ka dhacaan isu soobax loo abaabulay in lagu taageero Lafta Gareen, dadka deegaanka ayaana diiday oo u arka nin maqaar saar ah oo u shaqeynaya shaqsiyaad iyo beelo kale.
Villa Soomaaliya ayaa la aaminsan yahay iney lacag badan ku bixineyso sidii loo dooran lahaa Lafta Gareen ,laakiin ilaa hada waxey ka iibin la’a yihiin bulshada reer Koonfur Galbeed.
Nabadoon Caliyoow Isaaq ayaa yiri “Xildhibaanada waa la iibsan karaa laakiin rabitaanka shacabka Koonfur Galbeed lama iibsan karo, sidaa ha ogaato Dowlada dhexe”.
Diidmada Digil iyo Mirifle ay diideen musharax Cabdicasiis Lafta Gareen ayaa laga yaabaa iney badasho mowqifka Villa Soomaaliya ee doorashada Koonfur Galbeed, madaama ay masuuliyad daro tahay in shacabka lagu qasbo qof ay diidan yihiin.
Galkacyo 30ka Oktoobar 2018 Taliyihii hore ee ciidamada xooga dalka Generaal Cabdiweli Jaamac Warsame Gorod ayaa sheegay inuu ku guuleystay heshiisiinta beelo ku dagaalamay deegaano ka tirsan gobolka Galgaduud.
General Gorod, ayaa sheegay in dadaaladii ugu dambeeyay ee ay ka wadeen degmada Balanbale ee gobolka Galgaduud ay ugu suuro gashay inay ku guuleystaan dhexdhexaadinta beelaha halkaasi ku dagaalamay.
Arintaasi waxaa isaga iyo xubno kale u wakiishay dowladda Soomaaliya, iyadoo la doonayay in heshiis rasmi ah la kala dhex dhigo beelo marar badan ku dagaalamay deegaanada hoostaga degmada Balanbale.
Beelahaasi ayaa isku haya arimo la xiriira dhul daaqsimeed iyo ceel biyoodyo, waxayna iska dileen dad badan, sida odayaasha dhaqanka ay sheegeen.
Wuxuu taliyaha sheegay in dhawaan ciidamo ka tirsan dowladda Soomaaliya oo u badan meletari la geyn doono deegaanada lagu dagaalamay, si ay kaga qeyb qaataan xaqiijinta amaanka deegaanka.
“Waxaa lagu heshiiyay in ciidamada la kala qaado, kadib waxaa loo gudbi doonaa waxii yaraa ee lagu dagaalamay in la xaliyo, qorshe dowladda u dajisay ee hub ka dhigis ah waa mid dowladda ku xiran, waxaa meel walbaa la dhigayaa ciidamo nabadda ilaaliya meletariga ayayna u badnaanayaan”ayuu yiri Gen Gorod.
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018Xukuumadda Soomaaliya ayaa sheegtay in si loo ilaaliyo midnimada umadda Soomaaliya muhiim tahay dardragalinta wada hadalladii lala lahaa Somaliland oo sheegtay in Soomaaliya inteeda kale ka go’day 1991kii. Wasiir ku-xigeenka Wasaarradda Batroolka Xukuumadda Soomaaliya ayaa warbaahinta u sheegay in kulankii shalay ee Golaha Wasiirradda looga dooday qodobkan la xiriira midnimada Ummadda Soomaaliyeed sidaa daraadeed leysla gartay muhiimadda leedahay in la soo nooleeyo lana dardargaliyo wada hadaladdii lala lahaa Somaliland.
Balse dhinaca Somaliland marka la eego madaxweyne Muuse Biixi Cabdi ayaa sharuud ku xiray wada-hadallada isaga oo sheegay in marka hore looga baahan yahay Dowladda Soomaalya in ay aqoosanato madax-bannaannida Somaliland.
Wada-hadallada labada dhinac oo muddo dheerba soo socday ayaan wax natiijo ah ka soo bixin, marka laga reebo kulmo ay isku arkeen madaxda iyo mas’uuliyiinta labada dhinac oo ka kala dhcay dalka dibeddiisa.
Shabeele Hoose 30ka Oktoobar 2018 Ciidamada dowladda Soomaaliya oo maalmihii ugu dambeeyay howlgalo adag ka waday gobolka Shabeelaha Hoose ayaa gacanta ku dhigay xubno ka tirsan Al Shabaab iyo miinooyin ay aaseen.
Ciidamada ayaa baaritaanka ka sameeyay deegaanka Gendershe, Dhanaane iyo Jilib Marko oo ka wada tirsan gobolka Shabeelaha Hoose, waxaana ciidamada ay doonayaan inay xaqiijiyaan amaanka waddooyinka ay howlgalka ka wadeen.
Taliyaha Guutada Koowaad ee ciidamada xooga dalka Axmed Aadan, ayaa sheegay in ciidamada Dowladda ay ku guuleysteen qabashada 18 xubnood oo ka tirsan Al Shabaab iyo inay miinooyin badan ka saaraan waddooyinka ay ku aaseen.
Howlgalka ka socdo dhanka Xeebta ee gobolka Shabeelaha Hoose ayuu sheegay inay ku guuleysteen ciidamada amaanka inay Al Shabaab ka saaraan deegaano badan oo gobolka ka tirsan.
Dhawaan deegaanka Dhanaane ee Gobolka Shabeellada hoose waxaa booqday Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed S/gaas, Daahir Aadan Cilmi (Indha qarshe), isaga oo halkaasi kaga dhawaaqay dagaal ka dhan ah Al Shabaab.
WARARKA MAANTA 29ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa kamid ah jaajuustiin Soomalida ah ee u shaqaynaysay #TPLF #Ethiopia oo weli ka dhex shaqaynaaya xukuummadda fashilantay ee #Soomaaliya? Maxay tahay sababta uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xaday lagac dhan $ 42 milyan? Maxayse tahay sababta uu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” uga codsaday Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh “Bakhti-Uroone” inuu kala diro guddigga maalliyadda ee aqalka hoose? Yaa Soomaaliya xukumma? Ma Soomaali mise shisheeye ah xogga ku haysta xarunta Xalane? Meeqo shisheeye ah ayaa ku nool ama si sharci-darro ah uga dhex shaqaynaysa Soomaaliya gaar ahaan #Muqdisho? Yaa u dhaartay inay kaarajinaayaan Xildhibaannadii Guddigga Maalliyadda ee fashilay sida loo dhacay maalliyadda iyo dakhliga soo galay dalka? Yaa maanta runta qarin kara? Maxayse beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqallo u gacan geliso Dowladda Soomaaliya ayagoo ogaaday si khaldan inay u kala xadeen dhaqaalihii ay siisay Boqortooyadda Sacuudi Carabiya? Maxayse labada aqal ka yeeli doonaan jaajuusiinta la kashifay inay cadowga u shaqaynaayeen? Yaa maanta runta qarin kara?
Muqdisho 29ka Oktoobar 2018 Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur oo ka mid ah guddiga maaliyadda baarlamanka Soomaaliya ee maanta la kala diray ayaa sheegay in guddoomiyaha baarlamanka Soomaaliya uusan waxba ka ogeyn arrintan.
Guddoomiye Mursal ayaa ku sugan dalka Turkiga oo uu howl-shaqo ku joogo, waxaana maanta guddiga kala diray ku xigeenkiisa kowoaad Cabdi Weli Ibraahim Muudey.
Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur oo ahaa xoghayaha guddiga, ayaa sheegay inuu xiriir la sameeyey guddoomiye Mursal, una xaqiijiyey in arrintan ay tahay mid sharci darro ah oo uusan waxba ka ogeyn.
“Mursal wuxuu ii sheegay inuusan ogeyn arrintan, waana mid u gaar ah guddoomiye ku xigeenka koowaad Muudeey iyo kan labaad Mahad Cawad oo ku xiran ra’iisul wasaare Kheyre” ayuu ku yiri Cabdullaahi Maxamed Nuur oo wareysi uu siiyey VOA.
Si kastaba, Mursal ayaan weli si rasmi ah arrintan uga hadal, kamana jawaabin xiriir ay la sameysay Caasimada Online.
Mursal ayaa aad loo rumeysan yahay inuu ku xiran yahay xukuumadda oo markii horeba kursiga ku fariisisay kadib markii dagaal siyaasadeed uu ku qasbay guddoomiyihii hore Jawaari inuu is-casilo. Waxaa la dhowri doonaa jawaabtiisa
Muqdisho 29ka Oktoobar 2018 Xildhibaan Cabdullaahi Maxamed Nuur oo ka mid ah guddiga maaliyadda baarlamanka Soomaaliya ee maanta la kala diray ayaa sheegay inay tahay sharci-darro oo aan guddiga la kala diri karin.
Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa sheegay in iska daa guddoon’e, xitaa golaha guud ee baarlamanka uusan kala diri karin gudidga, sida ku cad xeer hoosaadka baarlamanka.
Xildhibaanka ayaa sheegay in sababta loo kala diray guddiga ay tahay warbixintii xukuumadda ku eedeysay musuq-maasuqa ee guddiga uu soo saaray toddobaadkii tegay.
“Dalka waxaa ka jira xukuumad aan ogoleyn in lala xisaabtamo, ee ma ahan inay ku jawaabto in guddiga la kala diro” ayuu yiri Cabdullaahi Maxamed Nuur.
Hirshabelle State 29ka Oktoobar 2018 Maamulka Degmada Buulobarde ee gobolka Hiiraan ayaa sharaxaad dheeri ah ka bixiyay amaanka garoonka diyaaradaha ee magaaladaasi oo maalmahaan qaraxyo ay ka dhex dhacayeen.
Gudoomiye ku xigeenka dhinaca amniga ee Gobolka Hiiraan Cabdiraxiim Muxumed Taakoy ayaa isaga oo la hadlay VOA wuxuu sheegay in ciidamada Al Shabaab ay habeenkii ay maamulaan garoonka diyaaradaha maalintiina ciidamada Jabuuti, sida uu hadalka u dhigay.
Guddoomiyaha ayaa sheegay in Al Shabaab ay waxyaabaha qarxa ku aaseen garoonka diyaaradaha iyo agagaarkiisa, waxaana mid kamid ah miinooyinkaasi ku dhintay askari ka mid ah ciidamada Jabuuti.
Maraykanka 29ka Oktoobar 2018 Isaga oo ka hadlay dhinaca amaanka ayuu sheegay in Al Shabaab marar badan ay weeraro qorsheysan ka geysteen degmada iyo deegaano dhowr ah oo hoostaga, maadaama hareeraha magaalada ay ku xoogan yihiin.
“Haddii aan warbixin ka bixiyo xaalada amaan, maanta waa wanaagsan tahay, shalay ayay qaraxyo garoonka geliyeen iyagii ayaana ku dhintay, haddana xaaladeena waa wanaagsan yahay”ayuu yiri Guddoomiye ku xigeenka amniga.
Dhinaca kale Guddoomiye ku xigeenka ayaa sheegay in Al Shabaab badan oo doonayay inay Zakawaad ka qaadan dadka deegaanka lagu laayay deegaanka Ceel-cadde oo hoostaga degmada Farlibaax ee gobolka Hiiraan.
Al Shabaab ayaa go’doomiyay muddo sanad ku dhow degmada Buulobarde ee gobolka Hiiraan, waxaana yar dhaqdhaqaaqa ganacsi ee degmadaasi.
Nin Soomaali ah oo ku nool magaalada Seattle ee dalka Mareykanka ayaa lagu eedeeyay Dambi naceyb ah kadib markii dacwad oogayaashaay sheegeen inuu isku dayay inuu raacdeysto labo ruux oo ku sugnaa macbad Yahuudeed ku yaala magaalada Los Angeles.
Maxamed Maxamed Cabdi oo 32 jir ah ayaa ku qeylinayay labada ruux, kala duwanaanshahooda xagga diinta darteed, isagoo kaga soo baxay dariishada gaarigiisa, waxaana uu isku dayay inuu waxyeeleeyo, sida ay sheegeen qareenada xafiiska magaalada Los Angeles, waxaana la sheegay labada ruux oo wada dhinaceeda ku lugeynayay inaysan waxyeelo gaarin.
Maxamed ayaa intii uu ku mashquulsanaa labada ruux wuxuu ka baxay wadadii uu ku socday, waxaana uu ku dhacay gaari gale, sida ay sheegeen saraakiisha booliska, iyadoo isla goobta lagu xiray.
Waxaa Maxamed lagu eedeeyay labo dambi oo hal mar dhacay, kan koowaad oo ahaa fal naceyb ah iyo kan labaad oo ahaa inuu gaarigiisa ku dhacay mid kale, waxaana la sheegay inuu galay dambi aan dhiig ku daadan.
Qareenka u doodayay Maxamed oo maxkamadda ay u qabatay Micheal R, Enger, ayaanan wax jawaab ah ka bixin kiiska loo heysto Maxamed.
Maxamed, oo lagu sii deyn karo damaanad dhan $500,000, ayaa suuragal ah inuu wajaho xabsi sideed sano iyo sideed bilood ah oo uu ku qaadanayo gobolka, sida qaadiyaasha ay sheegeen.
Maxamed ayaa ku dhashay magaalada Muqdisho, laakiin wuxuu ku nool yahay dalka Mareykanka oo dhalasho uu ka heysto, sida uu sheegay Frank, waxaana booliska ay sheegeen in markii la wareysanayay uu qariyay xog badan oo ku saabsan isaga, isagoo magaciisa ku sheegeen Maxamed Maxamed Cabd
https://www.youtube.com/watch?v=ch74mYv7TsE
WARARKA MAANTA 27ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xaday lagac dhan $ 42 milyan? Muqdisho 27ka Oktoobar 2018 Sida ay shaaciyeen gudigii uu Aqalka Sare u xil saaray xalinta khilaafkii u dhexeeyey dowladda Federal-ka ah iyo dowlad goboleedyada, waxaa la dhammeeyey khilaafkii u dhexeeyey labada dhinac. Inkastoo labada dhinac aysan weli war kasoo saarin.
Arrinta ayaa ku soo aadeysa xilli ku dhawaad sanad uu muran weyn u dhexeeyey dolwadda dhexe iyo maamulada oo xataa gaaray in uu meesha ka boxo wada shaqeyntii u dhexeeysay.
Maamulada waxa ay sameysteen gole iskaashi iyo guddoomiye metala, hase ahaatee waxaa ka baxay laba ka mid ah kuwii sameeyey golaha sida Madaxweynaha Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare iyo Shariif Xassan oo ay dowladda ka taqalustay.
Sida uu warbaahinta la wadaagay Fareelo oo ah Senator loona igmaday In uu hoggaamiyo gudigii Aqalka ee u kala dabqaadayey labada dhinac, maamulada waxa ay si guud oo cabasho ah u soo gudbeen sideed qodob halka mid walba gaar kuwo isaga u gooni ah soo bandhigay oo ay ka tabanayaan dowladda dhexe. Hase ahaatee, dhammaan qodobada ay soo bandhigeen, marka si qotodheer loo qiimeeyo, waxaa soo baxeysa in maamulada aysan la gole imaan wax lagu qanco ilaa ay ka gaadhay ‘Wax aad sheegto ha waayin”, oo ay is-dhiibeen.
Aan is dul taagno qodobadii ugu diciifsanaa ee ay la gole yimaadeen maamulada
1 – Ka howlgelidda dhismaha ciidama qaranka iyo sugidda amniga.
Haddii aad qodobkan is dul taagto waxaa ku soo baxaya in maamulada aysan ahayn kuwo waaqici ah ama xushmeynaya garaadka bulshada Soomaaliyeed, waayo, waxaa marag ma doonta ah in xukumadda hadda jirta tahay tii ugu horreeysay oo ahmiyadda kowaad siisa dib u dhisidda ciidamada qalabka sida, sirdoonka iyo Booliska.
Madaxweyne Farmaajo waxa uu dhisay gudiga Amniga Qaranka oo ay qeyb ka yihiin Maamul Gobolleedyada, guddigaas waxaa la’isla meel dhigay qodobo badan oo wax ku ool Qaranka u ahaa, hase ahaatee, khilaafkii ay dhaliyeen Maamulada ayaa hakad galiyey.
Ma ahayn qodob mudnaa in ay la horyimaadaan bulshada Soomaaliyeed! Waxaa sidoo kale xusid mudan, in mucaaradka, gaar ahaan xildhibaan Axmed Macalin Fiqi oo ka mid ah kuwa u durbaan tumayey Maamulada uu dowladda Farmaajo ku eedeeyey in ay xoogga saartay dhisidda ciidamada taasna tahay tusaale kalitalisnimo! Ogow, waa markii ugu horreeysay 27 sano kaddib oo ay ciidamada mushaar toos ah qaataan.
2 – Ka heshiinta qaabka doorashada guud ee 2021-ka iyo dhismaha axsaabta.
Lagama heshiin nidaamka doorasho!? Waa qodob mudan in lagu qoslo! maxaa laga heshiiyey kulankii ugu dambeeyey ee ay dowladda iyo dowlad gobolleedyada ku yeesheen Baydhabo? Miyaan laga heshiin In 2021 nooca doorasho ay noqoto MID XIRAN (Proportional representation)? Haddii aan la’isku waafaqinse, maxay shirkii Baydhabo loogu xusi waayey in aan lagu heshiin ama ay bulshada ugu sheegi waayeen?
Dhammaan su’aalahaas waxa ay jawaab uga baahin yihiin hoggaamiyeyaasha hadda ku haray maamulada ee ka tirsanaa Golihii Iskaashiga Maamulada!
3 – Faragelin la’aanta doorashooyinka maamullada iyo kuwa dowladda dhexe
Halkee ayey dowladda farogelineysaa? Djibouti, Kenya mise Uganda? Dowladda Federal-ka ah iyada ayaa u leh awood dastuuri ah in ay korjoogteyn ku sameyso dhaq dhaqaaqyada maamulada hoos yimaada marka laga soo tago afarta waaxood ee ay iyada kaliga ku tahay.
Dabcan, dareenka iyo rabitaanka shacabka, dowladda dhexe kama hor imaan karto laakiin waa haddii ay ku qanacsan yihiin! Shariif Xassan, Madoobe iyo Gaas midna shacabkiisu marabaan mana ah kuwo lagu kalsoonaan karo in ay ridaan doorasho daahfuran! Waa waajib saaran dowladda in ay farogaliso si loo adkeeyo xasilloonida dalka oo dhan.
Dhammaan qodobada kale marka aad si dheer u qiimeyso waxaad ogaaneysaa in hoggaamyeyaasha hadda ku haray maamulada u muuqdaan kuwo taagnaa “Mar Yaa Naga Dhammeeya Khilaafka”, oo isa soo dhiibay.
Dowlad Gobaleedka Jubbaland 27ka Oktoobar 2018 Jubbaland ayaa war kasoo saaray hadalkii maanta kasoo baxay xildhibaanada aqalka sare ee baarlamaanka ee ahaa in la dhameeyay khilaafkii u dhaxeeyay dowladda iyo dowlad goboleedyada dalka.
Wasiiru dowlaha madaxtooyada Jubbaland Xirsi Jaamac Gaanni, ayaa isaga oo saxaafadda kula hadlayay magaalada Kismaayo wuxuu sheegay inay soo dhaweynayaan hadalka kasoo baxay Aqalka sare, balse taa macnaheeda uusan aheyn in Khilaafka la dhameeyay.
Wasiiru dowlaha ayaa sheegay in la xaliyay qeybaha ugu horeeya ee tabashooyinka dowlad goboleedyada, balse ay wali harsan yihiin waxyaabo badan iyadoo dowladda laga doonayo dhaqan gelinta qoraalka kasoo baxay aqalka sare.
Sidoo kale wuxuu sheegay inay jiraan qodobo kale oo aqalka sare aysan kusoo darin siddeeda qodob ee loo baahan yahay in xal laga gaaro, waxaana uu sheegay inay yihiin kuwa maqan qoraalka.
Ugu dambeyn Wasiiru Dowlaha Madaxtooyada Jubbaland ayaa sheegay in Jubbaland ay sugeyso jawaabta dowladda Soomaaliya iyo fulinta qodobada kasoo baxay golaha Baarlamaanka ee Aqalka sare.
Galmudug iyo Puntland ayaa ah maamulada kaliya ee harsan ee la doonayo inay ka jawaabaan hadalka kasoo baxay golaha aqalka sare oo wakiil ka ah dowlad goboleedyada dalka.
Muqdisho 27ka Oktoobar 2018 Wasaaradda qorsheynta xukuumadda Soomaaliya ayaa waqti u qabatay Hay’adaha wali ku shaqeeya magaalada Nairobi ee dalka Kenya, kuwaasi oo ka shaqeeya arrimaha Soomaaliya.
Xoghayaha Joogtada ee wasaaradda Qorsheynta C/qaadir Aadan Maxamed ayaa sheegay in meel wanaagsan uu marayo qorshaha dalka gudahiisa loogu soo celinayo Hay’addaha fadhigoogu yahay magaalada Nairobi ee dalka Kenya, kana shaqeeyan arimaha Soomaaliya.
Xoghayaha ayaa sheegay in Hay’addaha la doonayo inay usoo guuraan magaalada Muqdisho inay yihiin kuwa aan dowliga aheyn oo xorriyad u heysta inay magaalada ka dagaan magaalada halka ay doonaan, sida uu sheegay.
Xoghayaha ayaa isaga oo ka jawaabayay Hay’addaha Sheega in amaanka Muqdisho uusan wanaagsan, ayaa cadeeyay in hay’adahasi qaarkood ay Xarumo ku leeyihiin Dalalka Ciraaq, Syria, Afgaanistaan iyo Libya oo uu sheegay inay amaan ahaan ka hooseeyaan Muqdish. Hay’addo badan ayaa hadda xarumo ku leh xarunta Xalane ee magaalada Muqdisho, waxaana hay’adaha kale uu sheegay in looga baahan yahay inay yimaadaan magaalada Muqdisho ayna ku shaqeeyaan.
Muqdisho 27ka Oktoobar 2018 Gudiga Golaha Aqalka Sare ee Dhex dhexaadinta Dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyadda ayaa Ku dhawaaqay ay soo dhameeyeen dadaaladii lagu soo Afjaraayay Khilaafka dowladda dhexe iyo maamul goboleedyadda.
Cabdiraxmaan Sheekh Maxamed Faroole oo ah Xildhibaan ka Tirsan Aqalka sare ayaa Warbaahinta u sheegay in arintan ay ku timid Dadaal ay Sameeyeen Golaha Aqalka Sare ee Howshan Mudo ku howlanaa.
Faroole ayaa ahaa Gudoomiyaha Guddi loo xil saaray soo Afjaridda Khilaafka dowladda dhexe iyo maamul goboleedyadda.
Waxaa uu sheegay in Aqalka Sare ay maalmihii lasoo dhaafay wadeen dadaallo ku aadan in Aqalka Sare uu qaato doorkiisa ku aadan dhameynta Khilaafka dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyaddda.
Guddiga aqalka sare ee wada-xaajoodka xal-u-raadinta khilaafka u dhaxeeya xukuumadda DFS iyo DXDF waxaa ay soo gudbiyeen 8 cabasho oo ay ka mideysan yihiin dhammaan dowlad goboleedyada, kuwaas oo la doonayo inay wax ka qabato xukuumadda federaalka ah.
Argagixisadda AL-Shabaab 27ka Oktoobar 2018 Afhayeenka Al-shabaab Sheekh Cali Maxamuud (Cali Dheere) ayaa ka hadlay weerar qaraxyo ku bilowday oo saaka ka dhacay magaalada Gaalkacyo, kaasoo lagu beegsaday xarunta Wadaad lagu magacaabi jiray C/weli Sheekh Cilmi Yare.
Sheekh Cali Dheere oo shir jaraa’id u qabtay warbaahinta Al-shabaab ayaa sheegay in ciidamada Al-shabaab ka takhaluseen nin uu sheegay inuu gaaloobay oo u gefay Nebi Muxamed, isla markaana ay tallaabo ka qaadeen oo umadda muslimiinta ay dhaafiyeen sida uu yiri.
Sheekh Cali Dheere ayaa wax laga xumaado ku tilmaamay in reer Gaalkacyo dhexdooda lagu aflagaadeeyo Rasuulka SCW, wuxuuna uga baaqay dadka magaaladaasi inaysan mar kale dhicin arrintaasi oo kale.
Al-shabaab ayaa saaka weerar qaraxyo ku bilowday ku qaaday xerada Wadaadka, iyadoo markii danbe ay weerar ku galeen xerada maleeshiyo muddo saacad ka badan ku dhex dagaalameysay xerada, iyadoo lagu dilay Wadaadka iyo 20 qof oo kale dad ku dhow.
Muqdisho 27ka Oktoobar 2018 Wasiirka Maaliyadda Xukuumadda Soomaaliya C/raxmaan Ducaale Beyle ayaa sharaxaad dheeri ah ka bixiyay lacagtii dowladda Sacuudiga ugu deeqday Soomaaliya.
Wasiir Beyle wuxuu sheegay in lacagtaasi ay aheyd mid dowladda Sacuudiga ugu deeqday Sacuudiga, isaga oo amaanay in lacagtaasi lagu aamino dalka oo toos loogu soo shubay Bangiga dhexe ee dalka.
Wasiirka ayaa sheegay in lacagtaasi bil walbaa ay kasoo bixin jireen inta ay u baahdaan inay ku kabaan mushaaraadka shaqaalaha dowladda, oo aysan jirin cid si gaar ah lacagta kaga baxsaneysay Bangiga dhexe ee dalka.
Kalsooniyadda maaliyadeed ee ay sameeyeen xukuumadda Soomaaliya ayuu sheegay inay keentay in midowga Yurub dhankooda ay ku deeqeen 100 milyan oo lagu kabayo miisaaniyadda dowladda.
Lacagta hartay ayuu sheegay inay gaareyso 15 milyan oo doolar ayna adeegsan doonaan marka ay u baahdaan sida uu hadalka u dhigay wasiirka maaliyadda xukuumadda Soomaaliya.
“Markii ugu horeysay Sacuudi Carabiga oo aan warbixin la siin jirin, ayaan warbixin ka siinay sidaan lacagta u adeegsanay, waxaan u dirnay labaatanka kun sidaan u adeegsanay, 15 Kun ee harayna waan u sheegnay”ayuu yiri Wasiirka Maaliyadda.
Wasiirka maaliyadda ayaa dhinaca kale sheegay inaysan jirin dhaqaalo qaab aan la ogeyn looga bixiyo qasnadda dowladda Soomaaliya, waxaa kale oo uu beeniyay in xasaradaha siyaasadeed lagu bixiyo dhaqaalaha dowladda si loo xaliyo.
Wasiirka maaliyadda ayaa sidoo kale sheegay in bil walbaa uu bixiyo warbixin la xiriirta dhaqaalaha wasaaradda maaliyadda soo galay iyo sida loo adeegsaday, halkaasna laga ogaan karo dhaqdhaqaaqa dhaqaale ee wasaaradda.
Baydhabo 27ka Oktoobar 2018 Cusmaan Xuseen: Ajendihiisa iyo sababta uu u tarmayo weli kama hadlin, laakin waaxaa uu ahaa taliye iyo wasiir aad ugu dhow xukuumadda Federaalka ah
Waxaa khibraddiisa shaqo ka mid ahaa: Taliyaha NISA(2018), wasiir ku-xigeenka wasaaradda caafimaadka(2017-2018), Xildhibaan golaha shacabka ah(2004-2016), wasiir ku-xigeenka wasaaradda beeraha(2006-2007), wasiir ku-xigeenka wasaaradda amniga(2004).
- Cabdi Casis Xasan Maxamed(Lafta-Green), Waxaa lagu tiriyaa murashaxa xukuumadda federaalka ah, isaga oo iska casilay jago muhiim ah.
Cabdi Caziz Lafta-gareen, waxaa uu bartay culuum kala duwan sida culuumta siyaasadda ee jaamacadda ONEIDA oo Mareykanka ah iyo shahaadooyin kale oo ku saabsan maamulka, maareynta iyo dib uheshiiisiinta.
Waxaa xubin ka ahaa baarlamaankii 8aad iyo midkan 10aad, 5tii sano ee ugu dambeysay waxaa uu noqday: Wasiirka Tamarta iyo Biyaha, wasiiru dowle ka noqday wasaaradda ganacsiga, wasiir ku xigeenka kaluumeysiga, wasiiru dowlaha warfaafinta isaga oo dowladihii KMG ahaa ka noqday sida dowladii Sheekh Sharif wasiirka xanaanada xoolaha, wasiirka dekadaha iyo dowladii Cabdulahi Yusuf uu ahaa wasiirka dekadaha, wasiirka shaqada iyo shaqaalaha iyo wasiirka maaliyadda.
- Sheekh Mukhtaar Abuu-Mansuur: Sheekh Roobow Abuu Mansuur, waxaa uu reer Baydhabo u sheegay in ajendihiisa ugu weyn uu yahay amniga iyo inuu gobolkaas ka saari-doono Al-shabaab.
Sheekh Mukhtaar, waxaa uu ka baxay xarakada Al-shabaab, dowladda federaalkana isku dhiibay August 2018-kii, xilligaas waxaa uu ahaa guddoomiye ku xigeenka xarakada Al-shabaab, waxaa uu ku jiraa aasaasayaashii Xarakada.
Inta aan loo magacaabin Guddoomiye ku-xigeenka Xarakada Al-shabaab, waxaa uu muddo ahaa afhayeenka Al-shabaab, dalka Mareykanka ayaa bishii June 6, 2012-kii ku daray liis la dul dhigay lacag, iyaga oo madaxiisa dul dhigay $5 Milyan.
Tillaabada Mareykanka kadib, Abuu Mansuur Roobow oo ka hadlayey masjid uu salaadda jincaha ku tukaday oo ku yaalo Buur-hakaba waxaa uu sheegay in aanu iska qari doonin Mareyaknaka, waxaana hadaladiisa ka mid ahaa “Aw Mareykanka aniga waxaa jooga Buurhakaba, Masaajidka ayaa salaadii jimcaha ku dukaday, jimcihii hore waxaa ku dukaday Tiyeeglow”.
Bilowgii Xarakada, Mukhtaar waxaa la sheegaa in Xudur iyo gobollo badan oo Koonfurta Soomaaliya ah uu ka sameeyay xerooyin dadka lagu tababaro, waxaa kale uu isaga ka mid ahaa koox tababar ku soo qaadatay dalka Afgaanistaan.
Mukhtaar Robow waxaa ay isku dhaceen madaxii Al-shabaab Axmed Godane taasi oo keentay in lagu weeraro guri uu ka deganaa degmada Baraawe kadibna uu u baxsaday gobollada Bay iyo Bakool.
3dii sano ee ugu dambeysay, inta aanu isku soo dhiibin dowladda, waxaa hayey maleeshiyaad beeshiisa ah, waxaana sidoo kale muuqata in uu wada hadal la galay maamulka Koonfur Galbeed iyo dalka Mareykanka, tilaabadan looga laabtay lacagta la dul dhigay waxaa ay soo dedeji kartaa in uu dowladda federaalka ah isku dhiibo.
- Ibraahim Macalin Nuur: Ma aha shakhsi siyaasadda lagu yaqaan, waa Sama fale, waxaa uu wax uu dhisay Isbitaalka Bay-how ee magaalada Baydhabo, hadda waa murashax u tartamaya madaxtinnimada koonfur galbeed.
- Ambassador Sayid Axmed: Muddo dheer ayuu safiir ahaa, waxaa uu soo noqday safiirka Soomaaliya u fadhiyey dalalka Tanzania iyo Uganda, iyo xildhibaan golaha shacabka ah, hadda waa murashax u tartamaya madaxtinnimada koonfur galbeed.
- Aadan Saran Soor: Waxaa uu ka mud ahaa hoggaamiye kooxeedyadii hore, khibraddiisa shaqo waxaa ka mid ahaa: Xildhibaan(2010), wasiirka ganacsiga iyo warshadaha (2015), kooxdii ARS( 2007-2009), wuxuu aad u diidanaa dowladdii Cabdullahi Yusuf, oo marar badan isku dhaceen Aaden Madoobe, dhismaha dowladda Cabdullahi Yusuf ka hor wuxuu ka mid ahaa guddiga fulinta ee jbahaddii RRA.Doorashada madaxtinnimada dowlad goboleedka koonfur galbeed oo dhaceysa 5-ta bisha soo socota, waxaa isugu soo haray 6 murashax oo kala ah: Xuseen Cusmaan Xuseen, Cabdi Casis Xasan Maxamed(Lafta-Green), Sheekh Mukhtaar Abuu-Mansuur, Ibraahim Macalin Nuur, Ambassador Sayid Axmed iyo Aadan Saran Soor.
Xildhibaannada koonfur galbeed tiro ahaan waa 149, 6-dan murashax waxaa ay raadinayaan kalsoonida xildhibaannadaas, waxaana kala xulashada qeyb ka noqon-doonta ajendaha mid weliba uu wato iyo taageerada uu ka heysto gobolka.
Haddaba, waxaan idiin soo gudbineynaa taariikhda raggaas iyo qof walba inta laga yaqaanno:
- Xuseen C
WARARKA MAANTA 26ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xaday lagac dhan $ 42 milyan? Maxayse xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xirxirtaa weriyayaasha kashifay musuqmaasuqa baahsan ee xukuummaddan fashilantay? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir helaan xuquuqdood dastuuriga ah inay samaystaan Dowlad Gobaleed? Maxay tahay sababta uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xiray Weriye Nuur Ismaaciil Shiikh oo ilaa iyo hadda aan maxkamad la soo taagin oo iska xiran? Maxaase maanta khasbay inuu garab kamid ah Ururka Suxufiyiinta Qaranka Soomaaliyeed ee uu hoggaaminaayo Maxamed Ibraahim Macalimuu inay kashifaan tacadiyada iyo hanjabaadaha ay dowladda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa maanta runta qarin kara? Yaase qarin kara? Maxaa cusub? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuu Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yaasiin inuu si dadban u amro in la dilo dad aan waxba galabsan sida shaqaalihii shirkaddaha isgaarsiinta iyo dadka rayidka ah ee waxgaradka Muqdisho? Meeqo nin oo Shabaab ah ayaa ka dhex shaqaysa Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka?
Baydhabo 26ka Oktoobar 2018 Waxaa mar kale maanta musharax Mukhtaar Robow loo ogolaaday in uu u tartamo doorashada Madaxtinimo ee maamulka Koonfur Galbeed, ayada oo la siiyey shahaadada musharaxnimo.
Shahaadada la siiyey Roobow ayaa timid kadib markii guddiga go’aamiyeeen inuu xaq u leeyahay inuu doorashada ka qeyb galo, islamarkaana diideen tallaabooyin ay dowladda federaalka dooneysay inay Roobow uga reebto doorashada.
Arritan ayaa ku soo adeysa xilli ay dowladda Federal-ka isku dayeysay in ay ka reebto loolanka, ayada oo guddiga doorashadda maamulka Koonfur Galbeed caddaadis ballaaran ku saartay in ay doorashadda ka reebaan Saddex Musharax oo uu ka mid yahay Roobow. Xubanaha kale ee la rabay in doorashada laga saaro ayaa ah, Xuseen Cismaan Xuseen, taliyihii hore ee NISA iyo Aadan Saransoor.
Hase ahaatee, go’aankii gudiga doorashada ee Koonfur Galbeed markale ugu ogolaadeen Roobow waxay dhalineysaa laba arrin. – Doorashada madaxtinimo ee Koonfur Galbeed oo xiiso badan yeelan doonta.
Caadiyan haddii uu tartanka ka hari lahaa Robow, doorashada Koonfur Galbeed waxa ay noqon lahayd mid aan xiiso lahayn, sababtoo ah dad badan waxay doonayaan inay ogaadaan waxa dhici doona, maadaama Roobow uu yahay hogaamiye ku xigeenkii hore ee Al-Shabaab.
Haddii Roobow laga reebi lahaa doorashada, waxaa soo bixi lahayd in dowladda si rasmi ah ugu guuleysatay in ay dhabbaha u xaartay musharaxa ay iyada wadato ee Cabdicasiis Lafta Gareen.
In Robow ka soo muuqdo liiskaas waxa ay noqon doonta mid xiiso keenta iyada oo ay waliba beesha caalamka si gaar ah ula socon doonto waxa ka dhacaya Baydhabo.
2 – Dowladda federaal-ka oo markii labaad ku guuldarreysatay in ay Roobow ay reebto
Waxa ay dowladda isku dayday in ay si toos ah ama si dadban uga reebto Roobow tartanka madaxtinimo ee Koonfur Galbeed.
Waxaa caddeyn u ah qoraalkii ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Gudaha ee lagu sheegayey in uusan tartami karin iyo dadaalo ay galisay guddiga doorashada si ay u reebaan Roobow.
Hase ahaatee, in markale uu helo ogolaansho waxa ay dhabar jab ku tahay xukumadda Xassan Cali Kheyre oo si weyn farogalin uga heysa doorashada Koonfur Galbeed.
Waxybaaha xoojinaya taageerada uu Robow ka helayo beesha Digil iyo Mirifle waxaa lagu soo koobi karaa saddex qodob oo kala ah 1 – Hanjabaaddiisii qabiillada Shabeellada Hoose dhibaatada ka wada, 2 – La dagaalanka Al-Shabaab iyo 3 – Ciribtirka tuugta isbaarada dhigata wadada isku xirta Muqdisho iyo Baydhabo.
Muqdisho 26ka Oktoobar 2018 Xoghayaha Ururka Suxufiyiinta Qaranka ee NOSOJ Garabka Maxamed Ibraahim Macalimuu oo saxaafadda kula hadlay magaalada Muqdisho ayaa eedeyn u jeediyay xukuumadda Soomaaliya.
Macalimuu ayaa si adag u weeraray xukuumadda Soomaaliya, waxaana uu sheegay inay aheyd xukuumadii ugu qalafsaneyd ee soo marta Soomaaliya, sida uu hadalka u dhigay Macalimuu.
Wuxuu sheegay in Xukuumadda ay labo u qeybisay wariyaasha Soomaaliyeed , kuwaasi oo kala ah kuwo ay laaluushtay iyo kuwo ay caburisay, isaga oo tusaale usoo qaatay Wariye dhawaan ciidamada ay xireen oo muddo todobaad ah la weysaysan yahay.
Wariyaha oo lagu magacaabayay Nuur Ismaaciil Sheikh ayaa la sheegay in ciidamada NISA ay xireen, waxaana wali aan lasoo taagin wax maxkamad ah, iyadoo aan la ogeyn waxyaabaha loo heysto. “Xukuumadda Ra’iisul Wasaare Kheyrre Saxaafadda Waxay u qaybisay Qaar ay u hanjabto iyo kuwa ay Laaluushtay,waana xukuumaddii ugu qallafsaneyd ee Saxaafadda Soo marta”ayuu yiri Maxamed Ibraahim Macalimuu.
Ugu Dambeyn Macalimuu ayaa sheegay in wariyaasha Soomaaliyeed ay halis ugu jiraan inay waayaan xorriyadda hadalka.
Muqdisho 26ka Oktoobar 2018 Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed ee SONNA oo soo xiganeysa saraakiil ka tirsan milatariga Soomaaliya ayaa sheegtay in ku dhawaad 20 dagaalame oo Al-shabaab ah lagu dilay duqeyn ka dhacday gobalka Jubada dhexe.
SONNA ayaa sheegtay in diyaarado dagaal duqeyn ka fuliyeen meel qiyaastii 11km u jirta tuulada Hargeysa yarey Gobalka Jubada dhexe.
Goobta la duqeeyay ayaa la sheegay iney shir ku lahayeen saraakiil ka tirsan Al-shabaab sida ay sheegtay SONNA, tirada ku geeriyootay duqeyntaasi ayaa lagu sheegay 15 dagaalame oo horjoogayaal sida lagu sheegay qoraalka Wakaaladda SONNA.
Ma jirto ilo ka madaxbanaan dowladda Soomaaliya oo xaqiijinaya duqeyn ka dhacay tuulada Hargeysa yarey iyo khasaaraha ay dowladda sheegtay iney ka dhalatay duqeyntaasi.
Duqeymaha ayaa maalmahan isdaba joog ahaa, waxaana khasaare badan ka soo gaaraysay Horjoogayaasha Soomaalida iyo Ajaanibta isugu jira ee Alshabaab kuwaasi oo ku dhuumaalaysanaya deegaanada Miyiga ah ee Soomaaliya.
Turkiga 26ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha dalka Turkey Racep Tayyip Erdogan ayaa iska diiday dalab kaga yimid dhaxal sugaha Boqortooyada Sacuudiga Maxamed Bin Salmaan oo ahaa inuu la kulmo madaxweyne Erdogan.
Maxamed Bin Salmaan ayaa horey u dalbaday in Erdogan uu la kulmo inta uu socdo shirka Wadamada ku bahoobay G20, oo 30-ka bishaan ka dhacay magaalada Caasimadda u ah dalka Argentine.
Shirkaasi oo bilaabanaya dhammaadka Novermber ayaa socon doona ilaa 1 December ee sanadkaan, waxaana Erdogan uu diiday inuu la kulmo Maxamed Bin Salmaan, sida lagu daabacay Shabakada wararka Turkey ee Haber.
Talaadadii hore madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa sheegay inuu la kulmayo dhaxal sugaha Sacuudiga inta shirka uu socdo, sidoo kale Arbacadii madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ayaa isna shaaciyay inuu la kulmayo dhaxal sugaha Sacuudiga.
Arintaan ayaa timid iyadoo Sacuudiga uu dhibaato badan kala kulmay dilkii wariye Jamaal Kashoqji oo horaantii bishii lasoo dhaafay lagu dilay qunsuliyadda Sacuudiga ee magaalada Istanbul.
Jimcihii laso dhaagay Washington Post ayaa shaacisay in CIA-da Mareykanka ay soo gabogabeysay in Maxamed Bin Salmaan uu shaqsiyan u amray dilka wariyaha.
Galkacyo 26ka Oktoobar 2018 Ururka Al-Shabaab ayaa si rasmi ah u sheegtay inay iyaga fuliyeen weerar saakay lagu qaaday Xarunta uu Magaalada Gaalkacyo ka daganaa Shiikh Cabdi Wali Cali Cilmi Yare iyo xirtiisa.
Al-Shabaab ayaa sheegtay inay weerarkaas ku dileen Shiikh Cabdi Wali Cali Cilmi Yare iyo 11 kamid ah ilaaladiisa.
Al-Shabaab ayaa wadaadkaan ku sheegay inuu nabinimo sheegtay sidaasna ay ku weerareen.
Waxay kaloo Al-Shabaab sheegeeyn inay dadka Muslimiinta ah ugu bishaareynayaan dilka wadaadkaan.
Weli waxaa gudaha Xarunta wadaadkaan ku jiro kooxihii weerarka soo qaaday oo la sheegay inay gudaha la galeen baabuurka Cabdi Bilaha loo yaqaan iyo ciidamo badan oo saarnaa.
Weli waxaa laga dhex maqlayaa rasaas culus oo la is waydaarsanayo, waxayna dhimashada illaa hadda mareysaa ilaa 20 qof
https://www.youtube.com/watch?v=8t7FhPGfeZE
#BreakingNews
Mogadishu on Monday November 26, 2018 The Secretary-General of the #Union of #Somali National #Journalists (#NUSOJ) Mohamed Ibrahim Mo’allimu has officially blamed that the Office of the Somali Prime Minister H.E. Hassan Ali Kheyre and his cabinet are bribing and salaried some Somali journalists and media outlets to hide their corruption in the country, and the #Union of #Somali National #Journalists (#NUSOJ) issued latest warning against #Somalia’s Current Failed #Federal #Government targeting & arresting #Somali #Journalists & threatening Somali #Media Outlets exposing top #corruption
he Secretary-General of the #Union of #Somali National #Journalists (#NUSOJ) Mohamed Ibrahim Mo’allimu has also exposed that the Somali Federal Government has illegally arrested investigative journalist Nur Ismail Sheikh more than seven days without bringing him to court therefore; it is very clear that the endless internal corruption and abuse of the Somali Freedom of Expression and the Speech by the Somali Federal Government is to continuously suffocate and force media personnel not to expose and report news and information as it happens in Somalia and around the world.
https://www.youtube.com/watch?v=8t7FhPGfeZE
Muqdisho 11/26/2018 Dhowaan ayaa hanti Dhowrka Qaranka Maxamed Afgooye uu u diray qoraal Gudoomiyaha Baarlamaanka kaas oo ku sheegay in ayan jirin wax wada tashi ah oo kala dhexeeyay Gudiga Maaliyadda ee Baarlamaanka isla markaana uusan jirin xiriir toos ah oo wada tashi ah.
Hadaba waxa jira cadeeymo muujinaya in Hanti Dhowrka Qaranka uu si joogta ula xiriirayay Gudiga Maaliyadda ee Baarkamaka. Qoraal uu soo saaaray Hanti Dhowrka Qaranka bishii Noveenbar 17 keedii ayuu ku waragaliyay Gudiga Maaliyadda ee Baarkamanka musuq-maasuq ka jira Gobolka Banadir iyo in loo baahan yahay in lagu sameeyo dabagal lana baaro musuqmaasuqa baahsan ee ka jira Gobolka Banaadir.
Musuq-maasuqa iyo xatooyada maamulka gobolka Banaadir ayaa maraya heer ay u muuqato in Yariisow uu xilkiisa ku weyn doono, waxaana lacagta maqan ay tahay mid ka badan tan gobolka uu xisaab xirka ku sameeyey.
Hanti Dhowrk Qaranka ayaa ah shaqsi uu keensaday R/W Kheyre inta badan ku shaqeeya rabitaankiisa.
Waxaa jira macluumad dheeri ah iyo caddeeymo aan helnay. Xogaha aan helnay ayaa waxaa ka mid ah sida loo dhacay lacagta maqan iyo cidda ay ku maqan tahay. Caddeeymaha ayaa isugu jira jeegag ay qoreen madaxda ugu sarreeysa dowladda kuwaaso loo qoray shaqsiyaad ay isku hayb yihiin madaxda dalka.
Halkaan ka aqriso qoraalka uu soo qoray Hanti Dhowrka Qaranka:
Garoowe 11/26/2018 War Saxaafadeed kasoo baxay maamulka Puntland ayaa waxaa lagu beeniyay in dowladda Federaalka Soomaaliya lacag ugu deeqday dhismaha Jidka Ceeldaahir-Ceerigaabo.
War-Saxaafadeedka ayaa waxaa lagu yiri” Puntland waxay la wadaagaysaa ummadda Soomaaliyeed gaar ahaan shacabka reer Puntland in ay tahay libin sheegasho beena, sheegashada Dowladda federaalka Soomaaliya ay ku sheeganayso inay ugu deeqday wadada Ceeldaahir-Ceerigaabo lacag dhan $1500,000.00 (Hal Milyan Iyo Shan Boqol oo Kun oo Doolar).
Sidoo kale War-Saxaafadeedka ayaa waxaa lagu sheegay in lacagtaas Midowga Yurub uu ugu deeqay, hayeeshee loo soo marsiiyay dowladda federaalka Soomaaliya.
Dhinaca kale Puntland ayaa qoraalkeeda ku shaacisay arrin aysan dad badan ka war-hayn oo ah in dowladda Qatar ay dowladda Soomaaliya siisay lacag gaareysa 200 oo milyan oo dollar.
WARARKA MAANTA 24ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u xaday lacagta maqan ee Wasaaradda Maalliyadda Soomaaliya sida musuqmaasuqa ah loo farsamaystay? Maxuu Guddoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisoow u xaday lacag dhan $ 3.6 milyan asagoo lacaga farabadan biilal uga bixiya dadka magaca dowladda lagu seexiyo oo dibaddaha laga keeno si shacabka been loogu sii maaweeliyo? Maxuuse Xisaabiyaha Guud ee Qaranka Soomaaliya u soo bandhigi la yajau lacagaha uu xaday khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse Xisaabiyaha Guud u sheegi la yahay inta lacag ee loo qoondeeyey in lagu kala diro Madaxweynayaasha dowlad gobaleedyada? Yaa qarin kara maanta inay Wasaaradda Maalliyadda Soomaaliya ugu musuqmaasuq badan tahay ayadoo si dadban iyo si toos ah lacago farabadan u xadau ama ugu takrifalay ayadoo lagu burburinaayo sharciga iyo dastuurka dalka sida ayadoo Guddoomiyihii hore ee aqalka hoose Mudane Maxamed Shiikh Cismaan jaggada looga tuuray? Yaa runta qarin kara? Maxaase shaqada looga cayrin la yahay Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Fahad Yaasiin oo xiriir toos ah la leh Ururka Argagixisadda Al-Shabaab sida uu kashifay Taliye ku-xigeenkii hore ee Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Sareeye Guuto Cabdalla Cabdalla? Yaa dilaaya shacabka Muqdisho iyo waxgaradkeeda? Maxaase loo diidan yahay inay shacabka gobalka Baanadir yeeshaan Dowlad Gobaleed? Yaa iscasili doona?
Muqdisho 24ka Oktoobar 2018 Dhalinyaro badan oo Soomaaliyeed ayaa loo qaadaa dalka Qatar, iyadoo loo sheego inay halkaasi ka qabanayaan shaqo amaan oo ay dhaqaalo badan ku qaadanayaan.
Dhalinyaradaasi ayaa laga kaxeeyay inta ugu badan deegaanada Somaliland, Jabuuti, Soomaali Galbeed iyo Koofurta Soomaaliya, iyadoo looga faa’ideysanayo shaqo la’aanta heysata dhalinyarada Soomaaliyeed.Waxaa jira dad uga wakiil ah Qatar kaxeynta dhalinyaradaasi oo ku sugan magaalada Hargeysa, sida ay sheegeen qaar kamid ah dhalinyarada oo kusoo laabtay magaalada Muqdisho.
Dadkaasi ayaa dhalinyarada ka hor inta aan laga dhoofin Hargeysa waxay ka saxiixaan inay ku shaqeyn doonaan Seddex kun oo doolar iyaga oo qabanayo arrimo amaan oo kaliya, laakiin warqadda waxa ku qoran seddex kun oo lacagta Qatar ah oo u dhiganta 800 oo doolar, sida dhalinyarada ay sheegeen.
Marka la geeyo dhalinyarada dalka Qatar ayaa waxaa la geeyaa xarun ciidan oo ku taala duleedka magaalada Doxa, waxaana halkaasi looga bilaabaa Tababar ciidan noocyadiisa kala duwan iyo tababar la xiriira hubka oo Taangi uu u weyn yahay, sida dhalinyarada ay sheegeen.
Qaar kamid ah saraakiisha Tababarka bixinaya oo Yemeniin iyo Falastiin u badan ayaa dhalinyarada u sheegi jiray inay jihaad u tagi doonaan dalalka Yemen iyo Syria, waxaana dhalinyarada loo sheegay inay yihiin ciidanka Keydka Qatar.
London 24ka Oktoobar 2018 24ka Oktoobar 2018 Guddoomiyihii hore ee Gobolka Banaadir iyo Duqii Muqdisho Taabit Cabdi Maxamed ayaa ka hadlay dilal is daba joog ah oo ka socda magaalada Muqdisho, kuwaasoo si gaar ah loogu beegsaday shaqaalaha shirkadda Isgaarsiinta Hormuud.
Thaabit oo qoraal soo dhigay bartiisa facebook ayaa si weyn amaanay shirkaddaasi ganacsi iyo adeegga ay u heysto dadka wuxuuna xusay in dilka lagu hayo shaqaalaha hormuud ay ka dambeyso kooxda Daacish ka dib markii shirkadu ay diiday iney bixiso dhaqaale la weydiistay sida uu hadalka u dhigay.
Hoos ka akhriso qoraalka Thaabit oo dhameystiran:-
Hormuud Telecom, waa shirkad si guud u matasha bulshada Soomaaliyeed marka la eego tirada shaqaalaheeda, saamileyda iyo dadka ku xiran adeegyada ay bixiso, waxaana ku tilmaami karaa tiir dhexaadka bulshada Soomaaliyeed.
Maalmihii dambe waxaa si bareer ah loo toogtay ku dhowaad 10 ruux oo shaqaalaha shirkadda ka mid ahaa, kuwaas oo ay dileen kooxda Daacish markii ay shirkadu diiday lacago baad ah oo laga dalbaday, si ummada Soomaaliyeed loogu gumaado.
Fal-celinta arrintaas iney dil noqoto inaguna aan fiirsano waa nasiib daro. Gumaadka ku socda shaqaalaha shirkadda Hormuud Telecom wuxuu galaafanaya nolasha dadkeennii qiimaha lahaa, wuxuu niyad jabinaya ganacsiga xorta ah, wuxuuna dhabbe u furayaa lacagaha sida dulmiga ah looga qaado ganacsata Soomaaliyeed.
Waxaan tacsi u diraya shirkada Hormuud iyo ehelada dadkii sida gardarada ah ay cadowgu u dileen, anigoo caafimaad u rajeynaya kuwa dhaawaca ah ee isbitaalada u jiifa dulmigaas.
Waan ka xumahay in cadowgu ay si fudud maalin walba wax ku dilaan, kuna baxsadaan.
Waxaan soo jeedin lahaa in shacab iyo Dowlad intaba laga dhiidhiyo arrintaan, oo la garab istaago Hormuud Telecom, si cadowgu u arkaan isku duubni iyo cudud mid ah, waxaan kaloo
hay’addaha amniga u soo jeedin lahaa iney si gaar ah ula socdaan fal-kaan lagu beegsanaayo Hormuud Telecom.
Hadii aan arrintaan indhaha ka fiirsano, waxay ina dhaxalsiin kartaa cawaaqib-xumo bulsha ahaan iyo dhaqaale ahaan ina wada saameysa.
Waa inaan si wadajir ah u wajahnaa arrintaan.
Ethiopia 24ka Oktoobar 2018 Madaxweyne ku xigeenka maamulka Tigreyga ee Itoobiya, Debretsion Gebremichael ayaa ku eedeeyey dowladda Federal-ka ah in ay xoogag shisheeye kala shaqeyneyso sidii loo wiiqi lahaa, loo hareereyn lahaa ama loo baqdin galin lahaa dadka iyo dowladda Tigrayga.
Shir Jaraa’id oo aad u dheeraa oo uu warbaahinta u qabtay ayuu madaxweyne ku xigeenka Tigrayga ku muujiyey sida maamulka Federal-ka ee Addis Ababa ay si qorsheysan u doonayaan in ay Tuke cambaar leh uga dhigaan Tigrayga iyada oo la beegsanayo xubnaha ugu jira Militariga, ganacsatada, siyaasiyiinta iyo kuwa ka shaqeeya laamaha ammaanka.Waxa uu intaa ku daray in uu jiro weerar qaawan oo loo maleegayo dadka Tigrayga ee aysan ahayn shaqsiyaad dambiileyaal ah.
Dr. Debretsion waxa uu sheegay in dowladda Federal-ka ah in ay diyaarineyso dagaal aad u abaabulan iyo ol’ole baaxad leh oo ka dhan ah maamulka Tigrayga, si ay isu soo dhiibaan iyaga oo ugu gambanaya la dagaalan musuq. Dr Ahmed waxa uu la shaqeenayey kooxo argagixso ah oo intooda badan ka soo jeeda amxaarada si loo majaxaabiyo dastuurka Itoobiya.
Tiro Tigray ah oo ka mid ah militariga, saraakiil ammaan, saraakil dowladda ah, ganacsato iyo haween ayaa toddobaadkii hore lagu xiray eedeymo been abuur ah iyada oo aann loo marin sharciga si weynna looga booday sharcida Itoobiya iyo kan caalamiga ah, sida uu sheegay Debretsion Gebremichael.
Dr. Debretsion waxa uu sheegaya in haddii ay tallaabooyinkaas ahaan lahayaeen kuwo ku tacaluqa musuq maasuq uu noqon lahaa mid dalka oo dhan ku baahsan ee aan ku koobneyn hal qowmiyad iyo dadka Tigrayga ah.
Madaxweyne ku xigeenka Tigrayga waxaa ka muuqatay caro ku aadan weerarkan ana kiisa oo kale hore loo arag ee ka dhanka ah Tigrayga toddobaadkan, kaligii ma aha dadka carreysan marka la eego dadka Tigrayga oo caadooda ay halkii ugu sarreysay gaadhay.
Tigray badan ayaa dalbanaya in hub. Qoraallo badan oo Facebook iyo Twitter-ka la soo dhigay ayaa dowladda Tigrayga ka dalbanaya in la furo xaromo tababar Militari ah.
Qaar ka mid ah kooxaha Tigrayga ayaa ka dalbanaya in dowladda ay ku dhawaaqdo qodobka 39-aad ee dastuurka Itoobiya kaas oo maamulada iyo dadkeeda u ogolaanaya aayo ka talis iyo in ay gooni isu taaggaan.
Kuwiii ka dambeeyey afgambigii fududaa ee bishii Maarso waxa ay ku fekereen sameynta dowlad maqaar saar ah laakiin natiijada waxa ay noqon doontaa abuuridda dowlado badan sida Yugoslavia.
Muqdisho 24ka Oktoobar 2018 Hanti dhowraha guud ee Qaranka Maxamed Maxamuud Cali (Afgooye) ayaa war kasoo saaray warbixintii guddiga maaliyadda baarlamanka ee musuq-maasuqa xooggan ku eedeysay xukuumadda Kheyre.
Qoraalka kasoo baxay Maxamed Maxamuud Cali (Afgooye) oo loo diray guddoomiyaha baarlamanka ayaa lagu sheegay inuu ka walaacsan yahay in warbixinta guddiga oo ahayd mid qarsoodi ah oo ayaga u gaar ah inay gaartay warbaahinta.
Waxaa kale lagu sheegay in warbixinta guddiga aan hanti-dhowrka lagala tashan islamarkaana ay tahay mid waqtigeedak kasoo hormartay.
Xafiiska Hanti dhowrka ayaa ku taliyay saddex qodob oo kala ah:- Sidoo kale wuxuu kala hadli doonaa isbadalka geeska Africa ka socdo oo dalalka Somaaliya, Ethiopia iyo Eritrea hormuudka ka yihiin, iyadoo qorshaha uu yahay in isbadalkaasi ka socdo gobolka la balaariyo.
Dalalka Sudan iyo Jabuuti ayaa la filayaa inay ka mid noqdaan isbadalka geeska Africa, iyaga qorshaha uu yahay inay ka qeyb galaan kulanka seddexaad oo ka dhacaya magaalada Muqdisho.
Muqdisho 24ka Oktoobar 2018 General Jaamac Maxamed Qaalib, ayaa markii u horaysay ka hadlay isbedelada ka socda Itoobiya iyo rajada xidhiidh isfaham oo dhex mari kara Itoobiya iyo Soomaaliya.
General Jaamac-yare, ayaa qoraal uu luuqada Ingiriisida ku qoray oo uu shalay baahiyay, wuxuu kaga hadlay isbedelada uu gudaha Itoobiya ka bilaabay Raysalwasaaraha Itoobiya Axmed. Qoraalka Jaamac Maxamed Qaalib oo uu Geeska Afrika soo turjumay wuxuu u dhignaa sidan
“Furfurida Abiy Axmed wadaa waxay casuumaysaa ama qasbaysaaba dareenka qofka ay khusayso arrintani, waa arrin aad iyo aad ugu qalanto in si xiiso badan loo eego, Itoobiya hadda waxay taagantahay isgoys, aad ugu eeg halkii uu istaagay Midowgio Soofiyeeti ee hore inyar ka hor burburkiisii, Hortaantii sagaashamaadkii.
Gorbachev muu filayn mana uu jeclayn inuu kala firdhiyo nidaamkaas shabakada ahaa ee maamulkii Midowga Soofiyeeti, taas oo laga yaabo inuu ku tixgelinayay horumarkii dhaqan dhaqaale ee bulshadu ay samaynaysay muddo ka badan 70 sannadood, inkastoo uu gaabis ahaa. Laakiin waxa muuqata inuu qiimeyn hoose ku sameeyay inay tahay inaanu ilaabin in nidaamka shabakada ahi uu yahay ka keliya ee uu Midowga Soofiyeeti hayay.
Gorbachev, wuxuu soo saaray qorshihiisii caanka noqday ee Prestroik and Glasnaut oo macnihiisu yahay dib u nidaaminta iyo furfurnaanta isagoo si han leh u rajaynayay inuu bedelo aragtidii dhaqan dhaqaale ee markaas ka jirtay midowgii soofiyeeti ee hore iyo in dhaqan gelinteedu ay noqonayso wax tar sii kordhay iyo inuu awoodi midowga soofiyeeti inuu dhaqaale ahaan u babac dhigo kuwa kuwa ka soo horjeeda; waa dadka reer galbeedka’e.
Laakiin markii uu furfurmay nidaamkaas shabakada ah, waxa furmay sanduuq aan laga hortagi Karin lana joojin Karin kaas oo markiiba ku hoggaamiyay inuu furfurmo cimlaaqii awooda badnaa oo midwogii soofiyeeti ee hore ahaa.
Haddaba hindisaha cusub ee hadda Abiy kuwado Itoobiya waxa uu warka oo kooban noqon doonaa laba midkood. Inuu ku hoggaamiyo xornimada Oromada iyo awood siintooda sharciyeed, ama waxay noqon kartaa xasilooni daro dalka ka dhacda, xataa haddii aanay la mid ahayn midwogii soofiyeeti ee hore, xasilooni darro noocaas ahina wuxuun bay hordhac u tahay burbur dhammaystiran oo dhaca.
Oromadu waa bulshada ugu balaadhan qoomiyadaha itoobiya oo dhan, inkastoo ay ka yaryihiin aqlabiyada, qiyaastii waa 40%.
Haddii uu hindsaha Abiy keeno dimuqraadiyad run ah oo ah inta badani inay dalka hoggaamoso, Oromadu waxay markasta noqon kartaa isbahaysi muhiim ah (Marka awood qaybsiga laga hadlayo)
Haddii dhinaca kalena ay taasi kaahoristaagto dimuqraadiyad lagu dhaqami waayo, isbedelku wuxuu noqon doonaa rabshado iyo xasilooni darro.
Marka la eego qadidyada Soomaalida, ku hoos jira xukunka Itoobiya, xaaladoodu wuxuun bay iska sii ahaanaysa sidii dad la gumaysanayo oo aanay muhiim u samaynayn isbedelada ka dhacaya Itoobiya.
Soomaaliya iyo Itoobiya waa dalal jaar ah, waxaanay u baahanyihiin inay nabad ku wada noolaadaan, laakiin iskaashi kasta oo macno samaynaya oo labada dal dhex maraa waa riyo inta ay tuumbada kusoo jirta dhimanaysa ilaa inta ay Itoobiya gumaysanayso dhul aad u balaadhan oo Soomaaliyeed iyo dad, (Ogaden).
Koonfur Afrika 24ka Oktoobar 2018 Kooxo burcad hubeesan ayaa xalay ganacsade Soomaaliyeed oo lagu magacaabayay Hilaal Xersi Jaamac, waxa ay ku dileen xaafad lagu magacaabo Hanover Park oo hoos tagta Magaalada Cape Town ee dalka Koonfur Afrika.
Burcada ayaa la sheegay in rasaas xoogan ku fureen gancsadahan Soomaaliyeed kadibna goobta uga tagay isaga oo meyd ah, waxaana dilka kadib goobtaasi soo gaaray ciidamo katirsan booliiska Koonfur Afrika kuwaa oo baaritaano sameeyay.
Ganadsadaha la dilay ayaa sanado badan kunoolaa dalka Koonfur Afrika uu kulahaa xarumo ganacsi, waxa uuna ganacsadahan kamid ahaa dadka sida weyn looga yaqaan magaalada Cape Town.
Dalka Koonfur Afrika ayaa noqday goob si micno daro ah loogu dilo muwaadiniinta Soomaaliyeed, waxaana dalkaasi sanadihii lasoo dhaafay lagu dilay kumanaan Soomaali ah kuwaa aysan jirin cid dilkooda wax iska weediisay.
Garoowe 24ka Oktoobar 2018 Taliyihii hore ee ciidanka qalabka sida ee Puntland ahna musharax u tagan xilka madaxtinimada Puntland Siciid Maxamed Xirsi ayaa saaka ku wajahan deegaamo katirsan gobolada Nugaal iyo Mudug.
Sarreeye guuto Siciid Maxamed Xirsi (Siciid Dheere) ayaa waxa uu u socdaali doonaa degmada Burtinle ee gobolka Nugaal oo uu uga sii gudbi doono dhanka magaalada Galkacyo ee xarunta gobolka Mudug.
Ilo wareedyo ayaa u xaqiijiyey Puntlandnews in socdaalka sareeye guuto Siciid Dheere uu salka ku hayo ololihiisa doorashada madaxtinimada Puntland, isaoona la kulmi doona qaybaha bulshada.
Jananka ayaa lafiyaa inuu ka duuli doono garoonka diyaaradaha Cabdullaahi Yuusuf Axmed ee magaalada Galkacyo isagoo socdaal ugu amba bixi doona qaar kamid ah dalalka Yurub, Africa iyo America.
https://www.youtube.com/watch?v=DSsKmOnxclY
https://www.youtube.com/watch?v=CU0OvULSWJI
Yaa maanta runta qarin kara? Yaase diidi kara?
Yaa G/Sare Cabdikariim Shiikh Muuse “Qalbi-Dhagax’” ku amray in Ethiopia loo dhiibo? Maxuuse ninkaas weli maanta u yahay raysal wassare khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Adeer waddanka iyo hogganka dalka waad ku fashilantay iska-casil hadda waxaanu kuu sheegaynaa in laa muddo ku dhow laba sanno aan wax dhaqaallo la siin xukuummadda aad Raysal Wasaaraha ka tahay ee lacaga iyo musuqmaasuqa hareeyey.
Yaa xaday $ 20 milyan ee ay Guddigga Dhaqaalaha Barlamaanka kashifeen?
WARARKA MAANTA 21ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Raysal Wasaaraha soo socda noqon doona? Maxay tahay sababta uu u amro Guddoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Muqdisho Eng. Cabdiraxmaan Yariisoow in la soo xiro Weriye Nuur Ismaaciil Shiikh asagoo warbaahinta Muqdisho ku amray in si qasab ah ay u siidaayaan heestan cusub in lagu qooqo oo wadaada dhulka lagu jiido si dhallinyaradda fisiq iyo wafaaxisho loogu horseedo? Yaa xada dhakhliga gobalka Banaadir khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuu Mudane Xildhibaan Beene-Beene u kashifay misaaniyadda 2017kii iyo 2018ka in aan la keenin asagoo sheegay inay khalad tahay in misaaniyadda 2019ka la keeno? Maxuuse Wasiirka Maalliyadda Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Ducaale Beyle u keenay miisaaniyadda 2019ka asagoo aan keenin xisaab-xirkii laga rabay 2017kii ama 2018ka? Yaa runta qarin kara maanta? Maxay tahay sababta Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u aaday Talyaaniga? Yaa runta Ummadda Soomaaliya ka qarin kara? Maxay Guddoomiyaasha labada aqal uga aamusan yihiin khaladaadka ay wado Wasaaradda Maalliyadda oo aan sida sharciga qabo keenin xisaab-xirkii miisaaniyadda 2017kii iyo miisaaniyadda 2018ka halka uu keenay miisaaniyadda 2019ka? Yaa khaldi kara Ummadda Soomaaliyeed? Maxay tahay heshiisyada qarsoodiga ah ee uu saxiixayo khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Hala baashaalo oo waxaa idin soo gudbiyey bixiyey abaabulay Duqa Muqdisho.
https://www.youtube.com/watch?v=TeWz3FP4VKs
Muqdisho 21ka Nofeember 2018 Wasaarada Gaashaandhiga dalka Mareykanka ayaa qalab iyo gaadiid militari ugu deeqday ciidamada ammaanka ee dalka Kenya.
U qeybsanaha Wasaarada gaashaandhigga dalka Kenya Colonel Kevin Balisky ayaa kaalmadan milateri ku wareejiyey taliye ku-xigeenka ciidamada Milateriga Kenya Majaor Gen. Jabkuto.
Gaadiidkan loogu deeqay ciidamada Kenya ayuu noociisu yahay kuwa gaashaaman ee aysan rasaasta iyo qaraxyadu karin, loona yaqaano (Armored Personnel Carriers (APC).
Maraykanka ayaa sheegay in gaadiidkan uu ugu talo galay in ciidamada Kenya ay u kaashadaan howlgalada ay kula dagaalamayaan kooxaha ka tirsan Al-shabaab ee gudaha dalkaas ka wada weerarada.
Colonel Kevin Balisky ayaa sheegay inay sido kale tababaro u furayaan ciidamada ammanka ee dalka Kenya si ay uga hortagaan weerarada Al-Shabaab.
Ciidamada Kenya ayaa dagaal adag kula jira xoogaga Al-shabaab oo gudaha dalkaas horey uga geystay weeraro qaarkood uu dhiig badan ku daatay, iyadoo sidoo kale dalkaas ay gudaha Somalia ka joogaan kumanaan askari oo qeyb ka ah howlgalka AMISOM
Daaciish Soomaaaliya 21ka Nofeember 2018 Qaramada Midoobay ayaa shaacisay in kooxda Daacish ay ciidamo badan oo Ajaaniib ah kusoo daabushay Soomaaliya labadii sano ee lasoo dhaafay, ayada oo isku diyaarineysa dagaal ka dhan ah Al-Shabaab.
Dagaalyahanada ugu badan ee Ajaaniibta ee kamid ah Daacish ayaa waxay ka howlgalaan gobolka Bari ee Puntland, sida lagu sheegay warbixinta Qaramada Midoobay, balse qaarkood ayaa dhowaan billaabay inay Koonfurta Soomaaliya usoo dhaqaaqaan.
Badankood ajaaniibta ka mid noqonaya Daacish ayaa la sheegay inay kasoo cararayaan dalalka Syria iyo Iraq, halkaasi oo ay ka dareemayaan cadaadis Militari oo kaga imaanaya ciidamada halkaasi kula dagaalamaya.
“Ururka Daacish Hadda si muuqata ayuu u kordhayaa waxaa uu ka batay 2016-kii oo uu ahaa wax ka yar 12 waxaa uuna gaaray 200” ayey QM ku sheegtay warbixin ay soo saartay. Qoraalka ayaa sidoo kale waxaa lagu cadeeyay inay qatar ku yihiin Puntland, gaar ahaan maamulka gobolka Bari, waxaana qorshaha ugu weyn ee ay damacsan yihiin lagu sheegay inay doonayaan inay Al-Shabaab kala wareegaan deegaanada ay maamulaan.
Halis weyn ayaa laga fileysan karaa kooxda Daacish ee la dagaalamaysa Al-Shabaab iyo maamulada ka jira dalka Soomaaliya.
Ethiopia 21ka Nofeember 2018 Qaar kamid ah arday dhawaan waxbarasho ahaan loogu qaaday dalka Ethiopia ayaa ku sugan xaalad ka duwan tii ay ku taamayeen markii laga qaaday magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya.
Ardaydan ayaa qeylo dhaan ka muujiyay habkii loola dhaqmay markii laga dajiyay garoonka diyaaradaha ee magaalada Addis Ababa.Ardaydaan ayaa dhawaan ka duulay garoonka diyaaradaha ee magaalada Muqdisho, waxaana sagootiyay masuuliyiin ka tirsan Dowladda Soomaaliya.
Ardayda deeqaha waxbarasho ka helo dalalka Yemen, Ethiopia, Sudan, Masar iyo dalalka kale ee Africa ayaa siyaabooyin kala duwan loola dhaqmaa, waxaana la ogeyn sida xaalkooda uu ku dambeyn doono ardaydaan.
Ma jiro wax jawaab ah oo madaxda wasaaradda waxbarashada ay ka bixiyeen cabashada kasoo yeertay ardaydii ugu dambeysay ee loo qaaday magaalada Addis Ababa ee dalka Ethiopia.
Ardaydaan oo qaarkood Saxaafadda la hadlay ayaa sheegay in looga kala dhuuntay garoonka diyaaradaha ee magaalada Addis Ababa, halkaasi oo loo geeyay deeq waxbarasho inay ka faa’ideystaan.
Mid kamid ah ardayda ayaa sheegay in markii looga kala dhuuntay garoonka diyaaradaha ay garan waayaan goob ay u dhaqaaqaan, iyadoo ciidamada amaanka ee garoonka jooga ay si xun ula dhaqmeen.
Nairobi 21ka Nofeember 2018 Siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa bartiisa facebook soo dhigay qoraal uu uga hadlayo musuq maasuqa uu baarlamanka Soomaaliya ku eedeeyey xukuumadda Kheyre, isaga oo sheegay in markii uu warbixinta arkay uu hal mar afka gacanta saaray, madaxana qabsaday.
Hoos ka aqri qoraalka Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo dhameystiran.
Inta badan dhaliishayda waxqabad ka dawlada uu hogaamiye Madaxweyne Farmaajo waxay ku aadanayd hawlaha siyaasada iyo amniga. Waxaan is lahaa oo ay warbaahinta naga raariday in ay ku roonyihiin hawlaha maamulka iyo maaliyada, laakiin markii aan aqriyey warbixinta Guddiga Miisaaniyadda, Maaliyadda, Qorshaynta iyo La-Xisaabtanka Hay’adaha Dowladda waxaan hal mar afka gacanta saaray, madaxana qabsaday anigoo bisinka boobaya.
Guddiga oo baaritaan ku sameeyey dakhligii dawladda u soo xarooday bishii Jannaayo ilaa Bishii Agooato ee 2018 ayaa sheegay in $20m (labaatan milyan oo doolar) oo ka mid ah lacagtii Sacuudiga ugu deeqay Soomaaliya sanadkii 2017 aysan ka muuqan miisaaniyada dawladda ee 2017/18. Guddigu wuxuu kaloo sheegay in sharciga hareer marsan loo isticmaalay $3m (sedex milyan oo doolar) oo ahayd xuquuq gaar ah oo ay mushaar ahaaan u lahaayeen ciidan, shaqaale iyo xildhibaannadii Baarlamaankii 9-aad.
Wuxuu kaloo guddigu caddeeyey in $1.5m (hal milyan iyo bar doolar ah) oo ka mid lacagihii loo qoondeeyey isticmaalka xaaladaha deg degga ah sida fatahaadaha, abaaraha, cudurrada dillaaca iyo kharashaad leh muhiimad qaran loo isticmaalay safaro dibedda ah, sahay safar, xaflado, dayn bixin shakhsi ah, dayactir, kiro guri, martigelin iyo kharashaad Hotel.
Dhinaca kale maamul xumo maaliyadeed oo baahsan ayuu Guddigu ku eedeeyey maamulka Gobalka Banaadir oo ay soo gashay lacag gaaraysa $ 16.5m ( lix iyo toban milyan oo doolar). Khasnajiga dowladda hoose ayuu Guddigu sheegay in uu si shakhsi ah bangiga dhexe kaga soo bixiyey lacag dhan $5,972,0852.82, iyadoo aysan caddayn sida loo isticmaalay.
Shirkadaha Xawaaladaha iyo Bangiyada gaarka loo leeyahay ayuu guddigu sheegay in aan canshuur laga qaadin, laakiin taa beddelkeeda laga qaaday lacago lagu shubay akoonka khaaska ah ee Wasaaradda Maaliyadda.
Haddaba waxaa ayaan darro ah, in la baacsado dhallinyaro shaqaale hoose ah, iyada uu musuqmaasuqii degan yahay qalbiga hay’adaha xukuumada, madaxdii sare ee dalkana hormuud ka yihiin.
Xisbigu wuxuu ugu baaqayaa Baarlamaanka in aysan ansixinta miisaaniyadda inta laga helayo Xisaab Xir sax ah. Hanti dhorka Guud iyo Xeer Ilaaliyaha Qaranka haddii ay yihiin hay’ado madax bannaan, damiir leh, dalkana daacad u ah waa in ay tillaab cad ka qaadaan musuqa intaa la eg.
Galmudug State 21ka Nofeember 2018 Xildhibaanada Baarlamaanka Galmudug ee fadhigoodu yahay magaalada Dhuusamareeb ayaa maanta Ansixiyay 27 Wasiir oo dhawaan uu soo Magacaabay madaxweynaha maamulka Galmudug Axmed Ducaalle Geelle Xaaf.
127 Xildhibaan ayaa Ogolaaday Ansixinta Wasiiradda cusub ee Garabka ku sugan magaalada Dhuusamareeb ee Galmudug sidda uu warbaahinta u sheegay Gudoomiye ku xigeenka Koowaad ee Baarlamaanka Galmduug Xareed Cali Xareed.
Madaxa Xukuumadda Galmudug Sheekh Maxamed Shaakir Cali Xasan ayaa horgeeyay Xildhibaanada Galmudug Wasiiradda uu soo Magacaabay Madaxweyne Xaaf.
Galmudug ayaa wali labo ukala qeybsan , waxaana qaar ka mid ah Xildhibaanada Galmudug ay ku sugan yihiin Magaalada Cadaado.
War ileen ceeb iyo khiyaano u il-adkaa! Madaxweynihii hore ee Dowladdii Fashilantay ee #Damu-Jadiid Mudane Xassan Shiikh Maxamuud “Garguurte” oo horay sida ay Ummadda Soomaaliyeed ogtahay diidanaa inay Shacabka #Jubbaland State samaystaan Dowlad Gobaleedka #Jubbaland State muddo 3 sanno ah lacago iyo siyaasiyiin doc-faruur ku samaysa ku maalgelinaayey ayaa maanta waxuu rabaa inuu taageero ka helo Shacabka Jubbaland State.
War ninkan waxuu muddo 4 sanno iyo 6 qodob oo aan sal iyo raad lahayn u jahwareeriyey hoggaanka dalka asagoo isticmaalaayey maskax maangaabnimo iyo munaafaqad qabyaaladeed ku dheehan tahay asagoo si cad u maalgelinaayey inay Ummadda wada deggan Jubbaland State isku baaba’aan,
Ma xishood! Ma qajili Ummadda Soomaaliyeed dib noocaagan oo kale uma dooran doonto marka $ 40000 ee aan mushahr ahaan u ansaxsatay iyo xildhibaan sharafeedka aan been-abuurka ku qaadatay ha ku anfacdo khaa’inul waddanyahoow!
Madaxa Xukuumadda Galmudug Sheekh Maxamed Shaakir Cali Xasan ayaa horgeeyay Xildhibaanada Galmudug Wasiiradda uu soo Magacaabay Madaxweyne Xaaf.
Galmudug ayaa wali labo ukala qeybsan , waxaana qaar ka mid ah Xildhibaanada Galmudug ay ku sugan yihiin Magaalada Cadaado.
Galmudug ayaa horay dhowr jeer dowladda dhexe ku eedeysay in ay ku heyso faragalin oo ay kasoo horjeedo arrimaha maamulka Galmudug.
Muqdisho 21ka Nofeember 2018 Ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa ku guuleystay inay soo furtaan Haweeney u dhalatay dalka Germany oo Bishii Shanaad ee sanadkaan laga Afduubtay magaalada Muqdisho.
Haweeneydaan oo lagu magacaabo Sonja Nienteit ayaa ka tirsaneyd hay’adda Laanqeyrta Cas, waxaana loo afduubtay gobolka Galgaduud, sida ay xaqiijiyeen ilo xog ogaal ah.
Haweeneyda ayaa kooxaha hubeysan waxaa la sheegay inay ku heysteen deegaan ka tirsan gobolka Galgaduud, laakiin si cad looma sheegin halka ay ku sugnaayeen.
Lama sheegin khasaare ka dhashay howlgalka, hase ahaatee 6 bilood kaddib Sonja Nientiet ayaa xorriyaddeedii dib u heshay Xalay, sida xubnaha saraakiisha howlgalka hogaaminayay ay shaaciyeen
Sonja Nientiet,ayaa laga afduubtay Xarunta Hay’adda Laanqeyrta Cas ee Magaalada Muqdisho,waxaana Afduubkaas lagu eedeeyay in ay geysteen shaqaale ka tirsanaa Hay’adda Laanqeyrta Cas.
Afduubkaas waxaa uu sababay Hay’adda in ay dhinto shaqaalihii ka joogay Soomaaliya sidoo kalena hakad geliso howlihii ay ka wadday Soomaaliya.
Muqdisho 21ka Nofeember 2018 Koox hubeysan ayaa maanta labo qof oo shacab ah ku dilay isgooska Bakaaraha ee Magaalada Muqdisho.
Wararka ayaa sheegaya in koox hubeysan ay halkaasi dil ugu geysteen shaqaalle ka tirsan shirkada isgaarsiinta Hormuud ee Soomaaliya ka howlagasha. Dadka la dilay ayey Goobjoogayaasha sheegeen in ay ka tirsanaayeen mid ka mid ah Sharikadaha Isgaarsiinta ee ka howlgala Soomaaliya.
Ciidamada Dowladda Federaalka ah ayaa gaaray halkii uu dilka ka dhacay,waxaana ay halkaas ka sameeyeen howgal kooban oo aan wali la sheegin cid loo soo qabtay. Dhaq dhaqaaqa dadka ayaa hakad galay muddo kooban inkasta oo markii dambe uu dib u furmay sida ay sheegeen dad ku sugan suuqa Bakaaraha.
Maalmihii dambe ayaa waxaa Magaalada Muqdisho kusoo badanaayay dilka loo geysto shaqaalaha shirkadaha ganacsiga ee Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya ayaan weli gacanta kusoo dhigin dadka dilka geysanayo, sidoo kalana lama yaqaan illaa hadda sababta loo ugaarsanayo Shaqaalaha Shirkadda Isgaarsiinta Hormuud.
Kenya 21ka Nofeember 2018 Wararka ka imaanaya dalka Kenya ayaa sheegaya in kooxo la rumeysan yahay inay ka tirsan yihiin Al-Shabaab ay dileen rag ajaaniib ah kuwo kalana ay afduubteen.
Shan ruux ayaa la sheegayaa inay dhaawacmeen halka ruux u dhashay dalka Talyaaniga ay afduubteen Al-Shabaab, kadib weerar ka dhacay gudaha dalka Kenya, sida wararka aan ku heleyno.
Weerarka ayaa ka dhacay xarunta dukaamada ee Chakama oo ku taalla degaanka Kilifi hoos yimaada Magaalada Mombaza ee dalka Kenya, sida saraakiisha dalka Kenya ay saxaafadda u sheegeen.
Kooxo hubeysan ayaa xalay weeraray goob ganacsi oo ku taala magaaladaasi, waxaan socda baadigoobta ruuxa Ajnabiga ah ee la afduubay
Dadka dhaawacmay ayaa loo qaaday Isbitaalka degmada Malindi Saakay,ilo wareedyo ayaa u sheegay Warbaahinta in labo ruux Xaaladooda Caafimaad ay halis tahay.
Sarkaal ka tirsan Ciidanka Booliska ayaa Shabaab ku eedeeyay in ay ka dambeeyeen Weerarkaasi.
Jigjiga 21ka Nofeember 2018 Waxey u muuqataa in uu dhaqan-galay heshiiskii magaalada Asmara ee dalka Eritrea ku kala saxiixdeen dowladda Itoobiya iyo Jabhada ONLF, iyadoo maanta magaalada Jigjiga lagu soo dhaweeyay cutubkii ugu horeeyay ciidamo ka tirsan Jabhada oo ka soo kicitimay magaalada Asmara. Boqolaal dadweyne ah ayaa isugu soo baxay soo dhaweynta ciidamadan oo muddo dheer dagaal kula jiray dowladda Itoobiya, waxaana sidoo kale lagu wadaa in dabayaaqada bishan gaaraan Jigjiga mas’uuliyiinta ugu sareysa Jabhada.
Is dhaxgalka labada dhinac iyo imaashiyaha ciidamadan muddada dheer dagaalka kula jiray Itoobiya magaalada Jigjiga ayaa qeyb ka ah hormarinta heshiiska nabadeed ee labada dhinac dhaxmaray, laakiin wali lama oga mustaqbalka ciidamadan oo hadda ku sugan magaalo madaxda dowlad deegaanka Soomaalida ee Jigjiga.
Muqdisho 21ka Nofeember 2018 Wararka ka imanaya gobolka Mudug ayaa sheegaya in xalay la maqlay dhawaqa duqeyn culus oo mar kale ay halkaa ka geysteen diyaarado dagaal.
Dadka deegaan ayaa u sheegay Idaacadaha maxaliga ah in ay maqleen jug iyo dhawaaq xooggan oo ahaa duqeynta loo geystay saldhig Al-shabaab ku lahaayeen Gobolka Mudug.
Duqeyntan ayaa noqoneysa tii saddexaad oo ay diyaarado dagaal ka fuliyaan gobolka oo lagu beegsaday xoogagga Al-shabaab ee ka howlgala bartamaha Soomaaliya.
Taliska Mareykanka Africom ayaa sheegay in labo duqeyn oo 19kii bishan ay ku fuliyeen gobolka Mudug ku dileen tiro ka badan 37 dagaalyahan oo ka tirsanaa Al-shabaab.
WARARKA MAANTA 19ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa Raysal Wasaaraha soo socda noqon doona? Yaa xada dhakhliga gobalka Banaadir khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuu Mudane Xildhibaan Beene-Beene u kashifay misaaniyadda 2017kii iyo 2018ka in aan la keenin asagoo sheegay inay khalad tahay in misaaniyadda 2019ka la keeno? Maxuuse Wasiirka Maalliyadda Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Ducaale Beyle u keenay miisaaniyadda 2019ka asagoo aan keenin xisaab-xirkii laga rabay 2017kii ama 2018ka? Yaa runta qarin kara maanta? Maxay tahay sababta Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u aaday Talyaaniga? Yaa runta Ummadda Soomaaliya ka qarin kara? Maxay Guddoomiyaasha labada aqal uga aamusan yihiin khaladaadka ay wado Wasaaradda Maalliyadda oo aan sida sharciga qabo keenin xisaab-xirkii miisaaniyadda 2017kii iyo miisaaniyadda 2018ka halka uu keenay miisaaniyadda 2019ka? Yaa khaldi kara Ummadda Soomaaliyeed? Maxay tahay heshiisyada qarsoodiga ah ee uu saxiixayo khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Muqdisho 19ka Nofeember 2018 Ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka Soomaaliya, Xasan Cali Khayre ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadda Finland, Samuli Virtanen oo Muqdisho soo gaaray. Ra’iisul Wasaare ,Khayre iyo Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadda Finland, Samuli Virtanen, ayaa ka wada hadlay xoojinta xiriirka labada dawladood, fududaynta isu socodka, kor-u-qaadidda taageerada Finland ay siiso Soomaaliya, horumarinta ganacsiga iyo dar-dar gelinta mashaariicda dawladda Finland ay ka fuliso Soomaaliya.
Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadda Finland ayaa Ra’iisul wasaare Khayre u sheegay dawladda Finland in ay aqoonsanayso baasaboorka Soomaaliya iyo in si toos ah ay dawladda dhaqaale ugu taageerayso ayna joojinayso dhaqaalihii ay usoo marsiin jirtay hay’adaha kale. Wasiir dawlaha arrimaha dibadda Soomaaliya, Cabdulqaadir Axmed Khayr oo kulanka kadib ka war bixiyay ayaa sheegay in Dowladda Finland ay maalgashi ku samaynayso Soomaaliya, isagoo xusay in ay wafdi gancsato ah oo ka socda shirkadaha dalka Finland qaarkood ay imaanayaan Muqdisho horraanta sannadka 2019.
Wasiir ku-xigeenka arrimaha dibadda Finlan Samuli Virtanen ayaa inta uu joogo Muqdisho waxa uu kulamo la qaadanayaa qaar kamid ah wasiirada xukuumadda federaalka Soomaaliya oo ay ka wada hadlayaan arrimo muhiim u ah horumarka dalka.
Muqdisho 19ka Nofeember 2018 Guddiga Miisaaniyada, Maaliyada Qorsheynta iyo La xisaabtanka dowladda ee Golaha Shacabka ayaa maanta soo saaray warbixin xasaasi ah oo musuq-maasuq xooggan ku eedeysay xukuumadda Kheyre iyo maamulka Gobolka Banaadir.
Warbixinta guddiga soo saaray ayaa looga hadlay wax is daba marin iyo in si qaldan loo maamulay miisaaniyadda dalka laga soo bilaabo Janaayo illaa Agosto sanadkan.
Waxa kale oo warbixinta lagu sheegay in la la’yahay meel ay aaday 20 milyan oo ka mid ah 50 milyan oo dowladda Sacuudiga ay ugu deeqday Soomaaliya, ayadoo xukuumadda ay soo gudbisay kaliya qarashaadka 30 milyan.
Guddiga wuxuu si gaar ah u soo jeediyay in Wasaaradda Maaliyadda iyo Gobolka Banaadir laga hakiyo miisaaniyadda maaliyadeed, maadaama ay xatooyo ku kaceen. Guddiga ayaa sidoo kale faray Hanti dhowrka Guud iyo Xisaabiyaha Guud inay baaritaan ku sameeyaan hey’adaha dowladda ee sameeyay wax is daba marinta iyo in si qaldan loo maamulay habkii miisaaniyadda dalka.
Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Somaliland 19ka Nofeember 2018 Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa socdaal ku maraya gobalada Bari ee Somaliland, waxaana xalay uu ku hoyday magaalada Berbara, iyada oo lagu wado in uu tago magaalada Burco ee xarunta gobolka Togdheer.
Si kastaba, shacabka magaalada Burco waxa ay sheegeen inaysan u diyaar garoobin soo dhaweynta madaxweyne Muuse Biixi, islamarkaana aysan dooneyn inuu yimaado magaaladooda. Qaar ka mid ah dadka Burco oo warbaahinta la hadlay ayaa waxa ay sheegeen in madaxweyne Muuse Biixi ay ku dhaliilayaan in uu howlo kale kaga mashquulay, isla markaana howlo badan ay u baahnaayeen shacabka gobolka Togdheer uu diiday.
Waxa ay sheegeen in Muuse Biixi uu sidoo kale ka horyimid mashruucyo muhiim u ah bulshada magaalada Burco, si gaar ah dhismaha Jaamacad laga hirgelin lahaa magalaada Burco.
Dadka qaar ayaa lagu soo xigtay inay dhigi doonan dibadbaxyo ka dhan ah Muuse Biixi, marka uu magaalada yimaado, si ay dareenkooda u muujiyaan.
Muqdisho 19ka Nofeember 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo (Been-Hawaas) iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa u ambabaxay dalka Talyaaniga, kaddib marti-qaad rasmi ah oo uu ka helay dowladda Talyaaniga.
Madaxweynaha iyo madaxda dalka Talyaaniga ayaa ka wada hadli doona dib u xoojinta iskaashiga iyo xiriirka labada dal ee dhinacyada siyaasadda, dhaqaalaha iyo amniga. Sidoo kale, labada dhinac waxay isla lafo-guri doonaan danaha kala geddisan ee ay wadaagaan labada dal iyo sidii looga miradhalin lahaa.“Dalka Talyaaniga waxa aynu wadaagnaa xiriir taariikhi ah, dowladdayduna waxay dadaal gelinaysaa sidii aan dib ugu xoojin lahayn, maadaama ay dowladda Talyaanigu kaalin weyn ku leedahay dib-u-dhiska Soomaaliya, saaxiibbo dhawna ay yihiin labada shacab.” Ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.
Dhankooda, Masuuliyiinta iyo Diblumaasiyiinta Soomaaliyeed ee qaybta ka ah wafidiga Madaxweynaha ayaa kulamo ku qotoma dib u habaynta xiriirka labada dal iyo iskaashiga waxa ay la yeelan doonaan masuuliyiinta dhiggooda ah ee dalkaas.
Soomaaliya iyo Talyaaniga ayaa waxaa ka dhaxeeya xiriir soo jireen ah, taas ayaana saldhig u ah dadaallada joogtada ah ee madaxda labada dal ay ugu jiraan ka miradhalinta qorsheyaasha iskaashi iyo xaqiijinta danaha ay wadaagaan labada shacab ee saaxiibbada ah.
Booqashada rasmiga ah ee Madaxweynaha ayaa qaadanaysa muddo saddex maalmood ah, waxaana wafdiga Madaxweynaha qayb ka ah Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah Mudane Axmed Ciise Cawad, Agaasimaha Madaxtooyada Dr Aamina Siciid Cali, Lataliyeyaal iyo Diblumaasiyiin sare oo ka tirsan Dowladda Federaalka Soomaaliya
Dowlad Gobaleedka #Puntland 19ka Nofeember 2018 Wararka ka imaanaya Magaalada Garoowe ee Gobalka Nugaal ayaa sheegaya in heegan sare la geliyay ciidamada amaanka ee maamulka Puntland.
Sababta ayaa lagu sheegay in ay tahay sidii looga hortagi lahaa falalka amni daro ee ka dhaca Magaalada Garoowe, maadaama doorasho la filayo in ay ka dhacdo Magaaladaasi. araakiisha amaanka Puntland ayaa sheegay in heegan buuxa la geliyay ciidamada.
Maalmihii ugu dambeeyey Kooxaha AL-Shabaab iyo Daacish ayaa dilal ka geysanayey deegaano ka tirsan kuwa Puntland, waxayna taas dhalisay shaku ku aadan weeraro ay kooxahaan qorsheenayaan.
Waxaa la arkayey ciidamo hor leh oo lagu soo daadiyey jidadka Magaalada Garoowe iyo deegaano kale oo ka tirsan kuwa Puntland
Warar kale ayaa sheegaya in ciidamo badan oo ka tirsan puntland la geeyay deegaanka Tukeraq ee obalka Sool.
Deegaanada Puntland ayaa lagu tirin jiray deegaanada ugu halista yar dhanka kooxaha Argagixisada balse maalmihii dambe waxaa muuqato inuu Amniga faraha ka baxay
Dowlad Gobaleedka #Jubbaland 19ka Nofeember 2018 Maxkamadda Ciidamada qalabka sida ee maamulka Jubbaland aya maanta xukun dil ah ku fulisay Alle ha u naxariistee C/risaaq Cumar C/llaahi oo ka tirsanaa Ciidamada amaanka ee maamulka Jubbaland kadib markii la sheegay inuu hore u dilay Nabadoon caan ka ahaa kismaayo.
Marxuumka ayey maxkamadu sheegtay in 27kii bishii dhamaatay uu dilay Nabadoon Xasan Goolo oo markaas uu doonayay inuu dib ugu soo celiyo xerada 11 askari oo gadood sameysay
Askariga maanta la dilay ayaa ka mid ahaa 11 Askari oo gadooday kadib markii ay waayeen mushaarkoodii, waxaana markaasi ku soo baxay Marxuum Nabadoon Xasan Goolo oo markaas la sheegay in lagu toogtay meel banaanka ka ah xeradii Ciidamada, waxaana toogashadiisa la sheegay inuu ka dambeeyay C/risaaq Cumar C/llaahi oo isagana maanta xukunka lagu fuliyay.
Ciidamadii kale ee sameeyay gadoodka ayaa sidoo kale lagu xukumay xukuno gaaraya min 15 sano, Jubaland ayaa sheegtay in aysan u dulqaadan doonin dilalka iyo wax ay ugu yeereyn fowdo..
Argagixisadda AL-Shabaab Iyo Galgaduud 19ka Nofeember 2018 Dagaal culus oo u dhaxeeya Ciidanka maamulka Galmudug iyo Al-Shabaab ayaa waxaa uu ka socdaa degaanka Dhagaxyaale oo 50 KM u jira Magaalada Guriceel ee gobolka Galgaduud sidda ay xaqiijiyeen Mas’uuliyiin ka tirsan maamulka Galmudug.
Dagaalka ayaa yimid ka dib markii xubno ka tirsan Ururka Al-Shabaab ay Saakay soo galeen, degaankaasi,islamarkaana ay weerar ku qaadeen Ciidamo ka tirsan maamulka Galmudug.
Al-Shabaab ayaa Saacaddo kooban gacanta ku haayay degaankaasi, waxaana la sheegay in dib uga baxeen Markii ciidanka Galmudug ay soo qaadeen Weerar labo Geesood ah.
Khasaaraha rasmiga ah ee dagaalka ka dhashay lama xaqiijin karo, maadaama uu wali soconaayo,laakiin wali waxaa socda Gurmadyo kala duwan oo soo kala gaaray Labadda dhinac.
Ciidanka Galmudug ayaa maalmihii lasoo dhaafay degaano hoos yimaada degmada Guriceel ka waday dhaqdhaqaaq Ciidan oo ka dhan ah Ururka Al-Shabaab.
Al-Crabiya 19ka Nofeember 2018 Taleefishinka Al-Arabiya ayaa bogiisa ku qoray warbixin lagu sheegay in dowladda Qatar ay taageereyso Mukhtaar Roobow Abu Mansuur, oo ah musharax u taagan xilka madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed ee Soomaaliya.
Warbixintan ayaa lagu sheegay in Roobow uu yahay qeyb ka mid ah qorshaha ay Qatar ku ballaarineyso saameynteeda siyaasadda Soomaaliya.
Qatar ayaa la sheegay in markii hore ay qeyb ka ahayd in Roobow kasoo baxo Al-Shabaab, islamarkaana noqdo siyaasi caadi ah, oo dadkiisa dhinaca ka raaca, sida warbixinta ay leedahay.
“Dad xog-ogaal ah ayaa sheegay in Roobow uu xiiriir la leeyahay Qatar, ayada oo warbaahinta Qatar [Al-Jazeera] ay gacan ka siiyeen isku day uu sumcadiisa dib ugu dhisayo kadib muddo uu Al-Shabaab ahaa” Warbixinta Al-Arabiya ayaa u muuqata mid dowladda Qatar ku eedeyneysaa inay hogaamiye argagixiso u gacan gelineyso awoodda mid ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya.
Al-Arabiya waxaa leh dowladda Sacuudiga, oo xurguf ay kala dhaxeyso dowladda Qatar. Ujeedada horey ee loo aas-aasay Al-Arabiya waxay ahayd in lagula loolamo taleefishinka Al-Jazeera oo Qatar ay leedahay. Sacuudiga iyo xulufadiisa ayaa horey ugu eedeeyey Qatar inay taageerto kooxaha ay reer galbeedka argagixisada ugu yeeraan, sida kooxda Ikhwaanul Muslimiin ee dalka Masar, iyo kooxda Xamas ee Falastiin.
Warbixintan Al-Arabiya ay Roobow kula xiriirisay Qatar ayaa waxaa suurtagal inay qeyb ka tahay ololaha dowladda dalkaas loogu eedeynayo inay gacan siiso kooxaha argagixisada.
https://www.youtube.com/watch?v=sVrr4-ddutI
WARARKA MAANTA 18ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay u khaldan tahay siyaasadda arrimaha dibadda ee khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo markasta oo daalim dilaaga ah dhaxal sugaha Sacuudiga MBS u difaacayaan oo xitaa CIA Maraykanka caddaysay dembigiisa dilka weriyaha? Maxayse labada khaa’inul waddan ee kala ah Xeer Ilaaliyaha Gudd Mudane Axmed Daahir Iyo Guddoomiyaha Maxkammadda Sare u diidan yihiin in Soomaaliya loo sameeyo Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa ayagoo fulinaaya rabitaanka labadan khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxayse labada sanno kadib weli ay Dowladda Soomaaliya u heli ladahay dhaqaalihii ay beesha caalamka ugu yaboohday Dowladda Soomaaliya? Yaa raba inuu isgaarsiinta Ummadda Soomaaliyeed si sharci-darro kula wareegaan oo aan Soomaali ahayn? Maxayse Xukuummadda Fashilantay khaa’inul Waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”u diidan tahay inuu maamulka gobalka Banaadir yeesho Dowlad Gobaleed sida gobalada kale ee dalka sida uu caddeeyey Guddoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Eng. Yariisoow? Yaa xukuma Xerada Xalane? Yaa shacabka been u sheegi kara maanta?
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Shir looga hadlayo Ganacsiga Soomaaliya iyo Horumarada dhaqaale ee dalka ayaa ka furmay magaalada Muqdisho, waxaana shirkaasi ka qeyb galaya ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xasan Cali Kheyre.Shirkaan ayaa waxaa ka qeyb galaya Shirkadaha Ganacsiga Caalamiga ah, kuwa Maxaliga ah iyo dowladda Federaalka Soomaaliya.
Wasiirka Wasaarada Ganacsiga Xukuumada Federaalka Soomaaliya Maxamed Cabdi Xayir (Maareeye) oo ka hadlay shirka Ganacsiga looga hadlaayo ee ka furmay magaalada Muqdisho ayaa bogaadiyay dowladda Turkiga iyo sidoo kale wadamada reer galbeedka ee Soomaaliya ka taageera dhanka dhaqaalaha.
Waxaa uu bilaawga shirka ka sheegay Wasiir Maareeye in la joogo xiligii Soomaaliya la maalgashan lahaa isagoo shirkadaha caalamiga ah ugu baaqay in ay kusoo dhiiradaan maalgashiga Soomaaliya.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xassan Cali Kheyre ayaa xalay booqday xerooyin dhowr ah oo ay ku xareysan-yihiin ciidamo kala duwan oo tababar uu socdo Ra’iisal wasaaraha ayaa waxaa booqashadiisa ku wehlinayay saraakiil ka tirsan ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya iyo xubno ka tirsan maamulka Gobolka Banaadir.
Kheyre ayaa socdaalkiisa ku soo gabagabeeyay dugsiga tababarka Jen Kaahiye ee (Iskuul Boliisiyo) oo uu kula hadlay ra’iisal wasaaraha ciidamo loo diyaarinayo in ay qeyb ka noqdaan sugida amniga magaalada.
Booqashada ra’iisal wasaaraha ayaa imaneysa iyadoo shaki badan laga muujinayo amniga caasimada oo maalmihii ugu danbeeyay ka dhaceen qaraxyo galaaftay nolasha dad rayid ah iyo dilal lagu beegsaday dad rayid ah iyo shaqaale dowladdeed isugu jira.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Magaalada Muqdisho gaar ahaan Xarunta Xalane waxaa Maanta ka furmay shir looga hadlayo Ganacsiga iyo Maalgashiga Soomaaliya,waxaana furay Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre.
Shirkaas,waxaa ka qeyb galaya Wasiiro ka tirsan xukuumadda Soomaaliya, ganacsato iyo wakiilo caalami ah,waxaana soo qaban qaabisay Wasaaradda Ganacsiga iyo Warshadaha Xukuumadda Soomaaliya.
Wasiirka Wasaaradda Ganacsiga iyo Warshadaha Xukuumadda Soomaaliya Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa sheegay in shirkan uu muhiim u yahay Ummadda Soomaaliyeed,waxana uu bogaadiyay Dowladda Turkiga oo ka mid ah wadamada maalgashiga ka sameeyay Soomaaliya.
R/Wasaaraha Xukuumada Federaalka Soomaaliya Xasan Cali Kheyre oo shirka ka hadlayey ayaa sheegay in Ganacsadatada Soomaaliyeed ay door muuqda ka qaateyn kobaca dhaqaalaha dalka. Waxa uu sheegay R/wasaare Kheyre in Ganacsatada Soomaaliyeed ay xukuumadiisa kasoo aruuriyeen canshuurtii ugu badneyd muddo 30 sano ah Waxa uuna ku bogaadiyay garab istaaga xukuumadiisa.
Xasan Cali Kheyre ayaa sheegay in sanadkii ina dhaafay ee 2017 ay ganacsatada Soomaaliyeed ay canshuur ahaan dowladda Federaalka u siiyeen lacag farabadn oo ay ku kabeyn miisaaniyada Dowladda sidaas si lamid ahna ay sanadka 2018 ay ka rajeynayaan dhaqaalo intaas ka badan sida uu sheegay.
Hadalka R/wasaare Kheyre ayaa imaanyo iyadoo Soomaaliyo dhaqaallo ahaan kasoo reyneyso sanadihii lasoo dhaafay.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Wasaaradda Arrimaha dibedda Soomaaliya ayaa markale ku dhiiratay in ay faraha la gasho kiiska warihii sida arxan daradda ah ay Sucuudigu ugu dileen qunsuliyadda ay ku leedahay Istanbul.
Hore ayey ahayd markii ay bulshada Soomaaliyeed dhabanno hays ku noqotay bayaankii ay Wasaaradda Khaarajigu ku garab istaagtay Sucuudiga iyada oo ku lumisay ixtiraamkii ay dowladda Turkiga u haysay Somalia.
Hase ahaatee, xilli loo baahnaa in la saxo qaladkii hore, ayey haddana dowladda markale dhiiqo iyo siyaasad arrimo dibadeed aan jid iyo jiho lahayn ku dhaqaaqaday!
Qoraalka wasaaradda ayaa yimid maalin kadib markii sirdoonka Mareykanka ee CIA-da ay xaqiijiyeen inuu Maxamed Bin Salmaan amray dilka Sacuudiga, taasi oo meesha ka saartay sheegashadii Sacuudiga ee ahayd inuusan waxba ka ogeyn.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Wararka naga soo gaaraya deegaanka Km-13 ee duleedka magaalada Muqdisho ayaa waxay sheegayaan in halkaasi qarax Miino uu ka dhacay.
Gaari nooca loo yaqaan SURF ayaa la sheegay in Miinadan lala eegtay, waxaana halkaasi ku dhintey Hal qof iyadoo dhaawacna uu jiro, balse tirada rasmiga ah weli lama hayo.
Goob joogayaal ayaa inoo sheegay in goobta qaraxa uu ka dhacay ay gaareen ciidamo ka tirsan dowladda federaalka, welina lama oga dadka qaraxan lala eegtay waxa ay ahaayeen.
Warkaan wixii kusoo kordha kala soco wararkeena kale, Insha Allah
Maraykanka 18ka Nofeember 2018 Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump wuxuu sheegay inuu filayo in Talaadada nagu soo aadan lasoo saari doono warbixin dhameystiran oo ku saleysan ciddii ka dambeeysay dilkii loo gaystay weriyaha Sucuudiga u dhashay ee Jamaal Kaashuqji.
Trump oo warbaahinta kula hadlayay gobolka California wuxuu ku tilmaamay warbixinta kasoo baxday laanta sirddoonka Mareykanka mid horudhac ah.
Laanta CIA-da Mareykanka ayaa shalay sheegtay in amarka lagu dilay Jamaal uu kasoo baxay dhaxal sugahaa Sucuudiga Maxamed Bin Salmaan.
Mas’uuliyiinta Sucuudiga waxay beeniyeen in dhaxal sugaha uu wax ka ogaa dilka Khaashuqji. Afahayeen u hadashay wasaaradda arrimaha dibadda Mareykanka, Heather Nauert ayaa sheegtay in weli ay jiraan su’aalo badan oo aanan jawaab loo helin oo ku saabsan dilka.
Waxay sheegtay in wasaaradda arrimaha dibadda ay sii wadeyso raadinta macluumaadka dhabta ah iyo sidii caddaalladda loo horkeeni lahaa dambiilayaashii ku lugta lahaa dilka Jamaal Khaashuqji.
Mareykanka wuxuu sheegay in weli aanan lasoo saarin baaritannada kama dambeysta ah inkastoo warbixinno ay sheegayaan in waaxda sirddoonka ay rumeysan tahay in dhaxal sugaha Maxamed Bin Salmaan uu wax ka ogaa dilka Kaashuqji.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Madaxweynihii hore ee soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, ahna xildhibaan ka tirsan baarlamaanka ayaa la filayaa in uu berry billaabo safaro uu ku tagayo qaar ka mid ah gobolada dalka Soomaaliya.
Gelinka dambe ee maanta ayaa waxaa magalada Kismaayo tegi doona wafdi horudhac u ah safarkiisa oo isugu jira xildhibaano ka tirsan labada aqal kana mid ah xisbigiisa UPD.
Safarka madaxweyne Xasan Sheekh uu beri ku tagayo Kismaayo ayaa la sheegay in uu bilaaw u yahay safari kale uu ku tegi doono xarumaha maamul goboleedyada dalka ka jira.
Booqashadaan ayaa ku soo aadeysa xilli khilaaf xoogan uu ka dhaxeeyo dowladda federaalka Soomaaliya iyo dowlad goboleedyada, waxaana maamulka jubbaland uu yahay maamulkii ugu horeeyay ee dhisma xilligii madaxweyne uu dalka ka ahaa Xasan Sheekh.
Sida aan xogta ku heleyno safarka Xasan Sheekh ayaa qeyb ka ah ololihiisa dib u doorasho, waxaana uu raadinayaa taageerada madax maamul goboleedyada, oo qaarkood kaalin ku lahaan doona soo xulista xildhibaanada cusub, haddii ay xukunka sii hayaan.
Xasan Sheekh oo dhowaan dib ugu soo laabtay magaalada Muqdisho, ayaa aas-aasay xisbi uu guddoomiye ka yahay oo lagu magacaabo UPD, isaga oo doonaya inuu
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Xildhibaan Axmed Macalin Fiqi, ayaa si adag kaga hadlay warqadaha isdaba jooga ah ee kasoo baxaya wasaaradda arrimaha dibadda Soomaaliya ee looga hadlayo kiiska dilkii Wariye Jamaal Kaashuqji.
Xildhibaanka ayaa sheegay in warqadaha isdaba jooga ah ee kasoo baxaya wasaaradda arrimaha dibadda ay dalka u ekeysiinayaan wadan aan jirin, maadaama sida uu sheegay laga hordhacayo mararka qaar go’aano aan la gaarin.
“Waraaqaha Af-Carabiga iyo Af-Ingiiriska ku qoran ee isku midka ah, halka marna la soo wada saaray, ahna markii labaad oo ay xukuumadu warqad wiifto ah ka soo saarto arrinta dilka wariyihii Sucuudiga ahaa Khaasuqji ee raqdiisa iyo ruuxdiisa la la’yahay, wasaaradeena arimaha dibaddu ma waxey nagu matalaysaa in ay ayido “dilka 5 ruux oo loo maquuniyey in loo dilo arrintaas”.
“Siyaasaddii arrimaha dibadda dalku ma halkaas ayey maraysaa in xukunnada go’aanada garsoorka dal kale oo aan weli dhamaan aan qoorataysanno, lana soo dhoweeyo dad la yiri waa la dilayaa, ayadoo ay muuqato in laga caaajisay in laga hadlo dhibaatooyinka badan ee dalka ka jira ee ka hadalka u baahan.
“Warqad kasta oo noocaan loo soo saaro, waxey dalkeena u ekeysiinaysaa waraaqihii Cabdalla Shideeye laga soo saari jiray, hana laga dhabeeyo oraahdii caan baxdey ee xilligii qiirada jaban ay jirtay la dhihi jiray “Gaajo gobonimo leh ayaan ka haboon dhereg gunnimo wadata” ayuu yiri Xildhibaan Fiqi.
Dowlad Gobaleedka Somaliland 18ka Nofeember 2018 Maamulka Somaliland ayaa si cajiib ah kaga hadlay cunaqabateynta hubka ee muddada sanadka ah lagu kordhiyay dowladda Soomaaliya, kadib qoraal kasoo baxay golaha amaanka ee Qaramada Midoobay.
War qoraal ah oo kasoo baxay wasaaradda arrimaha dibadda Somaliland ayaa lagu sheegay inay taageersan yihiin cunaqabateynta hubka ee mudada sanadka ah loo kordhiyay, sida qoraalka lagu sheegay.
Waxay qoraalka ku taageereen warbixintii laga gudbiyay dowladda Soomaliya, waxaana ay sheegeen in Soomaaliya awood iyo xirfad aysan laheyn inay xakameyso hubka gacanta u gala.
Sidoo kale Somaliland ayaa sheegtay in hubka loo gacan geliyo dowladda Soomaaliya uu qatar weyn ku tahay Somaliland iyo dalalka deriska la ah Soomaaliya, sida qoraalka wasaaradda arrimaha dibadda lagu sheegay.
Somaliland ayaa walaac ka muujisay dowladaha hubka Siiya dowladda Soomaaliya, waxaana ay sheegeen inay qatar tahay in kooxaha argagixisada ay gacanta ku dhigaan, taasina halis kale ay ka imaan karto.
Ugu dambeyn waxay sheegeen in cunaqabateynta hubka uu u wanaagsan yahay amaanka gobolka loona baahan yahay in lasii kordhiyo ilaa dowlad awood badan ay ka imaaneyso.
Waxay IGAD iyo caalamka ka dalbadeen inay ka shaqeeyaan dib usoo celinta wadahadalada Soomaaliya iyo Somaliland, taasi oo ay sheegeen in amaanka gobolka wax weyn uu ka tari doono.
Muqdisho 18ka Nofeember 2018 Waxaan u muuqanaa bulsho waaqicii ka lumay oo aan cabiri karin maxaa dhaliil ah maxaase dan ah, waxaan sidaa u iri waxaan arkay shalay dad madaxweyne Farmaajo ku eedeynaa sababta uu safiir ajinabi ah ugu qaabilay xarunta Xalane oo ku taala Muqdisho.
Qofka sidaas hadalka u dhigaya wuxuu Xalane ka jaray dhulkii Soomaaliya laakiin isma oga. Waa badan yihiin dadka isku dayaya iney Xalane ka dhigaan wadan kale oo aaney Soomaali laheyn ama ka talin balse ma fahmin danta arrintaas ugu jirta.
Soomaali ahaan waxaa noqonay dad ay ajaanibtu micno gooni ah ugu fadhiyaan waxaana had iyo jeer buun buuninaa meesha la fariisiyay, cuntada la siiyay, sida loo salaamay ,dharka la xirtay markii la qaabilayay iwm.
Farmaajo waa madaxweynaha Soomaaliya ,isaga ayaana ka taliya Xalane iyo Villa Soomaaliya labadaba waxaana uu qaabilaad ku sameyn karaa meel walba oo wadanka ka mid ah, anigu waxaanba kula talin laha inuu bilaabo inuu dadka ku qaabilo Balcad ,Afgooye iyo xitaa KM4 guri kuyaala.
Xalane kama amni badna Villa Soomaaliya, waxaase ii muuqata inuu madaxweynuhu sharfaayo safiirka cusub ee USA. Qofkii aad rabto inaad xushmad u muujiso adiga ayaa yaqaana waxa aad u sameyneyso.
Waxaan u baahanahay bulsho ahaan inaan la qabsano baahinta doodaha dhaxal galka ah, tusaale intii aan waqti ku bixin laheyn meesha safiirka lagu qaabilay waxaa ka muhiimsan inaan ka doodno muxuu safiirkan cusub ee USA kusoo kordhin karaa geedi socodka Soomaaliya iyo muxuu kaga duwan yahay safiirkii hore.
Bulshadeenu waxey u baahan tahay wacyi galin badan.
Kenya 18ka Nofeember 2018 Wasiirkii hore ee Warfaafinta Soomaaliya Cabdullaahi Ciilmooge Xirsi, ayaa muddo 11 maalin kadib ka hadlay iscasilaadii Shariif Xasan Sheikh Aadan, madaxweynihii Koofur Galbeed oo gabi ahaanba tartanka doorashada isaga haray.
Mr Xirsi, ayaa marka hore soo dhaweeyay iscasilaada Shariif Xasan Sheikh Aadan isaga oo ku tilmaamay inuu yahay Geesi wax badan soo shaqeeyay, ugu dambeyntiina qaatay go’aan dad badan aysan fileyn.
Wuxuu wasiirka sheegay in Shariif Xasan uu qiimeeyay marxaladda ka jirta deegaanada Koofur Galbeed iyo culeesyadii heystay, taasina ay dhalisay inuu ka tanaasulo xilka madaxweynaha iyo musharaxnimada Koofur Galbeed.
Mar uu kahadlayay arintaasi iyo fursadda ka dhalan karta, ayuu sheegay in dadka Koofur Galbeed oo muddo ku doodi jiray inay hogaamiye cusub doonayaan ay hadda heystaan fursadii ay muddo raadin jireen.
Musharixiinta Koofur Galbeed ee isbadalka doonaya ayuu kula dardaarmay inay ka faa’ideystaan fursadda hortaala, islamarkaana ay u tanaasulaan ruuxa caasimada Koofur Galbeed ku shaqeyn kara.
Wuxuu ugu dambeyn sheegay in loo baahan yahay in Koofur Galbeed lagala shaqeeyo horumarinta deegaanka iyo xaqiijinta amaanka deegaanada ay ka qabsadeen ciidamada Al Shabaab.
https://www.youtube.com/watch?v=KeHhBbZpxiE
WARARKA MAANTA 16ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maanta waa maalin weyn oo u sii hoyatay shacabka Soomaaliyeed gaar ahaan Taliyahii Hore ee Hoggaanka La-Dagaalanka Baasaasiinta Shisheeye Ah “Somali NISA Counter-Spionage Unit” Sareeye Gaas BKW- Baare Sare oo muddo 6 sanno daba socday in sharciga la horkeeno Kornayl Gebra iyo rag fkale oo farabadan. Maxay tahay sababta loo xiray dilaagii weynee ee qaska iyo musuqmaasuqa baahsan ka dhex waday Soomaaliya? Yaase ka dembeeyey inuu amro Raysal Wasaaraha Dalka Ethiopia Mudane Dr. Aby Axmed Kornayl Gebra oo hubka iskugu dhiibi jiray Soomaalida dhexdeeda asagoo lacago farabadan ka sameeyey? Maxuuse Kornayl Gebra uga gadi jiray hubka argagixisada Soomaaliya sida Al-Shabaab iyo dagaal-oogayaasha? Maxuuse Kornayl Gebra ka sameeyey falal argagixis ah dhulka Soomalida Ethiopia? Mar haddii Dowladda Ethiopia soo qabatay dadkii dembiyadda ka galay shacabka Ethiopia Iyo Shacabka Soomaaliyeed maxay Dowladda Soomaaliya u soo qaban la dahay dadka dembiyadda ka galay shacabka Soomaaliyeed iyo waddamada deriska ah kuwaasoo jaggooyin sar-sare laga dhiibay laamaha amniga dalka? Mudanayaal Iyo Marwooyin, waa la joogaa wakhtigii sharciga la horkeeni lahaa dembiilayaasha Ummadda Soomaaliyeed Iyo waddamada deriska u gaystay dhib iyo dil aan kala sooc lahayn marka waxaa waajib ku ah Dowladda Soomaaliya gaar ahaan xukuummadda Soomaaliya ee uu hoggaaminaayo Mudane Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre in si deg deg ah u amro in la soo qabto maxkamadna la soo saaro ragga xubnaha sar-sare ka soo qabtay Ururka Argagixisada Al-Shabaab ee hadda xilalka sar-sare ka haya Dowladda Soomaaliya amaba u tartamaya jaggooyin sar-sare ee maamulka gudaha dalka Soomaaliya!
Ethiopia 16ka Nofeember 2018 Col. Gebregziabher Alemseged Abraha, oo ay Soomaalida ay u baqaan Jeneral Gebre ayaa lagu warramaya in xabsiga loo diray, sida ay baahisay qaar ka mid ah warbaahinta dalka Itoobiya.
Taleefishinka ESAT ee dalka Itoobiya ayaa shalay baahiyey in Gebre laga qabtay oo lagu xiray duleedka magaalada caasimadda ee dalka Ethiopia.
Sida taleefishinka uu baahiyey, Gebre ayaa loo haystaa eedeymo ay ka mid yihiin inuu ku lug lahaa rabshado ka dhacay gobolka Soomaalida Itoobiya iyo inuu hub ka iibiyey kooxo ku sugan gudaha dalka Soomaaliya.
Dowladda Ethiopia weli si rasmi ah uma xaqiijin warkan. Sidoo kale, Caasimada Online si madax banaan uma xaqiijin karto. Si kstaba, madaxtooyada Soomaaliya ayaa xaqiijisay in Gebre la xiray, waxaana qoraal arrintaas ku saabsan bartiisa twitter-ka soo dhigay agaasimaha warfaafinta madaxtooyada Cabdinuur Maxamed.
“Waa war wanaagsan in kolonaylkii caanka ahaa ee Gebre lagu xiray Itoobiya. Waa nin muddo fog ku lug lahaa faro-gelinta iyo arbashaadda Soomaaliya. Xarigiisa waxa uu muujinayaa in Itoobiya ay ka go’an tahay xasiloonida Geeska Afrika” ayuu yiri Cabdinuur.
Arrintaan ayaa kusoo aadeyso xilli uu dhawaan Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo sheegay inay Dowladda Itoobiya joojisay faragelinta ay ku heysay dalka Soomaaliya
Col. Gebregziabher Alemseged Abraha, ayaa dabayaaqadii June laga ceyriyey xilkii uu ka hayey urur goboleedka IGAD, ee ahaa la-taliyaha sare ee arrimaha siyaasadd ee xoghayaha fulinta IGAD.
Gebre oo mar ahaa sarkaalka ugu sarreeya ciidamada Itoobiya ee Soomaaliya, ayaa mas’uul ka ahaa dilka iyo xasuuqa kumanaan Soomaali ah, iyo inuu iska horkeeno kooxaha Soomaalida ee siyaasadda isku diidan
https://www.youtube.com/watch?v=jhkldX2rfYc
Muqdisho 16ka Nofeember 2018 Waddamada Soomaaliya, Liibiya iyo Afqaanistaan ayaa noqday meelaha ugu halista badan caalamka, sida lagu sheegay daraasad cusub oo khariidad loogu sameynayay dadka dunida u socdaala.
Warbixintan oo ay si wada jir ah u soo saareen hay’adda caalamiga ah ee caafimaadka iyo nabad galyada ee SOS iyo hay’adda la socodka khataraha adduunka ayaa musaafuriinta loogu sheegayay xaaladaha ka jira meelaha ay safarada ku tagayaan sannadka foodda nagu soo haya ee 2019-ka.
Dalalka ku yaalla qaaradda Yurub ee kala ah Finland, Norway iyo Iceland ayaa loo aqoonsaday iney yihiin meelaha ugu nabdoon ee loo safri karo.
Liibiya, Afqaanistaan, Soomaaliya iyo Suuriya ayaa dhammaantood safka hore ka galay meelaha uu khatarta dhimashada iyo waxyeellooyin kaleba kala kulmo karo qofka.
Liiska dalalka ayaa la isugu xijinayay sida ay u kala halista badanyihiin, iyadoo dalalka ugu hooseeyana ay yihiin kuwa ugu khatarta yar.
Waxyaabaha ugu badan ee diiradda la saarayay ayaa ah xaaladaha caafimaadka, amniga iyo nabadgalyada waddooyinka.
Marka laga soo tago qaaradda Africa, waddamada kale ee halista ugu badan ee waddooyinka iyo shilalka gaadiidka ay ka jiraan ayey warbixintan ku sheegtay iney yihiin Brazil, Bolivia, Sucuudiga, Iiran iyo Kazakhstan.
Qeybtan, dalka Mareykanka ayaa ka galay meel dhex dhexaad ah.
Inta badan dalalka Yurub ayaa lagu qeexay iney aad ugu yartahay khatarta dhinaca waddooyinka waxaana la mid ah waddamada Japan, Australia iyo Zew Zealand
Maraykanka 16ka Nofeember 2018 Golaha Senate-ka Mareykanka ayaa u codeyn doono sharci lagu ciqaabayo Dowladda Sacuudiga kaasi oo la xiriira dagaalka Yemen iyo dilkii Wariye Jamaal Khaashuqji oo ka dhacay magaalada Istanbul, sida uu sheegay xildhibaan ka tirsan Golaha.
“Goluhu waxay u codeyn doonaa ka hor dhamaadka sanadkan, sharci lagu raadinayo in lagu joojiyo dhamaan taageerada Sacuudiga ee dagaalka Yemen” waxaa sidaasi yiri Senator Bob Corker, oo ah guddoomiyaha guddiga xiriirka dibadda ee Senate-ka.
Wuxuu sidoo ka sheegay inay suuro gal tahay in mooshin laga keeno u codeynta hanaanka looga hortagayo hubka ay iibiso xukuumadda Riyaad, sida uu xildhibaanka cadeeyay.
“Aqalka sare waxay raadinayaan hanaan lagu tusayo Sacuudiga, waxa ku dhacay Wariye Jamaal iyo arinta la xiriira hanaanka ay Yemen la doonayaan”sidaasi ayuu hadalkiisa kusii daray Mr Bob.
Dilkii Wariye Jamaal oo dhacay labadii bishii lasoo dhaafay ayaa sare u qaaday walwalka Golaha Senate-ka , sidoo kale waxaa walwalka aqalka kor u qaaday dagaalka Yemen, gaar ahaan dilka dadka rayidka ee ka dhashay weerarada Sacuudiga.
Lindsey Graham oo aqalka sare ku matala xisbiga Jamhuuriga ayaa sheegay in golaha ay ka doodayeen cunaqabateyn ka dhan ah Sacuudiga, taasi oo ka dhalatay dilkii Jamaal Kashoqji “Maxamed Bin Salmaan waa ruux aan lagu kalsoonaan karin oo aan degeneyn”ayuu hadalkiisa kusii daray Mr Graham.
Jabuuti 16ka Nofeember 2018 Dowladda Jabuuti ayaa golaha amaanka ee Qaramada Midoobay ka dalbatay inay taageeraan sidii loo xalin lahaa murun xuduudeedka kala dhaxeeya dowladda Eritrea, haddii lagu guul dareystana ka taageeraan sidii maxkamada ICJ dacwad kaga furan lahaayeen.
Safiirka Jabuuti ee Qaramada Midoobay Amb Maxamed Saciid Ducaale, ayaa sheegay in dowladda Jabuuti ay dooneyso in xal kama dambeys ah laga gaaro murun xuduudeedka u dhaxeeya dalalka Eritrea iyo Jabuuti.
“Djibouti waxaa ay golahu ugu yeertay iyada oo kaashaneysa taageerada xogheyaha guud in labada dhinac ay muranka ku xaliyaan si nabad ah, oo cid kale ay dhex-dhexaadiso sida maxkamadda cadliga adduunka ee ICJ” sidaasi waxaa sheegay Ducaale.
Wuxuu sheegay Safiirka inay marka doonayaan in xalka lagu raadiyo qaab wadahadal ah, haddii ay suuro gal noqon weysana ay maxkamada ICJ dacwad ka furun doonaan si xal arimahaasi looga gaaro.
Sida uu qorayo qodobka 33 ee dastuurka UN-ka, waxaa uu ogalaanayaa in dalalka muranka ka dhaxeeyo ay xal iyo qaab nabadeed u raadin karaan xuquuqdooda.
Arrimaha Djibouti ku doodeyso waxaa ka mid ahaa milkiyadda Jasiiradda Doumeira iyo 13 maxbuus oo weli lagu la’yahay gacanta Eritrea.
Buuhoodle 16ka Nofeember 2018 Nabadeynta beelihii ku diriray Koonfurta Gobolka Sool ee Soomaaliya ayaa la dhigay magaalada Jigjiga ee gobolka Somali State ee dalka Itoobiya.
Arrintan ayaa la yaab ku noqotay bulshada Soomaaliyeed maadama ay ahayd in gogosha nabadeed la dhigo isla Gobolka Sool ama meel kale oo isla Soomaaliya gudeheeda ah.
Hase ahaatee, ilo ku dhaw waxgaradka nabadeynta ka qeybgalaya oo Caasimadda Online u warramay ayaa sheegay in dhaqanka garteen in Jigjiga la dhigo maadama ay tahay goob dhex dhexaad ah oo aan dhinacna la safneyn.
Mas’uulka noo warramaya oo codsaday in ana magaciisa la sheegin ayaa caddeeyey in faragalinta Puntland iyo Somaliland oo aan nabadeynta dhex dhexaad ka ahayn darteed gogosha looga qaaday gobolka Sool.Gogosha la dhigay Jigjiga ayaa ku soo aadeysa xilli bulshada Sool, Sanaag iyo Cayn ay hore tuhun uga qabeen in Somaliland iyo Puntland ka dambeeyaan collaada beelaha isku haysta Dhumay.
Baardheere 16ka Nofeember 2018 Wararka naga soo gaaraya degmada Baardheere ee gobolka Gedo ayaa waxa ay sheegayaan in maanta halkaasi ay ka dhaceen rabasho ay ku dhinteen dad Shacab ah oo Banaanbax sameynaayay.
Nabadoon Cali Yacquub Nuur oo ka mid ah waxgaradka degmada Baardheere ayaa Risaala u sheegay in ugu yaraan 4 qof ay dhinteen 6 kalena uu dhaawac soo gaaray ka dib markii ciidanka Itoobiya ay rasaas ku fureen dad kasoo horjeeday Gudoomiye cusub oo loo soo Magacaabay degmada Baardheere.
Waxaa uu sheegay in ninka cusub ee lasoo Magacaabay Ciidanka Itoobiyaan ay taageerayaan, islamarkaana dadkii kasoo horjeeday la laayay.
Nabaddoonka ayaa dowladda dhexe iyo maamulka Jubbaland ugu baaqay in wax laga qabto dhibaatada heysta ee ka timid Ciidanka dowaldda Itoobiya qeybtooda ku sugan degmada Baardheere.
Galgaduud 16ka Nofeember 2018 Wararka ka imaanaya gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in dagaal xoogan oo saacado badan socday uu ka dhacay gobolka Galgaduud, kaasi oo u dhaxeeyay ciidamada dowladda Soomaaliya iyo Al Shabaab.
Dagaalka ayaa bilowday xalay Saq dhexe, waxaana la isla gaaray waaberigii saaka, iyadoo ugu dambeyn ciidamada dowladda ay deegaano cusub ka saareen ciidamada Al Shabaab, sida dadka deegaanka ay xaqiijiyeen.
Ciidamada Meletariga iyo kuwa Galmudug oo iskaashanaya ayaa deegaano dhowr ah oo hoostaga degmada Guriceel kula dagaalamay ciidamada Al Shabaab, waxayna ka saareen tuulooyin dhowr ah.
Deegaanka Goola Goole oo kamid ah deegaanada hoostaga degmada Guriceel ayaa waxaa la wareegay ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa maamulka Galmudug oo isbaheysanaya.
Xiisad dagaal iyo dhaqdhaqaaq ciidan ayaa laga dareemayaa gobolka, gaar ahaan deegaanadii xalay ilaa saaka lagu dagaalamayay, iyadoo ciidamada dowladda ay doonayaan inay isku balaariyaan deegaanada Al Shabaab ka joogaan Duleedka Guriceel.
Muqdisho 16ka Nofeember 2018 Gen Yuusuf Maxamed Siyaad Indha-cadde oo kamida h saraakiisha ciidamada dowladda, ayaa markii ugu horeysay shaaciyay arin tuhun badan dhalisay marka Al Shabaab ay weerar ka geystaan magaalada Muqdisho.
Gen Indha-cadde ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya aysan marnaba suurtagal aheyn inay hub iyo dareen ciidan siiso Al Shabaab, waxaana uu fogeeyay tuhunada la xiriira in shaqsiyaad dowladda ka tirsan ay dareeska iyo hubka bixiyaan.
Wuxuu sheegay inay Al Shabaab meelo kale ka heli karaan hubka iyo dareenka, balse si cad uma sheegin halka ay ka helaan, isaga oo tusaale usoo qaatay inay furan yihiin xuduudaha Soomaaliya oo aysan jirin cid xakameyn karta waxa ka imaanaya.
“Dareeska ciidamada meelo badan ayuu wadanka kasoo geli karaa, meelo badan ayuuna ka imaan karaa, dalka xuduudahiisa ma ahan mid dowladda ay gacanta ku wada heyso, dowladda Dadaal ayay ugu jirtaa sidii arintaasi wax looga qaban lahaa, dowladana wey ka madax banaan tahay arintaasi”.
“Meelo kale ayaa laga keeni dareeska ciidamada waana lagu wareejin karaa, laakiin dowladda Soomaali barri ayay ka tahay arintaan”ayuu hadalkiisa kusii daray Gen Indhacadde.
Axmed Macalin Fiqi oo kamid ah xildhibaanada baarlamaanka oo shalay saxaafadda la hadlayay ayaa sheegay in shaki badan ay ka qabaan halka dareeskii iyo hubkii ugu dambeeyay ka heleen xubnaha Al Shabaab.
Sidoo kale wuxuu sheegay inay shaki ka qabaan xubnaha weerarkii ugu dambeeyay fuliyay inay wateen hubkii ugu dambeeyay iyo dareeskii loo qeybiyay ciidamada xooga dalka
WARARKA MAANTA 15ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqo doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuu Khaa’inul Waddan Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diiday inay Shacabka Gobalka Banaadir samaystaan Dowlad Gobaleedka Gobalka Banaadir? Maxayse Dowladda Wada Dadban u siin la dahay musharaadka shaqaalaha dadweynaha gaar ahaan kuwa wasaaraddaha oo muddo 9 bilood la siin mushaharkooda sida uu kashifay Wasiirka Arrimaha Dibadda Mudane Axmed Cawad? Yaa runta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u horay ugu ballanqaaday inuu cadowga Soomaaliya ka difaaci doono Soomaaliya halka uu maanta asago hor boodaayo inay qaska iyo ilaha dhaqaallaha dalka wada qabsadaan asagoo 4 dekkad u siiyey inay isticmaali karaan? Ma waxuu umalaynaa inuu dowlad gobaleedyada albaabada ka soo xiray? Ma oga miyaa xitaa inuusan xukumin magaalada Muqdisho? Yaa xadaya mushaharaadka shaqaalaha dadweynaha? Maxayse xukuummadda fashilantay u dhisi la dahay Guddigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxayse labada aqal u qabsan la yihiin shaqadooda iyo sharciyadda hor yaala?
Muqdisho 15ka Nofeember 2018 Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Sareeye gaas Daahir Aadan Cilmi Indha-qarshe ayaa dhaliil xoogan usoo jeediyay Hogaanka saadka ee ciidanka Milatariga Soomaaliya oo lagu eedeeyo in ay bixiyaan dareeska ciidanka .
Indha Qarshe oo ka hadlayay Aqoon kororsi ah loo soo xiray Saraakiil ka tirsan qeybaha Saadka ee Ciidanka Xoogga Dalka ayaa sheegay in lagula xisaabtami doono hadii la arko qof aan ciidanka ka tirsaneyn oo dareeska Milatariga xiran.
Waxa uu sheegay taliyaha in ay jiraan dabley hubeesan oo xiran dareeska ciidanka kuwaa oo dadka gaadiidka dhibaato u geesta, waxa uuna xusay in raga isbaarooyinka dhiganaya aysan katirsaneyn ciidanka Milatariga.
Taliyaha Ciidanka xoogga dalka Daahir Aadan Cilmi ayaa sheegay in ay ka go’an tahay in dib u habeyn lagu sameeyo taliska Ciidanka xoogga,islamarkaana cidii dhibaato u geysata Shacabka lagula xisaabtami doono.
Ugu dambeyn Taliyaha ayaa saraakiisha iyo ciidanka Milatariga uga digay musuq maasuqa, waxa uuna cadeeyay in Musuq maasuqa uu dhaawacayo sumcada ciidanka Milataruga Soomaaliya.
Ethiopia 15ka Nofeember 2018 Shirkad ay militariga Itoobiya maamulaan oo lagu magacaabo Metec ayaa lagu eedeeyay inay ku lug lahayd ganacsiga sharci darrada ee hubka, sida lagu sheegay barnaamij uu tebiyay telefishinka dowladda ee ETV.
Waxaa xabsiga la dhigay madaxii hore ee shirkadda Metec Janaraal Gen Kinfe Dagnew oo isku dayay inuu u xabsado dalka Suudaan.
Barnaamijka ayaa ku eedeeyay saraakiisha maamuleysay shirkadda inay hubka u safrin jireen dalka Soomaaliya.
Suleymaan Dedefo oo ah safiirkii hore ee Itoobiya u fadhin jiray Jabuuti ayaa barnaamij ka baxay ETV u sheegay in sannadkii 2016-kii shirkadda Metec lagu tuhmay inay soo iibsatay labo maraakiib ah oo markii dambe ay u isticmaalayeen saraakiisha shirkadda inay hubka iyo aalabaha kale ee sharci darrada ah u dhoofiyaan dalalka Iiraan iyo Soomaaliya.
Wuxuu sheegay safiirka inuu warqad u qoray wasaaradda arrimaha dibadda Itoobiya si ay ula socdaan eedeymaha loo soo jeediyay shirkadda balse dowladda Itoobiya kama aysan hadlin arrintaasi.
Isniintii, xeer ilaaliyaha guud ee dalka Itoobiya Berhanu Tsegaye wuxuu shaaca ka qaaday in musuq maasuq baahsan lagu helay shirkadda kaddib markii shan bilood ah oo baaritaanno ah.
Waxaa la xiray 27 saraakiil oo shirkadda maamuleysay.
Itoobiya waxaa ka socdaa howlgallo ka dhan musuq maasuqa, waxayna ka qayb yihiin isbadallada taariikhiiga ah uu garwadeenka ka yahay ra’iisul wasaare Abiy Axmed.
Bishii Agosto ayay ahayd markii uu Ra’iisul wasaaraha heshiiskii qanddaraaska dhisitaanka biyo xireenka kala noqday shirkadda Metec isla markaasna siiyay shirkaddo shisheeye.
Qaramadda Midooway 15ka Nofeember 2018 Warbixinta Kooxda QM ee la socodka xayiradda hubka ee Soomaaliya iyo Eritrea ayaa lagu sheegay in musuq-maasuq xooggan lagu sameeyo mushaharka ciidamada xoogga dalka Soomaaliya.
Warbixinta kooxdan ayaa sheegtay in toddobadii bisha August 2018, ay aragtay dokumentiyo muujinaya in saxiixa ciidamada la been abuuro, si loo muujiyo inay mushaharkooda qaateen, balse xaqiiqda aysan sidaas ahayn.
Warbixinta ayaa sheegtay in dadka mushaarka bixiya ama madaxda ciidanka ay inta badan ayaga saxiixaan waraaqo been abuur ah, oo lagu muujinayo in ciidamada mushaarkooda la siiyey.
“Dokumentiyada qaar ayaa muujinaya faraha hal qof oo la dhinac dhigay dhammaan magacyada askarta, halka qaarna ay muujinya saxiixa hal qof oo la dhinac dhigaya magacyo badan, si looga dhigo dhowr qof oo kala duwan” ayaa lagu yiri warbixinta kooxda QM.
Sida warbixinta ay sheegtay, dukumentiyada ayaa muujinaya heerka uu gaarsiisan yahay musuq-maasuqa mushaharka ciidamada xoogga dalka Soomaaliya.
Kooxda QM ayaa dhinaca sheegtay inay hayso caddeymo badan oo muujinaya in qaar badan oo ka mid ah ciidamada aysan helin wax mushaar ah, islamarkaana tirada ciidanka laga badiyo inta ay yihiin dhab ahaan, si lacag badan looga soo qaado bankiga mushahar ahaan, kadibna loo xado.
Golaha Amaanka 15ka Nofeember 2018 Golaha amaanka ee Qaramada Midoobay ayaa muddo sanad ah ku kordhiyay Cunaqabateynta hubka iyo dhoofinta Dhuxusha ee saaran Dalka Soomaaliya.
15 xubnood ee golaha amaanka ayaa sheegay in Al Shabaab ay dhaqaalo badan wali ka helaan dhoofinta dhuxusha oo mamnuuc ka ah dalka Soomaaliya, waxaana taasi ay qasabtay in muddo sanad ah lagu kordhiyo cunaqabateynta.
Arinta ayaa kusoo aadeysa iyadoo golaha ay cunaqabateynta ka qaadeen dalka Eritrea oo xiriir wanaagsan uu hadda kala dhaxeeyo dalalka Soomaaliya iyo Ethiopia oo ah dalalka arintaan u ololeeyay.
Warbixin ay gudbiyeen guddiga dabagalka Cunaqabateynta hubka ee Saaran Soomaaliya ayaa lagu sheegay in wali Soomaaliya ay kamid tahay dalalka Suuqyada lagu kala iibsado hubka.
Waxii ka dambeeyay burburkii dowladdii Dhexe waxaa Soomaaliya saarnaa cunaqabateynta hubka, iyadoo hadda laga qaaday Dowladda Eritrea, waxaana muddada sanadka ah Somalia ku socon doono qiimeyn kale.
Muqdisho 15ka Nofeember 2018 Axmed Macalin Fiqi oo kamid ah baarlamaanka Soomaaliya ayaa ka hadlay safarada madaxweynaha Soomaaliya uu ku aado dalalka Deriska oo saaxiibo dhow ay yihiin.
Axmed Macalin Fiqi, ayaa sheegay in Xogaha la xiriira socdaalka madaxweyne Farmaajo ee gobolka ay ka helaan ra’iisul wasaaraha Ethiopia, maadaama madaxweynaha uusan faahfaahin kulamada iyo natiijada kasoo baxdo.
Wuxuu ka dalbaday madaxweyne Farmaajo uu xogaha Safarada uu aado la wadaago Shacabka Soomaaliyeed iyo xildhibaanada baarlamaanka.
“Socdaalada madaxweyne Farmaajo ee Xalaal Itoobiya waxaa lagama maarmaan ah in xogta iyo xaqiiqda ku saabsan safaradaas uu banaanka soo dhigo, jawaab lagu qanci karana uu dadkiisa ka siiyo shakiyada waaweyn ee ku hareeraysan socdaaladiisa muuqda ee shibta ku soo gabagabooba”
“Xalaal Itoobiya (sida wadaniyiinta 8-da Febraayo ay noo barayaan) hogaamiyahooda Abiy Ahmed wuxuu kulan walba gadaashiisa dadkiisa la wadaagaa goojooyin hadallo yaryar oo ku saabsan wixii lagu wada hadlayama meesha uu dalkiisa u wado, laakin madaxweynaheena shar iyo khayr wuxuu noo soo qaadayba weli waa la hullaaban yahay, macquulna maahan in Abiy Ahmed uu noqdo halka kulamada madaxweynaheenu uu ka qeybgalo xogtooada aan ka qaadanno”ayuu yiri xildhibaan Fiqi.
Wuxuu hadalkiisa kusii daray “Haddii wadahadal ay wadamo galayaan waxaa xaq loogu leeyahay madaxweynaha in umadda uu madaxda u yahay uu la wadaago xogta iyo xaqiiqda, haddii shakhsiyaad sheekaysanaya oo fadhi ku diriraya ay yihiinna waa wax loo qaateen ah aamusnaantu”.
Muqdisho 15ka Nofeember 2018 Taliyaha ciidamada Xooga dalka Gen Daahir Aadan Cilmi ayaa markii ugu horeysay ka hadlay waxay yihiin ciidamada gaadiidka tirada badan ku xanibay inta u dhaxeysa Afgooye iyo Wanlaweyn.
Indha-Qarshe, ayaa eedeyn u jeediyay hogaanka Saadka ee ciidamada xooga dalka, kuwaasi oo uu ku eedeeyay inay bixiyaan dharka ay xiran yihiin ciidamada gaadiidka isbaarada u dhigtay.
Taliyaha ciidamada xooga, wuxuu sheegay in ciidamada gaadiidka heysta inaysan ka tirsan ciidamada meletariga Soomaaliya, balse ay heleen dareeska ciidamada meletariga Soomaaliya, sida uu sheegay.
Taliska Saadka ayuu ku eedeeyay Indha-Qarshe inay si qalad ah ku bixiyaan Tuutaha ciidamada meletariga, taasina ay sharaf dhac ku tahay ciidamada xooga dalka, sida uu sheegay.
Ciidamo wata dareeska ciidanka Meletariga ayaa xaniban inka badan 200 oo gaadiidka Xamuulka qaada, oo ay ka doonayaan dhaqaalo badan sida maamulka Shabeelaha Hoose ay sheegeen.
Shan kun doolar ayaa la sheegay inay gaari walbaa ka doonayaan ciidamadan oo ka careysan mushaar xumo heysta, sida maamulka Shabeelaha Hoose uu sheegay
Muqdisho 15ka Nofeember 2018 Ururka Al Shabaab ayaa xog dheeraad ah ka bixiyay shaqsiyaadkii ka dambeeyay weerarkii hotel saxafi ee magaalada Muqdisho, kaasi oo sababay dhimashada inka badan 30 ruux.
Al Shabaab ayaa maanta markale baahiyay wareysi ay ka qaadeen sidey sheegeen ruuxii labaad ee ka dambeeyay weerarkii Hotel Saxafi ee magaalada Muqdisho, waxaana ruuxaasi Al Shabaab uu ku biiray sanadkii 2011.
Magaca ruuxa labaad ayay Al Shabaab ku sheegeen Mukhtaar Maxamed Ibraahim Salagle, waxaana uu ka dhashay Beesha Ogaadeen, sida lagu baahiyay baraha Al Shabaab u faafiya Wararka.
Da’diisa, ayaa lagu sheegay 47 sano jir, waxaana uu kamid ahaa ragii weeraray hotelka Saxafi ee magaalada Muqdisho maalmo ka hor.
Al Shabaab ayaa inta badan baahiya wareysi ay sheegaan inay ka qaadaan ragga weerarada ismiidaaminta ka geysta magaalada Muqdisho iyo gobolada kale ee dalka Soomaaliya.
Mr Salagle ayaa Degmada Salagle ku dhashay sanadkii 1969, waxaana uu kamid noqonaya dadka da’da ah ee fuliya weerada Al Shabaab
WARARKA MAANTA 13ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu Khaa’inul Waddan Mudane Xassan Cali Kheyre u diidan yahay inuu iscasilo kadib markii uu ogaadau inaysan beesha calaamka wax dhaqaallo gacanta ka siinayn muddo labada sanno ku dhow? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” ugu jawaabi la yahay hadalka Raysal Wasaaraha Ethiopia Mr. Aby Axmed oo si cad u yiri Soomaaliya, Ethiopia Iyo Eritrea ma sii yeelan doonaan seddex madaxweyne? Maxaase iska beddelay ballanqaadkii ahaa inuu Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” ka xorayn doono Xabashida Soomaaliya oo ay u ahaayeen cadow soo jireen ah? Maxuuse u qariyey sababta loo siin waayey mushaharka ciidanka? Yaa Soomaaliya ka waramaya? Maxayse tahay sababta xukuummadda Soomaaliya uga sugtaa biilka iyo musharka ciidanka Soomaaliya?
Jilib 13ka Nofeember 2018 Deegmada Jilib ee gobolka jubadda dhexe ayaa lagu soo waramayaa in uu ka dhacay dagaal u dhaxeeya xubno ka wada tirsan ururka Alshabaab, koox ka tirsan Alshabaab oo hubaysan ayaa la sheegay in ay weerar ku qaaday mid ka mida masaajida ku yaala degmada Jilib oo ay ku sugnaayeen xubno kale oo ka tirsan Alshabaab balse looga shakiyay in ay xiriir hoose la leeyihiin ururka Daacisha sida laga soo xigtay dadka deegaanka.
Xubnaha ku sugnaa masjidka la weeraray ayaa waxaa ka mid ahaa Abu Anas Al-Misri oo ah xubin ajnabi ah oo ka tirsanaa ururka Alshabaab balse looga shakisanaa in uu xiriir la leeyahay Daacish, Abuu Maansoor oo kasoo jeeda dalka Masar ayaa markii damay ku geeriyooday gudaha masjidka ka dib markii dagaal dhex maray kooxdii weerarka kusoo qaaday sida laga soo xigtay dadka deegaanka.
Sidoo kale waxaa la sheegay in la qabtay xubno kale oo ka tirsan Alshabaab kuwaas oo la xiray iyada oo looga shakisan yahay ururka Alshabaab, Horay ayay u dhacday in dagaal dhexe maro xubno ka wada tirsan Alshabaab sidoo kalena usoo kala dhex gasho aragti kala duwanaansho.
Muqdisho 13ka Nofeember 2018 Wasiirka Amniga gudaha ee Xukuumadda Soomaaliya Maxamed Abuukar Islow (Ducaale) ayaa amaro adag siiyay taliyaasha saldhigyada booliiska degmooyinka gobolka Banaadir si amaanka caasimada loo xoojiyo.
Waxa uu faray Wasiirka Amniga Taliyaasha saldhigaya in ay si wanaagsan uga soo dhalaalaan waajibaadka loo xil saaray ,si wax looga qabto amni darada mararka qaar magaalada Muqdisho ka dhaca.
Wasiirka Amniga ayaa amar ku siiyay taliyaasha booliiska saldhigyada Muqdisho in ay si adag uga shaqeeyaan adkeynta amaanka, waxa uuna sheegay in lala xisaabtami doono cidii ka gaabisa shaqada loo igmaday.
Mr Ducaale ayaa sheegay in muhiim tahay in wada shaqeyn wanaagsan dhax marto booliiska iyo shacabka Muqdisho si looga hortago falalka amni daro ay maleegayaan kooxaha dowlada kasoo hporjeeda.
Dowlada Soomaaliya ayaa amaro adag soo saarta marka ay dhacaan qaraxyo iyo dilal qorsheesan , mana jirto inta badan cid qaada masuuliyada qaraxyada iyo falalka kale ee amaan daro ee ka dhaca Muqdisho.
Hargaysa 13ka Nofeember 2018 Guddooomiyaha Xisbiga Mucaaradka ah ee Soomaaliland Eng Feysal Cali Waraabe ayaa sheegay in 27 Sanno kadib ay weli Soomaaliland raadineyso inay hesho Ictiraaf taasina ay tahay in meel xun lagu socdo.
Waxa uu soo hadal qaaday Siyaasada Arrimaha Dibada ee Soomaaliya,waxana uu sheegay in Dowladda Madaxweyne Farmaajo ka xirtay dowladda Itobiya oo ay mudo saaxiibo ahaayeen.”
“Waa taas Maanta Inanka yaree Farmaajo ah oo isaga oo 15 jir ah Mareykanka tegay Maanta Itoobiya ayuu inaga xiray,anaga ayaa ugu wacan oo isku jeedna ayuu yiri Feysal Cali waraabe.
Dowladda Itoobiya ayaa ka mid ah dowladaha saaxiibada dhow la ah Soomaaliland oo aaminsan in Soomaaliya inteeda kale ka Go’day,waxaana ay dhawaan qeyb ka aheyd heshiis lagu maalgashanayo dekada Magalada Barbara.
Puntland State 13ka Nofeember 2018 Taliyaha guud ee ciidamada Daraawiishta Dowladda Puntland Sarreeye Guuto Cabdishukri Cabdullaahi, taliyaha ciidamada ammaanka sarreeye guuto Muxuyadiin Axmed Muuse iyo masuuliyiin kale ayaa Garoowe kaga dhawaaqay war lawada sugayey
Muqdisho 13ka Nofeember 2018 In ka badan 7 wasaarad oo ka tirsan xukuumadda federaalka ah ee Soomaaliya ayaa maalmo koronto la’aan ah, waxaa laga goostay korontadii kadib markii ay muddo 4 bil ah iska bixin waayeen lacagtii.
Wasaaradaha koronto la’aanta ah waxaa ka mid ah: Wasaaradda Beeraha, Wasaaradda Ganacsiga, Wasaaradda Xannaanada Xoolaha, Wasaaradda Batroolka iyo Macdanta, Wasaaradda howlaha guud, Wasaaradda tamarta, Wasaaradda shaqada iyo shaqaalaha iyo wasaarado kale oo muhiim ah.
Sida ay Goobjoog News u xaqiijiyeen mas’uuliyiin ka tirsan wasaaradahaasi, waxaa jirtay inta aan korontada la goosan ay shirkadda korontada digniin siisay xarumahaas wasaaradaha si ay u bixiyaan, laakin ay guul-dareysteen , kadibna laga goostay.
Mar aan weydiiney sababta waxaa ay sheegeen inay tahay arrimo la xiriira maaliyadda, iyaga oo waayey qarashkii howlahan oo kale lagu socod-siin lahaa ee “running costs”, wasaaradda maaliyadda ayaana mas’uul ka ah arrimahaas.
Goobjoog News waxaa kale oo ay ogaatay in dhibka aanu koronto keliya aheyn, oo wasaaradaha loogu hanjabay inay biyaha laga goosan-doono.
Mas’uuliyiinta wasaaradahaasi waxaa ay leeyihiin, waxaa is-qaban la’a in ay wasaaradda maaliyadda JFS dhahdo waxaa kordhay dakhliga gudaha iyo canshuur bixinta isla markaana ay iska bixin weyso qarashkii korontada iyo biyaha xarumaha ay deggan yihiin.
Qaar ka tirsan wasiirrada xukuumadda federaalka ah ayaa ku qasbanaaday inay shirar ku galaan Hoteellada u dhow xarunta, mugdiga iyo koronto la’aanta awgeed.
Dhinaca kale, Shirkadda BECO ayaa sheegtay inay jiraan wasaarado dhowr bil lacag bixin waayey, oo ay ka jareen, iyaga oo intaasi raaciyey inay qaarkood u soo daayeen.
Qaar ka tirsan wasiirrada oo aan la hadalnay, nooma suuro-gelin inaan helno.
Muqdisho 13ka Nofeember 2018 Xildhibaanada golaha shacabka ayaa maanta ka dooday ku noqoshada miisaaniyadda dowladda 2018 oo ay soo gudbisay wasaaradda maaliyadda.
Kulanka oo uu shir guddoominaayay guddoomiye ku xigeenka labaad ee golaha shacabka mudane Mahad Cabdalla Cawad ayaa waxaa soo xaadiray 148 xildhibaan
Xildhibaanada golaha shacabka ayaa dood dheer ka yeeshay ku noqoshada miisaaniyadda, xildhibaanada ayaa soo bandhigay talooyin ku saabsan noqoshada miisaaniyadda iyo meelaha u baahan sixitaanka.
Sidoo kale xildhibaanada qaar ayaa soo jeediyay in si deg deg ah lagu ansixiyo ku noqoshada miisaaniyadda 2018 oo ay ku jiraan xuquuqda iyo mushaarka ciidamada dowladda.
Wasiirka wasaaradda maaliyadda ee xukuumadda Soomaaliya mudane C/raxmaan Ducaale Bayle ayaa xildhibaanada ka codsaday in la ansixiyo.
Dood dheer iyo dhageysi talooyinka xildhibaanada ka dib waxaa guddiga maaliyadda la faray in ay ka soo shaqeeyaan arrintaan, kana soo dhigaan qaraar, golaha shacabkana usoo gudbiyaan maalinta Arbacada.
Guddoomiye ku xigeenka labaad ee golaha shacabka mudane Mahad Cabdalla Cawad ayaa sheegay in golaha shacabka uu arrintaan ku wareejiyay guddiga maaliyadda si loogu soo dhigo qaraar.
“Wasiir anagu waxan ansixinaa qaraar uu guddi soo diyaariyay, hadaba deg degta jirta awgeed guddiga maaliyadda iyo miisaaniyadda inoogu xil saran waxan ka rabnaa iney arrinkaan ka soo shaqeeyaan oo ay noo keen Arbacada si golaha uu u ansixiyo qaraar cad oo dhan walbo laga soo diyaariyay”. ayuu yiri guddoomiye Mahad.
Dhanka kale wasiirka wasaaradda gaadiidka iyo duulista hawada ee xukuumadda Soomaaliya mudane Maxamed C/llaahi Salaad “ Oomaar” ayaa xildhibaanada golaha shacabka ka hor aqriyay xeerka hay’adda duulista rayidka iyo saadaasha hawada.
Wasiirka ayaa sheegay in xeerkan uu muhiim u yahay dalka wax badan oo hormar ahna laga gaari doono hadii golaha shacabka ay ansixiyaan.
“Hindise sharciyeedkan waxaa uu aas aas u yahay hay’adda duulista rayidka Soomaaliyeed waa muhiim in si wadajir ah loogu shaqeeyo si caalamka aan ula tartan” ayuu yiri wasiir Oomaar.
Gaalkacyo 13ka Nofeember 2018 Wararka aan ka heleyno magaalada Gaalkacyo ayaa sheegaya in halkaasi ay ka dhaceen banaanbaxyo rabshado wata oo ay dhigayaan dadka deegaanka.
Haween badan iyo dhalinyaro ayaa ka qeyb galay banaanbaxa, waxaana la sheegayaa inay kasoo horjeedaan dil maxkamad ku taala Puntland ay ku xukuntay C/risaaq Xuseen Tahliil oo horey ciidamada Puntland ay kala baxeen guriga uu ka degenaa Gaalkacyo.
Dadka banaanbaxa dhigayay ayaa saacado kooban xiray isku socodka gaadiidka ee magaalada Gaalkacyo, iyaga oo ku dhawaaqayay inay kasoo horjeedaan xukunka Maxkamadda.
C/risaaq Tahliil, ayaa sida wararka aan ku heleyno wuxuu kasoo jeedaa dhinaca Koofureed ee magaalada Gaalkacyo, waana sababta banaanbaxa dadka deegaanka ay u dhigayaan.
Taayarada gaadiidka ayay gubayeen, waxayna muujinayeen sida ay kaga soo horjeedaan xukunka maxkamadda.
Sacuudiga 13ka Nofeember 2018 Koox Sucuudiyaan ah oo isula baxday ‘Isbahaysiga dowlad wanaagga” ayaa ku baaqay in Ahmed bin Abdul Aziz al-Saud in uu awood Sucuudiga si KMG ah ula wareego.
“Waxaan ku dhawaaqeynaa taageerada aan u haynno Axmed in uu xafiiska si KMG ah oo hal sano ah ula wareego, taas oo ah mid dastuuri ah ilaa ay dadka reer Sacuudi Careebiya go’aan uga gaadhayaan aayhooda,” ayey warbixintoodii ugu horreysay ku yiraahdeen kooxda.
Kooxdan waxaa ka mid ah lix dhaq dhaqaaq siyaasadeed iyo todobo madax bannaan.
Dhaq dhaqaaqyadan siyaasadeed waxaa ku jira Dhaqaaqa Karama oo uu hoggaamiyo Maan al-Jarba, Ahrar Yam iyo Dhaqaaqa Hamdan, oo uu hormuud u yahay Abdul Hadi al-Yami, Kooxda Xoreynta Jasiiradda Carabta oo uu majaraha u hayo Dakhil bin Nasser al-Qahtani, iyo Kooxda Mideynta Qaranka, Al-Otaibi, iyo Dhaqaaqa Runta iyo Cadaaladda oo uu hoggaankiisu yahay Mana bin Mahdel.
Xubnaha ururada madaxda bannaan waxa ay kala yihiin Harun Amin Ahmed, Abdul Aziz Al Moayad, Khalid Bin Farhan Al Saud, Amin Abdul Ilah Ali, Faisal Nasser Al Rashaidan, Ali Al Ammar iyo Hassan Al Kanani.
Waxa ay ku nuux nuuxsadeen taageerada ay u hayaan Axmed oo uu dhalay boqorkii hore ee Sacuudiga Cabducasiis Ibn Saud, ayagoo yiri “Waxaan ka aragnay sida uu ugu dhiifoon yahay badbaadinta dowladda. Iyada sida uu uga cago jiidayo maamulka oo uusan qeyb uga hayan xadgudubyaddii dhacay waayihii hore.”
“Afartii sano ee la soo dhaafay waxa ay caddeeyeen boqor Salmaan iyo dhaxal sugaha in aysan awood u lahayn dowladnimada, nidaamka maamulka ayaa ceebaha boqortooyada bannaanka soo dhigay, kaaramadeedii, dadkeedii iyo kheyraadkeedii waa lagu tagrifalay,” ayaa lagu yiri warbixinta.
Warbixinta oo la soo saaray kaddib markii si baahsan ay uga talo bixiyeen qeybaha kala duwan ee Sacuudiga, dadka, ciidamada qalabka sida iyo amniga, waxaa lagu yiri: “Siyaasadda mas’uuliyad daradda ah iyo qaladaadka….tan iyo markii uu yimi Maxamed Bin Salmaan waxa ay dalka galisay ismariwaa taariikhi ah.”
“dilalkii masiibada ahaa ee loo geystay shuhadaddii: Saxafi Jamal Khashoggu, Turki al-Jasser Suleiman al-Dweish, iyo baahinta xadgudubyada, waxa ay Sucuudiga galiyeen xasarado.”
Isbahaysigu waxa ay dhalleeceeyeen “Ficilada Bin Salmaan ee ka imanaya siyaasadaha mas’uuliyad daradda ah, taas oo looga awood badanayo isbedel doonka oo lagu xir xirayo carruurta, waayeelka iyo haweenka, dagaalka Yaman, go’doominta Qadar iyo wadahadaladda heerka sare gaaray ee lagula jiro Israel.”
Waxa ay ku baaqeen baahida loo qabo in “In lagu dhiso xiriir wanaagsan oo darisnimo oo lala wada wadaago dalalka Bariga Dhexe, la joojiyo xanafta saxaafadda iyo calaamadaha dagaalka ku jiheysanaya dalalkan iyo hoggaamiyeyaashooda”.
Muqdisho 13ka Nofeember 2018 Wasiirka maaliyadda ee Soomaaliya Cabdiraxmaan Beyle ayaa maanta golaha shacabka ka dalbaday inay ansixiyaan $22 Milyan oo degdeg ah oo mushaarka ciidanka Soomaaliya ah kadib markii dalalkii bixin jiray ay jareen.
Cabdiraxmaan Beyle oo arrintaas ka hadlayey wuxuu yiri “Sida aad ogtihiin ciidamo ku dhawaad ilaa 8,000 oo askari ayaa mushaarkooda waxaa bixin jiray dowlado kale, dowladihaasina waa ay joojiyeen lacagahaas ay ciidanka ku bixin jireen, waxa ayna noqotay annaga inay nagu soo wareegto, waxa ayna noqotay inaan samayno waxa aan sameyn karno, aanana wax uraadino:.
Waxa uu intaas ku daray “Sidaas darteed lacagbaa ku soo biirtay misaaniyadii sanadkaan 2019-ka, cadadkeeduna waxa uu gaarayaa 17 milyan, cadeentana waxa ay ku cadahay warqadii aan idiin soo gudbinay ama dheeli tirka 17 milyan ayuu nuxuxkeedu yahay”
Dhinaca kale waxaa uu Beyle sheegay 5.5 milyan oo ah RCF. “Waxaa kaloo jira lacagaha RCF oo aad kawada warheysaan World Bankiga, qoladan shirka ka imaanaysa kuwaas oo aan miisaaniyadda noogu jirin oo ilaa 5.5 milyon ah, 5.5milyan waa inay ka muuqdaan maaliyada waraaqadeena , waan ubaahanahay labadas arrimood, kaliya ayaan maanta ajandaheenu ku kooban yahay, waxaan ubaahanahay in ciidankii mushaarkoodii isu taagno, sidaan u bixin laheen adinkoo aad umahadsan sharafweyna aniga iga mudan iyo wasaaradda maaliyada in intaas yare qajacdaa aad noo ansixisaan maantaoo aanan isugu soo noqon “
Wasiirka maaliyadda ma sheegin dalalka ciidamada mushaharka siin jiray ee iminka joojiyey, balse waxa ahorey loo ogaa in dowladda Mareykanka ay ka joojisay ciidamada xoogga dalka lacag ay ku caawin jirtay, sababo lagu sheegay musuq-maasuq.
Xildhibaannada golaha shacabka oo goobta ka hadlay ayaa ogolaaday in ciidamo mushaar la siiyo, iyaga oo su’aalo badan ka keenay, halka ay joogaan ciidamadaasi, kuwa ay yihiin, qoodada ka maqan midkiiba waa imisa iyo guud ahaan tiradooda, su’aalahaas oo aanu ka jawaabin wasiir Beyle.
Muqdisho 13ka Nofeember 2018 Siyaasi Salaad Cali Jeelle, ayaa shaaciyay waxyaabaha sababta u ah amni darada magaalada Muqdisho iyo sababaha keenay in wali aan laga guuleysan Al-Shabaab.
Salaad Cali Jeele oo ugu horeyn la weydiiyay waxyaabaha hortaagan in laga guuleysto Al-Shabaab ayaa sheegay inay ugu horeyso inaan lala dagaalamin Al Shabaab, islamarkaana haddii lala dagaalamo lasoo gabogabeynayo Al-Shabaab.
Afar Arin ayuu sheegay inay muhiim u tahay la dagaalanka Al-Shabaab, waxaana tan koowaad uu ku tilmaamay in shacabka deegaanada ay maamulaan loo kaashado dagaalka ka dhanka ah Al SHabaab.
Tan labaad ayuu ku sheegay inay tahay in ciidamada AMISOM ee jooga Soomaaliya si dhab ah ula dagaalamaan Al Shabaab, islamarkaana aysan ku sugnaanin magaalooyinka qaar ee dalka.
Tan Seddexaad ayuu ku sheegay in ciidamada xooga dalka loo adeegsado dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab tan ugu dambeysana ay tahay in dhaqaalo xoogan loo adeegsado dagaalka, sidaasina looga guuleysan karo Al-Shabaab.
Arinta Cajiibka ah ee uu ka dhawaajiyay Salaad Cali Jeelle ayaa aheyd in Al-SHabaab ay xubno ku leeyihiin baarlamaanka, “Ergada Xildhibaanada soo dooranayo qaar ayaa Al Shabaab ay dilaan, qaarna lama dilo, kuwa la dilayo waxay diideen xubnaha Al Shabaab la doonayaan baarlamaanka, kuwa ay dhaafayaana waxay doorteen xubnaha ay rabaan Al-Shabaab, taas macnaheedu waa in Xubno ay baarlamaanka ku leeyihiin”ayuu yiri Salaad Cali Jeelle.
“Waxay wax ugu yeelanayaan Argagixisada Qabiilkaada ayaa ku jiro, waxaa jiro ergo yar oo ka baqa Al Shabaab, wey soo wacayaan waxay leeyihiin haddaad hebel doorataan adigaa is dilay, waana taasi tan sababeysa in la dilo ergada”ayuu yiri hadalkiisa raaciyay Salaad Cali Jeelle.
Arinta kale ee uu sheegay Salaad ayaa ah in baarlamaanka ay inta badan ka weecdaan sharciga Argagixisada iyo sharciyada kale ee amniga, taasina ay cadeyn kale tahay.
https://www.transparency.org/country/SOM
WARARKA MAANTA 11ka Nofeember 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda Khaa’inul Waddan Mudane Xassan Cali Kheyre u noqotay mida ugu musuqmaasuqa badan ee soo marta Soomaaliya taasoo beesha caalamka ay u diiday inaysan wax dhaqaallo ah siin xitaa ballanqaadyadii hore? Maxuu Guddoomiyaha Gobalka Baanadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Eng. Cabdraxmaan Yariisoow u kashifay inuusan khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Madaxweyne Mudane Mr. Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” raalli ka ahayn inay shacabka gobalka Baanadir samaystaan Dowlad Gobaleedka Banaadir State? Maxayse tahay hadalka Raysal Wasaaraha Ethiopia Mr. Cabdi Axmed oo sheegay geeska Afrika inaysan sii lahaan doonin seddex madaxweyne asagoo madaxweynihii Soomaaliya la joogo raysal wasaaraha Ethiopia magaalada Gondor, Ethiopia? Maxaa cusub? Ma sheekadii riyadii Meles Zenaawi ayaa run noqon doonta mise Soomaali wey iska xoraynayaan Dowladda Khiyaano Qaran ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxaase u diiday Madaxweyne Maxamed Cabdilaahi Farmaajo inuu u tacsiyeeyo shacabka Muqdisho iyo Soomaaliyeed marka ay argagixisadda Al-Shabaab ee Dowladda Khiyaano qaran uga dhiibtay jaggooyin sar-sare? Yaa shacabka been u sheegi kara?
Muqdisho 11ka Nofeember 2018 Ciidamada booliiska Soomaaliya ayaa xalay howlgalo adag waxa ay ka fuliyeen deegaano kuyaala duleedka magaalada Muqdisho, oo maalmihi lasoo dhaafay kusoo bateen falal amaan daro.
Ciidamo badan oo katirsan booliiska Soomaaliya ayaa xalay baaritaano adag ka sameeyay xaafado kuyaala inta u dhaxeysa Deegaanka Garasbaaley iyo Tree Disho, waxa ayna ciidamada guri guri u galayeen xaafadaha baaritaanada laga sameenayay.
Sida aan Wararka ku helnay ciidamada booliiska ayaa dad badan qab qabtay intii uu howlgalku socday, waxa ayna ciidamada su’aalo kadib ay sii deenayeen dadka ay qabteen qaarkood.
Falal amaan daro oo isugu jiray dilal iyo weeraro ayaa maalmihii lasoo dhaafay kusoo batay duleedka Muqdisho, waxaana shalay kaliya duleedka Muqdisho lagu dilay sadex ruux oo labo kamid ah ay ahaayeen askar dowlada katirsan.
Puntland State 11ka Nofeember 2018 Madaxweynaha Puntland, Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa sheegay in dowladda dhexe ee federaalka Soomaaliya ay rabto inay awoodaha, daqliga iyo dhismaha dowladnimo iyo xariirka dibadda ay rabto in iyada isku koobto.
Cabdiweli, oo la hadlay idaacadda VOA-da ayaa ka hadlay khilaafka dowladda faderaalka iyo dowladaha xubnaha ka ah ,waxa uu sheegay inuu ku salaysanyahay arrimaha faderaalismka ee dalka, isagoona sheegay dowladda inay isku koobayso awoodaha oo dhan, taasina ay suurtagal ahayn.
“Waxaan maamulaa Gaalkacyo illaa iyo Caluula kun iyo laba boqol oo kiilo mitir, hadde dadka aan hogaamiyo aniga ayay iga sugayaan wax walba sida caafimaadka, waxbarashada iyo ammaanka.” ayuu yiri madaxwaynaha Puntland .
“Aniga waxaan ka imid dal faderaal ah, guddoomiye kasta oo gobol Mareykanka waxaa uu xaq u leeyahay uu soo galaa heshiisyo caalami ah, mana ahan inaan Gaalkacyo ama Puntland gudaheeda kaliya isku koobo.” ayuu yiri Cabdiweli Gaas oo la waydiiyay inay dowlad-gobolleedyada ay siyaasadda arrimaha dibadda u gacan dhaafayaan dowladda dhexe.
Madaxwaynaha Puntland ayaa ku eedeeyey dowladda faderaalka inay dhaqaalihii dowladda ay u adeegsanayso siyaasado gaar ah sida kala fogaynta maamul-gobolleedyada ,sida Koonfurgalbeed oo uu ku sheegay musuqmaasuq inay ka gashay.
Dowladda federaalka iyo dowlad-gobolleedyada ayaa muddo waxaa taagan khilaaf aan xal loo helin oo soo bilowday kaddib markii ay kasoo horjeesteen maamul-gobolleedyada go’aankii dowladda dhexe ay ka qaadatay khilaafka dowladaha Khaliijka.
Jabuuti 11ka Nofeember 2018 Duqa caasimadda Muqdisho ahna guddoomiyaha gobolka Banaadir , Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) iyo Wafdi uu hoggaaminayo ayaa ku sugan magaalada Jabuuti , halkaas oo uga qeyb galayaan shirka Maayarada dalalka Islaamka. Guddoomiyaha ayaa markii uu gaaray garoonka diyaaradaha caasimadda Jabuuti waxaa ku soo dhaweeyey dhiggiisa magaalada Jabuuti Marwo Faadumo Cawaale Cismaan iyo Danjiraha Soomaaliya u fadhiya dalkaas Maxamed Cali Nuur.
Duqa Muqdisho ayaa uga mahadceliyey dhiggiisa Jabuuti soo dhaweynta walaaltino ee loo sameeyey. Isagoo ku bogaadiyey taageerada joogtada ah ee mar walba la garab taagan yihiin Shacabka iyo Dawladda Soomaaliyeed.
Duqa Muqdisho ayaa waxaa socdaalka ku weheliya Guddoomiye ku xigeenka Arrimaha Bulshada Marwo Basmo Caamir Axmed iyo Agaasimaha Xafiiska Duqa.
Australia 11ka Nofeember 2018 Jaaliyadda Soomaalida ah ee dalka Australia ayaa cambaareeyay weerar uu geystey muwaadin Somali-Australian ah kaasoo uu ku dhintey hal ruux labo kalana ay ku dhaawacmeen.
Weerarkan oo uu geystay Xasan Khalif Shire Cali oo 30 sano jir ah ayaa Booliska Australia ay rasaas ku fureen kaddib markii uu diiday inuu iska dhigo mindi uu ku hubeysnaa oo uu ku weerarray dad ku sugnaa Bourke Street Mall,waxana uu ku dhintey isbitaalka.
Sharma’arke Faarax oo ku hadlayay magaca Soomaalida ku nool Australia ayaa sheegay in dhammaan dadka asalkoodu yahay Afrika ay aad uga naxeen weerarkan ayna ka xun yihiin.
Soomaalida ku nool magaalada Victoria ayaa iyaguna soo saaray qoraal ay ku sheegayaan inaysan argagaxiso meelna ku lahayn dhexdooda.
“Dadka Somali-Australians ah waa dad nabada jecel,argagaxisanimduna waa cudur waana inaan sameynaa wax walba oo aan ku cirib tiri karno.”ayaa lagu sheegay qoraalka ay soo saareen.
Kooxdan ayaa ugu baaqday dhammaan dadka Australia inay u midoobaan ka hortagida argagaxisada.
Weerarka uu geystey muwaadinkan asalkiisu Yahay Soomaali oo Booliska Australiyana ay sheegeen in la xayiray baasaboorkiisa sanadkii 2015 ayaa ururka IS uu sheegtay inuu ka dambeeyay.
Booliska Australia ayaa sheegay in weerarka shalay ka dhacay magaalada Melbourne uu ninka geystey uu doonayay in dad badan uu dilo isagoo ka soo buuxiyay qalabka gaaska cuntada lagu karsado gaarigiisii balse ay qarxi waayeen markii uu ku dhuftay baabuurka darbi.
Ninka weerarka geystey Xasan Khalif Shire Cali ayaa laga xayirey baasaboorkiisa sanadkii 2015 kadib markii la ogaaday inuu qorsheynayay inuu u safro dalka Siiriya.
Xasan Khalif Shire ayaa walaalkii Cali Khalif waxa uu sugayaa maxkmadeyn iyadoo la qaadi doono dacwadiisa sanadka soo socda waxaana lagu eedeeynayaa inuu qorsheynayay in uu weerar qarax ah geysto.
Ethioia 11ka Nofeember 2018 Ra’iisul wasaaraha dalka Itoobiya, Abiy Axmed ayaa sheegay gobolka Geeska Afrika inuu sii yeelan doonin saddex madaxwayne, isagoo ka hadlayay khudbad uu ka jeedinayay Tibebe Ghion Specialized Hospital ee magaalada Bahardar ee gobolka Amxaarada, iyadoo ay dhinac taaganyihiin madaxwaynayaasha Soomaaliya iyo Eriteriya, sida laga soo xigtay Eritrean Press (EP). Ra’iisul wasaaraha Itoobiya, kuma soo darin hadalkiisa goorta loo cayimay inay midoowaan dalalkan, balse waxaa uu kusoo koobay mustaqbalka.
Madaxwaynaha Eriteriya Isais Afwerki, madaxwaynaha Soomaaliya Maxamed Cabdulaahi Farmaajo iyo Dr Abey ayaa booqday magaalada Gondar oo uu ku aasanyahay madaxwaynaha Eriteriya awoowgiisa, saddexda hoggaamiye ayaa kulan saddex geesood ah oo ay yeesheen waxaa ay uga hadleen dhaqaalaha, isdhexgalka siyaasadda Geeska Afrika iyo heshiiskii Asmara ay horay ugu soo saxiixdeen.
Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa wargayska uu kasoo xigtay khudbad uu ka jeediyay magaalada Gondar in taariikhda Geeska Afrika ay isbadashay.
“Hadda waxa aynu u gudbaynaa wada shaqayn dhanka gobolka, horumarinta dhaqaalaha iyo inaan xaqiijino iyo la dagaallanka faqriga”.ayuu yiri Farmaajo.
Ra’iisul wasaaraha Itoobiya, Abiy Axmed ayaa baahiyay isbadalka uu horseedka u yahay ee ka dhacay dalka Itoobiya, waxaana hoggaamiyayaasha saddexda ka dhaxeeya xiriir iyo iskaashiga dhinacyo badan leh,kaas oo isku soo dhaweeyay.
https://www.business-anti-corruption.com/country-profiles/somalia/
WARARKA MAANTA 10ka Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah u gacan geliso khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa siiyey dharka tuutaha cusub ee dowladda iyo baabuurta ay ku soo rakibeen qaraxyada? Maxuuse Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin u siiyey dharka cusub ee tuutaha dowladda iyo baabuurta lagu soo weeraro meelaha la qarxinaaayo? Maxayse tahay xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Maxuuse Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo uga diri waayey tacsi dadka laga baabi’iyey Muqdisho? Maxay tahay sababta uu u hadli waayey Wasiirka Amniga? Maxuu u hadli waayey Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Yaase maanta qarin kara xiriirka ka dhexeeya Ururka Argagixisada Al-Shabaab Iyo Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yasiin? Meeqo rag/nin oo horay jaggooyin sar-sare ka soo qabtay Ururka Argagixisada Al-Shabaab ayaa hadda ka dhex shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Maxay sugayaa shacabka Soomaaliyeed inay iska qabtaan raggan argagixisadda Al-Shabaab ee haddana magaca Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Meeqo qof ayaa ku dhimatay qaraxyadan? Maxayse Dowladda fashilantay u qarinaysaa tirada ku dhimatay? Yaa runta qarin kara? Soomaaliyeey iska qabta tuugtan inta aysan sii dili ama keenin musiibooyin kare oo qaraxyo waa weyn!
Sool 10ka Nofeembar 2018 Iyadoo 15 kii maalmood ee uu danbeeyey ay ka Wadeen ergo ka kooban 14 Isim oo uu hogaaminayey
Garaad Kulmiye Garaad Maxamed Garaad Dool Garaad Wiil Waal isla markaana uu soo direy madaxwaynaha Dowlad deegaanka Soomaalida iyo Isimo kale oo iyana kala yimid Garoowe , Laascaanood , Buuhoodle iyo Isimo maanta ka yimid gobolka Mudug (Gaalkacyo) sidoo kale meelo kale ayaaWaxay guulaysteen in ay xabad Joojin dhex dhigaan labada Beelood ee Shaydaanku ka dhex shaqeeyey (Dhumey.
Isimadan oo ay weheliyeen Culimo ka kala Socotey Laascaanood iyo Buuhoodle ayaa Waxaa ay howha maamulkeeda gacanta ku hayey Isimada Dowlada Deegaanka Soomaaluda oo uu hogaaminayo Garaad Kulmiye , Waxaana ay kulamo la qaateen guurtida labada labada dhinac , Waxaana ugu danbaynt ay ku heshiiyeen :
1:In Xabad Joojin ah qaataan Shuruud la’aan.
2:In ay Ogolaadaan Nabad in ay qaataan .
3:In ay gogashu noqoto magaalada Jig Jiga .
5:in ay iska soo Xulaan labada dhinac min 21 Xubnood.
6:Kuna Soo diyar garoobaan mudo sadex maalmood.
Sidoo kale , Waxaa ay Isimada nabadaynta ay sheegeen in howshaasi lagu dhamaynayo magaalada Jig Jiga ,si waafaqan Shareecada Islaamka iyo Geeg Hoostii
Waxaana ay u direen Shacabka Soomaaliyeed , Dhamaan Maamulada kala duwan ee Somalia iyo dawlada federaalka
ee Somalia in ay hawshaasi ka qay qaataan
Australia 10ka Nofeembar 2018 Nin asalkiisu yahay Soomaali dhinaca kalana la aaminsan yahay in uu ka tirsan yahay Ururka Daacish ayaa lagu waramayaa in uu geystay weerar mindi loo adeegsaday oo ka dhacay magaalada Melporn ee dalkaasi Australia. Saraakiisha amniga ayaa ninkan weerarka geystay magaciisa ku sheegay Xassan Khalifa Shire oo 30 sano jir ah in uu midi uu watay uu ku waxyeeleeyay ilaa 4 ruux oo taagnaa hareeraha wado ku taallo bartamaha magaalada Melporn ee dalkaasi.
Wararka ayaa intaa ku daraya in uu damacsanaa in gaari uu ka soo buuxiyay gaas iyo dhalooyin in uu qarxiyo balse Boolisku ay ka hortageen intaanu falkaasi geysan oo ay toogteyn booliska.
Sarkaal ayaa sidoo kale warbaahinta la wadaagay in Ninkaani Paspporka dalkaasi lagla noqday sanadkii 2015 kaddib markii ay fahmeyn in si uun uu u taageero kooxda Daacish.
Gondor Ethiopia 10ka Nofeembar 2018 Magaalada Gondar ee dalka Itoobiya waxaa wali ku shir ku leh hoggaamiyayaasha saddexda dal ee Soomaaliya, Itoobiya iyo Eritrea.
Maanta ayaa lagu wadaa in ugu danbeyntii war-murtiyeed laga soo saaray kulanka saddexda hoggaamiye oo ka wada hadlaya sidii loo sii dhameystiri lahaa heshiiskii saddex geesoodka ahaa bishii September lagu gaaray magaalada Asmara ee dalka Eritrea. Agaasimaha Warfaafinta iyo Xiriirka Warbaahinta Madaxtooyada ayaa sheegay in hoggaamiyeyaasha dalalka Soomaaliya, Itoobiya iyo Eritrea ay socdaal dhanka dhulka ah ku tagayaan magaalada Bahra Daar ee Waqooyi Galbeed dalka Itoobiya, halkaas oo ay ku yeelan doonaan wadahadallo ku saabsan dhammeystirka heshiiska iskaashiga iyo wax wada qabsiga saddex geesoodka ah.
“Hoggaamiyeyaasha Gobolku waxa ay iska xog waraysan doonaan xaaladaha guud ee Gobolka, iyagoona si gaar ah uga wada hadli doona dhammeystirka heshiiska iskaashiga saddex geesoodka ah ee Asmara.”ayuu yiri Cabdinuur
Waxaa uu sheegay in shirarkan wadatashiga ah ee ay yeelanayaan Hoggaamiyeyaashani ay ka turjumayaan ka mira-dhalinta dadaallada ku qotama horumarinta dalalka Gobolka Geeska Afrika iyo xaqiijinta hiigsiyada nololeed ee shucuubta walaalaha ah.
Isbaheysiyada ka dhex sameysmay dalalka Soomaaliya, Itoobiya iyo Eritrea ayaa ku soo aaday xilli xasaasi ah oo is bedelo ka socdaan Gobolka Geeska Afrika.
Muqdisho 10ka Nofeembar 2018 Waxaa shalay waxaa muqdisho ka dhacay sadex qarax oo aad u xoogan ka dhaceen agagaarka Isgooska KM-4 ee magaalada Muqdisho , waxaana qaraxyadan lagu weeraray Hotelka Saxafi iyo Hotel kale oo ku dhagan.
Qaraxyadan waxaa ka dhashay khasaaro badan oo isugu jira dhimasho iyo dhaawac oo soo gaaray dad shacab ah iyo sidoo kale Ilaalada hoteelada lagu weeraray qaraxyada ismiidaaminta ah.
Sawirro laga soo qaaday halka ay qaraxyadu ka dhaceen ayaa muujinaya khasaaro xoogan oo ka dhashay qaraxyada, waxaana waxyeelo xoogan soo gaartay dad shacab ah la socday gaadiidka dadweynaha oo halkaasi ku sugnaa.
Waxaa afaafka hore ee Hotelka Saxafi ku yaalay boosteejo gaadiidka dadweynaha laga raro , waxaa sidoo kale laamiga hor mara Hotelka xiliga galbaha uu yahay mid mashquul badan oo gaadiid badan maraan.
Qaraxyada ayaa sidoo kale bur bur xoogan gaarsiiyay xarumo ganacsi iyo gaadiid kala duwan, waxaana wali si rasmi ah loo ogeyn inta uu la egyahay khasaaraha ka dhashay qaraxyadan galabta ruxay Muqdisho.
Tukaraq 10ka Nofeembar 2018 Wararkii ugu dambeeyey ee aanu ka helayno jiidaha dagaalka deegaanka Tukaraq ee gobolka Sool ayaa sheegaya in isbedelo dhanka ciidamada ah laga dareemayo deegaankaasi.
Xoggta aanu ka helayno deegaanka Tukaraq ayaa sheegaysa in hogaanka guud ee ciidamada qalabka sida ee Puntland uu isbedel iyo xeelado cusub ku sameeyey ciidamada difaaca Puntland ee ku sugan deegaanka Tukaraq.
Taliska guud ee ciidanka oo horay u oollaa deegaanka God-qaboobe ayaa wararku sheegayaan in si rasmi ah loogu raray duleedka Tukaraq, taasi oo cabsi xoogan ku abuurtay ciidamada SNM ee ku sugan deegaanka Tukaraq.
Sidoo kale waxaa heegan culus lageliyey fariisimo cusubna la wareegey ciidamada difaaca Puntland ee ku sugan deegaankaasi, waxaana taliska guud ee ciidanku uu dhowaan sheegay inay u diyaar garoobayaan xoraynta gobolka Sool
Namibiya 10ka Nofeembar 2018 Boqolaal lo’ gissi ah oo ka baxsanayay libaaxyo eryanayay ayaa ku haraqmay Wabi kuyaala xadka u dhaxeeya Wadamada Botoswana iyo Namibia.
Saraakiil katirsan dowlada Botoswana ayaa sheegay in libaaxyada dhinaca wabiga u eryadeen Boqolaal lo’ Gissi ah oo wada socday, waxaana lo’da mar qura ku wada daateen wabiga halkaas ay ku dhinteen intooda badan.
Nin Hotel ku leh Xadka Botoswana iyo Namibia ayaa sheegay in uu arkayay lo’da oo bad baado u gashay wabiga balse markii dambe is buurteen sidaasna ay ugu dhamaadeen wabiga .
Lo’ gissida ku dhamaatay wabiga ayaa tiradooda lagu qiyaasay in ay ka badnaayeen afar boqol, waxaana sawirro laga soo qaaday goobtaasi muujinayeen lo’da oo dul sabeeneysa biyaha wabiga.
Dadka degan aaga lo’da ku dhamaatay ayaa bilaabay in ay yimaadaan Wabiga ayna qashaan lo’da dhimatay, waxa ayna gaadiid ku qaadanayeen dadka hilbaha lo’da wabiga ku dhamaatay
Jordan 10ka Nofeembar 2018 Daadad ka dhashay roobab xoogan oo ka da’ay dalka Jordan ayaa sababay dhimashada ilaa 9 ruux halka 3,700 dalxiisayaal ahna ay dowladda ku qasabtay in ay isaga tagaan Magaalada Petra ee dalkaasi si uu u yaraado khasaaraha ka dhalanaya daadadkaasi. Dalxiisayaashaani ayaa loo waday meel amaan ah oo uusan roob ka da’in si naftooda loo badbaadiyo sida uu warbaahinta u sheegay afayeen u hadlay dowladda oo magaciisa lagu sheegay Jumana Ghunaimat.
Sidoo kale afayeenka ayaa ka warbixyay dadka sagaalka ah ee ku geeriyooday daadadkaasi in ay kamid ahaayeen Labba Dumar ah iyo Gabar yar oo wada joogay Gobolka Madaba ee dalkaasi Jordan halkaasi oo roobabka xoogan ay maalmahaanba ay ka da’ayeen.
“Gabadha yar iyo Labbada dumarka ah ee kamidka ah dadka ku dhintay masiibadaan ka dhalatay roobaablka, waxaa ay wada saarnaayeen hal gaari ka hor intaanu daadka qaadin gaariga ay wateyn waxaana dad goob joogeyaal ahaa ay inoo xaqiijiyeen in aynan jirin fursad lagu badbaadin karay oo uu mar qura daadku qaaday gaariga ay wateen durbaiina la wayaay oo ay mirqeyn”ayuu sheegay Jumana Ghunaimat mar uu warbaahinta ugu warbixnaayay dhacdadaani iyo dadka ku waxyeeloobay.
Ahmed Shamaseen oo kamid ah dadka deegaanka daadadka sida u xun u saameeyeen ahna milkiilaha Petra Harmony guest house ayaa Wakaalada wararka ee AP u sheegay in uu indhahiisa ku arkaayay daad wata dhagxaan in uu galay dukaaman dadka si aad ah kaga adeegtaan waxyeeleyayna dhamaan dadkii xiligaasi dukaameesanaayay oo qaarkood uu soo gaaray dhaawacyo daran.
Waxaa uu sheegay in isagu uu badbaadiyay lamaane Neherland u dhashay oo degenaa Hotelkiisa kuwaasi oo dalxiis u yimid dalkaasi.
Dowladda Cumaan ayaa goobaha waxbarashada, shaqada iyo dalxiiskaba ku amartay in la xiro si bay yiraahdeen uu u yaraado khasaaraha waxayna u muuqataa in uu sii siyaadayo khaasaraha ka dhsahay daadadkaasi.
Dowlad Gobaleedyada 10ka Nofeembar 2018 Dowladda Soomaaliya ayaa ku guuleysatay kala furfurista madaxda maamul goboleedyada oo si weyn u mucaaradsanaa xukuumadda iyo hogaanka dowladda haatan dhisan.
Shariif Xasan, oo ahaa siyaasiga ugu adag madaxda maamul goboleedyada ayaa ka tanaasulay xilka madaxweynaha iyo musharaxnimada Koofur Galbeed, kadib markii uu qiimeeyay in dagaal adag uusan kusii jiri karin marka uu dareemay culeeska dowladda saartay Koofur Galbeed.
Shariif Xasan Sheikh Aadan, waxaa mar walbaa laga filan karaa halis siyaasadeed iyo abaabulka xubno caqabad ku noqda dowladda Soomaaliya.
Shariif Xasan Sheikh, wuxuu qorsheynayaa inuu Saldhig ka dhigto magaalada Nairobi ee dalka Kenya ama dalka Uganda, halkaasi waxaa ka imaan karta abaabulka Xubno isku xiran oo uu kula dagaalamo dowladda hadda dhisan oo doonaya inay dib usoo laabtaan doorashada xigta.
Waxaa jiray xiriir wanaagsan oo u dhaxeeya Shariif Xasan iyo C/Welli Gaas, waxaana soo baxaya in Cabdi Welli Gaas oo isagana wajahaya doorasho adag, oo aan la ogeyn inuu kusoo bixi doono iyo in kale.
Gaas ayaa waxa uu hadda qorshihiisa yahay inuu Shariif Xasan ku taageero dagaal siyaasadeed ka billaabanaya Nairobi iyo mooshino lagu furo dowladda, islamarkaana haddii isagana looga adkaado doorashada Puntland uu dagaalkaas kula biiro Shariifka, oo uu tago Nairobi.
Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in qorshaha ay wataan uu yahay in doorashada xigta ay dagaal adag la galaan Farmaajo iyo Kheyre, mana doonayaan inay ku biiraan xisbi siyaasadeedka Xasan Sheikh hogaanka uu u hayo, maxaa yeelay marar badan ayay siyaasadda isku qabteen.
Qorshaha kale ee ay damacsan yihiin ayaa ah in Axmed Madoobe uu sii adkeysto hoggaanka Jubbaland, isaga oo kaashanaya ciidamada Kenya, mana jiro qorshe uu ka leeyahay inuu doorasho qabto.
Turkiga 10ka Nofeembar 2018 Madaxweynaha dalka Turkey Rajjeb Dayib Erdogan ayaa magacaabay safiiro iyo lataliyaal sare oo xafiiskiisa ah, sida lagu shaaciyay qoraal lagu daabacay wakaalada Wararka ee dalka Turkey.
Mehmet Yılmaz ayaa loo magacaabay safiirka cusub ee Turkey u fadhin doono dalka Soomaaliya, waxaana uu shaqada kala wareegayaa Olgan Bekar oo muddo ka shaqeynayay Soomaaliya.
Mr Baker, ayaa lagu xasuusan doonaa sida wanaagsaneyd ee ula shaqeeyay madaxda Soomaalida, waxaana uu ahaa ruux dabeecad ahaan aad u wanaagsan sida ay sheegeen dadkii la shaqeeyay.
Madaxweynaha dalka Turkey ayaa badalay safiiro badan oo Turkey uga wakiil ahaa dalalka Greece,Somalia,Morocco,Paraguay,Mali iyo Benin, waxaana dhamaantood ay yihiin kuwo cusub oo xilalka kala wareegi doona safiirada ka horeeyay.
Turkey ayaa saameyn ku yeeshay Soomaaliya waxii ka dambeeyay abaartii xooganeyd ee dalka ka dhacday sanadkii 2011, waxaana Erdogan uu noqday masuulkii ugu horeeyay ee heer caalami oo Soomaaliya yimaada xiligaasi, isaga oo Ra’iisul wasaare ah.
Shacabka Soomaaliyeed ayaa helay fursado kale oo daka Turkey ay ku tagi karaan, maadaama Turkish Airline ay noqotay diyaaradii ugu horey ee caalami ah oo Burburka kadib duulimaad ka bilowday magaalada Muqdisho, balse waxaa jiro dano qarsoon oo Soomaaliya uu ka damacsan Turkey.
https://www.youtube.com/watch?v=3uR465R5zr4
WARARKA MAANTA 8da Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah u gacan geliso khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse mushahar shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda loo siin waayey muddo 9 bilood ah ayadoo beenta iyo marin-habaabinta dowladda laga dhaafayo Ummadda Soomaaliyeed ee ka niyad-jabtay hogganka fashilmay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diiday inay shacabka gobalka Banaadir helo xaquuqdooda si ay u samaystaan dowlad gobaleed sida gobalada kale ee dalka? Maxuuse Xeer Ilaaliyaha Guud ee Qaranka Mr. Axmed Daahir u baari la yahay sababta loo siin waayey mushaharka shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda? Maxayse u shaqayn la dahay Maxkamadda Sare ee Soomaaliya?
Maxaa la gudboon xildhibaannadda labada aqal arrimaha siyaasadda dalka? Yaa wax u qaban kara Ummada Soomaaliyeed? Maxuuse qaban karaa khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ku fashilmay hoggaanka dalka kaasoo aanu ka soo xirnay hababkii uu ku dhici lahaa lacago farabadan oo magaca Soomaaliya lagu soo qaadi rabay? Maxayse tahay akoonka sharci-darrada ah ee uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ka furtay dalka Turkiga kadib marii uu heshiis qarsoodi ah la galay shirkadda Shell ee dalka Holand? Yaa runta qarin kara?
http://somalinewspaper.com/wararka/
Muqdisho 8da Nofeembar 2018 Ra’iisul wasaaraha xukuumadda federaalka ee fadhigeedu yahay magaalada Muqdisho Xasan Cali ayaa ka hadlay mowqifka xukuumaddiisa ee khilaafka dowladaha Khaliijka.
Wuxuu sheegay in dowladda federaalku ay gaartay go’aan la mid ah mowqifyo ay qaateen dowlado badan oo uu ka carrab dhabay dowladaha dariska, Ingariiska iyo Faransiiska.
“Waxaan ku soo beegannay iyadoo wadamada Khaliijka dhexdooda uu khilaaf ka jiro, waxaan isku daynay inaan gaarno go’aan dhexdhexaad ah oo ay gaareen dowladaha dariska ah oo ay kamid yihiin Itoobiya, Kenya, Uganda, Tanzania, Norwey, Ingariiska oo Faransiisku gaaray.” Ayuu sheegay RW Kheyre.
“Waan naga la diiday annaga ama waa la aamini waayay in la aqbalo sababtoo ah waxay iyaduna salka ku heysay dhaqan horey oo la soo dhaafay, iyaduna waxay salka ku heysay musuqmaasuq, iyaduna waxay salka ku heysay qaab dhaqameed ah in dunida ay aaminsan tahay in go’aan walba oo aad gaarto lagaa beddali karo, sababtoo ah si uun baa laguu musuqmaasuqi karayaa” ayuu yiri Raysal Wasaare Cali Xasan. Mudane Xasan Cali ayaa intaas raaciyay in qorshahaasi uu ku saleysnaa in madaxda qaranka la kala qeybin karo.
Hadalka wasiirka koowaad ee xukuumadda FS Xasan Cali ayaa imaanaya iyadoo wali khilaafkii Khaliijka uu sidiisa u taagan yahay, kaasoo saameyn ku yeeshay siyaasadda arrimaha gudaha ee Soomaaliya.
Saameynta, uu yeeshay khilaafkaasi waxaa kamid ah kala qeybsanaan soo kala dhex gashay dowladda iyo dowladaha xubnaha ka ah ee gobollada kuwaasoo illaa maanta khilaaf soo jiitamaya uu ka dhaxeeyo walina aan loo helin xal.
Muqdisho 8da Nofeembar 2018 Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa kula kulmay xarunta madaxtooyada Soomaaliya guddoomiyaha Baarlamaanka Soomaaliya Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan.Madaxweynaha iyo Guddoomiyaha Baarlamaanka Maxamed Mursal sheekh Cabdiraxmaan ayaa intii uu kulan kooda socday iska xog-wareystay xaaladaha guud ee dalka.
Madaxweyne Farmaajo iyo Guddoomiye Maxamed Mursal ayaa sidoo kale ka hadlay sidii loo dar-dargelin lahaa xoojinta iyo wada shaqeynta laamaha kala duwan ee dowladda.
Kulanka labada mas’uul ayaa imanaya xili maalmihii ugu danbeeyay uu jahwareer siyaasadeed ka jiray doorashada madaxweynaha Koonfur Galbeed, dhinaca kalana maalintii shalay Shariif Xassan Sheekh Aadan uu ku dhawaaqay is casilaadiisa.
Nairobi 8da Nofeembar 2018 Shariif Xassan Sheekh Aadan oo galinkii danbe ee maalintii shalay uga dhawaaqay magaalada Baydhabo in uu iska casilay xilkii madaxweynaha ayaa ka hadlay sababta uu go’aankan u qaatay ‘’Xildhibaannadii Koonfur Galbeed ee aan sida wanaagsan u soo wada shaqeynay markii ay ogolaadeen Muqdisho looga yeero Muqdisho lagu tashkiiliyo ayaan Anniggana ogolaaday in iska casilo xilkii madaxweynaha kana baxo doorashada’’ ayuu yiri Shariif Xassan Sheekh Aadan.
Dowladda ayuu sheegay in ay garan weyday xitaan in magaalada Baydhabo ay ka dhax- sameyso ololaheeda doorasho, waxaana uu wax laga xumaado uu ku tilmaamay in xildhibaannada oo dhan leysugu geeyo magaalada Muqdisho.
‘’ Haddii ay xildhibaannada iyaga oo jooga Baydhabo i-diidi-lahaayeen Santuuqa doorashada ayaan ku kala bixi laheyn, laakiin iyaga aan ogeyn sabab loogu yeeray iyo cidda u yeertay markii ay Muqdisho isugu tageen ayaan goostay in aan go’aankan qaato, dowladda Soomaaliya-na waxaan leeyahay dadka haloo dhaxeeyo’’ ayuu hadalkiisa sii raaciyay Shariif Xassan.
Shariif Xassan oo sanadihii ugu danbeeyay siweyn uga dhax muuqda siyaasada Soomaaliya ayaa markan u muuqda in uu ka baxay nidaamka Koonfur Galbeed, laakiin dhinaca kale dadka siyaasada falan-qeeya ayaa qaba in uusan sidaa siyaasada uga bixin, lagana yaabo in uu dib ugu laabto Kursiggiisii hore ee Golaha Shacabka.
Ku-simaha madaxweynaha ahna guddoomiyaha Baarlamaanka Koonfur Galbeed Cabduqaadir Shariif Sheekhu-naa Maye ayaa hadda laga sugayaa in uu dib u soo magacaabo guddi doorasho oo shaacin doona jadwalka iyo waqtiga ay dhaceyso doorashada.
Baydhabo 8da Nofeembar 2018 Sideed ka mid ah Musharaxiinta u tartamaya xilka Madaxtinimadda Koonfur Galbeed ayaa war ka soo saaray Doorashada Maamulkaasi.
Musharixiinta warka soo saaray oo aysan ku jirin kuwa lagu xanto iney wadato dowlada Federaalka ayaa soo jeediyay in dib loo dhigo doorashadda Madaxtinimadda maamulka Koonfur Galbeed ka dib markii ay sheegeen in dib u dhac uu ku yimid howlihii shaqadda maamulkaas.
Jubbaland State 8da Nofeembar 2018 Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Jubbaland Mudane Axmed Maxamed Islaam ayaa furay shirka Wasiirada amniga Dowlad Goboleedyada oo ay ka qayb galayaan Taliyayaasha Hay’ada nabadsugida Dowlad Goboleedyada dalka.
Maraykanka 8da Nofeembar 2018 Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump ayaa Arbacadii shalay xilkii ka qaaday Xeer Ilaaliyihii Guud ee Maraykanka Jeff Session.
Talaabadan ayaa xisbiga Dimoqraadigu ay uga digeen inuu ku joojiyo baarista Robert Mulleur oo ah ninka baaraya xiriirka laga yaabo inuu u dhexeeyey ololaha Trump iyo dowladda Ruushka.
Madaxweyne Trump ayaa dhiniciisa, fariin twitter ah oo uu soo diray, ku shaaciyey tagista Sessions, isla markaana u mahad celiyey, isaga oo sheegay in xiliga soo socda la magacaabi doono qof si joogta ah xilka u qabta.
Mr. Session ayaa warqad uu isku casilayey oo uu Trump u diray ku sheegay inuu xilka ka degayo ka dib markii madaxweynuhu ka codsaday, hadalkaas oo u muuqday in lagu khasbay inuu shaqada ka fariisto, taasoo uu horay uu diiday, isaga xitaa aflagaado iyo hoos u dhigid kala kulmi jiray Madaxweynaha, ka dib markii uu Sessions shaaciyey inuu ka gaabsanayo inuu dusha kala socda baarista gaarka ee uu wado Robert Muleur
Muqdisho 8da Nofeembar 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo qaabilay wafdi ka socda Dowladda aan walaalaha nahay ee Turkiga oo uu hoggaaminayo Wasiirka Gaashaandhigga dalkaas Mudane Hulusi Akar ayaa adkeeyey muhiimadda xiriirka soojireenka ah ee ka dhexeeya labada dal. Ujeedka safarka wafdigan ayaa ah sidii dowladda Turkigu u sii dardargelin lahayd taageerada ay u fidiso Soomaaliya iyo inay qiimeeyaan siyaabaha ay ku sii horumarin karaan taageerada Ciidamada Qalabka sida ee dhinacyada tabobarka iyo qalabaynta.
Madaxweyne Farmaajo ayaa Dowladda Turkiga uga mahadceliyey kaalinta muhiimka ah ee ay ka qaadanayso dib-u-dhiska Ciidamada Qalabka sida, taasi oo asaas u ah in ciidanka Soomaaliyeed ay si buuxda u xaqiijiyaan ammaanka dalka.
Madaxweynaha iyo wafdiga ka socday Dowladda Turkiga ayaa ka wada hadlay dadaallada Dowladda Turkiga ee tabobaridda Ciidamada Qalabka sida iyo sidii loo dardargelin lahaa dhisidda iyo kobcinta qaybaha kala duwan ee Ciidamada Qaranka, gaar ahaan kuwa Dhulka, Cirka iyo Badda.
Wafdiga ayaa dhankooda uga mahadceliyey dowladda Soomaaliya soo dhawaynta diirran ee loo fidiyey, iyaga oo xusay sida ay Dowladda Turkiga uga go’an tahay joogtaynta xiriirka istaraatijiga ah ee kala dhexeeya Soomaaliya.
Wafdiga Dowladda Turkiga ee maanta soo gaaray magaalada Muqdisho ayaa waxa qayb ka ah Wasiirka Gaashaandhigga Turkiga, Taliyaha Ciidamada Turkiga, Saraakiil sare oo ka tirsan qaybaha kala duwan ee Ciidamada Turkiga iyo Madaxa Hay’adda TIKA ee qaabbilsan arrimaha Horumarinta iyo Iskaashiga.
8da Nofeembar 2018
Madaxweynaha waqtiga ka dhammaaday ee maamul goboleedka Koofur Galbeed Soomaaliya Shariif Xasan Sh. Aadan oo muddo 4 sano ah hogaaminaayey maamulkaas ayaa ku fashilmay hogaamintii maamulkaas maadaama uusan waxba ka qaban sababihii loo doortay oo ahayd in uu ka shaqeeyo danaha shacabka reer Koofur Galbeed iyo hadafkii dowladnimo.
Shariif Xasan oo waqtiga ka dhammaaday ayaan waxba ka qaban arimaha ugu muhiimsanaa ee laga doonaayey maamulkiisa sida:
- Arimaha Bulshada: Maamulka Shariif Xasan ayaan waxba ka qaban horumarinta waxbarashada deegaanadaas iyo sidoo kale xarumo caafimaad oo lagu daryeelo dadka xanuunada la daaweyn karo u dhimanaya. Waxaa deegaanadaasi ka jira goobo waxbarasho iyo caafimaad oo si gaar ah loo leeyahay oo aan dad badani fursad u heli karin.
- Arimaha Amniga: maamulka lagu hungoobay ee Shariif Xasan wuxuu ku guul dareystay in uu wax ka qabto dhanka amniga deegaanadaas taasoo ay tusaale u tahay amni darada ka taagan deegaanada KG oo isagaba ku qasabtay inuu diyaarad u adeegsado safaradiisa uu ku tago meelo ka mid ah maamulkiisa. waxaa shacabka ku safra jidka u dhexeeya magaalada Baydhaba ilaa Mogdisho lagu dhibaateeyaa maalin kasta.
- Dhanka Dhaqaalaha: markaad eegto deegaanada maamulkaas waxay aad ugu tiisan yihiin beeraha iyo xoolaha, maamulka Shariif Xasan wax dhiirageliya uma sameyn shacabka ku tiirsan xoolaha iyo beeraha. Wuxuu sugaa kabka ay Dowladda dhexe siiso iyo inuu u qaraab doonto dalal shisheeye, wixii dhaqaalaha uu ka helo dowladda dhexe iyo dowladaha shisheeye asaga soo ma dhaafaan.
- Dhanka Siyaasadda: Shariif Xasan intuu raadinaayey dantiisa gaarka ah ayuu ku fashilmay dhanka siyaasadda, wuxuu waqti badan ku lumiyey ka hor imaanshaha siyaasadda dowladda dhexe si uu dantiisa gaarka ah u helo.
Gefefkii uu galay Shariif Xasan Sh. Aadan
- Bishii November 2014-kii wuxuu lacag la tagay magaalada Baydhabo si uu ugu indha sarcaado dadka duruufaha badan haysta ee deegaankaas uuna u noqdo Madaxweynaha KG.
- Wuxuu xilligaan noqday Madaxweynaha KG isagoon ku imaan rabitaanka dadweynaha.
- Wuxuu madax weyne noqday iyadoon Xillibaanadii Golaha Baarlamaanka la soo dhisin si uu u dadajiyo helidda kursigaas.
- Shariif xasan waxaa 17kii November 2014 soo doortay ergo uu gatay oo gaaraaya 396 qof.
- Shariif Xasan wuxuu baal maray dastuurka maamulka KG, wuxuuna golaha wasiirada ku soo daray wasiiro dowlayaal aan dastuurku ku jirin.
- Shariif Xasan wuxuu noqday madaxweynaha kaliya aanan lahayn madaxweyne kuxigeen sidaana xilkiisa ku dhameystay. Tani ah ayaa ah qodob kaloo dastuuri ah oo uu baal maray si uu keligii taliye u ahaado.
- Shariif Xasan wuxuu gacan adag ku qabtay xillibaanada maamulka KG oo u diiday inay si xor ah u soo bandhigaan ra’yigooda iyo khaladaadka Shariif Xasan, wuxuuna ugu hajabi jiray inuu hakinaayo koontada mishaaraadkooda si uu u cuno qabateeyo.
- Wuxuu ilba uusan ku eegin dib u heshiisiinta Beelaha Koofur Galbeed oo khilaafaadka iyo Dagaaladu dhex maray.
- Wuxuu dowladnimada ka dhigay mid ku kooban madaxtooyada, xilliga uu joogana joogta xilliga uu safrana horey u raacda.
- Shariif xasan weligii kama shaqeyn dan guud ama mid bulsho, wuxuu kaliyoo ka shaqeeyaa dantiisa gaarka ah.
Sidaa daraadeed Shariif Xasan waa shaqsi ku fashilmay hogaanka maamulka KG, waxaase wax lala yaaba ah inuu markale isa soo sharaxo shacabkana wey naceen ee Xillibaanada Koofur Galbeedoow doorta qof mudan xilka madaxweyne, ha dooranino qofaan shacabku rabin hana gadanina damiirkiina oo doorta qof u danqanaaya Bulshashada KG, ka tarjumaaya rabitaankooda kana shaqeynaayo dantooda.
Isbaddal waa lama huraan, Mahadsanidiin
W/Q: Mr. Cabdullaahi Sh. Nuur Maxamed, aqoonyahan Soomaaliyeed
Mogadishu – Soomaaliya
WARARKA MAANTA 7ta Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Ma waxuu u maleynayaa khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” hadal been ah inuu ku sii maaweelin karo Ummadda Soomaaliyeed oo ogaatay heshiisyada qarsoodiga ah iyo musuqmaasuqa baahsan ee xukuummaddiis fashilantay? Maxaad ka taqaana labada Soomaalida Maraykanka iyo muslimiinta Maraykanka ah ee loo doortay kuraasta siyaasaddeed ee kala duwan? Maxay tahay sababta ay isku wada casileen Guddigga Doorashada Dowlad Gobaleedka Koofur Galbeed? Yaa Ummadda Soomaaliyeed hor taagan inay xaliso arrimaha siyaasadda gudaha Madaxweynaha mise Rayal Wasaaraha? Maxaase xal lagu gaari karaa haddii uu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” u soo xulay haa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inuu hoggaamiyo dad iyo dalka wada aamisan afaaro qabiil ay ku dheehan tahay qabyaalad? Ma jiri doonto wax dhaqaallo oo ay beesha caalamka siin doonto Dowladda Soomaaliya ee xitaa muddo 9 bilood aan wax mushahar siin shaqaalaha dadweynaha sida shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo wixii la mid ah? Maxayse Shacabka Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed u diideen lacagta musuqmaasuqa ee ay Dowladda Wada Dadban soo siisay labada musharax ee ay u rabto midkood inuu noqdo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxayse talaabo sharciga waafaqsan uga qaadan la yihiin labada aqal khaladaadka xukuummadda fashilantay ee haa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxaa soo socda?
Muqdisho 7ta Nofeembar 2018 Khilaafka Dowlada Federaalka iyo Maamul goboleedyada ayaa saameeyay gudiga dib u eegista Dastuurka oo shaqooyin badan ka qabtay qabyo tirka Dastuurka Dalka.
Senetor Xuseen Sheikh Maxamuud, Xoghayaha guddiga dib u eegista Dastuurka ayaa ka hadlay labo arin oo saameyn ku yeelatay howlaha dib u eegista dastuurka oo haatan taagan una baahan in xal laga gaaro.
Xoghayaha ayaa sheegay in khilaafka dowladda Soomaaliya iyo dowlad goboleedyada uu saameeyay qabyo tirka Dastuurka iyo sixitaanka qodobada qaar oo la doonayay in la tashiyo laga geliyo dowlad goboleedyada.
Sidoo kale wuxuu arinta labaad ku sheegay kala aragti duwanaanshaha xukuumadda iyo xubnaha labada guddi oo uu sheegay inaysan isku aragti ka aheyn hanaanka ay shaqada u socoto.
Khilaafka Dowlada Federaalka iyo Maamul goboleedyada ayaa saameeyay gudiga dib u eegista Dastuurka oo shaqooyin badan ka qabtay qabyo tirka Dastuurka Dalka.
Senetor Xuseen Sheikh Maxamuud, Xoghayaha guddiga dib u eegista Dastuurka ayaa ka hadlay labo arin oo saameyn ku yeelatay howlaha dib u eegista dastuurka oo haatan taagan una baahan in xal laga gaaro.
Xoghayaha ayaa sheegay in khilaafka dowladda Soomaaliya iyo dowlad goboleedyada uu saameeyay qabyo tirka Dastuurka iyo sixitaanka qodobada qaar oo la doonayay in la tashiyo laga geliyo dowlad goboleedyada.
Sidoo kale wuxuu arinta labaad ku sheegay kala aragti duwanaanshaha xukuumadda iyo xubnaha labada guddi oo uu sheegay inaysan isku aragti ka aheyn hanaanka ay shaqada u socoto. “Labo arin dartood la tashadiyii waan hakinay, Waxaana u sabab ah khilaafka dowladda iyo dowlad goboleedyada, sidoo kale waxaa na saameeyay in labada guddi iyo xukuumada aysan isku aragti ka aheyn hanaanka wax loo wado”ayuu yiri.
Xoghayaha guddiga dib u eegista Dastuurka ayaa sheegay in hadda aysan socon wax shaqo ah oo la xiriirta dib u eegista Dastuurka, taasi oo saameyn ku leh doorashada soo socota ee dalka ka dhaceyso.
Baydhabo 7ta Nofeembar 2018 Wasiirkii hore ee wasaaradda maaliyadda xukuumadda SoomaaliyaMaxamed Aadan Ibraahim (Fargeeti) ayaa sheegay in qandaraaska hore loo bixiyey ee uu ka hadlay wasiirkii hore ee Amniga Xildhibaan Cabdirisaaq Cumar Maxamed uu ahaa mid hab sax ah loo maray, haddii ay cillado kusoo baxeena ay yihiin kuwo isaga ku cusub.
Hay’adda NISA ayaa sheegtay dhowaan inay hakisay qandaraaska oo uu bixiyey wasiirkii hore ee Amniga Cabdirisaaq Cumar Maxamed, kaasi oo isna sheegay in wasaaradda maaliyadda ay lahayd heshiiska.
FargeetiWaxa uu sheegay in Qandaraaska horay loo bixiyey ee quseeyey wasaaradda Amnigu uu ahaa mid sax ah oo loo maray habraac sax ah inta uu ogyahay, waxa uu intaas raaciyeyin si sharci loo bixiyey qandaraaskaas islamarkaana loo tartamay oo loo shaaciyey shirkadana ku tartameen.
Waxa uu intaas raaciyey in Qandaraaskaas kaddib markii loo tartamay uu dib u eegay guddiga nidaamka dhaqaalaha qaranka lana marsiiyey xeerka iibka qaranka, balse waxa uu Fargeeti sheegay inuusan wax kaalin ah ku lahayn qandaraaskaa
Sida uu sheegay Maxamed Aadan Ibraahim (Fargeeti), Wasiirkii hore ee wasaaradda maaliyadda xukuumadda Soomaaliya, waxaa saxiixay qandaraaska wasiirkii aminiga ee xukuumaddi madaxweyne Xasan Sheekh Xildhibaan Cabdirisaaq Cumar Maxamed.
Imaaraadka 7ta Nofeembar 2018 Dowladda Imaaraadka Carabta ayaa sheegtay in uu bartamaha sanadka soo socda ee 2019-ka shaqo billaabi doono Saldhigga Milatari ee ay ka dhiseyo Magaalada Berbera.
Wargeyska Bloomberg ayaa oo soo xiganaya saraakiil ka mid ah dowladda Imaaraadka Carabta iyo mas’uuliyiin ka mid ah Maamulka Somaliland ayaa sheegay in saldhigga uu si rasmi ah u shaqo billaabi doono Bisha June ee sanadka soo socda.
Waxa ay saraakiishaas u sheegeen Wargeyska in Saldhigga dhismahiisa mar hore billowday islamarkaana lagu xiray hadda qalabka wax basaasa sida Kaamirooyinka loo yaqaan CCTV ee dhaq dhaqaaqa lagala socdo.
Waxaa kale oo ay sheegeen in Saldhigga lagu xiray Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee iyana xambaarsan Kaamirooyinka kuwaas oo ilaalin doona masaafo dhan 800km oo ah hareeraha Saldhigga ee Badda,waxaana laga hortagayaa kalluumeysiga sharci darrada ah,Burcad Badeedda iyo waxyaabaha kale ee caqabad ku noqon kara shaqada Saldhigga. Abdulla Darwish, oo ah Agaasimaha Sharikadda Dhismaha ee Sharjah ,ayaa sheegay in sharikaddiisa ay ku guuleysatay qandaraaska dhismaha saldhigga oo ku kacaya $90Milyan oo doollar islamarkaana ka hor bisha June ay shaqada dhameyn doonaan.
Wakiilkii hore ee Somaliland u joogay Dubai Baashe Moorgan ayaa isaguna sheegay in Saldhigga lagala soconayo dhaq dhaqaaqa gacanka Baabal Mandab,Kanaalka Zuweys, Dekadda Casab ee Eritrea oo uu Imaaraadka maamulo sidaasna uu saldhigga ku noqonayo mid uu ka faa’ideysto Gobolka oo dhan.
Wargeyska Bloomberg ayaa isku dayay in arrintan uu sidoo kale wax ka weydiiyo Dowladda Itoobiya,waxaana Afhayeenka Wasaaradda arrimaha dibadda Itoobiya Males Alem uu ka jawaabi waayay labo wicitaan iyo labo farriin qoraaleed oo uu Wargeyska u diray.
Maamulka Somaliland 7ta Nofeembar 2018 Wararka naga soo gaaraya gobolka Sool ayaa sheegaya in ciidamo Ethiopian ah oo wata gaadiidka dagaalka ay gaareen deegaano dhowr ah oo ka tirsan gobolkaasi.
Ciidamada ayaa la sheegayaa inay halkaasi u tageen nabad ilaalin ahaan, kadib markii deegaanada Saax Dheer, Dhumayga iyo Doocmo ay ku dagaalameen maleeshiyaad halkaasi wada daga oo dirirtooda muddo kusoo laalaabatay halkaasi.
Wararka aan heleyno ayaa sheegaya in ciidamada Ethiopia uu hogaaminayo Garaad Kulmiye oo kamid ah wafdi ka yimid dowlad deegaanka kuwaasi oo doonayo inay dhameeyaan dagaalka soo kusoo noqnoqday deegaankaasi.
Xildhibaan Indho Indho oo kamid ah golaha wakiilada Somaliland ayaa soo dhaweeyay in ciidamada Ethiopia ay kala dhex galeen maleeshiyaadka ku dagaalamaya deegaanka Dhumayga.
Laakiin Qaar kamid ah xubnaha golaha wakiilada ayaa walaac ka muujiyay in ciidamadaasi ay tagaan deegaanada gobolka Sool oo marar badan ay dagaalo ka dhaceen.
Wafdi uu hogaaminayay wasiirka arrimaha gudaha Somaliland ayaa shalay gaaray deegaanada maleeshiyo beeleedyada ku dagaalameen, isaga oo doonayo in xal waara laga gaaro colaada deegaanka.
Madaxweynaha Somaliland Muuse biixi ayaa dhawaan shaaciyay inay soo dhaweynayaan cid walbaa oo ka qeyb qaadaneyso dhameynta colaadka u dhaxeyso maleeshiyaadka ku dagaalamaya Dhumayga iyo Saax Dheer.
Minneapolis 7ta Nofeembar 2018 Ihaan Omar ayaa noqoneysa qofkii ugu horeeyay ee Soomaali ah oo Qaxootinimo ku taga dalkaasi Mareykanka oo ka mid noqota Aqalka Congress-ka, waxaa ay guushaasi ka gaartay doorashaddii dhexe ee Mareykanka ee shalay dhacday.Waxaa ay badashay Ilhaan Cumar Keith Ellison oo ahaa muslimiinkii ugu horreeyay ee ka mid noqdo Aqalka Congress ,islamarkaana ka soo galay dhanka Minnesoto.
Waxey sameysay taariikh weyn madaama ay noqoneyso qofkii ugu horreeysay ee Soomaali ah misana loo doorto Congress-ka Mareykanka.
Waxaa ay sidoo kale noqonaysaa mid ka mid ah haweenka ugu horreeyay ee Muslimka ah ee loo doorto Congress-ka.
Waxa ay ka socotay Xisbiga Dimoqraadiga ah, waxaana la aamisan yahay in guusha Ilhaan ay soo dedejisay Caddaadiska lagu haayo dadka Muslimiinta ah ee kunool dalka Mareykanka.
Ilhaan Cumar oo 35 sano jir ah ayaa taariikh sameysay ka dib markii ay noqotay qofkii ugu horreeyay oo Soomaali ah oo xildhibaan ka noqdo dalka Maraykanka sanadkii 2016-kii.
Waxay Soomaaliya ka qaxday xilligii dagaalka sokeeye iyadoo 8 sano jir ah, muddo afar sano ayeey ku nooleyd xerada qaxootiga ee Dhadhaab, iyadoo Maraykanka tagtay 12keedii.
https://theglobepost.com/2018/10/22/somalia-corruption/
WARARKA MAANTA 6ta Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah gacanta u geliso Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Wasiirka Maalliyadda Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Ducaale Bayle oo hareeyey musuqmaasuq baahsan oo xitaa mushahar kii shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda aan la siin 9 bilood sida uu kashifay Wasiirka Arrimaha dibadda Mudane Axmed Cawad? Yaa Ummadda ka qarin kara? Maxaa shaqaalaha dadweynaja muddo 9 bilood ay mushar la’aan u yihiin? Meeqo lacag ah ayey Wasaaradda Maalliyadda Soomaaliya ku qarash garaynaysaa inay xilka uga tuurto Madaxweynayaasha dowladda gobaleedyada? Been iyo akoontooyin qarsoon oo laga furto waddamo shisheeye waxba uma qaban karto Ummadda Soomaaliyeed ee waad fashilantay ee iscasil khaa’in Raysal Wasaare Kheyre-laawe lacagtii dadweynaha ku bixinaaya musuqmaasuq iyo sidee aanu soo laaban karaa tartanka 2020!
Muqdisho 6ta Nofeembar 2018 Ra’iisul wasaare Xasan Cali Kheyre oo ka qeyb galayay gabogabeynta shirka Sanad laha ee wasiiradiisa ayaa shaaciyay inay aad ula dagaalamayaan Musuq maasuqa oo Soomaaliya hoos u dhigay.
Kheyre, ayaa soo hadal qaaday talaabadii maxkamadda gobolka Banaadir ay xukunka sanadaha ah ugu riday xubno ka tirsanaa dowladda Soomaaliya, isagoo ku tilmaamay talaabadaasi inay tahay mid bilow u ah la dagaalanka Musuq maasuqa.
Wuxuu sheegay in qaab walbaa oo macquul ah ay ula dagaalami doonaan musuq maasuqa oo ah dhibaatada koowaad ee Soomaaliya ka reebay dalalka kale ee caalamka.
Sidoo kale wuxuu shaaciyay farsamooyin cajiib ah oo noqon kara Musuq maasuq la sameeyo, waxaana uu sheegay in wasiiradii ka horeeyay kan ugu wanaagsan si aan musuq masuqiisa loo fahmin uu sameyn jiray in dadka ku reerka ah uu ka shaqaaleysiin jiray wasaarado kale.
Dhinaca kale Xasan Cali Kheyre, ayaa wasiirka dhalinyarada iyo ciyaaraha Khadiijo Maxamed Diiriye, xasuusiyay hadal cajiib ahaa oo ay ku dhahday kulankoodii ugu horeeyay ee golaha wasiirada.
“Shirka golaha wasiirada markii ugu horeysay oo aan fariistay Wasiir Khadiijo, ayaa waxay tiri raiisul wasaaroow waan kula talinaayaa arimaha tirinta ciidanka iska dhaaf, arrimaha amniga iska dhaaf, mid walbaa kusoo fashilmay oo adiga kaa horeeyay, hadaan tirisaan ciidanka, waxay lamid tahay adinkoo Nuclear-kii ciraaq laga waayay kasoo helay”ayuu Yiri Xasan Cali Kheyre.
Muqdisho 6ta Nofeembar 2018 Qaar kamid ah xildhibaanada aqalka sare ku matala Koofur Galbeed ayaa ka hadlay iscasilaada ay shalay ilaa xalay ku dhawaaqeen 15 xubnood oo ka tirsan guddiga doorashada Koofur Galbeed.
Senetar Ilyaas Cali Xasan ayaa nasiib daro ku tilmaamay iscasilaada guddiga doorashada Koofur Galbeed, isaga oo sheegay in waqti xasaasi ah ay ku dhawaaqeen iscasilaadooda xubnaha guddiga.
Wuxuu sheegay in shacabka Koofur Galbeed looga baahan yahay inay gacmaha isqabsadeen oo aayahooda ay ka tashadaan, sida uu hadalka u dhigay.
“Waa nasiib daro Aad iyo Aad uweyn Is Casilaadi Gudoomiyaha iyo Xubnaha Gudiga Doorashada Koonfur Galbeed Somalia, waxaana rajeynaayaa dadka KG iney gacmaha is qabsadaan xaalada taagana loo wada istaago sidii loo xalin lahaa”ayuu yiri Ilyaas Cali Xasan. Xaalad gashay mowjad kale ayaa ka taagan magaalada Baydhabo ee gobolka Baay, waxaana arintaan la aaminsan yahay inuu ka dambeeyo Shariif Xasan Sheikh Aadan oo culees ka dareemaya doorashada Koofur Galbeed.
Xildhibaanada ugu badan ee Koofur Galbeed ayaa ku sugan magaaada Muqdisho, waana sababta ka dambeysay xiisadda cusub ee siyaasadeed ee kaso korortay doorashooda Koofur Galbeed.
Nairobi 6ta Nofeembar 2018 6ta Nofeembar 2018 Siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa qoraal uu facebook soo dhigay uga hadlay sababta ay la hadlay in NISA ay ku qasabtay eedeymaha xasaasiga ah ee ay usoo jeedisay wasiirkii hore ee amniga Soomaaliya Cabdirisaaq Cumar Maxamed oo hadda ah xildhibaan. Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay, oo ka tirsan NISA, ayaa Caasimada Online u sheegay in qanadaraasyada la hakiyey ay yihiin kuwa raashinka ee hay’adda NISA, kuwaas la siiyey shirkad uu wasiirka wax ka leeyahay.
Sida ay sheegeen xubno ka tirsan NISA, oo codsaday inaan la magacaabin, qandaraaska ayaa bishii ku kacaya 300 oo kun oo dollar, wuxuuna socday muddo saddex sano, oo kasoo billaabata intii Cabdirisaaq Cumar uu ahaa wasiirka amniga Soomaaliya ilaa waqtigan, oo la hakiyey qandaraasyada.
Cabdiriaxmaan Cabdishakuur ayaa sheegay in arrintan ay la xiriirto baaritaan guddiga amniga baarlamanka, oo uu Cabdirisaaq xubin ka yahay, ay ku hayaan NISA iyo xaaladda amni ee dalka.
“Xildhibaan C/risaaq wuxuu xubin firfircoon ka yahay Guddiga Aminga ee Golaha Shacabka oo maalmahan ku hawlanaa diyaarinta warbixinta xaalada Amniga ee dalka, iyo sida ay hay’adaha amniga u shaqeeyaan gaar ahaan Booliska iyo NISA”
Waxa uu intaas ku daray “Dagaalka isaga iyo Maryan Cusmaan (xisaabiyaha guud) oo iyadana wasaaradda maaliyadda baaritaan ku haysay lagu qaaday waa isku ujeeddo, taasoo la doonayo in isla xisaabtanka lagu af-qabto. Waa dagaal ay wax ka ogyihiin hoggaanka sare ee dalka”
Wasiirkii hore ee amniga Cabdirisaaq Cumar Maxamed, oo isna horey uga hadlay arrintan ayaa sheegay inay tahay mid siyaasadaysan.
Sacuudiga 6ta Nofeembar 2018 Qoraagii reer Sacuudi isla markaasna ahaa Wariye Turki Bin Abdul Aziz Al-Jasser ayaa dhintay kadib markii lagu jir dilay Xabsi ku yaal dalka Sacuudiga, sida uu qoray wargeyska New Khaleej.
Arrintan ayaa imaneysa bil kadib markii Sacuudiga ay qirteen in suxufi Jamaal Khaashuqji lagu dhex-dilay qunsuliyaddooda magaalada Istanbul ee dalka Turkiga.
Illi wareedyo Xuquuqul Insaanka u doodo ayaa sheegay in Al-Jasser la xiray isla markaasna uu jirdil u dhintay kadib markii ay dowladda Sacuudiga ku eedeysay inuu maamulayey akoonka Twitter ee Kashkool kaasoo hadda la xiray kadib markii ay dacwad ka gudbiyeen qoyska Boqortooyada.
Sida ay illo wareedyada xaqiijiyeen Al-Jasser ayaa loo aqoonsaday inuu ahaa ninkii Maamulayey Akoonka Twitterkaa uuna ku shaqeenayey Xafiis ku yaalo Dubai. Wariyahaan ayaa waxaa la xiray Bishii March ee sanadkaan, waxaana lasoo sheegayaa inuu u dhintay tacadi xoog leh oo loogu geystay xabsiga dhexdiisa.
Dilkaan loo geystay wariyahaan ayaa wuxuu kusoo aadayaa Xilli ay weli Sacudiiga dhexda kaga jirto fadeexadii ka dhalatay dilkii dalka Turkiga loogu geystay Wariye Jamal.
Boqortooyada Sacuudiga ayaa u qorsheysay dil iyo xabsi cid kasta oo ka hor timaado amaradooda, waxayna Awoodii dalkaas kusoo koobmatay Qoyska Boqortooyada.
Muqdisho 6ta Nofeembar 2018 Qarax miino oo wadada dhinaceeda lagu aasay ayaa saakay lala eegtay kolonyo gaadiid ah ay wateen ciidamada Nabad ilaalinta AMISOM kuwaa oo marayay agagaarka Isgooska SOS ee degmada Hiliwaa.
Goobjoogayaal ayaa ku waramay in qaraxa uu haleelay mid kamid ah gaadiidkii ay wateen ciidamada AMISOM, lamana oga khasaaraha qaraxan kasoo gaaray ciidankii AMISOM ee lagu weeraray.
Qaraxa kadib ayaa ciidamada AMISOM waxa ay fureen rasaas xoogan oo dhalisay khasaaro isugu jira dhimasho iyo dhaawac, waxa ay sidoo kale ciidamada AMISOM xireen wadada laamiga daqiiqado badan.
Inta la xaqiijiyay afar qof oo shacab ah ayey dileen ciidamada AMISOM ee saakay lagu qarxiyay Muqdisho, waxaana dadka ay dileen ciidamada AMISOM sadex kamid ah ay fadhiyeen goob shaaha laga cabo.
Ciidamada AMISOM ayaa inta badan qaraxyo loogu dhigaa laamiga isku xira Isgooska SOS iyo Suuqa Xoolaha, waxa ayna ciidamada AMISOM qaraxyada kadib ay waxyeelo xoogan gaarsiiyaan shacabka ka dhaw halka lagu qarxiyo.
Baydhabo 6ta Nofeembar 2018 Iyadoo shalay ay iscasileen intii badneyn Guddiga Doorashada Maamulka Koonfur Galbeed, ayaa Wasaaradda Arrimaha gudaha Somaliya qoraal ay soo saartay waxa ay uga hadashay Doorashada Maamulka Koonfur Galbeed.
Warsaxafadeed ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Gudaha Somaliya ayaa u qornaa sidan:
asaaradda Arimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u Heshiisiinta iyadoo gudanaysa waajibaadkeeda dastuuriga ah waxay faraysaa madaxda Dowlad Goboleedka Koofur Galbeed ee Soomaaliya in doorashada dowlad goboleedka ay qabsoonto xilliggii loo asteeyey oo ah 17ka November 2018ka.
Muddada xilhaynta maamulka hadda ka jira Koonfur Galbeed waxay ku eeg tahay 17ka November lamana aqbali doono in ay dib uga dhacdo.
Wasaaradda Arimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u Heshiisiinta waxay ku dhiirri gelinaysaa guddoonka iyo Xildhibaannada Baarlamaanka Koonfur Galbeed in iyagoo gudanaaya waajibaadkooda dastuuriga ah ay si daahfuranna u qabtaan doorashada Madaxwaynaha Dowlad Gobaleedka waqtiga loo asteeyey ee kor ku xusan iyadoo la ilaalinayo xasiloonida iyo deganaashaha Koofur Galbeed.
Baydhabo 6ta Nofeembar 2018 Guddoomniyaha Guddiga doorashooyinka Koonfur Galbeed ayaa goor dhow iscasilay sida ay sheegayaan wararka naga soo gaaraya magaalada Baydhabo.
Carfo Ibraahim Aadan oo shir jaraa’id ku qabtay Magaalada Baydhabo waxaa uu sheegay in sababta uu isku casilay ay tahay faragelin ay ku heyso dowladda Federaalka Soomaaliya.
Dhanka Kale Guddoomiye ku-xigeenkii guddiga doorashooyinka Koonfur Galbeed Mahad Mohamed Ciise ayaa ku dhawaaqay inuu iscasilay.
Talaabadan oo nah mid ku cusub siyaasada dalka ayaa timid markii wax yar ka hor uu sidoo kale is casilay Guddoomiyihii guddiga doorashada.
Warar soo baxaya waxay sheegayaan inuu sidoo kale iscasilay Xildhibaan Xasan Black oo ka mid ahaa Xubnaha Guddiga doorashada Koonfur Galbeed iyo xubno kale oo ka tirsanaa guddigaas.
Xubnahan oo shir jaraa’id ku qabtay Magaalada Baydhabo ayaa sheegay in sababaha ay isku casileen ay tahay faragelin ay kala kulmeen dowladda Federaalka Soomaaliya.
Guddiga doorashooyinka Koonfur galbeed oo ka koobnaa 27 xubnood ayaa iscasilay ugu yaraan 15 ka mid ah oo ay ku jiraan guddoomiyaha guddiga iyo ku-xigeenkiisii
Baydhabo 6ta Nofeembar 2018 Wararkii ugu danbeeyay ee naga soo gaaraya magaalada Baydhabo ayaa sheegaya in uu khilaaf xoog leh uu soo kala dhaxgalay guddiggii doorashada madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed kaddib markii ay shalay is casilee inta badan xubnihii guddiga.
Cabdiwahaab Sheekh Mad Cabdkariin oo ka mid ah xubnaha guddiga doorashada ee is casilay ayaa sheegay in kaddib markii ay arkeen faragalin sida uu hadalka u dhiggay lagu hayo doorashada, islamarkaana xildhibaannadii Koonfur Galbeed leysugu geeyay Muqdisho goosteen in ay shaqada isaga tagaan
‘’Waxaa u aragnay in dhibaato ay ka iman karto qaabka ay hadda doorashadu u socto, sidaa daraadeed ayaa nagu qasabtay in aan ka baxno annaga iyo intii badneyd guddiga shaqadii naloo idmaday’’ ayuu yiri Cabdiwahaab.
Dhinaca kale xildhibaan Mad Kariin Maxamed Iftiin oo ka tirsan guddiga doorashada ayaa ka soo horjeestay is casilaada ay sameeyeen xubnaha guddiga oo ay ku jiraan guddoomiyihii iyo ku-xigeenkiisa, waxaana uu sheegay in is casilaadaasi waxba dib u dhac ah ku keeni doonin sida uu hadalka u dhiggay waqtiggii doorashada.
‘’Shalay si nabad-galyo ah ayaa u bilaawnay qabashada Araajida doorashada, musharixiin ayaa lacago laga qaaday, kuwa kalana haddda ayeey ku balansan yihiin in Araajidooda la qabto, is casilaadan waxaan u aragnaa mid arrimo kale ka danbeeyaan, ‘’ ayuu yiri Mahad Kariin.
Khilaafkan cusub ayaa ka dhax abuuri kara doorashada madaxweynaha maamula Koonfur Galbeed jahwareer siyaasadeed iyo dib looga dhaco waqtiggii loo ballansanaa in doorashada lagu qabto oo ku beegan 17ka bisha.
Baydhabo 6ta Nofeembar 2018 Iyadoo uu soo ifbaxay khilaaf xoog leh oo ka dhashay doorashada maamulka Koonfur Galbeed, dhinaca kalana maamul Puntland uu isku diyaarinayo doorasho madaxwyne, ayaa arrimahan war ka soo saaray madasha Talo-Wadaag oo ay ku mideysan yihiin siyaasiyiin horay xilal uga soo qabtay dalka. War-murtiyeedka ayaa u dhignaa sidan :
WARMURTIYEEDKA
Dood Qaran II: Doorashooyinka Dowalad Goboleedyada iyo Saameynta Siyaasadda Soomaaliya (Koofur Galbeed iyo Puntland)
(Muqdisho: 05-11-2018) Madasha Talo-Wadaag ayaa doodii qaran ee labaad oo ku saabsan “Doorashooyinka Dowalad Goboleedyada iyo Saameynta Siyaasadda Soomaaliya (Koofur Galbeed iyo Puntland)”, ku qabatay Paradise Hotel ee Magaalada Muqdisho.
Dooda ayaa waxaa ka soo qeyb galay Xildhibaano Fedaraal, Golayaasha Maamul Goboleedyada, Gudoomiyaal Xisbiyo, Siyaasiyiin aan xil hayn, Dhaqan, Culimaa-u-diin], Haween, Dhalinyaro, Ganacsato, Jaamacado iyo Xarumo Cilmi baaris.
Ugu horeeyn waxaa laga soo jeediyay dooda laba warqad Cilmi baaris oo ay soo kala jeediyeen Dr. Saadaq Eenoow oo ahaa Wasiirkii hore ee Caafimaadka Puntland iyo C/qaadir Nuur Caraale oo ahaa Wasiirkii hore ee Dastuurka iyo Dib u heshiisiinta Koofur Galbeed. Iyaga oo si khibrad iyo waaya aragnimo leh oo cilmiyeeysan usoo jeediyey taariikhda doorashooyinkii hore ee ka dhacay labadaas Maamul Goboleed iyo mursharixiinta u taagan isbadal doonka oo raba in ay xilka hantaan meelna uga soo wada jeestaan madaxweynayaasha xilka haya ee tartamaya. Iyaga oo diirada saaray doorashooyinka Madaxweyne ee nagu soo fool leh 17 November 2018 ee Koofur Galbeed iyo 8 Janaayo 2019 ee Puntland, Shuruudaha laga rabo madaxweynayaasha, magacyada tartamayaasha, iyo miisaanka ay ku leeyihiin xildhibaanada. Warqadaha cilmiga ayaa tilmaamay in doorashooyinka dhacaya ay ka xiiso badan yihiin kuwii horay u dhacay, saameyn lixaad leh oo togan ama taban ay ku yeelan doonaan siyaasadda mustaqbalka soomaaliya iyo doorashooyinka 2020/2021.
Kasoo qeyb galayaasha ayaa dood iyo falanqeyn dheer ka dib diirada saaray muhimadda ay leedahay in doorashooyin ka dhacaan Dowlad Goboleedyada dalka taas oo horumar u ah in xildhibaanada oo wakiil ka ah shacabka ay doortaan, iyadoo farta lagu fiiqay fursadaha badan ee ku jira doorashooyinka oo ay ugu horeyso suurtagalnimada isbadal horseedi kara in laga gudbo mad-madowga iyo khilaafka ka dhex jira dowladda Federaalka iyo Dowladd Goboleedyada qaarkood gaar ahaan Koofur Galbeed iyo Puntland.
Dhanka kale waxaa la muujiyay in tirade musharixiinta ay korortay taasoo muujineysa muhimada Dowlad goboleedy-du ku sii yeelanayaan siyaasadda soomaaliya oo sii kordhaysa, adeegyada iyo matalaaduna ay gaarayso dhamaan shacabka Soomaaliyeed. Waxaa laga dhawaajiyay muhimadda ay leedahay in doorashooyinka la daadajiyo ilaa heer tuulo oo is doorashada iyo mataalaadu aysan noqon uun xildhibaanada iyo Madaxweynayaasha Maamul Goboleedyada, oo dalka laga hirgeliyo doorasho Dowlad Deegaaneed (City councils).
Gunaanadkii ka qeyb galayaasha Dooda Qaran ee labaad ee “Doorashooyinka Dowlad-Gobaleedyada iyo Saameynta Siyaasada Dalka” waxaa ka soo baxay talooyin iyo Baaq.
Talooyinka :
- In la dhiirgeliyo doorashooyinka ka dhici doona Dowlad Goboleedyada Koofur Galbeed iyo Puntland, lagana wada shaqeeyo in ay u dhacaan si xor iyo xalaaal ah.
- In Bulshada Rayidka, Xisbiyada Siyaasadeed ee diiwaan gashan in ay ka noqdaan korjoogayaal doorashooyinka Gobalada.
- In Gudiga Doorashooyinka Qaran ka ciyaaran dowr weyn si loogu guuleysto habsami u socodka doorashooyinka, tababar iyo caawin siiyaan Gudiyada Barlamaanka ee daadihin doono doorashooyinka, mustaqablakana Gudiga Doorashooyinka Qaranku ay qabtaan doorashooyinka si ay u noqdaan guddi u dhaxeeya dhamaan Murshaxiinta.
- In faragelin shisheeye iyo mid togan laga dhowro doorashooyinka Dowlad Goboleedyada ee ka bilawday dalka.
- In Wasaaradda arrihama Guduhu ka qaadato waajibka ka saaran ilaalinta iyo fududeynta qabsoomida Doorashooyinka Dowlad Gobaleedyada.
- In faragelinta Dowaladda Federaalka loo arko mid fayoow oo ah waajib dustuuri ah si loo hormariyo dimuquraadiyada iyo wadajirka loona ilaaliyo midnimada dalka.
Baaq
- In dhammaan murshaxiinta ay danta guud ka hormariyaan dantooda gaarka ah, kana shaqeeyaan sidii doorashada ay u noqon laheyd mid xor iyo xalaal ah, aqabalaana naatiijada doorashada.
- In Shacabka Koofur Galbeed iyo Puntland ay ka shaqeeyaan sidii ay doorashada madaxweynayaasha u noqon laheyd mid u horseeda horumarka, bad-qabka shacabka, xoojisana midnimada Soomaaliya.
- In labada murashax ee ku kala guleeysta xilalka madaxweynayaasha ee Dowlad Gobaleedyada Koofur Galbeed iyo Puntland ka shaqeeyaan hagaajinta xiriirka iyo wadashaqeynta dowladda federaalka iyo Dowlad goboleedyada iyo guud ahaan midnimada iyo wadajirka Dadka iyo Dalka Soomaaliya.
WARARKA MAANTA 5ta Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Mise Ma Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo ayaa iscasili doona fashilka iyo musuqmaasuqa hareeyey? Maxay tahay sababta uu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu dhiiran yahay inuu shacabka Soomaaliyeed ka qariyo musuqmaasuqiisa baahsan ee xitaa shaqaalaha dadweynaha aan muddo 9 bilood la siin wax mushahar ah sida ay kashifeed wasiiradda qaarkood? Maxuuse weli Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” uga qarinayaa labada aqal inuu horkeeno heshiisyada qarsoon ee uu ku soo kala saxiixay Dubia, Sacuudiga, Turkiga Iyo Qatar kuwaasoo weli ay caqabad ka haysato? Maxuuse Wasiirka Maalliyadda Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Ducaale Beyle uu Ummadda Soomaaliyeed been iyo wax isdaba-marin masuulliyad darro maalliyadeed ugu marin habaabinayaa asagoo xaqiiqda Ummadda Soomaaliyeed ka qarinaaya? Maxuuse Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Mudane Axamed Cawad u kashifay inaysan muddo 9 bilood ah aan mushar la siin shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda? Maxaase Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka ee NISA ka galay arrimaha gacansiga ee shirkadda uu u saxiixay Wasiirkii hore ee Amniga Qaranka inay shirkaddaas ganacsiga hesho qandaraaskaas oo si sharciga waafaqsan ay ku heshay shirkaddaas? Maxay Dowladda Wada Dadban iskugu dirtay Ururka Hawaanka Qaranka Soomaaliyeed? Maxaa soo socda? Yaa laga qaadi doonaa xilka labada aqal iyo guddoomiyayaasha? Maxuuse yahay mooshinka ka dhanka ah ee ay wadaan xildhibaannadda qarkood oo la rabo in xilka looga qaaday Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”?
Muqdisho 5ta Nofeembar 2018 Dhowaan hay’adda Nabad Sugida iyo Sirdoonka Qaranka ee NISA ayaa joojisay qandaraas lacag badan lagu qaatay oo uu bixiyay wasiirkii hore ee Amniga Soomaaliya, Cabdirisaaq Cumar Maxamed. Nisa waxaa ay sidoo kale sheegtay in arrintaan ay ugudbisay Hanti Dhowrka Qaranka si loo baaro.
Kiiskaan ayaa jiitamayay bilihii lasoo dhaafay. Xiriir aan la sameynay NISA iyo baaris madaxbanaan ayaan ku ogaanay in shirkada la siiyay qandaraaska iney saami ku lee yihiin wasiir Cabdirisaaq iyo seedigiis.
Si walbaba, wasiirkii hore ee Amniga oo shalay warbaahint kula hadlay Muqdisho ayaa qiray jiritaanka Qandaraaskan ,wuxuu kaloo qirtay inuu isagu saxiixay balse wuxuu ku dooday in cida Qandaraaska bixisay aaney isaga aheyn.
Wuxuu sheegay in heshiiskan ay kasoo shaqeysay oo ay soo diyaarisay wasaaradda maaliyada oo xiligaas uu maamulay Maxamed Ibraahim Fargeeti, kaas oo hada ka mid ah musharixiinta u taagan xilka madaxtinimada Koonfur Galbeed. Cabdirisaaq Cumar Maxamed oo hada ka mid ah xubnaha Baarlamaanka Soomaaliya ayaa sheegay in wixii heshiiskaas ka qaldan iyo sida uu ansax ku yahay in ay muhiim tahay in la weydiiyo wasiirkii hore ee maaliyada Fargeeti.
Jiritaanka arrintan ayaa Hanti Dhowrka Qaranka ku qasbi doonta in dib loo baaro qandaraasyo badan oo la bixiyay xiligii dowladii Xasan Sheekh.
Xildhibaan Cabdirisaaq wuxuu ku dooday in arrintani ay tahay dagaal siyaasadeed isagoo daliilsanaya in eedu ay soo daahday ,laakiin sida caadiga ah baaritaanadda noocan ah waxey qaataan waqti dheer, taasoo meesha ka saareysa qiil ka dhigashada maxaa xili hore la iisoo eedeyn waayay.
Lama yaqaano waxa uu arrintaan kaga jawaabi doono Maxamed Ibraahin Fargeeti, waxaase muuqata in kiisku uu darfo badan yeeshay.
Baydhabo 5ta Nofeembar 2018 Xilli Ololaha doorashadda Madaxtinimadda ay si xowli ah kaga socoto Magaalada Baydhabo ayaa hadda waxaa bilowday Musharaxiinta doonaya in ay isdiwaangaliyaan si loogu ogolaado in ay tartamaan.
Musharaxii ugu horreeyay ee isdiwaangaliya waxaa noqday Madaxii hore ee Ururka argagixisada Shabaab Mukhtaar Rooboow Cali Abuu Mansuur oo horay dowladda Soomaaliya ay ugu diiday in uu ka qeyb galo doorashadda Madaxtinimada Soomaaliya.
Sidoo kale waxaa Baydhabo ka socotay diiwaangelinta musharixiinta 10ka ku dhow ee u sharaxan xilka Madaxweynaha Koonfur Galbeed oo la filayo in 17 bishan ay ka dhacdo Magalada Baydhabo.
Guddiga doorashadda Koonfur Galbeed ayaa u ogolaaday Mukhtaar Rooboow in uu ka mid noqdo Musharaxiinta u taagan xilka Madaxtinimadda Maamulka Koonfur Galbeed.
Waxaa uu sheegay in uu rajo wanaagsan ka qabo in uu noqdo Madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed.
Dowladda Soomaaliya ayaa horay u sheegtay in Roobow wali saaran yihiin Xayiraadii la saaray xilligii uu ka tirsanaa Ururka Al-Shabaab.
Cadaado 5ta Nofeembar 2018 Masuuliyiinta maamulka Galmudug ee magaalada Cadaado ayaa faahfaahin ka bixiyay gaadiidkii dhawaan lagu qabtay magaalada Cadaado oo gaarayay ilaa lix gaadiidka xamuulka qaada. Wasiirka madaxtooyada ee dhawaan uu magacaabay madaxweynaha lagu doortay magaalada Cadaado Cumar Maxamed Diiriye, ayaa sheegay in wali gaadiidkaasi ay ku xaniban yihiin magaalada oo baaritaano ay ku socdaan. Wasiirka madaxtooyada ee dhawaan uu magacaabay madaxweynaha lagu doortay magaalada Cadaado Cumar Maxamed Diiriye, ayaa sheegay in wali gaadiidkaasi ay ku xaniban yihiin magaalada oo baaritaano ay ku socdaan.
Wasiirka ayaa sheegay in laamaha amaanka aysan wali dhameyn baaritaanka ay ku sameynayaan gaadiidka gaaraya ilaa lix Candho-meed oo looga shakiyay inay hub u wadeen magaalada Dhuusomareeb.
Wararka qaar ayaa sheegaya in gaadiidka ay wadeen gawaarida aan xabadda karin oo loo waday magaalada Dhuusomareeb halkaasi oo wafuud ka socoto Qaramada Midoobay la filayay inay gaaraan.
Waxaa uu sidoo kale tilmaamay in la wareystay qaar ka mid ah darawadda waday gawaarida ayna sheegeen in ay ka yimaadeen dalka Jabuuti, islamarkaana ay u socdeen Magaalada Muqdisho.
Laakiin wasiirka ayaa sheegay in arintaasi aysan macquul aheyn maadaama Cadaado iyo Muqdisho inta u dhaxeysa lawada ogsoon yahay meelaha qaar ee lasoo marayo inay Al Shabaab ku sugan yihiin.
Darawalada ayaa siyaabooyin kala duwan u hadlay waxay qaarkood sheegeen inay ka yimaadeen Berbera, Boosaaso iyo Jabuuti, laakiin iyo hadda si cad looma sheegin waxa gaadiidka saaran, taasina shakiga ayay sii kordhineysaa.
Puntland State 5ta Nofeembar 2018 Ciidamada Puntland ee ku sugan deegaanka Tukaraq ayaa markii ugu horeysay fariin u diray musharixiinta dooneysa inay qabtaan xilka madaxweynaha Puntland.
Puntland waxaa ka dhaceyso doorasho bisha Janaayo ee sanadka 2019, waxaana hadda socdo dadaalo iyo kulamo ay wadaan musharixiinta kala duwan ee la tartameysa C/Welli Maxamed Cali Gaas.
Saraakiisha ciidamada Puntland ee ku sugan aaga dagaalka ee Tukaraq ayaa sheegay inay fariin u dirayaan dhamaan musharixiinta, taasi oo ah inay ka doonayaan inay bixiyaan musharaadka ciidamadooda si ay qoysaskooda ugu taageeraan.
Shacabka ku nool magaalada Garowe ayaa dhankooda ugu baaqay musharixiinta inay bixiyaan mushaaraadka ciidamada, si ciidamada aysan kaga soo bixin aagaga dagaalka.
Saraakiisha ciidamada Tukaraq ku sugan ayaa sheegay inay ka sugayaan musharixiinta inay booqdaan ciidamada furumaha dagaalka ku sugan si ay dhiiri gelin ugu noqoto, islamarkaana ay ka taageeraan raashiinka iyo saadka.
Ciidamada Puntland ee ku sugan gobolka Sool ayaa la dagaalamaya ciidamada Somaliland.
Maraykanka 5ta Nofeembar 2018 Qaar kamid ah caruurta uu dhalay suxufigii la dilay ee Jamal Khashoggi ayaa codsaday in lagu soo wareejiyo meydka aabahood si ay u aastaan, suxufigaasi lagu dhex dilay Qunsuliyada Sacuudiga ku leeyahay Istanbuul ayaa xiliga dilkiisa dhacay kasoo wareegtay muddo bil ah iyadoo aan weli la hayn meydkiisa. Labada wiil ee uu dhalay Marxuum Khashoggi oo lagu Salax iyo Cabdullahi ayaa wareysi ay siiyeen telefishinka CNN ku sheegay in ay weli rajo ka qabaan in dowlada Sacuudiga ay kusoo wareejiso meydka aabahood, iyagoo sheegay inay doonayaan inay ku aasaan qabuuraha magaaladii uu ku dhashay ee Madina.
Salax Khashoggi oo dhawaan loo ogolaaday inuu kasoo dhoofo magaalada Riyadh ayaa sheegay inuu weli rajo ka qabo in Boqorka Dalkaasi ee Salmaan uu sameyn doono waxa ay fareyso shareecada islaamka iyo in uu maxkamad soo taagi doono dadkii ku lug lahaa dilkaasi.
Waxay wiilashan sidoo kale beeniyeen dacaayada ay wadaan taageerayaasha Xukuumada Sacuudiga oo ku sheegay Jamal Khashoggi inuu ahaa xubin ka tirsan dhaq dhaqaaqa Ikhwaan Muslimiinka, iyagoo sheegay inuu ahaa nin suxufi ah oo dhex dhexaad ah.
Muqdisho 5ta Nofeembar 2018 Waxaa maanta tababar socday mudo sadex bilood ah xarunta Madaxtooyada loogu soo xiray ciidamo katirsan Ururka 60-aad ee xoogga dalka Soomaaliya , waxaana ciidankan katirsan yihiin ilaalada gaarka ah ee xarunta Madaxtooyada.
Munaasabada tababarka loogu soo xirayay ciidankan waxaa kasoo qeyb galay Wasiiru dowlaha madaxtooyadda Cabdulqaadir Shekh Cali Baqdaadi, Abaanduulaha ciidanka Xooga,taliyaha ilaalada Madaxtooyada iyo masuuliyiin kale.
Taliyaha ciidanka ururka 60-aad ee ilaalada madaxtooyadda G/dhexe Xassan Aadan Dhicisow ayaa sheegay ciidankan oo tiradoodu tahay 129 askari la baray qaybaha kala duwan ee daruusta ciidanka.
Waxa uu sheegay taliyaha in 30 ka mid ah ciidankan si gaar ah loogu tababaray iney bixiyaan salaan sharafta, waxa uuna kula dar daarmay ciidankan in ay kasoo baxaan waajibka loo igmaday.
Abaanduulaha ciidanka xoogga dalka Soomaaliya Sareeye Guuto Odawaa Yuusuf ayaa sheegay in ciidankan Milatariga u socdaan tababaro kala duwan oo sare loogu qaadayo aqoontooda, waxa uuna bogaadiyay ciidankan cusub ee maanta tababarka loo soo xiray.
Ciidanka ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya ayaa si gaar ah loo siiyaa tababaro xirfadooda sare loogu qaadayo, waxaana sanad walbo tababaro loo sii xiraa ciidamo badan oo kamid noqonaya Ururka 60-aad ee ilaalada Madaxtooyada.
WARARKA MAANTA 1da Nofeembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa weeye Madaxweynaha ugu safarka badan ee Soomaaliya kaasoo Madaxweynayaashii hore u eedeeyey inay iska safraan? Maxuu u shaqayn waayey Bangiga Dhexe ee Dowladda #Soomaaliya? Maxay muddo laba sanno ku dhow Dowladda Soomaaliya u soo daabici karin lacag Soomaali? Maxuuse Wasiirka Maalliyadda Mudane Bayle Iyo Bangiga Adduunka Qaybtiisa Afrika u rabaan inay lacag amaah ah inay ku farsamaystaan magaca Ummadda Soomaaliyeed sida soo dhici jirtay 1991dii ilaa iyo hadda? Maxuuse iskaga casilay Guddoomiyihii Bangiga Dhexe? Maxaase ay Dowladda Soomaaliya u diiday inay samayso Guddiga Garsoorka Qaranka? Maxaa loo diidan yahay in shacabka gobalka Banaadir samaystaan Dowlad Gobaleed Ismaamusha? Maxay tahay sababta xukuummadda fashilantay ay labada aqal iyo dadweynaha Soomaaliyeed u hor keentay miisaaniyadda 2019ka ayadoo ay weli xitaa soo daabi karin lacag shilin Soomaali? Mase ma la qarin karaa musuqmaasuqa baahsan ee Wasaaradda Maalliyadda iyo Xafiiska Raysal Wasaaraha Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Dowladda Wada Fashilantay ee ay maalinkasta u soo bandhigayaan shacabka feejigan.
Muqdisho 1da Nofeembar 2018 Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo khudbad u jeedinayay Jaaliyada Soomaaliyeed ee magaalada Jubba ee dalka Koonfur Suudaan ayaa weerar afka ah ku qaaday madaxda dowlad gobolleedyada dalka oo khilaaf xoogan uu kala dhaxeeeyo. Madaxweyn Farmaajo ayaa sheegay in madaxda dowlad gobolleedyada ka talaabeen sida uu hadalka u dhigay howlihii loo idmaday oo loo baahnaa in ay u qabtaan bulshada ay mas’uulka ka ahaayiin, taa badalkeedana u hanqal-taagayaan in ay ka shaqeeyaan arrimo dhaafsiisan nidaamka aas-aasiga ee federaaliisam-ku ku dhisan yahay. ’Dowlad gobolleedyadu waxey shaqadoodu tahay in ay u adeegaan bulshada ay mas’uulka ka yihiin, in ay ka shaqeeyaan, arrimaha caafimaadka, waxbarashada, uruurinta canshuuraha deegaannada ay maamulaan waa sida lagu yaqaanno nidaamka federaaliisam-ka, laakiin madaxda dowlad gobolleedyada dalkeen-na Soomaaliya sidaa uma shaqeeyaan oo waxey leeyihiin waxaan rabaa in aan siyaasadii arrimaha dibedda ka shaqeyno, meello badan u tagtagno una safarno, la fariisanno madaxda caalamka, madaxweyne dowlad gobolleed ayaa doonaya in uu la fariisto Salva Kiir maxey ka wada hadlayaan, taasi waa ceeb, waxey ceeb ku tahay Qarannimadeena waxey muujineysaa sida aan u kala daadsannahay, marka adiga oo madaxweyne dowlad gobolleed ah la fariisato madaxweynaha dal kale micnuhu wuxuu noqonayaa dalka fowdo ayaa ka jirta dowladnimo ma jirto’’ ayuu yiri madaxweyne Farmaajo.
Madaxweynaha ayaa sheegay in siyaasiyiinta Soomaaliyeed intooda badan sida uu hadalka u dhiggay siyaasada u gallaan in ay dhaqaale ka sameeyaan, iyaga oo marmarsiiyo ka dhigganaya hal ku dhagyo la doonayo ayuu yiri in hantida ummada lagu xalaaleysto.
‘’Siyaasiinta Soomaaliyeed intooda badan waxey siyaasada u galaan in ay xoolo ka sameeyaan, kama fikirayaan dan caam ah, wuxuu ku leeyahay siyaasadu cibaado ma’aha oo micnaheedu yahay waa in aad ka xooleysataa ama dhaqaale ka sameysaa, siyaasigaa isaga ah markii uu waayo dantii uu ka lahaa dowladnimada wuxuu dib ugu noqdaa Qabiilka isaga oo ku beer laxawsanaya in beeshu ku dulman tahay dowladda, ujeedaddu ma’aha in uu beesha u hadlyo, laakiin waxaa uu ka fakarayaa oo kaliya sidii uu uu isaga wax ku heli lahaa ayuu yiri’’ madaxweyne Farmaajo.
Khudbada madaxweynaha uu badneyd weerar afka ah oo uu ku qaaday madaxda dowlad gobolleedyada iyo siyaasiyiinta mucaaradka ku ah dowladda uu madaxweynaha ka yahay ayuu dhinaca kale kula dardaarmay Jaaliyada Soomaaliyeed ee dalka Koonfurta Suudaan in ay la shaqeeyaan dowladda, lana soo celiyo qabkii ay lahaan jireen ummadda Soomaaliyeed.
‘’Dadka Soomaaliyeed waxaa ay ahaayeen dad bulshada kale ee Africaanka ah ka soocan oo ka tilmaaman , awoowayaasheen waxaa ay ahaayeen dad qab iyo han leh, dad baryada neceb, waxaan rabnaa in aan soo celino taariikhdaa iyada ah’’ ayuu hadalkiisa sii raaciyay madaxweynaha Soomaaliya.
Madaxweyne Farmaajo iyo wafdi uu hor-kacayo oo maalintii shalay gaaray magaalada Jubba ayaa halkaa uga qeybgalay munaasabad loogu dabbaaldegayay heshiiska nabadeed ee dalkaas oo Madaxda Urur Goboleedka IGAD ay gar-wadeen ka ahaayeen.
Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed 1da Nofeembar 2018 Warar dheeraad ah ayaa ka soo baxaya kulan qarsoodi ahaa oo Baydhabo ku dhexmaray Madaxweynaha waqtiga ka dhamaaday ee Koofur Galbeed iyo xubnaha ugu muhiimsan ee Guddiga doorashada Koofur Galbeed, kuwaasoo la soo magacaabay 21kii Bishan.
Shariifka oo dalbaday kulankan, waxaa kaalin ka qaatay isku imaatinka Gudoomiyaha Baarlamaanka Koofur Galbeed C/Qaadir Shariif Sheekhunaa Maye oo laftiisa hardan ugu jira inuu dib ugu soo laabto kursiga Doorashada Madaxweynaha kadib.
Shariifka ayaa guddigan u sameeyay balanqaadyo isugu jirta lacago iyo xilal, taasoo ay aqbaleen inta badan xubnihii kulanka fadhiyay, waloow qaarkood ay shaki geliyeen dhaqan galka balanta Shariifka, iyagoo soo xasuusiyay balamo hore oo uu u dhigay taasoo aan meel laga soo qaadin.
Qorshe ka kooban ilaa iyo 5 Qodob ayuu miiska soo saaray Shariif Xasan Sheekh Aadan, waxaana ugu muhiimsan in tartanka doorashada laga hor istaago inta badan raga ugu cad-cad tartanka dhacaya bisha danbe.
Shariifka, ayaa Guddiga doorashada u soo jeediyay iney dib u dhigaan waqtiga doorashada ilaa iyo bilowga Sanada cusub ee 2018, Guddiga ayuu u sheegay in malamahan aan sameyn wax qaban qaabo doorasho ah, Balse diyaar garowgooda ay bilaabaan oo kaliya Bisha December ee sanadan.
Guddiga ayaa u muuqda iney hada qaateen qoodbkaas, maadaama aaney jirin wax dhaq dhaqaaqyo ah oo ay sameeyeen tan iyo markii la magacaabay guddigan.
Shariifka, ayaa sidoo kale doonaya in doorashada lagu qbato Gudaha Xarunta Madaxtooyada ee Baydhabo, maadaama dhaq dhaqaaqeeda uu xadidi karo, wax kastana ay ugu dhici karaan sida uu isaga daneynayo.
Waxaa kaloo jiri qorshe dhinacyo badan leh oo uu Ku doonayo inuu doorashada kaga hor istaago Musharixiinta beesha Digil ah, Gudoomiye Maye, ayuu u soo jeediyay in guddiga aysan ku soo darin dadka tartamaya maadaama isaga oo digil ah uu ku fadhiyo Kursiga Gudoomiyaha baarlamaanka.
Hadey taasi dhacdo, waxaan tartameynin Taliyihii hore ee Nabad Sugida Somaliya Xuseen Cismaan Xuseen iyo musharaxa kale ee Xasan Macalin.
Amarrada uu siiyay Madaxweyne Shariif Xasan guddiga doorahsada, ayaa waxaa kamid ah in doorahsada ka hor istaagaan inuu tartamo qof ka soo mid noqday urur diimeedyadii dalka ka jiray, Qodobaaksna waxa uu qabanayaa Mukhtaar Rooboow (Abuu Mansuur) oo mar soo noqday Kuxigeenkii Hogaamiyaha Al-Shabaab.
Shariifka ayaa durba dayactir iyo qlaabeyn ku bilaabay Dhismaha Xarunta Wasaarada Qorsheynta ee Maamulka Koofur Galbeed, halkaas oo uu doonayo iney ka dhacdo doorahada, Xaruntan waxey ku dhex taalaa Madaxtooyada Baydhabo.
Guddiga doorashada, ayaa indhaha uun ka daawanaya tilaabooyinka uu qaadayo Madaxweynaha Sharaxan, Iyadoo qaarkood ay inoo sheegeen iney dareemayaan cabsi la xiriirta in la dhibaateeyo hadii ay si cad isaga diidaan fariimaha ka soo yeeraya Shariifka.
Dowlad Gobaleedka Jubbaland 1da Nofeembar 2018 Dowlad Goboleedyada dalka ka jira qaarkood waxaa xilligaan ku soo fool leh doorashooyin si isbedel dhinaca hoggaanka ah uu u dhaco,waxaana jira kuwa qaarkood dowladda lagu eedeynayo inay faragelin ku heyso. Wasiirka amniga Jubbaland C/rashiid Xasan Janan ayaa sheegay in aysan aqbaleyn in faragelin lagu sameeyo degaanada Jubbaland gaar ahaan marka la gaaro doorashada Jubbaland.
Wuxuu tusaale u soo qaatay diyaar garowga doorashada madaxweynaha Koonfur Galbeed ee hada ka socota magaalada Baydhabo, taasi oo uu tilmaamay in faragelin toos ah lagu hayo, islamarkaana la taageerayo musharax gaar ah.
C/rashiid Janaan ayaa sheegay waxa dadka qaar lagula dhaqmayo cidii la timaada degaanada Jubbaland inay ka celin doonaan garoonka, oo aan laga aqbali doonin inuu gudaha u galo Jubbaland.
Wuxuu sheegay in aysan marnaba dhageysan doonin cidii ku cayaarta nidaamka ka jira degaanada Jubbaland, qofka uu doono ha ahaado.
Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa hada waxaa lagu dhaliilayaa inay faragelin toos ah ku heyso doorashada madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed, kadib markii gaadiidka aanay xabadu karin iyo ciidan hubeysan ay geysay magaalada Baydhabo.
Yurub 1da Nofeembar 2018 Ergeygii hore ee xoghayaha guud ee Qaramada Midoobey u qaabilsanaa arrimaha Soomaaliya Michael Keating, ayaa loo magacabaay jago cusub kaddib markii uu xilka uu ka hayay Soomaaliya ka degan billowgii Bishan October ee sanadkan 2018ka.
Keating ayaa hadda loo magacaabay agaasimaha Mac-hadka Nabadda ee Qaaradda Yurub,waxaana qoraalka bogga Twitter-ka ee Mac-hadkaas lagu daabacay lagu sheegay in ay ku faraxsanyihiin ku dhawaaqidda agaasimaha cusub.
Michael Keating, ayaa xilka la wareegaya 5ta Bisha November ee soo socota,waxaana uu kala wareegayaa Ninka xilkaas ka degaya oo lagu magacaabo Martin Griffiths.
Martin Griffiths, ayaa isaguna loo magacaabay Ergeyga gaarka ah ee Xoghaya guud ee Qaramada Midoobey u qaabilsan Dalka Yemen.
Mac-hadkan oo uu fadhigiisu yahay Brussels,ayaa waxaa uu leeyahay 31 shaqaale joogto ah,waxaana Keating sugeysa in uu maamulo miisaaniyadda sanad laha ah ee Mac-hadka oo gaareysa Sagaal Milyan oo Yuuroo.
WARARKA MAANTA 30ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta xukuummadda fashilantay ay labada aqal iyo dadweynaha Soomaaliyeed u hor keentay miisaaniyadda 2019ka ayadoo ay weli xitaa soo daabi karin lacag shilin Soomaali? Mase ma la qarin karaa musuqmaasuqa baahsan ee Wasaaradda Maalliyadda iyo Xafiiska Raysal Wasaaraha Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ay lacagaha badan ee malaayiinta doolar ku siiyeen labada shaqsi ee u tartami doona Madaxweynah Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxayse tahay sababta Wasiirka Maalliyadda Dowladda Soomaaliya ee fashilantay Mudane Dr. Cabdiraxmaan Bayle in cashuurta laga qaado Gobalka Banaadir oo kalliya uusan xitaa awood u lahayn inuu xitaa wax cashuur ka soo uruuriyo goballada kale ee dalka? Meeqo lacag ah ayeey Dowlada Wada Dadban ku bixinaysaa in xilalka laga tuuro Madaxweynayaasha Maamul Gobaleedyada Mudane Wasiir Bayle? Maxaadse lacag $ 50 milyan ah oo lagu soo daabaco shilin Soomaali u heli waysay muddo laba sanno ah? Yaa been u sheegaysaan? Mase Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” waxuu u diidan tahay inay shacabka Gobalka Banaadir helaan xuquuqdooda waa in uu aruursado lacag uu ugu tartamo jaggadda madaxweynaha Soomaaliya 2020? Yaa noqon doona Madaxweynaha Soomaaliya 2020? Maxaase lagu dooran doonaa Madaxweynaha Soomaaliya 2020? Beeni raad ma leh, ee aad iyo aad ayaanu ugu mahadnaqaynaa fashilnka iyo siyaasad xumada Dowladda Wada Fashilantay ee ay maalinkasta u soo bandhigayaan shacabka feejigan.
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018 Xog gaara oo ay heleyso Wakaalada Widh Widh Online ayaa sheegeysa in Taliye kuxigeenka Nabad sugida iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya Fahad Xaaji Yaasiin uu fulinayo qorshe Madaxtooyada Soomaaliya ay u abaabushay Mukhtaar Roobow Cali Abuu Mansuur.
Madaxweynaha Soomaaliya oo Muqdisho kula kulmay Wasiiru Dowlada Arrimaha Dibada Qatar ayuu u dhiibay fariin ku saabsan in Xukuumadda Doha aysan maalgalin karin Mukhtaar Roobow ama shaqsi kale oo u tartamaya Madaxweynaha Koofur Galbeed.
Villa Somalia ayaa qorsheyneysa inay soo xirto ilaha dhaqaale uu doonayo Roobow inuu ka helo lacagaha uu ku maareynayo ololaha iyo doorashada Madaxweynaha Koofur Galbeed uu isku soo sharaxay.
Dowlada Qatar oo Saaxiib dhow uu la yahay Mukhtaar Roobow ayaa u balanqaaday Dhaqaale ay ku maalgalineyso Doorashadiisa.
Fahad Yaasiin oo ah Wakiilka Qatar ee Soomaaliya ayaa fulinaya qorshe ay damacsan tahay Dowlada Soomaaliya oo ay dooneyso inay ku qasabto Abuu Mansuur inuu ka tanaasulo Musharaxnimadiisa.
Taliye kuxigeenka NISA ayaa lagu wadaa inuu safar ku tago Dalka Qatar isagoo u bandhigaya qorshaha Villa Somalia ee ka dhan ka ah Mukhtaar Roobow.
Si kastaba ha ahaatee Dowlada Federaalka Soomaaliya ayaa cadaadis ku heysa Sheekh Mukhtaar Roobow oo ay ka hortimid markuu isu taagay Musharaxnimadiisa, waxaana dhinac kale ay wadaa Dowlada dhexe dadaalo ay ku taageereyso Musharixiin ay wadato oo ka degay Magaalada Baydhabo.
Muqdisho 30ka Oktoobar 2018 Golaha wasiirrada Xukuumadda federaalka Soomaaliya (XFS) ayaa kulan ay maanta ku yeesheen Muqdisho waxa ay ku ansixiyeen miisaaniyadda dawladda ee sannadka 2019 oo dhan US$ 340,060149 (Sedax Boqol iyo Afartan Milyan, Lixdan Kun Boqol iyo Afartan iyo Sagaal Doolar)
Wasiirka maaliyadda XFS, Dr. Cabdiraxmaan Ducaale Bayle, ayaa sheegay in kulanka golaha oo uu guddoominayay ra’iisul wasaare Xasan Cali Khayre si aqlabiyad leh loogu meel mariyay miisaaniyadda sanadka 2019 oo ka badan Miisaaniyaddii sannadka dhammaadka ah ee 2018 oo ahayd 274.6 Milyan.
Wasiirka ayaa sheegay in ilaha laga helayo dhaqaalaha miisaaniyadda loo qorsheeyay 2019 ay ugu wayntahay dakhliga gudaha laga soo aruuriyo, waxa uuna u mahadceliyay shacabka Soomaaliyeed oo dawladda kala shaqeeyay canshuur aruurinta si loo gaaro isku filnaansho dhaqaale.
“Waxa aan ku faraxsanahay in golaha wasiirradu ay ansixiyaan miisaaniyadda dawladda ee sannadka 2019. Miisaaniyaddennu waxa ay gaartay $340 Milyan. Horumarkani waa natiijadii ka dhalatay dib-u-habaynta dhaqaalaha iyo sare u qaadidda dakhliga gudaha”, ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Khayre.
Xukuumadda ayaa miisaaniyadda ay maanta ansixisay u gudbinaysaa baarlamaanka federaalka Soomaaliya si uu u meel mariyo.
Meelaha laga filayo Dakhliga
Dawladda ayaa dhaqaalaha loogu tala galay miisaaniyadda 55.8% (189.9 Milyan) waxa ay ka filaysaa gudaha dalka, 44.2% (124.6 Milyan) waxa ka filaysaa deeqaha dawladda lagu caawiyo.
Dakhliga Gudaha
Dakhliga gudaha laga filayo ayaa isugu jiraa canshuur lasoo aruuriyay iyo qayb aan canshuur ahayn.
Canshuuraha waxaa laga filayaa 135.2 Milyan iyada oo dakhliga aan canshuuriga ahayn la filayo uu yahay 5
4.7 Milyan oo dollar.
Deeqaha dawladda la siiyo
Deeqaha dawladda la siiyo wax ay isugu jiraan deego laba dhinac ah iyo deeqo dhinacya badan, waxaana 30 Milyan oo kamid ah la filaayaa in ay ka timaaddo deeqda laba dhinac la ah, 120.2 Milyan ee kalana waxa ay ka imaanaysaa deeqaha dhinacyada badan.
Galmudug State 30ka Oktoobar 2018 Sheekh Maxamed Shaakir Cali Xassan oo ah madaxda xukuumadda dowlad gobolleedka Galmudug ee fadhiggiisu yahay degmada Dhuusa-Mareeb ayaa sheegay in Galmudug oo dhaweyneyso sida uu hadalka u dhigay baaqii madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo si xal loogu helo khilaafka jira.
Go’aanka uu qaatay Sheekh Maxamed Shaakir ayaa u muuqda mid ka horimanaya kan madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Geelle Xaaf oo qeyb ah golaha Iskaashiga dowlad gobolleedyada oo iyagu si toos ah uga horyimid baaqa madaxweynaha.
Sheekh Maxamed Shaakir ayaa dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada ugu baaqay inay midoobaan, islamarkaana muujiyaan tanaasul, iyada oo la xusuusanayo weerarkii Soomaalida badan ay ku dhimatay ee 14-kii October 2017 ka dhacay isgoyska Zoobe.
Sacuudiga 30ka Oktoobar 2018 Dawladda Sucuudiga, ayaa la sheegay inay ku qancisay dawladda Soomaaliya inay joojiso dagaalka mucaaradeed ee ay kaga soo horjeedo mashruuca horumarinta iyo casriyaynta dekedda Berbera ee DP world.
Wargeyska The Indian Ocean, ayaa cadadkiisii jimcaha qoray in Ra’iisal wasaaraha Soomaaliya Xasan Khayre oo safar ku tagay dalka Sucuudiga maalmihii la dhagax dhigayay balaadhinta dekedda Berbera, uu boqorka dalka Sucuudiga Boqor Salmaan Bin Cabdulcasiis, maalin ka hor xafladii dekedda lagu balaadhinayay u bandhigay sida adag ee ay dawladiisu uga soo horjeedo maalgashiga DP World ee dekedda Berbera.
Laakiin boqorka Sucuudiga ayaa aakhirkii ra’iisal wasaare Khayre ku qanciyay inuu joojiyo mucaaradada uu ku hayo maalgashiga DP World ee Berbera, iyadoo lagu bedelanayo caawimo dhaqaale oo lagu caawinayo dawladda Soomaaliya si ay u bixiso mushahaharka askarteeda iyo saraakiisha Booliska.
Sida uu qorayo wargeyska the Indian Ocean, wuxuu boqorka Sucuudigu u sheegay Xasan Cali Khayre inaanu farogelin maalgashiga Imaaraadka Carabta ee Somaliland ee balaadhinta dekedda Berbera.
“Muqdisho markaas way joojisay inay ku qayliso saxeexii 12 Oktoobar ee qandaraaska $101 milyan dollar ee dhex maray shirkadda Imaaraatiga ah ee ee Shafa Al Nahdah iyo wasiirka arrimaha dibadda Somaliland ee ku saabsanaa wejiga koowaad ee balaadhinta dekedda Berbera.” Ayuu yiri wargeysku.
Ma jiro war madaxbanaan oo xaqiijinaya warbixintan uu shalay baahiyay wargeyska The Indian Ocean, islamarkaana xiriir aan la sameynay xafiiska Kheyre, waan ka weynay wax jawaab ah
UK 30ka Oktoobar 2018 Wargeyska Sunday Express ee ka soo baxay London waxa uu maanta qoray in Sirdoonka Britain ee MI6 ku baraarugsañaayeen qorshaha Sacuudiga ku afduubi lahaayeen Jamaal Khashoggi si ay ugu celiyaan Sacuudiga.
Wargeyska oo soo xigtay Ilo Sirdoonka ayaa qoray inay la socdaan qorshaasi 3 isbuuc ka hor inta uusan Saxafigaasi gelin Qunsulliyada Sacuudiga ee Istanbul, dalkaasi oo lagu dilay.
Ilaha Sirdoonka MI6 waxay sheegeen inay Sirdoonka Sacuudiga uga digeen inay kansal gareeyaan Hawlgalkaasi, balse ay fuliyeen Hawlgalkooda oo Ay bishan 2-dii ku dileen Saxafigaas.
Wargeyska Toddobaadlaha ee Sunday Express waxa uu Warbixinta ku xusay in ay Sirdoonka MI6 ka war heleen bishan October 1-dii inay ka war heleen dhaqdhaqaaqa Kooxdaasi oo ay ku jireen xubno ka tirsan Xarunta Guud ee Sirdoonka Sacuudiga ee Riasat Alistakhbarat Al-amah (Saudi Arabia’s General Intelligence) oo u soo dhoofay Istanbul, isla markaana ay aad u muuqatay ujeedadooda.
“Iyadoo aan u marayno qaabab kala duwan, waxaan Sacuudiga u sheegay inaysan Aragti fiican ahayn qorshaha Afduubka ee Saxafiga Jamaal Khashoggi” ayaa laga soo xigtay Ilo Sirdoonka Britain ee MI6.
Waxayna intaasi ku dareen inaysan Sacuudiga qaadanin Taladaasi, balse ay fuliyeen Hawlgalkii lagu dilay Saxafigaasi bishan October 2-dii.
Sirdoonka Britain waxay sheegeen inay og yihiin inuu Amarkaasi ka timid xubin ka tirsan Qoyska Boqortooyada Sacuudiga, waxayna MI6 meesha ka saartay inuu Dhaxal-sugaha Sacuudiga ee Amiir Maxamed Bin Salmaan (MBS) wax xiriir toos ah ku lahayn Amarkaasi.
Xigasho: Sunday Express Newspaper.
https://www.youtube.com/watch?v=Ax-qhd6rsIs
WARARKA MAANTA 29ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Xaggee ayuu marayaa musuqmaasuqa dowladda wada dadban? Maxay xukuummadda fashilantay ee haa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu bixinaysaa $ 2.4 milyan iyo baabuurta aan xabada karin in la soo doorto mid kamid ah labada shaqsi ee ay Dowladda Soomaaliya u dirtay inuu midkood ka soo noqdo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxayse maanta uga qayliyeen xildhibaannadda labada aqal ee ka soo jeeda Dowlad Gobaledka Koonfur Galbeed musuqmaasuqa baahsan ee labada xafiiska ee dalka ugu sarayso ay wada daadihinayaan? Yaa maanta runta qarin kara? Maxay tahay sababta uu Xafiiska Madaxweynaha Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo Iyo Xafiiska Raysal Wasaaraha Mudane Xassan Cali Kheyre ugu mashquuleen inay xilalka ka tuuraan madaxweynayaasha dowlad gobaleedyadda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Yaa noqon doona Guddoomiyaha soo socda ee Aqalka Sare? Xaggee ayuu marayaa mooshinkii laga wada Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo oo ku fashilmay hoggaanka dalka?
Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Isniin, October, 29, 2018 Afhayeenka Golaha Iskaashiga Dowlad gobolleedyada Cabdullaahi Sheekh Xassan ayaa sheegay in ay u arkayaan warqada la sheegay in ay ka soo baxday xafiiska madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo mid lagu carqaladeynayo sida uu hadalka u dhiggay waanwaanta Aqalka Sare.
‘’Annaga ma jirto Qoraal ka soo baxay madaxweynaha dowladda Soomaaliya oo si rasmi ah noo soo gaaray, laakiin waan arkeynay warqad baraha bulshada la wareejinayo oo la leeyahay madaxweynaha ayeey ka soo baxday,xitaa haddii ay dhab tahay in warqadaasi madaxweynaha ka soo baxday waxaan u aragnaa mid lagu carqaladeynayo dadaallada Aqalka sare ee la doonayo in lagu xaliyo khilaafka jira’’ ayuu yiri afhayeenka Golaha Iskaashiga dowlad gobolleed-yada.
Mar wax laga weydiiyay waxa ay ku diidan yihiin in Muqdisho lagu shiro ayuu yiri’’ Dabcan haddii Muqdisho lagu shirayo iyo haddii Marka lagu shirayo intaba waxa aan ka sugeyno waa aqalka sare, ilaa iyo haddana kama maqal waan ku guuldareysanay waanwaantii aan wadnay marka iyaga aan ka war sugno’’ ayuu hadalkiisa sii raaciyay.
Khilaafka u dhaxeeya dowladda dhexe iyo madaxda maamul goboleedyada ayaa xoogeystay tan iyo markii magaalada Kismaayo ay golaha iskaashiga ku yeesheen shir wadatashi ah, ilaa haddana ma jirto isku soo dhawaansho labada dhinac ah.
Muqdisho Isniin, October, 29, 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo caawa khadka telefoonka kula xiriiray Madaxweynaha Kenya Mudane Uhuru Kenyatta ayaa waxa uu kala hadlay iskaashiga dhaqaale iyo amni ee ka dhaxeeya labada dal. Agaasimha Warfaafinta iyo Xiriirka Warbaahinta Madaxtooyada JFS C/nuur Maxamed Axmed ayaa sheegay in Madaxweynaha uu lasoo qaaday dhigiisa dalka Kenya dhameystirka heshiisyadii ay wada gaareen keddib booqashadii rasmiga ahayd ee uu ku tagay Kenya horraantii sanadkii tagay.
Labada Madaxweynaha ayaa isku afgartay in lasii adkeeyo xiriirka diblomaasiyadeed, isdhexgalka dhaqaale iyo midka bulsho ee ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya.
Xog hoose Ay helayso Widhwidh Online ayaa Sheegaysa in Madaxweyne Farmaajo Qodobka ugu weyn ee wadahadalka Uu la Yeeshay Uhuru Kenyatta ayaa haa in Madaxweynaha Kenya Ciidamada Ka jooga Kismaayo ay Kala Baxan faraha arrimaha la xidhiidha Siyaasada maamulada iyo dawlada fadaraalka gaar ahaan Siyaasada jubaland iyo Fadaraalka.
Farmaajo ayaa Uhuru Kenyatta ka cod saday in aanay Ciidamada kenya Ku gacan Siin axmed Madoobe Cabudhinta Shacabka iyo siyaasiyiinta iyo ciidanka taageersan Dawlada Fadaraalka.kaliyana ay Ka Qeyb Qaatan Wixii Weerar ah ee alshabab kaga yimaada.
Si kastaba Ha ahaaye Madaxweyne Farmaajo ayaa U arka In Axmed Madoobe taageerada ugu weyn ee Ciidan Uu Ka helo Dhanka kenya Islamarkaana ay adag tahay in dawladu ku samayso faro galin lamid ah tan Koonfur Galbeed iyo Gamudug.
Nairobi Isniin, October, 29, 2018 Wasiirka waxbarashada hiddaha iyo tacliinta sare ee xukuumadda federaalka Soomaaliya Mudane Cabdulahi Goodax Barre ayaa kulamo kala duwan kula qaatay magaalada Nairobi, xubno ka tirsan Alternative Basic education learning event, bangiga Adduunka iyo Ardeyda Soomaaliyeed ee wax ka barta Kenya.
Mudane Cabdulahi Goodax Barre ayaa kulanka koowaad la qaatay xubno ka mid ah Alternative Basic education learning event, iyaggoo ka wada hadlay sidii kor loogu qaadi lahaa xirfadda macalimiinta iyo doorka dowladda.
“Waxaan magaalada Nairobi ee dalka Kenya Shir kula yeeshay xubno ka tirsan Alternative Basic education learning event, intii u dhaxeysay 24- 25-ka bishan, waxaan ka wada hadalnay sidii loo horumarin lahaa xirfadda macalimiinta iyo doorka dowladda, shirkan waxaa soo qaban qaabiyay xafiiska USAID ee Soomaaliya”ayuu yiri wasiirka waxbarashada Soomaaliya.
Wasiirka waxbarashada Soomaaliya Mudane Cabdulahi Goodax Barre ayaa sheegay in sidoo kale uu kulan la qaata madax ka tirsan bangiga Adduunka 26 ilaa 27-kii bishan, islamarkana ay ka wada hadleen isku duba ridka waxbarashada.
Wasiirka waxbarashada hiddaha iyo tacliinta sare ee xukuumadda federaalka Soomaaliya Mudane Cabdulahi Goodax Barre ayaa ugu dambeyntii magaalada Nairobi kulan kula qaatay hogaanka ardeyda Soomaaliyeed ee wax ka barta jaamacadaha ku yaalla dalka Kenya, isagoo ballan qaaday inuu wax ka qaban doono baahiyaha ay qaban ardeydan.
“Waxaan sidoo kale la kulmay hogaanka ardeyda Soomaaliyeed ee wax ka barta jaamacadaha Kenya waxay noo sheegeen baahiyaha ay qaban, waxaan rajeyneynaa in wax badan ka qaban doono”ayuu yiri wasiirka waxbarashada.
Wasaaradda waxbarashada xukuumadda federaalka Soomaaliya ayaa dadaal dheer ugu jirta sidii kor loogu qaadi lahaa tayada waxbarashada dalka.
Garoowe Isniin, October, 29, 2018 Madaxweynaha Puntland Dr. Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa maanta oo taariikhdu tahay 28 October 2018 magcaabay Taliayaha Ciidanka Daraawiishta Puntland.
Xeer Madaxweyne Lr.157 October 28, 2018, kuna saabsan magacaabid Taliyaha Ciidanka Daraawiishta Dowladda Puntland.
Madaxweynaha Dowladda Puntland.
Markuu Arkay: Dastuurka Dowladda Puntland
Markuu arkay: Aqoontiisa iyo Khibradiisa shaqo
Wuxuu Xeeriyey:
- Waxaa S/Guuto Cabdishukri Cabdullaahi Xuseen loo magacaabay Taliaya Ciidanka Daraawiishta Dowladda Puntland.
- Xeerkani waxa uu dhaqan gelayaa markuu madaxweynuhu Saxiixo wuuna saxiixay madaxweynuhu.
-DHAMMAAD-
XAFIISKA WARFAAFINTA, WACY-GELINTA HIDDAHA IYO DHAQANKA EE MADAXTOOYADA DAWLADDA PUNTLAND
Garoowe Isniin, October, 29, 2018 Madaxweynaah Puntlandn ayaa ka hadlay Baaqii uu u jeediyay Xalay Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya Farmaajo, kaas oo ahaa inay ka soo qeyb-galaan Madaxda Dowlad gobaleedyadu shir uu ku Casuumay si Xal looga gaaro Khilaafka DF iyo Dowlad gobaleedyada
https://www.youtube.com/watch?v=vxI1qyGgKNY
WARARKA MAANTA 28ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee haa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u noqotay xukuummaddii ugu mususmaasuqa badan adduunka sida ay caddaynayso warbixinta Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa Caalamiga ee Transparency International? Yaa runta ka qarin kara? Maxayse beesha caalamka u diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee shaqaalaha ka dhigatay rag xilala sar-sare uga soo qabtay Ururka Argagixisadda Al-Shabaab/? Maxayse Ummadda Soomaaliyeed 98% ugala laabteen kalsoonidii dowladda wada dadban ee inta badan Wasiiraddii iscasilay ama shaqada laga qaaday ayagoo aan lagu wargelin in xilka laga qaadaayo? Maxay tahay sabata uu haa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diiday in Gobalka Banaadir uu yeesho Dowlad Gobaleed sida gobalada kale? Maxuuse weli xilka Duqa Magaalada Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobalka Muqdisho Eng, Cabdiraxmaan Yariisoow uu weli xilka u hayaa asagoo si khaldan ugu tilmaamay Ururka #ONLF inuu yahay argagixiso asagoo sida xaqiiqda tahay warbixinta dowladda u gudbiya Ururka Argagixisadda Al-Shabaab? Waxaanu soo wadnaa siro badan oo laga duubay rag la shaqaysta Ururka Al-Shabaab kuwaasoo si qarsoodi ah uu uga duubay Taliye ku-xigeenkii hore ee Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Janaraal Cabdalla Cabdalla! Yaa runta qarin kara?
Garoowe Puntland State 28ka Oktoobar 2018 Wararkii ugu dambeeyey ee aanu hadda ka helayno magaalada Garoowe ee caasimadda Puntland ayaa sheegaya in taliyaha guud ee ciidamada Puntland uu ku dhawaaqayo war culus.
General Siciid Maxamed Xirsi (Siciid Dheere) oo ah taliyaha guud ee ciidamada difaaca Puntland ayaa ku dhawaaqaya inuu u taagan yahay xilka madaxtinimada Puntland ee doorashada 2019.
Munaasabad ka dhacaysa saaka maagaalada Garoowe ayaa Jananku kaga dhawaaqi doonaa inuu u sharaxan yahay xilka madaxtinimada Puntland, xilli doorashada ay muddo laba bilood ah ka dhiman tahay.
Muddooyinkii ugu dambeeyey waxaa la hadal hayey in General Siciid Dheere uu si rasmi ah isaga casili doono xilka taliyaha ciidanka Puntland isla markaana uu isu taagi doono madaxweynaha Puntland.
Muqdisho 28ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha dowladda SoomaaliyaMaxamed Cabdullaahi Farmaajo oo xalay khadka telefoonka kula xiriiray dhiggiisa dalka Kenya Uhuru Kenyatta oo ay ka wada hadleen iskaashiga dhaqaale iyo amni ee labada dal. Agaasimha Warfaafinta iyo Xiriirka Warbaahinta Madaxtooyada Soomaaliya C/nuur Maxamed Axmed ayaa sheegay in madaxweynaha uu la soo qaaday dhiggiisa Kenya dhameystirka heshiis-yadii ay wada gaareen kaddib booqashadii rasmiga ahayd ee uu ku tagay Kenya horraantii sanadkii tagay.
Labada Madaxweynaha ayaa isku afgartay in lasii adkeeyo xiriirka diblomaasiyadeed, isdhexgalka dhaqaale iyo midka bulsho ee ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Kenya.
Waxay sidoo kale, ka wada hadleen fududeynta isu socodka dadka iyo badeecadaha iyada oo la dhiirri-gelinayo ganacsiga xorta ah iyo suuq furan oo ka dhaxeeya labada dal.
Madaxweyne Farmaajo ayaa uga mahadceliyay Mudane Uhuru Kenyatta kaalinta ay Dowladda Kenya ka qaadanayso nabadgalyada gobolka iyo adkeynta xiriirka labada dal oo ah mid ku dhisan iskaashi iyo is-ixtiraam.
Maraykanka 28ka Oktoobar 2018Waxaa magaalada Pittsburgh ee dalka Mareykanka lagu dilay 11 qof kaddib markii qof hubaysan uu rasaas ku furay macbad Yuhuudda ay ku cibaadeysato oo halkaasi ku yaalla. Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa sheegay in dad badan ay ku dhinteen kuwa kalena ay ku dhaawacmeen werarkan oo uu ku tilmaamay mid si naxariis darro ah oo aan kala sooc lahayn loo fuliyay.
Ninka weerarkani geystay ee looga shakisanyahay ayaa lagu magacaaba Robert Bowers oo 46 sano jir ah, hada waa dhaawac oo waxaa lagu dabiibayaa isbitaal halkaasi ku yaalla, sida ay booliska xaqiijiyeen.
Boqolaal dad ah oo ka kala yimid magaalada Pittsburgh iyo magaalooyinka u dhowba ayaa isku yimid si ay ugu duceeyaan dadkii ku dhintay weraarkaasi.
Sophia Levin, oo ka soo jeeda Pttispurgh ayaa BBC u sheegtay in dadka ay aad uga caroodeen dhacdadani balse ay hadda u muuqato inay doonayaan in arrintan loo wajaho si wada jir ah.
Madaxweynaha Mareykanka ayaa sheegay in uu booqan doono magaladaasi ka dib markii uu dhacay weerarkan ay ku dhinteen 11-ka qof.
Waxay ahayd maalinta ugu mashquulka badan ee dadka Yahuudda ah ee magaaladaasi ku nool, wa ay cibaadeysaneyeen waxayna qabeen xaflad ay ugu magac bixinayeen canug yar.
Sida wararka ay sheegayaan, ninka lagu tuhunsanyahay inu weerarka geeystay oo ah nin cadaan ah ayaa ku dhawaaqaayay hadallo Yahuud naceyb ay ka muuuqato.
Raii’sul wasaraha dalka Israel Benjamin Netanyahu, oo ka mid ah hogaamiyeyaasha ka hadlay weerarkan ayaa sheegay inuu aad u niyad jabay aadna uga murugooday arrintan.
Muqaal laga soo duubay ayuu ku sheegay Mr Netanyahu in murugada uu la qeybsanaayo dadka Amerikanka ahi.
Sidoo kale, Raii’sul wasaaraha dalka UK Theresa May waxay sheegtay in ay aad uga naxday weerarkan lagu tilmaamay inuu salka ku haayo dambiyada naceybka ku saleysan.
Raisul wasaaraha Canadan wuxuu sheegay in dadkiisa ay murugada la qeybsanayaan Yahuuda Pittsburgh.
BBC
Kismaayo 28ka Oktoobar 2018 Magaalada Kismaayo waxaa shalay uu iska horimaad ku dhex maray ciidamo ay dhawaan sameysay wasaaradda amniga Jubbaland oo ka kooban hay’adaha kala duwan ee ka shaqeeya ammaanka, kuwaa oo loo xilsaaray arimo ay kamid ahaayeen, ururinta hubka sharci darrada ah, sugidda nabadgelyada iyo ka hortagga falalka liddiga ku ah ammaanka iyo weliba askar ka tirsanayd ciidamada Jubbaland oo nabadoon ku dilay KIsmaayo.
Askarta la weeraray ayaa ka dhaga adeygay awaamiir kasoo baxday maamulka oo ahayd in ay dib ugu laabtaan xerooyinkooda, waxaana ay isku urursadeen xaafad kamid ah xaafadaha Kismaayo. Askartan oo gaareeysay ilaa 11 ayaa dilay Nabadoon Xasan Gooloow oo kamid ahaa odoyaasha dhaqanka Jubbaland, kana mid ahaa nabadoonno u tagay askartaasi si ay ugu qanciyaan in ay dib ugu laabtaan xerooyinkooda.
Hadaba Hiiraan Onlie ayaa saaka ka wareeysatay arimahaa, wasiirka maaliyadda Jubbaland Mudane C/rashiid Jire Qalinle oo isagu ku sugan Kismaayo, waxaana wasiirku uu sheegay in howlgalku kusoo idlaaday si nabadgelyo ah
“Askarta la weeraray nabadoon Xasan Goolow ayay dileen, kadib waxay ku dhuunteen guri ku yaallay mid kamid ah xaafadaha magaalada, waxay diideen in ay is dhiibaan, guryaha ay ku dhuunteen shacabkii daganaa ayaa lagu amray in ay ka guuraan, dagaal mudo kooban socday ayaa dhacay, ugu danbeyna way is dhiibeen ayadoo uusan dhicin wax khasaaro dhimasho iyo dhaawac ah,” ayuu yiri Wasiir C/rashiid oo la hadlay HOL.
Weerarkan oo socday qadar daqiiqado ah, ma jirin cid ku dhimatay, waxaa ku dhaawacmay hal askari oo ka tirsanaa Booliska.
Shabakadda Hiiraan Online, waxay raaligelin ka bixineeysaa xog ku saabsanayd khasaaraha weerarkii shalay ee aan baahinnay, Hiiraan Online waxay xaqiijisay in aysan jirin cid ku dhimatay iska horimaadkii shalay ka dhacay Kismaayo, ayadoo arintaasi ay inoo xaqiijiyeen saraakiisha amniga Jubbaland iyo bulshada ku dhaqan magaalada Kismaayo.
Sool 28ka Oktoobar 2018 Deegaanada Dhumay iyo Xidh xidh ayaa si weyn looga Barakacay kadib dagaal lagu Hoobtay oo beelaha Cabdi garaad Qayaad iyo Maxamed Garaad Bahrarsame Ku dhexmaray Deegaanadaasi
https://www.transparency.org/country/SOM
WARARKA MAANTA 27ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu yahay shirka maanta uu Xaafiiska Raysal Wasaaraha ku qabanaayo Muqdisho si dhaqaallaha Xamar laga qaado loogu tuso Madaxda Ururka Iskaashiga Islaamka inay dhaqaallo siin karaa Xukuummadda Fashilantay ee Dowladda Wada Dadban? Yuu siri karaa fashilka siyaasadeed ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Yaa beenloow ah maanta Mudane Madaxweyne Farmaajo? Maxuuse beenta u sheegi jiray Mudane Madaxweyne Farmaajo? Maxay tahay sababta uu Wasiirka Warfaafinta Mr. Daahir Geele ugu amray in aan la qarin xiriirka iyo wada shaqaynta dhexeeya xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Ururka Argagixisadda AL-Shabaab? Yaa maanta ummadda Soomaaliyeed been u sheegi kara? Iscasil hadii kale waxaanu soo siidayn doonaa video si sir ah lagaaga duubay adigoo ka hadlaya in aad khaarajin doontid Madaxda xisbiyadda!
Muqdisho Sabti October 26, 2018 Waxaa soo socda lagu wadaa in Magaalada Muqdisho uu ka furmo Shirka Kooxda Ururka Iskaashiga Islaamka.
Shirkaan ayaa Ergooyinka ka qeyb galaya qaarkooda ay saakay soo gaarayaan magaalada Muqdisho,halka shalay qaarkooda lagu soo dhaweeyay Muqdisho.
Hadda waxaa ku sugan Muqdisho Wafdi ka socda Boqortooyada Sacuud Carabiya, Turkiga , Malaysiya, iyo sidoo kale wafdi uu hoggaaminayo Mudane Danjire Hishaam Yuusuf oo ah Kaaliyaha Xoghayaha guud ee Ururka Iskaashiga Islaamka.
Shirkan ayaa noqonaaya kii u horeeyay ee ay marti geliso Soomaaliya, sida lagu go’aamiyay qaraar ka soo baxay shirrkii 44aad iyo 45aad ee Wasiirada Arrimaha Dibadda Iskaashiga Islaamka ee ka dhacay magaalooyinka Abidjan ee dalka Ivory Coast iyo magaalada Dhaka ee Bangladesh.
Shirkan ayaa diiradda lagu saari doonaa nabadgelyada iyo xasiloonida Soomaaliya, waxaana ka qeyb geli doona illaa 15 dal.
Muqdisho Sabti October 26, 2018 Ciidamada Amaanka ayaa xiray dhamaanba isgoysyada magaalada Muqdisho, waxaana siweyn loo adkeeyay guud ahaanba amniga caasimada oo uu maanta ka furmo shirka Ururka Iskaashiga Islaamka. Waxaa xiran Isgoysyada Banaadir, Zoobe, Taleex, KM4, Shaqaalaha iyo kuwa kale, dhamaantood marka la eego muhiim u ah isku socodka dadka iyo gadiidka.
Gaadiidka rayidka ayaa loo diidayaa dhamaan isgoysyadan inay isaga kala gudbaan, kaliya waxaa loo ogol yahay kuwa ay wataan ciidamada dowladda federaalka Soomaaliya.
Ma’aha wax ku cusub shacabka reer Muqdisho xirnaashiyaha jidadka magaalada Muqdisho marka ay jiraan shirarka noocan oo kale ah iyo munaasabadaha taariikhiga ah.
Muqdisho Sabti October 26, 2018 Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka ee NISA ayaa ayaa faah faahin dheeraad ah ka bixisay ka bixiyay duqeyn Mareykanka ka fuliyayi Khamiistii ina dhaaftay oo ku beegneyd 25 October deegaanka Kuunyo Barow ee Gobolka Shabeellaha Hoose.
Duqeyntan oo ay fulisay diyaarad kuwa aan duuliyaha laheyn ayaa lagu beegsaday gaari ay saarnaayeen labo xubnood oo ka tirsan Al-Shabaab Qoraal la soo dhigay barta Twitter-ka NISA ayaa lagu sheegay in duqeynta lagu dilay xubin sare oo ka tirsan Al-Shabaab.
“Xubin sare oo Al-Shabaab ah, kuna sugnaa degmada Kunya Barow, una qaabilsanaa soo aruurinta dakhliga, ayaa waxaa 25/10/2018 gantaal ku dilay xulufada ciidanka amniga Soomaaliyeed, Dhaqaalaha uu shakhsigan soo aruursho ayaa lagu gumaadi jiray shacabka”ayaa lagu yiri qoraal la soo dhigay barta Twitter-ka NISA.
Lama sheegin magaca shaqsigan lagu dilay duqeyntan, hase yeeshee war saxaafadeed shalay ka soo baxay Taliska Mareykanka ee AFRICOM ayaa lagu sheegay in duqeyn ay ka fuliyeen agagaarka deegaanka Kuunyo Barow lagu dilay labo xubnood oo ka tirsan Al-Shabaab, laguna burburiyay gaari ay wateen.
Hargaysa Sabti October 26, 2018 Sheikh Aadan Siiro oo kamid ah Culimada Maamulka SNM oo shacabka SSC inta Badan Ku xasuustan hadal uu jeediyay Xiligii Dagaalkii Kalshaale oo Uu Maamulka u ka soo jeedo ugu Fatdowday In uu Banaan yahay Duulaanka Kalshale Xaqna u leeyihiin in ay Soo Xidhan Xuduudka.
Kenya Sabti October 26, 2018 Ciidamada dowladda Kenya ayaa toogasho ku dilay 24 la tirsan xoogagga Al-shabab kaddib iska horimaad saqdii dhexe ee xalay ka dhacay deegaanka Bilis Qooqaani ee gobolka Jubbada Hoose, kaddib markii dagaalyahanno ka tirsan Al-shabaab weerar ku qaadeen xero ku taala deegaanka.Dagaalka oo qaatay ku dhawaad 30 daqiiqo ayaa ugu danbeyntii lagu dilay xoogagan ka tirsanaa Al-shabaab, sidoo kale ciidamada Kenya ayaa iska horimaadka ku furtay qaar ka mid ah hubkii ay ku dagaalamayeen kooxda weerarka soo qaaday, Dhinaca ciidamada Kenya waxaa dagaalka uga dhaawacmay saddex Askari.Bilis Qooqaani ayaa ka tirsan degmada Afmadow ee gobolka Jubbada Hoos ayaa 70 km u jirta xadka Kenya, marar badan oo hore-na labada dhinac dagaalo ayaa ku dhaxmaray halkaa. Ilaa iyo hadda ma jiro wax war ah oo dhinaca Al-shabaab ay ka soo saareen dagaalkan la sheegay in looga dilay 24 xubnood.
WARARKA MAANTA 26ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta uu rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inuu isku soo sharaxao Madaxweynaha Soomaaliya asagoo muddo laba sanno ku dhow ku fashilmay inuu xitaa si fiican u hoggaamiyo xukuummdda fashilantat ee wada dadban? Maxuuse noqon doonaa magaca xisbiga ay isku qabsan doonaan siyasiyiinta xilka dalka hadda ku fashilantay iyo xildhibaannadda labada aqal? Maxay beesha caalamka si cad ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay tahay sababta uu u khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” lacagaha xilka looga tuuraayo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Galmudug Mudane Axmed Ducaale Xaaf Iyo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Mudane Shariif Xassan Shiikh Aadan? Maxayse baabuurta aan xabada karin in la siiyo qaar kamid ah musharaxiinta u tartami rabta jaggooyinka madaxweynayaasha dowlad gobaleedyada sida haddaba dhacday? Maxayse beesha caalamka u tiri waa inuu iscasilaa khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ku guuldaraystay hoggaanka xukuummaddiisa? Yaa maanta Ummadda Soomaaliya ka qarin kara xaqiiqda?
Muqdisho Jimco, October 26, 2018 Dowladda Soomaaliya ayaa ka codsatay mar kale maamul gobolleed-yada in ay soo gudbiyaan xisaab celinta iyo sida loo isticmaalay dhaqaalaha ay dowladda ku deeqdo maamul gobolleedyada, waxaana uu codsiga imanaya xili wali labada dhinac aysan isku wanaagsaneyn. Maamul gobolleedka Puntland ayaa noqonaya maamulkii ugu horeeyay ee ka jawaaba codsiga dowladda, iyaga oo soo bandhiga qoraal ka tarjumaya sida loo isticaalay lacagihii ka soo gaaray dowladda waxaana qoraalka lagu yiri’’ lacagta naga soo gaartay Dawladda dhexe oo ah dhaqaalaha ay ku deeqeen beesha caalamka ayaa wadarteedu dhan tahay USD 450,000 ( afar boqol iyo konton kun oo dollar), lacagtaas oo faahfaahinteedu tahay; dhamaystirka iyo rinjiyeenta Garoonka caalamiga ah ee Gen: Mohamed Abshir Airport oo dhan USD ( $ 296,000), taasoo si toos ah luugu shubay koontada shirkadda dhisaysay Garoonka uga furan Salaama Bank (AC No: 80155473) , dhismaha Jidka Wasaaradaha oo ay si wada jir ah u maal galiyeen Dawladda dhaxe iyo Dawladda Puntland oo dhan USD ($ 104,000), halka uu dhismaha wadadaasi ay ku baxday lacag dhan USD 240,000 oo ay baaqiga dheeriga ahi ay bixisay Dawladda Puntland”
Laakiin Wasiirka maaliyada Jubbaland ayaa sheegay Cabdirashiid Jire Qalinle oo warbaahinta la hadlay ayaa sheegay in dowladda federaalka laftirkeeda looga baahan yahay xisaab calin maadama sida uu hadalka u dhiggay, waxaana uu intaa ku daray in xisaab celinta ay dowladdu raadineyso aheyn lacago laga helay beesha caalamka oo xaq u leeyihin dowlad gobolleedyada in ay qeybtooda helaan.
‘’Annaga xisaab celin ma diidanin, laakiin waxa ay doonayaan in ay nagula xisaabtamaan, wax ay iyaga na siiyaan ma’aha e’ waa dhaqaalaha beesha caalamka laga helo, haddana sidaa oo ay tahay waan ogol-nahay wixii xisaab celin ah, laakiin dowladda waxaa u waangsan in ay dariiqa saxda ah soo marto iskana deyso nidaamka dacaayada ah ee Facebook loo isticmaalayo, ayuu yiri Wasiirka.
Wasiir Qalinle ayaa intaa ku daray in dakhliga Jubbaland ka soo gala Garoonka diyaaradaha Dekedda qaar ka mid siiyaan dowladda federaalka Soomaaliya oo ay uga baahan yihiin sida uu hadalka u dhiggay dhinacooda xisaab celin ku aadan dhaqaalaha Jubbaland ku bixiso dowladda dhexe.
‘’ Haddii ay sidan u dhaqmayaan annaga ayaa iyaga xisaab celin uga baahan, maxaa yeelay annaga ayaa dakhliga na soo galay qaar ka mid ah iyaga u geynay oo siina, laakiin iyaga waxa soo gala waxba nagama siiyaan ayuu yiri’’ Wasiirka.
Ilaa iyo hadda ma jiro wax war ah oo ka soo baxay dhinaca maamulada gobolleedyada, Koonfur Galbeed, Galmudug iyo Hirshabeelle oo qeyb ka ah dowlad gobolleedyada laga dalbaday xisaab celinta.
Garoowe Jmco, October 26, 2018 War murtiyeed goor dhow laga soo saaray shirkii dowlad goboleedyada ee Garowe
Waxaa goor dhow lagu soo gebogebeeyey magaalada Garowe shirkii golaha iskaashiga dowlad goboleedyada ee sadexda cisho ka socday halkaas.
Waxaa shirkaas ka qeyb galay madaxda afar dowlad goboleed oo kala ah Puntland, Galmudug, Koonfur galbeed iyo Jubbland, waxaana laga soo saaray war murtiyeed u qornaa sidatan:
Baydhabo Jimco, October 26, 2018 Sida ay sheegayaan wararka laga helayo magaalada Baydhabo waxaa halkaasi gaaray maanta musharax si weyn looga dareemay magaalada oo halkaasi la tegay gaadiid, ciidamo iyo Hub fara badan
Xuseen Cismaan Xuseen agaasimihii hore ee Hay’adda NISA ayaa diyaarad gaar ah ay ka dejisay garoonka magaalada Baydhaba, waxaana ka sii horeeyay diyaarad xamuul oo geysay 4 Gaari oo kala ah: laba gaari oo aanay xabbadu karin, Toyoto Hilux, iyaduna aanay xabbadu karin, Gaari Cabdi Bille ah oo qori saaran yahay iyo ciidamo hubeysan.
Xuseen ayaa ka mida musharixiinta xilka madaxweynaha Koonfur Galbeed ayaa si weyn loogu soo dhoweeyay magaalada Baydhaba, waxaana soo dhoweyntiisa ka qeyb qaatay siyaasiyiin, xildhibaanno iyo dadweyne fara badan.
Dhowaan ayaa sidoo kale waxaa Baydhaba gaaray musharax kale oo sidan oo kale hub iyo ciidamo la tegay magaalada, kaasoo ah wasiirka Tamarta xukuumadda Soomaaliya C/casiis Lafta-gareen.
Labadan musharax ayaa aad loo rumeysan yahay iney taageero culus ka helayaan dowlada federaalka oo dooneysa in meesha laga saaro Shariif Xasan Shiikh oo mar kale doonaya inuu xilkaas qabto
QODOBADA KASOO BAXAY SHIRKA MAAMUL GOBOLEEDADA DALKA
https://www.youtube.com/watch?v=by9sy-Mp4XY
WARARKA MAANTA 25ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta uu rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” in mooshin xilka looga qaadaayo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo? Mase ma gaari doonaa inuu sii joogo xilka Madaxweynaha Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo oo ay beesha caalamka hadda rabto inuu iscasilo kadib laba sanno iyo bar ay waxba qaban waysay Dowladda Wada Dadban? Maxay beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiso Dowladda Wada Dadban ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxayse Dowladda Soomaaliya u maalgelisay in xilalka madaxweynayaasha dowlad gobaleedyada lagu tuuro? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Puntland oo ay taliyayaashii ciidamada afka-furteen? Maxay labada aqal u dhisi layihiin Guddiga Garsoorka Qaranka Soomaaliyeed Iyo Hay’adda La-dagaalanka Musuqmaasuqa? Yaa ka dhigay Dowladda Soomaaliya ee hadda joogta dowladdii ugu musuqmaasuqa badnayd? Yaa iscasili doona? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda ee Soomaaliuya? Yaa maanta Ummadda Soomaaliyeed been u sheegi kara? Xaggee/halkee ku dembeeyeen lacagihii ay beesha caalamka u ballanqaaday Dowladda Soomaaliya ee fashilantay? Waxaa la joogaa wakhtigii ay labada aqal u dooran lahaayeen dalka Soomaaliya madax cusub inta aysan madaxda fashilantay dalka, diinta iyo dadka ku ciyaari wakhtigooda iyo rajada laga qabo amni iyo dowlad wadaag!
Garoowe Khamiis, October 25, 2018 Maamulka Puntland ayaa shaaciyey in de gaanada hoos taga laga mamnuucay telefishanka SBS oo ka mid ah telefishannada ku hadla afka Soomaaliga.
Wareegto ka soo baxday Xafiiska Wasiirka Warfaafinta Puntland Cabdi Xersi Cali ayaa waxaa lagu sheegay in TV-ga SBS uu ku dhaqaaqay falal lidi ku ah amniga, isla markaana dhowr mar ay iska dhega tireen digniino loo diray.
Somaliland ayaa horay uga mamnuucday deegaanadeeda inuu ka hawl-galo isla telefishanka SBS ka dib markii ay u jeedisay eedeymo kala duwan.
Garoowe Khamiis, October 25, 2018 War murtiyeed goor dhow laga soo saaray shirkii dowlad goboleedyada ee Garowe
Waxaa goor dhow lagu soo gebogebeeyey magaalada Garowe shirkii golaha iskaashiga dowlad goboleedyada ee sadexda cisho ka socday halkaas.
Waxaa shirkaas ka qeyb galay madaxda afar dowlad goboleed oo kala ah Puntland, Galmudug, Koonfur galbeed iyo Jubbland, waxaana laga soo saaray war murtiyeed u qornaa sidatan:
Garoowe Khamiis, October, 25, 2018Hoggaamiyayaasha maamul-gobolleedyada oo saddex maalin uu shir uga socday magaalada Garoowe ayaa isku raacay dhismaha ciidamo gaar ah oo isku dhaf ah,kaddibna loo isticmaali doono xoreynta deegaanka ay gacanta ku hayaan al-Shabaab.
Maamul-gobolleedyada ayaa sidoo kale isku raacay in la dhiso golaha amniga oo hormuud ka noqon doona arrimaha amniga dowlad-gobolleedyada,iyadoo la isku darayo ciidamo ka mid ah Daraawiishta dowlad-gobolleedyada oo marka la isku dhafo yeelan doona hoggaan mideysan.
Ciidamadda isku dhafka ah ayaa muddo labo bilood ah loo qabtay dowlad gobolleed kasta inuu ku soo biiriyo kun askari ,ciidanka oo la sheegay inay tababar wadajir ah qaadan doonan,kaddibna si wadajir ah u howlgallayaan.
War-murtiyeedka shirka ka soo baxay ayaa lagu xaqiijiyay in la abuurayo sanduuq dhaqaale amni oo mideysan kaas oo lagu maalgalin doono miisaaniyadda ku baxaysa ciidamadda.
Muqdisho Khamiis, October, 25, 2018 Dagaal Beeleedka kasoo cusboonaaday Gobolka Sool Ee Beelaha Walaalaha isku hayaan khasaaro badana geystay ayaa waxaa soo badanaya Baaqyada loo dirayo dhinacyada is haya. Waxgaradka iyo Salaadiinta Soomaaliyeed ayaa fariin udiray beelaha diriraya,ayna ugu baaqeen in la joojiyo colaadaasi.
Gudoomiyaha Golaha Shacabka Soomaaliyeed Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan ayaa Kulankii Maanta ka dhacay Muqdisho Ee Xildhibaanadu yeesheen in ay ku baaqayaan daminta Xiisada Dagaal ee ka dhalatay Colaada Dhumay.
Gudoomiye Mursal waxa uu sheegay inay Dawlada Dhexe iyo Dawlad Gobolleedyada Dalka looga baahan yahay ka qeyb qaadashada joojinta Colaadaasi Duleedka Laas caanood kasoo cusboonaatay
Dowlad Gobaleedyada Khamiis, October, 25, 2018Wasiirka Maaliyada Dowlad Goboleedka Juballand ayaa ka hadlay qoraal shalay ka soo baxay Wasiirka Maaliyada dowlada federaalka Somalia C/raxmaan Ducaale Beyle oo looga dalbaday dawlad goboleedyada dalka inay soo gudbiyaan dalabkooda ku aadan qeybta labaad ee lacagaha cusub, isla markaana ay soo diraan Xisaabta celinta lacagahii hore.
Wasiirka Maaliyada Soomaaliya C/raxmaan Ducaalle Beyle ayaa sheegay in Bangiga aduunka uu soo fasaxay lacagaha kabka ah, waxaana dowlad goboleedyada uu ka codsaday soo gudbinta xisaab celinta iyo dalabka lacagaha kabka ah ee cusub.
Wasiirka Maaliyada Dowlad Goboleedka Juballand C/rashiid Jire Qalinle oo ka jawaabayey hadalkan ayaa sheegay in Qoraaladan ay yihiin oo kaliya kuwo lagu doonayo in lagu carqaladeeyo shirarka Golaha Iskaashiga.
“Qoraalkan kii ka horeeyay waxaa la soo saaray xiliga shirkii Kismaayo, Kan cusubna waxaa lagu soo aadiyay midka Garoowe uga socda Dowlad Goboleedyada, taasoo muujineysa in Dowladda Dhexe carqaladeyneyso Shirarka” Sidaas waxaa yiri Wasiir Qalinle.
Dowladda Dhexe, ayuu sheegay ineysan si rasmi ah baaqyadeeda ugu dirin Dowlad Goboleedyada, balse ay soo dhigto oo kaliya Baraha Bulshada taasoo Muujineysa hoos u dhaca la galiyay Dowladnimada dalka.
Sidoo kale Wasaaradda Maaliyadda Somalia ayaa qoraalkeeda ku sheegtay dhowrkii todobaad ee la soo dhaafay in si dhow ula shaqeyneysay Wasiiradda Maaliyadda Dowlad goboleedyada si ay u diyaariyaan xisaab celinta laga rabo.
Qalinle, Waxa uu tilmaamay in wali halkeeda ay tahay Hakadka ku jira Xiriirka dowladda Dhexe iyo kuwa Gobolada, Isagoo Su’aal iska weydiiyay Cida ay wadashaqeynta Todobaadyadan la lahaayeen.
Wasiirka ayaa Carabka ku adkeeyay in dakhliga ka soo xarooda Dekeda magaalada Kismaayo ay u soo wareejiyaan Dowladda Dhexe, Waloow Federaalka laga la’yahay lacagaha ay soo dhiibaan deeq bixiyayaasha.
Ethiopia Khamiis, October, 25, 2018 Dowlada Itoobiya ayaa sheegtay iney sanadka soo socda ee 2019-ka ay markii ugu horreysay hawada sare ay u direyso dayax-gacmeed ay leedahay.
Xafiiska isgaarsiinta ee dalka Itoobiya ayaa sheegay sameynta dayax-gacmeedka Itoobiya iney iska kaashadeen Khubaro ka kala socday Itoobiya iyo Shiinaha.
Itoobiya oo ka mid noqoneyso 7-da dal ee qaaraddan Afrika oo yeesha dayax-gacmeed iyaga u gaar ah, waxaa horay dayax gacmeedyo hawada sare u diray waddamada Masar, Koonfur Africa, Nigeria, Ghana, Angola iyo Kenya.
Dayax gacmeedka Itoobiya ay hawada u diri lahayd ayaa haatan gabagabo marayo sida uu sheegay Madaxa machadka teknooljiyadaha hawada sare ee Itoobiya Dr. Selemon Belay.
Dayax-gacmeedka oo miisaankeedu yahay 70 kiilo waxaa loo adeegsan doonaa dabagalka iyo ururinta xogaha la xiriira beeraha, biyaha, macdinta iyo horumarinta magaaloyinka sida ay sheegeen madaxda Itoobiya.
Caabduwaaq Khamiis, October, 25, 2018 Iyadoo Ila hada aysan jirin wax Waji nabadeed ah oo ka muuqda Deegaanka Dhumay ee goobolka sool oo ay ku Nafwaayen labadii maalin ee la soo dhaafay 50 Ruux kuna Dhaawacmen 100 Ruux ayaa waxaa isasoo taraaya Kulamada iyo baaqyada Beelaha daarood. Beesha Mareexan oo maanta kulan balaadhan ku yeelatay Degmada Caabudwaaq ayaa Si adag uga Hadashay daagaalka lagu Hoobtay Ee Beelaha qayaad iyo Bahrarsame Ku Dhexmaray Deegaanka
Hoggaamiyayaasha dowlad-gobolleedyada oo isku khilaafay wada xaajoodka dowladda federaalka
Garoowe Khamiis, October, 25, 2018 Wararka laga helayo shirka madasha wada-tashiga ee hoggaamiyayaasha dowlad-gobolleedyada uga socda magaalada Garoowe ayaa sheegaya inuu jiro khilaaf u dhaxeeya hoggaamiyayaasha, kaas oo salka ku haya wada xaajoodka dowladda federaalka.
Ilo ku dhow shirka oo la hadlay Hiiraan Online, ayaa xaqiijiyay in madaxda ay ku kala aragti duwanyihiin sida loo wajahayo dowladda federaalka iyo dadaallada lagu raadinayo xal u helida khilaafka maamul-gobolleedyada iyo dowladda federaalka oo Aqalka sare uu garwadeenka ka yahay.
” Waxaan ku sheegi karaa inay wali socdaan wada-hadallo iyo kulamo gaar gaar ah oo madaxad dhexdooda ah.” ayuu yiri sarkaal kulanka ka qaybgalay oo inta ku daray ” Madaxada qaar ayaa qaba in la dedejiyo wada-hadallada dowladda federaalka si xal looga gaaro khilaafka oo labada dhinac ay isku soo dhawaadan, waxaan ku sheegi kara madaxweyne Gaas oo guddoomiyaha madasha ah inuu fikirka qabo.”
Warar kale oo shirka laga helayo ayaa sheegaya in madasha ay dooran doonto guddoomiye cusub oo badalaya madaxweynaha Puntland oo hoggaamiya madasha,iyadoo isla maanta la filayo in war-murtiyeed laga soo saaro.
Madaxda maamul-gobolleedyada ayaa shir dhowr maalmood uga socday magaalada Kismaayo ka dib, waxay 8 Siteembar ku sheegeen in ay xiriirka u jareen dawladda dhexe ee Federaalka. Maalmo ka dib, 14kii Siteembar, waxay soo saareen shuruudo ay ku xireen wixii wadahadal ah ee ay dawladda la yeelanayaan, kuwaasoo ay ugu weynayd in la helo daraf saddexaad oo qaata door dhexdhexaadin iyo damaanad ah.
“Rajada aan qabno waxay tahay maaddaama xukuumadda federaalka ay ogaalatay in la xoojiyo dadaallada lagu xallinayo khilaafka oo guddiga xukuumadda ka tirsan uu nala shaqeynayo, waxaan qabaa si deg deg ah in xal looga gaarayo khilaafka.” ayuu yiri xubnin ka tirsan guddiga xallinta khilaafka dowladda federaalka iyo dowlad-gobolleedyada ee golaha aqalka sare.
https://www.youtube.com/watch?v=wsD9UgN7pxA
WARARKA MAANTA 24ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu xanaaqay beesha caalamka kadib markii ay muddo ku dhow labo sanno ah ay u diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee musuqmaasuqa hareeyey? Maxay tahay sababta uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu bixiyey lacag dhan 1.7 milyan in xilka looga tuuro Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Galmudug Mudane Axmed Ducaale Xaaf? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u siiyey lacag dhan $ 1.5 milyan iyo baabuurta gaashaaman Wasiirka Gaadhaandhiga Lafta-Gareen inuu ka tuuro xilka Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Mudane Shariif Xassan Shiikh Aadan? Yeey Dowladda Wada Dadban ku beddeli doontaa Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Puntland Iyo #Jubbaland? Yaa madaxweyne ka noqon doona Soomaaliya 2020? Meeqo xisbi ayeey ku kala tartami doonaan madaxda Dowladda Wada Dadban? Ma waxaa iscasili doona Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo? Mise ma waxaa la iscasili doona xildhibaannadda labada aqal oo gudan waayey wajibaadkoodaa dastuuriga ah? Yaa maanta Ummadda Soomaaliyeed runta ka qarin kara? Yaa shirkadda Soma Oil and Gas ogolaaday inuu madax ka noqdo si ay u dhacdo khayraad dabeeciga Soomaaliya asagoo saami beenaad $ 2 milyan ah laga siiyey? Ma ninkaas ayaa musuqmaasuq ladagaalamaya?
Soomaaliya 24ka Oktoobar 2018 Saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa sheegay in ay toogasho ku dileen sarkaal ka tirsanaa Ururka Al-shabaab saddex ilaaladiisa ah oo la socday kaddib howlgal ay ciidamadu ka sameeyeen deegaan lagu magacaabo Lafoole oo ka tirsan gobolka Bakool.
Sarkaalka la dilay oo magacaabiisa lagu sheegay Macalin Diiroow ayaa intii uu socday howlgalka sidoo kale waxaa ay ciidamadu ku soo furteen Afar qori oo nuucooda uu yahay AK-47, sida ay sheegeen saraakiil ka tirsan ciidanka dowladda federaalka.
Howlgalkan ayaa yimid kaddib markii weerar kadis ah ciidamadu kala kulmeen xoogag ka tirsan Al-shabaab xili ay ciidamadu ku jireen howlgal amaanka lagu xaqiijinayay oo laga waday deegaanno hoostaga gobolka Bakool.
Ilaa iyo hadda Al-shabaab wax war ah kama aysan soo saarin sheegashada saraakiisha ciidamada dowladda iyo kuwa maamulka Koonfur Galbeed.
Muqdisho 24ka Oktoobar 2018 Dowlada Somalia ayaa shaaca ka qaaday in ciidamadeeda ay toogasho ku dileen Horjooge ka tirsan maleeshiyada Al Shabaab iyo Ilaalo la soctay.
Saraakiisha Ciidamada ayaa sheegay in Horjoogaha la dilay lagu magacaabi jiray Macalin Deerow, waxaana xiligaa la socday Saddex ka mid ah ilaaladiisa.
Degaanka Lafoole ee uu dilka ka dhacay ayaa qiyaastii 30-KM ujira degmada Waajid ee gobolka Bakool.
Ciidamada ayaa dilka Horjoogaha ka hor gacanta ku dhigay Afar qori oo nuucooda uu yahay AK-47, sida ay sheegen Saraakiil ka tirsan ciidanka dowladda federaalka. Sidoo kale, Maleeshiyada Al-Shabaab ee la dilay ayaa iska caabisay inta aanu dilka dhicin wallow markii danbe la toogtay.
Dhinaca kale, dilka Horjoogaha iyo Ilaaladiisa ayaa yimid kadib markii Al Shabaab ay weerar kedis ah ku qaaden ciidanka xoogga dalka iyo kuwa Koonfur Galbeed oo hawlgal amni xaqiijin ah ka waday degaanka Lafoole.
Muqdisho 23ka Oktoobar 2018 Warsaxaafadeed kasoo baxay Wasaaradda Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska Xukuumadda Soomaaliya ayaa baaq Nabadeed loogu diray Beelaha Walaalaha ah ee ku dirirsan deegaanada Dhumay, Dharkayngeenyo iyo Nawaaxigeeda, Waxayna tacsi u dirayaan eheladii ay dadkoodi ku geeriyoodeen dirirta sokeeye.
Madaxwaynaha iyo Ra’iisul wasaaraha Dowlada Federaalka Soomaaliya waxa ay ugu baaqayaan Garaadada, Madaxdhaqameedka, Culumaa’udiinka iyo Waxgaradka degaannadaas in ay u guntadaan nabadda, joojiyaanna dhiigga beelaha walaalaha ah ee daadanaya.
Waxaa ayaan darro ah in ay soo noqnoqoto aafadan ragaadisay nabadda iyo xasilooninada deegaanada Gobalka Sool.
Dowladda Federaalku waxa ay ka qaadan doontaa doorka uga aaddan sidii nabad loogu soo dabbaali lahaa deegaanadaas, Sidoo kale Madaxwaynaha iyo Ra’iisulwasaaruhu waxa ay farayaan Hay’addaha gargaarka dowladda in ay si degdeg ah ugu gurmadaan dadka dhaawaca ah iyo kuwa ku waxyeeloobay dagaalada ka soo cusboonaaday deegaannaddas.
Dowladda Federaalku waxa ay ugu baaqaysaa dhammaan umadda Soomaaliyeed in laga shaqeeyo horumarka iyo midnimada lana ilaaliyo nabadda iyo xasiloonida oo aasaas u ah guud ahaan horumarka shacabka Soomaaliyeed.
Garoowe 24ka Oktoobar 2018 Madaxda Maamul Goboleedyada waxay wadaagaan hal cudur oo aad iyo aad khatar u ah kaasoo lagu soo koobi Karo kursi jeceyl, waana cudur runtii halis ku ah deganaanta dalka. Waxaa ka muuqata inay diyaar u yihiin in dalka oo dhan lagu kala guuro mar haddii iyaga laga qaado xilalka ay hayaan. Adduunyada waxay ugu neceb yihiin inay maqlaan erayga DOORASHO oo xasaasiyo xun ku haaya kulligood. Waxaa la soo gaaray xilli gobollada oo dhan ay doorasho u madlan yihiin, qaarkood waa laga xayuubiyay magaci Madaxweyne waxaana la doortay maamul kale oo beddelaaya Xaaf.
Haddaba, marki arrinti halkaas mareyso ayuu billaabay maamule Xaaf inuu handado dowladda dhexe asagoo dhahaaya Xamar aan deb ku qabaheynaa!!! Waa nin aan Cadaado tegi Karin.
Tanoo kale waxay ku soo socotaa Shariif Xasan oo meelo badan looga soo duulay si uu ku badbaadana ay tahay mucjiso u baahan inuu la soo baxo caqli iyo tabo ka duwan kuwi uu hore u adeegsan jiray. Axmad Madoobe waxaa ka soo bixi doona mar dhaw maqaalki ahaa dhambaalka. Waxaa mudan in la isweydiiyo maxaa nimankaan meesha ku dhejiyay oo aysan marna oggoleyn in taladu ay meerta naqato oo qofka mar la tijaabiyo, mase waxay isu heystaan inaan la heli karin dad iyaga ka baddela booska…mase waxay isu heystaan inay yihiin AABIHII UMMADDA oo cidna aysan la baratami karin…sidi Jaalle Siyaad!!!
Waxaa jirtay in bilawgii kacaanka la sameeyay mahrajaanki ugu horreeyay ee ay dhigeen dugsiyadi Xamar uu wasiirkii waxbarashada Cabdirazaaq Max/uud Abubakar uu soo saaray kalimadda Aabihii Umadda..lakin Jalle Siyaad waa gartay waxa loola jeedo, waana kuqoslay asagoo dhahaaya waa beentiis….Marki dam,be Jaalle Siyaad wuxuu gaaray in qofki aqoonsan waayay inuu yahay aabihii umadda loo arko kacaan diid!!! Hadalki Cabdirasaaq waa hirgalay, waana la wada qaatay. Waxaan soo xasuustay filim aan waa hore galnay oo uu attore ka ahaa Jack Plance oo jilaayay dooraka L’uomo che vola oo ahaa ninka duula. Sheekadu waxay ahayd qarnigii 18aad markaasuu wuxuu sameystay baalal waaweyn oo lagu buubi karo..wuxuu dhigi jiray bandhigyo oo loo dawasho tago oo madaxda Yurub oo dhan ay imaan jireen..magaciisi aad ayuu can u naqday waxuuna kasbaday taageero iyo hanti fara badan. Waxaa la shaqeeya nin saaxibo yihiin oo qalabka oo dhan diyaariya asaguna uu aad u aaminsan yahay.
Turkiga 24ka Oktoobar 2018 Sirdoonka Turkiga ayaa jidka u galay 14 wicitaan oo uu Al Qaxtaani ku sameeyay boqorka iyo wiilkiisa maalintii la dilay wariye Jamaal, 5 ka mid ah wicitaannadaas waxaa ay ku socdeen xafiiska Maxamed Bin Salmaan, waxaana ka mid ahaa in Qaxtaani sheegay in faraha Jamaal loo diray Boqortooyada si loo xaqiijiyo guusha in la dilay Jamaal.
Sidoo kale, Sirdoonka Turkiga ayaa dhexda u galay Wicitaan dhinaca Skype-ka ah oo dhexmaray dhaxal suge salmaan iyo Sucuud Al-Qaxtaani oo ahaa Taliye ku xigeenka sirdoonka Sucuudiga loona heysto in uu yahay dilaaga Wariye Jamaal.
Waxaa kale oo ay sirdoonka heleen muuqaal la duubay intii dilka socday,waxaana ka mid ah in jirka Jamaal laga dhigay 15 Cad ama Gabal laguna riday Boorsooyin.
Madaxweynaha Turkiga Reccep Tayyip Erdogan ayaa shaaca ka qaaday in ay jiraan astaamo xooggan oo muujinaya in dilka suxufigii Sacuudiga ee Jamal Khashoggi uu ahaa mid qorsheysan, islamarkaana loo fuliyey ‘si aad u fool xun”
Isaga oo xubno ka tirsan xisbigiisa AKP kula hadlayey baarlamanka, ayaa Erdogan waxa uu sheegay inuusan ku qanacsaneyn sheesgashada Sacuudiga ah ee ah in xubno ka tirsan sirdoonka dalkaas oo kaliya ay ka dambeeyaan dilka.
Waxa uu sheegay in mas’uuliyiinta Sacuudiga ay diyaarinta qorshaha dilka billaabeen dabayaaqadii bishii September ka hor inta aan Khashoggi la dilin labadii October.
Hadalkiisa ayaa waxa uu burinayaa kan Sacuudiga ee ahaa in Jamal Khashoggii uu ku geeriyooday dagaal si lama filaan ah uga dhacay qunsuliyadda.
Puntland Srare 24ka Oktoobar 2018 Wasiirkii hore ee waxbarashada Puntland ahna murashax Madaxweyne ee maamulkaas, Cali Xaaji Warsame ayaa ku tilmamay musiibo aan hore loo arag dagaalka ka socda deegaanka Dhumay ee gobolka Sool.
Dhumay oo Koonfur Galbeed uga began Gobolka Sool ayaa waxaa isniintii dagaal lagu riiqmay ku dhawaad 100 ruux isaga dilay beelaha Bahararsame iyo Qayaad oo ka wada tirsan Dhulbahante.
Lama oga waxa rasmi ah ee dhaliyey dagaalkaas dhimashada iyo dhaawaca badan dhaliyey.
Hase ahaatee, Cali Xaaji Warsame ayaa ku tilmaamay MASIIBO QARAN oo aan wali hore loo arag, halka uu sidoo kale wax aan la qaadan karin ku sheegay khasaaraha uu geystay dagaalkaas laga fursan karay.
“Dagaalka Dhumay waa masiibo qaran oo aan hore heerkeeda oo kale oo arag. Dadka ay waxyeelada dagaalkan aan loo baahnayn ka soo gaadhay waa wax aan ka aqbali karin.”
‘Waa musiibo dagaal ehel oo aan joogsaneyn, xal laga gaareyn, xeer-beegti loo raadineyn. Kulligeen waa ku eedaysanahey.”
Labada beelood ee ay collaadu u dhexeyso ayaa sanadihii dambe loo kala maaro waayey.
http://www.somaoilandgas.com/resignation-hassan-khaire-appointment-prime-minister-somalia/
WARARKA MAANTA 23ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo ku amray Wasaaradda Warfaafinta iyo warbaahinta in aan laga siidayn Shirka Wadatashiga ee Madaxda Dowlad Gobaleedyada ku leeyihiin magaalada Garoowe ee caasimadda Dowlad Gobaleedka #:Puntland? Maxay beesha calamka u diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay? Meeqo lacah ayeey xukuummadda fashilantay ku bixinaysaa in xilka laga tuuro Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Mudane Shariif Xassan Shiikh Aadan? Maxuuse Afhayeenka Dowlad Gobaleedyada Mudane Cabdilaahi Shiikh Xassan u soo bandhigay inay Ummadda Soomaaliyeed ogaadaan? Maxay Dowladda Wada Dadban ugu tumatay xiriirka dhexdhexaadnimo iyo siyaassaddii dhexdhexaadnimo ee ay kula dhaqmaysay dowladdaha isku-haystay wax aaan macno u lahayn Ummadda Soomaaliyeed iyo Islaamkaba? Maxuu yahay xisbiga siyaassadeed ee uu ku dhawaaqi rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ?
Garoowe 23ka Oktoobar 2018 Magaalada Garoowe ee caassimadda dowladda Puntland ayaa maanta waxaa maalintii labaad ka soconaya shirka madasha dowladaha xubnaha ka ah dowladda federalka ah ee Soomaaliya ayna ka qaybgelayaan dowladaha Puntland, Galmudug, Koonfur Galbeed iyo Jubbaland.
Shirkaan waxaa looga hadlayaa xaaladda guud ee Soomaaliya, ammaanka, dhaqaalaha, qaybsiga deeqaha iyo khayraadka dalka, siyaasadda, doorashada 2020, fulinta heshiisyadii horay loogu galay Baydhabo iyo Belgium-ka iyo arrimo kale.
Faahfaahino dheeraad ah ayaa ka soo baxaya kulamo xasaasi ah oo xalay madaxda dowlad goboleedyada Puntland, Jubbaland, Galmudug iyo Koonfur Galbeed ku dhexmaray magaalada Garoowe ee caasimadda dowladda Puntland.
Sida ay xogtu sheegayso kulamadii xalay waxaa layskula soo qaaday laguna gorfeeyey shaqeyntii la hakiyey, kulamadii Nairobi, Aqalka Sare iyo dheesha ka timi dhinaca Xukuumadda Faderaalka ee Soomaaliya.
Muqdisho 23ka Oktoobar 2018 Agaasimaha Waaxda Diinta ee Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta Xukuumadda Soomaaliya Sheekh Cali Dheere ayaa Wasiirka Wasaradda Dastuurka Soomaaliya ka codsaday in talooyinka Cullimada laga dhigo qodob dastuuri ah.
Waxa uu sheegay in loo baahan yahay Bulshada Soomaaliyeed inay wadashaqeyso,isla markaana Dastuurka la geliyo qodob sheegaya in wadatasho Diineed loo baahan yahay.
saga oo sii hadlayay ayuu sheegay in Culumada Soomaaliyeed ay ahaayeen kuwii la dagaalami jiray Gumeystaha,isaga oo tusaalo u soo qaaday Culimo farabadan oo Caanka ahaa dalka.
Hadalkaan ayaa Agaasimaha Waaxda Diinta ee Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta Sheekh Cali Dheere uu Maanta ka sheegay kulan looga hadlayay sida ay Amniga uga qeyb qaadan lahaayeen Cullimada Ahlusunna oo lagu qabtay Magalada Muqdisho.
Sool 23ka Oktoobar 2018 Deegaanka Dhumay oo ka tirsan gobolka Sool waxaa wali ka taagan xiisad dagaal oo u dhaxeysa labo maleeshiyo beelleed, waxaana dagaal shalay ka dhaxmaray labada dhinac ku dhintay in ka badan 30 ruux.Ilaa iyo hadda ma jirto waan waan laga dhax wado dhinacyada iska soo horjeeda, waxaana ay dadku mar walba filan karaan dagaal rogaan celin ah oo mar kale dhaxmara maleeshiyaadka is hor fadhiya.
Waxgaradka gobolka Sool oo qaarkood ka hadlay dagaalka ayaa sheegay in ay ka xun yihiin dagaalka ka soo cusboonaaday degaanka Dhumay ee gobolka Sool, islamarkaana la damiyo xiisada colaadeed.
Maamul gobolleedka Puntland ayaa ku eedeeyay Somaliland in ay iyagu ka danbeeyaan dagaal beelleedkan ka socda qeybo ka mid ah gobolka, waxaana ay dhinaca kale ku baaqeen in deg deg loo joojiyo dagaalka, laakiin wali ma jiro wax war ah oo ka soo baxay dhinaca Somaliland.
Muqdisho 23ka Oktoobar 2018 Wadada Maka Al-Mukarama ee magaalada Muqdisho oo ah mida ugu mashquulka badan magaalada ayaa waxaa xalaya saqdii dhexe laga sameeyey howlo nadaafadeed.
Waaxda howlaha guud ee gobolka Banaadir ayaa fulisay howshan nadaafadeed oo nooceeda aan horey arag.
Howlaha Nadafaadeed ee ka socday wadadaas ayaa isugu jiray dhaqida laamiga iyo ka qaadida ciida iyo qashinka, kuwaasoo ka duwan howlihii nadaafadeed ee horey looga fulin jiray wadadaas oo ku koobnaa xaaqida.
Lama oga sababta howshan ay noqon doonto mid joogto ah iyo in kale, waxaana shacabka qaarkood ay isla dhexmarayaan in laga yaabo wufuud caalami ah magaalada iney ku soo fool leedahay sidaas awgeedna loo nadiifinayo wadada.
Turkiga 23ka Oktoobar 2018 Madaxweynihii hore ee dowlad goboleedka Galmudug,Cabdikariin Xuseen Guuleed ayaa dhaliilay hannaanka loo maray nabadda iyo xasiloonida ka aslaaxday magaalada Gaalkacyo. Guuleed oo xalay wareysi bixiyay ayaa si kulul uga jawaabay hadal uu shalay madaxweynaha Puntland ka sheegay shirka Garoowe ka socda,kaasoo ahaa in madaxweyne Xaaf uu ka shaqeeyay nabadda iyo xasiloonida ka jirta magaalada Gaalkacyo.
Guuleed ayaa sheegay in nabadda Gaalkacyo ka dhalatay ay ka dhigantahay in shacabka Galmudug ay maqan u noqdaan dhinaca Puntland,taasina aan marnaba la qaadan karin,sida uu hadalka u dhigay.
Sidoo kale madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Geelle(Xaaf) ayuu ku ku dhaliilay habka uu nabadda kula qaatay Puntland ee ah in laba maamul ka wada-taliyaan Gaalkacyo.
Wuxuu intaasi raaciyay in haddii la doonayo nabad iyo xasilooni Gaalkacyo loo daayo hal maamul oo ka wada-taliya,balse inta labada maamulba joogan aan nabad lagu fadhiyi doonin.
WARARKA MAANTA 22ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo amray in la soo xiro Madaxweynihii hore Dowlad Gobaleedka Galmudug Mudane Axmed Ducaale Xaaf oo si sharci-darro ah xilka looga qaaday asagoo ku maqan shirkii Dowlad Gobaleedyada uga socday Garoowe? Yaa lagu beddeli doonaa Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxay Dowladda Soomaaliya u siisay $ 1.3 milyan in Taliyihii hore ee Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Col. Xuseen Cismaan Xuseen inuu xilka ka qaado Madaxweyne Mudane Shariif Xassan Shiikh Aadan oo uu aad u neceb yahay khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxayse tahay sababta ay Taliye ku-xigeenka Booliska Sakiya ugu diray warbixin beesha caalamka taasoo ka hadlaysa saraakiil badan oo mushahar kawa qaata laamaha amniga ayadoo kashifay inuu Taliya ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yaasiin si qarsoodi ah ula shaqaysto Ururka Argagixisadda Al-Shabaab ayadoo warbixinta ku caddaysay in Dowladda Soomaaliya Iyo Ururka Argagixisadda Al-Shabaab wada hadlayaan? Yaa runta qarin kara? Yuuse rabaa inuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo u magacaabo taliyaha Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka?
Muqdisho 2ka Oktoobar 2018Kaddib kulan ku dhaxmaray magaalada Asmara ee dalka Eretria mas’uuliyiin ka kala soctay Itoobiya iyo Ururka ONLF ayaa ugu danbeyntii lagu kala saxiixday heshiis ka koobnaa dhowr qodob.
Afhayeenka Ururka ONLF Cabduqaadir Hirmooge Cadaani ayaa sheegay in qodobada leysku afgartay uu ka mid ahaa qodob u ogolaanaya Jabhada ONLF in ay sii wada karaan halgankii iyo ujeedooyinkii ay u halgamaysay.
Qodobkan oo si gaar ah su’aal looga weydiiyay Cadaani ayaa sheegay in heshiisku dhigayo in ONLF si nabad-galyo ah u sii wadan karto halgankii ay markii horeba ugu jirtay xoreynta deegaannada Soomaali Galbeed, taasoo muujineysa in meesha laga saarayo in dagaal iyo colaad lagu raadiyo xornimada iyo halganka Jabhada muddo dheerba ku soo jirtay.
‘’Qodobada waxaa ka mid ahaa in la joojiyo colaada iyo in ONLF si buuxda u sii wadan karto si nabad galyo ah halgankii ay ku jirtay iyo la magacaabo guddiyo labada dhinac ah’’ ayuu yiri afhayeen Cadaani.
Dhinaca ONLF waxaa kulanka ku matalayay xubno uu horkacayay guddoomiyaha guud ee Ururka Admiral Maxamed Cumar Cismaan, halka dhinaca Itoobiya ay horkacayeen Wasiirka arrimaha dibedda, Wasiirka Maaliyada iyo waliba madaxweynaha dowlad deegaanka Soomaalida.
Ma’aha markii ugu horeysay oo Asmara ku kulmaan labada dhinac, hasse ahaatee heshiiska ay markan gaareen ayaa u muuqda mid soo gabagabeynaya wada hadallo waayadii ugu danbeeyayba u socday labada dhinac.
Hargaysa 22ka Oktoobar 2018 Kadib Qudbad uu shalay jeediyay Muuse Biixi islamarkaana ugu Jawaabayay Xisbiyada garxajis Ee Ucid iyo wadani ayaa maanta waxaa u jawaabay muuse Faysal cali waraabe Oo Shir Jaraa’id Ku qabtay Hargaysa,
Garoowe 22ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha Maamulka Jubbaland Axmed Madoobe ayaa markale Dowlada Soomaaliya ku weeraray inay ka gaabisay Dagaalka lagula jiro Al shabaab, isagoo ku dhaliilay in ay qaadi la’adahay dagaal ka dhan ah Al shabab, kaa oo looga saarayo guud ahaan dalka.Axmed Madoobe oo ka qeybgalaya Shirka Madaxda maamul goboleedyadda oo ka furmay Magaalada Garowe ee Caasimadda Puntland ayaa isweydiiyay macquul ahaanshiyaha in dowladda Soomaaliya ay wadahal kula jirto Al shabab, oo ay garwadeen ka tahay Ertriea si lamida kooxihii la oran jiray Muqaawamada ee dalka soo maray.
Dowladda Soomaaliya ayaa dhowr jeer ku celcelisay in ay qorsheynayaan in ay qaadeyso weeraro ka dhan ah Al shabab, oo la doonayo in looga qabsado deegaanada iyo degmooyinka ay dalka kaga sugan yihiin.
Muqdisho 22ka Oktoobar 2018 Wasaaradda arirmaha gudaha ee dowlada Federaalka Somalia ayaa War ka soo saartay khilaafka dowladda dhexe iyo Maamul Goboleedyada.Qoraal ka soo baxay Wasaaradda ayaa lagu sheegay in kulankii uu ku baaqay Madaxweynaha ee ahaa inay isugu imaadaan Dowladda iyo Maamulada uu weli sidiisa yahay isla markaasna ay dowladda diyaar u tahay xallinta Khilaafka jira.
Gatoowe 22ka Oktoobar 2018Maanta waxaa magaalada Garowe ee xarunta Puntland ka furmay shirka madasha Iskaashiga dowlad goboleedyada Soomaaliya, waxaana ka qeyb galay madaxweynayaashada Puntland, Jubbaland, Galmudug iyo Koonfur galbeed. Madaxweynaha Puntland Cabdiwali Maxmed Cali Gaas ayaa shirka furay, isagoo sheegay in ajandaha shirkan looga hadli doono ay kamid yihiin amniga dalka, doorashada Soomaaliya 2020, qeysiga kheyraadka badda iyo qeybsiga deeqada dibada.
Sidoo kale Madaxweyne Gaas ayaa ka hadlay xaalada Galmudug iyo doorka Madaxweyne Xaaf ka qaatay nabada Puntland iyo Galmudug.
https://www.youtube.com/watch?v=hrGzxpCOnyo
WARARKA MAANTA 21ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu bixiyey lacag $ 1.7 milyan in xilka lagu cayriyo Madaxweyne Mudane Axmed Ducaale Xaaf oo lagu badalay Mudane Axmed Baasto kaasoo ay doorteen xildhibaannadaa fadhiya Cadaado? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u diidan tahay horumarka iyo nabadda Dowlad Gobaleedka Gamudug asagoo horay si cad ugu diiday inay Shacabka deggan Gobalka Banaadir inay samaystaan Dowlad Gobaleed Ismaamul sida gobalada kale ee dalka? Maxuuse hadda khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa inuu shaqada uga cayriyo Wasiirka Arrimaha Dibadda Mudane Axamed Cawad Iyo Wasiirka Qorshaynta Mudane Jamaal kuwaasoo uu ogaaday inay siro farabadan fashileen oo uu si qarsoodi ah ugu soo saxiixay shirkaddo iyo dowladdo shisheeye ah? Yaa ku xigi doona kadib Dowladda Soomaaliya markii ay si fudud uga taqalusay Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka #Galmudug Mudane Axmed Ducaale Xaaf? Si cad Dowladda Soomaaliya ayaa waxay rabtaa in hal hal ay uga taqalusto Madaxweynayaasha maamul gobaleedyada! Ummada Soomaaliyeed waxay si cad u ogtahay inay Dowladda Soomaaliya jaggadda ka tuurtay Madaxweynihii hore ee Dowlad Gobaleedka Hirshabelle Mudabe Cosoble? Yaa xigi doona Madaxweyne Mudane Shiikh Shariif Xasssan Mise Mudane Madaxeyne Axmed Madoobe? Yaa maanta runta qarin kara? Maxuuse Guddoomiyaha Aqalka Sare Mudane Cabdi Xaaashi si deg deg ah ugu amray inuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdillaahi Farmaajo ku hor yimaado Aqalka Sare si su’aallo adag loo weydiiyo ama inuu iscasilo fashilka ku yimid Dowladda Wada Dadban?
Muqdisho 21ka Oktoobar 2018 Guddoonka Aqalka sare ayaa sheegay in dowladda dhexe u muuqato in ay caga jiideyso wada hadal lagu dhameeyo khilaafka kala dhaxeeya madaxda dowlad gobolleedyada oo horay ugu dhawaaqay in ay xiriirka u jareen dowladda dhexe.
Guddoomiyaha Aqalka sare Cabdi Xaanshi Cabdullaahi ayaa sheegay in ergo ka tirsan Aqalka sare oo loo kala diray dowlad gobolleedyada dib warbixin ugu soo celiyeen golaha, laakiin jawaabtii ay goor hore ka filayeen dhinaca xukuumada aan wali la helin.
Wuxuu ugu baaqay madaxweynaha iyo ra’iisal wasaaraha in ay aqbalaan in arinka lagu dhameeyo miiska wada hadalka, isaga oo intaa ku daray in madaxda dowlad gobolleedyada diyaar u yihiin wada xaajood lala galo dowladda dhexe.
Cabdi Xaanshi ayaa sheegay in dhinaca dowladda ay caga-jiideyso wada hadal lala galo maamul gobolleedyada, waxaana uu muddo saddex cisho ah u qabtay madaxweynaha in uu jawaab uga bixiyo baaqa golaha Aqalka sare ee Soomaaliya.
Maanta ayaa lagu wadaa in uu magaalada Garoowe ka furmo shir ay halkaa ku leeyihiin ilaa saddex madaxweyne gobolleed, waxaana shirka ka maqan madaxweynaha maamulka Hirshabeelle oo bishii September ee ina dhaaftay ku dhawaaqay in uu heshiis la galay dowladda dhexe.
Waxaa soo ifbaxaya shaki durbaba qaar ka mid ah wadamada reer Galbeedku ka muujinayaan fasiraad Boqortooyada Sacuudiga ay ka bixisay habka uu u dhacay dilka Wariye Jamaal Khashoggi .
Dowladda Faransiiska ayaa dhankeeda sheegtay in ay jiraan su’aalo badan oo aan wali laga jawaabin.
France 21ka Oktoobar 2018 Wasiirka arrimaha dibadda ee Faransiiska Jean-Yves Le Drian, ayaa dalbadan in al sameeyo baaritaan buuxa.
Hogaamiyaha Jarmalka Angela Merkel, ayaa dhankeeda sheegtay in bayaanka Sacuudiga uu yahay mid aan dhamaystirnayn oo looga baahan yahay in dilka saxafiga ay faafaahin ka bixiyaan.
Balse qaar ka mid ah dowladaha Carabta ee saaxibada dhaw la ah boqortooyada Sacuudiga ayaa war ay soo saareen waxaa ay taageero ugu muujiyeen dowladda Sacuudiga.
Dhanka kale saraakiisha Turkiga ayaa waxay wacad ku mareen in ay soo bandhigi doonaan faafaahinta ku saabsan dilka weriye Jamal Khashoggi, kadib markii Sacuudiga uu markii ugu horeeysay aqbaly in Jamal lagu dilay gudaha qunsuliyadda Sacudiga uu ku leeyhay magaalada Istanbul.
Hay’adda u dooda xuquuqda aadanaha ee Amnesty International, ayaa sheegtay in xukuumadda Riyadh ay isku dayayso in ay iska nadiifiso khaarajinta iyada oo ku andacoonaysa in uu ku dhintay dagaal iyo gacan qaad ka dhacay gudaha qunsuliyada Istanbul.
Cadaadoo 21ka Oktoobar 2018 Axmed Maxamed Maxamuud (Baasto) ayaa goor dhow loogu doortay magaalada Cadaado madaxweynaha cusub ee maamulka Galmudug.
Baasto oo horey u soo noqday Wasiirka Arrimaha Gudaha ee maamulka Galmudug ayaa hadda noqonaya madaxweynihii labaad ee uu yeesho maamulka Galmudug.
Doorashadda Maanta ka dhacday Cadaado ayaa waxaa ku tartamaayay labadda Musharax ee kala ah Axmed Maxamuud Xasan (Baasto) oo helay 52 Cabdixakiin Cali Guure ayaa helay 8 Cod
Xildhibaanada ku sugan Magaalada Cadaado ayaa dhowaan shaaciyey iney xilka ka qaadeen Madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Geelle Xaaf oo fadhigiisu yahay magaalada Dhuusamareeb.
Madaxda Labada garab ee maamulka Galmudug ayaa dhinac walba waxaa uu xil ka qaadis ku sameeyey dhinaca kale, iyagoo ka dibna qabtay doorashooyin lagu buuxinayo kuraasta madaxda xilka laga qaaday, waxaana arinta ka socota Galmudug ay u muuqataa fowdo siyaasadeed oo aysan jirin cid ka faaiideysa.
Muqdisho 21ka Oktoobar 2018 Boqorka Sacuudiga Salmaan Bin C/casiis uu xilkii ka qaaday ayaa xilalkii ka qaaday laba mas’uul oo sare kuwaasoo la filayo inay loo heysto mas’uuliyadda kiiska naxdinta leh ee dilka Saxafiga Jamal Kashoqgi.
Boqorka ayaa xilalkii ka qaaday ku-xigeenka agaasimaha guud ee Sirdoonka Sacuudiga, ahaana la-taliyaha sare ee Dhaxal-sugaha dalkaasi Axmed Al-casiiri iyo La-taliyaha sare dhaxal sugaha, oo darajo wasiir ka hayey boqortooyada Sacuudiga Sucud Al-qaxdaani, kasoo ku caan baxay isku-xiraha kooxda ciidamada elektorniga Sacuudiga ee baraha bulshada ku weerarta dadka horjeeda Boqortooyada.
Arrintan ayaa hore loo saadaaliyay sida ay shaacisay saxaafadda Mareykanka, waxaana ujeedkeedu yahay in dhaxal sugaya uu dhalay boqorka xilka haya ee Maxamed Bin Salmaan culeyska looga qaado, kaasoo la rumeysan yahay inuu isagu bixiyey amarka dilka Saxafiga Jamal Kashoqgi.
Waxaa kaloo xilalkii laga eryay saraakiil dhowr ah oo ka tirsan sirdoonka Sacuudiga, kuwaasoo qeyb ka ahaa kooxda ka qeyb qaadatay dilka Saxafiga ee tagtay magaalada Istanbuul ee dalka Turkiga, waxaana ka mida 3 sarkaal oo sare.
Dhinaca kale wakaalada wararka Sacuudiga ayaa shaacisay in baaritaan hordhac ah uu muujiyey inuu muwaadinka Jamal Kashoqgi ku dhintay Xarunta Qunsuliyadda Sacuudiga ee Istanbuul kadib dood dhex martay isaga shaqsi u tegay safaaradda inuu kala hadlo sidii uu dib ugu laaban lahaa Sacuudiga.
18 Sacuudiyaan ah ayaa loo qabtay dilka Saxafiga, iyadoo baaritaan lagu hayo. Waxaa kaloo xilalka laga qaaday saraakiil dhowr ah oo ka tirsan Sirdoonka, kuwasoo qeyb ka ahaa kooxda dilka saxafiga ka qeyb qaadatay.
Dhinaca kale Boqorka Sacuudiga ayaa soo saara amar kale oo dib u habeyn lagu sameynayo hay’adda sirdoonka Sacuudiga, iyadoo loo xil saaray guddi wasiiro oo uu madax ka yahay dhaxal-sugaha dalkaasi Maxamed Bin Salmaan.
Speaking at Press Conference to several Somali Media Outlets, and the Somali Universal TV broadcast:-
https://www.youtube.com/watch?v=mtMqrNp4Fyk
WARARKA MAANTA 20ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Rsysal Wasaaraha soo socda? Maxay xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u khiyaameeyey golihiisa wasiiradda, xildhibaannadda labada aqal iyo Ummadda Soomaaliyeed kadib markii uu heshiisyo qarsoodi ah la galay shirkaddo si sharci-darro ah shidaalka iyo kheyraadka dalka inay dhacaan raba? Maxayse tahay sababta uu Wasiirka Arrimaha Dibadda Mudane Axmed Cawad u fashilay sirta uu Ummadda Soomaaliyeed ku sameeyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” asagoo qiray inay dowladddihii hore ka fiican yihiin dowladda uu hadda wasiirka ka yahay asgoo baaq runta taabanaaya u diray Ummadda Soomaaliyeed? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u bahdilay Wasiirka Arrimaha Dibadda Mudane Axmed Cawad markii uu hadalka ka jaray asagoo si fiican u amaanayey dowladdihii ka horeeyey Dowladda Wada Dadban ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade? Meeqo wasiir ayaa is-casilay? Meeqo wasiir ayaa la casilay ayagoo aan xitaa loo sheegin? Maxuu u malaynayaa khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inuu in ka badan laba sanno wakhtiga ka sii lumin karo Ummadda Soomaaliyeed Iyo beesha caalamka oo diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda ugu musuqmaasuqa badan ee soo martay dalka Soomaaliya tan 1960kii ilaa 2018? Ka dag oo is-casil inta aan lagu casilin!
Muqdisho 20ka Oktoobar 2018 Xukuumadda Britain ayaa markii ugu horreeysay beenisay inay taageerro siiso ciidamadda gaarka ah ee deegaanka Soomaalida Itoobiya oo loogu yeero Liyuu booliska,sida lagu sheegay war ay baahisay safaaradda Britain ee magaalada Addis Ababa.
Britain , ayaa warkan sheegtay kaddib kulan horraantii toddobaadkan uu la yeeshay madaxweynaha dowlad deegaanka Soomaalida,Mustafe Cumar Maxamed madaxa barnaamijka horumarinta Ingiriiska,Christian Rogg, waxaana kulanka diiradda lagu saaray arrimo ku saabsan dib u habayn lagu sameeyo amniga deegaanka iyo waliba bidhaaminta wararka sheegaya in UK taageerro maaliyadeed siisay ciidamadda Liyuu booliska.
“Dowladda Ingiriiska marnaba horey uma siinin haddana ma siineyso taageerro dhinac kasta ah ciidamadda Liyuu Booliska.” ayuu yiri afhayeen u hadlay safaaradda Ingiriiska ee Addis Ababa.
Afhayeenka , waxaa kalo u sheegay mashruucii hore looga fuliyay deegaanka inuu salka ku hayo arrimo la xiriira dhinacyada bulshada ,gaar ahaan horumarinta baahiyaha kala duwan ee shacabka,sida waxbarashada ,caafimaadka iyo tababarida sharci yaqaanno dadka u shaqeeya.
Warkan ayaa ku soo aaday ,kaddib markii maalmihii u dambeeyay la hadal-hayey in Ingiriiska uu dhaqaalo ku kabay ciidamadda Liyuu booliska, kuwaas oo gabood falo ka dhan ah xuquuqda aadanaha lagu eedeyay, inkasto madaxweynaha deegaanka Mustafe Cagjar uu ballanqaaday in eedeymaha uu wax ka qaban doono.
Sacuudiga 20ka Oktoobar 2018 Dowladda Saudi Arabia ayaa ugu danbeyntii shaacisay dilka wariye Jamaal Khashoggi, hasse ahaatee Boqortooyada ayaa sheegtay in uu ku dhintay dagaal dhaxmaray isaga iyo dad ku sugnaa gudaha Qusuliyadooda magaalada Istanbul, laakiin dowladda Saudi Arabia ma aysan sheegin halka uu ku danbeeyay meydkiisa.
Wakaalada Wararka Saudi Arabia ayaa sheegtay in dagaalka uu ka bilaawday gudaha Qunsuliyada wax yar uu kaddib markii uu gudaha u galay isaga oo u socday in uu helo warqado nikaax, wakaaladda wararka ee SPA ayaa sidaas sheegtay.
‘’Dood dhaxmartay isaga iyo dad kale gudaha Qunsuliyada dagaal ka dhashay kaddib ayaa keentay in uu halkaa ku dhintay, ayaa lagu yiri warka ka soo baxay Boqortooyada.
Arintan ayaa la sheegay in loo xiray 18 ruux, waxaa sidoo kale shaqada laga eryay madaxii sirdoonka Boqortooyada Axmed al-Asiri sida lagu sheegay bayaanka.
Wariyaha ayaa la waayay 2dii bishan October kaddib markii uu galay gudaha Qunsuliyada Saudi Arabia ee magaalada Istanbul isaga oo u socday in uu helo warqado ama Dukumiintiyo la xiriiray guurkiisa.
Lama oga sida uu caalamku uga fal celin doono bayaanka ka soo baxay dowladda Sacuudiga eeku saabsan in wariye Jamaal ku dhintay dagaal ama gacan ka hadal ka dhax dhacay gudaha Qunsuliyada, inkastoo dhinaca kale la leeyahay dilkiisu waxaa uu ahaa mid qorsheysan oo laga shaqeeyay.
Muqdisho 20ka Oktoobar 2018 Wasiirka wasaarrada Waxbarashada Hidaha iyo Tacliinta sare ee Soomaaliya Cabdullaahi Goodax Barre ayaa sheegay in ku dhawaad 400 oo ardey Soomaaliyeed ah ku xanniban yihiin dalka Turkiga. Wasiirka ayaa sheegay in arintan ardeydaasi u xanniban yihiin tahay kaddib markii ay ay dowladda Turkiga diiday aqoonsiga Jaamacadaha ay ardeydaasi ka soo baxeen, isaga oo arintaa ku tilmaamay nasiib darro.
‘’Waa arin nasiib darro ah oo ku dhacday ardeyda Soomaaliyeed in loo diiday in ay sii wataan waxbarashada heerka labaad ee Jaamacada, kaddib markii la diiday aqoonsiga Jaamacadaha ay ka soo baxeen ee gudaha dalka Soomaaliya’’ ayuu yiri Goodax. Ardeydan ayaa markii horeba u aaday dalka Turkiga diyaarinta heerka labaad ee waxbarashada Jaamacada, laakiin waxaa muuqata in ay caqabad kala kulmeen waxbarashadoodii hore oo dowladda Turkigu ka soo qaaday waxba kama jiraan.
Wasiirkii hore ee Waxbarashada Hidaha iyo Tacliinta Sare ee Soomaaliya Cabdiraxmaan Daahir Cismaan ayaa sheegay in Jaamacada ka dhisan dalka aysan soo buuxin heerkii iyo sharuudihii Jaamacad looga baahnaa sidaa daraadeed aysan aqoonsaneyn wasaarrada waxbarashada, taasoo keentay in uu xilkiisa ku waayo.
Addis Abab Booliiska dalka Ethiopia ayaa ku eedeeyey madaxweynihii hore ee dowlad deegaanka Soomaalida Ethiopia, Cabdi Maxamed Cumar inuu isku dayey inuu xabsiga ka baxsado. Cabdi Maxamuud ayaa la xiray kadib rabashadihii dalka Ethiopia ka dhacay bishii August.
Booliska ayaa maanta maxkamadda federaalka Ethiopia, oo markii shanaad lasoo taagey Cabdi Maxamuud, u sheegay inuu isku dayey inuu ka baxsado daaqadda xabsiga.
“Sababo la xiriira walaac laga qabo ammaankiisa iyo caafimaadkiisa, waxaa lagu hayey xafiis gooni ah, si kastaba, waxa uu isku dayey inuu ka baxsado xafiiska, isaga oo jebiyey muraayadda dariishadda, isaga oo sidoo kalena ceejiyey mid ka mid ah ilaalada” ayey boolisku ay yiraahdeen.
Si kastaba, Cabdi Maxamuud ayaa falkaas ka hor beeniyey maxkamadda, isaga oo sheegay in warka kasoo baxay booliska uu yahay mid aan jirin, oo qorshaha laga leeyahay uu yahay in lagu baneysto in jirdil loo geysto islamarkaana sumcaddiisa la waxyeeleeyo.
“Arrintan waa been, aniga shaqsi ahaan waxaa la igu hayaa cadaadis aad u weyn, waxaana la igu hayaa xabsi aan munaasab ahayn, laba mar ayaa nafteeda halis gashay oo nin maskaxda ka jiran oo lagu hayo qol igu dhegan uu iisoo jebiyey albaabka” ayuu yiri Cabdi Maxamuud.
Cabdi Maxamuud ayaa sidoo kale maxkamadda ka horsheegay inuu caafimaad ahaan liito.
Cabdi Maxamuud ayaa dib maxkamadda loogu soo celin doonaa 29-ka bishan, kadib markii boolisku codsadeen 10 maalmood oo ay ku sameeyaan baaritaan dheeri ah, maxkamaduna ay ka ogolaatay.
Kismaato 20ka Oktoobar 2018 Taliyaha ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed S/gaas Daahir Aadan Cilmi (Indha-Qarshe) iyo saraakiil ciidan oo uu hoggaaminayay ayaa gaaray magaalada Kismaayo.
Waxaa Garoonka dayuuradaha Kismaayo ku soo dhoweeyey wafdigan saraakiisha ciidanka xoogga dalka ee Kismaayo ku sugan, masuuliyiin ka tirsan Jubbaland iyo xubno kale.
Indha Qarshe iyo xubnihii la socday ayaa soo dhaweyn kadib waxa ay aqalka madaxtooyada Jubbaland kula kulmeen madaxweyne Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) iyo ku xigeenkiisa, waxayna ka wada hadleen arrimo la xiriira ciidamada.
Labada dhinac waxay si gaar ah uga wada hadleen sidii loo dardar gelin lahaa dagaalka ka dhanka ah Ururka Al Shabaab iyo in xal laga gaaro madmadowga ciidamada ka dhexjira.
Ujeedka uu taliyaha ciidanka xoogga dalka u gaaray magaalada Kismaayo ayaa waxaa lagu sheegay inay tahay sidii loo xalin lahaan mad madow yar oo ka dhex taagan saraakiisha ciidanka xoogga dalka iyo saraakiisha Jubbaland.
Booqashada Taliyaha ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed S/gaas Daahir Aadan Cilmi (Indha-Qarshe) ayaa ku soo aaday xili uu khilaaf xoogan ka dhex aloosan yahay dowlada federaalka iyo qaar ka mid ah dowlad goboleedyada oo uu ku jiro Jubbaland.
Maxaa kala qabsaday Madaxweynihii hore Xasan Sheekh iyo Wariye Cabdi Xaafid oo si fiican tooshka runta ugu shiday fashilkii dowladdii hore #Damu-Jadiid.
https://www.youtube.com/watch?v=CeZ8g8rVtB4
WARARKA MAANTA 19ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” qaban kartaa kadib laba sanno markii ay ku fashilantay hoggaanka dalka? Ma waxuu u malaynayaa inuu shacabka Soomaaliyeed ka qarin karo heshiisyada qarsoodiga ah ee uu sida sharci-darro ah ula soo galay shirkaddo raba inay dhacaan kheyraadka dalka Soomaaliya? Maxayse tahay sababta ay madaxda sare dalka u amreen in la bahdilo xildhibaannadda ayadoo lagu tumanaayo xasaanadooda iyo sharafta ay u leeyihiin inay matalaaan Ummadda Soomaaliyeed? Maxaase hadda ka caraysiiyey Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh kadib markii uu arkay inay khalad tahay amarkii uu bixiyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo xildhibaannadda si sharaf dhac iyo khaa’inimo ah loogu bahdilay jidadka Muqdisho ayagoo u soo socday xarunta golaha shacabka? Yaa runta qarin kara? Maxayse beesha caalamka wax dhaqaallo ah oo toos ah u siin weysay xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ? Maxayse tahay sababta uusan Xeer Ilaaliyaha Guud Mr/ Axmed Daahir Iyo Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ay uga hadli layihiin khaladaadka sharciga laga galaayo ee ay ku kacayaan khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo wasiiradda ku fashilmay inay si sharci ah u hoggaamiyaan wasaaraddohooda? Yaa maanta sheegi kara xiriirka Qatar Iyo Soomaaliya meesha uu maraayo? Yaa maanta sheegi kara xiriirka Turkiga iyo Soomaaliya meesha uu maraayo? Maxaa ka cusub xiriirka caalamiga ee dalka Soomaaliya? Maxaase loogu ciyaaraya xiriirka caalamka ee dalka Soomaaaliya? Yaa xukumma Soomaaliya? Ummadda Soomaaliyeed kaca oo ilaalsada sharaftiina kuwan wey ku fashilmeen hoggaanka dalka!
Muqdisho 19ka Oktoobar 2018 Ganacasatada gobolka Banaadir ayaa kulan ay maanta ku yeesheen magaalada Muqdisho waxaa ay shaaciyeen in ay joojiyeen dhaqaaliihii ay ku bixin jireen dib-u-dhiska waddooyinka gobolka Banaadir.
Guddoomiyihii guddiga dib-u-dhiska ee Ganacsastada gobolka Banaadir Cabdulaahi Nuur Owdiini ayaa sheegay in uu xilkaa iska casilay kaddib markii uu sida uu hadalka u dhigay uu fara-galin kala kulmay Rugta Ganacsiga Soomaaliyeed .
Qoraal ka soo baxay guddiga ganacsatada oo lala wadaagay Hiiraan Online ayaa sidan u dhignaa
Muqdisho 19ka Oktoobar 2018 Madaxweynihii hore ee Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud waxa uu sheegay dalka inuu ku socdo waddo wanagsan, balse dowladda hadda talada haysa ayuu ku dhaliilay ammaanka iyo sida ay u wajahday.
“Marka waddo dheer lagu socdo caqabaddo iyo dul duleelo badan ayaa imaanaya,marka sida ay haatan wax u socdaan iyo meesha dalku ku wajahanyahay waxaa ii muuqata inay tahay mid wanaagsan.” ayuu yiri Xasan Sheekh oo inta ku daray ” Balse amniga ayaan isleeyahay sida ay wax u socdaan si ka wanagsan ayaa jirta.”
Xasan, waxa uu qiray in horumaro kala duwan laga sameeyay tiirarka muhiimka u ah qaranimadda oo ugu horreeyo kordhinta dakhliga dowladda , isagoo ku taliyay in ahmiyad gaar ah la siiyo ammaanka.
Waxaa kalo uu carabka ku dhuftey, isagoo la hadlay idaacadda VOA-da cilaadqaadka madaxda dowlad-gobolleedyada iyo dowladda federaalka oo haatan gaarey heerkii ugu hooseeyay,waxa uu sheegay waqtigii ay jirtay dowladiisa inuu ahaa mid hagaagsan, wallow dhowr jeer uu khilaaf soo kala dhexgalay.
Addis Abab 19ka Oktoobar 2018 Ra’iisul wasaaraha dalka Itoobiya, Abiy Axmed waxaa uu sheegay inuu ka badbaaday qorshe isaga lagu dili rabey. Abiy, ayaa u sheegay Baarlamaanka Itoobiya in ciidamaddii dhawaan galay agagaarka xafiikiisa inay qorsheynayeen inay dilaan isaga, wuxuuna inta ku daray inay isaga la sameeyaan jimicsi isagoo faraxsan oo dhoola caddeynayay maalinkaasi balse uu gudaha ka gubanayay.
“Xaaladda ciidammada waa la dejiyay, qaar kamid ah ciidammada ayaa la maqlayay iyagoo leh ‘wuxuu baxsaday ka hor inta aanan dilin’ marka, yaanan u qaadanin arrinta mid fudud.” ayuu yiri Abiy Axmed, sida ay baahisay BBC-da.
Bishii Juunyo meel u dhow goob uu ku sugnaa ra’iisul wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa la qarxiyay. Mr Abiy, ayaa ku tilmaamay weerarkaasi ”Isku day aan guuleysan oo ay wadaan canaasiir diidan midnimada Itoobiya”
Weerarka ilaa shan ruux ayaa loo xukumay ,iyagoo lagu eedeyay inay isku dayeen dilka Abiy Axmed,kaddib markii bamboo gacmeed lagu tuuray isu soo bax siyaasadeed uu ra’iisul wasaaraha dadweyne kula hadlayay.
Muqdisho 19ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo guddoomiyay shirka toddobaadlaha ah ee Golaha Xukuumadda ayaa sheegay in Golaha Xukuumadda looga baahanyahay in ay la fal galaan shacabka, si ay u helaan xogo dhammaystiran oo ka turjumaya baahiyaha bulshada.
Madaxweynaha ayaa kula dardaarmay Xubnaha Golaha in ay hormuud ka noqdaan ka qeyb qaadashada Olalaha Isxilqaan ee dib loogu dhisayo dalka, isagoona tilmaamay in ay waajib ku tahay Madaxda Qaranka in ay tusaale wanaagsan u noqdaan shacabka.
Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa Golaha Xukuumadda uga warbixiyey safarkii dhawaan uu ku tagay magaalada Marka ee Gobolka Shabeellaha Hoose iyo baahiyaha bulsho ee ka jira deegaannadaas.
Madaxweynaha ayaa faray Xukuumadda in laga hirgeliyo magaalada Marka adeegyada waxbarashada iyo garsoorka, si loo soo celiyo adeegyada asaasiga ah, loona ilaaliyo xasilloonida iyo amniga deegaanka.
“Ummadda Soomaaliyeed idinka bay idin sugaysaa, maadama aad nasiib u yeelateen in aad hoggaan u noqotaan, waxa ay inaga sugayaan in aan si daacad ah ugu adeegno, una ilaalinno canshuurta laga soo uruuriyo.”
Raiisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali Khayre, Raiisul Wasaare Kuxigeenka Xukuumadda Mudane Mahdi Maxamed Guuleed, Xubnaha Golaha Wasiirrada iyo xoghaynta Shirka ayaa Madaxweynaha u soo bandhigay warbixinno la xiriira guulaha laga gaaray hiigsiyada dowladda ee tubaha horumarinta arrimaha bulshada, amniga, caddaaladda, siyaasadda loo dhanyahay, kobcinta dhaqaalaha iyo shaqooyinka hor-tebinta leh ee horyaalla Xukuumadda.
Madaxweyne Farmaajo oo ka hadlayey wada-shaqeynta kala dhaxaysa Raiisul Wasaare Xasan Cali Khayre ayaa yiri “Ma jirto dan shakhsiyayeed oo dhexdeena ah ee waxaan ka shaqeeynaa Danta Guud. Waxaana awoodda saarnaa mar walba in la helo xalka ugu wanaagsan. Ummadda Soomaliyeed waxay haystaan Raiisul Wasaare wanaagsan iyo Gole Xukuumadeed oo iyaguna wanaagsan.”
Madaxweynaha ayaa ku bogaadiyey Xukuumadda sida masuuliyadda leh ee ay u gudanayaan waajibaadka dastuuriga ah ee ay masuulka uga yihiin shacabka Soomaaliyeed, waxa uuna ku boorriyay in ay sii laba jibaaraan dadaalkooda iyo waxqabadkooda.
WARARKA MAANTA 17ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u gashay xukuummadda ugu musuqmaasuqa badan adduunka 2017 Iyo 2018 sida ku qoran bogga hay’adda ladagaalanka musuqmaasuqa adduunka ee Transparency International? Maxayse tahay sababata uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” uga baxay siyaaasaddii dhexdhexaadka ee arrimaha dibadda taasoo dhigaysay in dalka Soomaaliya u kala eexan waddamada Carabta sida #Sacuudiga, #Qatar #Turkiga, #Imaaraadka iyo iwm? Maxaa $ 200 milyan ee Dowladda #Qatar ka fiicnaatay $ 80 milyan ee Sacuudiga ballanqaadeen? Mise Ma waxuu rabaa khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” in #Turkiga asagana xiriir ka loo jaro sida ay u wada khaldan yihiin? Maxaa khaldan siyaasadda arrimaha dibadda Soomaaliya oo shaqsiyaad aan wax aqoon iyo waayo-aragnimo u lahayn ay sida ay rabaan ugu tumanayaan? Maxayse labada Guddoomiyayaal ee kan Aqalka Hoose Mudane Mursal Iyo kan Aqalka Sare Mudane Cabdi Xaashi uga hadli layihiin khaladaadka siyaasadda arrimaha dibadda ee ay ku kacaysi xukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade? Maxuuse uga aamusan yahay inuu wax ka qabto Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farnaajo “Been-Hawaas” oo hadda si fiican u ogaaday khaladaadka dadban ee uu ku kacay ama sameeyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” kuwaasoo la xiirar siyaasadda ariimaha dibadda ee dalka Soomaaliya? Yaa maanta Ummadda Soomaaliyeed been u sheegi kara?
Afrkcom 17ka Oktoobar 2018 Militariga Mareykanka ayaa Talaadadii maanta ku dhawaaqay weerarkii ugu weynaa ku dhawaad sanad oo ay duqeyn ku dilaan 60 dagaalyahan oo ka tirsan Ururka Al-shabaab. Taliska Mareykanka ayaa sheegay in weerarka uu ka dhacay Jimihii ina dhaafay meel u dhaw degmada Xarardheere ee gobolka Mudug ee bartamaha dalka Soomaaliya, lama sheegin rayid wax ku noqday duqeyntan.
Wuxuu ahaa weerarkii ugu cuslaa oo ay fuliyaan militariga Mareykanka tan iyo wixii ka danbeeyay 21 Nov ee sanadkii 2017 oo duqeyn lagu dilay 100 dagaalyahano ka tirsanaa Ururka Al-shabaab.
Warka ka soo baxay taliska Mareykanka laguma faah faahin cida lagu bartilmaameedsanayay weerarkan ay ku dhinteen 60 ka dagaalyahan ee ka tirsanaa Ururka Al-shabaab.
Dowladda Soomaaliya ayaa 14kii bishan October xustay sanad guuradii ka soo wareegatay Qaraxii ba’naa ee ka dhacay Isgoyska Soobbe ee magaalada Muqdisho kaa oo ay ku dhinteen dad ku dhaw 700 ruux oo u badnaa dad rayid ah.
Al-shabaab wali wax war ah kama aysan soo saarin sheegashada Mareykanka ee ah duqeynta ka dhacday degmada Harardheere.
Muqdisho 17ka Oktoobar 2018 Maamulka gobolka Banaadir ayaa sheegay in gacanta lagu dhigay ilaa saddex ruux oo qeyb ka ahaa dilkii iyo gubistii marxuum Axmed Mukhtaar Saalax Dowlo oo bishii hore lagu dilay goobtiisa shaqada.
newsinisde Guddoomiyaha gobolka Banaadir Eng Cabdiraxmaan Cumar Cismaan Yariisoow ayaa sheegay in la soo xiray saddex ruux oo ku eedeysan in ay gacan weyn ku lahaayeen dilka marxuumka iyo dabkii la qabadsiiyay intaba.
Marxuumka oo lagu dilay degmada Yaaqshiid ee gobolka Banaadir ayaa sababta loo bartilmaameedsaday lagu sheegay arrimo la xiriira Heeb Sooc ‘’Guur’’ kaddib markii uu wiil uu adeer u yahay uu guursaday Gabar ka soo jeeda beelaha ku hubeysan Muqdisho.
Dilka Axmed Dowlo ayaa waxaa ka qeybqaatay 15 qof, kuwaasoo ku hubaysnaa middiyo baangado iyo eebooyin, sida ehelada marxuumka ay ku warramayaan.
Muqdisho 17ka Oktoobar 2018 Taliska millitariga Soomaaliya ayaa sheegay in howlgal ay ciidamada ka sameeyeen deegaanno ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe ku bur buriyeen Dooman ay leeyihiin Al-shabaab, Taliyaha ciidamada xoogga dalka General Daahir Aadan Cilmi Indha Qarshe oo arintan ka hadlayay ayaa yiri“Doonyo waxay sameysteen oo yar yar, oo biyaha ay uga kala gudbaan, doonyihii qaar waan gubnay qaarna gacanta ayaan ku dhignay, waxaa ay mar walba dhibaateeyaan shacabka beeraleyda ah, balse annaga kama yeeli doono arrintaasi, hawlgalada waxay ka socdaan qeybo badan oo ka mid ah gobolada dalka, waxaan dhawaan isku furnay wadooyin badan oo horey Shabaab ay go’doomiyeen”. Wuxuu sheegay in howlgaladan socda yihiin kuwo sida uu hadaalka u dhigay taliyaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed ciribtirayo deegaannada ay ka maamulaan gobolllada dalka Soomaaliya.
‘’Waad ogtihiin hadda gobolka Hiiraan jidad ayaa la furay, kuma ekaan doonno Hirshabeelle ee sidoo kale howlgalkan waxaa uu ka bilaaban doonaan Kismaayo, waxaa uu ka bilaaban doonaan Baay, iyo guud ahaanba deegaannada ay ku sugan yihiin Al-shabaab ayuu yiri taliyaha.
Ciidamada xoogga dalka ayaa laba jibaaray hawlgalada ka dhanka ah Ururka Al Shabaab, waxayna dhawaan ku guuleysteen inay isku furaan wadooyin ay go’doomiyeen Shabaab, islamarkaana la wareegaan deegaano muhiim ah.
Maraykanka 17ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha dowladda Mareykanka Donald Trump ayaa dhaliilay eedeynta soo kordheysa ee loo jeedinayo dalka Sacuudi Carabiya ee ku aaddan wariyihii la waayey ee Jamal Khashoggi.Trump oo la hadlay wakaalada wararka ee Associate Press shaley ayaa sheegay in aadan danbiile ahayn, illaa dambi lagugu helo, isaga oo u duurxulayo dadka Sucuudiga eedda loo jeedinayo. Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa arrinta Sucuudiga loogu eedeynayo wariyihi boqortooyada mucaaradka ku ahaa ee la waayey 2-di bishan ka dib marki uu galey qunsuliyada Sucuudiga ee Istanbul Turki, waxaa uu barbardhigey eedeymihii isku-deyga kufsi ee lagu soo eedeyey garsoorihi uu isagu u xuley maxkamada sare ee Mareykanka, Brett Kavanuagh oo warbaahinta caalamka mudo haysatey.
Wareysigan ayaa la siidayey ka dib marki uu Wasiirka Arrimaha Dibada ee Mareykanka, Mike Pompe uu la kulmey boqorka Sucuudi Carabiya, Salman ibnu Cabdicasiis iyo dhaxalsugaha, Maxamed Bin Salman, Wasiirka ayaa madaxda Sucuudiga kala hadlayey arrinta Jamal Khashoggi.
Inkastoo Mareykanku difaacay dowladda Sacuudiga, haddana dhinaca kale waxaa sii kordhaya cadaadiska caalamiga ah ee lagu hayo Boqortooyada Sacuudiga oo dhinaceeda wali ka war-wareeganeysa in ay bixiso tafaasiil rasmi ah oo la xariirta waxa ku dhacay Wariye Jamal Khashoggi.
Muqdisho 17ka Oktoobar 2018Xildhibaan Sharafeedka Golaha Shacabka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa wareysi uu bixiyey waxa uu kaga hadlay Arimaha Siyaasadeed Ee Dalka haatan ku jiro. Waxa uu sheegay in hormar badan ay Dawlada hadda jirta ay gaartay uusan isaga fursadaas helin sidaas awgeedna uu ku amaanayo.
Madaxweynihii Hore Ee Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Ayaa sheegay in Waxyaabaha lagu dhaliili karo Dawlada Farmaajo Hogaamiyo ay ka mid yihiin in Caburin ku heyso Mucaaradka Dawlada Aan Xilka ka heynin.
Waxa uu Xasan Sheekh Maxamuud is dul taagay Mucaaradnimada sida ay utahay geedka la harsado oo kale in uu gallad kugu leeyahay sidaa awgeedna Mucaaradnimada ay Khaladaadka jira saxdo.
Madaxweyne Farmaajo iyo Mas’uuliyiinta Dawlada Hogaamisa Ayuu ugu baaqay inay dhageystaan Mucaaradada loo jeediyo oo wixii saxana ay ka qanciyaan kuwa dhaliilaya wixii iyaga ka khaldan loo soo gudbinaya ay iska saxaan.
https://www.transparency.org/country/SOM
WARARKA MAANTA 16ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u qariyey akoontada uu ka furay dalka Turkiga taasoo uu heshiis qarsoodi ah ula galau Shirkadda Shell ee dalka Holland? Maxuuse Guddoomiyaha Aqalka Sare Mudane Cabdi Xaashi ugu sheegay inay Midowga Yurub jiro khilaaf siyaasaddeed oo u dhexeeya labada masuul ee golaha xukuummadda? Mase ma ogtahay inay dhowr jeer ay Midowga Yurub inay Dowladda Soomaaliya u ballanqaadeen dhaqaallo dhan $ 2.5 milyan shirkii Brussels taasoo xitaa $ 10 milyan aan laga siin Dowladdii Damu-Jadiid ee uu hoggaaminaayey Qoslaaye Mudane Xassan Shiikh Maxamuud? Maxaa ka qaldan siyaasadda arrimaha dibadda Soomaaliya oo maalinba meeshii xoogaa dhaqaallo ah lagu tuhmo in gacmaha loo taagto? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxuuse Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Amam Guddoomiayaha Aqbalka Sare Mudane Cabdi Xaaashi ugu tacsiyeen dhibaatooyinka ay argagixisadda Al-Shabaab iyo bulshadda caalamka ku hayso Ummadda Soomaaliyeed? Yaa noqon doona Guddoomiyaha Bangiga Dhexe? Maxayse Dowladda Soomaaliya u soo daabici ladahay lacag cusub? Yaa been loo sheegi karaa?
UK 16ka Oktoobar 2018 Xildhibaan Sharafeedka Golaha Shacabka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa wareysi uu bixiyey waxa uu kaga hadlay Arimaha Siyaasadeed Ee Dalka haatan ku jiro.Waxa uu sheegay in hormar badan ay Dawlada hadda jirta ay gaartay uusan isaga fursadaas helin sidaas awgeedna uu ku amaanayo.
Madaxweynihii Hore Ee Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Ayaa sheegay in Waxyaabaha lagu dhaliili karo Dawlada Farmaajo Hogaamiyo ay ka mid yihiin in Caburin ku heyso Mucaaradka Dawlada Aan Xilka ka heynin.
Waxa uu Xasan Sheekh Maxamuud is dul taagay Mucaaradnimada sida ay utahay geedka la harsado oo kale in uu gallad kugu leeyahay sidaa awgeedna Mucaaradnimada ay Khaladaadka jira saxdo.
Madaxweyne Farmaajo iyo Mas’uuliyiinta Dawlada Hogaamisa Ayuu ugu baaqay inay dhageystaan Mucaaradada loo jeediyo oo wixii saxana ay ka qanciyaan kuwa dhaliilaya wixii iyaga ka khaldan loo soo gudbinaya ay iska saxaan
Minneapolis 16ka Oktoobar 2018 Wasiirka arrimaha dibedda dowladda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad oo faah faahin dheeraad ah ka bixiyay go’aanka dowladda Soomaaliya ay isku bar bar taagtay Boqortooyada Sacuudiga, ayaa sheegay in aysan isku xirneyn go’aanka ay qaadatay dowladda iyo arinta wariyaha la la’yahay ee Jamal Khashoggi. Isaga oo la hadlayay laanta afka Soomaaliga ee VOA ayuu meesha ka saaray in go’aankan dowladda Soomaaliya gaartay yahay mid loo maariyay oo ay dalbatay dowladda Sacuudiga, hasse ahaatee waxaa uu sheegay in uu yahay go’aan Soomaaliyeed. ‘’Iskuma xirna arinta wariyaha la la’yahay iyo mowqifka aynu qaadanay, waa mabda’a joogto ah inay ku garab taagan tahay dowladda Sacuudiga mowqifkeeda ay ku diidan tahay in la handado ama loo hanjabo in aysan fiicneyn oo ah olole lagu waxyeeleynayo ay wadaan quwado”ayuu yiri Wasiir Cawad.
Laakiin wasiirka ayaa ka war-wareegtay islamarkaana ku dhiiranwaayay in uu cadeeyo mowqifka dowladda Soomaaliya ee la xiriira wariyaha la la’yahay oo markii ugu wardanbeysay ku sugnaa gudaha Qunsuliyada Sacuudiga ee Istanbul.
Sidoo kale wasiirka ayaa sheegay in marnaba dowladda Soomaaliya ka dalban doonin dowladda Sacuudiga in laga run sheego baaritaanka socda, iyo mowqifkeeda ku aadan in ay ka xuntahay wali in war iyo wacaal loo heynin halka uu ku danbeeyay Khashoggi.
‘’Annaga arrinta wariyaha ah go’aan kama aanan gaarin ugama hor imaan, kumana difaacin Sacuudiga, go’aanka waxaa weeye dowladda sacuudiga ku garab taaganahay dhaqaalaha iyo amnigooda in la difaaco”ayuu yiri Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya.
Dowladda Soomaaliya ayaa noqoneysa dowladdii ugu horeysay ee muujisay mowqifkeeda ku aadan cadaadiska lagu hayo Sacuudiga kaddib warka ku saabsan in la la’yahay wariye Jamal Khashoggi, waxaana jira cadaadis heer caalami ah oo isa soo taraya iyo dareen dunida oo idil ka muujisay arinkan.
Jowhar 16ka Oktoobar 2018 Xoogag Argagixisadda hubeysan oo ka tirsan xarrakada Al-shabaab ayaa xalay saqdii dhexe weerar culus ku qaaday magaalada Jowhar ee xarunta maamul gobolleedka Hirshabeelle.Goobjoogayaal ayaa Hiiraan Online u sheegay in dagaalmayaal ka tirsan Al-shabaab xalay labo jiho ka soo weerarreen fariisimo ay lahaayeen ciidamada dowladda, waxaana la sheegay in askari ka tirsanaa ciidamadii ilaalada ka ahaa koontaroolka ay weerarreen xoogaggan uu goobta ku dhintay. Fariisimaha la weerarray ayaa la sheegay in aysan ka fogeyn xarunta madaxtooyada Hirshabelle, waxaana xarunta degan madaxda ugu sareysa maamulka.
Magaalada Jowhar waxaa maalintii shalay booqday ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaaliya Xassan Cali Kheyre oo dhagaxdhiggay mashaariic hormarinneed.
Ilaa iyo hadda ma jiro wax faah faahin ah ka soo baxay laamaha amniga maamulka Hirshabeeelle iyo guud ahaanba saraakiisha ciidamada dowladda Soomaaliya oo la xiriira weerarrka xalay dhacay.
UN 16ka Oktoobar 2018 Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha ee dowlada federaalka Soomaaliya ayaa ka hadashay guusha ay Soomaaliya kasoo hoysay Qaramada Midoobay kadib markii Soomaaliya loo doortay in ay xubin ka noqoto Golaha Xuquuqda Aadanaha ee QM, Marwo Deeqa Yaasin Xaaji Yusuf oo ah Wasiirada Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha oo war murtiyeed rasmi ah maanta soo saartay kasoo ay kaga hadleyso xubinnimada Soomaaliya ee Golaha Xuquuqda Aadana ee QM ayaa tiri “tani waa guul taariikhiya oo soo celinaysa go’aamadii iyo hankii ay Soomaaliya ku lahayd bulshadda aduunka dhexdeeda kuwaasoo ku hawlan horumarinta xuquuqda aadanaha aduunka oo idil”. Waxay kaloo muujinaysaa kalsoonida, aaminaada iyo taageerada ay dadkeena iyo hogaankeena siinayaan shaqadeyna iyo sidoo kale aqoonsiga iyo u hiilinta bulshada caalamka ee ku aadan dadaalkeena aan ku dooneyno in aan ahaano dal kor uqaada oo difaaca xuquuqda aadanaha, ayay ku dartay Marwo Deeqa Yaasin oo dhawaan safar shaqo ku tagtay xarumaha QM ee ku yaala magaalooyinka ee Geneva iyo New York si ay u xaqiijiso xubinnimada golahan.
Ka mid noqoshada Soomaaliya oo ah go’aan ay madaxda sare ee dowlada si wadajir ah u qaateen ayaa waxaa sida weyn ugu dadaalay Wasiir Deeqa Yaasin iyo Danjiraha Soomaaliya u fadhiya xarunta QM ee New York, danjire Abuukar Daahir Cusmaan (Abuukar Baale).
Danjire Abuukar Baale oo ah shaqsi saameyn weyn ku dhex leh danjirayaasha dalalka caalamka u fadhiya QM iyo madaxda sare ee QM ayaa la sheegay in uu juhdi weyn ku bixiyay sidii uu ugu qancin lahaa dalalka caalamka in ay Soomaaliya u codeeyaan, halka Wasiir Deeqa Yaasin muujisay sida ay dowlada federaalka uga go’an tahay in ay kasoo dhalaasho doorkeeda xubinnimo ee Golaha Xuquuqda Aadanaha.
“Kamid noqoshadda xubinimada golaha xuquuqda aadanaha ee QM waxay faa’iido toos ah iyo mid dadbanba u tahay dadkeena iyo dalkeena siyaabo badan. Xukuumaddeenu waxay muujisay ballanqaad ah in ay fuliso waajibaadkeeda iyada oo la raacayo nidaamka Xuquuqda Aadanaha ee Caalamiga ah” ayay sheegtay Wasiirada Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha.
Ka mid noqoshada golaha xuquuqda aadanaha ee QM ayaa dowlada Soomaaliya usoo hooyay sumcad muujineyso in Soomaaliya ay kusoo laabatay fagaarayaasha caalamka ee go’aanada lagu gaaro balse dalalka xubnaha ka ah golaha xuquuqda aadanaha ayaa waxaa saaran waajib ka weyn kan kaasaran dalalka aan xubnaha ka aheyn golaha ayaga oo laga doonayo in ay si taxadar leh u dhowraan xuquuqda aadanaha, ayadoo dalka Burundi oo hadda xubin ka ah Golaha Xuquuqda Aadanaha QM uu ku dhowyahay in laga saaro maadaama loo heysto gabood falo ka dhan ah xuquuqda aadanaha, uuna ka hor yimid qaraaryada kasoo baxa golaha ee dalkooda quseeya.
Muqdisho 16ka Oktoobar 2018 Guddoonka Golaha Aqalka sare iyo Guddiga joogtada ah ee Golaha ayaa si wada jir ah maanta xarunta Golaha Aqalka sare ugu qaabilay Wafdi ka socday Midowga Yurub oo uu hoggaaminayey agaasimaha Guud ee Iskaashiga Caalamiga iyo Horumarinta Midowga Yurub Mr Stefano Manservisi
Turkiga 16ka Oktoobar 2018 Warar dheeraad ah ayaa waxa uu wali kasoo baxayaa dil la sheegay in loo geystay Weriyaha u dhashay dalka Sacuudiga ee lagu magacaabi jiray Jamal Khashoggi.
Dilka Jamal Khashoggi ayaa ka dhex dhacay gudaha Qunsuliyada Sacuudiga ee Turkiga, waxaana lasoo sheegayaa in maalinta uu dhacaayay dilka la fasaxay gabi ahaan howlwadeenada Qunsuliyada.
Howlwadeenada Qunsuliyada ayaa xiligaa laga mamnuucay in amar la’aan ay soo galaan xarunta oo ay ka soctay howlgalka lagu dilaayay Jamal Khashoggi.
Warar kala duwan oo saaka ay daabacayaan Jaraa’idyada kasoo baxa dalka Sacuudiga ayaa qoraaya in boqortooyada ay maanta si rasmi ah u shaacin doonto dilka Jamal Khashoggi.
Sacuudiga 16ka Oktoobar 2018 Dowlada Sacuudiga ayaa laga dalbaday in xabsiyada dalkaasi ay kasii deyso muwaadin u dhashay dalka Qatar oo la waayay bishii May ee sanadkii la soo dhaafay.
Sacuudiga ayaa shaqsigaasi la sheegay inay ku riday xabsi dhulka hoostii oo ilaa iyo hadda lagu la’ yahay nolol iyo geeri.
Hay’adda The Doha-based National Human Rights Committee ayaa sheegtay in Sacuudiga ay muwaadinkaasi u geysteen dhibaatooyin ka muuqda jirkiisa, hase yeeshee laga doonayo inay sii deyso.
Hay’addu waxa ay intaa raacisay in Sacuudiga ay dusha saaran doonto maqnaashaha Seddex ruux kale oo isla dalkaasi u dhashay. Ali bin Samikh al-Marri, oo ah Gudoomiyaha hey’adan oo warqad uu u diray waaxda QM u qaabilsan xuquuqda aadanaha ayaa ugu baaqay in baaritaan lagu sameeyo arintaan.
Ali bin Samikh al-Marri, waxa uu suuragal ku sheegay in muwaadinka Qadriyanka ah iyo Seddexda kale mr hore la dilay, waaba haddii ay dhacdo in wali ay kusii jiraan xabsiga hoose.
Dhinaca kale, Mr. Ali bin Samikh al-Marri ayaa ku celcelshay in si dhaba loo baaro suuragalnimada inay noolyihiin afarta Muwaadin oo aan dib loo arag.
https://www.youtube.com/watch?time_continue=50&v=2i5eJWgsZ4w
WARARKA MAANTA 15ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre u toogan ladahay ninkuu sida xaq-darada u dilay Wasiir Mudane Cabaas Siraaji? Maxay Midowga Yurub ay horay ugu siin weysay $ 2.5 bilyankii ay #Brussels ugu ballanqaaday Dowladdii Soomaaliya ee uu hoggaaminayey #Dumu-Jadiid Mudane Xassan Shiikh Maxamuud? Mase Ma Midowga Yurub ma siin kartaa lacag Dowladda Wada Dadban ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre oo musuqmaasuqeeda iyo beenteedba ay ka wada soo horjeedsadeen Dowlad Gobaleedyada dalka? Yaa been loo sheegi karaa nimankan Midowga Yurub ka socda waxay u yimaadeen Soomaaliya sidii ay magaca Soomaaliya lacag u qaadan lahaayeen sidii ay horay u caadaysteen? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Mise waxaa is-casili doona Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Illaahayoow Soomaaliya ka badbaadi khaa’imiintan midba qorshaha nooc kale isticmaalaya?
Minneapolis 15ka Oktoobar 2018 Gabdhahan oo la waayay habeenimadii Jimcaha ayaa la sheegay in ugu danbeyntii meydkoodii laga helay Haro ku taalla duleedka magaalada Chaska ee gobolka Minnesota, iyadoo gabdhaha mid laga dhex helay maydkeeda gudaha gaariga gabadha kalena biyaha dhexdooda. Wararku waxaa ay sheegayaan in gaari ay wateen labadan Gabdhood sida la sheegay uu ku dhacay Haro ku taalla duleedka magaalada Chaska, iyada oo si deg deg ah aysan u helin gargaarkii loogu tala galay, kadib markay waceen telefoonka gargaarka dagdaga ama 911 ayuu markiiba go’ay sida uu sheegay taliyaha booliiska Chaska oo xalay fiidkii shir jaraaid qabtay.Waxaa lagu kala magacaabi jiray Zeynab Cabdalla iyo Bushra Cabdi waxayna labadoodu ahaayeen 19 jiro dugsiga sare ka baxay sanadkii hore, lama oga waxa ka danbeysay in gaariga uu halkaa ka dhaco waxaa socda baaritaan la xiriira sababta geeridooda keentay.
Muqdisho 15ka Oktoobar 2018 Qof Soomaali ah oo ka mid ah qoyska gabdhaha geeriyooday ayaa VOA u sheegay in gabdhahan ay ahaayeen kuwa ka qalin jabiyay dugsiga sare, islamarkaana shaqeysta, ilaa haddana aysan qabin tuhun ah in gabdhaha loo hanjabay, wuxuuna tilmaamay inay ka war sugi doonaan baaritaanada booliska.
Soomaalida ku nool gobolka Minnesota ayaa aad uga murugooday dhacdadan, waxayna booliska ka dalbadeen in arrintan baaritaan dheeraad ah lagu sameeyo.
Muqdisho 15ka Oktoobar 2018 Madaxweynaha Dalka Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa kulamo Xog wareysi ah la qaatay Bulshada Qeybaha kala duwan Ee Magaalada Marka Cadeey ku dhaqan.
Waxa uu si gaar ah ula hadlay Madaxda Maamulkaasi iyo Shacabka isagoo kaga mahad celiyey gacanta ay siiyeen Ciidanka ka hor bilo oo Magaaladaas laga saaray Al Shabaab.
Madaxweyne Farmaajo oo Xalay ku hoyday Magaalada Marka isagoo la kulmay sidoo kale Waxgaradka Beelaha Habar gidir iyo Biyo Maal oo lix sano kudhawaad Colaadooda Magaaladaas ka jirtay.
Waxa uu ugu baaqay Madaxweynuhu inay ka fogaadaan Dagaal beeleed mar kale kusoo laabta Magaalada Marka Cadeey.
Sidaas si la mid ah Ayuu Madaxweynaha Dalka Mudane Farmaajo uu sheegay in Ciidanka Meliteriga loo baahan yahay dhexgalida Shacabka una dhimriyaan oo aysan ka dhigin mid ay iyagu ka cararaan.
Baydhabo 15ka Oktoobar 2018 Wararka inaga soo gaaraya Deegaanka Deynuunaay Ee Duleedka Magaalada Baydhabo ku yaalla waxaa ka soconaya Dagaal Xoogan oo udhaxeeya Al Shabaab iyo Ciidamada Dawlada oo ay wehlinayaan Ciidamada Koonfur Galbeed Soomaaliya.
Dagaalka ayaa ka dambeeyey markii Saaka Aroortii weerar culus ku qaadeen Al Shabaab Deegaankaasi Fadhiisimo Ciidanku degganaayeen.
Al Shabaab ayaa waxay Idaacadooda ka sheegteen in dagaalka sidii loo qorsheeyey udhacay welina Rasaas culus la maqlayo.
Laamaha Amniga Ee Deegaankaasi kusugan waxa la haleeli la’yahay Taleefoonadooda isgaarsiinta ayaana aad u adag in la helo.
Reer Miyigii degganaa Deynuunaay waxaa ay dareemayaan Cabsi maadaama dagaalku yahay mid Culus.
Weli Khasaaraha lama sheegi karo inta uu la eg yahay,iyadoo weli Xabadu tahay mid labada dhianc is weydaarsanayaan
Dowlad Goba;eedla Somaliland 15ka Oktoobar 2018 awac oo la filayo in Itoobiya isticmaasho, wuxuu sheegay in xidhiidhka wanaagsanaadanay ee Itoobiya iyo Ereteriya uu u arko talaabo wanaagsan, “Waxaanu u aragnaa talaabo togan.” Ayuu yidhi Madaxweynuhu isagoo raaciyay, “Itoobiya waxay badeecadaheedu u baahantahay in ka badan 10 dekeadood.” Ayuu yidhi Madaxweynaha Somaliland.
Wargeysku wuxuu soo xigtay hadal uu u sheegay agaasimaha DP world Sultaan Axmed Bin Suleyman oo ahaa in saddexda dhinac ee ku heshiiyay maalgashiga dekedda Berbera uu mid waliba bixin doono saamiga ku soo hagaagay ee casriyaynta iyo baalaadhinta dekedda Berbera. DP world ayaa leh 51% oo ah saamiga ugu badan, Somaliland ayaa leh 30%, halka ay Itoobiya leedahay 19%.
Wejigan koowaad ee balaadhinta dekedda Berbera oo ah 400 oo mitir waxa ku baxaya lacag ah 101 milyan dollar ah. Somaliland ma bixin doonto wax lacag ah maadaama oo ay leedahay dekedda, halka ay DP world bixin doonto inta ku soo hagaagta, Itoobiya ayaa iyaduan marka loo eego saamigeeda 19% waxa ay lacagtan balaadhinta dekedda Berbera bixin doontaa 19.9 milyan dollarMadaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi Cabdi, ayaa sheegay inaanay Soomaaliya xaq u lahayn inay soo farogeliso arrimaha Somaliland, waxaanu sheegay in Somaliland tahay qaran ka madaxbanaan Soomaaliya.
Sida uu shalay baahiyay Wargeyska The Reporter ee ka soo baxa magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya, Madaxweyne Biixi waxa ay saxaafadii ajaanibka ahayd weydiisay mucaaradada ay dawladda Soomaaliya kala hortimid mashruuca maalgashiga dekedda Berbera eeDP world, ayaa wuxuu Madaxweynuhu yidhi, “Soomaaliya ma soo farogelin karto hawlaha horumarinta dekedeyada. Xaq uma laha. Waxaanu nahay qaran madaxbanaan, waxaanu nahay laba dal.”
Madaxweyne Biixi oo la weydiiyay xidhiidhka isbedelay ee Itoobiya iyo Ereteriya iyo suurtogalnimada tartan ay dekedda Berbera la galaan dekedaha Ereteriya ee Casab iyo Mus
Reer Galbeedka 15ka Oktoobar 2018 War qoraal ah oo si wada jir ah uga soo baxay Wadamada Mareykanka, Britain, Jarmalka iyo Faransiiska ayaa waxaa boqortooyada Sacuudiga loogu baaqay in si deg deg ah looga jawaab celsho khaarijinta la tuhunsan yahay ee Jamal Khashoggi.
Qoraalka wadamadani ayaa waxaa Hay’adaha amaanka boqortooyada looga dalbaday inay la imaadan cadeymo lagu qanci karo inaan la khaarijin Jamal Khashoggi oo la helay macluumaad muujinkara in lagu dhex dilay gudaha Qunsuliyada Sacuudiga ee Istanbuul.
Wadamadani waxa ay tilmaameen in ay doonayaan in la kala cadeeyo maqnaashaha Jamal Khashoggi oo la waayay labadii bishan, iyadoo sidoo kale boqortooyada looga dalbaday inay meesha ka saran qarinta kiiska.
Qoraalka oo ahaa mid mideysan ayaa waxaa lagu yiri “Sacuudiga waxaanu ka dooneynaa jawaab degdeg ah, waxaanu heynaa cadeymo balse diyaar uma nihin inaan ka hordhacno jawaabta boqortooyada”
Muqdisho 15ka Oktoobar 2018 Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay (SRSG) u qaabilsan Soomaaliya, Nicholas Haysom, ayaa muujiyay sida uu u garab taaganyahay dhibbanayaasha qaraxii ismiidaaminta ahaa ee lagu baaba’ay ee sannad ka hor ka dhacay bartamada magaalada Muqdisho. Ergeyga Gaarka ah ayaa sidaa sheegay mar uu maanta ka hadlay xaflad koobnayd oo lagu qabtay xarunta weyn ee Qaramada Midoobay ee caasimadda Soomaaliya.
Qaraxa waxaa ku dhintay ugu yaraan 587 qof, wuxuuna ahaa weerarkii argagaxi ee ugu dhimashada badnaa ee abid ka dhaca Afrika oo loo adeegsado walxaha qarxa (IEDs). Dad kale oo gaaraya 316 qof ayaa ku dhaawacantay qaraxa, waxaana dadka ku dhintay ka mid ahaa xubin ka mid ah shaqaalaha Barnaamijka Horumarinta Qaramada Midoobay, Faiza Sheekh Maxamuud.
“Anngoo maalintan xusuusanayna dadkii geeriyooday, waxaan ugu baaqayaa xoogagga kooxaxa xagjirka ah inay ka haraan inay walxaha qarxa hub ahaan ugu adeegsadaan dagaalka fallaago,” ayuu yiri Mudane. Haysom. “Weerarrada qaraxyada oo aan loo meeldayin awgood, sida caadada ah dhibbanayaashu inta badan waa dad rayid ah oo aan waxba galabsan — oo isugu jira rag, haween iyo carruur. Ma jirto wax ujeeddo siyaasadeed ah oo weligeed lagu gaari karo dil aan loo meeldayin oo loo geysto dad rayid ah.”
Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ayaa sidoo kale amaanay adkeysiga dadka Soomaaliyeed, wuxuuna garowsaday sida uu u sii socdo oo aan marnaba istaageynin horumarka uu dalku ku tallaabsanayo si uu u gaaro nabad iyo barwaaqo inkastoo ay jiraan dhacdooyin argagaxiso.
“Waxaan murugada la wadaageynaa dhibbanayaasha qaraxa oo noloshooda isbedel aan laga soo waaqsan karin ka soo gaaray dhacdooyinkii 14kii Oktoobar 2017,” ayuu yiri Mudane. Haysom. “Waxaan u rajeynayaa iyaga iyo ehelladooda ee ay jecelyihiin inay yeeshaan adkeysi ay uga bogsadaan dhaawacyada jirka iyo kuwa maskaxda ee uu reebay weerarkan foosha xun.”
https://www.youtube.com/watch?v=FvPqWVQ2M2s
WARARKA MAANTA 14ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta uu isku-casilay Taliyaha Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka G/Sare Dr. Xuseen Cismaan Xuseen? Maxuuse qaban karaa Taliyaha ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka Mr. Fahad Yaasiin oo ay dowladda Kenya u haysato been-abuur uu ku sameeyey shirciyada dalka Kenya oo si khaldan ku qaatay? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Mise Meeqo taliyayaal ayeey dowladda wada dadban magacaawday intii xilka xukuummadda hayey khaa’inul waddan Raysak Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Ma suurogal baa qof xil qaran gudan waayeey inuu xil maamul wax ka qaban karo? Maxayse Dowladda Wada Dadban u diidan tahay ragga qaar inay u tartamaan xilka Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed ayadoo saxiibada raggaas qaar laga dhigay taliyayaal sar-sare oo ka dhex shaqeeya laamaha amniga dalka? Yaa Argagixiso ah? Yaase aan argagixiso ahayn? Maxay ku kala duwan yihiin Shiikh Mukhtaar Roboow Iyo Zakariye Hirsi oo hadda taliye sare ka ah Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Maxuuse u aamusan tahay Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal inuu khaladaadka xukuummadda si sharciga waafaqsan loo la xisaabtamo? Yaa maant Ummadda Soomaaliyeed ka qarin kara runta?
Muqdisho 14ka Oktoobar 2018 Waxaa maanta magaalada Muqdisho soo gaaray wafdi ka socda Wasaaradda Gaashaandhigga dowladda Qatar, iyagoo kulamo la leh Madaxda Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya iyo taliska ciidamada xoogga dalka. Sida ay sheegayaan wararka Wafdigan ayaa markii ay soo gaareen magaalada Muqdisho loo galbiyay Xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga.
Lama shaacin ujeedada socdaalka wafdigan iyo cida hoggaamineysa inta, iyadoo ammaankooda si aad ah loo adkeeyay.
Dowladda Qatar ayaa ka mid ah dowladaha taageera dowladda Soomaaliya, waxaa horay Muqdisho u yimid wafuud kala duwan, iyadoo horay Qatar balan-qaaday mashaariic kala duwan oo aan weli la fulin.
Baydhabo 14ka Oktoobar 2018 Wararka ka imanaya magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay ayaa sheegaya in qaraxyo is xigxigay ka dhaceen maqribnimadii caawa magaalada, iyadoo qarax hore lagu weeraray hotel lagu magacaabo Bilan. Qaraxa labaad oo ahaa mid uu fuliyay qof naftii-hure ah ayaa lagu qaaday Maxaaqi lagu magacaabo Bader oo ku taala bartamaha magaalada.
Wariye ku sugan magaalada Baydhabo ayaa sheegay in ilaa afar ruux oo dhamaantood shacab ahaa uu ku dhintay qarxa oo hore ee ka dhacay Hotel Bilan oo loo adeegsaday Ban gacmeed.
Ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa gaaray goobaha ay qaraxyadu ka dhaceen, lamana iyaga oo halkaa ka bilaabay howlgalo amniga lagu xaqiijinayo.
Magaalada Baydhabo kuma badna qarax-yada, hasse ahaatee dhowr jeer oo hore sidan oo kale waxaa uga dhacay weeraro Ismiidaamin ahaa oo galaafta nolasho dad badan oo shacab ah.
Baydhabo 14ka Oktoobar 2018 War goor dhaw soo baxaya ayaa sheegaya in Xusseen Cismaan Xusseen goor dhaw iska casilay xilkii taliyaha hay’adda Nabad-sugida iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya.
Qoraal la soo dhiggay bogga Twitter-ka hay’adda NISA ayaa lagu sheegay in taliyaha uu isku casilay arrimo isaga u gaar ah oo aan faah faahin guud laga bixin, isaga oo warqadiisa is casilaada la wadaagay madaxda ugu sareysa dalka.
Hasse ahaatee warar goor hore oo maanta ah soo baxay ayaa sheegaya in taliyuhu ka mid noqonayo musharixiinta u taagan xilka madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed, maalmaha soo socda uu u anbabixin doono magaalada Baydhabo si uu halkaa uga bilaabo ololihiisa doorasho.
Hitshabelle State 14ka Oktoobar 2018 Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka maamulka Hirshabeelle ayaa waxa ay eedeeyn u jeediyeen qaar kamid ah odayaasha dhaqanka ku nool Magaalada Jowhar ee Caasimada Hirshabeelle. Xildhibaan Maxamed Bashiir Qaasim (Daqare) oo kamid ah Xildhibaanada Baarlamaanka Hirshabeelle ayaa Odayaasha dhaqanka Jowhar ku eedeeyay inay hadalo aan wanaagsaneyn aysan kula hadlin Xildhibaanada, kadib markii ay mooshin ka keeneen Madaxweynaha Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare
Sidoo kale waxa uu sheegay in odayaasha dhaqanka ay aheyd in si wanaagsan inoogu hambalyeeyaan markii la xaliyay Mooshinka ka dhanka ahaa Maxamed Cabdi Waare,isla markaana xal laga gaaray.
Xildhibaanada Baarlamaanka maamulka Hirshabeelle ayaa tilmaamay in Madaxda hirshabeelle ,dowlada dhexe iyo xildhibaanada in horumarka la dhowro,isla markaana laga qeyb qaato nabadgalyada deegaanada Hirshabeelle.
Dhawaan ayeyd aheyd markii xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka Hirshabeelle ay mooshinn ka gudbiyeen Madaxweyne Waare,balse xal laga gaaray Mooshinkaasi.
Muqdisho State 14ka Oktoobar 2018 Laba iyo toban Askari oo soo faarujiyay aagga Dhanaane ayaa loo soo xiray ka bixid aag dagaal iyo amardiido ay ku samaayeen Abaanduulaha Ciidamada Xoogga Dalka kowdii bishii sideedaad ee sanadkan.
Askartan ayaa ka soo baxay aagga Dhanaane ee gobolka Shabeelaha Hoose halkaasi oo ay ku qornaayeen, waxaana sagaal kamid ah ay wada ahaayeen isku difaac halka Saddexda kale ay iyana ka soo baxeen gooba kale oo ka tirsan aagagga dagaalka ee gobolka Shabeelaha Hoose.
23-ka bishii sagaalaad ee sanadkan ayay Xafiiska Xeer Ilaalinta Ciidamada Qalabka Sida dalbadeen in la muddeeyo dacwad qaadista eedda loo heysto 12-kan askari ee ah amar diidada iyo ka bixid aagga dagaal ee Dhanaane, waxaana maalin kadib codsiga Xeer Ilaalinta loo ballamay in la qaado Maxkamadeynta 12-kan Askari.
Qareenada u doodayay eedeysanayaasha ayaa ka hor sheegay garsoorka in la siiyo fursad kale oo ay dib ugu noqdaan goobihii ay ka soo baxeen maadaama markii hore iyaga ay ahaayeen kuwa qeybta ka ahaa xureeynta goobaha ay ka soo baxeen.
Garsoorayaasha oo ka baaraan degayay nuxurka dacwadda, doodda dhinacyada xeer ilaalinta iyo qareenada, ka falciladda jawaabaha ay ka bixiyeen eedeysanayaasha fadhiga maxkamadda ayaa ugu dambeyn go’aan ku gaaray in dhammaantood si wada jir ah loogu xukumo min Shansano oo xabsi Ciidan ah, sida uu u sheegay dhammaan dhinacyacda goob joogga u ahaa fadhiga Maxkamadda Gaashaanle Dhexe Xasan Cabdiraxmaan Aadan Wabiyow.
https://www.youtube.com/watch?v=paAVvwC9GCk&t=35s
WARARKA MAANTA 13ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Meeqo taliyayaal nabadsugidda ah ama xoogga dalka ayuu Madaxweyne Mudane Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” badalay in ka yar laba sanno? Yaa waaye Raysal Wasaare soo socda? Maxay tahay sababta uu u rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inay dad badan oo Ururka Al-Shabaab xilal sar-sare laga siiyo laamaha amniga taasoo shacabka Soomaaliyeed iyo beesha caalamka ay shaki weyn ka qabaan arrintan oo kaliftay inay beesha caalamka aysan wax dhaqaallo ah siin dowladda wada dadban iyo xukuummaddeed dadban ee fashilantay? Maxayse Ummadda Soomaaliyeed 78% u rabaan inuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo shaqada ka cayriyo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” iyo dhammaan dadka horay jagooyin sare uga soo qabtay ururka argagixisadda Al-Shabaab haddii kale xilka iska-casilo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaamo? Yaa shacabka been u sheegi kara maanta? Yaa iibsanaya Kawaanka Kalluunka/Mallayga ee buuqa ka taagan yahay? Maxay tahay sababra uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u shaaciyey inuu madaxweynaha Soomaaliya u tartami doono 2020ka asagoo muddo labo sanno ah ku fashilmay xilka Raysal Wasaarenimadda dalka oo xukuummadiisii wada noqotay musuqmaasuq joogta ah? Illaahay ha idinka qabto sida aad ugu ciyaaraysaan Shacabka Soomaaliyeed iyo waddankooda!. Maxay dalka Turkiga Iyo adduunka oo dhan ay ugu dhagan yihiin boqortooyadda Sacuudiga oo Suxufi u dhashay aan la aqoon waxa ay ku sameeyeen ilaa iyo hadda nolol iyo geeri?
Muqdisho 13ka Oktoobar 2018 Dowladda Soomaaliya ayaa markii ugu horeysay ka mid noqtay Golaha Xuquuqul Insaanka Qaramada Midoobey sida ay warbaahinta u faah faahisay safiirka Soomaaliya u joogta xarunta Qaramada Midoobey ee Xuquuqda Aadanaha ee magaalada Geneva Faadumo Cabdullaahi Insaaniya.
18 waddan ayaa laga soo xushay qaaradda Afrika, Aasiya, Yurub, Latin America iyo galbeedka Yurub.
Doorasho ka dhacday xarunta Qaramada Midoobey ee New York Soomaaliya waxaa heshay codad gaaraya 170 cod guud ahaan marka la eego marka la eego 193 codeeyayaal.
Danjire Fadumo ayaa sharaxday muhiimada ay Soomaaliya u leedahay xubinnimada waxaana ay tiri’’ Marka ugu horeysa Soomaaliya waligeed kama aysan mid noqon Golaha Xuquuqul Insaanka Qaramada Miidoobey taas waa inoo farxad in aan ku soo biirno, marka labaad madal aad qeyb ka tahay oo aad go’aankii dhinacaaga ka gaareyso oo cod aad leedahay wey ka duwan tahay meel laguu fadhiyo oo go’aankii lagu gaarayo’’ ayeey tiri tiri safiir Faadumo.
Soomaaliya ayaa ka dhaxtartantay dalal kale oo Afrikaan ah si ay u hesho kursi, Burkina Faso, Cameroon, Eritrea iyo Togo, waxaana Soomaaliya lagu doortay cod aqlabiyad leh oo ah 170 cod oo ka qeyb ah 193 codeeyeyaal.
Bahrain, Cameroon, Eritrea iyo Phillipines ayaa ka mid ah xubnaha uu ka dhashay muranka ugu badan ee la doortay.
Xubinnimadan Soomaaliya ayaa timid dadaal muddo dheerba soo jiitamayay oo loo galay sidii ay Soomaaliya uga mid noqon laheyd Golaha Xuquuqul Insaanka Qaramada Midoobey, iyadoo ugu danbeyntiina ku soo baxday cod aqlabiyad ah.
Hiiraan 13ka Oktoobar 2018 Ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa howlgalka midowga Africa AMISOM ayaa shaaciyay howlgal lagu furayo jidad muhiim u ah gargaarka Bani’aadannimo deegaanno ka tirsan gobolka Hiiraan. Gaar ahaan jidadka leysku furayo ayaa isku xira degmooyinka Beledweyne iyo Jalalaqsi oo adag tahay xiligan in leysaga gudbo, waxaana howlgalkan uu muhiim u yahay sidii sahyada gargaarka loo gaarsiin lahaa dadka u baahan. Madaxweynaha Hirshabeelle Maxamed Cabdi Waare ayaa horay u sheegay dhawaan in ciidamada Soomaaliya ay ka kala bilaabeen howgallo Baladweyne iyo Balcad, waxa uuna xusay in ay isugu imaan doonaan deegaanka Fiidow.
Golaha Hiiraan ayaa ka mid ah deegaannada ay go’doomiyeen xoogagga Al-shabaab oo caqabad ku ah isku socodka degmooyinka ay maamusho dowladda Soomaaliya.
Galmudug State 13ka Oktoobar 2018 Wararka naga soo gaaraya magaalada Dhuusa-Mareeb ee gobolka Galguduud ayaa sheegay uu soo ifbaxayo khilaaf xooggan oo ka taagan magacaabista xubno Gole Wasiiro cusub oo Galmudug yeelato. Wararku waxaa ay sheegayaa in xildhibaanno ka gadooday habka magacaabista Golaha cusub ee Wasiirradda Galmudug qorsheynayaa in ay baarlamaanka horgeeyaan mooshin ka dhan ah madaxweyne Xaaf, kaddib markii ay ogaadeen in aysan ka soo dhax muuqan doonin xubnaha cusub ee la magacaabayo. Amaanka magaalada Dhuusa-Mareeb ayaa la sheegay in ay siweyn loo adkeeyaym, iyadoo laga cabsi qabo in ay rabashado sababaan magacaabista xubnaha cuusb ee Golaha Wasiirradda.
Madaxweyne Xaaf ayaa la sheegay in arintan uu la tashi xoog leh kala sameeyay labada mas’uul ee ugu awooda badan leh magaalada Dhuusa-Mareeb Sheekh Maxamed Shaakir iyo Macalin Maxamuud,.
Laakiin waxaa jira xubno kale oo ka tirsanaa maamulkii hore ee Ahlu Sunna kuna biiray Galmudug oo hadda ka biyo diidan sida madaxweyne Xaaf u soo xushay Golihiisa Wasiirrrada.
Saacadaha soo socda ayaa lagu waddaa in la shaaciyo liiska iyo magac-yada Wasiirradda cusub ee Galmudug oo siweyn isha loogu wada hayo.
Muqdisho 3ka Oktoobar 2018 Safiirka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee Dalka Itoobiya, Mudane Cali Shariif Axmed, ayaa nuqul ka mid ah warqadaha aqoonsiga danjiranimo u gudbiyay Wasiirka Arrimaha Dibadda, Mudane Dr. Workneh Gebeyehu.
Kulanka oo diiradda lagu saaray xoojinta xiriirka laba geesoodka, ayaa Wasiirka Arrimaha Dibadda Itoobiya waxa uu sheegay in ay jirto yididiillo lagu xoojinayo xiriirka laba geesoodka ee u dhexeeya laba dal ee walaalaha ah ee leh taariikh fog si looga dhabeeyo rabitaanka labada shacab ee Soomaali iyo Itoobiya.
Dhankiisa, Danjire Cali Shariif ayaa boggaadiyay xiriirka xooggan ee ka dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya iyo rabitaanka guud ee labada dhinac ee lagu qoto dheereynayo xiriirka iyo iskaashiga oo dhinacyo kasta leh.
Mudane Cali Shariif ayaa sidoo kale gudbiyay farriin salaan ah uu ka siday Wasiirka Arrimaha Dibadda, Xukuumadda iyo dhammaan hey’adaha dowladda oo ku socotay Dowladda iyo Shacabka Itoobiya.
WARARKA MAANTA 11ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa waaye Raysal Wasaare soo socda? Maxay shaqaalaha Garoonka u sameeyeen shaqo joojin? Maxay tahay sababta uu u rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inay dad badan oo Ururka Al-Shabaab xilal sar-sare laga siiyo laamaha amniga taasoo shacabka Soomaaliyeed iyo beesha caalamka ay shaki weyn ka qabaan arrintan oo kaliftay inay beesha caalamka aysan wax dhaqaallo ah siin dowladda wada dadban iyo xukuummaddeed dadban ee fashilantay? Maxayse Ummadda Soomaaliyeed 78% u rabaan inuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo shaqada ka cayriyo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” iyo dhammaan dadka horay jagooyin sare uga soo qabtay ururka argagixisadda Al-Shabaab haddii kale xilka iska-casilo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaamo? Yaa shacabka been u sheegi kara maanta? Yaa iibsanaya Kawaanka Kalluunka/Mallayga ee buuqa ka taagan yahay? Maxay tahay sababra uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u shaaciyey inuu madaxweynaha Soomaaliya u tartami doono 2020ka asagoo muddo labo sanno ah ku fashilmay xilka Raysal Wasaarenimadda dalka oo xukuummadiisii wada noqotay musuqmaasuq joogta ah? Illaahay ha idinka qabto sida aad ugu ciyaaraysaan Shacabka Soomaaliyeed iyo waddankooda!. Maxay dalka Turkiga Iyo adduunka oo dhan ay ugu dhagan yihiin boqortooyadda Sacuudiga oo Suxufi u dhashay aan la aqoon waxa ay ku sameeyeen ilaa iyo hadda nolol iyo geeri?
Sacuudiga 11ka Oktoobar 2018 Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa maalintii Saddexaad booqasho rasmi ah ku jooga dalka Boqortooyada Sacuudiga, isaga oo kulamo kala duwan halkaa kula leh madaxda ugu sareysa dalkaasi oo uu ka mid yahay Boqor, Salmaan binu Cabdulcasiis.War Qoraal ah oo ka soo baxay xafiiska ra’iisal wasaare Kheyre ayaa lagu sheegay ‘’Ra’iisul wasaare Khayre iyo Boqor Salmaan waxey ka wada hadleen xoojinta xiriirka laba geesoodka ah ee Soomaaliya iyo Sucuudiga, iskaashiga dhinacyada amniga, dhaqaalaha iyo siyaasadda”.
Waxaa kale oo qoraalka lagu sheegay in Khayre uu sidoo kale kulamo la qaadanayo madaxda Bangiga horumarinta Islaamka, oo ay ka wada hadlayaan horumarka dhaqaalaha Soomaaliya, iyo “maal-gelinta iyo dib-u-habaynta ballaaran ee lagu sameeyay hannaanka maamulka maaliyadda dalka”.
Ra’iisal wasaaraha iyo wafdiga la socda waxaa Muqdisho ka qaaday Talladadii todobaadkan diyaarad qaas ah oo uga timid dalka Sacuudiga.
Muqdisho 11da Oktoobar 2018 Qoraal la soo dhiggay Bogga Twitter-ka hay’adda Sirdoonka iyo nabad-sugida dowladda Soomaaliya NISA ayaa lagu sheegay in howlgal qorsheysan oo laga sameeyay garoonka Aadan Cadde lagu soo qabtay shabakad isku xiran oo ka shaqeysata sameynta dollar-ka. Qoraalka ayaa lagu sheegay in labo ka mid ah kooxdan gacanta lagu dhiggay kuwa kalana lagu raadjoogo, iyadoo horay dowladda dhaqida dollarka iyo farsameyntiis-ba u aqoosatay faldanbiyeed aad u weyn.
Shabakadan ayeey NISA sheegtay in ay ku xirnaayeen xildhibaan ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya oo la sheegay in uu u fududeyn jiray galida garoonka diyaaradaha, laakiin lama sheegin magaca xildhibaanka oo macluumaadkiisa loo gudbiyay sida ku cad qoraalka hay’addaha amniga.
“Ciidamada ammaanka garoonka Aadan Cade ee Muqdisho waxay gacanta ku dhigeen shabakad ka shaqaysa fal-dambiyeedka lacag dhiqida iyo samaynta Dollar been abuur ah, waxaana gacanta lagu hayaa laba ka mid ah shabakadaas, kuwa kalana waa lagu daba jiraa”.
Ma’aha markii ugu horeysay oo ay dowladda Soomaaliya qabto rag sameey-nayay dollar false ah oo dadka lagu qaldo, laakiin marka hore aan waxba ka duwaneyn kan rasmiga ah ee wax lagu kala iibsado.
Sacuudiga 11ka Oktoobar 2018 Ra’iisul wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali khayre ayaa kulan la qaatay Wasiirka Arrimaha dibadda Boqortooyada Sacuudiga Adel bin Ahmed Al-Jubeir.
Kulanka oo ka dhacay qasriga ra’iisul wasaaruhu ka deganyahay magaalada Riyaad ayaa horudhac u ahaa kulan uu ra’iisul wasaaraha XFS uu yeelanayo madaxda sare ee boqortooyada Saudi Arabia.
Kulanka ay wada qaaateen ra’iisul Wasaare Xasan Cali Khayre iyo wasiirka arrimaha dibadda Boqortooyada Sacuudiga ayaa waxaaa goob joog ka ahaa Wasiirrada arrimaha dibada Axmed Ciisa Cawad iyo Wasiirka Warfaafinta xukuummadda Federaalka Soomaaliya Daahir Maxamuud Geelle.
Buuyweyn 11ka Oktoobar 2018 Qaraxa koowaad oo ahaa miinada nooca dhulka lagu aaso ee meelaha fog laga hago, ayaa lala eegtay gaari ay wateen Ciidanka Jabuuti ee qeybta ka ah Amisom, Ciidanka la qarxiyay waxey marayeen deegaanka Buurweyn oo dhanka koofureed 35km uga toosan magaalada Buula barde.
Qaraxa oo jugtiisa laga maqlay qeybo badan oo kamid ah magaalada, ayaa burburiyay gaari kamid ah kuwa Gaashaaman oo ay wateen Ciidanka Amisom, Gaariga la beegsaday waxaa ku xirnaa qalabka miinooyinka baara.
Sidoo kale, qarax, waxaa gelinkii danbe ee shalay Jalalaqsi lagula eegtay Ciidamo Itoobiyaan ah, Ciidanka waxaa lagu helay wado laami ah oo ku socdaalayeen.
Qaraxa oo xooganaa, ayaa burburiyay gaari Uuraal ah oo ay wateen Ciidanka Itoobiya, Gaarigaas, ayaa ahaa mid kamid ah kuwa lagu dabaulo Ciidamada.
Shabaab oo sheegtay masuuliyada labadaasi qarax, waxey sheegteen iney khasaare lixaad leh ku gaarsiiyeen Ciidamada Amisom, Shabaab waxey kaloo sheegteen iney burbur gaarsiiyeen gaadiidka ay qaraxyada la eegteen.
https://www.youtube.com/watch?v=iT5GczjyTtA
WARARKA MAANTA 10ka Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Ma waxuu qarin karaa musuqmaasuqa shirkadda Soma Oil and Gas Mr. Kheyre ee uu rabay inuu u fududeeyo sidii ay ku dhici lahaayeen khayraadka dambeeciga ah ee Soomaaliya? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxay tahay sabata uu Wasiirka Warfaafinta Mr. Daahir Geele u rabo inuu iscasilo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo oo uu kashifay inay fashilantay dowlMaxay tahay sababta uu Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudwne Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u tagay dalka Sacuudiga oo horay ay uga diideen inuu xiriirka u jaro dalka #Qatar iyo dalka #Turkey? Ma dalka Qatar ayaa bixin weysay deeqdii ballanqaadka ahayd ee $ 200 milyan? Miise Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudwne Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ayaa hadda waxuu ogaaday inay Sacuudiga ay ka adkaan rabto Qatar? Maxay tahay sababta amniga Muqdisho faraha uga baxay? Maxuu qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudwne Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo muddo laba sanno aysan xukuummadiisa wax dhaqaalo ah ka helin beesha caalamka? Maxuu yahay mooshin soo socda? Yaa Soomaaliya madaxweyne ka noqon doona labada sanno ee soo socta? Maxay Dowladda uga hadli ladahay dagaalka u dhexeeya Maamulka Somaliland Iyo Maamulka Puntland kuwaasoo isku-dul haysta Maamulka Khaatumo? Maxayse labada aqal kan hoose iyo kan sare uga wada aamusan yihiin inay si deg deg ah u joojiyaan dagaalka labada Dowlad Gobaleed ee kala ah Maamulka Somaliland Iyo Maamulka Puntland? Yaa runta qarin kara maanta?
Muqdisho 10ka October 2018 Xildhibaannada Golaha Shacabka Soomaaliya ayaa maanta magaalada Muqdisho ku yeelanaya kulan qeyb ka ah kulamo is daba –jooga oo maalmihii aynu soo dhaafnayba ay ku lahaayeen xarunta Golaha Shacabka. Kulanka oo uu shir guddoomin doono guddoomiyaha golaha shacabka Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan ayaa ajandihiisa wuxuu yahay xisaab xirka misaaniyadda dowladda 2017.
Dooddihii ugu danbeeyay ee xildhibaannada ayaa lagu eegay hidise sharciyeedyo dhowr ah oo hore yaala Golaha Shacabka, waxaana hortaga golaha mas’uuliyiin ka tirsan xukuumadda oo ay wasiirro ka mid ahaayeen.
Ciidamada booliska Soomaaliya ee qaabilsan ilaalinta xarunta golaha shacabka ayaa waxa ay xireen aagga xarunta golaha shacabka, waxayna gaadiidka u diidayaan wadooyinka xarunta baarlamaanka.
Cadaado 10ka Oktoobar 2018 Guddoomiyihii hore ee xilka laga qaaday ee Baarlamaanka Galmudug Cali Gacal Casir laakiin ka biyo diidan xil ka qaadistiisa ayaa sheegay in magaalada Cadaado ay ku dooranayaan sida uu hadalka u dhigay madaxweyne cusub oo yeelanayo maamulka Galmudug.Maalintii shalay ayeey aheyd markii degmada Dhuusa-Mareeb lagu doortay guddoomiye uu yeelanayo baarlamaanka Galmudug oo loo doortay Ismaaciil Cabdulle Axmed, kaddib markii xilka laga qaaday Cali Gacal Casir.
Laakiin Cali Gacal Casir oo ku sugan degmada Cadaado ayaa sheegay in ay diyaar-garoow ugu jiraan doorashada madaxweyne cusub oo uu yeesho maamulka Galmudug, madaama ayuu yiri horay xilka looga qaaday madaxweynaha Xaaf.
Sidoo kale Cali Gacal Casir ayaa intaa ku daray in la soo buuxin doono kursiga guddoomiye ku-xigeenka baarlamaanka.
Wuxuu sheegay in arintan loo saaray guddi doorasho kuwaa oo laga sugayo ayuu yiri in ay ku dhawaaqaan xiligan doorashada madaxweynaha Galmudug.
Warkan ka soo yeeray Cadaado ayaa u muuqda mid sii murjinaya khilaafkii markii hore-ba jiray, waxaana arintan walaac xoog leh ka muujinaya dowladda Soomaaliya oo u aragta mid bur bur iyo kala tag u keeni karta guud ahaan-ba maamul gobolleedka Galmudug.
Muqdisho 10ka Oktoobar 2018 Guddoomiyaha Aqalka sare Cabdi Xaashi Cabdilaahi ayaa xafiiskiisa ku qaabilay Ergayga cusub ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya Nicholas Haysom.
Nicholas Haysom Wakiilka Cusub ee Qaramada Midoobay ee Somaaliya ayaa dhawaan soo gaaray Magaalada Muqdisho,isagoona xilka la wareegay Wakiilkii hore ee Qaramada Midoobay ee Arrimaha Soomaaliya Michael Keating.
Kulanka ayaa ka dhacay xarunta Aqalka Sare, waxaana looga hadlay sidii loo dardargelin Wada shaqeynta Aqalka Sare iyo Xafiiska Qaramada Midoobey ee Soomaaliya.
Maraykanka 10ka Oktoobar 2018 Madaxweyne Donald Trump ayaa aqbalay istiqaaladda danjiraha Maraykanka ee Qaramada Midoobay Nikki Haley.
Waxaanu xafiiskiisa Oval Office ugu sheegay warfidiyeenka in ay xilka wareejin doonto dhamaadka sannadkan, ka dib “shaqo aad loogu bogay” oo ay qabatay.
saga oo ay la fadhido xafiiska haweenaydan ahaan jirtay badhasaabkii hore ee gobolka South Carolina ayuu madaxweynuhu sheegay in ay xil kale ka qaban karto xukuumadiisa oo waxa uu yidhi “xilkaad doonto dooro”.
Haley waxa xilka danjiraha Maraykanka ee Qaramada Midoobay loo ansixiyey bishii Jeeniweri ee 2017-kii.
Trump wuxu sheegay in Haley ay lix bilood ka hor u sheegtay in ay doonayso inay xilka muddo ka nasato.
Jubbaland State 10ka Oktoobar 2018 Taliska ciidanka ilaalada Madaxtooyada Dowlad Goboleedka Jubbaland ayaa soo saaray Dufcadii Afaraad oo si gaara loogu tababaray ka Hortaga Cadwoga, waxaana ciidamadan cusub ay soo bandhigeen Dhoolatus ay ku muujinayaan Tababarkooda.
Maamulka Jubbaland ayaa dadaal ugu jira sare u qaadida Tayadda iyo Aqoonta ciidammada kala duwan, waxaana Cutubkan tababarka loo soo xiray loo tababaray hubka culus iyo ka hortaga cadowga ilaalinta Madaxda iyo Xaaladaha deg dega.
Dhamme Axmed Bashiir Dhaga cade oo kamid ah Tababarayaasha soo saaray ciidankan gaarka ah ayaa sheegay ay wax badan kusoo kordhin doonaan Amniga, lana sii wadi doono Tababarada la siiyo Ciidammada Qalabka sida ee Jubbaland
http://www.somaoilandgas.com/resignation-hassan-khaire-appointment-prime-minister-somalia/
WARARKA MAANTA 7ta Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa argagixiiso ah? Yaa Al-Shabaab ah? Yaa maanta qarin kara in qaar ka mid ah xildhibaannadda Dowladda Wada Dadban ee shaqalaysiisay rag badan oo katirsan Ururka Argagixisadda Al-Shabaab inay u doodayaan in Madaxii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Roobow Abu-Mansuur u tartamo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxuu $ 11 million ugu qorsheeyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” xilalka ka tuuro Madaxweynayaasha Dowlad Gobaleedyadda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo qof ayaa u tartami doonta Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Jubbaland? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Hirshabelle? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Galmudug? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Puntland? Yaa is-casili doona Raysal Wasaaraha ama Madaxweynaha? Maxay tahay sababta Wasaaradda Amniga Qaranka inay soo saarto warqad lagu xayirayo inuu Madaxii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Roobow Abu-Mansuur gelin tartanka Jaggadda Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed ayadoo isla wasaaraddaas amniga ay shaqooyin iyo jaggooyin waaweyn uga dhiibtay rag horay xilaal uga soo qabtay Ururka Al-Shabaab inay si caadi ah uga hawl galaan Laamaha Amniga? Yaa been loo sheegaa? Ummadda Soomaaliyeed waxay maanta ogtahay sida Al-Shabaab Iyo Dowladda Dadban isla shaqeeyaan isla-markaasna ay beesha caalamka diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee khiyaano qaran?
Baydhabo 7ta Oktoobar 2018 Magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay waxaa galinkii danbe ee shalay gaaray taliyaha hay’adda Nabad-sugida iyo Sirdoonka Soomaaliya Xusseen Cismaan Xusseen oo ay wehliyeen mas’uuliyiin ka soo jeeda maamulka Koonfur Galbeed.
Taliyaha ayaa xalay kulan la qaatay musharax Mukhtaar Rooboow Cali Abuu-Mansuur oo ka mid ah siyaasiyiinta isku soo taagay qabashada xilka madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed Soomaaliya.
Lama oga waxyaabaha ay ka wada hadleen taliyaha iyo Mukhtaar Rooboow, hasse ahaatee warar hoose oo soo baxaya ayaa sheegay in lagu war-galiyay Mukhtaar in uu u hoggaasamo go’aanka Wasaarradda Amniga ee looga mamnuucay in uu ka mid noqdo musharixiinta u taagan xilka Maalintii shalay khudbad uu ka jeediyay Mukhtaar munaasabad lagu soo bandhiggayay qorshihiisa Mustaqbalka haddii uu xilkan ku guuleysto ayuu sheegay in mar walba uu tixgalinayo rabitaanka shacabka Koonfur Galbeed.
Ilo xog ogaal ah ayaa sheegay suurtagalnimada in Mukhtaar Rooboow uu soo gaaro magaalada Muqdisho, xili wali taageerayaashiisu ay sii wadaan Ololihiisa doorasho.
Waa musharaxa ugu saameynta badan waqtigan guud ahaan marka la eego siyaasiyiinta isku soo taagay doorashada dhawaan la filayo in ay ka dhacdo Baydhabo.
Go’aanka dowladda ay ku joojisay musharaxnimadiisa waxaa siweyn uga soo horjeestay xildhibaanno iyo mas’uuliyiin ka tirsan dowladda oo dhinaca kale dalbaday in dowladdu dib uga laabato go’aanka ay ka gaartay musaharaxa.
Marayskanka 7ta Oktoobar 2018 Senatka Mareykanka ayaa gelinkii dambe ee Sabtidii ansixiyay Brett Kavanaugh in uu noqdo garsoore ka tirsan maxkamadda sare ee Mareykanka, kadib isbuucyo hareeyay noloshiisa eedeymo la xiriira kufsi iyo in uu yahay qof xanaaq badan.
50 senator, oo mid kaliya uu Dimuqraaddi ka yahay, ayaa ku codeeyay ‘Haa,’ halka 48 senator oo wada Dimuqraaddi ahna ay ‘Maya’ ku codeeyeen.
Quburrada ka faallooda siyaasadda, ayaa sheegaya in magacaabista Kavanaugh ee madaxweyne Donald Trump uu u xushey shaqada maxkamadda sare ay maxkamadda sare ka dhigi doonto mid ay ku bataan garsoorrada muxaafadka ah.
Kavanaugh, ayaa ah 53 jir, waxana shaqada loo igmaday ay tahay mid uu joogi karo inta noloshiisa ka dhiman.
Kavanaugh ayaa baddalaya garsoore Anthony Kennedy, oo dhawaan howl-gab ka noqdey howsha shaqada.
Xigasho/VOA
Muqdisho 7ta Oktoobar 2018 Xiisad ayaa Maaanta ka taagan xarunta dhexe ee xisbiga Kulmiye ku leeyahay magaalada Hargeysa – sida aannu wararka ku helayno. Xiisadan taagan ayaa timid kadib markii guddoomiyihii golaha dhexe ee xisbigaasi Jaamac Ismaaciil Cige Jaamac Shabeel oo xilka laga qaaday dhawaan xarunta xisbiga laga hor istaagay. Jaamac Shabeel ayaa xubnaha golaha dhexe ee xisbigaasi ugu baaqay dhawaan markii xilka laga qaaday in ay kulan deg deg ah iskugu yimaadaan maalinimada sabtida si ay uga arrinsadaan mustaqbalka xisbiga oo uu sheegay in uu meel adag haatan maraayo.
Brazil 7ta Oktoobar 2018 Dadka Brazail ayaa Axadda maanta ah waxaa ay u dareerayaan Doorasho ololeheedii uu dhiig ku daatay oo la beegsaday musharxiin badan oo ku hami weeynaa in ay kuraas hantaan.
Musharaxa midigta Fog oo ah Ninka ugu cad-cad Doorashadda Madaxtooyadda Jair Bolsonaro ayaa sheegay in uu la dagaalamayo Dambiyadda uuna hoos u dhigayo tirade sare ee Dadka la dilo.
Inta aysan Dadku u dhaqaqin Sanaadiiqda Codbixinta ayuu sheegay in Dowladdiisu ay gacanta ku adkeeyn doonto Ciqaabta ay mdanyihiin Dambiile yaaashu.
Marka la eego ra’yi aruurintii u dambeeysay, ku dhawaad 30% ayaa u codeeyn doona Jair Bolsonaro.
Dad tiro ahaan u dhow 150 million ayaa u qalma in ay codeeyaan Doorashadda Wadanka maanta ka dhaceeysa.
Ururka A;-Shabaab 7ta Oktoobar 2018 Xarakada Al-Shabaab ayaa digniin culus u diray Dalladaha Waxbarashada ee dalka, iyagoo ku eedeeyay inay wada shaqeyn toos ah la leeyihiin dowladda Federaalka Soomaaliya.
Afhayeenka Guud ee Al-Shabaab Sheekh Cali Dheere ayaa uga digay goobaha waxbarashada inay iska ilaaliyaan inay xiriir la sameeyaan dowladda Federaalka.
Waxaa uu sheegay inay ka war hayaan in manhajka cusub ee Waxabarshada ee dhowaan dowladda soo bandhigtay, kaasoo uu xusay inay ka hor imaaneyso Diinta Islaamka.
Cali Dheere ayaa sheegay in Hey’adda Qaramada Midoobey u qaabilsan Waxbarashada ee UNESCO ay faafineyso manhaj Waxbarasho oo khaldan, kaasoo ka ka hor imaanaya Diinta Islaamka, isagoo caddeeyay inay tallaabo adag ka qaadi doonaan.
Hadalka ka soo yeeray Afhayeenka Al-Shabaab ayaa ku soo beegmaya, iyadoo dhowaan dowladda la wareegto Iskuul, isla markaana la soo bandhigay Manhaj Waxbarasho oo ka bilaabanaya Dugsiyada Hoose illaa Dhexe
https://www.youtube.com/watch?v=VmWi1G2Y0Vk
WARARKA MAANTA 7ta Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa argagixiiso ah? Yaa Al-Shabaab ah? Yaa maanta qarin kara in qaar ka mid ah xildhibaannadda Dowladda Wada Dadban ee shaqalaysiisay rag badan oo katirsan Ururka Argagixisadda Al-Shabaab inay u doodayaan in Madaxii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Roobow Abu-Mansuur u tartamo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Maxuu $ 11 million ugu qorsheeyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” xilalka ka tuuro Madaxweynayaasha Dowlad Gobaleedyadda? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Meeqo qof ayaa u tartami doonta Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Jubbaland? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Hirshabelle? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Galmudug? Yaa noqon doona Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Puntland? Yaa is-casili doona Raysal Wasaaraha ama Madaxweynaha? Maxay tahay sababta Wasaaradda Amniga Qaranka inay soo saarto warqad lagu xayirayo inuu Madaxii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Shiikh Mukhtaar Roobow Abu-Mansuur gelin tartanka Jaggadda Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed ayadoo isla wasaaraddaas amniga ay shaqooyin iyo jaggooyin waaweyn uga dhiibtay rag horay xilaal uga soo qabtay Ururka Al-Shabaab inay si caadi ah uga hawl galaan Laamaha Amniga? Yaa been loo sheegaa? Ummadda Soomaaliyeed waxay maanta ogtahay sida Al-Shabaab Iyo Dowladda Dadban isla shaqeeyaan isla-markaasna ay beesha caalamka diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee khiyaano qaran?
Baydhabo 7ta Oktoobar 2018 Magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay waxaa galinkii danbe ee shalay gaaray taliyaha hay’adda Nabad-sugida iyo Sirdoonka Soomaaliya Xusseen Cismaan Xusseen oo ay wehliyeen mas’uuliyiin ka soo jeeda maamulka Koonfur Galbeed.
Taliyaha ayaa xalay kulan la qaatay musharax Mukhtaar Rooboow Cali Abuu-Mansuur oo ka mid ah siyaasiyiinta isku soo taagay qabashada xilka madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed Soomaaliya.
Lama oga waxyaabaha ay ka wada hadleen taliyaha iyo Mukhtaar Rooboow, hasse ahaatee warar hoose oo soo baxaya ayaa sheegay in lagu war-galiyay Mukhtaar in uu u hoggaasamo go’aanka Wasaarradda Amniga ee looga mamnuucay in uu ka mid noqdo musharixiinta u taagan xilka Maalintii shalay khudbad uu ka jeediyay Mukhtaar munaasabad lagu soo bandhiggayay qorshihiisa Mustaqbalka haddii uu xilkan ku guuleysto ayuu sheegay in mar walba uu tixgalinayo rabitaanka shacabka Koonfur Galbeed.
Ilo xog ogaal ah ayaa sheegay suurtagalnimada in Mukhtaar Rooboow uu soo gaaro magaalada Muqdisho, xili wali taageerayaashiisu ay sii wadaan Ololihiisa doorasho.
Waa musharaxa ugu saameynta badan waqtigan guud ahaan marka la eego siyaasiyiinta isku soo taagay doorashada dhawaan la filayo in ay ka dhacdo Baydhabo.
Go’aanka dowladda ay ku joojisay musharaxnimadiisa waxaa siweyn uga soo horjeestay xildhibaanno iyo mas’uuliyiin ka tirsan dowladda oo dhinaca kale dalbaday in dowladdu dib uga laabato go’aanka ay ka gaartay musaharaxa.
Marayskanka 7ta Oktoobar 2018 Senatka Mareykanka ayaa gelinkii dambe ee Sabtidii ansixiyay Brett Kavanaugh in uu noqdo garsoore ka tirsan maxkamadda sare ee Mareykanka, kadib isbuucyo hareeyay noloshiisa eedeymo la xiriira kufsi iyo in uu yahay qof xanaaq badan.
50 senator, oo mid kaliya uu Dimuqraaddi ka yahay, ayaa ku codeeyay ‘Haa,’ halka 48 senator oo wada Dimuqraaddi ahna ay ‘Maya’ ku codeeyeen.
Quburrada ka faallooda siyaasadda, ayaa sheegaya in magacaabista Kavanaugh ee madaxweyne Donald Trump uu u xushey shaqada maxkamadda sare ay maxkamadda sare ka dhigi doonto mid ay ku bataan garsoorrada muxaafadka ah.
Kavanaugh, ayaa ah 53 jir, waxana shaqada loo igmaday ay tahay mid uu joogi karo inta noloshiisa ka dhiman.
Kavanaugh ayaa baddalaya garsoore Anthony Kennedy, oo dhawaan howl-gab ka noqdey howsha shaqada.
Xigasho/VOA
Muqdisho 7ta Oktoobar 2018 Xiisad ayaa Maaanta ka taagan xarunta dhexe ee xisbiga Kulmiye ku leeyahay magaalada Hargeysa – sida aannu wararka ku helayno. Xiisadan taagan ayaa timid kadib markii guddoomiyihii golaha dhexe ee xisbigaasi Jaamac Ismaaciil Cige Jaamac Shabeel oo xilka laga qaaday dhawaan xarunta xisbiga laga hor istaagay. Jaamac Shabeel ayaa xubnaha golaha dhexe ee xisbigaasi ugu baaqay dhawaan markii xilka laga qaaday in ay kulan deg deg ah iskugu yimaadaan maalinimada sabtida si ay uga arrinsadaan mustaqbalka xisbiga oo uu sheegay in uu meel adag haatan maraayo.
Brazil 7ta Oktoobar 2018 Dadka Brazail ayaa Axadda maanta ah waxaa ay u dareerayaan Doorasho ololeheedii uu dhiig ku daatay oo la beegsaday musharxiin badan oo ku hami weeynaa in ay kuraas hantaan.
Musharaxa midigta Fog oo ah Ninka ugu cad-cad Doorashadda Madaxtooyadda Jair Bolsonaro ayaa sheegay in uu la dagaalamayo Dambiyadda uuna hoos u dhigayo tirade sare ee Dadka la dilo.
Inta aysan Dadku u dhaqaqin Sanaadiiqda Codbixinta ayuu sheegay in Dowladdiisu ay gacanta ku adkeeyn doonto Ciqaabta ay mdanyihiin Dambiile yaaashu.
Marka la eego ra’yi aruurintii u dambeeysay, ku dhawaad 30% ayaa u codeeyn doona Jair Bolsonaro.
Dad tiro ahaan u dhow 150 million ayaa u qalma in ay codeeyaan Doorashadda Wadanka maanta ka dhaceeysa.
Ururka A;-Shabaab 7ta Oktoobar 2018 Xarakada Al-Shabaab ayaa digniin culus u diray Dalladaha Waxbarashada ee dalka, iyagoo ku eedeeyay inay wada shaqeyn toos ah la leeyihiin dowladda Federaalka Soomaaliya.
Afhayeenka Guud ee Al-Shabaab Sheekh Cali Dheere ayaa uga digay goobaha waxbarashada inay iska ilaaliyaan inay xiriir la sameeyaan dowladda Federaalka.
Waxaa uu sheegay inay ka war hayaan in manhajka cusub ee Waxabarshada ee dhowaan dowladda soo bandhigtay, kaasoo uu xusay inay ka hor imaaneyso Diinta Islaamka.
Cali Dheere ayaa sheegay in Hey’adda Qaramada Midoobey u qaabilsan Waxbarashada ee UNESCO ay faafineyso manhaj Waxbarasho oo khaldan, kaasoo ka ka hor imaanaya Diinta Islaamka, isagoo caddeeyay inay tallaabo adag ka qaadi doonaan.
Hadalka ka soo yeeray Afhayeenka Al-Shabaab ayaa ku soo beegmaya, iyadoo dhowaan dowladda la wareegto Iskuul, isla markaana la soo bandhigay Manhaj Waxbarasho oo ka bilaabanaya Dugsiyada Hoose illaa Dhexe
WARARKA MAANTA 6ta Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa maanta qarin kara Dowladda #Qatar sida ay u xaalufiso xayaanka duur-joogta, dhirta Soomaaliya oo dhuxul uga sameeyo Madaxa Argagixisadda Soomaaliya u qaabilsan ee loo magacaabay Taliye ku-igeenka Hay’adda Nabadsugidda Mr. Fahad Yaasiin oo la wada ogyahay dembiyadda dadka, diinta iyo dalka uu ka galay? ? Maxuu $ 11 million ugu qorsheeyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” in si deg deg ah xilalka looga rido/tuuro Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Hirshabeelle Mudane Waare, Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Gamudug Mudane Xaaf, Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed Mudane Shariif, Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Jubbaland iyo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Puntland? Maxuuse Wasiirka Warfaafinta Dowladda Federaalka Mr. Daahir Maxmuud Geele u kashifay fashilka haysta Madaxweyne Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo 78.9% Ummadda Soomaaliyeed ay kala laabteen kalsoonida iyo taageeristiisa asagoo ka dhigay dowladdiisa mida ugu musuqmaasuqa badan? Maxuuse u raabaa in Duqa Magaalada Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobalka Eng. Yariisoow uu u qariyo fashilka xukuummadda khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” asagoo qas ka abuuraayo Maamulka Koonfur Galbeed Iyo Maamulka Hirshabeelle? Yaa maanta eunta ka qarin kara Ummadda Soomaaliyeed? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Mise waxaa is-casili doona Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas”? Maxayse beesha caalamka ugu diiday wax dhaqaallo inay si toos ah u siiso Dowladda Wada Dadban ee shaqalaysiisay Argagixisadda Al-Shabaab ayagoo hadda si hoose dhaqaallo u siiyey Madaxii hore ee Ururka Al-Shabaab Shiikh Muqtaar Roobow inuu u tartamo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed?
Nairobi 6ta Oktoobar 2018 Madaxda dowlad-gobolleedyada qaar ka mid ah ayaa ku sugan magaalada Nairobi ee xarunta dalka Kenya,halkaas oo ay kulamo ku qaadanayaan.
Madaxweynaha Puntland, Cabdiweli Gaas oo sidoo kale ah guddoomiyaha madasha wada-tashiga dowlad-gobolleedyada iyo labada madaxweyne ee Jubbaland iyo Koonfur-galbeed ayaa saddexdii maalin ee u dambeysay ku sugan magaalada Nairobi.
“Ilaa hadda ma jirin kulamo siyaasadeed ,balse wuxuu madaxweynaha kulamo la qaatay safiiro iyo madaxda hay’adaha caalamiga ah ee arrimaha Soomaaliya.” ayuu yiri sarkaal ka tirsan wafdiga madaxweynaha Jubbaland.
“Waa surtagal kulamo siyaasadeed inay dhacaan oo dabcan way kulmi doonan madaxda joogta Nairobi.” ayuu ku sii daray hadalkiisa sarkaalka la hadlay Hiiraan Online.
Hoggaamiyayaasha waxaa la filaya inuu ku soo biiro madaxweynaha dowlad-gobolleedka Galmudug,Axmed Ducaale Geelle(Xaaf) ,kaas oo la filayo inuu soo gaaro Nairobi.
Joogitaanka hoggaamiyayaasha dowlad-gobolleedyada ee magaalada Nairobi ayaa ku soo aadaya xilli kaliya afar maalin ay ka dhiman-tahay kulan ay ku ballameen inuu ka qabsoomo magaalada Garoowe ee xarunta Puntland, waxaana kulanka uu daba-socda shirarkii madasha wada-tashiga ee dowlad-gobolleedyada oo midkii u dambeeyay dhawaan lugu qabtay magaalada Kismaayo.
Mozanbiqye 6ta Oktoobar 2018 Taliyaha booliska dalka Mozambique Bernadino Rafael ayaa waxaa uu sheegay in 90 qof la dilay ku dhawaad 70 kalana ay dhaawacyo soo gaareen tan iyo markii urur Islaami ah uu sanadkii la soo dhaafay dalkaasi ka bilaabay inuu weerraro ka gaysto.
Kooxda Jihaadiyiinta dalka Mozambique ayaa argagax ku baahiyay waqooyiga dalka, oo waxa ay galeen tuulooyinka iyagoo sita mindiyo kuwaasi oo ay u adeegsanayeen qoor goynta dadka tuulooyinka.
Wararku waxaa ay sheegayaan in kooxdan gubeen ku dhawaad Kun guri sidoo kalana waxa ay weerareen xarumo boolis.
Waxaa loo yaqaanaa Al-Shabaab, balse ma cadda in ay xiriir la leeyihiin Al-Shabaab ka dagaalanta bariga Afrika oo ay isku magaca yihiin. Waxaana la aaminsayahay in ay malaayiin doolar ay ka heelan iibinta alwaaxa iyo macadanta.
Sanaddadii dambe ururo Islaamiyiin ah oo Al Qaeda xiriir la leh ayaa ka bilowday dalka Soomaaliya kuwaas oo markii dambe ku faafaay Kenya ilaa Tanzaaniya, waxaana macquul ah in ay soo gaareen dalka Mozambique.
Muqdisho 6ta Oktoobar 2018 Madaxweynaha dowlada Federaalka Soomaaliya Maxamed Cabdulaahi Farmaajo ayaa maanta lagu wadaa in uu booqdo saldhiga Milatari ee dowlada Turkiga ka furatay deegaanka Jaziira ee magaalada Muqdisho.
Amaanka wadooyinka isku xira saldhiga Milatari iyo Madaxtooyada Soomaaliya ayaa saakay aad loo adkeeyay, waxaana wadooyinka qaar lasoo dhigay ciidamo badan oo gaadiidka u diidaya in wadooyinkaasi maraan.
Madaxweynaha Soomaaliya ayaa lagu wadaa in tababar xerada Milatari ee Turkiga maamulaan uga furo dhalinyaro Soomaaliyeed oo ku biiray ciidanka xooga Soomaaliyeed, waxaa uu sidoo kale kormeeri doonaa qeybaha kala duwan ee saldhigaasi.
Turkiga ayaa magaalada Muqdisho ka furtay saldhiga Milatari ee ugu weyn ee ku leeyihiin meel ka baxsan dalkooda, waxaana saldhigan ku xareesan tababarna uga socdo ciidamo iyo saraakiil katirsan Milatariga Soomaaliya.
Ethiopia 6ta Oktoobar 2018 Shirweynaha 11-aad ee Isbahaysiga EPRDF ee haya talada dalka Itoobiya, ayaa maanta dib ugu doortay Ra’iisul-wasaare Abiy Axmed inuu sii ahaado Guddoomiyaha xisbal-xaakimka.
Siday faafisay Fana News, waxa kaloo shirweynahan dib loogu doortay Guddoomiye ku-xigeenka EPRDF Demeke Mekonnen oo ah Raiisul-wasaare ku-xigeenka dalkaas.
Warku wuxuu intaas ku daray in Ra’iisul-wasaare Abiy Axmed ay u coddeeyeen inuu noqdo Guddoomiyaha Isbahaysiga EPRDF 176 xubnood oo ka mid ah 177 ergay oo shirweynahan oo maanta la soo gabogabeeyey codkooda ka dhiibanayey.
EPRDF ayaa Guddoomiye xisbal-xaakimka iyo Raiisul-wasaaraha dalkaas u doortay Abiy Axmed bishii March ee sannadkan, ka dib markii uu iscasilay Guddoomiyihii hore Hailemariam Desalegn. Waxaanu Mr.Abiy ka hirgalayey Itoobiya isbeddelo waaweyn oo dhinaca siyaasadda ah.
Muqdisho 6ta Oktoobar 2018 Qaar ka mid ah xildhibaanada Baarlamaanka HIrshabelle ayaa caawa u gudbiyay guddoonka Baarlamaanka Hirshabelle mooshin ka dhan ah Madaxweynaha dowlad goboleedka Hirshabelle Maxamed Cabdi Waare.
GUddoonka Baarlamaanka ayaa aqbalay mooshinka laga gudbiyay Madaxweyne Waare. Mooshinkan ayaa sida la sheegay waxaa saxiixday inkabadan konton xildhibaan waxaana xildhibaanada saxiixay ay ku eedeeyeen Madaxweynaha Hirshabelle maxamed Cabdi Waare xil gudasho la’aan.
Nairobi 6ta Oktoobar 2018 Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Jubbaland mudane Axmed Maxamed Islaam oo safar ku jooga magaalada Nairobi ee xarunta dalka Kenaya aya kulamo gooni gooni la qaatey qaar kamid ah safiirada dalalka reer galbeedka u jooga dalkaas.
Axmed Madoobe ayaa Safiirada uu kulamada la qaatay waxaa ka mid ah Maraykanka, Sweden, Jarmalka iyo Canada.
Warbaahinta Jubbaland ayaa baahisay in kulamadan lagaga hadley xaalada Amni ee uu hadda dalku ku sugan yahay, Arrimaha Siyaasadda iyo Sidii loo sii ambaqaadi lahaa adeegyada horumarineed ee ay dowladahani ka taageeraana Jubbaland, Sidookalena lagawada shaqeeyo hoos u daadejinta maamulka si adeeg hufan loo wada gaarsiiyo bulshada gobolka.
Axmed Madoobe ayaa waxaa khilaaf adag uu kala dhexeeyaa dowlada Somalia, waxaana xeel dheerayaasha siyaasada ay rumeysan yihiin inuu isku dayayo beesha caalamka inuu ka dhaadhiciyo waxyaabaha keenay inuu xiriirka u jaro.
https://www.youtube.com/watch?v=XmgJzXq6F8U
WARARKA MAANTA 4ta Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa waaye Raysal Wasaare soo socda? Yaa waaye Madaxweynaha soo socda? Maxay shaqaalaha Garoonka u sameeyeen shaqo joojin? Maxay tahay sababta uu u rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inay dad badan oo Ururka Al0Shabaab xilal sar-sare laga siiyo laamaha amniga taasoo shacabka Soomaaliyeed iyo beesha caalamka ay shaki weyn ka qabaan arrintan oo kaliftay inay beesha caalamka aysan wax dhaqaallo ah siin dowladda wada dadban iyo xukuummaddeed dadban ee fashilantay? Maxayse Ummadda Soomaaliyeed 78% u rabaan inuu Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo shaqada ka cayriyo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” iyo dhammaan dadka horay jagooyin sare uga soo qabtay ururka argagixisadda Al-Shabaab haddii kale xilka iska-casilo Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaamo? Yaa shacabka been u sheegi kara maanta? Yaa iibsanaya Kawaanka Kalluunka/Mallayga ee buuqa ka taagan yahay? Maxay tahay sababra uu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u shaaciyey inuu madaxweynaha Soomaaliya u tartami doono 2020ka asagoo muddo labo sanno ah ku fashilmay xilka Raysal Wasaarenimadda dalka oo xukuummadiisii wada noqotay musuqmaasuq joogta ah? Illaahay ha idinka qabto sida aad ugu ciyaaraysaan Shacabka Soomaaliyeed iyo waddankooda!
Geneca 4da Oktoobar 2018 Wasiirka Arrimaha dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee Soomaaliya, Axmed Ciise Cawad ayaa kula kulmay magaalada Geneva ee dalka Switzerland guddoomiyaha hay’adda Qaxootiga u qaabilsan Qaramada Midoobey (UNHCR) Filippo Grandi, waxa uu kala hadlay barnaamijka dib ugu celinta dalka si iskeed ah qaxootiga Soomaaliyeed ee ku nool Kenya, Yemen iyo Liibiya.
Boqollaal Soomaali ah ayaa go’doon ku ah dalalka aan xasillooneyn ee Yemen iyo Liibiya, halka tiro kale oo muddo ku nooleyd xeryaha qaxootiga ee Kenya ay doonayaan inay dalkooda dib uga laabtaan.
Qorshaha dib u celinta qaxootiga Soomaaliya ayaa socday labadii sanno ee u dambeysay,waxaana qorshaha uu sababay kumannaan ruux inay dalka dib uga soo laabtaan,kulanka hadda ee Geneva ayaa sidoo kale looga dooday kaalmo u fidin degdeg ah oo lala gaaro qaxootiga kahor intaanan dalka dib loogu celin iyo kaddib.
Waxaa goobjoog u ahaa kulanka Ergeyga Joogtada ee Soomaaliya u qaabilsan Xarunta Qaramada Midoobey ee Geneva, Marwo Faadumo Cabdullahi Maxamuud (Insaaniya), Safiirka Soomaaliya ee waddamada la isku yiraahdo (Benelux) iyo xarunta Midowga Yurub ee Brussels Dr. Cali Siciid Faqi, Guddoomiyaha hay’adda Qaranka ee Arrimaha Qaxootiga iyo Barakacayaasha, Mudane Axmed Cabdikarim Nuur (Axmed-Daahir) iyo Ergeyga gaarka ee Soomaaliya ee Tahriibka iyo Xuquuqda Caruurta, Marwo Maryan Yaasiin Xaaji Yuusuf.
Riyaad 4da Oktoobar 2018Wasiirka Gaadiidka iyo duulista Hawada Soomaaliya, Maxamed Cabdullaahi Salaad (Oomaar) iyo dhiggiisa dalka Sacuudi Carabiya Nabeel Al Amoudi ayaa magaalada xarunta ah ee Riyadh ku kala saxiixdeen heshiis lagu xoojinayo wax wada qabsi dhinaca duulimaadyada labada dal ee Soomaaliya iyo Sacuudi Carabiya.
“Heshiiska wuxuu qayb ka yahay dadaallada aan ku raadinayno horumarinta duulimaadyada dalka.” ayuu yiri Oomaar.
Wasiirka Gaadiidka iyo duulista Hawada Soomaaliya, waxaa uu sidoo kale kulan gaar ah la qaatay madaxa shirkadda Saudi Airlines oo u sheegay inay isku afgarteen siddii khadka Soomaaliya loogu furi lahaa Saudi Airlines iyo iskaashi guud oo dhexmara.
Oomaar ayaa muddo toddobad ah oo u ku sugnaa dalka Sacuudi Carabiya , waxaa uu ka qaybgalay shirka wasiirrada Gaadiidka ee waddamada Carabta.Shirkaan ayaa waxa uu lahaa ahmiyad weyn oo ku aaddan horumarinta iyo iskaashiga waddamada Carabta ee dhinacyada gaadiidka Cirka,Dhulka iyo Duulista Hawada,waxaana gaba gabadii lagu aas’aasay urur ay ku mideysan yihiin waddamada Carabta.
Ururkaas ayaa ku howlgeli doono la socoshada nabadgelyadda hawada iyo gaadiidka Cirka,isla markaana doorweyn ka qaadan doona mideynta hannaanka amniga Gaadiidka hawada.
Muqdisho 4da Oktoobar 2018 Wasiirka Ganacsiga iyo Warshadaha Soomaaliya, Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa sheegay in Soomaaliya ay dibadda wax u dhoofin doonto,arrinta oo qayb ka ah dadaallada ay mar kale Soomaaliya ku dooneyso inay isku filnaato,sida u sheegay.
“Horumar ballaaran oo dhinaca Ganacsiga Soomaaliya ayaa jira iyo qorshooyin ay haatan wado Wasaaradda Ganacsiga oo lagu doonayo in dowladaha dariska iyo kuwa kalaba la is dhaafsado ganacsiga, maadaama dhulkeenu hodan yahay.”ayuu yiri Wasiir Maareeye oo warbixin siiyay Guddiga dhaqaalaha ee Aqalka Sare.
Toddobaadyo ka hor ayuu wasiirka sheegay in diyaaradaha qaadka ka soo qaada Kenya ay dalkaas u iibgeyn doonan kalluunka Soomaaliya, taas oo aan wali la arag.
Dowladda Soomaaliya ayaa wixii ka dambeeyay burburkii dowladda dhexe waxay ay ku tirsaneyd beesha caalamka oo miisaniyada dalka kabta,taas oo u sabab ah wali dowladda inaysan isku filnaan,maaddaama ay koobanyihiin ilaha dhaqaalaha,waana wax cusub haddii mar kale uu dalku billaabo in dibadda uu wax u dhoofiyo.
Muqdisho 4da Oktoobar 2018 Xiisad ka dhalatay shaqo ka eryid lagu sameeyay madaxa qeybta hagista diyaaradaha Garoonka Aadan cadde ayaa saameyn ku yeelatay maanta howlihii shaqo ee Garoonka.
Shaqaalaha Garoonka Diyaaradaha Aadan Cadde ee Magaalada Muqdisho, gaar ahaan qeybta kala hagista diyaaradaha (Marshal) ayaa ku dhaqaaqay shaqo joojin, kadib markii shaqadda laga eryay madixii qeybtaasi ninka lagu magacaabo Farxaan Black.Wararka ayaa sheegay in arrintan ay timid kadib markii shilal fudud ay ka dhaceen gudaha garoonka, ayna istaabteen labo diyaaradood, waxaana arrintan eedeeda dusha loo saaray madaxa hagista.shirkadda Turkiga ee gacanta ku heysa maamulka Garoonka Muqdisho ay shaqada ka ceyriso Farxaan Black taasoo keentay in Shaqaalaha qeybta hagista Garoonka Aadan Cadde oo gaaraya 10 qof ay la saftaan ninka madaxda u ahaa ee shaqada laga eryay, iyadoo sheegay inay ka tegayaan shaqada, waxayna wararku sheegayaan in shirkadda aysan wax debecsanaan ah u muujin.
shaqo joojintan oo soo bilaabatay shalay ayaa waxaa la sheegay iney ka dhalatay xaalad adag ka dib markii la waayey cid hagta dayuuradaha soo fadhiista garoonka, waxaana si kmg ah loogu dhiibay howshaas askari ka tirsan ciidanka AMISOM oo aan khibrad u laheyn shaqadaas
Shirkadda Favori LLC ee gacanta ku heysa garoonka Aadan cadde ayaa lagu eedeeyaa iney si qalafsan oo naxariis daro ah ula dhaqanto shaqaalaha Soomaalida ee hoos taga oo marar badan cabasho xoogan ka muujiyey, iyagoo taas bedelkeedna maamuusa shaqaalaha ajnabiga ah.
Jabuuti 4da Oktoobar 2018 Booliska dalka Jabuuti ayaa gacanta ku soo dhigay raga lagu eedeeyay inay ka dambeeyeen kufsi iyo dil loogu gaystay dalkaasi gabar yar oo 16 jir ah oo lagu magacaabo Mahado Daahir Shire.Waxaana la sheegay in gabadha maydkeeda laga helay gobolka Cali Sabiix ee waddanka Jabuuti, 25-tii bishii hore.Eedeeysanayaasha ayaa kasoo hor muuqday maxkamad ku taalla JabuutiXeer ilaaliyaha Jabuuti Ciid Axmed Ibraahim ayaa sheegay in baaritanno dheer kaddib dhammaan dadka lagu tuhunsan yahay dilka gabadha lasoo qabtay. Wuxuu sheegay in mid kamid ah dadka la qabtay uu booliska u sheegay inay iyagu kufsi , jirddil ay u gaysteen gabadha kaddibna ay u geeriyootay dhibaatadaasi isla markaasna raggan ay ku xireen xabsiga dhexe, waxaana Dhacdadan ay fajac iyo amakaag ku reebtay shacabka Jabuuti.
Somaliland 4da Oktoobar 2018 Kulamadii Usocoday Xisbiyada Mucaaradka Ah Iyo Maamulka Muuse Biixi Oo Lagu Kala Kacay +Xisbiga Mucaaradka Ah ee Ucid iyo Wadani Oo Ku Eedeeyay Muuse Biixi Inuu Burburisay Kulamadaa. Sida u sheegay Ku xigeenka Faysal Cali Waraabe waxaa uu Xisbiga Ucid Joojiyay Wada Shaqayntii ay lalahaayen Maamulka Muuse Biixi,
Ethiopia 4da Oktoobar 2018 Ra’iisalwasraaha da’da yar ee dalka Itoobiya Abiye Ahmed Cali ayaa waxa uu ugu baaqay madaxda maamul goboleedyada Itoobiya in ay wax ka qabtaan rabshadaha iyo dagaallada u dhexeeya qoomiyadaha qaar ee wada deggan.
Dagaallada u dhexeeya qoomiyadaha dalkaasi wada deggan ayaa waxa ay sababeen barakac xooggan.
Abey Axmed Cali ayaa difaacay isbadeellada uu sameeyay ee furfurnaanta siyaasadeed iyo soo afjariddaha kala dhexeeyay waddamada xuduudda la wadaaga Itoobiya gaar ahaan Ererteriya.
Ra’iisalwasaaraha ayaa hadalkan ka jeediyay khudbad uu maanta ka jeediyay shirka xisbiga EPRDF ee dalkaasi ka taliya.
Abey Ahmed ayaa ugu baaqay guud ahaan shacabka Itoobiya in ay ilaaliyaan midnimada iyo amniga guud ee dalka.
https://www.youtube.com/watch?v=5MU9jAkQNNk
WARARKA MAANTA 3da Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta uu u rabo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” inuu isku soo sharaxo Madaxweynaha Soomaaliya 2020 asagoo og musuqmaasuqa iyo cadaalad darradda ay xukuummaddiisa wado? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxay Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya Mudane Axmed Cade iyo wefdigiisa ka khaldamay ayagoo la hadlayey kuraas cidlo ah oo aan dad ku fadhin shirkii Qaramadda Midooway? Ma ogtihiin inuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” Iyo Wasiiradiisa aysan waxba ka war qabin inta shisheeye/ajinabi oo sirdoon ah kuwaasoo hawlo kala duwan ka dhex fyliya Soomaaliya? Maxay Dowladda Wada Dadban u diiday inay samayso Guddigga Garsoorka Iyo Hay’adda La-Dagaalanka Musuqmaasuqa? Maxay Midowga Culimadda Soomaaliyeed Iyo waxgaradka uga hadli layihiin caddaalad darradda ka jirta Muqdisho oo xuquuqdeed si cad loo duudsiiyey iyo inta kale ee dalkaba? Yaa Ummadda Soomaaliyeed been u sheegi kara? Maxayse muddo hal sanno iyo 8 bilood wax lacag oo shillin Soomaali ah u soo daabici ladahay Wasaaradda Maalliyadda? Beeni raad ma leh ee laba sanno waa dhammaanaysaa ee yaa madaxweyne ama raysal wasaare xilka ka qaadi doona mar haddii ay waxba ka qaban karin dhibka haysta Ummadda Soomaaliyeed? Ummadda Soomaaliyeed waa inay kacaan oo ay u kacaan sidii ay iskaga xorayn lahaayeen Dowladda Wada Dadban Iyo Shaqaalaha sar-sare ee ay Al-Shabaab ee ay dowladda Soomaaliya shaqada siisay? Yaa Ururka Argagixisadda Al-Shabaab hubka iyo dhaqaallaha siiya? Yaa maanta Ummadda Soomaaliyeed siri kara?
Muqdisho 3da Oktoobar 2018
Dowlada Mareykanka ayaa sheegtay in duqeyn Diyaaradahooda dagaalka ka fuliyeen duleedka magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubada Hoose ku dileen dagaalyahano katirsan Al Shabaab.
Maraykanka 3da Oktoobar 2018 Wasiirka Caafimaadka Dowladda Soomaaliya Dr.Fowsiya Abiikar Nuur ayaa kulan soo dhaweyn ah loogu qabtay magaaladda Minneapolis ee gobolka Minnesota,dadwayne isagu jiray dhaqaatiir,aqoonyahano, odayaal ,ururada haweenka, ardayda barata caafimaadka ayaa soo buuxiyey xaruntii lagu soo dhaweeynaayey Wasiir Fowzia.
Maraykanka 3da Oktoobar 2018 War qoraal ah oo kasoo baxay Taliska ciidamada Mareykanka Africa ee (Africom) ayaa lagu sheegay in shalay Duqeyn la beegsadeen dagaalyahano katirsan Al Shabaab oo ku sugnaa meel 40-km u jirta magaalada Kismaayo.
Taliska ciidamada Mareykanka Africa ayaa sheegay in duqeynta ay la beegsadeen dagaalyahanada Al Shabaab jawaab u aheyd weerar ay kusoo qaadeen fariisimo ciidamada Soomaaliya ku leeyihiin duleedka magaalada Kismaayo.
Mareykanka ayaa sheegay in duqeyntan ku dileen sagaal dagaalyahan oo katirsan Al Shabaab, waxaana taliska Mareykanka sheegeen in wax khasaaro ah duqeyntan uusan kasoo gaarin dad shacab ah.
Diyaaradaha dagaalka Mareykanka ayaa kordhiyay duqeymaha ay ka fulinayaan qeybo kamid ah Soomaaliya gaar ahaan deegaano ay maamulaan dagaalyahanada Al Shababa ee dagaalka kula jira dowlada Soomaaliya iyo xulufadeeda.
Dowlada Mareykanka ayaa sheegtay in duqeyn Diyaaradahooda dagaalka ka fuliyeen duleedka magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubada Hoose ku dileen dagaalyahano katirsan Al Shabaab.
War qoraal ah oo kasoo baxay Taliska ciidamada Mareykanka Africa ee (Africom) ayaa lagu sheegay in shalay Duqeyn la beegsadeen dagaalyahano katirsan Al Shabaab oo ku sugnaa meel 40-km u jirta magaalada Kismaayo.
Taliska ciidamada Mareykanka Africa ayaa sheegay in duqeynta ay la beegsadeen dagaalyahanada Al Shabaab jawaab u aheyd weerar ay kusoo qaadeen fariisimo ciidamada Soomaaliya ku leeyihiin duleedka magaalada Kismaayo.
Mareykanka ayaa sheegay in duqeyntan ku dileen sagaal dagaalyahan oo katirsan Al Shabaab, waxaana taliska Mareykanka sheegeen in wax khasaaro ah duqeyntan uusan kasoo gaarin dad shacab ah.
Diyaaradaha dagaalka Mareykanka ayaa kordhiyay duqeymaha ay ka fulinayaan qeybo kamid ah Soomaaliya gaar ahaan deegaano ay maamulaan dagaalyahanada Al Shababa ee dagaalka kula jira dowlada Soomaaliya iyo xulufadeeda.
Puntland 3da Oktoobar 2018 Guddoomiyihii hore ee gobolka Nugaal Cumar Cabdullaahi Faraweyne ayaa loo magacaabay xil cusb oo taliyenimo
Digreeto maanta ka soo baxday xafiiska Madaxweynaha Puntland Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa Cumar Cabdullaahi Faraweyne loogu magacaabay Taliyaha ciidanka kaydka Puntland.
Ciidamada keydka ayaa ah ciidamo beelaha Puntland keeneen oo boqolaal kamid ah ay hadda ku sugan yihiin deegaanka Tukaraq ee gobolka Sool oo ay ka jirto colaad u dhexaysa Puntland iyo aJabhda SNM
Cumar Cabdullaahi Faraweyne oo mar soo noqday Taliyha ciidamada madaxtooyada Puntland ayaa Madaxweyne Gaas Guddoomiyaha gobolka Nugaal ka qaaday 24-kii bishii hore ee September.
Madaxweyne Gaas ayaa muddooyinkii u dambeeyay magacaabay Taliyeyaal ku cusub Puntland oo ay kamid yihiin Taliyaha la dagaalanka mukhaadaraadka, Taliyaha Xasilinta Nugaal iyo Taliyaha ciidamada keydka.
Hoos ka akhriso digreetada
Xeer Madaxweyne Lr.135 October 2, 2018, kuna saabsan magacaabid Taliaya Ciidanka Kaydka ah ee Dowladda Puntland.
Madaxweynaha Dowladda Puntland.
Markuu Arkay: Dastuurka Dowladda Puntland
Markuu arkay: Aqoontiisa iyo waayo aragnimadiisa shaqo
Wuxuu Xeeriyey:
Waxaa G/Sare Cumar Cabdullaahi Maxamed (Cumr Fara-weyne ) loo magacaabay Taliyaha Ciidanka Kaydka ah ee Dowladda Puntland.
Xeerkani waxa uu dhaqan gelayaa markuu madaxweynuhu saxiixo wuuna saxiixay madaxweynuhu.
-DHAMMAAD-
3da Oktoobar 2018 Qaar kamid ah barlamaanka labada Gole EE maamulka SNM oo maanta La hadlay warbaahinta ayaa Ku hanjabay In Xabad ay Madaxa Kala Dhacayan Madaxweynaha Soomaaliya Farmaajo hadii uu Hargaysa Ka soo dago Isagoo Aan Aqoonsan maamulka SNM
https://www.youtube.com/watch?v=pAZL4eJA2xU
WARARKA MAANTA 1da Oktoobar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta ku kaliftay madaxweynihii hore ee xilka dalka ku fashilmay muddo 4 sanno ah #Damu-jadiid Mudane Xassan Shiikh Maxamuu inuu xisbiga Mudane Cabdilaaxi Shiikh Xassan inuu bililiqaysto? Yaa yaabin oo la yaabin xildhibaannada og inuu khaldan yahay madaxweynihii hore Mudane Xassan Shiikh Maxamuud? Meeqo lacag ayaad magaca qaranka ku xaday? Mise dadka ayaa wada waalan? Maxay muddo hal hanno iyo8 bil ugu fashilantay xukuummadda Soomaaliya inay samayn wayso Guddiigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalka Musuqmaasuqa? Yaa iibinaaya hantida dadweynaha ka wada dhaxaysa sida kawaanka kaluunka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta ay beesha caalamka muddo dhan hal sanno iyo 8 bilood ugu diiday inay wax dhaqaalo ah siiso xuukuummadda fashilantay ee shaqalaysay dad badan oo Al-Shabaab katirsan ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxay tahay sababta ay dowladda Soomaaliya ugu dhawaaqday Aroos Qaran si aan dadkii gubay ninkii la dilay ee wiilkii adeerka u ahaa aroosay gabarta loo dhisay Aroos Qaran? Maxay tahay macnaha Aroos Qaran? Fashilka Dowladda Wada Dadban iyo ragga la wada shaqaysanaaya Ururka Argagixisadda sida Taliye Ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Mujrim Fahad Xaaji Yaasiin iyo ragga uu ka keenay xagga Ururka Al-Shabaab kuwaasoo ka wada shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Yaa been loo sheegaa?,Maxaase ay Dowladda Wada Dadban weli u fulin la dahay xukummadda dilka ee ay Maxkammadda riday ee dadkii lagu caddeeyey inay dad kale si bareer ah u dileen? Yaa runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaraha soo socda? Yaa xafiis walba fadhiya?
Muqdisho Oktoobar 1da 2018 Wakalada caalamiga ah ee Indian Ocean ee dalka Faransiiska ayaa cadadkeedii u dambeeyay ee Jimcihii waxay daabacday warbixin ay ku sheegtay in wasiirka maaliyadda Somaliland Yuusuf Maxamed Cabdi uu wada hadalo qarsoodi ah la yeeshay dhigiisa Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Bayle iyo masuuliyiin kale oo ka trisan madaxda dawladda Soomaaliya.
Warbixintan oo uu beeniyay wasiirka maalilyadda Somaliland Yuusuf Maxamed Cabdi, ayaa waxay sheegtay inaanu Madaxweyne Biixi ka warqabin wada hadaladaas oo ay Indian Ocean News ku tilmaantay “Suurtagalnimada in la iswaafajiyo dakhligooda cashuurta iyo qaabdhismeedka nidaamkooda maaliyadeed si loo buuxiyo shuruudaha baanka adduunka iyo sanduuqa lacagta adduunka (IMF) iyo si ay dib ugu qiimeeyaan deymahooda iyo siinta deymaha.” Ayay tidhi warbixinta oo intaas raacisay “Hindisahani waxa uu dawladda Federaalka Soomaaliya u ogolaanayaa in ay qayb deyntaas ka mid ah u cayinto/siiso Somaliland, laakiin waxaa ku xidhan shardi ah in marka hore heshiis adag oo siyaasi ah la gaadho (Soomaaliya iyo Somaliland).”
Indian Ocean, waxay sheegtay in wada hadaladan uu Wasiirka maaliyadda Somaliland la yeeshay madaxda dawladda Soomaaliya aanu ku wargelin Madaxweynihiisa Muuse Biixi Cabdi. “Wada xaajoodka uu galay Yuusuf Maxamed Cabdi, waxa uu su’aal gelinayaa rabitaanka Hargeysa ee ah in ay ka madaxbannaanaato Muqdisho.” Ayay tidhi Indian Ocean warbixinta ay qortay
Puntland State Oktoobar 1da 2018 Dowladda Puntland ayaa qaaday tallaabo siweyn uga caraysiisay maamulkaSoomaaliland ee uu hogaamiyo Muuse Biixi Cabdi kadib markii ay gobolada Sool, Sanaag, Cayn iyo Togdheer ka fulisey qorshe Somaliland ka leexsatay.
Puntland ayaa deeqo waxbarasho bilaash ah siisay ardaday ka baxday dugsiyada sare ee goboladaasi, kadib markii xukuumadda Muuse Biixi ay lunsatay deeqo waxbarasho oo ay ku soo heshay ayna u leexisey gobolada kale.
Xukuumadda Muuse Biixi ayaa la sheegay inay musuq maasuq ku samaysay deeqihii waxbarashada loona leex saday deegaamo gaar ah iyo goobo khaas ah, taasi oo dadka shacabka ah ay siweyn uga caroodeen.
Deeqaha waxbarashada ee Puntland ayaa lagu saleeyaa kala saraynta ardayda, saami gaar ah oo la siiyo deegaamada laamiga ka durugsan iyo qaab lamid ah taasi oo fursad gaar ah siisay goboladaasi.
Muqdisho Oktoobar 1da 2018Ciidamada dowladda Soomaaliya iyo kuwa howlgalka midowga Africa AMISOM ayaa 24kii saac ee la soo dhaafay dhaqdhaqaaqyo militari oo ka dhan ah Al-shabaab ka waday qeybo ka mid ah gobolka Hiiraan
Ciidamada oo ku hubeysan gadiidka dagaalka ayaa shalay u dhaqaaqay dhinaca waddada isku xirta degmooyinka Beledweyne iyo Buula-burte ee gobolka Hiiraan, iyaga oo gaaray deegaanno markii hore ay gacanta ku hayeen xoogagga Al-shabaab.
Saraakiisha ciidamada dowladda ee howlgalkan hor kacaya ayaa warbaahinta u sheegay in ujeedadu tahay sidii Al-shabaab looga saari lahaa deegaannada ay maamulaan, islamarkaana dib loogu soo celin lahaa isku socodkii dadka iyo gaadiidka waddada isku xirtay Beledweyne iyo Buula-burte oo sanadihii ugu danbeeyay-ba aan la isticmaalin.
Ciidamada ayaa shalay gaaray deegaanno ay ka mid ahaayeen Baardheere, Beerxaanno, Tare-Jante iyo deegaanka Nuur Fanax oo dhamaantood ku teedsan waddada laamiga ah ee dhinaca Koonfur uga baxday magaalada Beledweyne.
Ma jiriin iska horimaadyo waaweyn oo la soo sheegay, hasse ahaatee dadka deegaannada howlgalkan laga sameeyay ayaa warbaahinta u sheegay in meelaha qaar Al-shabaab isku dayeen in ay is hortaagaan ciidamada iyaga oo ku ridayay rasaas aan badneyn.
Ujeedada howlgalkan ayaa lagu mineeyay sidii Al-shabaab looga saari lahaa deegaannada gacantooda wali ku sii harsan ee gobolka Hiiraan.
C/raxmaan Diini, Hiiraan Online
Kenya Oktoobar 1da 2018 iyaasiga mucaaridka ah ee laga doorto magaalada Gaarisa, Faarax Macallin ayaa ka hadlay dhibaatada ciidamada Kenya ee aan ka midka ahayn AMISOM ka wadaan Soomaaliya iyo gudaha Kenya.
Siyaasi Faarax ayaa sheegay in ciidamada Kenya ay dilal iyo gaboofallo ka dhan ah aadanaha ka wadaan gudaha dalka Kenya iyo Soomaaliya.
Waxaa uu Faarax tusaale u soo qaatay ciidan ka tirsan Kenya oo todobaadkan garaacay dad rayid ah sidoo kalena dab qabadsiiyay guryo ay dad rayid ah leeyihiin degaanka Daba City lagu magacaabo oo ka tirsan Mandheera.
Waxaa uu Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta ugu baaqay in uu wax ka qabto ciidanka Kenya ee labada dhinaba ku dhibaateeya dadka rayidka ah.
Faarax Macallin ayaa boggiisa twitter-ka uu ku leeyhaya ku sheegay in ciidanka Kenya ee aan ku jirin AMISOM ay bur buriyeen Siinka Isgaarsiinta Hormuud, waxaana uu madaxweynaha ugu baaqay in uu Magdhow ka bixiyo dhibaatada ciidanka Kenya ka wadaan gudaha laba
https://www.youtube.com/watch?v=ztK8kp4e5qI
WARARKA MAANTA 30ka September 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay muddo hal hanno iyo8 bil ugu fashilantay xukuummadda Soomaaliya inay samayn wayso Guddiigga Garsoorka Qaranka Iyo Hay’adda La-Dagaalka Musuqmaasuqa? Yaa iibinaaya hantida dadweynaha ka wada dhaxaysa sida kawaanka kaluunka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta ay beesha caalamka muddo dhan hal sanno iyo 8 bilood ugu diiday inay wax dhaqaalo ah siiso xuukuummadda fashilantay ee shaqalaysay dad badan oo Al-Shabaab katirsan ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxay tahay sababta ay dowladda Soomaaliya ugu dhawaaqday Aroos Qaran si aan dadkii gubay ninkii la dilay ee wiilkii adeerka u ahaa aroosay gabarta loo dhisay Aroos Qaran? Maxay tahay macnaha Aroos Qaran? Fashilka Dowladda Wada Dadban iyo ragga la wada shaqaysanaaya Ururka Argagixisadda sida Taliye Ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Mujrim Fahad Xaaji Yaasiin iyo ragga uu ka keenay xagga Ururka Al-Shabaab kuwaasoo ka wada shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Yaa been loo sheegaa?,Maxaase ay Dowladda Wada Dadban weli u fulin la dahay xukummadda dilka ee ay Maxkammadda riday ee dadkii lagu caddeeyey inay dad kale si bareer ah u dileen? Yaa runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaraha soo socda? Yaa xafiis walba fadhiya?
Khaatumo 30ka September 2018 Waxaa maanta xilka la wareegay Taliyaha cusub ee ciidamada ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya oo dhowaan xilkaasi loo magacaabay.
Taliyaha Ciidanka Xoogga dalka Sareeye Gaas Daahir Aadan Cilmi (Indha Qarshe) ayaa ka qeyb-galay Munaasabad uu xilka kula wareegayey taliyaha cusub ee loo magacabay Ururka 60-aad ee ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya taas oo lagu qabtay xarunta taliska Ururka 60-aad ee magaalada Muqdisho.
Taliyaha oo la hadlay saraakiisha, saraakiil,xigeenada, allifleyda iyo dableyda Ururka 60-aad ee ciidanka ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya, isagoona ku ammaanay shaqada ay u hayaan Bulshada iyo madaxda dalka.
“Ururkaan waxaa uu kamid yahay ururada ugu fiican Ciidanka Xoogga dalka, waxaan rabaa in miisaanka aad leedihiin aad sii muujisaan, waana idinku amaanayaa howshiina”ayuu yiri taliyaha.
Indho Qarshe ayaa sheegay in taliska Ciidanka xoogga dalka uu ku dadaali doono in la sii tayeeyo Ciidanka Ilaaladda Madaxtooyadda.
Ciidamada Ilaalada Madaxtooyadda ayaa lagu tilmaamaa Kuwa xooggan Ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed, waxaana inta badan ay helaan Fursado aysan helin Ciidanka kale.
Facebook 30ka September 2018 Shirkada Facebook ayaa sheegtay inay ogaadeen weerarkan Salaasadii lasoo dhaafay, kadib markii kooxo aan la aqoon ay si farsameysan u adeegsadeen qeybo kamid ah adeega Facebook iyagoo si qarsoon ulla degay xogta ama furaha in ka badan 50 milyan oo qof.
Facebook ayaa ku dooday inay Jimcihii shalay ay hagaajiyeen cilada ay ka faa’iideysteen kooxdan oo la sheegay inay la xariirto isbedalo Facebook ku sameeyey barnaamijooda filimaanta lagu shaaciyo oo ay cilado ku jiraan, kuwaasi oo u fududeeyey kooxahan inay helaan xogta loo yaqaan [Access tokens] oo qofka u fududeenaya inuu Facebook u furnaado muddo dheer isagoo aan u baahney inuu dib u geliyo furihiisa.
Inkastoo khubarada Facebook arrintan ogaadeen Salaasadi (Talaadadii) ayey hadana ku qaadatay illaa khamiistii gelinkii danbe inay xal u helaan, iyagoo shacabka ka qariyey xogtan, Jimcihii ayuu Facebook xiray baraha dadka la rumeysan yahay in ay arrintan saameysay isla markaana ku khasbay macaamiishooda inay dib furahooda u isticmaalaan si cilada loo saaro.
Madaxa Facebook Mark Zuckerberg ayaa sheegay in weerarkan uu ahaa mid halis ah, isagoo sheegay in dadka xogtooda la helay aysan u baahneyn inay furayaashooda bedalaan, balse wuxuu sheegay inaysan ogeyn heerka uu gaarsiisan yahay in baraha la jabsaday qaarkood si khaldan loo isticmaalay, taasi oo shaki weyn sii abuurtay.
Puntland State 30ka September 2018 Wararkii ugu dambeeyey ee aanu ka helayno magaalada Boosaaso ee xarunta gobolka Bari ayaa sheegaya in halkaasi ay ka socdaan howlgallo xoogan oo lagu xaqiijinayo ammaanka guud ee magaaladaasi. Dhinaca kalena, madaxweynaha Puntland Dr Cabdiweli Maxamed Cali Gaas oo muddooyinkii ugu dambeeyey ku sugnaa magaalada Boosaaso ayaa lagu wadaa inuu soo gaaro magaalada Garoowe ee xarunta dowladda Puntland.
Garoowe ayaa dhankeeda waxaa ka socda howlgallo ballaaran oo ciidanka ammaanku ay wadaan waxaana saacadihii ugu dambeeyey ciidamado qaqabteen dhalinyaro falal ammaan xumo ku howlan iyo dad ka ganacsada maandooriyaha.
New York 30ka September 2018 Wasiirka arrimaha dibedda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad oo khudbad ka horjeediyay shirka loo dhan yahay ee golaha guud ee Qaramada Midoobey ayaa dalbaday in Soomaaliya laga qaado cunaqabateynta hubka ee saran.
Wasiirka ayaa sheegay in Soomaaliya ay baahan tahay in laga taageero la dagaalanka Kooxaha argagixisadda sida Al-shabaab iyo Daacish taasina ay ku xaran tahay in la qalabeeyo ciidamada Soomaaliya.
Mareykanka ayaa dalal Soomaaliya ka mid tahay horay ugu soo rogay cunaqabateyn dhinaca hubka ah, waxaana marar badan oo hore dowladda Soomaaliya codsatay in laga qaado cunaqabateynta saran.
Wasiirka ayaa sheegay in badan oo ka mid ah xubnaha ka tirsan Al-shabaab oo ay saraakiil ku jiraan in ay qaateen cafiskii dowladda kuna soo biireen sida uu hadalka u dhigay dowladda Soomaaliya.
Wuxuu sheegay in haddii laga qaado dowladda Soomaaliyeed cunaqabateynta dhinaca hubka ee saran u sahlanaan doonto si fudud looga adkaado kooxaha xagjirka ah, islamarkaana ciidamada Soomaaliya yeeshaan gacanta sare.
Wasiir Cawad ayaa sidoo kale ka dalbaday Mareykanka in uu si buuxda u aqoonsado Baasaboorka Soomaaliga.
Dhinaca kale, wasiirka ayaa ku baaqay in uu sii socdo howlgalka midowga Africa AMISOM si dowladda looga taageero sugida amniga iyo dagaalka ka dhanka ah Al-shabaab.
Soomaaliya ayaa wali laheyn ciidamo xoog leh oo lagu laheyn karo amniga gudaha , waana tan keentay in wali aysan kala cadeyn waqtiga rasmiga ah ee gabi ahaanba ciidamada AMISOM ka baxayaan dalka Soomaaliya.
Jubbaland State 30ka September 201 Wasiirka Amniga maamulka Jubbaland Cabdirashiid Janaan ayaa dowladda Soomaaliya ku eedeeyay in aysan waxba kala socon Xaaladda Ammaanka ee Somaaliya xilli dhibaatooyin badan ay la kulmaayaan Ciidamada dowladda.
Waxaa uu sheegay in ay muhiimn tahay in la helo dowlad la socota Xaaladda Ammaan ee Soomaaliya iyo guud ahaan Xaaladdaha dalka.
Dowladda hadda ay jirto ayuu ku eedeeyay ay ku mashquulsan tahay Baraha Bulshadda ,islamarkaana ay ka jawaabto oo kaliya waxyaabaha ay ku aragto Baraha bulshadda.
Janan ayaa xusay in maalmihii lasoo dhaafay Al-Shabaab dad Shacab ah ay ku dileen degmada Ceelwaaq ee gobolka Gedo, dowladda Soomaaliyana ay ku mashquushay aroos Qaran.
“Ciidamada Soomaaliyeed ee maalin kasta dagaal galaayo ee aan laga war qabin oo laga jecel yahay kaliya 10 qof ama 20 qof qoraal ay Facebook soo dhigaan in la buun-buuniyo, halkaas”ayuu yiri C/rashiid Janan.
https://www.youtube.com/watch?v=E_dIx6pGob4
WARARKA MAANTA 29ka September 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta ay beesha caalamka muddo dhan hal sanno iyo 8 bilood ugu diiday inay wax dhaqaalo ah siiso xuukuummadda fashilantay ee shaqalaysay dad badan oo Al-Shabaab katirsan ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxay tahay sababta ay dowladda Soomaaliya ugu dhawaaqday Aroos Qaran si aan dadkii gubay ninkii la dilay ee wiilkii adeerka u ahaa aroosay gabarta loo dhisay Aroos Qaran? Maxay tahay macnaha Aroos Qaran? Fashilka Dowladda Wada Dadban iyo ragga la wada shaqaysanaaya Ururka Argagixisadda sida Taliye Ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Mujrim Fahad Xaaji Yaasiin iyo ragga uu ka keenay xagga Ururka Al-Shabaab kuwaasoo ka wada shaqaynaaya Hay’adda Nabadsugidda Iyo Sirdoonka Qaranka? Yaa been loo sheegaa?,Maxaase ay Dowladda Wada Dadban weli u fulin la dahay xukummadda dilka ee ay Maxkammadda riday ee dadkii lagu caddeeyey inay dad kale si bareer ah u dileen? Yaa runta qarin kara? Yaa noqon doona Raysal Wasaraha soo socda? Yaa xafiis walba fadhiya?
Khaatumo 29ka September 2018 Ciiidamada Khaatumo Jiida Tukaraq ee u hogaamiyo mujaahid Faysal falaalug Ayaa sheegay in dagaal dhexmaray ciidamada Somaliland iyo iyaga ay hub ka qabsadeen.
Saraakiisha ciidanka Khaatumo ayaa sheegay in weerarka ay ku qaadeen ciidanka Somaliland uu ahaa mid ay jidka ugu galeen.
Waxaa ay saraakiisha Jabhada Faysal falaalug sheegteen in dagaalka uu ka dhacay agagaarka degaanka Tukarraq ee gobolka Sool.
Ciidamada Khaatumo ayaa ku faanay in ciidanka Somaliland oo qorsheynayay weerar ka dhan ah kuwa Harti ay jidka u galeen sidaasna uga furteen hubkii iyo rasaastii ay ku dagaal tagayeen.
Sawirraan ay baahiyeen warbaahinta maxaliga ah ayaa muujinaya ciidamada Khaatumo oo gacanta ku haya hub aan sidaasi u sii tirro badnayn.
Khaatumo state 29ka September 2018 Deegaano badan oo kamid Ah Gobolada Sool Sanaag Cayn Ee khaatumo Ayaa saaka ku waabariistay jawi ka Duwan kii Hore,
Inta Badan magaalooyiina laascaanood Buuhoodle Ceerigaabo iyo Deegaanada Hoostaga Saaka waxaa ay ahaayen Kuwo La waabariiistay raxmaada EEbe,
Deegaanada Buuhoodle iyo Deegaano badan oo ku teeedsan ayaa laga soo sheegaya Roobab lagu Diirsaday sidoo kale Magaalooyinka laascaanood iyo deegaano ka Tirsan ayaa iyana Roob saday,
Robabka Helay Deegaanadan ayaa u baadan kuwo biyo Dhig ah oo dadka deegaanka Ka jabiyay kulkii Maalmahan Ay la ildarnaayen,
Puntland State 29ka September 2018 Maalmihii ugu dambeeyey magaalada Garoowe ee caasimadda Puntland waxaa laga dareemayey isbedel dhanka ammaanka ah iyo howlgallo xoogan oo ay samaynayaan laamaha ammaanka iyo ciidamada sida gaarka ah loogu xil saaray ammaanka caasimadda.
Taliyaha ciidamada xasilinta ahna taliyaha ciidanka la dagaalanka argagixisada Puntland General Muxuyadiin Axmed Muuse oo ah kusimaha taliyaha qaybta ayaa sheegay in ammaanku wanaagsan yahay ayna bilaabeen howlgallo xoogan oo ay ku qabanayaan dadka falalka ammaan xumo ku howlan.
Dhanka kalena, General Muxuyadiin Gacamey ayaa waxa uu sheegay inay gacan bir ah ku qabanayaan dadka falalka anshax xumada ah gacanta kula jira gaar ahaan kuwa banaanada magaalada iyo goobaha aan wanaagsanayn baabuurta oo ragga iyo dumarku isla aadaan
Muxuyadiin ayaa sheegay inay jiraan rag iyo haween marka laysku qabto sheegaya inay isqabaan haddii ay ciidanku dhehaan waan xaqiijinayna sheegaya inay soo baxayaan waxyaabo kale, isagoo sheegay in dadka isqaba aysan meelna isla aadin wixii anshax xumo ahna ay tallaabo ka qaadi doonaan.
Muqdihso 29ka September 2018 Xildhibaan Axmed Macallin Fiqi ayaa bartiisa facebook soo dhigay hadal jawaab u ah khudbaddii uu madaxweyne Farmaajo ka jeediyey magaalada Muqdisho khamiistii, ee uu siyaasiyiinta mucaaradka ugu magac daray “Siyaasiga xanaaqsan” Maadada “Siyaasiga Faraxsan & kan Xanaaqsan “ oo caruurta iskuulada Xamar dhigata lagu soo kordhiyey manhajkooda! Buug uu qoray Mudane Maxamed C/hi Farmaajo.
“Goob walba kalimadeeda ayey leedahay لكل مقام له مقال! Goob tacsi taallo loogama waramo damaashaad, goob dib u heshiisiin lagu hayana laguma xuso dagaal hadaladiis, akhyaar waaweyn sheekada caruurta looma sheego, ilmo yaryarna sheeko odoyeed ma xamili karaan.. iwm.
ilmo yaryar oo iskuullay ah, guryahoodii salaaddii subax ka dib laga soo kaxeeyey, ayagoo dharkii iskuulka ku labisan oo aan quraac soo cunin hool lagu soo xareeyey, wax ka badan 5 saacadood iska fadhiyey halkaas, duruusta Iskuulka loogu dhigi jirayna ay ka mid aheyd is-ixtiraamka iyo tarbiyadda wanaagsan, in madaxweynihii dhibkaas oo dhan loo soo marsiiyey in ay wax un ka kororsadaan ay noqotay ayagoo goobtaas kala gaddoomay “darsi nacayb & karaahiyo muujinaya” iyo gocasho hadallo ku taagnaa madaxweynaha, inkastoo Soomaalidu ay ku maahmaahdo “Matag meel Aad rabto kuguma simo”, madaxweynuhu uma muuqan cidda u uu khudbaynayo, ee waxaa u muuqday cid kale oo tabasho uu ka qabay markaas
Ardayda yaryar ee horfadhiday madaxweynaha, waxey xaq u lahaayeen in waxbarashada ay lacagta ku dhigtaan madaxweunuhu u ballanqaado in iskooladii dawladda dib loo furayo Lacag la’aanna looga dhigi doono, jaamacadihii dalka dib loo hawlgalinayo” marka ay jaamacadaha ka soo baxaana shaqooyin la siin doono, sidoo kale waalidka ku dhibban Waxbarashada iyo caafimaadka caruurtaas waxey filayeen in culeyska ka heysta Waxbarashada iyo caafimaadka ilmahooda oo ay xaq ugu leeyihiin in dawladdu daboosho, ballanqaad ay ka maqlaan madaxweynaha, laakin uma aysan fadhin in hadallo cuqdad iyo caro ka muuqato ilamahooda lagula dul dhaco. Si kastaba, Mudane Madaxweyne, Armuu xaalka dalku ka durugsan yahay farxad & Xanaaq caruur yaryar hortooda laooga sheekeeyo! Mas’uuliyadda kaa saaran dal qeyb ka mid ah alshabaab heysto, maamuladii goboladu ay hogaankaada iyo siyaasadaaba calaamad su’aal saareen, magaalada Muqdishana xaalkeeda laga warqabo, intaas mas’uul ay heysato ma farxi karee, see wax yihiin? ogowna dalku inuusan doorasho ku jirin, oo aan la indha-sarcaadin karin dadka, dhabta in loo soo jeesto, oo arrimaha dawlad goboleedyada iyo siyaasiyiinta hogaanakaada dhallilshan ay sheegayaan jawaab aan ahayn “Farxad iyo Xanaaq” ka bixi.
WARARKA MAANTA 28ka September 2018 Sir Culus!
Muqdisho 28ka September 2018 Ciidanka xoogga Soomaaliya ayaa sheegay howlgal ay ka fuliyeen gobolka Shabeellaha hoose in lugu dilay 12 dagaallame oo u ku jiro sarkaal ajanabi ah oo ka soo jeeda dalka Afghanistan,sida ay baahisay warbaahinta afka dowladda ku hadasha.
Sarkaalka ajanabiga ah ee ciidamadda ay weerarka ku dileen waxaa magaciisa lugu sheegay Naasir Aljaabiri , balse lama soo bandhigin caddeymo dheerad ah sida sawirka iyo macluumad sarkaalkan ku saabsan.
“Qiimeyn ayaan ku sameyn doona, ma garan karo haddii uu geeryooday …laakin waxaan ogahay inuu ku dhaawacmey howlgalka sarkaal ajanabi ah iyo inay ku dhinteen tiro dagaalyahanno al-Shabaab ah.” ayuu yiri guddoomiyaha gobolka Shabeellaha hoose ,Maxamed Ibrahin Barre oo la hadlay idaacadda VOA-da.
Howlgalka ayaa ciidamaddu waxaa ay ka fuliyeen jidka xeebta ee isku xira caasimadda Muqdisho iyo degmada Marka, gaar ahaanna dhulka ku dhow deegaanka Jilib-marka,mana jiro illaa hadda war ka soo baxay kooxda al-Shabaab oo ay uga jawaabeyso sheegashadda taliska gobolka Shabeellaha hoose ee ciidamadda Soomaaliya.
Putland State 28ka September 2018 Ciidamadda amniga Puntland ayaa howlgallo ka wada inta badan magaalooyinka waa weyn ee maamulka,sida laga soo xigtay saraakiisha.
Howlgallada ugu ballaaran ayaa saddexdii habeen ee u dambeysay ay ciidamadda ka fulinayeen magaalada ganacsiga ah ee Boosaaso,halka oo toddobadyadii u dambeyay ay ka dhacayeen dilal.
Illaa saddex ruux ayaa siyaabo kala duwan ugu dhintey magaalada Boosaaso , khamiistii shalay, xabsiga weyn ee Boosaaso waxaa galinkii dambe ee shalay ku geeryooday hal ruux oo la sheegay inuu maxaabiista ka mid ahaa , labo askarina waa ay ku dhaawacmeen, kaddib israsaasayn dhexmartay ciidamada asluubta ee xabsiga Boosaaso oo gadooday iyo ciidamo dowladda ay u dirtay, oo dagaal kooban kabacdi xabsigii kala wareegay ciidankii Asluubta ee gadooday.
Labo ruux oo dhallinyaro ah ayaa iyagana toogasho lugu dilay ,xilli ay ku sugnaayeen xeebta magaalada Boosaaso, dilka waxaa saraakiishu sheegeen inay fuliyeen kooxo bistoolado ku hubeysan oo markiiba baxsadey,mana jirto warbixin ka soo baxday laamaha amniga oo looga hadlay dilka.
Guddiga amniga gobolka Bari oo warbixintii ugu horreeysay la wadaagay warbaahinta ayaa dhankooda sheegay in gacanta lugu hayo dad ku dhow 20 qof oo lala xiriirinayo dilalkii u dambeeyay ee ka dhacay magaalada dekedda leh ee Boosaaso,waxaana ay xaqiijiyeen dhawaan maxkamad in la horgeyn doono.
Dhinaca kale, waxaa howlgallo amniga la xiriira ay ka socdaan magaalada xarunta ah ee Garoowe, waxaana howlgallada fulinaya ciidammo gaar ah oo loo diyaariyay xasilinta caasimadda Puntland, kaddib falal amni darro oo ku soo batey Garoowe. Saraakiisha ayaa uga digey dhallinyaro dhibaatooyin u geysta bulshada in tallaabo laga qaadi doono,iyadoo la soo xirey dhallinyaro badan oo ku eedeysan falal amni darro.
Howlgallada amni ayaa ka sii socon doona magaalooyinka waa weyn ee Puntland, waxaa xusid mudan in howlgallo kooban ay ciidamadda amniga ka fuliyeen magaalada Gaalkacyo ee bartamaha ku taalla, saraakiil la hadlay Hiiraan Online ayaa sheegay guud ahaan nabadgalyadda inay wanagsantahay, balse ay ciidamadu sii wadi doonan howlgallada.
Putland State 28ka September 2018 Kooxo hubeysan ayaa xalay magaalada Boosaaso ee gobolka Bari ku dilay labo nin oo dhalinyaro ah sida ay sheegayaan wararka halkaas naga soo gaaraya.
Goob-joogayaal ayaa sheegaya in weerarkan uu ka dhacay xeebta magaalada markii dabley bastoolado iska soo jaray ay si lama filaan ah rasaas ugu boobsadeen labada wiil oo halkaas ku fiidsanayey.
Ragga dilka geystay ayaa deg deg u baxsaday, iyadoo ay goobta gaareen ciidamada amaanka oo baaritaano ka wada xaafado ku dhow xeebta oo la sheegay iney galeen kuwa dilka geystay
Lama oga weli waxa ay ahaayeen wiilasha la toogtay, sababta loo dilay iyo cida ka dambeysay weerarka lagu dilay, saraakiisha laamaha amaanka Puntlandn ayaan iyana weli wax war ah ka soo saarin dhacdadan.
Dhinaca kale, laba qof oo rayid ah ayaa ku dhintay, laba askarina way ku dhaawacmeen kadib markii shalay galinkii dambe uu dagaal dhexmaray ciidamo ka tirsan maamulka Puntland iyo ciidamada ilaalada xabsiga Boosaaso.
Labada qof ee rayidka ah ayaa la sheegay in ay rasaastu ku dhacday iyaga oo magaalada dhex maraya, halka labada askari ee dhaawacmayna ay ka mid yihiin ciidamada maamulka Puntland.
Iska hor imaadkan ayaa la soo sheegayaa inuu ka dhashay kadib markii ciidamadda Ilaaladda Xabsiga oo ka cabanaya mushahar la’aan dhawr bilood ah ay xoog ku qabsadeen dhismaha xabsiga ayna diideen in gudaha ay u galaan mas’uuliyiin Puntland ka tirsan.
Shirshabelle State 28ka September 2018 Madaxweynaha Maamul goboleedka Hirshabelle Maxamed Cabdi Waare ayaa dhawaan heshiis la gaaray dowlada Federaalka Soomaaliya, waxa uuna ka laabtay Go’aankii Kismaayo uu Xiriirka ugu jaray dowlada Federaalka.
Heshiiska uu Madaxweynaha Hirshabelle la gaaray Dowlada Federaalka Soomaaliya ayaa dhabar jab ku riday Madaxda kale ee maamul goboleedyada , kuwaa oo horey ugu wada heshiiyay in dowlada Xiriirka u jaraan kuna xiraan shuruudo adag.
Xildhibaan katirsan maamulka Hirshabelle oo la hadlay Idaacad kutaala magaalada Muqdisho ayaa sheegay in Madaxweyne Waare heshiiskii uu la galay dowlada Federaalka ku qaatay lacag gaareysa labo Milyan oo Dollar.
Waxa uu sheegay Xildhibaankan oo lagu Magacaabo Shar’marke in ay heleen xog ku aadan in Madaxweyne Waare la siiyay lacag dhan 2 Milyan oo Doolar kadib heshiiskii dowlada, waxa uuna xusay in lacagtaasi loogu tala galay in maamulka wax loogu qabto.
Xildhibaanka ayaa sidoo kale sheegay in ay doonayaan in ay kala xisaabtamaan Madaxweynaha halka uu geeyay lacagtan la siiyay iyo lacago kale oo horey dowlada Federaalka u siin jirtay maamulka Hirshabelle.
Madaxweynaha maamulka Hirshabelle ayaa marar badan lagu eedeeyay in uu lunsaday lacago badan oo loogu tala galay socod siinta maamulka, mana jiro cid kala xisaabtantay Madaxweynaha lacagahaasi lagu eedeeyay in xagiisa jiraan.
Shirshabelle State 28ka September 2018 Suuqa Bakaaraha Muqdisho ayaa waxa la sheegay in Qarax uu ka dhacay Meel udhaw Isgoyska Bakaaraha,iyadoo Khasaaraha ka dhashay isa soo tarayo.
Qaraxa ayaa lala Eegtay Ciidan katirsan Dawlada Soomaaliya oo halkaas kusugnaa,Seddex Askari ayaa ku dhaawacmay,iyo Wiil Meesha ka dhawaa oo da’diisu yareyd.
Afarta Qof ee ku dhaawacmay Qaraxaan ayaana la sheegay in deg deg loogu qaaday Goobaha Caafimaad,islamarkaana xaaladu ay aad isku badeshay markii ciidamo kale ay Rasaas xoog leh fureen oo lagu kala cararay meesha.
Qof kusugnaa Maqaayad ku dhaw Halka ay wax ka dhaceen waxa uu xaqiijiyey in uu arkay Afarta Qof ee dhaawacmay ee Seddexda Askartu ahaayeen oo Qoryahoodii laga daba siday oo Bajaaj lasii saarayo.
Nuuca Qaraxa lama oga waxaase dadka qaar ay ku sheegeen bambaanada gacanta laga tuuro ee F1-ta loo yaqaano.
Weerarada Qorsheysan ayaa waxa ay ahaayeen Maalmahaan kuwo kusoo badanayey Muqdisho,saaka Aroortii ayaa ugu dambeysay markii Lagu dilay Degmada Wardhiigleey Nin Shaah ku cabayey Maqaayad la buuxay.
https://www.youtube.com/watch?v=CJV-wlyfdds
https://www.youtube.com/watch?v=tO1Oeg-tooE
WARARKA MAANTA 20ka September 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta ay beesha caalamka muddo dhan hal sanno iyo 8 bilood ugu diiday inay wax dhaqaalo ah siiso xuukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxuu lacag dhan $ 130000 ugu soo dhigay Xawaakadaha seddex kamid ah warbaahinta Soomalida inay buunbuuni iyo xayeysiin shacabka lagu khaldaayo loo soo bandhigo Ummadda Soomaaliyeed? Yaa maanta Muqdisho xukuma Shabab mise Dowladda Shabaab shaqaalaha ka wada dhigatay? Maxay tahay sababta kaliftay in Ciidanka NISA lagu daro Ciidanka Booliska? Yaa jabsaday Xafiiskii sirta NISA ee Dowladda Soomaaliya? Yaase amray in wixii sir ah laga xado Xafiiska NISA ee la jabsaday? Maxay tahay sababta garaadaha liyo xilka looga qaaday Sareeye Guuto Cabdalla Cabdalla oo hadda u xiran Xafiiska Raysal Wasaaraha oo si toos ah iyo si dadban ula shaqeeya Ururka Argagixisadda Al-Shabaab asagoo dhowr jeer amray in aysan Ciidanka Xoogga wax weeraro toos ah ku qaadi karin meelaha ay joogaan Ururka Al-Shabaa?Maxay tahay cajaladaha laga duubay Sareeye Guuto Cabdalla Cabdalla oo sir badan kashifay? Meeqo rag oo AL-Shabaab ah ayaa ka dhex shaqeeya Madaxtooyadda Soomaaliya ee “Villa Somalia”? Yaa runta qarin kara maanta? Maxay xildhibaannada Aqalka hoose u wada fashileen xiriirka ka dhexeeya xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre Iyo Ururka Argagixisadda Al-Shabaab?
Muqdisho 20ka September 2018 Wasiir ka tirsan dowladda Soomaaliya ayaa sheegay in aysan jirin sabab Soomaaliya ka hor istaagi karta in ay ciidamo ku biiriso howlgalka nabad ilaalinta Koonfurta Sudan, kaddib markii uu dhawaan Urur gobolleedka IGAD ka codsaday dowladda Soomaaliya ay ka mid tahay in ay ciidamo u diraan dalka South Sudan.
Wasiiru-dowlaha wasaaradda Waxbarashada Cabdiraxmaan Jaabir ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya ka waaban doonin ka qeybgalka nabad ilaalinta dalka Konfurta Sudan.
‘’Dad badan ayaa is weydiinaya sida ay suurtagal ku noqon karto Soomaaliya oo ay ka jiraan colaado in ciidamo ay ku biiriso nabad ilaalinta dal kale, ‘’ Maxaa diidaya oo naga hor istaagi kara in aan sidaa yeelno’’ dalka Burundi ciidamo nabad ilaalin ah ayeey u soo direen Soomaaliya, xili gudaha dalkaasi ay ka jireen colaad iyo dagaallo dhaxdooda ah, sidaa daraadeed ma jirto sabab naga hor istaagi karta annagana in aynu qeyb ka qaadanno dhismaha nabada qaarrada’’ ayuu yiri wasiirka.
Urur gobolleedka IGAD ayaa dalbaday in la helo ciidamo ka socda wadamada ku jira Ururka in ay ciidamo u diraan dalka Koonfurta Sudan is loo ilaaliyo hergalinta heshiiskii dhawaan Addis Ababa ay ku kala saxiixdeen dowladda iyo mucaaradka dalkaas.
Dowladda Soomaaliya haddii ay aqbasho dalabka Urur gobolleedka IGAD waxaa loo baahan doonaa qorshahan in la hor-geeyo golaha Shacabka si ay u hellaan ciidamada ogolaasho buuxda.
Muqdisho 20ka September 2018 Xildhibaan Axmed Xaaji Maxamed oo ka tirsan Golaha Shacabka Baarlamaanka Federaalka ayaa ugu baaqay Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo inuu saxiixo xukunada dilka ee ay rideen Maxkamaddaha.
Xildhibaanka oo shalay ka hadlayay fadhigii Baarlamaanka ayaa sheegay in Madaxweyne Farmaajo ay ka sugayana inuu saxiixo dilalka Maxkamadaha ridaan ee qisaasta ah, si cid walba oo dil geysta loogu fuliyo wixii shareecadada islaamka ay qabto.
Waxaa uu sheegay inay maqleen in Madaxweynaha aanu saxiixi karin dilalka, maadaama uu heysto Baasaboor Mareykan ah, isagoo xusay in loo baahan yahay in Madaxweynuhu tixgeliyo sharciga dalka u yaalla iyo mida shareecada islaamka.
“Baasaboor Mareykan ah ninka heysta waxaa la leeyahay wax ma saxiixo karo, sida dilalka Maxkamadaha, qisaasta Alle ayaa caddeeyay, baasbaoor Mareykan waxaa ka muhiimsan tan qaranka iyo shareecada Islaamka, berri waa iska tuuri kartaa, Madaxweynaha waxaa ka codsaneynaa inuu saxiixo xukunada dilka”ayuu yiri Xildhibaan Axmed Xaaji.
Xildhibaanka ayaa sheegay inay badatay dilalka loo geysto dadka rayidka, sida dhalinyarada bajaajta, waxaana dilalka ugu badan geysta ciidamada dowladda.
Madaxweyne Farmaajo ayaa tan iyo markii uu xilka la wareegay la fulin xukunada dilalka ee Maxkamaddaha ciidamada qalabka sida ay ridaan, waxaana la rumeysan yahay in Madaxweynaha uu leeyahay go’aanka kama dambeysta ee fulinta dilka ee ah saxiixiisa.
Muqdisho 20ka September 2018 Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Xasan Cali Maxamed oo ay wehliso Agaasimaha Madaxtooyada Soomaaliya Marwo Aamina Siciid ayaa Kormeer ku Tagay Xarunta Tababarada General Gordan ee Muqdisho Taas oo Hore Gacanta ay ugu heysay Dowladda Imaaraadka Carabta Balse ay la Wareegtay Dowladda Somaliya.
Wasiirka ayaa Warbixin ka dhageystay Taliska Guutada 14 Octoobar Ee Degan Xaruntaas.
Wasiirka Gaashaandhigga Xukuumadda Soomaaliya ayaa Saraakiisha u sheegay in Dowlada Federaalka ay ku dadaaleyso sidii ciidammada u heli lahaayeen Tababaro iyo Qalab Casri ah, liyadoo ku guuleysatay inay daboosho howlihii Imaaraadka ka waday xaruntaasi, waana balanqaad uu hore u sameeyay Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdulaahi Farmaajo.
Dhanka kale Marwa Aamina Siciid ayaa Xustay in Madaxtooyadu ay kala Shaqeyn doonto Taliska Xaruntaas Bilicda iyo qalabeynta Xarunta.
Ciidammada 14-ka Octoobar ayaa deegaano dhowr ah oo ka tirsan Gobalka Shabeellaha Hoose waxay kala wareegeen Argagaxisada Al shabaab, iyagoo burburiyay Saldhigyo ay kasoo abaabuli jireen Maleeshiyada Al shabaab Weeraro ay ku dhibaateeyaan Shacabka.
Galmudug 20ka September 2018 Ciidan ka wada tirsan dowlad-gobolleedka Galmudug ayaa ku dagaallamay duleedka magaalada Cadaado, habeenkii Arbacada, sida ay xaqiijiyeen saraakiisha.
Hal askari ayaa geeryooday mid kalana dhaawac ayaa ka soo gaaray iska hor-imaadka oo ka dhashay ka dib markii ciidammo ka tagay Gaalkacyo oo kusii jeeday magaalada Dhuusamreeb ay is-hortaag kala kulmeen ciidamo kale oo ku sugnaa dulleedka Cadaado.
Baaritaan ku saabsan iska-horimaadka dhexmaray ciidammada ayaa hadda socda ,sida ay sheegeen saraakiisha amniga Galmudug oo inta ku daray in marka baaritaannada soo dhammaadan ay warbixin soo gudbin doonan.
Xaalad daganaasho ah ayaa laga soo sheegaya duleedka magaalada Cadaado, halka ay ciidamnada ku dagaallameen,mase jirto war ka soo baxay hoggaanka sare ee maamulka Galmudug oo looga hadlay isku-dhaca ciidanka.
Iska hor-imaadka ayaa ku soo aaday xilli siddeed maalin ka hor sidan oo kale ciidammo ku hubaysan gadiidka dagaalka oo ka ambabaxay Gaalkacyo laga diidday in ay galaan Cadaado, sababo la xiriira muranka siyaasadeed ee u dhaxeeya hoggaanka sare ee maamulka Galmudug.
Maraykanka 20ka September 2018Mareykanka ayaa sheegaya in uu diyaar u yahay in si deg deg ah uu dib ugu billaabo wada xaajoodyada uu la lahaa dalka Kuuriyada Waqooyi maadaama hoggaamiyaha dalkaasi Kim Jong-Un uu sameeyay ballan qaadyo intii lagu guda jiray kulankii u dhaxeeyay labada Kuuriya ee Arbacadii lagu soo gaba gabeeyay Pyongyang.
Xogyahaya arrimaha dibadda, Mike Pompeo, ayaa sheegay in ujeedadu ay tahay in meesha lagu gaaro janaayo sanadka 2021-ka la baabi’iyo hubka niyuukleerka ee Kuuriyada Woqooyi.
Pompeo ayaa soo dhaweeyay casumaadda Kim Jun-Un uu ku casumay khubarada caalamiga ahi in ay kormeeraan burburinta xarunta tijaabada gantaalada ee Kuuriyada Woqooyi.
Waxa uu sidoo kale ammaanay ballan qaadka Kim ee ah in uu albaabada isugu dhufanayo oo uu xirayo xarunta weyn ee farsamada niyuukleerka, inkastoo hogaamiyahani Kuuriyada woqooyi uu sheegay in tallaabadaasi uu qaadayo oo kaliya haddii Mareykanka uu qaado tallaabooyin uu uga soo baxayo dalabka Kuuriyada woqooyi.
Haseyeeshee madaxweyne Trump ayaa durbaba soo dhaweeyay ballan qadyadani waxa uuna ku tilmaamay kuwo dhanka horumarka loo qaaday .
Xoghayihiisa arrimaha dibadda Mike Pompeo ayaa sheegaya in Mareykanku uu diyaar u yahay in wada xaajood ay la billaabaan Kuuriyada woqooyiga, iyaga oo laga duulayo arrimahani.
Waxa uu sheegay in ujeedadu tahay sidii loo heli lahaa hannaan lagu baabi’inayo hubka niyuukleerka Kuuriyada woqooyi ugu dambeyn dhammaadka mudda xileedka madaxweyne Trump.
Waxa uuna sidoo kale ugu baaqay dhiggiisa Kuuriyada woqooyi in uu usbuuca dambe kula kulmo shirka golaha loo dhanyahay ee Qaramada Midoobey.
Xigasho: BBC
https://www.youtube.com/watch?v=KgAVs8lXWc4
WARARKA MAANTA 19ka September 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxay tahay sababta ay beesha caalamka muddo dhan hal sanno iyo 8 bilood ugu diiday inay wax dhaqaalo ah siiso xuukuummadda fashilantay ee khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxayse u shaqayn ladahay beentii iyo isbuunbuuninta lagu xibinayey qarash farabadan oo shacabka xaqiiqda loofa qarinaayey? Maxayse weli uga dhex shaqaynayaan dowladda dhexdeeda rag badan oo katirsanaan jiray Ururka Al-Shabaab kuwaasoo jaggooyub waaweyn looga dhiibay hay’addaha amniga ee maalkasta fududeeya qaraxyada ay fuliyaan Ururka Argagixisadda AL-Shabaab? Maxuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre u diiday inay shacabka gobalka Banaadir samaystaan Maamul Dowlad Gobaleed ah sida dowlad gobaleedyada kale ee dalka ka jira? Maxuu yahay shirqoolka khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre la damacsan yahay Madaxweynayaasha Dowlad Gobaleedka inta aan shaqada laga cayrin? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuu ku mashquulsan Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo hadda ogaaday inay xildhibaannadda Aqalka hoose diyaar u yihiin inay xilka ka qaadaan hadii uu si def deg ah u casili waayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre?? Maxay weli diidan yihiin inay dowlad gobaleedyada u aqbalaan casuumaadii ay xukuummadda fashilantay u fidisay? Maxay weli u diidaysaa inay beesha caalamka wax dhaqaallo ah siiso dowladda Soomaaliya inta uu weli yahay raysal wasaare khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Yaa Ummadda Soomaaliyeed maanta runta ka qarin kara?
Muqdisho 19ka September 2018 Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Federaalka ayaa maanta soo gabagabeynaya dooda la xiriirta arrimaha amniga oo ay ka doodayeen labadii maalmood ee la soo dhaafay.
Dooda amniga dalka ayaa aheyd mid xasaasi ah oo Xildhibaanada Golaha Shacabka si aad ah uga hadlayeen, iyadoo inta badan Xildhibaanada hadlay eedeymo xooggan u jeedinayay Xukuumadda.
Howlwadeenada baarlamaanka ayaa sheegaya in tobaneeyo Xildhibaan ay ka hartay tiradii Xildhibaanada ee maalintii koowaad is qortay.
Xildhibaanada Baarlamaanka ayaa si aad ah ugu dhaliilay Xukuumadda inay gabtay mas’uuliyaddii Amniga, isla markaana loo baahan yahay in Xukuumadda lagula xisaabtamo.
Inta badan Xildhibaanada ayaa dalbanayay in Ra’iisul Wasaaraha uu hor-yimaado Baarlamaanka, si su’aalo looga weydiiyo, waxaana arrintan aheyd mid aad xasaasi u aheyd.
Guddoonka Golaha Shacabka ayaa laga sugayaa in go’aan ka soo saaro dooda maalinta 3aad qaadan doonto, isla markaana ay dhici karto in Guddi loo saaro ama loo yeero Xukuumadda ama Taliyeyaasha amniga.
Yaman 19ka September 2018 Hay’adda samafalka ee Save The Children ayaa sheegaysa in hal milyan oo ka mid ah carruurta dalka Yaman ay halis ugu jiraan macaluul, xilli qoysas badan oo reer Yaman ah ay la daalaa dhacayaan sidii ay u heli lahayeen cunnooyinka daruuriga ahi iyo sidoo kale sidii ay carruurtooda xanuunsan ku gaarsiin lahaayeen xarumaha caafimaadka.
Tiradani ayaa ka dhigeysa carruurta reer Yaman ee halista ugu jirta macaluusha 5.2 milyan oo canug.
Hay’addani Save The Children ayaa sheegeysa in boqolaal kun oo carruur ah ay haatan wajahayaan halis, xilli colaad hor leh ay ka soo cusboonaatay magaalada Xudeyda.
Qaramada Midoobey horey uga digtay in dalkaasi Yaman ay ka dhacdo jaagadii ugu xumeyd taariikhda, waa haddii bey tiri aan la helin keyd cunto, shidaal iyo sidoo kale gargaarka kale ee bani’aadanimo.
Coladda Xudeyda ayaa halis gelinaysa dekadda kaliya ee badeecadaha iyo gargaarka ay uga soo degaan 80% dadka dalka Yaman, taa oo qarka u saaran in ay xirmato haddii colaadda ay halkaasi ka sii socota, arrintaa soo sidoo kale halis gelineysa in sicirka cunnada iyo shidaalka uu cirka isku sii shareero.
Qiima dhaca ku yimid lacagta dalkaasi Yaman iyo burburka dhaqaale ee dalkaasi uu wajahayo ayaa qoysas badan halis u gelinaya gaajo iyo dhibaatooyin caafimaad, sida lagu sheegay warbixinta hay’adda the Save The Children.
Tan iyo sandkii 2015, waxaa 68% sara kacay qiimaha la kala siista cunnooyinka daruuriga ahi, iyadoo meelaha qaarna qiimaha cunnada uu laba jibaarmayo maalinba maalinta ka dambeysa.
Magaalada Xudeyda oo ay ku taal dekadda ugu weyn dalkaasi Yaman ayaa mid ka mid ah 25-kii cannug ee da’dooda ka yar tahay shan sano waxa uu wajahayaa nafaqadarro ba’an.
Colaadda dalkaasi ka jirta ayaa u suurtagelin la’ carruur badan in la gaarsiiyo goobaha caafimaadka, iyadoo qoysaska qaarna ayba haysan kharash ay ku daweeyaan carruutooda xanuunsan.
Haweenka iyo carruurta ayay haysataa dhibaatada ugu ba’an ee haatan ka jirta dalkaasi.
Galmudug 19ka September 2018Xildhibaanada Baarlamaanka Galmudug qeybtooda fadhiya Dhuusamareeb ayaa goor dhow ku dhawaaqay inay xilka ka qaadeen Madaxweyne kuxigeenka Maxamed Xaashi Carabey. Xil ka qaadistan ayaa qeyb ka ah, tallaabooyin iska soo horjeeda oo ay kala qaadayeen Xildhibaanada Galmudug ee ku kala sugan Dhuusamareeb iyo Cadaado.
Illaa 140 Xildhibaan ayaa u codeeyay mooshinka xil ka qaadista Madaxweyne kuxigeenkii Galmudug Maxamed Xaashi Carabey, kaddib mooshin doodiisa socotay 3 maalin.
Maxamed Xaashi Carabey oo ku sugan Cadaado ayaa sheegay in xil ka qaadistaan aysan waxba ka jirin, isla markaana ay tahay arrin baal marsan sharciga.
Horay Xildhibaanada Dhuusamareeb ku sugan waxay xilka ka qaadeen Guddoomiyihii Baarlamaanka Cali Gacal Casir.
Hase ahaatee waxaa Xildhibaanada ku sugan Cadaado ee taageersan Cali Gacal Casir iyo Maxamed Xaashi Carabey ay ku jawaabeen xil ka qaadista Madaxweynaha Galmudug Axmed Ducaale Geelle Xaaf iyo Guddoomiye kuxigeenka 1aad Xareed Cali Xareed.
Tallaabooyinkan ka socda Dhuusamareeb iyo Cadaado ayaa muujinaya mid fowdo ah oo uu mar kale Maamulka Galmudug lugaha la galay xaalad qas iyo jahwareer ah.
Muqdisho 19ka September 2018 Xildhibaanada golaha Shacabka ee baarlamaanka Somaliya, ayaa maanta sii waday dooda Amniga Muqdisho iyo wax ka qabashadeeda iyo sida amni loogu soo celin lahaa.
Kulanka maanta oo u ahaa kulanka 3-aad ee Kalfadhiga 4-aad, waxaa shir gudoominayay Gudoomiye Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan, waxaana sidii qorshuhu ahaa hadalka la siiyay xildhibaano 27 ah oo ka haray doodii shalay.
Guddoomiyaha Golaha Shacabka Maxamed Mursal ayaa sheegay in doodda inteeda ka hartay dib loo dhigey maalinta berito ah.
13 Mudane ayaa maanta hadashay 14 ayaana dhiman, Guddoomiyaha ayaa sheegay in maalinta berito ahi dooddu halkaas ka sii soconeyso haddana uu xiranyahay fadhigii maanta, Barri waa maalinka saddexaad ee xildhibaannada Golaha Shacabku ay ka doodi doonaan amniga dalka.
Xildhibaanada maanta hadlay waxaa kamid ah Xildhibaan C/Xakiin Macalin Axmed oo madasha ka sheegay in amarrada Shabaab si caadi ah malain iyo habeenba uga dhaqan galaan Muqdisho welina ay dad ku laynayaan magaalada muqdisho.
Waxa uu soo qaatay amarradii lagu xiray garoomada qaar ee Salaxa loo yaqiinay, kuwaasoo amarro ka soo baxay Shabaab lagu xiray, iyadoo dowladda Somaliya aaney waxba iska weydiin arintaas.
“Garoommadii kubbadda cagta lagu ciyaari jirey waa la xirey Shabaab ayaa sidaas amray, xildhibaannada haddaanay masuuliyaddooda qaadan karin ha isaga tagaan xilka oo dadka yaan la sirin, wax qorshe badbaado ah haddii aanan loo haynin shacabkan daaley yaan la dibin daabyeenin”, ayuu yiri Xildhibaanka.
Xildhibaan Cabdi Xakiin Macalin oo sii watay hadalkiisii, ayaa Wasiirka Koowaad ee Xukuumada Somaliya Xasan Cali Khayre u soo jeediyay in isaga iyo Xukuumadiisaba ay dalka isaga tagaan, Sababta ayuu ku sheegay in sugida amniga lagu fashilmay.
“anniga waxaan codsanayaa si cad oo gambad lahayn Raysul-wasaaraha iyo xukuumaddiisa waddankan ha isaga tagaan wax waa qaban waayeene” .
Ugu dnabeyn, Xildhibaan C/Xakiin Macalin Axmed ayaa ku eedeeyay dowladda Somaliya iney caburin ku heyso xoriyada ra’yiga, Waxa uu sheegay inaan jirin cid ka hadli karta dal daloolada dowladda oo aan ka eheyn Baarlamaanka oo xasaanadooda looga baqanayo.
” Anigu runta ayaan dowladda ku taageeraya laakiin markaa been ku ciseeyso iyadaan duminayaa. dhanka kale dowladu wax ma qaban karto hadaanay maamul gobolleedyadu la heshiinin, Dowladdu waxay caburineysaa xuriyadda ra’yiga annaga xildhibaan ahaan ayaan u hadlaynaa mooyee cid ka hadli karta waxa uu aaminsan yahay ma jirto. Xukuumadda hada dalkan ka shaqeysa ma ahan tii aan kalsoonida siiney, maalinwalba wax aan sharci ahayn ayay samaynaysaa.”
Muqdisho 19ka September 2018 Madaxweynihii Hore maamulka puntland cabdiraxmaan faroole oo hadana ah xildhibaan kamid ah golaha aqalka sare soomaaliya ayaa mar uu xalay ka hadlaayay kulan ka dhaay garoowe waxaa uu si qoto dheer uga hadlay khilaafka dawlada somalia iyo maamulada dalka qeyb kamid ah ka dhex aloosan.
Muqdisho 19ka September 2018Tartanka kubadda cagta ee toddobadyadii u dambeeyay ka socday magaalada Muqdisho ayaa la go’aamiyay xilliga la ciyaarayo kulanka kama dambeysta oo ay isugu soo hareen degmooyinka Shibis iyo Waaberi.
Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa caasimadda Muqdisho,Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) ayaa sheegay in habeenka Isniinta ah ee 24-ka bishan la qaban doono dhammaadka tartanka, wuxuuna inta ku daray qabsoomidda xilli habeen ah tartanka cayaaraha gobolka Banaadir inay muujinayso nabadda iyo dib u soo kabashada Caasimadda.
Sidoo kale, Eng. Yarisow ayaa sheegtay in tartankan si wanaagsan uu ku bilowday ayna rajeynayaan inuu ku soo dhammaado si xamaasad leh, maadaama ay labada degmo ee isugu soo haray ay kamid tahay degmada Waaberi oo horey tartanka ugu guulaysatay sanadkii hore.
Maalmihii u dambeysay ayaa laga warsugayay xilliga loo go’aamiyo waqtiga la ciyaarayo kulanka kama dambeysta tartanka degmooyinka gobolka Banaadir, waxaana lugu go’aamiyay kulan uu guddoomiyaha gobolka Banaadir la yeeshay bahda Cayaaraha heer gobol iyo heer qaran.
https://www.youtube.com/watch?v=HU5tAgZ5dFg
WARARKA MAANTA 18ka September 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxay tahay sababta ay xildhibaannadda Aqal Hoose u wada kashifeen fashilka xukuummadda uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre? Maxaaa cusub oo ay xildhibaannada u naceen khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre oo ku guuldaraystay inuu xitaa maamulo golihiisa wasiiradda oo aan waxba u qaban Ummadda Soomaaliyeed kuwaasoo inta badan qaarna iscasileen qaarna ayagoo aan ogayn la cayriyey sidaa Wasiirkii hore ee Arrimaha Dibadda Yuusuf Garaad oo dhulka lagu jeeday iyo Wasiirkii hore ee Arrimaha Gudaha Juxaa? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir helaan xuquuqdooda inay samaystaan Banaadir State? Maxuu Guddomiyaha Gobalka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho daba-dhilif khaa’inul waddan Eng. Cabdiraxmaan Yariisoow u diidan yahay inay shacabka gobalka Banaadir u soo banaan baxaan mudaaharaad ay ku doonayaa xuquuqdooda inay samaystaan Dowlad Gobaleedka Gobalka Banaadir? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraga soo socda? Yaa shacabka Soomaaliyeed been u sheegi kara? Maxayse beesha caalamka u diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre?? Labada Aqal waa inay Ummadda Soomaaaliyeed u soo xulaan Raysal Wasaare Cusub ama Madaxweyne Cusub inta aan wakhtiga laga lumin!
Muqdisho Talaado, September, 18, 2018 War qoraal ah oo ka soo baxay Urur gobolleedka IGAD ayaa lagu sheegay in dalalka Jabuuti iyo Soomaaliya ciidamo nabad ilaalin ah u dirayaan dalka Koonfurta Sudan si loo ilaaliyo hergalinta heshiiskii dhawaan dowladda iyo mucaaradka ay ku kala saxiixdeen magaalada Addis Ababa.
IGAD ayaa sheegtay ciidamadan in ay noqon doonaan kuwo damaanad qaada ilaalinta xasiloonida iyo amniga, iyada oo IGAD dhaqaalaha ku baxaya ciidamada ay weydiisan doonto Qaramada Midoobay.
Urur gobolleedka ayaa sheegay in dhinaca Soomaaliya laga sugayo in ay aqbalaan codsiga uga yimid IGAD, si ay Soomaaliya uga mid noqoto ciidamada halkaa u tagaya nabad ilaalinta.
War-murtiyeedka ayaa lagu yiri “Waxey go’aan ku gaartay IGAD in ay kala shaqeyso golaha ammaanka ee Qaramada Midoobey in ciidama nabad ilaalinta oo ka socda gobolka si buuxda loo geeyo, si ay u fuliyaan howsha loo igmaday qaab waafaqsan qaraarada golaha ammaanka ee 2304/16 iyo 2406/18 waxaana la codsan doonaa in dib u eegis lagu sameeyo howlaha loo igmaday”.
Hasse ahaatee dhinaca kale marka aad eegto Soomaaliya waxaa jooga ciidamo ka kala socda dalalka qaarrada Africa oo ilaaliya xarumaha iyo hay’ddaha kala duwan dowladda ka qeyb-qaadanaya dagaalka ka dhanka ah Al-shabaab, madaama ciidamada Soomaaliya lagu tilmaamo kuwo aan u diyaarsaneyn in ay hantaan guud ahaanba amniga dalka.
Haddii ay xukuumadd Soomaaliya aqbasho codsiga uga yimid Urur gobolleedka IGAD waxaa loo baahnaan doonaa in la horgeeyo qorshahan xildhibaannada Baarlamaanka Soomaaliya si loo helo ogolaasho buuxda.
Muqdisho Talaado, September, 18, 2018 Guddoomiye ku-xigeenka koowaad ee baarlamaanka Galmudug Xareed Cali Xareed ayaa waxba kama jiraan ku tilmaamay in xildhibaanno fadhi ku yeeshay degmada Cadaado ka qaadeen xilkii ku-xigeenka koowaad ee guddoonka baarlamaanka.
Guddoomiyaha Baarlamaanka Galmudug oo Khamiistii todobaad hore xilkii laga qaaday ayaa degmada Cadaado ka sheegay in xildhibaanno gaaraya 30 xildhibaan u soo gudbiyeen mooshin ka dhan ah guddoomiye ku-xigeenka koowaad ee baarlamaanka Xareed Cali Xareed, doodd dheer kaddib-na xildhibaannadu isku raaceen in cod la galiyo.
‘’Markii ay ka doodeen kaddib waxey codsadeen in cod la galiyo, cod ayaan galinay, xildhibaannada kulanka fadhiyay waxey ahaayeen 48 dhamaantood waxey u codeeyeen in kalsoonidii ay kala laabteen guddoomiye ku-xigeenka koowaad ayuu yiri’’ Cali Gacal Casir.
Laakiin Xareed Cali Xareed ayaa ku tilmaamay hadalka Cali Gacal Casir mid aan sharciga waafaqsaneyn, isaga oo sheegay in uusan aheyn guddoomiyaha baarlamaanka Galmudug maadaama ayuu yiri kol hore xildhibaannada Galmudug fadhi ay ku yeesheen Dhuusa-Mareeb kalsoonidii kala noqdeen.
‘’Cadaado xildhibaanno aan ka badneyn 11 ayaa ku sugan oo la ogyahay magac-yadooda iyo aqoonsiyadooda intaba, sidaa daraadeed waxaa meeshaa kaga cad in arintu fowdo iska tahay, Cali Gacal Casir –na sabab uu kulan u shir guddoomiyo ma jirto, sababtoo ah ma’aha guddoomiyaha baarlamaanka Galmudug oo kol hore ayaa kalsoonidii lagala noqday ayuu yiri’’ Xareed.
Waxaa uu intaa ku daray in Dhuusa-Mareeb looga dhawaaqay guddi doorasho oo ka shaqeyn doona sidii loo heli lahaa guddoomiyihii badali lahaa Cali Gacal Casir.
Dowladda Soomaaliya ayaa ugu baaqday dhinac-yada iska soo horjeeda ee maamul gobolleedka Galmudug in ay joojiyaan mooshinnada iyo xil ka qaadista intaba.
Muqdisho Talaado, September, 18, 2018 Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada ee Soomaaliya,Maxamed Cabdullaahi Salaad (Oomaar) ayaa sheegay in diyaarad ogolaansho ka haysata dawlada faderaalka ah ee Soomaaliya oo kaliya ka soo dagi karto, isla markaana ka duuli karto garoomada Soomaaliya.
Wasiir Oomaar, waxaa kalo u sheegay in dhammaan garoomada diyaaradaha ay ka dagi karaan diyaaradaha caalamiga ah ee dibadda ka imaanaya iyo kuwa gudaha, isagoo marka ka jawaabayay su’aal la xiriirtay diyaaradaha caalamiga ah kaliya inay ka dagi karaan garoonka Aadan Cadde ee caasimadda Muqdisho.
“Diyaarad heysata fasax, fasaxaanna waxaa bixiya dowladda dhexe waxay ka dagi karta dhammaan garoomada diyaaradaha dalka.” ayuu yiri Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada oo isagoo Canada ku sugan la hadlay idaacadda VOA.
Gabagabadii, Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada Soomaaliya wuxuu ka hadlay shir uu magaalada Montreal ee dalka Canada kula yeesheen hay’adda ICAO, isagoo sheegay shirka inuu daba-socdo soo wareejinta hawada Soomaaliya, oo u sheegay waqtiga in dowladda ay joojisay mashaariic dhowr ah oo ay gacanta ku heysay hay’adda ICAO, xilligana ay kala tashanayaan hay’adda sidii mashaariicda dib loogu billaabi lahaa iyo taageerro dheerad ah oo dowladda Soomaaliya laga siiyo arrimaha horumarinta maamulka hawada.
Dowlad Gobaleedka Puntland Talaado, September, 18, 2018Talaado, September, 18, 2018 (HOL) – Xafiiska Xeer ilaalinta guud ee Puntland ayaa soo bandhigay kiisaska kufsiga ee la diiwangaliyay Puntland siddeedii bilood ee u dambeysay.
Axmed Xasan oo ka tirsan xafiiska Xeer ilaalinta Puntland, wuxuu sheegay in la diiwaangaliyay 48 kiis oo isugu jira kafsi iyo iskudey kufsi, wuxuu inta ku daray kaliya 17 kiis in xukun laga gaaray.
“Kiisaska 8 bilood soo maray CID-da , kaddibna yimid xafiis xeer ilaalin, kaddibna u gudbiyay maxkamad waxay gaarayaan 48 kiis, xukun waxaa laga gaaray 17 kiis, waxay noqdeen xukunkoodii 15 sanno illaa iyo 3 sanno inta u dhaxeysa.” ayuu yiri Axmed Xasan .
Sanadkii hore Puntland waxaa laga diiwaangeliyay 123 kiis oo kufsi ah, kuwaasoo ka dhacay guud ahaan deegaannada hoos yimaada maamulka.
Maraykanka Talaado, September, 18, 2018 Madaxweynaha Marekanka,Donald Trump ayaa hoos u dhigay tirada qaxootiga ee dalkiisu qaabilayo sannadka 2019 , wuxuu qorsheeyay tiro 30,000 qaxooti ah taas oo ka dhigeysa tiradii ugu yareyd ee Marekanka uu qaabilo.
Trump, wuxu go’aankan ka dhigay madaxweynihii ugu horreeyay Marekanka ee qoondeeya tirada ugu yar ee qaxooti ah tan iyo bishii sagaalaad ee sannadkii 2011kii, markaas oo 27,131 oo qaxooti ah loo ogolaaday in ay Maraykanka galaan.
Xoghayaha arrimaha dibadda ee Maraykanka Mike Pompeo oo shaaciyay go’aanka madaxweyne Trump, wuxuu sheegay in Maraykanku uu hadda howshooda wado in ka badan 280,000 oo magangalyo doon ah sannadka 2019.
Barnaamijka qaxootiga ee Maraykanka ayaa la sameeyay sannadkii 1980kii, sanadkii uu Marekanka qaabilay qaxootiga ugu badan waxay ahayd sannadkii 2016 marka oo ay galeen 84,995 oo qaxooti ah, halka sannadkii 2007 oo ahaa waqtigii ugu tiro yaraa waxaa Marekanka galey 48,282 oo qaxooti ah.
Jubbaland State Talaado, September, 18, 2018 Taliyaha ciidanka Daraawiishta Jubbaland ee gobolka Gedo,Jen Jamaal Xasan Farey ayaa sheegay ciidammada amniga Jubbaland inay la wareegeen galinkii dambe ee Isniintii saldhig ay al-Shabaab ku diyaarinayeen weerarro ka dhan ah ciidanka Daraawiishta Jubbaland.
“Ciidanmadu waxaa ay weerarreen koox ka tirsan al-Shabaab oo deegaan ku dhow degmada Baladxaawo ku diyaarinayay weerar ka dhan ah ciidanka Daraawiishta Jubbaland.” ayuu yiri Jen Farey.
Weerarka inta uu socday waxaa ku geeryooday sarkaal ka tirsan ciidanka Jubbaland oo magaciisa lugu sheegay Cabdi Cabdullaahi Xasan oo darajadiisa ciidan ay ahayd Gaashaanle, afar askari oo kale oo ka tirsan ciidanka Jubbaland ayaa geeryooday, sida u sheegay taliyaha ciidanka Daraawiishta Jubbaland ee gobolka Gedo.
Jeneraalka waxaa kalo u sheegay inay al-Shabaab ka qabsadeen gaari iyo hub, isagoo inta ku daray weerarka inay ku dileen tiro ka mid ah dagaalyahannada al-Shabaab, xilligana ay gacanta ku hayaan halka uu ka dhacay weerarka.
Kooxda al-Shabaab oo weerarkan ka hadashay ayaa dhankeeda guul ka sheegatay,iyagoo marka ku baahiyay warbaahinta afkooda ku hadasha in 10 askari ay ka dileen ciidanka Jubbaland, ma jirto warar madax bannaan oo laga helay dagaalka al-Shabaab iyo ciidanka Jubbaland.
Addis Ababa Talaado, September, 18, 2018 Meelo badan oo kamid ah caasimadda dalkaasi Itoobiya Adis Ababa waxa maanta ka socda mudoharaado ballaadhan, dadkan mudaharaadaya ayaa ka cabanaya amaandarro magaalada ka jirta dhowrkii maalmood ee ugu danbeeyey. Kumanaan qoys oo magaalada hareeraha ayaa haatan soo barakacay kadib markii ay hareeraha magaalada ka dhaceen dilal iyo falal amni darro ah. Laga soo bilaabo 13-kii bishan waxaa agagaarka magalada Addis Ababa kasocda dagaalo u dhaxeeya qomiyadaha Oromada & Amxaarada, waxaana la sheegayaa in dad badan oon ilaa hada tiradooda rasmiga ah aan lahaynin ku dhinteen weeraradan abaabulan ee maalmahan kasocda duleedka Addis Ababa.
Dadkani ku banaanbaxaya magaalada Adis Ababa ayaa u badan dad ka cadheysan falalka amni-darro ee ka dhacaya hareeraha magaalada iyo sidoo kale guddaha magaalada dhowrkii cisho ee u danbeeyay.
Millatariga dalkaasi ayaa dadkani banaanbaxaya hor jooga waxaana ay ka hor tagayaan in rabshaddo intani ka ballaadhani dhacaan.
Dowlad Gobaleedka Puntland Talaado, September, 18, 2018 Xog gaar ah oo an ka helnay Sanatarada Aqalka Sare ee ku sugan magaalada Garoowe xarunta Maamulka Puntland ayaa muujinaysa in Madaxweyne Cabdiwali Gaas uu ka laabaty go’aankiisii hore ee ku aadanaa shirka Wada tashiga ee ka dhici lahaa Muqdish, kaas oo ay ku baaqday Dowladda Federaalka ah.
Ynynb nWARARKA MAANTA 16ka Siteembar, 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta; Maxuu khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” ugu bixiyey lacag dhan $ 500000 in xilka lagu rido Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Galmudug Mudane Axmed Ducaale Xaaf? Maxuuse khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u rabaa in ku-xigeenkii hore ee Ururka Argagixisadda Al-Shabaab Duli Diin ku gabade Shiikh Shaydaan Mukhtar Rooboow oo ay xukuummadda fashilantay ku wado inuu noqdo Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koonfur Galbeed? Yaa xukunka dalka wadi doona marka ay Ururka Damu-Jadiid Iyo Ururka Argagixisadda Al-Shabaab iskugu soo haraan is-reereebka siyaasadda dalka? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda? Maxayse beesha calamka u diiday inay wax dhaqaalo ah si toos ah u siiso xukuummadda uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade? Yaa laga cayrin doona golaha wasiiradda ee dowladda wada dadban ee hadda wada fashilan kuwaasoo ayaga maalinba maalnta ka dembaysa is fashilaysa? Ummadda Soomaaliyeed waxay labada aqal ka codsanayaa inay soo doortaan madax cusub waayo waxaa jira inay beesha caalamka diiday inay wax dhaqaalo siiso dowlad wada shaqaalaysay argagixisada Al-Shabaab? Maxaa khaldan? Yaa diidan xuquuqda gobalka Banaadir? Yaa runta qarin kara?
Muqdisho 16ka Siteembar, 2018 Wasaaradda Amniga Xukuumadda Federaalka ah ee Soomaaliya ayaa soo qaban qaabisaya Shir Wadatashiga oo ah mid xoogga lagu saarayey ka wada qeyb-qaadashada sugidda Amniga Gobalka Benaadir iyo xoojinta Wada Shaqeynta ka dhaxeysa Hay’adaha Amiga iyo Bulshada Soomaaliyed iyo hirgalinta nidaam lagu sugi karo Amniga guud ahaan dalka, kaasi oo lagu qabtay magaalada Muqdisho.
Waxaa si guud looga wadda dooday sida la isaga kaashan karo wadda shaqeynta ka dhaxeysa maamulada degmooyinka iyo hay’adaha Amniga.
Zaynab Maxamuud Warsame guddoomiyaha deggmada Warta-nabadda ayaa Sheegtay in loo baahanyahay ciidamo gaar ah oo hoos-taga degmooyinka, kuwaas oo qeyb ka qaata Sugidda Amniga Gobolka.
Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Amiga Xukumadda Soomaaliya Xildhibaan C/naasir Siciid Muuse ayaa sheegay in wasaaradda ay mar waliba u taagan tahay in amniga dalka la gaarsiiyo meel wanaaagsan.
Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Amniga Xukumadda Soomaaliya Xildhibaan Maxamuud Maxamed Buunow oo daahfuray shirka Wadatashiga ah ayaa sheegay in loo baahanyahay wadatashi iyo wadda shaqeyn dhab ah oo dhaxmara hay’adaha Amniga iyo Bulshada, si loogu guuleysato Amniga Dalka.
Muqdisho 16ka Siteembar, 2018 Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhiga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Xildhibaan Xasan Cali Maxamed “Amardanbe”oo uu wehliyo Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed General Daahir Aden Cilmi ayaa Waxay Kormeereen Xaruntii hore ee Warshadii Tolmada dharka Ciidanka Xooggga dalka.
Wasiirka Gaashaandhiga Xukuumadda Soomaaliya Mudane Xasan Cali Maxamed ayaa sheegay in Dowladda Federaalka iska xil saari doonto dhismaha Warshadan,mudada sanadkaan ka harsan la soo gaba gabeyn doono.
Dhismaha Warshadan ayaa Dowladda Soomaaliya waxaa ka gacansiin doona Dowladda aan walaalaha nahay ee Turkiga .
Dhowaan ayay ahayd markii Dowladda Federaalka Soomaaliya gaar ahaan Wasaaradda Gaashaandhiga lagu wareejiyay qalabka Warshadan.
Galmudug 16ka Siteembar, 2018 Xildhibaano ka tirsan Baarlamanka Galmudug oo ku shiray magaalada Cadaado ayaa sheegay inay galabta xilkii ka qaadeen Madaxweynaha Galmugug Axmed Ducaale Geelle Xaaf.
Shirka waxa gudoominayay Cali Gacal Casir oo daraad koox kale oo Xildhibaano ah oo ku shiray Dhusamareeb ay sheegeen inay xilka ka qaadeen.
Hasa yeeshee madaxwayne Axmed Ducaale Geelle Xaaf oo BBC la hadlay ayaa beeniyay in xilka laga qaaday.
Waxa uu sheegay Mr Xaaf in xildhibaano aysan joogin Cadaado islamarkana Mr Cali Gacal Casir uusan ahayn gudoomiyaha baarlamaanka Galmudug oo maalmo ka hor xilka laga qaaday.
“Xildhibaano meesha ma joogaan waa 9 xildhibaan iyo mid uu isagu yiri nin tagay buu badalayaa oo uu maanta dhaariyay marka waxaasi waa wax iska fowda ah,” ayuu yiri Mr Xaaf.
Maraykanka 16ka Siteembar, 2018 Mid ka mid ah shirkadaha hilibka ee ugu wayn dalka Maraykanka ayaa ogolaatay heshiis dhexdhexaadin ah oo ku kacaya lacag ka badan hal milyan oo doolar oo magdhow ah.
Lacagtan ayaa la siinaya shaqaale Muslimiin ah oo Soomaali u badan, kuwaas oo dacwad ku soo oogay shirkaddaasi.
Shaqaalahan ayaa ka cawday in shirkaddu ay u diiday inay salaadda tukadaan, taas oo keentay in shaqaalahaasi oo u badnaa Soomaali ay ka tagaan shaqada.
Guddiga dalkan Maraykanka u qaabilsan sinnaanta fursadaha shaqada ayaa ku dhawaaqay heshiiskan oo ku soo beegmaya iyada oo dacwaddan ay soo jiitamaysay muddo dhowr sano ah.
Dacwaddan ayaa u dhaxaysay shirkadda hilibka ee Cargill iyo shaqaale Muslimiin ah oo tiradooda lagu sheegay boqol iyo siddeed iyo soddon qof.
Xigasho/VOA
Muqdisho 16ka Siteembar, 2018 Ra’iisal wasaaraha xukuumadda Soomaliya Xassan Cali Kheyre oo ay wehliyaan xubno ka tirsan guddoonka baarlamaanka Soomaaliya ayaa xalay ku booqday Isbitaalka Digfeer xildhibaan Maxamed Mursal Booroow oo dhaawac culus ka soo gaaray qarax loogu xiray gaarigiisa.
Warar soo baxaya ayaa sheegaya in qaraxu uu siweyn u haleelay qeybaha kala duwan ee jirkiisa, sidoo kalana uu ku waayay sida la sheegay mid ka mid ah gacmihiisa.
Ra’iisul Wasaare Kheyre ayaa sheegay in dowladda ay la socon doonto xaaladda Xildhibaanka, waxaana sidoo kale dhintay darawalkii waday gaarigiisa.
Xildhibaanka ayaa xalay gaari Hilex ah oo uu saarnaa uu ku qarxay xilli uu maraayay Agagaarka Madaxtooyadda Soomaaliya gaar ahaan dhanka Tiyaatarka Qaranka.
Maalmihi ugu danbeeyayba magaalada Muqdisho waxaa sii kordhayay qaraxyada iyo dilalka ay fulinayaan kooxo ka tirsan Ururka Al-shabaab.
Turkiga16ka Siteembar, 2018 Waxaa sii xoogeysanaya khilaaf Siyaasadeedka ka dhex aloosan Madaxda maamul Goboleedka Galmudug iyo Xildhibaanada Baarlamaanka maamulka.
Khilaafka ayaa gaaray heer xil ka qaadis lagu sameeyo mas’uuliyiinta qaar ayaa waxaa si kulul uga hadlay Hogaamiyihii hore ee Maamulka Galmudug Cabdikariin Xuseen Guuleed.
Guuleed, ayaa ka digay xaaladda qalalaase ee ka taagan Galmudug, waxa uuna sheegay in Galmudug ay mudan tahay in laga dhaafo xiisadaha joogtada noqotay.
Cabdikariin Xuseen Guuleed, xiisada Galmudug uga hadlay qoraal uu soo dhigay boggiisa waxa uuna tilmaamay in khilaafka uu yahay mid boholo ku hogaaminaya masiirka Galmudug.
Waxa uu Guuleed sheegay inay adag tahay in indhaha laga daawado xiisada magac dilay Galmudug, waxa uuna ku baaqay in la muujiyo degnaanshi siyaasadeed.
Guuleed waxa uu aad u dhaliilay hal ku dhiga ka caan baxay Galmudug ee ah (Waan ridnay iyo Mooshin ayaa ka yaala”.
Qoraalka Cabdikariin Xuseen Guuleed oo dheer ayaa u qornaa sida tan:-
WAA RIDAY IYO WAA RIDAY XAL MA KEENEYSE GALMUDUG SIDA HA LOO DHAAMO.
Waxaan shaki ku jirin in aan wada ogsoon nahay dhibaatada laga soo maray dhismaha iyo yagleelidda dowlad gobaleedyada guud ahaan, gaar ahaana kan Galmudug oo ka mid ahaa kuwii ugu sii dhibka badnaa dhismahiisa iyo dhidibo u aasidiisa.
Haddaba anigoo ka mid ah dadka ay lexjeclada gaarka ah ka heyso jiritaanka maamulkaas, midnimadiisa iyo horumarkiisa, waxaan u soo jeedinayaa mas,uuliinta labada dhinac ee Galmudug inay tanaasul muujiyaan una turaan maamulka iyo bulshada u heyb sheegata, isuguna yimaadan wadahal ayagoo garwaaqsanaya in waariday iyo waariday aysan cidna xal u keenaynin, maamulka oo ku burbura ma ahee.
Sidoo kale dowladda dhexe iyo waxgaradka reer Galmudugna waxaan u soo jeedin lahaa in maamulka la badbaadiyo xaaladda khatarteeda la dareemo, meelna la isugu keeno mas,uuliinta labada dhinac ayadoo saldhig looga dhigayo heshiiskii Djibouti oo qodabadiisi la isla fahmo, si sax ahna loo wada fuliyo iyo xeerarka iyo sharciyada u yaala Galmudug iyo dalkaba.
Dowlad Gobaleedka Galmudug 16ka Siteembar, 2018 Maalintii shalay waxaa gaaray magaalada Cadaado madaxweyne ku xigeenka Galmudug Maxamed Cabdi Xaashi Carabeey iyo guddoomiyaha xilka laga qaaday Cali Gacal Casir oo halkaa ka wada shirar ay la leeyihiin xildhibaanno iyo siyaasiyiin ku sugan Cadaado oo dawladda Faderaalku u soo dirtay magaaladaasi.
Waxay dad badan oo reer Galmudug ah jeclaayeen in arrinka madaxda dawladda ee reer Galmudug xalliyaan, balse taas ma muuqato.
Waxay ahayd in Madaxweyne Farmaajo arrinkani soo faragaliyo sababtoo ah isaga ayaa asal ah reer Galmudug ah oo wax badan xallin kara ama Ra’iisal wasaare Khayre oo isaguba asal ahaan ka soo jeeda Maamulkaasi.
Aamusnaanta madaxda ugu sarreysa dawladda Faderaalka ay ku muujinayaan Qalalaasaha siyaasadeed ee ka socda Galmudug ayaa bannaanka soo dhigaya siyaasad qaabdaran oo waji kale yeelanaysa.
Waxay Tilmaan u tahay in Madaxda Villa Somalia ay fulin karin waxay hore bulshada ugu ballan qaadeen ee ahayd in Soomaalidu dhexdeeda xallinayso wixii khilaaf ah oo yimaada si meesha ay uga baxdo gacanta shisheeye.
Sidee ku wada shaqeeyaan Dowladda Dhexe iyo Maamul Goboleedyada?
Haddii aanu jirin wax dib u heshiin heer qaran ama dhisneyn guddiga dib u heshiinta Qaranka kaasaa aad loogu baahan yahay in Golayaasha baarlamaanka ay ansixiyaan.
Caqabadaha taagan sanad iyo bar kaddib:
1) In shisheeyihii la yiri waa laga maarmayaa aynaan waxba ka jirin. Heshiiska Galmuduug iyo kan Jubaland waxaa lagu xaliye soo dhexgalii Dawlada jabuuti iyo itoobiy.
Hashiiskii gaabnaa ee la dhex dhigay somali iyo somaliland dawlada Turkiga ayaa ku taageertay marna yaan Taariikhda been laga sheegi.
2) Dhibtii laga maray dib u heshiisiintii xukuumaddii Madaxweyne Xasan Sheekh ay ka sameeysay Galmudug, Koonfur Galbeed iyo Jubbaland oo halkeedii dib loogu celiyay,
3) In gobollada ay u baahan yihiin dib u heshiisiin ka qoto dheer oo ka wajiyo badan kuwii horay dowladda dhexe xilligii Xasan Sheekh Maxamuud la sameeyay. In lasii wado.
4) Dowladdu in aan lagu aamini karin masiirka Soomaaliya. Waxaa mar qaati ka ah. Hogaanka madaxweyne Farmaajo wuxuu meesha Ka saaray Shaqadii wasaarada arimaha Gudaha iyo Dib u heshiinsiinta arinkaa dadku wali ma Fahan sana waxa wasaaradan shaqadeedii siyaasadeed loo xayiray? Wasiir sabriye fasax ayuu shaqadiisii kagalay.
5) In Isku tolnaantii dowladda iyo dowlad goboleedyada oo burburtay.
6) In aysan jirin cid qaadaysa masuuliyadda dhibta taagan oo ay ahayd in lagu la xisaabtamo madaxda mandate-ka wadankani heysata.
Si ay u xalliyaan wax kasta oo khilaaf siyaasadeed ama mid bulsho ku yimaada dhismaha dawlad wanaagga waa lama huraan in markasta dowladdu noqoto Hooyo iyo Aabbe wada hadallada la galayo.
Haddii dawladda Faderaalka ee hoggaamiyo Madaxweyne Farmaajo aaney wax wayn u arkaynin qodobka dib u heshiinta inay wax muhiima tahay waqtigaani maxaa diidaya in dawlado shisheeye oo ciidanka AMISOM nabad darteed ugu soo diray Soomaaliya inay dib u heshiisiinna dhex dhigaan Soomaalida dhexdeeda.
Markaa in dawlada Jabuuti, Itoobiya ama Ugaandha soo dhexgasho sow qalad maaha ay sameeyeen madaxda dawladda federaalku inay doorkoodii gabeen oo xallinta khalaafyada taagan kuwaasoo Dawlad wanaaga ku hor gudboon.
https://www.youtube.com/watch?v=wX5KTZCi648
WARARKA MAANTA 15ka Siteembar, 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta; Maxuu u kashifay Wasiirka Warfaafinta Dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Daahir Geele musuqmaasuqa xukuummadda fashilantay ? Maxay tahay sababta Raysal Wasaare khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” u siiyey lacah dhan $ 1.3 million ku-xigeenka hore ee Ururka Argagixisada Al-Shabaab daalim Shiikh Mukhtaar Rooboow oo lacagtaas ugu tartami doono jaggadda Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Koorfur Galbeed? Maxuuse Madaxii hore ee Xafiiska Qaramadda Midooway u qaabilsanaa Soomaaliya Danjire Micheal Keating u kashifay musuqmaasuqa baahsan ee Xafiiska Raysal Wasaaraha ka dhex jira kaasoo ay beesha caalamka si cad u diiday inay wax dhaqaallo ah siiyaan muddo hal sanno iyo sideed bilood? Maxuuse Wasiirka Warfaafinta Dowladda Soomaaliya Mudane Daahir Geele u kashifay inay jirto musuqmaasuq baahsan ee ka dhex jira Xafiiska Raysal Wasaaraha asagoo ka qaybgalaya dooda Jimcaha ee ay Laanta AfSoomaaliga BBC qabatay asagoo ogolaaday inay xukuummadda Soomaaliya fashilantay oo ay ka saxan yihiin waxa ay raggii dooda ka qaybgalaayey ku caddeeyeen khaladaadka dowladda wada dadban? Beeni raad ma leh ee maxuu qaban doona Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas” oo ay dowladdiisii si cad u fashiliyey khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxayse weli u aamusan yihiin labada guddoomiye ee madaxda kala ah aqalka hoose iyo aqalka sare? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda?Yaa noqon doona Madaxweynaha soo socda?
Afhooye 15ka Siteembar, 2018 degmada Afgooye ee gobolka Shabeellaha hoose ayaa sheegaya in waabarigii hore ee saakay dagaal culus qeybo ka mid ah degmada ku dhaxmaray ciidamada dowladda Soomaaliya iyo xoogag ka tirsan Ururka Al-shabaab.
Goobjoogayaal ku sugan degmada ayaa warbaahinta u sheegay in xiliggi hore ee salaada subax saakay mar kaliya dadka ku soo tooseen dhawaqa hub culus oo ay qeybo ka mid ah degmada isku weydaarsanayeen ciidamada dowladda iyo xoogagga Al-shabaab oo dhowr jiho weerar ka soo qaaday.
Xoogagga weerarka soo qaaday ayaa la sheegay in ay beegsadeen saldhig ciidan oo ku yaala aagga halka lagu magacaabo Buulo-Fooliyo, waxaana la tuhusan yahay in dagaalamayaasha weerarka soo qaaday ka soo kicitimeen dhinaca degmada Owdheegle.
Ilaa iyo hadda dhab ahaan lama oga khasaaraha ka dhashay dagaalka, hasse ahaatee degmada ayaa sheegay in uu jiro karo khasaare dhimasho iyo dhaawac-ba leh marka la eego xadigga dagaalka labada dhinac dhaxmaray.
Degmada Afgooye ayaa noqotay bartilmaameedka ugu badan oo ay Al-shabaab beegsadaan gobolka Shabeellaha hoose marka laga soo tago degmada Marka oo marar badan xoogagga Al-shabaab gudaha u galleen.
Boosaaso 15ka Siteembar, 2018 magaalada Boosaaso ee gobolka Bari ayaa sheegaya in rag hubeysan xalay toogasho ku dileen labo wiil oo dhalinyaro ah meel aan ka fogeyn suuqa weyn ee magaalada.
Dadka ku sugan magaalada Boosaaso ayaa warbahinta u sheegay in labada wiil ee dhalinyarrada ah ahaayeen saaxiibo siweyn isugu dhawaan, islamarkaana dhawaantan ka qalin jabiyay Jaamacada Bariga Africa ee faraceeda magaalada Boosaaso.
Magacyada labada wiil ayaa lagu kala sheegay C/risaaq Xasan Barre (Ceeriin) iyo C/kariin C/qaadir
Ciidamada nabada-galyada Puntland ayaa markiiba tagay goobta uu dilka ka dhacay, waxaana baxsaday oo aan gacanta lagu dhiggin raggii kooxdii dalka geysatay.
Lama oga sababta loo dilay labadani ee ka mid ahaa dhalinyarada waxbartay ee magaalada Boosaaso, waana marki ugu horreysay oo laba wiil oo Jaamiciyiin ah hal mar lagu dilo gudaha Boosaaso.
Dadka deegaanka ayaa siweyn uga naxay falka toogashada ah ee lagu dilay labada dhalinyarada ah, Boosaasa-na waxaa ay ka mid tahay meelaha ugu badan oo ay ka dhaceen dilalka qorsheysan guud ahaan marka la eego deegaannada maamul gobolleedka Puntland.
New York 15ka Siteembar, 2018 Michael Keating oo Arrin Layaab leh ka sheegay La-dagaalanka Musuq maasuqa ay sheegato DF
Ergeyga gaarka ah ee xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Michael Keating oo xilka uu kasii dhammaanayo ayaa sheegay in awooda Sharciga Soomaaliya uu yahay mid aad u liita taasina ay sababto in uu dhaco Musuq Maasuq badan. Waxaa uu ka dayriyay hanaanka Caddaaladda Soomaaliya oo uu sheegay in sanadihii lasoo dhaafay uu gaaray heerkii ugu hooseeyay taasina ay sababtay in ay dadku Fursado dhanka Cadaalladda ah ay ka raadiyaan meelo kale. “Xeerka sharciga waa daciif, Habka Caddaaladda iyo Xeer-ilaalinta wuxuu ku dhow yahay in uu istaago, laakiin awoodda ayaa weli ah mid xadidan, Dowladdu ma haysato habab lagu hubiyo in xukunka la fuliyo, Inta badan, dadku waxay u jeedaan dhanka Al-Shabaab , halkan ay ka aadi lahaayeen dhanka dowladda” ayuu yiri danjire Keating.
Waxaa uu sheegay in Musuq maasuq daran uu ka jiro Soomaaliya, taasina ay saameyn doonto dadka aan la heyn Awoodaha ee Saboolka ah.
Dowladda Soomaaliya ayaa bilihii lasoo dhaafay waday dadaallo lagu dagaallamaayo Musuq Maasuqa dalka ragaadiyay, waxaana jiro xubno dowladda ka tirsanaa oo xabsiga la dhigay.
Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa sidoo kale dhankiisa qiray kal hore in Caddaalad daro ka jirto Maxkamaddaha dowladda, laakiin waxaa uu isbedel ku sameeyay Madaxda Maxkamaddaha dalka.
Muqdisho 15ka Siteembar, 2018 Faahfaahino dheeraad ah ayaa waxa ay kasoo baxayaan Qarax xalay si weyn looga maqlay degmooyinka gobolka Banaadir , kaasoo ka dhacay Suuqa Bakaaraha gaar ahaan meelo u dhow Isgoyska Howlwadaag.
Sidda ay xaqiijiyeen goobjoogayaal Qaraxa ayaa ahaa Mid lagu soo rakibay gaari gacan , waxaana uu ka dhacay kasoo horjeedka Shirkadda Amal ee Bakaaraha.
Si rasmi ah looma xaqiijin karo Khasaaraha ka dhashay Qaraxaasi, laakiin qaar ka mid ah dadkii meesha tagay ayaa sheegay in burbur uu gaaray dhismayeyaal halkaasi ku yaalla. Ma jirto Cid sheegatay Mas’uuliyadda Qaraxa oo xalay ku dhawaad 10:00 Habeenimo halkaasi ka dhacay.
Ciidamada Ammaanka dowladda Soomaaliya iyo maamulka degmada Howlwadaag ayaa gaaray goobta ay wax ka dhaceen, waxaana ay sheegeen in ay waddaan baaritaano kala duwa
WARARKA MAANTA 12ka Siteembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta:Meeqo lacag ah ayeey Dowladda Wada Dadban ku bixinaysaa inay jaggooyinka ka rido Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka HirshabeelleMudane Waare Iyo Madxweynaha Dowlad Gobaleedka Galmudug Mudane Xaaf? Yaa noqon doona Madaxweyne soo socda?Ama Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuu u aamusan yahay Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh “Bakhti-U-Roone” oo golaha sharci-dajinta ka dhigay gurigiisa oo kale? Muxuuse Guddoomiyaha Aqa;ka Sare Mudane Cabdi Xaashi ugu aamusan yahay dulmiga lagu hayo shacabka gobalada Soomaaliyeed ee ay Qoomiyada Oromada ku soo duushay asagoo si fiican u yaqaano afka Oromada? Ar yaa dadka Soomaaliya madaxda u wada ah maxay uga wada aamusan yihiin dulmiga ay Qoomiyada Oromada ku hayso Soomaalida? Maxuu Madaxweynaha Gobaleedka Gamudug Mudane Xaaf u si fiican ugu kashifay magacaabida khaldan ee dadka da’ yarta loogu magacaabayo Maxkamadda Sare iyo jaoogiyn kale oo aysan wax aqoon iyo waayo-aragnimo u lahayn shaqooyinka loo dhiibay? Maxaa khaldan? Maxuu qaban doonaa Guddigga Madaxabannaan ee doorashooyinka kaasoo ay daba ka maamulaan Hay’adda iyo waddo badan oo aan raali ka ahayn inay Soomaaliyo degto kuwaasoo horayba shacabka Soomaaliyeed u kala qaybiyey dhulkooda? Yaa Ummadda Soomaaliyeed maanta been u sheegi kara? Soo ma cada maanta inaysan Dowladda Wada Dadban xukummin xitaa Madxtooyadda Soomaaliya iyo Agagaarkeeda ayadoo niman beenta iyo lugooyada ku haya ay kamid yihiin Fahad Yaasiin oo ahaan jiray Agaasimaha Madaxtooyadda haddana ah Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Qaranka asagoo aan horay u soo noqon askari ama aan la soo barrin cilmiga amniga iyo nabadgeliyada la xiriira balse ahaan jiray wariye u shaqeeya Al-Jazeera oo horayna u keenay lacag lagu gadayo kursiga madaxweynaha Soomaaliya? Yaa runta qarin kara?
Marka 12ka ka Siteembar 2018 Wararka naga soo gaaaraya degmada Marka ee xarunta u ah gobolka Shabeellaha hoose ayaa sheegaya in xoogag ka tirsan Al-shabaab xalay weerar culus ku qaadeen saldhigyada ciidamada dowladda ee bartamaha degmada.
Dadka degan degmada Marka oo warbaahinta la hadlay ayaa sheegay in ay arkeen xoogag ka tirsan Al-shabaab oo ka dhax –dagaalamaya qeybo ka mid h xaafaddaha degmada Marka, iyadoo la maqlayay dhawaqa hub culus oo labada dhinac ay isweydaarsanayeen.
Saraakiil ka tirsan ciidamada dowladda Soomaaliya ayaa sheegay in ay ka hortageen weerar ay ku soo qaadeen degmada xooagag ka tirsan Al-shabaab.
Degmada Marka bilihii ugu danbeeyayba ma xasilooneyn oo waxaa ay dadka ku dhaqan la daalaa-dhacayaan dagaallo iska soo daba noqday oo wajiyo badan kuwaa oo magaalada ka dhigay goob dagaal.
Ethiopia 12ka ka Siteembar 2018Madaxweynaha dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo ayaa maanta ku wajahan magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya.
Safarka Madaxweyne Farmaajo ee Addis Ababa ayaa ku wajahan ka qeyb galka shir madaxeedka Urur Goboleedka IGAD, oo markii u horeysay muddo 10 sano ay xubin ka noqoneyso dowladda Eritrea.
Shirka Urur Goboleedka IGAD ayaa lagu saxiixi doonaa heshiis ay dib mar kale uga mid noqoneyso dowladda Eritrea, kaddib markii laga saaray xubinimada IGAD sanadkii 2007-dii.
Colaadii u dhaxeysay Itoobiya iyo Eritrea ayaa sabab u aheyd in Eritrea ay laga takooro gobolka oo dhan, isla markaana ay isaga baxdo Ururada Midowga Afrika iyo IGAD.
Is bedelka ka dhacay Gobolka iyo dib u heshiisiinta dowladaha Eritrea iyo Itoobiya oo dib u soo celiyay xiriirkooda diblomaasiga ahaa ayaa keenay in mar kale Eritrea ka soo muuqato saaxada gobolka, lana gaaro heshiis nabadeed oo gobolka lagu soo dabaalo.
Ethiopia 12ka ka Siteembar 2018 Ra’iisal wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa markii ugu horeysay ka dhawaajiyay in uu ciidamada dalkiisa kala bixi doono xadka uu la wadaago Eritrea, kaddib markii maalintii shalay dib leysugu furay xadka labada dowladdood.
Kumanaan qof – oo ay ku jiraan askar ka kala socota labada dhinac – ayaa kala qayb galay hoggaamiyeyaasha Eritrea iyo Itoobiya dib u furitaanka xuduudda magaalooyinka Burre iyo Zalambessa kuwaas oo labaatankii sano ee lasoo dhaafay ahaa furin dagaal oo labada dal u dhaxaysa.
Wax yaabaha kale ee dhacay todobadkii hore ayaa waxaa ka mid ah ciidamo wada jir ah oo ka kala tirsan labada dowladdood ay wada jir uga qeyb qaateen howlgal miino baaris ah oo laga sameeyay xadka, taaa oo dhibaato weyn ku ahaa isku socodka labada dhinac, gaar ahaan dhinaca ganacsiga.
Heshiiskii ay qaramada midoobay garwadeenka ka ahayd ee la saxiixay sanadkii 2000 ayaan marna la dhaqan galin dalalkuna ay xaalad dagaal kusii jireen.
In ciidamada laga saaro deegaanada lagu muransan yahay ayaa markasta ahayd dalab ka imaanayey Eritrea- taas oo horay ugu eedaysay Itoobiya in ay jabisay heshiiskii sanadkii 2000 ee xuduudda.
Balse labada dal ayaa kala saxiixday heshiis nabadeed oo cusub bishii July – kaas oo aayar aayar u baddalayey xiriirka u dhexeeya Eritrea iyo itoobiya kuwaas oo aan lahayn xiriir ganacsi iyo mid diblumaasiyadeed toona tan iyo dabayaaqadii sagaashameeyadii.
Muqdisho 12ka ka Siteembar 2018 QM ayaa Talaadadii sheegtay in ay xoojinayaan Iskaashiga looga hortagayo khatarta ka timid waxyaabaha qaxa oo dhib ku haya xasiloonida Soomaaliya.
Howlgalka Midowga Africa ee Soomaaliya iyo Hay’adda miino Baarista QM ee Mine Action ayaa sheegay in wadaan qorshihii ay ugu hortagi lahaayeen khatarta waxyaabaha qarxa uu muhiim u yahay fulinta qorsha kala guurka ee AMISOM ay masuuliyadda Ammaanka ku wareejinayaan ciidamada Soomaaliya.
“Waxaan rijeeynayaa in aan wada jir uga shaqayno ka hortagga iyo cirib tirka khatarta qalabka qarxa, waan ku faraxsanahay aan awood ku biirino UNMAS” ayuu yiri Francisco Madira oo ah wakiilka gaar ka ah ee Midowga Africa u qaabilsan Soomaaliya,
War ay soo saareen hay’adahan waxaa ay balan qaadeen in ay si dhow ula shaqaynayaan dowladda Soomaaliya si looga baaqsado isticmaalka gawaaridaa Qaraxyadda ah ee ay adeegsadaan Al-shabaab.
Ethiopia 12ka ka Siteembar 2018 Waxaa goordhow soo dhammaaday kulan ay yeesheen madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo iyo hoggaamiyaha ‘Somali State” ee deegaaka Soomaalida Itoobiya Mustafe Muxumed Cumar (Mustafe Cagjar) . Sida ay Goobjoog News u xaqiijiyeen ilo ku sugan Adis Ababa, kulanka waxaa xoogga lagu saarey isbadalka ka dhacay deegaanka Soomaalida Itoobiya iyo midka gobolka. Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo iyo wafdi uu hoggaaminayo oo saaka u ambabaxay magaalada magaalada Addis Ababa ayaa halkaasi uga qeyb-galaya Shir ay isugu imaanayaan Madaxda IGAD oo looga hadli xubinnimada Eritrea oo mar kale ka mid noqonaya xubnaha Urur Goboleedka IGAD
https://www.youtube.com/watch?v=VkdVpK-J1s4
WARARKA MAANTA Axad 9ka Siteembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxaa kalifay inay Madaxweynayaasha Dowlad Gobaleedyada ay xiriirka ku jaraan Dowladda Wada Dadban ee ku fashilantay hoggaanka dalka Soomaaliy ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti’Raam-Sade”? ? Yaa noqon doona Madaxweyne soo socda?Ama Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha soo socda? Maxuu u aamusan yahay Guddoomiyaha Aqalka Hoose Mudane Mursal Shiikh “Bakhti-U-Roone” oo golaha sharci-dajinta ka dhigay gurigiisa oo kale? Muxuuse Guddoomiyaha Aqa;ka Sare Mudane Cabdi Xaashi ugu aamusan yahay dulmiga lagu hayo shacabka gobalada Soomaaliyeed ee ay Qoomiyada Oromada ku soo duushay asagoo si fiican u yaqaano afka Oromada? Ar yaa dadka Soomaaliya madaxda u wada ah maxay uga wada aamusan yihiin dulmiga ay Qoomiyada Oromada ku hayso Soomaalida? Maxuu Madaxweynaha Gobaleedka Gamudug Mudane Xaaf u si fiican ugu kashifay magacaabida khaldan ee dadka da’ yarta loogu magacaabayo Maxkamadda Sare iyo jaoogiyn kale oo aysan wax aqoon iyo waayo-aragnimo u lahayn shaqooyinka loo dhiibay? Maxaa khaldan? Maxuu qaban doonaa Guddigga Madaxabannaan ee doorashooyinka kaasoo ay daba ka maamulaan Hay’adda iyo waddo badan oo aan raali ka ahayn inay Soomaaliyo degto kuwaasoo horayba shacabka Soomaaliyeed u kala qaybiyey dhulkooda? Yaa Ummadda Soomaaliyeed maanta been u sheegi kara? Soo ma cada maanta inaysan Dowladda Wada Dadban xukummin xitaa Madxtooyadda Soomaaliya iyo Agagaarkeeda ayadoo niman beenta iyo lugooyada ku haya ay kamid yihiin Fahad Yaasiin oo ahaan jiray Agaasimaha Madaxtooyadda haddana ah Taliye ku-xigeenka Hay’adda Nabadsugidda Qaranka asagoo aan horay u soo noqon askari ama aan la soo barrin cilmiga amniga iyo nabadgeliyada la xiriira balse ahaan jiray wariye u shaqeeya Al-Jazeera oo horayna u keenay lacag lagu gadayo kursiga madaxweynaha Soomaaliya? Yaa runta qarin kara?
Muqdisho Axad 9ka Siteembar 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa shir wadatashi ah ugu yeeray Madaxda Dowlad Goboleedyada.
Shirkaas oo ka dhici doona magaalada Muqdisho 17ka ilaa 18ka Sebteembar, 2018 ayaa looga wada-tashan doonaa dardargelinta hawlaha muhiimka ah ee horyaalla Golaha Amniga Qaranka.
Qodobbada looga hadli doono shirka waxaa kamid ah arrimaha amniga, dagaalka ka dhanka ah kooxaha Al Shabaab iyo Daacish, hirgelinka siyaasadda loo dhanyahay iyo ka shaqeynta arrimaha horumarinta dhaqaalaha, si dalka loo gaarsiiyo isku filnaasho iyo horumar waara.
Sidoo kale, waxaa shirkaas looga arrinsan doonaa arrimo muhiim u ah hannaanka dowladnimada Soomaaliya oo ku jirta marxalad soo kabasho ah. Qodobadan ayaa ah kuwa fulintooda iyo hirgalintoodu ay u baahan tahay wadajir iyo wadashaqeyn.
Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay adkeynaysaa in xal u helista arrimaha masiiriga ah ee dalka ay tahay mid u taalla Soomaalida, iyada oo loo marayo hab ku saleysan wadatashi, isu tanaasul iyo ilaalinta danta guud oo ah waajib saaran dhammaan madaxda qaranka, heer Federaal iyo heer Dowlad Goboleed.
Nairobi Axad 9ka Siteembar 2018 Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ka dhigay dhammaan darajooyinkii ciidan, kana ruqseeyay hay’adda nabad sugidda iyo Sirdoonka Qaranka Sarreeye Guuto Cabdalla Cabdalla Maxamed keddib soojeedin ka timid Agaasimaha Guud ee Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka.
Warqadda soojeedinta ah oo Madaxweynaha kasoo gaartay Xafiiska Agaasimaha Guud ee Hay’adda Mudane Xuseen Cismaan Xuseen ee loo cuskaday go’aankan ayaa lagu caddeeyay in sarkaalkan uusan kasii mid ahaan karin hay’adda iyada oo la tix raacayo go’aankii ay gaareen guddiga anshaxa.
“Sarreeye Guuto Cabdalla Cabdalla Maxamed waxaa laga dhigay dhammaan darajooyinkii ciidaan, isla markaana waxaa laga ruqseeyay hay’adda nabad sugidda iyo sirdoonka qaranka Soomaliyeed sababo la xiriira xadgudub sharciga ciidamada qalabka sida iyo xeer hoosaadka Hay’adda Nabad Sugidda iyo Sirdoonka Qaranka.” Ayaa lagu sheegay wareegtada.
Xeerkan Madaxweyne ayaa dhaqan galay Sabti, 8da bishan Sebteembar, 2018 oo ah marka uu saxiixay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.
Muqdisho Axad 9ka Siteembar 2018 Dhawaan waxaa la filayaa in Madaxda Jabhada ONLF ay Yimaadaan Magaalada Muqdisho Ee Caasimada Soomaaliya.
Ilo lagu kalsoon yahay ayaa sheegaya in C/kiriin Sheekh Muuse (Qalbi Dhagax) oo ka mid ah Saraakiisha ONLF loogu yeeray inuu yimaado Xamar balse uu diiday.
Si gaar ah ilo ku dhaw C/kiriin Qalbi dhagax waxay xaqiijiyeen inuu ka hor yimid hor fadhiisiga Madaxweynaha Dawlada Federaalka Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Warar ayaa sheegaya in Farmaajo uu casuumay madaxda ONLF inay yimaadaan Muqdisho balse buuq ayaa ka jira maadaama Qalbi dhagax oo Casuumaad loo diray isna uu diiday inuu la kulmo Farmaajo.
Admiral Maxamed Cumar Cusmaan oo ah Gudoomiyaha Jabhada ONLF ayaa dhawaan Asmara kula kulmay Madaxweyne Farmaajo laguna casuumay Xamar inuu yimaado.
Waxay noqon doontaa 30 Sano kadib in Admiral Maxamed Cumar uu yimaado Muqdisho,iyadoo ONLF ay ku kala qeybsan tahay in la hor fadhiisto Farmaajo.
Dawlada Federaalka ayaa Sanadkii hore waxay sheegtay in Qalbi dhagax markii Itoobiya loo gacan geliyey inuu ahaa Argagaxiye ONLF katirsanaa,taas oo ay ka caroodeen Jabhadu.
Waxa ugu weyn Ee ONLF iyo Madaxda Dawlada Soomaaliya ka shiri doonaan Kolka Xamar yimaadaan ayaa ah sidii Deegaanka Soomaali Galbeed Xaqeeda ku heli laheyd.
Muqdisho Axad 9ka Siteembar 2018 Warar hoose oo ay heleyso Warbaahinta Madaxbannaan e ayaa sheegaya in Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud uu doonayo inuu Isbaheysi cusub la sameysyto Masuuliyiin ka tirsan Dowlada Federaalka Soomaaliya gaar ahaan kuwo u dhow Madaxweyne Maxamed Cabdulaahi Farmaajo.
Xasan Sheekh oo tan iyo markii uu yimid Olole xowli ah ka wada Magaalada Muqdisho ayaa la ogaaday inuu u gogol xaaraayo sidii kulamo gaar gaar ah ula qaadan lahaa Lataliyeyaal iyo Xubno awood muuqata ku leh Dowlada Farmaajo, waxaana ujeedkiisa uu yahay inay ku taageeraan qorshaha uu doonayo inuu markale Madaxweyne Dalka kaga noqdo.
Wararka qaar ayaa sheegaya in Shaqsiyaad uu sida weyn u raadinayo Xasan Sheekh uu ka mid yahay Fahad Xaaji Yaasiin, walow aan la ogeyn inay wali kulmeen inkastoo wararka qaar aan la xaqiijin ay sheegayaan in Maalintii Muqdisho lagu soo dhaweeyay Xasan inuu isla habeenkii Fahad Yaasiin ku booqday gurigiisa.
Madaxweyne Farmaajo oo xiisado badan ay ku furan yihiin Dowladiisa ayaa docda kale waxaa Mashquul iyo cabsi galin ku bilaabay Xasan Sheekh Maxamuud, iyadoo taasi ay abuuri karto inuu bilaabo dhankiisa baratan siyaasadeed, iyadoo la wada og yahay in qaar ka mid ah Madaxda Dowlada ay ku isku khilaafsan yahay Siyaasadda Mustaqbalka ee dalka lagu hoggaamiyo sida Ra’iisul wasaare oo doonaya inuu xisbi gaar ah sameysto si uu ugu tartamo Xilka Madaxweyne.
Muqdisho Axad 9ka Siteembar 2018
https://www.youtube.com/watch?v=4rJrnKTzE5M
WARARKA MAANTA Sabti 8da Siteembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxauu u fashilay khaa’in Xildhibaan Mudane Faarax Shiikh Cabdiqaadir ururkiisii fashilmay ee #Damu-Jadiid ? Yaa noqon doona Madaxweyne soo socda? Ama yaa noqon doona Rasyal Wasaraha soo socda? Maxuu qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudaen Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade” oo diiday inay bulshadda gobalka Banadir deggan/u dhalatat ama ku dhashay ay samaystaan maamul dowlad gobaleed la mid ah dowlad gobaleedyada dalka ka jira? Maxayse tahay sababra shaqada looga cayriyey Taliyihii ku-xigeenkii Hay’adda Nabadsugidaa Iyo Sirdoonka Qaranka Sareeye Guuto Cabdalla ayadioo aan weli shaqada laga cayrin Agaasimaha Laanta Socdaalka G/Sare Maxamed Aadan Koofi oo horay u ahaan jiray Madaxa Ururka Argagixisada U qaabilsan Qaraxyada Iyo Amniyaad Ururka Al-Shabaab? Yaa lagu ciyaaraayaa? Ma waxaa la khaldi karaa Ummadda Soomaaliyeed ee soo jeeda? Maxuuse qaban karaa Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaa” oo hadda xaqiiqsaday inaysan beesha caalamka wax dhaqaallo ah siin doonin xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudaen Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade? Yaa xiray Guddoomiya Degmada Xamarweryn? Maxay tahay sababta loo xiray Guddomiiyaha degmada Xamarweyne ee kashifay hantida la boobaayo? Maxuuse Wasiirka Warfaafinta u amaray in shacabka Soomaaliyeed laga qariyo soo kashifida iyo soo bandhigida fashilka iyo musuqmaasuqa dowladda wada dadban? Yaa adkaan doona Dowladda Wada dadban iyo Damu-Jadiid qorsha ay wataan? Waxaa cad inay beesha caalamka aysan wax dhaqaallo ah siin doonin xukuummad uu hoggaaminaayo Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudaen Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxaa xal ah Mudane Madaxweyne?
Muqdisho Sabti, September, 08, 2018 Iyadoo dalka Jabuuti ay ku sugan yihiin wafuud ka kala socta saddexda dalka, Soomaaliya, Itoobiya Eritrea guud ahaan-na marka la eego ay socdaan dadaallo la doonayo in lagu nabadeeyo leysugu-na soo dhaweeyo dalalka Geeska Africa ayaa waxaa arintaa siweyn u soo dhaweeyay Shacabka Jabuuti iyo Ururrada mucaaradka intaba.
Shacabka oo la hadlay warbaahinta ayaa sheegay in wax wanaagsan u arkaan nabada raadinta labada dowladdood Soomaaliya iyo Itoobiya ay ka dhax bilaabeen dowladdaha Jabuuti iyo Eritrea oo muddo dheer-ba uu dhax yeelay muran la xiriira deegaan xudduudeedka ay wadaagaan labada wadan.
Shirka iyo kulamada socda ayeey ku tilmaameen tallaabo hor leh oo loo qaaday dhinaca nabad-galyada iyo isku soo dhawaanshaha guud ahaanba dowladdaha Geeska Africa, iyada oo meesha laga saarayo wixii khilaaf ah ee jira.
Wafdiga ku sugan dalka Jabuuti ee ah wasiirro arrimo dibeddeedka dowladdaha Soomaaliya, Itoobiya iyo Eritrea ayaa mas’uuliyiintii ay is arkeen waxaa ka mid ahaa madaxweynaha dalka Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle oo si diiran u soo dhaaweeyay, islamarkaana sheegay in niyad sami uu hayo dadaallada socda.
Dhawaan magaalada Asmara waxaa ku shiray hoggaamiyayaasha saddexda dowladdood Soomaaliya Itoobiya iyo Eritrea, kuwaa oo isku afgartay wafdi heer wasiirro ah loo diro dalka Jabuuti.
Minneapolis Sabti, September, 08, 2018 Booliiska Magaaladda Minneapolis ayaa sheegay in abaarahii 7:20 fiidnimo Taleefan ku soo dhacay xarunta arimaha dagdaga ah ama 911 ka uu sheegay in xabado lays dhaafsanayo xaafadda Soomaalida ku badan tahay ee Cedar Riverside Wadada 18thStreet-ka ,Markii ay goobta tageena Booliisku mudo yar kadib ay la kulmeen wiil Soomaali Maraykan ah oo ku dhex jira gaari una dhintay dhaawaca xabadaha ku dhacay jirkiisa.
Booliiska waxay sheegeen in aan ilaa hada aan la ogeen cida ka danbaysay dilka wiilkaan dhalinyarada ah iyo sababta loo dilay, wiilkaan oo dadka baraha bulshada ugu tacsiyeeynayay ay magaciisa ku sheegay Liibaan Cabdulaahi laguna naanaysi jiray Fetti.
Dilkaan ayaa ka dhacay meel baabuurta la dhigto oo ka danbaysa ganacsiyo ay lee yihiin dad Soomaali ah iyo qoomiyado kale duwan oo ku yaal xaafaddaa ,iyadoo xiligaas ay tahay xiliyadda ugu mashquulka badan wadooyinkaas Cedar iyo Riverside halka ay iska galaantaas oo ay aad u isticmaalaan ardayda dhigata Jaamacada gobolka Minnesota.
Booliiska Magaaladda Minneapolis ayaa sheegay in cidii arkaysay ama haysa wax warbaxina ah oo ku aadan dhacdadaan ay la soo xiriiraan Booliiska magaaladda taleefanka 612-692-TIPS (8477) ama ay fariin qoraal ah ku soo diri karaan 847411 (TIP411).
Dilalka dhalinyarada Soomaaliyeed ee ka dhaca magaalooyinka Minneapolis/St Paul, Columbus Ohio, Toronto Canada ayaa ah mid soo noqnoqda, inkasta oo ay hoos u dhaceen gobolka Minnesota tan iyo intii xaafadaha Soomaalida ay ka hawlgaleen Booliiska Asalahaan ka soo jeeeda Soomaalida ee ka tirsan qaybaha kala duwan ee nabadgalayada magaalooyinkan Mataanaha ah.
Jilib Sabti, September, 08, 2018 Warar kala duwan ayaa ka soo baxaya duqeyn xalay ka dhacday degmada Jilib ee gobolka Jubbada dhexe, sida ay warbaahinta gudaha u sheegeen goobjoogayaal magacooda u qariyay sababo amni.
Duqeynta oo aan ilaa iyo hadda la ogeyn cida fulisay ayaa la sheegay in lagu bartilmaameedsaday sarkaal sida la sheegay ka tirsan Al-shabaab oo ka mid ah hoggaamiyayaasha sar sare ee Ururka Koonfurta Soomaaliya.
Lama oga in bartilmaameedka lagu guuleystay in lagu wax yeelleeyo sarkaalka la beegsaday, hasse ahaatee dadka la hadlay warbaahinta ayaa sheegay in ay maqleen dhawaqa madaafiicda ay ridayeen diyaaradaha dagaalka ee weerarkan geystay.
Horay weerarro lagu dilay saraakiil ka tirsan Al-shabaab ayaa waxaa fuliyay diyaaradaha Mareykanka Africom oo sheegtay weerarro dhowr ah oo ka dhacay koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya.
Taliska ciidamada militariga Soomaaliya oo maalin ka hor la shiray saraakiil ka tirsan howlgalka Mareykanka ee Soomaaliya ayaa dalbaday in Mareykanku sii wado weerarrada ka dhanka ah Al-shabaab.
Ciraaq Sabti, September, 08, 2018 Dibad baxyaal Ciraaqiyiin ah ayaa dab qabadsiiyay Qunsuliyadda Iran ee ku taala magaalada Basra ee koofurta wadankaas, xilli ay xoogeysteen banaan baxyada looga soo hor jeedo musuq maasuqa iyo la’aanta adeegyada aas aasiga ah ee bulshada.
Tiro aad u badan oo banaan baxyaasha ah ayaa isugu soo aruurey waddooyinka magaalada ay ku badan yihiin Shiicada Ciraaq, kuwaas oo ku qeylinayay ereyo ka dhan ah faragelinta dowladda Iran ee siyaasadda wadanka Ciraaq.
Mudadii banaan baxyada hal qof ayaa dhintay 11 kalena waa la dhaawacay markii ciidanka amniga iyo dibad baxyaasha fara isula tageen.
Jimcihii ayay u aheyd maalintii shanaad oo magaalada labaad ee ugu weyn wadanka Ciraaq ee Basra ay ka dhacayeen bannaan baxyo rabshado wata, ugu yaraan 10 qof ayaa ku dhimatay shantaas beri.
Mas’uuliyiinta magaalada ayaa ku dhawaaqay bandow xilliga habeenkii ah magaalada Basra.
Iran, ayaa si weyn saameyn ugu leh guud ahaan gobolka Bariga dhexe gaar ahaan wadanka Ciraaq oo Shiicada ay yihiin kuwa ugu badan wadanka, kuwaas oo awooda wadanka heystay tan iyo Sadam Xuseen.
Afhayeen u hadlay wasaaradda arrimaha dibadda Iran, Bahram Qassemi, ayaa cambaareeyay weerarka lagu qaaday Qunsuliyadooda Basra.
Warbaahinta wadanka Iiraan ayaa soo warisay in dhammaan shaqaalaha laga saaray xarunta ka hor inta aan la soo weerarin.
https://www.youtube.com/watch?v=vNT3f3VUvo8
WARARKA MAANTA Jimco 7da Siteembar 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu qaban karaa Khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudaen Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade oo ay beesha caalamka si cad u diiday inay wax dhaqaallo ah siiso dowladda wada dadban? Maxuuse qaban karaa Madaxweyne Mudane Maxamed Cabdilaahi Farmaajo “Been-Hawaas oo xitaa aan wax xal iyo heshiisiin ah u qaban karin qoyskiisa sida cad? Maxuu qaban karaa aliyaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi (Indhaqarshe) oo horay u soo qabtay xilkaas iyo xilal kale oo uu ka soo qabtay dowladdihii hore? Mase maxuu ilaaway markii uu shaqada qaranka Soomaaliya u hayey ee uu si khaldan ugu wareejiyey Ciidankiisii iyo hubkoodii Jabhadkii Gashaanle Sare Axmed Cumar Jees oo u qabsaday Badhabo? Mise ma waxuu ilaaway hadalkii uu ku yiri Sarrey Gaas Maxamud Nuur Galaal markii uu ugu yimid Muqdisho ee uu u sheegay inuu ciidankii iyo hubkii ku wareejiye jabhada SPM ee uu hoggaaminaayey G/Sare Axmed Cumar Jees? Mr. Indho-Qarshe, Maxaa ka leedahay ninkii ku yiri: Waxaad noqotay naag ee ahaa S/Gaas Maxamed Nuur Galaal? Meqqo qof ama ka tirsan Ururka Argagaixsadda Al-Shabaab ayaa weli si weyn uga dhex shaqaynaaya Dowladda Wada Dadban ee ay beesha caalamka diiday inay wax dhaqaallo ah siiso? Yaa runta qarin kara maanta? Maxayse tahay ilmahan yar yar ee lagu wada taxay garaado aysan aqoon iyo waayo-aragnimo u lahayn? Maxayse Dowladda Soomaaliya u diidan tahay inay samayso Hay’adda La-Dagaalnka Musuqmaasuqa Iyo Guddiga Garsoonka Qaranka? Yaa been lagu maamuli doonaa? Maxay qatay Dowladda wada Dadban ee ku fashilantay hoggaanka dalka?
Kenya Jimco, September, 07, 2018 Dowladda Kenya ayaa is hortaagtay Talaadadii todobaadkan diyaar ka anbabaxday magaalada Muqdisho in ay ka digto garoonka diyaaradaha Jomo Kenyatta.
Diyaaradan ayaa dadkii la socday waxaa ka mid ahaa wasiirka Amniga xukuumadda Soomaaliya Maxamed Abukar Islow, dib ayeey-na markii danbe ugu soo noqotay magaalada Muqdisho, iyada oo degtay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde oo markii horeba ay ka duushay.
“Kabtanka diyaaradda ayaa u sheegay rakaabkii la socday in mas’uuliyiinta Kenya ay diideen in diyaraadu caga-dhigato sababo ay ku sheegeen dhinaca amnga iyo aysan ogolaasho heysan.
Dowladda Kenya aya horey u amartay in diyaaradaha ka yimaada dhinaca Soomaaliya ay qasab tahay in ay soo maraan garoonka diyaaradaha Wajeer si baaritaan loogu sameeyo, hasse ahaatee arintaa waxaa horay heshiis uga gaaray madaxda labada dowladood oo isku afgartay in dullimaadka ka taga Muqdisho uu toos uga degi karo garoonka Jomo Kenyatta, iyada oo aan la sii marin Wajeer.
Wali ma jiro wax war ah oo ay dowladda Soomaaliya ka soo saartay arinta ku saabsan diyaarada laga soo celiyay Nairobi.
Jabuuti Jimco, September, 07, 2018 Kaddib kulan magaalada Jabuuti ay ku yeesheen wasiirro arrimo arrimo dibeddeedka wadamada Soomaaliya, Jabuuti, Eritrea iyo Itoobiya ayaa waxaa laga soo saaray war-murtiyeed kooban.
War-murtiyeedka ayaa lagu sheegay in ay tallaabadani tahay mid weyn oo loo qaaday dhanka adkaynta nabadda iyo deggenaanshaha gobolka, iyadoo lagu taageerayo is-dhexgalka dhaqaale iyo bulsho dalalka Geeska Africa.
Sidoo kale war-murtiyeedka ayaa lagu sheegay in socdaalka wasiirro arrimo dibeddeedka wadamada Geeska Africa ay ku tageen Jabuuti uu noqonayo mid ka dhashay dadallada guud ahaanba ka socda dalalka gobolka ee la doonayo in lagu soo celiyo wadajirka.
Muqdisho Jimco, September, 07, 2018 Taliyaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi (Indhaqarshe) ayaa xafiiskiisa ku qaabilay saraakiil ka socotay dawladda Mareykanka, waxaana ay ka wada hadleen dib u dhiska ciidanka iyo arrimo kale.
Si gaar ah ayaa labada dhinac waxay uga wada hadleen siddii dawladda Mareykanka ay ciidamada xoogga dalka uga taageeri laheyd xoreynta dalka, tababarka ciidamada, is dhaafsiga qibadaha dhanka ciidamada iyo qodobo kale.
Taliyaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi ayaa waxaa uu dawladda Mareykanka ka dalbaday in ay kordhiyaan taageerida, tababarada ay siinayaan ciidamada xoogga dalka iyo weerarada ay Al- shabaab la beegsanayaan.
“Madaxweyne Farmaajo waxa uu dalbaday in Al shabaab si deg deg ah looga saaro dalka, taas bedelkeedana waxaa ay keentay in dowladda ay shaaciso inay qaadi doonto dagaal xoogan, waxaana dagaalkaasi dalka looga saarayo cadowga leynaya shacabka”. ayuu yiri taliyaha xoogga.
Dawladda Mareykanka ayaa ka mid ah dowladaha sida gaarka ah Soomaaliya uga caawiya dhanka tababarada ciidamada qalabka sida ee Soomaaliyeed.
Muqdisho Jimco, September, 07, 2018 Ciidamo ka tirsan dowladda Sooamaaliya ayaa lagu waramayaa subaxnimadii Arbacada ee todobaadka weerar ku qaadeen guriga iyo beerta madaxweynihii hore ee Soomaaliya Aadan Cabdulle Cismaan uu ku leeyahay degmada Janaale ee gobolka Shabeellaha Hoose.
Warkan waxaa warbaahinta u sheegay Dr Siciid Aadan Cadde oo ka mid ah qoyska madaxweynihii ugu horreeyey ee Soomaaliya, Aadan Cabdulle Cismaan (Aadan Cadde), “
Sidoo kale qaar ka mid ah ehellada madaxweynihii hore ee waqtiga uu weerarku dhacayay guriga ku sugnaa ayaa sheegay in ciidamada soo weeraray horey u kaxeysteen dhalinyaro guriga joogtay oo ka mid ah hellada Aadan Cadde.
“Ciidamadan waxaa ay wateen labo diyaaradood oo kuwa qumaatiga u kaca ah, beerta Aadan cadde meel u dhow ayeey ku soo degeen, laakin markii dambe ayey beerta u soo gudbeen, waxayna u sii dhaafeen guri beerta ku dhex yaallay oo uu ku noolaa madaxweynihii hore, Aadan Cabdulle” sidaa waxaa laanta afka Soomaaliga ee BBC u sheegay Dr Saciid Aadan Cadde.
Muqdisho Jimco, September, 07, 2018 Qaramada Midoobay ayaa soo saartay warbixin ay ugaga hadlayso xoriyada hadalka ee dalka Soomaaliya iyadoo warbixinta lagu sheegay in horumar laga sameeyay xoriyaa hadalka balse weli loo baahan yahay in la sii hormariyo.
WAR SAXAAFADEED
XORRIYADDA HADALKA EE SOOMAALIYA: WELI LAMA HELIN
Warbixinta Qaramada Midoobay ayaa muujineysaa in inkastoo xoogaa horumar ah uu jiro, sharci la’aantu ay hortaagantahay horumarka.
Soomaaliya waxay horumar ka sameysey hubinta xaqa xorriyadda hadalka laakiin waxay u baahan tahay inay sameyso intaa ka badan si loo soo afjaro caqabadaha hadhay – oo ay ka mid yihiin dilal, garaacis, dhibaateyn, xiritaan aan sharci aheyn iyo xabsi sharci darro ah, hanaanka nidaam cadaalad ah ama maxkamad caddaalad ah oo aan jirin iyo xidhitaanka xarumaha warbaahinta – sida lagu sheegay warbixinta Qaramada Midoobay ee maanta la faafiyay. Waxay bixinaysa xogwarran ku saabsan warbixinta xuquuqda aadanaha guud ahaan ee ay UNSOM samaysay sannadkii 2016.
“In kasta oo ay jiraan dadaallo iyo horumar laga gaaran dhanka sharci-dejinta, waxaa nasiib darro ah in xadgudubyo iyo tacaddiyo ku saabsan xaqa xorriyadda hadalka weli la diiwaangeliyo,” Wakiilka Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya, Michael Keating’’, ayaa sidaa ka sheegay munaasabad warbixinta lagu daahfurayay ee ka dhacday caasimadda Soomaaliya.
Warbixinta oo lagu magacaabay ‘Ku Naalooshada aan Sugneyn ee Xorriyada Hadalka ee Soomaaliya,’ oo ay diyaarisay Hay’adda Howlgalka Kaalmaynta QM ee Soomaaliya (UNSOM), ee uu Md. Keating madaxa ka yahay, waxay daboolaysa oo ay ka hadlaysaa muddada laga billaabo 1da Agoosto 2016 ilaa 31ka Luulyo 2018.
Warbixinta cusub ayaa sheegaysa in ka dib markii ay olole sameeyeen saxafiyiinta iyo bulshada rayidka, Dowladda Federaalku ay sharciga saxaafadda qaranka u furtay in dib u eegis lagu sameeyo si wax looga qabto walaaca ay qabaan saxafiyiinta iyo shaqaalaha kale ee warbaahinta. Waxay sidoo kale sheegaysaa in, iyada oo ka jawaabaysa dadaallada ololeynta, dowlad goboleedla waqooyi ee Puntland ay wax ka bedeshay sharcigeeda warbaahinta iyadoo lagu sameeyay isbedel ballaarinaya ku naalooshada xaqa xorriyada hadalka, halka dowlad goboleedka koonfureed ee Jubbaland ay billowday sharci warbaahinta.
Sida warbixinta lagu sheegay, inta lagu jiray muddada dib-u-eegista lagu sameynayo, siddeed saxafi iyo shaqaale warbaahin ayaa la dilay, 32 qofna waa la dhaawacay, 94 ka mid ah saxafiyiinta iyo shaqaalaha kale ee warbaahinta ayaa si gar darro ah la iska xiray oo/ama la geliyay xabsi dheer iyagoo lagu eedeeyay dacwado la xiriira ku dhaqanka xoriyadda hadalka. Al-Shabaab ayaa weli ah dembiilaha ugu weyn ee geysta dilalka iyo dhaawacyada loo geysto saxafiyiinta iyo shaqaalaha kale ee warbaahinta.
Intaas waxaa dheer, inta isla muddadaas logu jiray, mas’uuliyiinta hay’adaha qaranka ama kuwa Dowlad-goboleedyada Federaalka ayaa ama xiray, xannibay ama tebinta wararka ka xayiray 19 xarun warbaahin (toddobo xarun telefishan, shan idaacadood, shan bog internet iyo laba wargeys), ama ku eedeeyay inay xiriir la leeyihiin Al-Shabaab, ama faafinta “war been ah” oo loo arko inay halis galinayaan amniga qaranka.
Soomaalidu waxay qiimeeyaan xorriyadda hadalka. Waa qayb muhim ah oo ka mid ah dhaqankooda. Waxaa muhim u ah dhammaan muwaadiniinta Soomaaliyeed inay xor u noqdaan inay dhiibtaan ra’yigooda, gaar ahaan iyadoo dalku u diyaargaroobayo doorashooyinka 2020-2021,” ayuu yiri Ergeyga Gaarka ah Keating.
“Si Xorriyadda hadalku ay u noqoto mid dhab ah, Soomaaliya waa inay damaanad qaaddaa madax-bannaanida warbaahinta, sharciga warbaahinta waafajiso Dastuurka Federaalka Ku meelgaarka iyo halbeegyada xuquuqda aadanaha ee gobolka iyo kuwa caalamiga ah, ayna baabi’iso/tirtirto sharciyada xaarantinimaynaya faafinta “wararka beenta ah”
Warbixinta ayaa sidoo kale sheegaysa in, iyadoo tirada saxafiyiinta iyo shaqaalaha kale ee warbaahinta ee la dilay ay hoos ugu dhacay boqolkiiba 27 marka la barbardhigo Janaayo 2014-Agoosto 2016, tirada dadka la qabtay oo la xiray laguna eedeeyay dacwad la xiriirta xoriyadda hadalka ayaa kor u kacday boqolkiiba 70. Tiradan waxaa ka mid ahaa dadka ka qaybgalay banaanbaxyo, siyaasiyiin, taageerayaal xisbiyo siyaasadeed, dad wax ku qora bogag internet iyo difaacayaasha xuquuqda aadanaha, gabayaa, dhaqdhaqaaqayaasha bulshada rayidka, odayaal iyo muwaadiniinta u banaanbaxaya taageero ay muujinayaan midnimada Soomaaliyeed. Warbixintu waxay sare u kacan xadgudubyada, oo si gaar ah u saameysay dadka reer Somaliland, u aaneyneysaa doorashooyinkii madaxwaynaha ee November 2017, muujinta taageerada midnimada Somaaliyeed, iyo colaadda Tukaraq ee u dhexeysa “Somaliland” iyo Puntland ee qaraxday bishii May 2018.
Talooyinka ay warbixintu soo jeedisay waxaa ka mid ah in si degdeg ah loo hirgeliyo tallaabooyinka lagu ilaaliyo suxufiyiinta iyo shaqaalaha kale ee warbaahinta, maxkamadeynta dadka lagu eedeeyay inay geysteen xadgudubyada ka dhanka ah shaqaalaha warbaahinta iyo siyaasiyiinta, iyo sameynta Guddiga Federaalka Soomaaliyeed ee Xuquuqda Aadanaha.
https://www.youtube.com/watch?v=jW2YlOyhVE8
WARARKA MAANTA 10ka Agoosto 2018 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Yaa sunta siiyey Raysal Wasaaraha Ethiopia Mr. Abdi Axmed oo ay soo wajahday xaalad adag oo caafimaad? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub ee Soomaaliya kadib fashilka baahsan ee ku yimid xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxayse beesha caalamka ugu diiday inay wax dhaqaallo ah siiso xukuummadda fashilantay ee uu hoggaaminaayo khaa’inul waddan Raysal Wasaare Mudane Xassan Cali Kheyre “Bakhti-Raam-Sade”? Maxay u wada diideen inay wax dhaqaallo ah oo lacag kaash ah gacanta loo soo geliyo dowladda Soomaaliya? Maxayse tahay sabata uu isku-casilay Guddoomiyaha Bangiga Dhexe Bashiir Ciise oo shaqadiisa hadda lagu soo qoray ayadoo lagu xayeeysiinaayo saxaafadda caalamka? Yaa been loo sheegi karaa? Maxay umalaynaysaa Dowladda Wada Dadban inay Ummadda Soomaaliyeed khaldi karto? Maxayse tahay sababta garsoorayaal qaarkood shaqadii looga ceyriyey ayadoo aan weli la samayn Guddiga Garspprla Qaranka ayadoo hadda kuwo kale oo cusub la magaabay? Yaa qarin kara musuqmaasuqa baahsan ee dowladdan wada dadban?
Addis Ababa 10ka Agoosto 2018 Sida Ay Sheegayaan Wararka haatan naga Soo gaadhaya Magaalada Adis Ababa caasimada Dalka Itoobiya Waxaa Xaalad Caafimaad galay Raysal wasaare Abiya Axmed.
Warbahinta itoobiya ayaa sheegaysa in raysal wasaare Abiya Ahmed uu kujiro xaalad caafimad oo liidata kadib markii uu madaxa dhiig uga furmay.
Qaar kamida madaxda oromada ayaa lagu arkayay iyagoo facebook live uga jira iyagoo ka dhex Ooynaya.
Xaalad Cusub Ee Warbaahinta Itoobiya hada Baahisay Ayaa Ilaa hada aysan Ka hadal Dawlada Fadaraalka Itoobiya,
Muqdisho 10ka Agoosto 2018 Taliyaha Ciidanka Booliska Soomaaliyeed General Bashiir Cabdi Maxamed (Ameeriko) ayaa waxa uu la dar daarmay Ciidamada Booliska Ee Amniga Xamar lagu Wareejiyey. Waxa uu sheegay in Booliska Soomaaliyeed ay yihiin Bad baadiyeyaasha Shacabka Xilna uu ka saran yahay inay u adeegaan.
Kulan ka dhacay Maanta Xarunta Gaadiidka Booliska ayaa la sheegay inay muhiimadiisu aheyd sidii dar daaran loogu sameyn lahaa Askarta oo si wanaagsan ay Shacabka ula dhaqmi lahaayeen.
Taliye Ameeriko waxa uu sheegay in Shacabku rabin Askar handada ay doonayaan kuwo Asluubeysan oo udhimriya Booliskana sidaa laga doonayo.
Addis Ababa 10ka Agoosto 2018 Ku dhawaad 40 xubnood oo ka tirsan golaha dhexe ee xisbiga ka arimiya dowlad deegaanka Soomaalida Itoobiya ayaa ku sugan magaalada Addis Ababa, sida ay sheegeen xubno ka tirsan golaha.
Tagistan xubnaha ka tirsan xisbiga ayaa maalmihii ugu danbeeyayba ka biyo diidnaa in ay tagaan Addis Ababa oo looga yeeray kaddib markii uu soo ifbaxay khilaaf adag ee oo kala dhax-galay maamulka Soomaalida iyo dowladda dhexe ee Itoobiya.
Xubnaha ku sugan magaalada Addis Ababa ayaa la lagu waramayaa in aysan la socon xubno kale oo ka tirsan golaha dhexe laakiin la sheegay in ay Jigjiga ugu hareen sii kala wadista howlaha golaha sida ay BBCda ka soo xigatay xubno ka tirsan maamulka.
Xaaladda magaalada Jigjiga ayaa saaka dagan waxaana la filayaa in ay noloshu si deedii tartiib tartiib ugu soo noqoto.
Wararku waxaa ay sheegayaan xubnaha ku sugan Addis Ababa iyo xukuumadda dhexe isla meel-dhigi doonaan siidii loo soo afjari lahaa Ismari-waaga taagan
Maamulka Somaliland 10ka Agoosto 2018 Guddida ilaainta iyo dabagalka hantida qaranka ee golaha wakiilada, ayaa eeddo musmusuq usoo jeedisay wasiiro ka tirsan xukuumaddii hore ee Axmed Silaanyo, kuwaas soo bandhigay lacag loogu talogalay mashaariic in lagu fuliyo oo aan lagu fulin.
Guddidan ayaa farta ku fiiqay laba mashruuc oo ah jeelka Burco iyo jeelka Boorama oo lacagtii loogu tallogalay la cunay, isla markaana ay heleen qiimaha lacagta loogu tallogalay iyo heshiishyada lala galay shirkadihii dhisayey.
“guddidu sida mgacaba ka muuqda inay baadhitaan ku samayso oo ay hubin iyo dabagal ay ku leedahay qof kasta oo hanti qaran maamula ama imika ha maamulo ama ha ka tago waa la baadhayaa” ayuu yidhi xildhibaan Ibraahim Mahdi Buubaa.
Gudoomiyaha Guddida ilaalinta Hantidda qaranka ee golaha Wakiiladda Somaliland xildhibaan Naasir Cali Shire ayaa sheegay in qof kasta oo masuul ah la baadhi doonno, isla markaana mashruuc kasta oo dalka laga hirgaliyey dabagal lagu samayn doonno.
“Waxa illaahay mahadii ah inaanu ku guulaysanay inaanu helno xisaab xidhkii sanadkii 2016kii oo aanu badka soo dhigno meelihii kharashkii loogu tallogalay aan lagu qaban, hore umay dhici jirin in marka qof mashruuc loo dhiibo cid ka taba tagnaa may dhici jirin, waanu soo eegnay in mashruucii la fuliyey iyo in aan la fulin.”ayuu yidhi Shire.
Maraykanka 10ka Agoosto 2018 Shaqaale ka tirsan hay’adda Bisha Cas ayaa lagu waramayaa in dabley loo maleynayo in ay ka tirsan yihiin xooggaga Al-shabaab ku qafaasheen gobolka Baay ee maamulka Koonfur Galbeed.
Maxamed Isaaq Ibraahim Aflow ayaa warbaahinta u sheegay in deegaan lagu magacaabo Busley oo ka tirsan magaalada Baydhabo laga qafaashay shaqaalahan ka midka ahaa shaqaalaha hay’adda Bisha Cas.
Mukhtaar Aadan Dalmar oo ah suxufi ka howlgala magaalada Baydhabo ayaa Anadolu Agency u sheegay in uu hadda soconayo dadaalo ay wadaan odayaasha iyo maamulka deegaanka oo la doonayo in lagu sii daayo dadkan la afduubtay
Dadkan la afduubtay ayaa ka kooban shan ruux oo saddex ka mid rag yihiin halka saddex-da qof kale-na lagu sheegay dumar.
Djabuuti 10ka Agoosto 2018 Munaasabad ay xilalka kula kala wareegayeen Markab ciidan oo laga leeyahay dalka Spain oo si rasmi ah xilka howlgalka Atlaanta ee Soomaaliya kala wareegay Markab dagaal oo kuwa Talyaaniga ah ayaa lagu qabta xalay dalka Jabuuti.
Taliyaha Markabka Talyaaniga ee hawlgalka waday ayaa sheegay intii ay uu socday howlgalkan in marnaba aysan la kulmin wax caqabad ah oo kaga yimid dhinaca burcada, islamarkaana si nabad ah ay ku goosha-yeen Maraakiibta QM iyo kuwa kale ee gaarka loo leeyahay.
Wuxuu sheegay xilligii ugu dambeysay ee burcad badeeda ay isku dayaan in ay fal ka geystaan badda ay aheyd bishii 11 ee sanadkii tagay 2017 oo ay isku dayeen meel 300 Mile ujirta magaalada Muqdisho ay markab ka afduubtaan, laakiin tallaabadaa isku dey-ga burcad badeeda ayuu sheegay in ay ka hortageen ciidamada badda oo qabtay lix ka mid ah raggaasi u gudbiyay wadanka Siishelis.
Taliyaha guud ee ciidamada Midowga Yurub ee hawlgalka Atlaanta oo la hadlay VOA ayaa sheegay in howlgalkan lagu kordhiyo labo sano oo kale.
“Go’aan muhiim ah ayuu ahaa oo Midowga Yurub ay gaareen 30kii bishii July in ay kordhiyaan hawlgalka Atlaanta, sababta waxa ay tahay waxaa naga go’an la dagalanka burcad badeeda, waxaa ay tuseysaa wada shaqeynta Midowga Yurub iyo Soomaaliya, waa muhiim in ganacsiga uu isku kala goosho” ayuu sheegay taliyaha guud ee ciidamada Midowga Yurub ee hawlgalka Atlaanta.
Admiraalka ayaa sheegay in howlgalkan uu joogsan doonin xitaan haddii ay ka baxaan midowga Yurub taageeradii ay siin jireen dowladda Soomaaliya, waxaana xusid mudan in dowladdo badan oo aan ka mid aheyn midowga Yurub ay ka qeyb-qaadanayaan taageerada howlgalani
Maraykanka 10ka Agoosto 2018 Madaxweyne Donald Trump sodohdii iyo sodogii ayaa noqday muwaadiniin Maraykan ah iyaga oo loo sameeyay xaflad gaar ah.
Viktor iyo Amalija Knavs oo ah waalidka Melania oo ah xaaska Trump ayaa asal ahaan u dhashay Slovenia, dhaarta muwaadinnimada ayayna ku mareen New York Khamiistii, sida uu xaqiijiyay qareenkooda.
Wuxuu sheegay in lamaanahaasi ay Maraykanka ku joogeen sharciga degenaanshaha ee green card-ka loo yaqaanno oo ay gacan ka siisay Melania.
Trump ayaa horay u dhaliilay dadka Maraykanka ku soo gala qoysnimada,Wuxuu ku baaqay in la sameeyo hab dadka xirfadleyaasha ah ka hormarinaya dadka qaraabada ah, wuxuuna weeraray shuruucda soo galootiga iyo dadka soo galootiga ah laftirkooda.
Melania Trump ayaa dhalashada Maraykanka qaadatay 2006dii, ka dib markii ay dalkaas ku gashay dal ku galka loo yaqaanno “dadka awoodaha qayru caadiga ah leh” iyada oo 2001dii markaas ku shaqaynaysay dadka ii dhehyada sameeya.
Sharciga socdaalka ee Maraykanku wuxuu dhigayaa in Melania waalidkeed ay haystaan sharciga daganaanshaha ugu yaraan shan sano ka hor inta aysan jinsiyad dalbanin.
Qareenkooda oo xalfadda jinsiyada kala qayb galay ayaa sheegay in ay buuxiyeen shuruuddii shanta sano ahayd, balse wuu diiday in uu saxafiyiinta siiyo faahfaahin intaas ka badan.